0:00:01.014,0:00:02.435 سڵاوتان لێبێت، هه‌موو لایه‌ك. 0:00:02.435,0:00:06.449 شه‌ره‌فمه‌ندم كه‌ لێره‌م قسه‌تان بۆ بكه‌م، 0:00:06.473,0:00:11.656 و ئه‌وه‌ی كه‌ ده‌مه‌وێت له‌باره‌ی قسه‌ [br]بكه‌م به‌خت و دادپه‌روه‌ریی و 0:00:11.680,0:00:13.902 ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌یه‌ كه‌ [br]له‌ نێوانیاندایه‌. 0:00:14.373,0:00:15.530 چه‌ند ساڵێك پێش ئێستا، 0:00:15.554,0:00:18.952 قوتابییه‌كی پێشووترم په‌یوه‌ندی پێوه‌ كردم 0:00:18.976,0:00:21.014 بۆ گفتوگۆكردن له‌باره‌ی كچه‌كه‌ی. 0:00:21.038,0:00:23.657 واده‌ركه‌وت كه‌ كچه‌كه‌ی [br]له‌ دوا قۆناغی ئاماده‌یی بوو، 0:00:23.657,0:00:28.521 زۆر حه‌زی ده‌كرد بۆ [br]سوارتمۆر پێشكه‌ش بكات، 0:00:28.545,0:00:30.671 ئه‌و شوێنه‌ی كه‌ وانه‌م تیا ده‌گوته‌وه‌، 0:00:30.671,0:00:35.323 و ویستی ڕای من بزانێت كه‌ ئایا[br]ده‌توانێت بچێته‌ ئه‌و شوێنه‌. 0:00:35.347,0:00:39.681 سوارتمۆر قوتابخانه‌یه‌كه‌ [br]چوونه‌ ناوی كه‌ زۆر زه‌حمه‌ته‌ . 0:00:39.705,0:00:42.522 بۆیه‌ پێم گوت،"زۆرباشه‌، [br]له‌ باره‌ی كچه‌كه‌ت قسه‌م بۆ بكه‌." 0:00:42.522,0:00:44.135 ئه‌ویش له ‌باره‌یه‌وه‌ بۆم دوا، 0:00:44.159,0:00:46.706 نمره‌كانی چۆن بوون، 0:00:46.730,0:00:49.366 چالاكییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی خوێندنی. 0:00:49.390,0:00:51.446 وه‌كو ئه‌ستێره‌یه‌ك ده‌ركه‌وت، 0:00:51.470,0:00:53.580 منداڵێكی ته‌واو نایاب. 0:00:54.119,0:00:56.164 بۆیه‌ گوتم، "ئه‌فسانه‌یی دیاره‌. 0:00:56.188,0:00:58.850 له‌و جۆره‌ قوتابیانه‌ ده‌چێت كه‌ 0:00:58.874,0:01:02.140 سوارتمۆر حه‌زی لێیه‌ وه‌ریان بگرێت." 0:01:02.164,0:01:05.428 ئه‌و گووتی، "زۆرباشه‌، ئه‌مه‌ مانای وایه‌[br]كه‌ وه‌رده‌گیرێت؟" 0:01:06.035,0:01:08.034 منیش وتم، "نه‌خێر. 0:01:08.762,0:01:13.042 شوێنی پێویست له‌ پۆله‌كانی[br]سوارتمۆر نییه‌ 0:01:13.066,0:01:14.757 بۆ هه‌موو كه‌سێك كه‌ باشه‌. 0:01:14.781,0:01:18.764 شوێنی ته‌واو له‌ هارڤارد یان یه‌یڵ یان[br]پرینستۆن یان ستانفۆرد نییه‌. 0:01:18.788,0:01:23.256 شوێنی ته‌واو له‌ گووگڵ یان ئه‌مه‌زۆن[br]یاخود ئه‌پڵ نییه‌. 0:01:23.280,0:01:28.100 شوێنی ته‌واو له‌ [br]كۆنفرانسه‌كانی TED نییه‌. 0:01:28.124,0:01:30.340 ژماره‌یه‌كی ئێجگار زۆر خه‌ڵكی باش هه‌ن، 0:01:30.364,0:01:33.478 و هه‌ندێكیان ناتوانن ئه‌نجامی بده‌ن." 0:01:34.621,0:01:37.207 بۆیه‌ گو,تی، "باشه‌، پێویسته‌ چی بكه‌ین؟" 0:01:38.073,0:01:40.956 منیش گوتم، "ئه‌مه‌ پرسیارێكی زۆر باشه‌." 0:01:41.833,0:01:44.100 پێویسته‌ چی بكه‌ین؟ 0:01:44.124,0:01:48.185 و ده‌زانم كۆلێژ و زانكۆكان چییان كردووه‌. 0:01:48.209,0:01:51.146 له‌ پێناو دادپه‌روه‌ریی، 0:01:51.170,0:01:56.113 ئه‌وه‌ی ئه‌نجامیان داوه‌ به‌رده‌وام بوون [br]له‌ به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاستی پێوانه‌یی 0:01:56.137,0:02:02.230 چونكه‌ دادپه‌روه‌رانه‌ نییه‌ كه‌سانی [br]كه‌متر شایسته‌ وه‌ربگریت و 0:02:02.254,0:02:04.841 كه‌سه‌ زیاتر شایسته‌كان ڕه‌تبكه‌یته‌وه‌، 0:02:04.865,0:02:09.141 بۆیه‌ به‌رده‌وام ده‌بیت له‌ [br]به‌رزكردنه‌وه‌ی پێوانه‌كان 0:02:09.165,0:02:11.578 تاكو به‌ ڕاده‌یه‌ك به‌رزده‌بنه‌وه‌ [br]كه‌ ده‌توانیت 0:02:11.578,0:02:15.684 ته‌نیا ئه‌وه‌نده‌ قوتابییه‌ وه‌ربگریت[br]كه‌ بۆت ده‌گونجێت. 0:02:15.708,0:02:22.186 و ئه‌مه‌ هه‌ستی زۆر له‌ خه‌ڵكی بریندار[br]ده‌كات له‌باره‌ی یه‌كسانی و دادپه‌روه‌ریی. 0:02:22.210,0:02:25.188 له‌ كۆمه‌ڵگه‌ی ئه‌مریكی خه‌ڵكی [br]بیروڕای جیاوازیان هه‌یه‌ 0:02:25.212,0:02:28.995 له‌باره‌ی مانایی ئەم[br]جۆره‌ كرداره‌ یه‌كسانیانانە، 0:02:29.019,0:02:32.813 به‌ڵام وای بۆده‌چم كه‌ شتێك هه‌یه‌ [br]زۆربه‌ی كه‌سه‌كان له‌سه‌ری ڕازین، 0:02:32.837,0:02:35.927 كه‌ له‌ سیسته‌مێكی یه‌كسانیی، [br]سیسته‌مێكی دادپه‌روه‌ریی، 0:02:35.951,0:02:38.006 خه‌ڵك ئه‌و شته‌ به‌ده‌ست دێنن[br]كه‌ شایه‌نین. 0:02:38.322,0:02:40.994 و ئه‌وه‌ی كه‌ به‌ قوتابییه‌كه‌ی [br]پێشوومم ده‌گوت 0:02:41.018,0:02:45.160 ئه‌وه‌یه‌ كه‌ دێته‌ سه‌ر [br]وه‌رگیران له‌ كۆلێژ، 0:02:45.184,0:02:49.294 ئه‌وه‌ ڕاست نییه‌ كه‌ خه‌ڵك[br]ئه‌و شته‌ به‌ده‌ست دێنن كه‌ شایه‌نین. 0:02:49.318,0:02:52.828 هه‌ندێك كه‌س ئه‌وه‌ به‌ده‌ست دێنن كه‌ [br]شایه‌نین، و هه‌ندێكی تریش نه‌خێر، 0:02:52.852,0:02:56.002 بارودۆخه‌كه‌ به‌م شێوه‌یه‌یه‌. 0:02:56.026,0:02:59.649 كاتێك داواكارییه‌كان به‌رزده‌كه‌یته‌وه‌[br]هه‌روه‌ك كۆلێژه‌كان، 0:02:59.673,0:03:02.673 ئه‌وه‌ی ده‌یكه‌یت خوڵقاندنی[br]پێشبڕكێیه‌كی شێتانه‌یه‌ 0:03:02.697,0:03:05.062 له‌ نێوان قوتابیانی قوتابخانه‌ی ئاماده‌یی، 0:03:05.086,0:03:08.384 چونكه‌ به‌س نییه‌ باش بیت، 0:03:08.408,0:03:10.411 به‌س نییه‌ ته‌واو باش بیت، 0:03:10.435,0:03:14.111 پێویسته‌ له‌ هه‌موو كه‌سێكی تر باشتر بیت[br]كه‌ ئه‌وانیش پێشكه‌ش ده‌كه‌ن. 0:03:14.135,0:03:16.302 ئه‌وه‌ی كه‌ ئه‌مه‌ ئه‌نجامی داوه‌، 0:03:16.326,0:03:18.108 یاخود یارمه‌تیده‌ر بووه‌ تیایدا، 0:03:18.132,0:03:21.680 جۆرێكه‌ له‌ په‌تای نیگه‌رانیی و خه‌مۆكیی 0:03:21.704,0:03:25.138 كه‌ هه‌رزه‌كاره‌كانمان تێكده‌شكێنێت. 0:03:25.162,0:03:28.491 به‌و جۆره‌ پێشبڕكێیانه‌ [br]نه‌وه‌یه‌ك له‌ناو ده‌به‌ین. 0:03:28.890,0:03:30.660 كه‌ بیرم له‌مه‌ ده‌كرده‌وه‌، 0:03:30.684,0:03:33.743 بۆم ئاشكرا بوو كه‌ ڕێگه‌یه‌ك[br]هه‌یه‌ بۆ چاره‌كردنی ئه‌م كێشه‌یه‌. 0:03:34.096,0:03:35.877 ده‌توانین ئه‌مانه‌ بكه‌ن: 0:03:37.056,0:03:39.573 كاتێك خه‌ڵك داواكاری پێشكه‌ش ده‌كه‌ن [br]بۆ كۆلێژ، 0:03:39.597,0:03:45.481 جیاكاری ده‌كه‌ین له‌ نێوان ئه‌و كه‌سانه‌ی[br]ته‌واو باشن بۆ ئه‌وه‌ی سه‌ركه‌وتوو بن 0:03:45.505,0:03:47.324 و ئه‌وانه‌ش كه‌ ته‌واو باش نین، 0:03:47.348,0:03:50.889 ئه‌وانه‌ش ڕه‌تده‌كه‌ینه‌وه‌ كه‌ ته‌واو[br]باش نین تا سه‌ركه‌وتوو بن، 0:03:50.913,0:03:54.646 دواتر هه‌موو ئه‌وانیتر هه‌ڵده‌گرین و[br]ناوه‌كانیان ده‌خه‌ینه‌ ناو كڵاوێك، 0:03:54.670,0:03:56.962 به‌ هه‌ڕه‌مه‌كی ده‌ریان ده‌هێنین 0:03:56.986,0:03:58.921 و وه‌ریان ده‌گرین. 0:03:58.945,0:04:02.548 به‌ مانایه‌كی تر، وه‌رگرتن له‌ كۆلێژ به‌ [br]یانسیب ئه‌نجام ده‌ده‌ین، 0:04:02.572,0:04:08.224 ڕه‌نگه‌ داواكاری كار له ‌ڕێی یانسیب پێشكه‌ش[br]ده‌كه‌ین له‌ كۆمپانیا ته‌كنه‌لۆژییه‌كان، 0:04:08.248,0:04:09.629 و -- بیرۆكه‌كه‌ وه‌رناگیرێت-- 0:04:09.629,0:04:14.024 ته‌نانه‌ت له‌وانه‌یه‌ بڕیاربده‌ین كه‌ كێ[br]بانگهێشت بكرێت بۆ قسه‌كردن له‌ TED 0:04:14.048,0:04:15.276 به‌ یانسیب. 0:04:15.672,0:04:17.676 ئێستا، به‌هه‌ڵه‌ لێم تێمه‌گه‌ن، 0:04:17.700,0:04:22.206 یانسیبێكی له‌و جۆره‌ ناڕه‌وایی[br]ڕیشه‌كێش ناكات. 0:04:22.230,0:04:26.410 هێشتاش كه‌سانێكی زۆر هه‌ن كه‌ [br]ئه‌وه‌ به‌ده‌ست ناهێنن كه‌ شایه‌نین. 0:04:26.434,0:04:28.568 به‌ڵام لانی كه‌م ئه‌مه‌ ڕاشكاوانه‌یه‌. 0:04:28.592,0:04:34.738 ناڕه‌وایی وه‌كو خۆی ئاشكرا ده‌كات له‌ بری[br]نیشاندانی شتێكی دیكه‌، 0:04:34.762,0:04:37.964 باڵۆنه‌ سه‌یره‌كه‌ی په‌ستان په‌نچه‌رده‌كات 0:04:37.988,0:04:42.170 كه‌ ئێستا قوتابیانی قوتابخانه‌ی [br]ئاماده‌ییمان له‌ ژێری ده‌ژین. 0:04:42.847,0:04:46.673 بۆیه‌ بۆچی ئه‌و پێشنیاره‌[br]ته‌واو ژیرانه‌یه‌، 0:04:46.697,0:04:48.892 گه‌ر بۆخۆمی بڵێم، 0:04:48.916,0:04:51.165 هیچ مشتومڕێكی جددی له‌سه‌ر ناكرێت؟ 0:04:51.776,0:04:53.215 وابزانم هۆكاره‌كه‌ی ده‌زانم. 0:04:53.663,0:04:56.522 وابزانم ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ڕقمان [br]له‌و بیرۆكه‌یه‌ ده‌بێته‌وه‌ كه‌ 0:04:56.546,0:05:03.092 شته‌ زۆر گرنگه‌كان له‌ ژیان له‌وانه‌یه‌ [br]به‌هۆی به‌خت یان به‌ ڕێكه‌وت ڕوو بده‌ن، 0:05:03.116,0:05:07.544 كه‌ شته‌ زۆر گرنگه‌كانی ژیانمان [br]له‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتی ئێمه‌دا نین. 0:05:07.544,0:05:09.151 ڕقم له‌و بیرۆكه‌یه‌ ده‌بێته‌وه‌. 0:05:09.151,0:05:12.373 جێگه‌ی سه‌رسوڕمان نییه‌ كه‌[br]خه‌ڵك ڕقیان له‌و بیرۆكه‌یه‌ ده‌بێته‌وه‌، 0:05:12.373,0:05:15.970 به‌ڵام به‌ ساده‌یی كاره‌كان [br]به‌و جۆره‌ ده‌ڕۆن به‌ڕێوه‌. 0:05:16.759,0:05:21.516 پێش هه‌موو شتێك، وه‌رگیران له‌ كۆلێژ [br]بۆ خۆی یانسیبه‌. 0:05:21.540,0:05:25.296 كاره‌كه‌ ته‌نیا ئه‌وه‌یه‌ كارمه‌ندانی[br]وه‌رگرتن وا نیشانی ده‌ده‌ن كه‌ به‌م جۆره‌ 0:05:25.296,0:05:27.417 نییه‌. بۆیه‌ با له‌باره‌یه‌وه‌ ڕاستگۆ بین. 0:05:27.417,0:05:28.716 و دووه‌میان، 0:05:28.740,0:05:32.129 وای بۆده‌چم گه‌ر ئه‌وه‌مان په‌سه‌ند [br]بكردبایە ئه‌مه‌ یانسیب بوو، 0:05:32.153,0:05:36.575 پاڵی پێوه‌ده‌ناین بۆ دانپێدانان به‌ [br]گرنگیی به‌ختی باش 0:05:36.599,0:05:38.939 له‌ ژیانی زۆربه‌ی زۆرمان. 0:05:38.963,0:05:41.419 من به‌ نموونه‌. 0:05:41.981,0:05:46.688 زۆرترین ڕووداوه‌ زۆر بایه‌خداره‌كان[br]له‌ ژیانی من ڕوویانداوه‌. 0:05:46.712,0:05:47.912 به‌ڕادده‌یه‌كی زۆر، 0:05:47.936,0:05:49.615 به‌هۆی به‌ختی باشه‌وه‌ بووه‌. 0:05:50.779,0:05:54.078 كاتێك له‌ پۆلی حه‌وته‌م بوو،[br]خێزانه‌كه‌م نیویۆركیان جێهێشت 0:05:54.102,0:05:56.519 و چوون بۆ ویچێسته‌ر كاونتی. 0:05:56.543,0:05:58.162 ڕێك له‌گه‌ڵ ده‌ستپێكی خوێندن. 0:05:58.186,0:06:01.456 چاوم به‌ كچێكی گه‌نجی جوان كه‌وت[br]كه‌ دواتر بووه‌ هاوڕێم، 0:06:01.480,0:06:03.873 پاشان بووه‌ باشترین هاوڕێم، 0:06:03.897,0:06:06.789 پاشان بووه‌ خۆشه‌ویستم 0:06:06.813,0:06:09.243 و دواتریش بووه‌ هاوسه‌رم. 0:06:09.267,0:06:11.329 به‌ دڵخۆشییه‌وه‌، ئێستا خێزانمه‌ 0:06:11.353,0:06:13.456 بۆ ماوه‌ی ٥٢ ساڵ. 0:06:13.480,0:06:17.257 بۆ ئه‌م كاره‌ زۆرم ئه‌نجام نه‌داوه‌.[br]ئه‌مه‌ ڕووداوێكی به‌ختدار بوو. 0:06:18.056,0:06:19.525 چووم بۆ كۆلێژ، 0:06:19.549,0:06:25.009 له‌ وه‌رزی یه‌كه‌ممدا، ناوی خۆم تۆماركرد[br]بۆ به‌شی پێشه‌كی ده‌روونناسی. 0:06:25.033,0:06:27.129 ته‌نانه‌ت نه‌مده‌زانی ده‌روونناسی چییه‌، 0:06:27.153,0:06:29.880 به‌ڵام له‌گه‌ڵ خشته‌ی كاره‌كانم و[br]داواكارییه‌كان ده‌گونجا، 0:06:29.904,0:06:31.079 بۆیه‌ ئه‌نجاممدا. 0:06:31.103,0:06:33.429 به‌هۆی به‌خته‌وه‌، وانه‌كه‌ له‌لایه‌ن 0:06:33.453,0:06:38.215 مامۆستایه‌كی ئه‌فسانه‌یی [br]ده‌روونناسی سه‌ره‌تایی ده‌گوتراوه‌. 0:06:38.767,0:06:42.012 له‌به‌ر ئه‌مه‌، بوومه‌ پسپۆڕی ده‌روونناسی. 0:06:42.036,0:06:43.861 چوومه‌ خوێندنی باڵا. 0:06:43.885,0:06:45.765 زۆرم نه‌مابوو ته‌واو بم. 0:06:45.789,0:06:48.546 هاوڕێیه‌كم كه‌ له‌ سوارتمۆر[br]وانه‌ی ده‌گوته‌وه‌ بڕیاریدا 0:06:48.570,0:06:51.373 چیتر كاری پرۆفیسۆری نه‌كات، 0:06:51.397,0:06:54.489 بۆیه‌ وازی هێنا و چوو بۆ خوێندنی پزیشكیی. 0:06:55.072,0:06:57.630 ئه‌و كاره‌ی ئه‌و گرتبووی كرایه‌وه‌، 0:06:57.654,0:07:00.430 من داواكاریم پێشكه‌ش كرد، به‌ده‌ستم هێنا، 0:07:00.454,0:07:02.951 تاكه‌ كار كه‌ داواكاریم [br]پێشكه‌ش كرد بێت بۆی. 0:07:02.975,0:07:06.378 ٤٥ ساڵم به‌سه‌ربرد له‌ وانه‌وتنه‌وه‌ [br]له‌ سوارتمۆر، 0:07:06.402,0:07:10.812 دامه‌زراوه‌یه‌ك كه‌ كاریگه‌ریه‌كی گه‌وره‌ی[br]له‌سه‌ر شێوه‌ی ئه‌زموونی كاركردنم هه‌بوو. 0:07:10.836,0:07:12.879 گه‌ر كۆتا نموونه‌ بده‌م، 0:07:12.903,0:07:16.716 خه‌ریكی باسكردنی هه‌ندێك له‌[br]كاره‌كانم بووم له‌ نیویۆرك، 0:07:16.740,0:07:20.813 كه‌سێك له ‌نێو جه‌ماوه‌ره‌كه‌دا [br]دوای وتاره‌كه‌م هاته‌ لام. 0:07:20.837,0:07:22.229 خۆی ناساند. 0:07:22.253,0:07:23.878 گوتی، "ناوم كریسه‌. 0:07:23.902,0:07:26.212 ده‌توانیت وتارێك پێشكه‌ش بكه‌یت له‌ TED؟" 0:07:27.370,0:07:30.094 وه‌ڵامی من ئه‌مه‌ بوو، "TED چییه‌." 0:07:31.090,0:07:33.356 ڕاستیه‌كه‌ی، مه‌به‌ستم، ئه‌و پێمی گوت، 0:07:33.380,0:07:37.138 و TED وه‌كو ئێستا نه‌بوو. 0:07:37.138,0:07:38.825 به‌ڵام له‌و چه‌ند ساڵه‌ی نێوانیان، 0:07:38.849,0:07:41.149 ئه‌و وتارانه‌ی له‌ TED پێشكه‌شم كردوون[br]له ‌لایه‌ن 0:07:41.173,0:07:43.756 زیاتر له‌ ٢٠ملیۆن كه‌س سه‌یر كراون. 0:07:44.278,0:07:46.713 كه‌وایه‌ ده‌ره‌ئەنجام، من پیاوێكی به‌به‌ختم. 0:07:46.737,0:07:48.533 له ‌باره‌ی هاوسه‌رگیریم به‌به‌ختم. 0:07:48.557,0:07:50.251 له‌باره‌ی خوێندنم به‌ به‌ختم. 0:07:50.275,0:07:52.403 له‌باره‌ی پیشه‌كه‌م به‌ به‌ختم. 0:07:52.427,0:07:58.441 به‌ به‌ختم سه‌كۆیه‌ك و ده‌نگێكم[br]له‌ شتێكی وه‌كو TED هه‌بێت. 0:07:58.441,0:08:01.037 ئایا شایه‌نی ئه‌و سه‌ركه‌وتنه‌م [br]كه‌ به‌ده‌ستمهێناوه‌؟ 0:08:01.037,0:08:03.176 به‌ دڵنیاییه‌وه‌ شایه‌نی [br]ئه‌و سه‌ركه‌وتنه‌م، 0:08:03.176,0:08:05.512 هه‌روه‌كو تۆ ڕه‌نگه‌ شیاوی[br]سه‌ركه‌وتنه‌كانت بیت. 0:08:05.512,0:08:10.757 به‌ڵام ژماره‌یه‌كی زۆر له‌ خه‌ڵكی شایه‌نی[br]سه‌ركه‌وتنی وه‌كو ئێمه‌ن 0:08:10.781,0:08:12.718 كه‌ به‌ده‌ستیان نه‌هێناوه‌. 0:08:13.620,0:08:16.276 كه‌وایه‌ خه‌ڵكی ئه‌وه‌ی شایه‌نین [br]به‌ده‌ستی دێنن؟ 0:08:16.300,0:08:18.310 ئایا كۆمه‌ڵگه‌ دادپه‌روه‌ره‌؟ 0:08:19.042,0:08:20.754 به‌دڵنیاییه‌وه‌ نه‌خێر. 0:08:20.778,0:08:26.794 كاری جددی و یاریكردن به‌ یاسا [br]گره‌نتی هیچ شتێك ناكات. 0:08:26.818,0:08:31.118 گه‌ر ناچاری ئه‌و جۆره‌[br]نایه‌كسانییه‌ و 0:08:31.142,0:08:33.718 ناوه‌ڕاستیی به‌ختی باش په‌سه‌ند بكه‌ین، 0:08:33.742,0:08:36.171 له‌وانه‌یه‌ پرسیار له‌ خۆمان بكه‌ین 0:08:36.195,0:08:38.251 چ به‌رپرسیاریتییه‌كمان له‌سه‌ره‌ بۆ ئه‌و 0:08:38.251,0:08:44.056 كه‌سانه‌ی كه‌ وه‌كو پاڵه‌وان ئاهه‌نگیان[br]بۆ ده‌گێڕین له‌ كاتی ئه‌و په‌تایه‌ 0:08:44.080,0:08:47.591 كاتێك خێزانه‌كانیان تووشی [br]نه‌خۆشییه‌كی كوشنده‌ ده‌بن 0:08:47.615,0:08:51.593 بۆ دڵنیا بوون له‌ مانه‌وه‌یان[br]به‌ ته‌واویی و ژیانیان وێران نابێت 0:08:51.617,0:08:55.641 به‌هۆی تێچووی مامه‌ڵه‌ كردن[br]له‌گه‌ڵ نه‌خۆشییه‌كه‌؟ 0:08:55.665,0:08:59.466 قه‌رزاری چی ئه‌و كه‌سانه‌ین [br]كه‌ به‌رگری ده‌كه‌ن، 0:08:59.490,0:09:02.867 كاری جددی ده‌كه‌ن و كه‌متر[br]به‌ختیان هه‌یه‌ وه‌ك له‌ ئێمه‌؟ 0:09:03.507,0:09:05.641 نزیكه‌ی نیو سه‌ده‌ پێش ئێستا، 0:09:05.665,0:09:09.522 پرۆفیسۆر جۆن ڕاوڵس په‌رتووكێكی نووسی[br]به ‌ناوی "بیردۆزی دادپه‌روه‌ری." 0:09:09.546,0:09:14.808 له‌و په‌رتووكه‌دا، بیرۆكه‌یه‌كی ناساند[br]كه‌ ناوی "تارای نه‌زانیی" لێنا. 0:09:14.832,0:09:16.536 ئه‌و پرسیاره‌ی خستیه‌ڕوو ئه‌وه‌بوو: 0:09:16.536,0:09:22.126 گه‌ر پێگه‌ی خۆت له‌ كۆمه‌ڵگه‌ نه‌زانی، 0:09:22.150,0:09:26.166 ده‌ته‌وێت چ جۆره‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك [br]بنیات بنێیت؟ 0:09:26.190,0:09:27.898 ئه‌وه‌ی كه‌ پێشنیازی كرد 0:09:27.922,0:09:30.995 ئه‌وه‌یه‌ له‌ كاتێكدا نازانین [br]گه‌ر بچینه‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك 0:09:31.019,0:09:32.838 له‌ سه‌ره‌وه‌ یاخود خواره‌وه‌، 0:09:32.862,0:09:36.660 ئه‌وه‌ی ده‌مانه‌وێت كۆمه‌ڵگه‌یه‌كه‌ كه‌[br]ته‌واو یه‌كسان بێت، 0:09:36.684,0:09:38.530 تاكو ته‌نانه‌ت بێ به‌خته‌كانیش 0:09:38.554,0:09:43.333 بتوانن ژیانێكی شیاو، بایه‌خدار و[br]پڕ ده‌ستكه‌وت بژیێن. بۆیه‌ 0:09:43.357,0:09:49.338 ئه‌مه‌ بگه‌ڕێننه‌وه‌ بۆ كۆمه‌ڵگەكانتان،[br]ئێوه‌ی به‌به‌خت، خه‌ڵكانی سه‌ركه‌وتوو، 0:09:49.362,0:09:56.340 ئه‌وه‌ی له ‌ده‌ستتان دێت بیكه‌ن بۆ [br]دڵنیابوون له‌وه‌ی ڕیزی ئه‌و كه‌سانه‌ 0:09:56.364,0:10:00.369 ده‌گرین و ئاگامان لێیان ده‌بێت كه‌ [br]هه‌روه‌كو ئێمه‌ شایه‌نی سه‌ركه‌وتنن، 0:10:00.393,0:10:02.269 به‌ڵام وه‌كو ئێمه‌ به‌به‌خت نین. 0:10:02.293,0:10:03.707 سوپاس.