[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.70,0:00:08.79,Default,,0000,0000,0000,,Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում գիրքը: Dialogue: 0,0:00:08.79,0:00:10.39,Default,,0000,0000,0000,,Արդյո՞ք դա\Nայն ամենն է, Dialogue: 0,0:00:10.39,0:00:12.83,Default,,0000,0000,0000,,ինչ տեղեկատվություն \Nէ պարունակում և համակարգում: Dialogue: 0,0:00:12.83,0:00:14.51,Default,,0000,0000,0000,,Գուցե բանը թղթի՞ մեջ է, Dialogue: 0,0:00:14.51,0:00:15.24,Default,,0000,0000,0000,,կազմի՞, Dialogue: 0,0:00:15.24,0:00:15.98,Default,,0000,0000,0000,,տառատեսակի՞, Dialogue: 0,0:00:15.98,0:00:16.74,Default,,0000,0000,0000,,թանաքի՞ մեջ, Dialogue: 0,0:00:16.74,0:00:17.72,Default,,0000,0000,0000,,արդյո՞ք այն ձեռքերիդ մեջ \N Dialogue: 0,0:00:17.72,0:00:18.80,Default,,0000,0000,0000,,տեղավորված ծանրությունն է, Dialogue: 0,0:00:18.80,0:00:19.80,Default,,0000,0000,0000,,թե էջերի հոտը: Dialogue: 0,0:00:19.80,0:00:21.11,Default,,0000,0000,0000,,Սա՞ է գիրքը: Dialogue: 0,0:00:21.11,0:00:22.04,Default,,0000,0000,0000,,Երևի ոչ: Dialogue: 0,0:00:22.04,0:00:23.48,Default,,0000,0000,0000,,Այնուամենայնիվ, \Nգուցե սա է՞: Dialogue: 0,0:00:23.48,0:00:24.76,Default,,0000,0000,0000,,Այս հարցերին\Nպատասխանելու համար, Dialogue: 0,0:00:24.76,0:00:25.76,Default,,0000,0000,0000,,պետք է հաշվի առնենք Dialogue: 0,0:00:25.76,0:00:27.52,Default,,0000,0000,0000,,գրքի ծագումը հենց այդպիսին Dialogue: 0,0:00:27.52,0:00:29.18,Default,,0000,0000,0000,,ու հասկանանք՝\Nինչպես այս բոլոր տարրերը Dialogue: 0,0:00:29.18,0:00:30.98,Default,,0000,0000,0000,,միանում են՝ ստեղծելու մի բան, Dialogue: 0,0:00:30.98,0:00:33.24,Default,,0000,0000,0000,,որը ավելին է, քան դրանք միասին վերցրած: Dialogue: 0,0:00:33.24,0:00:36.86,Default,,0000,0000,0000,,Գրքի առաջին նախատիպը օրինագիրքն է՝ Dialogue: 0,0:00:36.86,0:00:39.95,Default,,0000,0000,0000,,էջերի տրցակ՝ մի կողմից իրար կարված: Dialogue: 0,0:00:39.95,0:00:42.40,Default,,0000,0000,0000,,Սակայն գրքի պատմության մեջ\Nշրջադարձային եղավ Dialogue: 0,0:00:42.40,0:00:44.38,Default,,0000,0000,0000,,Յոհաննես Գուտենբերգի տպագրատունը՝ Dialogue: 0,0:00:44.38,0:00:46.58,Default,,0000,0000,0000,,15-րդ դարի կեսերին կառուցված: Dialogue: 0,0:00:46.58,0:00:48.64,Default,,0000,0000,0000,,Շարժական տպարանի գաղափարը \N Dialogue: 0,0:00:48.64,0:00:51.64,Default,,0000,0000,0000,,դեռ շուտ էր առաջացել Արևելյան մշակույթում, Dialogue: 0,0:00:51.64,0:00:53.92,Default,,0000,0000,0000,,սակայն, Գուտենբերգի տպարանը Dialogue: 0,0:00:53.92,0:00:55.83,Default,,0000,0000,0000,,հեղափոխական բնույթ ուներ: Dialogue: 0,0:00:55.83,0:00:57.46,Default,,0000,0000,0000,,Մի ակնթարթում բարձրաստիճան Dialogue: 0,0:00:57.46,0:00:59.95,Default,,0000,0000,0000,,հոգևորականների և իշխանավորների դասը Dialogue: 0,0:00:59.95,0:01:02.34,Default,,0000,0000,0000,,զրկվեց տեքստեր տպագրելու\Nիր արտոնությունից: Dialogue: 0,0:01:02.34,0:01:04.33,Default,,0000,0000,0000,,Հաղորդագրությունները ավելի հեշտ\Nկտարածվեին Dialogue: 0,0:01:04.33,0:01:05.62,Default,,0000,0000,0000,,և հնարավոր էր դրանք Dialogue: 0,0:01:05.62,0:01:07.33,Default,,0000,0000,0000,,անմիջապես կրկնօրինակել, Dialogue: 0,0:01:07.33,0:01:08.69,Default,,0000,0000,0000,,այսպիսով, ամբողջ Եվրոպայում Dialogue: 0,0:01:08.69,0:01:10.43,Default,,0000,0000,0000,,տպագրատներ բացվեցին: Dialogue: 0,0:01:10.43,0:01:12.27,Default,,0000,0000,0000,,Գրքային իրարանցման Dialogue: 0,0:01:12.27,0:01:15.27,Default,,0000,0000,0000,,արդյունքի հետ մենք ծանոթ ենք, Dialogue: 0,0:01:15.27,0:01:17.95,Default,,0000,0000,0000,,այսպես թե այնպես: Dialogue: 0,0:01:17.95,0:01:22.80,Default,,0000,0000,0000,,Գրքի հիմքը թուղթն է, տպվածքը, կազմը: Dialogue: 0,0:01:22.80,0:01:26.56,Default,,0000,0000,0000,,2000 տարի առաջ Չինաստանում\Nստեղծվել է թուղթը, Dialogue: 0,0:01:26.56,0:01:28.19,Default,,0000,0000,0000,,սակայն դրա ակունքները` Dialogue: 0,0:01:28.19,0:01:30.52,Default,,0000,0000,0000,,պապիրուսների տեսքով, Հին Եգիպտոսում են: Dialogue: 0,0:01:30.52,0:01:32.05,Default,,0000,0000,0000,,Մինչ 16-րդ դարը, Dialogue: 0,0:01:32.05,0:01:35.24,Default,,0000,0000,0000,,եվրոպացիները գրում էին փայտի բարակ շերտերի Dialogue: 0,0:01:35.24,0:01:37.19,Default,,0000,0000,0000,,և անասունի կաշիից պատրաստված Dialogue: 0,0:01:37.19,0:01:39.18,Default,,0000,0000,0000,,դիմացկուն մագաղաթների վրա: Dialogue: 0,0:01:39.18,0:01:42.27,Default,,0000,0000,0000,,Հետագայում, թղթի համբավը \Nտարածվեց Եվրապայով մեկ, Dialogue: 0,0:01:42.27,0:01:44.67,Default,,0000,0000,0000,,և այն տպագրության մեջ փոխարինեց մագաղաթին, Dialogue: 0,0:01:44.67,0:01:47.39,Default,,0000,0000,0000,,քանի որ այն տեղափոխելը ավելի էժան էր: Dialogue: 0,0:01:47.39,0:01:48.99,Default,,0000,0000,0000,,Թանաքը ստանում էին բույսերի Dialogue: 0,0:01:48.99,0:01:51.58,Default,,0000,0000,0000,,կամ կենդանիների օրգանական ներկանյութերը Dialogue: 0,0:01:51.58,0:01:53.05,Default,,0000,0000,0000,,ջրի կամ գինու հետ խառնելիս, Dialogue: 0,0:01:53.05,0:01:54.34,Default,,0000,0000,0000,,սակայն, քանի որ ջուրը Dialogue: 0,0:01:54.34,0:01:55.52,Default,,0000,0000,0000,,մետաղական տպատառերին չի կպչում, Dialogue: 0,0:01:55.52,0:01:57.14,Default,,0000,0000,0000,,տպագրությունը նախընտրում էր Dialogue: 0,0:01:57.14,0:02:00.14,Default,,0000,0000,0000,,յուղային հիմքով թանաքը: Dialogue: 0,0:02:00.14,0:02:03.51,Default,,0000,0000,0000,,Տպագրատներում օգտագործում էին\Nլամպերի կերոսինից Dialogue: 0,0:02:03.51,0:02:04.40,Default,,0000,0000,0000,,բլեկնախեժից, Dialogue: 0,0:02:04.40,0:02:06.14,Default,,0000,0000,0000,,ընկույզի յուղից պատրաստված սև ներկ: Dialogue: 0,0:02:06.14,0:02:08.24,Default,,0000,0000,0000,,Իսկ տառատեսակների չափը և ձև՞ը: Dialogue: 0,0:02:08.24,0:02:09.97,Default,,0000,0000,0000,,Ամենավաղ նմուշները իրենցից Dialogue: 0,0:02:09.97,0:02:12.58,Default,,0000,0000,0000,,ներկայացնում էին շրջված տառատեսակներ, Dialogue: 0,0:02:12.58,0:02:14.71,Default,,0000,0000,0000,,ռելիեֆով փորագրված կապարե Dialogue: 0,0:02:14.71,0:02:16.67,Default,,0000,0000,0000,,կամ ալյումինե աղյուսների վրա: Dialogue: 0,0:02:16.67,0:02:19.15,Default,,0000,0000,0000,,Դրանք ձեռքի աշխատանք էին և բավականին թանկ, Dialogue: 0,0:02:19.15,0:02:20.93,Default,,0000,0000,0000,,իսկ ոճերը տարբեր էին, Dialogue: 0,0:02:20.93,0:02:22.86,Default,,0000,0000,0000,,քանի որ դրանք տարբեր \Nմարդիկ էին պատրաստում: Dialogue: 0,0:02:22.86,0:02:24.15,Default,,0000,0000,0000,,Սրանց միաօրինակությունը Dialogue: 0,0:02:24.15,0:02:27.15,Default,,0000,0000,0000,,միայն ապահովվեց զանգվածային արտադրության և Dialogue: 0,0:02:27.15,0:02:29.43,Default,,0000,0000,0000,,տպատառերի ընդհանուր համակարգի Dialogue: 0,0:02:29.43,0:02:30.83,Default,,0000,0000,0000,,ստեղծման ժամանակ: Dialogue: 0,0:02:30.83,0:02:33.23,Default,,0000,0000,0000,,Իսկ ոճի համար պետք է երախտապարտ լինենք Նիկոլաս Ջենսոնին, Dialogue: 0,0:02:33.23,0:02:36.23,Default,,0000,0000,0000,,որի մշակած երկու Roman տառատեսակները Dialogue: 0,0:02:36.23,0:02:38.61,Default,,0000,0000,0000,,հիմք դարձան մի շարք այլ տառատեսակների, Dialogue: 0,0:02:38.61,0:02:41.25,Default,,0000,0000,0000,,այդ թվում քաջ հայտնի Times Roman-ի: Dialogue: 0,0:02:41.25,0:02:44.01,Default,,0000,0000,0000,,Այս ամենը համատեղող մի լուծում էր պետք, Dialogue: 0,0:02:44.01,0:02:46.40,Default,,0000,0000,0000,,և մինչ 15-րդ դարը, Dialogue: 0,0:02:46.40,0:02:48.73,Default,,0000,0000,0000,,գրքերի կազմերը պատրասվում էին կա՛մ փայտից Dialogue: 0,0:02:48.73,0:02:51.04,Default,,0000,0000,0000,,կա՛մ թղթի հաստ տրցակներից: Dialogue: 0,0:02:51.04,0:02:52.54,Default,,0000,0000,0000,,Սրանց հետագայում կփոխարինեն\N Dialogue: 0,0:02:52.54,0:02:54.70,Default,,0000,0000,0000,,մանրաթելային հաստ ստվարաթղթերը, Dialogue: 0,0:02:54.70,0:02:57.17,Default,,0000,0000,0000,,որոնք 17-րդ դարում նախատեսված էին Dialogue: 0,0:02:57.17,0:02:59.48,Default,,0000,0000,0000,,բարձրորակ կազմերի համար, Dialogue: 0,0:02:59.48,0:03:00.87,Default,,0000,0000,0000,,հետագայում նաև գերադասելի Dialogue: 0,0:03:00.87,0:03:02.95,Default,,0000,0000,0000,,իրենց էժան լինելու պատճառով: Dialogue: 0,0:03:02.95,0:03:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Այսօր գրքերի կազմերի զանգվածային Dialogue: 0,0:03:04.52,0:03:06.55,Default,,0000,0000,0000,,արտադրությունը տնտեսական գործիք է, Dialogue: 0,0:03:06.55,0:03:10.30,Default,,0000,0000,0000,,սակայն վաղ գրքերի կազմերը \Nպատվերով էին հյուսվում: Dialogue: 0,0:03:10.30,0:03:12.84,Default,,0000,0000,0000,,Անգամ գրքերի կռնակները \Nերկար պատմություն ունեն: Dialogue: 0,0:03:12.84,0:03:14.48,Default,,0000,0000,0000,,Սկզբում, դրանք համարվում էին Dialogue: 0,0:03:14.48,0:03:16.41,Default,,0000,0000,0000,,գեղագիտական ավելորդություն, Dialogue: 0,0:03:16.41,0:03:19.44,Default,,0000,0000,0000,,և առաջին կռնակները ուղիղ էին և ոչ թե կուռ: Dialogue: 0,0:03:19.44,0:03:20.74,Default,,0000,0000,0000,,Ուղիղ կռնակը հնարավորություն է տալիս Dialogue: 0,0:03:20.74,0:03:22.52,Default,,0000,0000,0000,,ավելի հեշտ գիրք կարդալ՝ Dialogue: 0,0:03:22.52,0:03:25.52,Default,,0000,0000,0000,,թույլ տալով այն հանգիստ սեղանին դնել: Dialogue: 0,0:03:25.52,0:03:27.45,Default,,0000,0000,0000,,Սակայն գրքերի կռնակները հեշտությամբ Dialogue: 0,0:03:27.45,0:03:30.45,Default,,0000,0000,0000,,ջարդվում էին ամենօրյան օգտագործումից: Dialogue: 0,0:03:30.45,0:03:32.58,Default,,0000,0000,0000,,Կուռ կազմերը լուծեցին այս խնդիրը, և Dialogue: 0,0:03:32.58,0:03:34.56,Default,,0000,0000,0000,,ավելին, մեկ այլ խնդիր ստեղծեցին` Dialogue: 0,0:03:34.56,0:03:37.39,Default,,0000,0000,0000,,գիրքը անընդհատ փակվում էր: Dialogue: 0,0:03:37.39,0:03:39.26,Default,,0000,0000,0000,,Սակայն ճկունությունը ավելի կարևոր էր, Dialogue: 0,0:03:39.26,0:03:41.61,Default,,0000,0000,0000,,մանավանդ ակտիվ գրաքասերների համար: Dialogue: 0,0:03:41.61,0:03:43.09,Default,,0000,0000,0000,,Գրքի և հրատարակությունների Dialogue: 0,0:03:43.09,0:03:45.27,Default,,0000,0000,0000,,էվոլյուցիայի արդյունքում, իսկական գրքերը Dialogue: 0,0:03:45.27,0:03:46.27,Default,,0000,0000,0000,,փոխարինվում են տափակ էկրաններով Dialogue: 0,0:03:46.27,0:03:47.86,Default,,0000,0000,0000,,և թվային տառերով, Dialogue: 0,0:03:47.86,0:03:48.86,Default,,0000,0000,0000,,բայց արդյո՞ք այս առարկաները Dialogue: 0,0:03:48.86,0:03:50.95,Default,,0000,0000,0000,,կփոխարինեն իսկական գրքերը: Dialogue: 0,0:03:50.95,0:03:52.44,Default,,0000,0000,0000,,Արդյո՞ք շոշափելի էջերը \Nկամ թղթի բույրը Dialogue: 0,0:03:52.44,0:03:53.44,Default,,0000,0000,0000,,ընթերցանության ժամանակ Dialogue: 0,0:03:53.44,0:03:55.74,Default,,0000,0000,0000,,առանձնահատուկ հաճույք են պատճառում: Dialogue: 0,0:03:55.74,0:03:57.27,Default,,0000,0000,0000,,Գուցե՞ գրքի կախարդանքը Dialogue: 0,0:03:57.27,0:03:58.84,Default,,0000,0000,0000,,միայն բովանդակության մեջ է Dialogue: 0,0:03:58.84,0:04:00.10,Default,,0000,0000,0000,,և բացարձակապես կապ չունի Dialogue: 0,0:04:00.10,0:04:01.91,Default,,0000,0000,0000,,դրա արտաքին ձևի հետ: