WEBVTT

00:00:01.200 --> 00:00:04.520
Kiedy byłam mała,
wiedziałam, że mam supermoce.

00:00:06.920 --> 00:00:08.135
Właśnie.

NOTE Paragraph

00:00:08.160 --> 00:00:09.256
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:00:09.280 --> 00:00:13.296
Myślałam, że jestem wyjątkowa,
bo mogłam zrozumieć

00:00:13.320 --> 00:00:15.456
uczucia ludzi o brązowej skórze,

00:00:15.480 --> 00:00:18.880
takich jak mój dziadek,
konserwatywny muzułmanin.

00:00:19.360 --> 00:00:24.256
Mogłam zrozumieć też
matkę Afgankę, ojca Pakistańczyka,

00:00:24.280 --> 00:00:28.080
niespecjalnie religijnych,
raczej wyluzowanych i dość liberalnych.

00:00:28.480 --> 00:00:30.096
I oczywiście mogłam zrozumieć

00:00:30.120 --> 00:00:32.536
uczucia ludzi białych.

00:00:32.560 --> 00:00:34.400
Białych Norwegów w moim państwie.

00:00:35.480 --> 00:00:38.056
Białych, brązowych, wszystko jedno:

00:00:38.080 --> 00:00:39.896
kochałam ich wszystkich.

00:00:39.920 --> 00:00:41.176
Rozumiałam ich wszystkich,

00:00:41.200 --> 00:00:43.536
nawet jeśli nie zawsze
rozumieli się wzajemnie,

00:00:43.560 --> 00:00:44.800
wszyscy byli moim narodem.

NOTE Paragraph

00:00:45.600 --> 00:00:48.536
Ale mój ojciec zawsze bardzo się martwił.

00:00:48.560 --> 00:00:51.896
Powtarzał, że nawet najlepsza edukacja

00:00:51.920 --> 00:00:55.096
nie zapewni mi równego traktowania.

00:00:55.120 --> 00:00:58.536
Według niego czekała mnie
wieczna dyskryminacja.

00:00:58.560 --> 00:01:01.376
A jedynym sposobem
na akceptację ze strony białych

00:01:01.400 --> 00:01:03.576
było zyskanie sławy.

00:01:03.600 --> 00:01:07.600
Odbyliśmy tę rozmowę,
kiedy miałam siedem lat.

00:01:08.440 --> 00:01:11.416
Więc kiedy miałam siedem lat, powiedział:

00:01:11.440 --> 00:01:14.816
"To musi być sport albo muzyka".

00:01:14.840 --> 00:01:19.296
Nie znał się na sporcie - na szczęście! -
więc stanęło na muzyce.

00:01:19.320 --> 00:01:23.656
Kiedy miałam siedem lat,
zabrał mi zabawki, wszystkie lalki

00:01:23.680 --> 00:01:25.280
i je wyrzucił.

00:01:26.160 --> 00:01:30.016
W zamian dał mi
beznadziejny mały keyboard Casio.

NOTE Paragraph

00:01:30.040 --> 00:01:31.256
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:01:31.280 --> 00:01:33.296
Tak. I lekcje śpiewu.

00:01:33.320 --> 00:01:38.096
Dosłownie zmuszał mnie
do ćwiczeń godzinami każdego dnia.

00:01:38.120 --> 00:01:42.376
Wkrótce sprawił, że występowałam
dla coraz większych widowni,

00:01:42.400 --> 00:01:46.176
i, co ciekawe, prawie stałam się symbolem

00:01:46.200 --> 00:01:48.280
wielokulturowości w Norwegii.

00:01:48.760 --> 00:01:50.496
Czułam oczywiście wielką dumę.

00:01:50.520 --> 00:01:53.856
Bo wtedy nawet w gazetach

00:01:53.880 --> 00:01:56.456
zaczęto pisać dobre rzeczy
o brązowych ludziach,

00:01:56.480 --> 00:01:59.640
czułam więc, jak moja supermoc rośnie.

NOTE Paragraph

00:02:00.960 --> 00:02:03.936
W wieku dwunastu lat, wracając ze szkoły,

00:02:03.960 --> 00:02:05.176
zboczyłam trochę,

00:02:05.200 --> 00:02:08.735
bo chciałam kupić ulubione słodycze,
nazywane "słonymi stopami".

00:02:08.759 --> 00:02:10.520
Wiem, że brzmi to trochę obrzydliwie,

00:02:11.640 --> 00:02:13.136
ale ja je po prostu kocham.

00:02:13.160 --> 00:02:17.600
To małe słone kawałki
lukrecji w kształcie stóp.

00:02:18.120 --> 00:02:23.360
Teraz kiedy powiedziałam to na głos,
słyszę, jak okropnie to brzmi,

00:02:24.280 --> 00:02:26.776
ale tak czy inaczej,
po prostu je uwielbiam.

00:02:26.800 --> 00:02:28.896
Chciałam wejść do sklepu,

00:02:28.920 --> 00:02:33.456
ale drzwi blokował dorosły biały facet.

00:02:33.480 --> 00:02:39.416
Spróbowałam go ominąć, ale mnie zatrzymał,

00:02:39.440 --> 00:02:41.240
zaczął gapić się na mnie,

00:02:42.200 --> 00:02:44.136
splunął mi w twarz i powiedział:

00:02:44.160 --> 00:02:45.376
"Zejdź mi z drogi,

00:02:45.400 --> 00:02:48.656
ty mała czarna dziwko,
ty mała pakistańska dziwko,

00:02:48.680 --> 00:02:50.600
wracaj, skąd przyszłaś".

00:02:51.600 --> 00:02:54.696
Byłam przerażona.

00:02:54.720 --> 00:02:56.016
Gapiłam się na niego.

00:02:56.040 --> 00:02:58.960
Bałam się zetrzeć ślinę z twarzy,

00:02:59.840 --> 00:03:01.976
nawet jak mieszała się ze łzami.

00:03:02.000 --> 00:03:05.696
Pamiętam, jak rozglądałam się
dookoła w nadziei,

00:03:05.720 --> 00:03:09.376
że jakiś dorosły przyjdzie
i powstrzyma tego faceta.

00:03:09.400 --> 00:03:13.720
Ale ludzie mijali mnie w pośpiechu
i udawali, że mnie nie widzą.

00:03:14.160 --> 00:03:17.760
Byłam zdezorientowana,
bo myślałam sobie tak:

00:03:18.640 --> 00:03:21.936
"No dalej, moi biali ludzie!
Gdzie oni są? Co się dzieje?

00:03:21.960 --> 00:03:24.080
Dlaczego nie przychodzą mnie ratować?".

00:03:24.760 --> 00:03:27.016
Oczywiście nie kupiłam słodyczy.

00:03:27.040 --> 00:03:29.160
Pobiegłam do domu jak najszybciej.

NOTE Paragraph

00:03:30.040 --> 00:03:32.120
Ale, myślałam sobie,
wszystko jest wciąż OK.

00:03:32.800 --> 00:03:35.896
Z czasem odnosiłam coraz większy sukces

00:03:35.920 --> 00:03:40.040
i w końcu zaczęli dokuczać mi
też ludzie o brązowej skórze.

00:03:41.520 --> 00:03:44.816
Niektórzy mężczyźni
ze środowiska rodziców uważali,

00:03:44.840 --> 00:03:49.696
że zajmowanie się muzyką jest
dla kobiety niedopuszczalne i haniebne,

00:03:49.720 --> 00:03:51.680
tak samo jak występowanie w mediach.

00:03:53.280 --> 00:03:58.696
Bardzo szybko zaczęto mnie atakować
podczas moich własnych koncertów.

00:03:58.720 --> 00:04:03.736
Na jednym z koncertów
nachyliłam się ze sceny do widzów

00:04:03.760 --> 00:04:07.016
i ostatnie, co zobaczyłam,
to młoda brązowa twarz,

00:04:07.040 --> 00:04:11.256
a potem poczułam
w oczach jakieś chemikalia.

00:04:11.280 --> 00:04:14.496
Pamiętam, że nic nie widziałam,
a oczy miałam pełne łez,

00:04:14.520 --> 00:04:16.120
ale śpiewałam dalej.

00:04:16.839 --> 00:04:21.560
Teraz na ulicach Oslo
to brązowi ludzie pluli mi w twarz.

00:04:22.360 --> 00:04:25.576
Raz nawet próbowano mnie porwać.

00:04:25.600 --> 00:04:27.656
Ciągle grożono mi śmiercią.

00:04:27.680 --> 00:04:30.936
Raz starszy brodaty facet
zatrzymał mnie na ulicy

00:04:30.960 --> 00:04:33.096
i powiedział: "Nienawidzę cię tak bardzo,

00:04:33.120 --> 00:04:35.176
bo przez ciebie nasze córki myślą,

00:04:35.200 --> 00:04:36.760
że mogą robić, co tylko chcą".

00:04:38.560 --> 00:04:41.376
Jeden młodszy gość ostrzegł mnie,
żebym na siebie uważała.

00:04:41.400 --> 00:04:44.416
Że muzyka jest niemuzułmańska
i że to zajęcie dziwek,

00:04:44.440 --> 00:04:47.176
i że jeśli będę dalej śpiewać,
to mnie zgwałcą

00:04:47.200 --> 00:04:51.880
i wytną mi brzuch, żebym nie mogła
urodzić kolejnej takiej dziwki jak ja.

NOTE Paragraph

00:04:53.560 --> 00:04:55.256
I znowu byłam zdezorientowana.

00:04:55.280 --> 00:04:57.185
Nie mogłam pojąć, co się dzieje.

00:04:57.209 --> 00:05:00.889
Jak to się stało, że moi brązowi ludzie
tak mnie teraz traktują?

00:05:01.560 --> 00:05:04.656
Zamiast łączyć dwa światy,

00:05:04.680 --> 00:05:07.680
czułam, jakbym spadała
w przepaść między nimi.

00:05:08.000 --> 00:05:10.600
Chyba ślina była moim kryptonitem.

NOTE Paragraph

00:05:12.560 --> 00:05:14.576
Kiedy miałam siedemnaście lat,

00:05:14.600 --> 00:05:17.616
wciąż grożono mi śmiercią i nękano.

00:05:17.640 --> 00:05:20.402
Było już tak źle, że mama powiedziała:

00:05:20.426 --> 00:05:23.896
"Nie możemy dłużej cię chronić,
nie możemy już zapewnić ci bezpieczeństwa.

00:05:23.920 --> 00:05:25.696
Musisz wyjechać".

00:05:25.720 --> 00:05:31.120
Kupiłam bilet w jedną stronę do Londynu,
spakowałam walizkę i wyjechałam.

00:05:32.160 --> 00:05:35.856
Najsmutniejsze było to,
że nikt nic nie powiedział.

00:05:35.880 --> 00:05:38.240
Mój wyjazd z Norwegii
był bardzo nagłośniony.

00:05:39.120 --> 00:05:42.656
Moi brązowi ludzie, moi biali ludzie
- nikt nic nie powiedział.

00:05:42.680 --> 00:05:44.800
Nikt nie powiedział: "Czekaj, to nie tak.

00:05:45.960 --> 00:05:49.656
Trzeba tę dziewczynę wesprzeć i chronić,
bo ona jest jedną z nas".

00:05:49.680 --> 00:05:51.296
Nikt tego nie powiedział.

00:05:51.320 --> 00:05:54.360
Czułam się jak...
znacie to uczucie na lotnisku,

00:05:55.120 --> 00:05:57.976
kiedy walizki na taśmie

00:05:58.000 --> 00:05:59.256
jadą wciąż w kółko

00:05:59.280 --> 00:06:01.776
i zawsze na koniec zostaje jedna.

00:06:01.800 --> 00:06:04.816
Której nikt nie chce,
o którą nikt się nie upomina.

00:06:04.840 --> 00:06:06.120
Tak właśnie się czułam.

00:06:07.040 --> 00:06:10.440
Nigdy wcześniej nie czułam się
tak samotna. Tak zagubiona.

NOTE Paragraph

00:06:12.360 --> 00:06:16.360
Po przyjeździe do Londynu
w końcu wróciłam do muzyki.

00:06:17.000 --> 00:06:20.200
To było inne miejsce,
ale historia się powtórzyła.

00:06:20.840 --> 00:06:24.376
Pamiętam wiadomość,
która mówiła, że ktoś mnie zabije,

00:06:24.400 --> 00:06:27.776
że rozleją się rzeki krwi

00:06:27.800 --> 00:06:31.256
i że przed śmiercią
zostanę wielokrotnie zgwałcona.

00:06:31.280 --> 00:06:32.696
W tym miejscu muszę przyznać,

00:06:32.720 --> 00:06:35.176
że zaczęłam przyzwyczajać się
do tych wiadomości,

00:06:35.200 --> 00:06:39.480
ale sytuacja się zmieniła:
zaczęto grozić mojej rodzinie.

NOTE Paragraph

00:06:40.760 --> 00:06:46.000
Więc znów spakowałam walizkę,
porzuciłam muzykę i wyjechałam do USA.

00:06:46.520 --> 00:06:47.776
Miałam tego dość.

00:06:47.800 --> 00:06:50.416
Nie chciałam mieć już
z tym nic wspólnego.

00:06:50.440 --> 00:06:53.096
Nie chciałam zginąć z powodu czegoś,

00:06:53.120 --> 00:06:55.800
co nie było nawet moim marzeniem,
ale wyborem ojca.

NOTE Paragraph

00:06:58.200 --> 00:07:01.376
Trochę się jakby zagubiłam.

00:07:01.400 --> 00:07:02.936
Jakbym się rozpadła.

00:07:02.960 --> 00:07:05.296
Ale stwierdziłam, że to, czego pragnę,

00:07:05.320 --> 00:07:08.656
to spędzić kolejne lata życia,

00:07:08.680 --> 00:07:10.336
wspierając młodych ludzi

00:07:10.360 --> 00:07:13.256
i próbując im pomóc
w najmniejszy nawet sposób,

00:07:13.280 --> 00:07:14.976
jak tylko będę mogła.

00:07:15.000 --> 00:07:18.256
Zostałam wolontariuszką
w różnych organizacjach

00:07:18.280 --> 00:07:22.920
pracujących z młodymi
muzułmanami w Europie.

00:07:24.080 --> 00:07:27.096
Ku memu zdziwieniu

00:07:27.120 --> 00:07:31.600
bardzo wielu spośród nich cierpiało
i zmagało się z przeciwnościami.

00:07:32.440 --> 00:07:35.976
Natrafiali na wiele problemów
w rodzinach i społecznościach,

00:07:36.000 --> 00:07:39.616
zdawały się cenić honor i opinię dzieci

00:07:39.640 --> 00:07:42.400
bardziej niż ich szczęście i życie.

00:07:43.760 --> 00:07:47.760
Pomyślałam, że może nie jestem
tak samotna ani tak inna.

00:07:48.280 --> 00:07:50.600
Może gdzieś tam jest więcej takich ludzi.

NOTE Paragraph

00:07:51.280 --> 00:07:53.496
Większość ludzi niestety nie rozumie,

00:07:53.520 --> 00:07:57.816
że w Europie dorasta tylu z nas.

00:07:57.840 --> 00:08:00.256
Tylu ludzi, którzy nie mogą być sobą.

00:08:00.280 --> 00:08:02.360
Nie wolno nam być tymi, kim jesteśmy.

00:08:03.360 --> 00:08:07.416
Nie wolno nam brać ślubu

00:08:07.440 --> 00:08:10.376
ani utrzymywać relacji z ludźmi,
których sami wybierzemy.

00:08:10.400 --> 00:08:12.056
Nie wolno nam nawet wybrać pracy.

00:08:12.080 --> 00:08:15.856
To normalne w muzułmańskich
centrach w Europie.

00:08:15.880 --> 00:08:18.960
Nawet w miejscach,
gdzie króluje wolność, nie jesteśmy wolni.

00:08:19.640 --> 00:08:23.536
Nasze życie, marzenia
ani przyszłość nie należą do nas.

00:08:23.560 --> 00:08:26.816
Należą do naszych rodziców
i ich społeczności.

00:08:26.840 --> 00:08:29.920
Poznałam niezliczone
historie młodych ludzi,

00:08:30.880 --> 00:08:33.775
których straciliśmy,

00:08:33.799 --> 00:08:35.535
którzy stali się niewidzialni,

00:08:35.559 --> 00:08:38.360
ale cierpią w samotności.

00:08:39.520 --> 00:08:43.840
Dzieci zmuszane do małżeństwa,
ofiary przemocy usprawiedliwianej honorem.

NOTE Paragraph

00:08:45.280 --> 00:08:48.976
Po kilku latach pracy z nimi
w końcu zrozumiałam,

00:08:49.000 --> 00:08:51.016
że dalej nie dam rady.

00:08:51.040 --> 00:08:55.696
Nie mogę do końca życia
żyć w strachu i ukrywać się.

00:08:55.720 --> 00:08:58.160
Muszę coś z tym zrobić.

00:08:59.640 --> 00:09:02.736
Zrozumiałam też, że moje,
a właściwie nasze, milczenie

00:09:02.760 --> 00:09:05.080
pozwala na dalsze nękanie.

00:09:06.000 --> 00:09:10.496
Postanowiłam użyć
swoich dziecięcych supermocy.

00:09:10.520 --> 00:09:15.216
Spróbuję sprawić, żeby ludzie rozumieli,

00:09:15.240 --> 00:09:20.360
co znaczy być młodą osobą
tkwiącą między rodziną a państwem.

NOTE Paragraph

00:09:20.960 --> 00:09:24.480
Zaczęłam więc kręcić filmy
i opowiadać te historie.

00:09:24.880 --> 00:09:29.296
Chciałam też, żeby ludzie zrozumieli
straszliwe konsekwencje wynikające z tego,

00:09:29.320 --> 00:09:31.400
że nie traktujemy tych problemów poważnie.

NOTE Paragraph

00:09:32.000 --> 00:09:34.360
Pierwszy film był o Banaz.

00:09:35.440 --> 00:09:38.680
Była to siedemnastoletnia Kurdyjka
mieszkająca w Londynie.

00:09:39.520 --> 00:09:42.320
Była posłuszna, robiła wszystko,
co kazali jej rodzice.

00:09:42.840 --> 00:09:45.256
Chciała wszystko robić dobrze.

00:09:45.280 --> 00:09:47.896
Wyszła za jakiegoś gościa,
którego wybrali jej rodzice,

00:09:47.920 --> 00:09:50.880
mimo że bez przerwy bił ją i gwałcił.

00:09:51.880 --> 00:09:54.696
Gdy zwróciła się do rodziny
o pomoc, usłyszała:

00:09:54.720 --> 00:09:56.976
"Wracaj i bądź lepszą żoną".

00:09:57.000 --> 00:09:59.816
Nie chcieli mieć córki po rozwodzie,

00:09:59.840 --> 00:10:02.800
bo to oczywiście
przyniosłoby rodzinie hańbę.

00:10:03.680 --> 00:10:06.280
Bił ją tak mocno,
że z uszu płynęła jej krew.

00:10:07.200 --> 00:10:12.296
Gdy w końcu od niego odeszła,
poznała innego młodego mężczyznę.

00:10:12.320 --> 00:10:14.136
Zakochała się w nim.

00:10:14.160 --> 00:10:16.416
Społeczność i rodzina dowiedzieli się,

00:10:16.440 --> 00:10:17.840
więc zniknęła.

00:10:18.440 --> 00:10:20.280
Znaleziono ją trzy miesiące później,

00:10:21.200 --> 00:10:25.320
wciśniętą do walizki
i zakopaną pod domem.

00:10:28.040 --> 00:10:31.560
Została uduszona, pobita na śmierć

00:10:32.760 --> 00:10:37.280
przez trzech kuzynów
na zlecenie jej ojca i wuja.

00:10:37.960 --> 00:10:40.136
Co jeszcze tragiczniejsze,

00:10:40.160 --> 00:10:46.056
Banaz pięć razy prosiła o pomoc policję.

00:10:46.080 --> 00:10:49.136
Mówiła, że rodzina chce ją zabić.

00:10:49.160 --> 00:10:52.040
Policja nie uwierzyła i nie zrobiła nic.

NOTE Paragraph

00:10:53.080 --> 00:10:54.336
Nie chodzi tylko o to,

00:10:54.360 --> 00:10:58.736
że tak wiele dzieci
zmaga się z takimi problemami

00:10:58.760 --> 00:11:01.856
w domu i środowisku,

00:11:01.880 --> 00:11:05.520
ale o to, że spotyka je niezrozumienie

00:11:06.640 --> 00:11:10.160
i obojętność w krajach,
w których dorastają.

00:11:11.640 --> 00:11:16.336
Kiedy zdradza je rodzina,
zwracają się do reszty z nas,

00:11:16.360 --> 00:11:18.416
a kiedy my nie rozumiemy,

00:11:18.440 --> 00:11:19.640
tracimy je.

NOTE Paragraph

00:11:21.120 --> 00:11:24.296
W trakcie robienia tego filmu
kilka osób mówiło mi:

00:11:24.320 --> 00:11:26.856
"Deeyah, no wiesz, to taka ich kultura,

00:11:26.880 --> 00:11:29.071
oni tak właśnie traktują dzieci,

00:11:29.095 --> 00:11:30.655
nie możemy się wtrącać".

00:11:31.880 --> 00:11:35.080
Zapewniam, że bycie ofiarą morderstwa
nie należy do mojej kultury.

00:11:36.280 --> 00:11:37.496
Wiecie o tym?

00:11:37.520 --> 00:11:39.216
Na pewno ludzie podobni do mnie,

00:11:39.240 --> 00:11:41.736
dziewczyny pochodzące
z podobnych środowisk,

00:11:41.760 --> 00:11:45.856
powinny mieć te same prawa,
taką samą ochronę

00:11:45.880 --> 00:11:48.880
jak każdy w naszym państwie,
bo czemu by nie?

NOTE Paragraph

00:11:50.360 --> 00:11:55.096
W następnym filmie chciałam
więc podjąć kwestię tego,

00:11:55.120 --> 00:11:57.976
dlaczego niektóre
muzułmańskie dzieci w Europie

00:11:58.000 --> 00:12:00.080
pociąga ekstremizm i przemoc.

00:12:00.880 --> 00:12:02.136
Ale podejmując ten temat,

00:12:02.160 --> 00:12:05.320
miałam zmierzyć się
ze swoim najgorszym koszmarem:

00:12:07.040 --> 00:12:08.640
z brodaczami o brązowej skórze.

00:12:10.880 --> 00:12:13.696
Tymi samymi lub podobnymi do tych,

00:12:13.720 --> 00:12:16.520
którzy prześladowali mnie
przez większość życia.

00:12:17.560 --> 00:12:20.256
Z mężczyznami,
których bałam się przez większość życia.

00:12:20.280 --> 00:12:23.136
Mężczyznami, których nienawidziłam

00:12:23.160 --> 00:12:24.600
przez wiele, wiele lat.

NOTE Paragraph

00:12:25.160 --> 00:12:29.136
Przez dwa lata robiłam wywiady
ze skazanymi terrorystami,

00:12:29.160 --> 00:12:31.656
dżihadistami i byłymi ekstremistami.

00:12:31.680 --> 00:12:35.016
Już wtedy wiedziałam,

00:12:35.040 --> 00:12:40.216
że religia, polityka,
kolonialna przeszłość Europy,

00:12:40.240 --> 00:12:44.496
jak i porażki zachodniej polityki
zagranicznej z ostatnich lat

00:12:44.520 --> 00:12:46.000
to część tej rzeczywistości.

00:12:46.520 --> 00:12:49.776
Ale najbardziej interesowały mnie ludzkie,

00:12:49.800 --> 00:12:51.376
osobiste powody,

00:12:51.400 --> 00:12:55.720
dla których takie środowiska
pociągają naszych młodych ludzi.

00:12:57.000 --> 00:13:01.360
Najbardziej zaskoczyło mnie to,
że dotarłam do ludzi zranionych.

00:13:03.760 --> 00:13:05.950
Zamiast potworów, których szukałam,

00:13:05.950 --> 00:13:07.616
które miałam nadzieję znaleźć,

00:13:07.640 --> 00:13:10.776
mówię szczerze:
przyniosłoby mi to więcej satysfakcji,

00:13:10.800 --> 00:13:12.400
znalazłam ludzi załamanych.

00:13:13.520 --> 00:13:15.016
Tak jak Banaz,

00:13:15.040 --> 00:13:18.296
okazało się, że ci ludzie byli rozdarci,

00:13:18.320 --> 00:13:20.856
bo próbowali zalepić dziury

00:13:20.880 --> 00:13:24.360
między swoimi rodzinami
a krajem urodzenia.

00:13:25.720 --> 00:13:29.096
Odkryłam też, że grupy
ekstremistycznych terrorystów

00:13:29.120 --> 00:13:32.576
wykorzystują te uczucia
naszych młodych ludzi

00:13:32.600 --> 00:13:36.456
i cynicznie kierują ich w stronę przemocy.

00:13:36.480 --> 00:13:38.056
"Dołącz do nas" - mówią.

00:13:38.080 --> 00:13:41.056
"Porzuć obie strony, rodzinę i kraj,

00:13:41.080 --> 00:13:42.736
bo oni cię odrzucili.

00:13:42.760 --> 00:13:45.856
Dla rodziny ważniejszy jest honor niż ty,

00:13:45.880 --> 00:13:47.136
a dla kraju

00:13:47.160 --> 00:13:53.040
prawdziwy Norweg, Brytyjczyk i Francuz
jest biały i to nigdy nie będziesz ty".

00:13:54.040 --> 00:13:57.496
Obiecują też, że nasi młodzi ludzie
osiągną to, czego pragną:

00:13:57.520 --> 00:14:01.856
znaczenie, heroizm,
poczucie przynależności i celu,

00:14:01.880 --> 00:14:04.280
odnajdą środowisko,
które ich kocha i akceptuje.

00:14:05.200 --> 00:14:08.136
Sprawiają, że bezsilni czują siłę.

00:14:08.160 --> 00:14:13.040
Niewidzialni i cisi są wreszcie
zauważeni i słuchani.

00:14:15.120 --> 00:14:17.656
To właśnie robią dla naszych młodych.

00:14:17.680 --> 00:14:21.520
Dlaczego robią to dla nich
te grupy, a nie my?

NOTE Paragraph

00:14:22.760 --> 00:14:24.336
Dla jasności:

00:14:24.360 --> 00:14:27.696
nie chcę usprawiedliwiać

00:14:27.720 --> 00:14:31.456
żadnej przemocy ani za nią przepraszać.

00:14:31.480 --> 00:14:35.056
Chcę tylko powiedzieć,
że musimy zrozumieć,

00:14:35.080 --> 00:14:38.240
czemu część z naszych
młodych ludzi to pociąga.

00:14:39.680 --> 00:14:42.016
Właściwie to chciałabym wam pokazać

00:14:42.040 --> 00:14:45.320
zdjęcia z dzieciństwa
niektórych bohaterów filmu.

00:14:47.240 --> 00:14:50.200
Uderzyło mnie to, że tak wielu z nich,

00:14:50.960 --> 00:14:52.616
a nigdy o tym bym nie pomyślała,

00:14:52.640 --> 00:14:55.960
wychowało się bez ojca
lub było przez ojca maltretowanych.

00:14:56.800 --> 00:14:58.736
Kilku z tych młodych ludzi

00:14:58.760 --> 00:15:02.896
szukało opieki i współczującego wzoru ojca

00:15:02.920 --> 00:15:04.520
w grupach ekstremistów.

00:15:05.920 --> 00:15:09.080
Spotkałam też mężczyzn
skrzywdzonych przez przemoc i rasizm,

00:15:09.800 --> 00:15:12.056
którzy przestali czuć się jak ofiary,

00:15:12.080 --> 00:15:13.576
bo sami zastosowali przemoc.

00:15:13.600 --> 00:15:18.896
Ku mojemu przerażeniu dotarłam
do czegoś, co sama znałam.

00:15:18.920 --> 00:15:25.240
Rozpoznałam te same emocje, które czułam,
gdy jako nastolatka uciekłam z Norwegii.

00:15:26.160 --> 00:15:29.536
Ten sam mętlik w głowie, ten sam smutek,

00:15:29.560 --> 00:15:33.040
to samo poczucie krzywdy

00:15:34.760 --> 00:15:36.360
i braku przynależności.

00:15:38.560 --> 00:15:41.680
To samo uczucie zagubienia
i rozdarcia między kulturami.

NOTE Paragraph

00:15:42.760 --> 00:15:45.296
Ale nie wybrałam zniszczenia.

00:15:45.320 --> 00:15:48.056
Zdecydowałam chwycić
za kamerę, a nie za pistolet.

00:15:48.080 --> 00:15:51.416
Powodem były moje supermoce.

00:15:51.440 --> 00:15:56.336
Wiedziałam, że rozwiązaniem
jest zrozumienie, a nie przemoc.

00:15:56.360 --> 00:15:58.056
Dostrzeżenie ludzi

00:15:58.080 --> 00:16:01.816
z ich wszystkimi zaletami i wadami,

00:16:01.840 --> 00:16:03.696
zamiast tworzenia karykatur

00:16:03.720 --> 00:16:06.376
przedstawiających nas i ich
- tych złych i tych dobrych.

00:16:06.400 --> 00:16:08.496
W końcu doszłam do tego,

00:16:08.520 --> 00:16:12.176
że mogę pogodzić moje dwie kultury,

00:16:12.200 --> 00:16:15.320
mogę znaleźć w nich miejsce dla siebie.

00:16:15.840 --> 00:16:18.576
Już nie czułam,
że muszę wybrać jedną ze stron,

00:16:18.600 --> 00:16:20.680
ale zajęło mi to wiele lat.

00:16:21.640 --> 00:16:23.656
Dziś tak wielu młodych ludzi

00:16:23.680 --> 00:16:25.696
zmaga się z tymi samymi problemami.

00:16:25.720 --> 00:16:27.720
I muszą się z tym zmagać sami.

00:16:29.440 --> 00:16:32.080
Przez to przypominają otwarte rany.

00:16:32.560 --> 00:16:35.616
Dla niektórych radykalny islam

00:16:35.640 --> 00:16:39.000
infekuje otwarte rany.

NOTE Paragraph

00:16:41.160 --> 00:16:44.160
Jest takie afrykańskie przysłowie:

00:16:45.960 --> 00:16:48.976
"Młodzi odrzuceni przez wioskę

00:16:49.000 --> 00:16:51.760
spalą ją, żeby tylko poczuć jej ciepło".

00:16:53.240 --> 00:16:54.720
Chciałabym zapytać

00:16:55.640 --> 00:16:58.176
muzułmańskich rodziców i środowiska:

00:16:58.200 --> 00:17:00.616
czy będziecie kochać dzieci
i troszczyć się o nie

00:17:00.640 --> 00:17:03.416
bez wymuszania na nich
spełnienia oczekiwań?

00:17:03.440 --> 00:17:05.880
Czy możecie wybrać
dzieci, a nie honor?

00:17:06.400 --> 00:17:09.415
Czy rozumiecie, czemu czują
gniew i odrzucenie,

00:17:09.440 --> 00:17:11.760
gdy stawiacie honor ponad ich szczęście?

00:17:12.520 --> 00:17:15.096
Czy spróbujecie być przyjaciółmi
dla waszych dzieci,

00:17:15.119 --> 00:17:16.896
żeby mogły wam zaufać,

00:17:16.920 --> 00:17:19.215
chciały dzielić się doświadczeniami

00:17:19.240 --> 00:17:21.480
i nie musiały szukać kogoś innego?

NOTE Paragraph

00:17:22.359 --> 00:17:25.440
Zapytam też młodych ludzi,
których pociąga ekstremizm:

00:17:26.680 --> 00:17:30.320
czy wiecie, że to ból wywołuje wasz gniew?

00:17:31.640 --> 00:17:35.056
Czy znajdziecie siłę, by sprzeciwić się
tym cynicznym starcom,

00:17:35.080 --> 00:17:38.280
którzy chcą wykorzystać
waszą krew dla własnych celów?

00:17:39.040 --> 00:17:40.960
Czy możecie znaleźć sposób na życie?

00:17:41.880 --> 00:17:44.136
Czy dostrzegacie, że najsłodszą zemstą

00:17:44.160 --> 00:17:47.616
jest szczęśliwe, pełne i wolne życie?

00:17:47.640 --> 00:17:50.000
Życie tworzone przez was i nikogo więcej.

00:17:50.560 --> 00:17:54.240
Czemu chcecie być jeszcze jednym
muzułmańskim dzieckiem, które zginie?

00:17:55.080 --> 00:17:59.240
Zapytam resztę z nas:
kiedy zaczniemy słuchać młodych ludzi?

00:18:00.520 --> 00:18:01.776
Jak możemy im pomóc

00:18:01.800 --> 00:18:05.760
przekształcić ból
w coś bardziej konstruktywnego?

00:18:06.760 --> 00:18:08.216
Oni myślą, że ich nie lubimy,

00:18:08.240 --> 00:18:11.016
że nie obchodzi nas, co się z nimi stanie.

00:18:11.040 --> 00:18:12.816
Myślą, że ich nie akceptujemy.

00:18:12.840 --> 00:18:15.560
Czy potrafimy znaleźć sposób,
by poczuli się inaczej?

00:18:17.280 --> 00:18:20.216
Co musimy zrobić, żeby ich dostrzec,

00:18:20.240 --> 00:18:25.176
zanim staną się ofiarami
lub twórcami przemocy?

00:18:25.200 --> 00:18:28.776
Czy możemy zatroszczyć się o nich
i uznać za część naszego społeczeństwa,

00:18:28.800 --> 00:18:33.656
a nie tylko oburzać się,
gdy ofiary przemocy wyglądają tak jak my?

00:18:33.680 --> 00:18:38.696
Czy potrafimy znaleźć sposób,
by odrzucić nienawiść i znieść podziały?

00:18:38.720 --> 00:18:42.696
Nie możemy odrzucać
siebie nawzajem lub naszych dzieci,

00:18:42.720 --> 00:18:44.856
nawet jeśli one odrzucają nas.

NOTE Paragraph

00:18:44.880 --> 00:18:47.056
Jesteśmy w tym razem.

00:18:47.080 --> 00:18:52.560
W dalszej perspektywie zemsta i przemoc
nie sprawdzą się w walce z ekstremistami.

00:18:53.480 --> 00:18:57.256
Terroryści chcą, byśmy ze strachu
schowali się w domach,

00:18:57.280 --> 00:18:59.456
zamknęli drzwi i serca.

00:18:59.480 --> 00:19:03.296
Chcą, byśmy rozdrapywali
kolejne rany w społeczeństwie,

00:19:03.320 --> 00:19:06.856
żeby wykorzystać
do rozprowadzania infekcji.

00:19:06.880 --> 00:19:09.576
Chcą, byśmy stali się tacy jak oni:

00:19:09.600 --> 00:19:11.840
nietolerancyjni,
pełni nienawiści i okrutni.

NOTE Paragraph

00:19:14.200 --> 00:19:16.656
Dzień po atakach w Paryżu

00:19:16.680 --> 00:19:20.080
znajoma wysłała mi zdjęcie swojej córki.

00:19:20.800 --> 00:19:23.256
Biała i arabska dziewczynka.

00:19:23.280 --> 00:19:24.480
Najlepsze przyjaciółki.

00:19:25.120 --> 00:19:28.600
To zdjęcie jest kryptonitem
na ekstremistów.

00:19:31.240 --> 00:19:34.296
Te dwie dziewczynki i ich supermoce

00:19:34.320 --> 00:19:35.816
ukazują drogę na przyszłość,

00:19:35.840 --> 00:19:39.240
drogę ku społeczeństwu,
które musimy zbudować razem.

00:19:40.120 --> 00:19:43.440
Społeczeństwu, które obejmuje i wspiera,

00:19:44.480 --> 00:19:46.680
a nie odrzuca, nasze dzieci.

NOTE Paragraph

00:19:47.960 --> 00:19:49.296
Dziękuję za uwagę.

NOTE Paragraph

00:19:49.320 --> 00:19:55.532
(Brawa)