WEBVTT

00:00:01.014 --> 00:00:02.301
สวัสดีทุกคน

00:00:02.325 --> 00:00:06.449
ผมรู้สึกเป็นเกียรติที่ได้มาคุยกับคุณที่นี่

00:00:06.473 --> 00:00:11.656
และที่ผมจะพูดวันนี้คือเรื่องโชค
และความยุติธรรม

00:00:11.680 --> 00:00:13.602
และความสัมพันธ์ของสองสิ่งนี้

NOTE Paragraph

00:00:14.373 --> 00:00:15.530
หลายปีที่แล้ว

00:00:15.554 --> 00:00:18.952
นักเรียนเก่าของผมโทรมาหา

00:00:18.976 --> 00:00:21.014
เพื่อคุยเรื่องลูกสาวของเขา

00:00:21.038 --> 00:00:23.473
ลูกสาวของเขาอยู่มัธยมปลาย

00:00:23.497 --> 00:00:28.521
และสนใจอยากสมัครเข้าเรียนที่สวาร์ทมอร์

00:00:28.545 --> 00:00:29.847
ที่ผมสอนอยู่

00:00:29.871 --> 00:00:35.323
และเขาอยากจะได้ความเห็นของผมว่า
ลูกสาวของเขาน่าจะได้เข้าเรียนหรือไม่

00:00:35.347 --> 00:00:39.681
สวาร์ทมอร์นั้นเป็นโรงเรียนที่เข้ายากมาก

00:00:39.705 --> 00:00:42.378
ผมจึงพูดว่า 
"เล่าเรื่องลูกสาวของคุณให้ผมฟังหน่อย"

00:00:42.402 --> 00:00:44.135
และเขาก็เล่าให้ผมฟัง

00:00:44.159 --> 00:00:46.706
ว่าเธอได้เกรดอะไรบ้าง 
คะแนนโดยรวมเป็นอย่างไร

00:00:46.730 --> 00:00:49.366
กิจกรรมพิเศษนอกห้องเรียนที่เธอทำ

00:00:49.390 --> 00:00:51.446
และฟังดูเหมือนเธอเป็นดาวเด่นทีเดียว

00:00:51.470 --> 00:00:53.580
เป็นเด็กเก่ง ยอดเยี่ยมมาก

00:00:54.119 --> 00:00:56.164
ผมจึงพูดขึ้นว่า "เธอฟังดูยอดเยี่ยม

00:00:56.188 --> 00:00:58.850
น่าจะเป็นนักเรียนแบบที่

00:00:58.874 --> 00:01:02.140
สวาร์ทมอร์อยากได้มาเรียนที่นี่"

00:01:02.164 --> 00:01:05.428
เขาจึงถามขึ้นว่า "แล้วนั่นหมายความว่า
เธอจะได้เข้าเรียนใช่ไหม?"

00:01:06.035 --> 00:01:08.034
ผมตอบว่า "ไม่ใช่

00:01:08.762 --> 00:01:13.042
ห้องเรียนที่สวาร์ทมอร์ไม่มีที่พอสำหรับ

00:01:13.066 --> 00:01:14.757
เด็กที่ดีทุกคนหรอก

00:01:14.781 --> 00:01:18.764
ไม่มีที่พอที่ฮาร์วาร์ด หรือเยล 
หรือพรินซ์ตัน หรือสแตนฟอร์ด

00:01:18.788 --> 00:01:23.256
ไม่มีที่พอที่กูเกิ้ล หรืออเมซอน 
หรือแอปเปิ้ล

00:01:23.280 --> 00:01:28.100
ไม่มีที่พอที่ TED Conference ด้วย

00:01:28.124 --> 00:01:30.340
มีคนดี ๆ เก่ง ๆ มากมายเหลือเกิน

00:01:30.364 --> 00:01:33.478
และบางคนก็ไม่ได้ที่นั่งในที่เหล่านี้"

00:01:34.621 --> 00:01:37.207
เขาจึงกล่าวว่า "แล้วเราจะต้องทำอย่างไร?"

00:01:38.073 --> 00:01:40.956
และผมก็พูดว่า "นั่นเป็นคำถามที่ดี"

NOTE Paragraph

00:01:41.833 --> 00:01:44.100
แล้วเราจะต้องทำอย่างไร?

00:01:44.124 --> 00:01:48.185
และผมก็รู้ว่าวิทยาลัยและ
มหาวิทยาลัยเหล่านั้นทำอย่างไร

00:01:48.209 --> 00:01:51.146
เพื่อให้เกิดความยุติธรรม

00:01:51.170 --> 00:01:56.113
พวกเขาจึงยกระดับมาตรฐานให้สูงขึ้นเรื่อย ๆ

00:01:56.137 --> 00:02:02.230
เพราะมันดูไม่ยุติธรรม
ที่จะรับคนที่คุณสมบัติด้อยกว่า

00:02:02.254 --> 00:02:04.841
และปฏิเสธผู้ที่มีคุณสมบัติเด่นกว่า

00:02:04.865 --> 00:02:09.141
คุณจึงต้องยกมาตรฐานให้สูงขึ้นและสูงขึ้น

00:02:09.165 --> 00:02:11.394
จนสูงพอที่คุณจะสามารถรับ

00:02:11.418 --> 00:02:15.684
นักเรียนในจำนวนที่คุณ
ให้ที่นั่งเขาได้เท่านั้น

NOTE Paragraph

00:02:15.708 --> 00:02:22.186
และนี่ก็ขัดกับความรู้สึกเรื่องความยุติธรรม
และความเท่าเทียมของหลาย ๆ คน

00:02:22.210 --> 00:02:25.188
คนในสังคมอเมริกันมีทัศนคติต่าง ๆ กันไป

00:02:25.212 --> 00:02:28.995
ในเรื่องที่ว่ากระบวนการเช่นใดจึงจะยุติธรรม

00:02:29.019 --> 00:02:32.813
แต่ผมคิดว่าสิ่งหนึ่งที่แทบทุกคนเห็นด้วยคือ

00:02:32.837 --> 00:02:35.927
ระบบที่มีเหตุผล ระบบที่เป็นธรรม

00:02:35.951 --> 00:02:37.846
คือผู้คนได้ในสิ่งที่สมควรได้

NOTE Paragraph

00:02:38.322 --> 00:02:40.994
และสิ่งที่ผมบอกกับนักเรียนเก่าของผม

00:02:41.018 --> 00:02:45.160
คือเมื่อพูดถึง
การรับนักเรียนเข้าเรียน

00:02:45.184 --> 00:02:49.294
มันไม่จริงหรอกที่
ผู้คนจะได้ในสิ่งที่สมควรได้

00:02:49.318 --> 00:02:52.828
บางคนได้ในสิ่งที่สมควรได้ แต่บางคนก็ไม่

00:02:52.852 --> 00:02:56.002
มันก็เป็นอย่างนั้นเอง

NOTE Paragraph

00:02:56.026 --> 00:02:59.649
เมื่อคุณยกระดับมาตรฐานจนสูง
เหมือนกับที่มหาวิทยาลัยได้ทำ

00:02:59.673 --> 00:03:02.673
คุณทำให้เกิดการแข่งขันกันอย่างบ้าคลั่ง

00:03:02.697 --> 00:03:05.062
ในหมู่เด็กมัธยมปลาย

00:03:05.086 --> 00:03:08.384
เพราะแค่เก่งนั้นไม่เพียงพอเสียแล้ว

00:03:08.408 --> 00:03:10.411
ไม่เพียงพอที่จะแค่เป็นคนเก่งพอ

00:03:10.435 --> 00:03:14.111
แต่คุณต้องเก่งกว่า
คนอื่น ๆ ที่สมัครทุกคนด้วย

00:03:14.135 --> 00:03:16.302
และมันทำให้เกิด

00:03:16.326 --> 00:03:18.108
หรือมีส่วนทำให้เกิด

00:03:18.132 --> 00:03:21.680
การระบาดของโรควิตกกังวลและโรคซึมเศร้า

00:03:21.704 --> 00:03:25.138
ที่กำลังทำร้ายเด็กวัยรุ่นของเรา

00:03:25.162 --> 00:03:28.491
เรากำลังทำลายคนรุ่นหนึ่ง
ด้วยการแข่งขันอย่างนี้

NOTE Paragraph

00:03:28.890 --> 00:03:30.660
ขณะที่ผมครุ่นคิดเรื่องนี้

00:03:30.684 --> 00:03:33.743
ผมก็คิดได้ว่ามีทางแก้ไขปัญหานี้

00:03:34.096 --> 00:03:35.877
และนี่คือสิ่งที่เราน่าจะทำ:

00:03:37.056 --> 00:03:39.573
เมื่อนักเรียนส่งใบสมัครเข้าวิทยาลัย

00:03:39.597 --> 00:03:45.481
เราแยกผู้สมัครที่เก่งพอ
ที่จะประสบความสำเร็จออกมา

00:03:45.505 --> 00:03:47.324
และผู้ที่ไม่เก่งพอ

00:03:47.348 --> 00:03:50.889
เราคัดคนที่ไม่เก่งพอออก

00:03:50.913 --> 00:03:54.646
เอาคนชื่อคนที่เก่งพอมาใส่ลงในกระป๋อง

00:03:54.670 --> 00:03:56.962
แล้วจับฉลากเอาแบบสุ่ม

00:03:56.986 --> 00:03:58.921
และรับคนที่ได้รับการจับฉลากเข้าเรียน

00:03:58.945 --> 00:04:02.548
พูดอีกอย่างคือ
เราคัดคนเข้าเรียนด้วยวิธีลอตเตอรี่

00:04:02.572 --> 00:04:08.224
และเราอาจจะรับคนเข้าทำงานใน
บริษัทเทคโนโลยีด้วยวิธีนี้ด้วย

00:04:08.248 --> 00:04:09.605
และ --ดับความคิดนั้น--

00:04:09.629 --> 00:04:14.024
เราอาจจะตัดสินว่า
ใครจะได้รับเชิญมาพูดที่ TED

00:04:14.048 --> 00:04:15.276
ด้วยวิธีนี้เช่นกัน

NOTE Paragraph

00:04:15.672 --> 00:04:17.676
อย่าเข้าใจผมผิดไป

00:04:17.700 --> 00:04:22.206
วิธีลอตเตอรี่เช่นนี้
ไม่ได้เป็นการขจัดความอยุติธรรม

00:04:22.230 --> 00:04:26.410
จะยังมีคนอีกมาก
ที่ไม่ได้ในสิ่งที่เขาสมควรได้รับ

00:04:26.434 --> 00:04:28.568
แต่อย่างน้อยมันก็เป็นวิธีที่ซื่อสัตย์

00:04:28.592 --> 00:04:34.738
มันเผยให้เห็นความอยุติธรรม
ในอย่างที่มัน เป็นแทนที่จะเสแสร้งว่าไม่มี

00:04:34.762 --> 00:04:37.964
และมันเจาะบอลลูนความดันสูง

00:04:37.988 --> 00:04:42.170
ที่กดดันเด็กมัธยมปลายของเราอยู่ให้แตกออก

NOTE Paragraph

00:04:42.847 --> 00:04:46.673
มันจึงเป็นข้อเสนอที่เหมาะสมอย่างที่สุด

00:04:46.697 --> 00:04:48.892
แม้ว่าผมจะพูดเองเออเองก็ตาม

00:04:48.916 --> 00:04:51.165
แต่ทำไมไม่มีใครนำไปถกกันต่อ?

00:04:51.776 --> 00:04:53.215
ผมคิดว่าผมรู้เหตุผลนะ

00:04:53.663 --> 00:04:56.522
ผมคิดว่ามันเป็นเพราะ
เราไม่ชอบความคิดเช่นนี้

00:04:56.546 --> 00:05:03.092
ที่ว่าสิ่งที่สำคัญในชีวิต
เกิดขึ้นจากโชคหรือความบังเอิญ

00:05:03.116 --> 00:05:07.694
ว่าสิ่งที่สำคัญในชีวิตนั้น
อยู่นอกการควบคุมของเรา

00:05:07.718 --> 00:05:09.127
ผมเกลียดความคิดเช่นนั้น

00:05:09.151 --> 00:05:12.239
มันจึงไม่น่าแปลกใจ
ที่ผู้คนเกลียดความคิดนั้น

00:05:12.263 --> 00:05:15.970
แต่เอาง่าย ๆ มันก็เป็นอย่างนั้นเอง

NOTE Paragraph

00:05:16.759 --> 00:05:21.516
ประการแรกคือ การคัดเลือกนักเรียนเข้าเรียน
ในวิทยาลัยเป็นแบบลอตเตอรี่อยู่แล้ว

00:05:21.540 --> 00:05:25.102
แค่เจ้าหน้าที่คัดเลือก
แกล้งทำเป็นว่าไม่ใช่ก็เท่านั้น

00:05:25.126 --> 00:05:27.243
มาทำให้มันตรงไปตรงมากันเถอะ

NOTE Paragraph

00:05:27.267 --> 00:05:28.716
และอย่างที่สอง

00:05:28.740 --> 00:05:32.129
ผมว่าหากเรายอมรับว่ามันเป็นลอตเตอรรี่

00:05:32.153 --> 00:05:36.575
มันจะทำให้เรายอมรับความสำคัญของโชคดี

00:05:36.599 --> 00:05:38.939
ในชีวิตของพวกเราทุกคน

NOTE Paragraph

00:05:38.963 --> 00:05:41.419
ดูอย่างผม

00:05:41.981 --> 00:05:46.688
เหตุการณ์สำคัญแทบทุกเหตุการณ์
ในชีวิตของผม

00:05:46.712 --> 00:05:47.912
โดยมาก

00:05:47.936 --> 00:05:49.615
เป็นผลมาจากความโชคดี

00:05:50.779 --> 00:05:54.078
ตอนผมอยู่มัธยมหนึ่ง
ครอบครัวของผมย้ายออกจากนิวยอร์ค

00:05:54.102 --> 00:05:56.519
ไปอยู่ที่เวสต์เชสเตอร์

00:05:56.543 --> 00:05:58.162
ตอนที่ผมเริ่มเข้าโรงเรียน

00:05:58.186 --> 00:06:01.456
ผมพบเด็กผู้หญิงน่ารักคนหนึ่ง 
ซึ่งต่อมากลายเป็นเพื่อนของผม

00:06:01.480 --> 00:06:03.873
แล้วกลายมาเป็นเพื่อนซี้ของผม

00:06:03.897 --> 00:06:06.789
และกลายมาเป็นแฟนของผม

00:06:06.813 --> 00:06:09.243
และต่อมาเป็นภรรยาของผม

00:06:09.267 --> 00:06:11.329
ถึงตอนนี้เธอเป็นภรรยาของผม
อย่างมีความสุข

00:06:11.353 --> 00:06:13.456
มา 52 ปีแล้ว

00:06:13.480 --> 00:06:17.257
ผมไม่ได้ทำอะไรมากเลย 
มันเป็นความบังเอิญที่โชคดี

NOTE Paragraph

00:06:18.056 --> 00:06:19.525
ผมเข้าวิทยาลัย

00:06:19.549 --> 00:06:25.009
ในเทอมแรกผมลงชื่อเรียน
วิชาจิตวิทยาเบื้องต้น

00:06:25.033 --> 00:06:27.129
ผมไม่รู้ด้วยซ้ำว่าจิตวิทยาคืออะไรในตอนนั้น

00:06:27.153 --> 00:06:29.880
แต่มันลงตัวกับตารางเวลาของผม
และเป็นไปตามข้อกำหนด

00:06:29.904 --> 00:06:31.079
ผมจึงลงเรียน

00:06:31.103 --> 00:06:33.429
และด้วยโชคพาไป ครูที่สอน

00:06:33.453 --> 00:06:38.215
เป็นครูจิตวิทยาเบื้องต้นระดับซูเปอร์สตาร์
ผู้เป็นตำนาน

00:06:38.767 --> 00:06:42.012
เพราะเช่นนั้น ผมจึงเลือกวิชาเอกจิตวิทยา

NOTE Paragraph

00:06:42.036 --> 00:06:43.861
และเรียนต่อบัณฑิตวิทยาลัย

00:06:43.885 --> 00:06:45.765
ขณะที่ผมกำลังจะจบ

00:06:45.789 --> 00:06:48.546
เพื่อนของผมซึ่งสอนที่สวาร์ทมอร์ตัดสินใจว่า

00:06:48.570 --> 00:06:51.373
เขาไม่อยากเป็นอาจารย์แล้ว

00:06:51.397 --> 00:06:54.489
เขาจึงลาออกไปเข้าวิทยาลัยแพทย์

00:06:55.072 --> 00:06:57.630
ตำแหน่งของเขาจึงว่างลง

00:06:57.654 --> 00:07:00.430
ผมจึงสมัครเข้าทำงานในตำแหน่งของเขา

00:07:00.454 --> 00:07:02.951
ซึ่งเป็นงานเดียวที่ผมเคยสมัครทำ

00:07:02.975 --> 00:07:06.378
ผมทำงานที่สวาร์ทมอร์มาแล้ว 45 ปี

00:07:06.402 --> 00:07:10.812
เป็นสถาบันที่ส่งผลและปั้นอาชีพของผม

NOTE Paragraph

00:07:10.836 --> 00:07:12.879
และอีกตัวอย่างสุดท้าย

00:07:12.903 --> 00:07:16.716
ขณะที่ผมกำลังบรรยาย
เกี่ยวกับงานของผมในนิวยอร์ค

00:07:16.740 --> 00:07:20.813
มีผู้ฟังคนหนึ่งมาพบผมหลังการบรรยายจบลง

00:07:20.837 --> 00:07:22.229
เขาแนะนำตัวเอง

00:07:22.253 --> 00:07:23.878
เขากล่าวว่า "ผมชื่อคริสครับ

00:07:23.902 --> 00:07:26.212
คุณสนใจมาพูดที่ TED ไหมครับ?"

00:07:27.370 --> 00:07:30.094
คำตอบของผมคือ "TED คืออะไร?"

00:07:31.090 --> 00:07:33.356
เขาจึงเล่าให้ผมฟัง

00:07:33.380 --> 00:07:37.338
เมื่อก่อน TED ไม่ได้เป็นอย่างทุกวันนี้

00:07:37.362 --> 00:07:38.825
แต่ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา

00:07:38.849 --> 00:07:41.149
ทอล์คหลาย ๆ ทอล์คที่ผมพูดที่ TED นั้น
มีคนเข้าชม

00:07:41.173 --> 00:07:43.756
มากกว่า 20 ล้านคน

NOTE Paragraph

00:07:44.278 --> 00:07:46.713
สรุปก็คือผมเป็นคนโชคดี

00:07:46.737 --> 00:07:48.533
ผมโชคดีเรื่องคู่ชีวิต

00:07:48.557 --> 00:07:50.251
ผมโชคดีเรื่องการศึกษา

00:07:50.275 --> 00:07:52.403
ผมโชคดีเรื่องอาชีพการงาน

00:07:52.427 --> 00:07:58.521
และผมก็โชคดีที่มีพื้นที่อย่าง TED 
ให้ได้ถ่ายทอดความคิด

NOTE Paragraph

00:07:58.545 --> 00:08:00.673
ผมควรได้รับความสำเร็จเหล่านี้หรือไม่?

00:08:00.697 --> 00:08:02.482
แน่นอนว่าผมควรได้รับ

00:08:02.506 --> 00:08:05.318
เช่นเดียวกับพวกคุณ
ที่น่าจะคู่ควรกับความสำเร็จของคุณ

00:08:05.342 --> 00:08:10.757
แต่ก็มีอีกมากมายหลายคน
ที่ควรได้รับความสำเร็จเช่นเดียวกับพวกเรา

00:08:10.781 --> 00:08:12.718
แต่พวกเขากลับไม่ได้

NOTE Paragraph

00:08:13.620 --> 00:08:16.276
แล้วผู้คนได้รับ
ในสิ่งที่เขาสมควรได้รับกันไหม?

00:08:16.300 --> 00:08:18.310
สังคมยุติธรรมไหม?

00:08:19.042 --> 00:08:20.754
แนนอนว่าไม่

00:08:20.778 --> 00:08:26.794
การทำงานหนักและเล่นตามกติกานั้น
ไม่ได้การันตีอะไรเลย

00:08:26.818 --> 00:08:31.118
หากเรายอมรับว่าความอยุติธรรมเช่นนี้
ว่าเป็นสิ่งที่เลี่ยงไม่ได้

00:08:31.142 --> 00:08:33.718
รวมถึงการให้ความสำคัญ
กับความโชคดี

00:08:33.742 --> 00:08:36.171
เราอาจย้อนถามตัวเองว่า

00:08:36.195 --> 00:08:38.251
เรามีความรับผิดชอบอะไรบ้าง

00:08:38.275 --> 00:08:44.056
ต่อคนที่เรายกย่องให้เป็นฮีโร่
ในช่วงเวลาแห่งโรคระบาดใหญ่นี้

00:08:44.080 --> 00:08:47.591
เมื่อโรคร้ายกล้ำกรายครอบครัวของพวกเขา

00:08:47.615 --> 00:08:51.593
เพื่อให้แน่ใจว่าพวกเขายังอยู่เป็นครอบครัว
และชีวิตไม่พังพินาศ

00:08:51.617 --> 00:08:55.641
จากผลของการที่ต้องเผชิญโรคร้ายนี้

00:08:55.665 --> 00:08:59.466
เราติดค้างอะไรกับผู้คนที่ต้องดิ้นรน

00:08:59.490 --> 00:09:02.867
ทำงานหนักและโชคดีน้อยกว่าเรา

NOTE Paragraph

00:09:03.507 --> 00:09:05.641
ครึ่งศตวรรษที่แล้ว

00:09:05.665 --> 00:09:09.522
นักปรัชญา จอห์น รอลส์ เขียนหนังสือชื่อ 
"ทฤษฎีแห่งความยุติธรรม"

00:09:09.546 --> 00:09:14.808
และในหนังสือเล่มนั้นเขาได้แนะนำแนวคิด
ที่เขาเรียกว่า "ม่านแห่งความเขลา"

00:09:14.832 --> 00:09:16.422
คำถามที่เขาตั้งไว้คือ:

00:09:16.446 --> 00:09:22.126
ถ้าคุณไม่รู้จุดยืน
ของคุณในสังคม

00:09:22.150 --> 00:09:26.166
แล้วคุณจะสร้างสังคม
นั้นขึ้นมาได้อย่างไร?

00:09:26.190 --> 00:09:27.898
เขาจึงแนะว่า

00:09:27.922 --> 00:09:30.995
นั่นคือตอนที่เราไม่รู้ว่า
เราจะเข้าสู่สังคม

00:09:31.019 --> 00:09:32.838
จากข้างบน หรือจากข้างล่าง

00:09:32.862 --> 00:09:36.660
สิ่งที่เราต้องการคือสังคม
ที่มีความเท่าเทียมจริง ๆ

00:09:36.684 --> 00:09:38.530
เพื่อที่ว่า แม้แต่คนที่โชคไม่ดี

00:09:38.554 --> 00:09:43.333
ก็จะสามารถมีชีวิตที่ดี 
มีความหมาย และน่าพอใจได้

NOTE Paragraph

00:09:43.357 --> 00:09:49.338
ดังนั้นขอให้พวกคุณทุกคนที่โชคดี
ประสบความสำเร็จ ย้อนดูชุมชนของคุณ

00:09:49.362 --> 00:09:56.340
และทำในสิ่งที่ทำได้
เพื่อให้เกียรติและดูแล

00:09:56.364 --> 00:10:00.369
ผู้คนที่สมควรได้รับความสำเร็จ
เช่นเดียวกับเรา

00:10:00.393 --> 00:10:02.269
แต่ไม่ได้โชคดีเท่าเรา

NOTE Paragraph

00:10:02.293 --> 00:10:03.707
ขอบคุณครับ