Ik wil beginnen met jullie twee mensen voor te stellen, twee ongelooflijke jonge mensen die hun leven hebben geriskeerd in een gevecht tegen onrecht en voor vrijheid. Degene links is Ayach, uit Tunesië, en rechts zie je Lamin, uit Gambia. Beiden waren actief in vreedzame revoluties in hun land, vechtend tegen een dictatoriaal regime, vechtend tegen corrupte overheden. Ik sprak met ze over het fenomeen ongelijkheid en waar ze heel fanatiek over waren, was het feit dat een andere regering voor hen pas het begin was. Ze wilden echt bouwen aan een eerlijkere, betere wereld. En over die inspiratie wil ik het vandaag gaan hebben. Het lijdt geen twijfel dat we in een ongelijkheidscrisis zitten. We zien extreme vormen van rijkdom die we nooit eerder zagen. Acht mensen -- acht mannen, om precies te zijn -- bezitten net zoveel als de armste 3,6 miljard mensen. Toen Oxfam begon met deze berekeningen, waren het 350 miljardairs, ongeveer 4 jaar geleden, en gebruikten we een plaatje van een vliegtuig. Toen werden het 62 miljardairs; die konden in een dubbeldekkerbus. Dit jaar zijn het er acht en vragen we ons af: Hoeveel minder kan het nog? Hoe ongelijk kan het verdeeld zijn? En de feiten liegen er niet om. Of je nu kijkt naar arme landen of rijke landen, in de meeste zie je het verschil tussen de rijksten en de rest zeer snel toenemen. In rijke landen ging men er altijd van uit dat hoe rijker je land werd, des te eerlijker de koek werd verdeeld. Maar er gebeurde iets eind jaren 70 waardoor dat veranderde en nu, in de rijke landen, groeit de ongelijkheid op een genadeloze manier. Nou en? Waarom is het belangrijk dat rijke mensen rijker dan ooit worden? Om een aantal redenen. Bij Oxfam zijn we zeer gedreven om een eind te maken aan armoede en je kunt gewoon geen einde maken aan armoede als je dit gat tussen rijk en arm niet aanpakt. Ik zal je een voorbeeld geven. In Nigeria hadden ze jaarlijks een economische groei van 7% gedurende tien jaar vanaf 2000. Maar wie kreeg er het meest van die groei? Kijk eens naar deze grafiek. Het overgrote deel, ja bijna alle economische groei in die periode ging naar de top 10% van de Nigeriaanse maatschappij. In een land waar 10 miljoen kinderen nog steeds niet naar school kunnen en heel veel kinderen sterven voor ze vijf jaar oud zijn ... was de economische groei sterk, nam de armoede toe en het aantal miljonairs verdubbelde bijna. Het is dus belangrijk dat we ook naar ongelijkheid kijken en niet alleen naar economische groei. Maar er zijn meer redenen waarom ongelijkheid erg belangrijk is. Ik kom uit Engeland, het VK, Ik groeide op in Zuid-Engeland en ging naar een overheidsschool. Op mijn weg naar school fietste ik altijd langs een van 's lands duurste privéscholen. Ik was jong. Ik dacht dat het niets uitmaakte. Ik kende die mensen niet. Ik vond wel dat ze een mooi cricketveld hadden en het was echt een prachtige school. Ik heb me nooit gerealiseerd hoe belangrijk dit was, tot ik naar de universiteit ging en ik erachter kwam dat de meeste mensen die ook op de universiteit zaten op een privéschool hadden gezeten. Kijk eens naar de statistieken. Zeven procent van de Britse kinderen gaat naar een privéschool -- maar 7%. Maar 50% van onze journalisten ging naar een privéschool. 70% van onze rechters ging naar een privéschool. En wat misschien nog wel het ergste is: meer dan de helft van onze rockbands ging naar een privéschool. (Gelach) Zelfs Coldplay ging naar een privéschool. (Gelach) Dus die arbeidersbands uit het verleden -- The Clash, The Jam, zelfs The Beatles -- vergeet het maar. Tenzij je op een privéschool zat, kun je niet meer beroemd worden. (Gelach) Waarom is dat zo belangrijk? Het gaat om sociale mobiliteit. We kennen allemaal de American Dream, het idee dat als je talent hebt en je hard werkt, als je de maatschappij iets te bieden hebt, dat je dan vooruit kunt komen. Nou, die Amerikaanse droom is een Amerikaanse nachtmerrie geworden. Als je voor een dubbeltje geboren bent, wordt je nooit een kwartje -- met name in de VS, maar overal ter wereld. Het idee dat je je kunt opwerken in de maatschappij wordt almaar moeilijker en dat is een heel slechte zaak voor de mensheid. Als je denkt aan alle problemen waar we voor staan -- klimaatverandering, problemen in de zorg -- dan hebben we onze beste, meest getalenteerde mensen nodig. Ik woonde en werkte in scholen in Afrika en je ziet met name meisjes stoppen met school, als ze zeven of acht jaar oud zijn en nog amper iets geleerd hebben. Je vraag je toch af -- denk eens aan het verspilde talent. Denk aan de raketgeleerden, de onderwijzers, de ingenieurs die op dit moment niet meer naar school kunnen en ergens op het veld werken. Dat talent gaat voor altijd verloren. Het is dus erg belangrijk. Een ander probleem met ongelijkheid is dat wanneer je rijk bent en je koopt gewoon een jacht of een heel mooie auto, dat doet er niet zo toe. Maar als je begint de politiek te kopen, als je begint de media te kopen, als je begint te regelen dat je onschendbaar bent voor de wet, wat we over ter wereld zien en niet alleen in arme landen -- kijk maar naar het kabinet van Trump om te zien dat het probleem van miljardairs die macht kopen overal ter wereld een serieus problem is. Deze man, Franklin Roosevelt, was president van de VS net na de Grote Depressie, toen het idee postvatte dat georganiseerd geld de controle over de Amerikaanse maatschappij had verkregen. Men moest terug gaan vechten. Ik denk dat het op dit moment net zo is, dat extreme rijkdom onze politiek gevangen neemt, onze economieën gevangen neemt, zodat we een economie hebben die werkt voor de top 1% in plaats van voor ons allemaal. Sommigen zullen zeggen dat ongelijkheid onafwendbaar is -- het is zoals met de regen of het weer; je kunt er niet veel aan doen. Als mensen dat zeggen, laat ik ze graag deze foto zien. Equatoriaal Guinea, een klein land in Afrika, valt in de categorie hoge inkomens. Het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking is hoger dan in Portugal of Spanje, maar de zuigelingensterfte is er hoger dan in Haiti. Er is dus een ongelooflijke ongelijkheid. Deze auto's waren van de zoon van de president van Equatoriaal Guinea. Nu ben ik geen auto-expert, maar ik zie wat Maserati's, Mercedes Benz ... Ze werden in beslag genomen in een rechtszaak die was aangespannen door de VS voor misdaden tegen de bevolking van Equatoriaal Guinea. Ze legden ook beslag op zijn landgoed in Malibu en naar het schijnt bezat hij ook de witte handschoen die ooit Michael Jackson toebehoorde; die is hem ook afgenomen. Wat ik bedoel te zeggen is dat je zelfs op de moeilijkste en meest corrupte plaatsen nog terug kunt vechten. Dat geld werd vervolgens teruggegeven aan de mensen van Equatoriaal Guinea. En in Latijns Amerika zien we een heel positieve trend in de laatste tien à vijftien jaar. Op dat continent zien we landen tegen de wereldwijde trend ingaan, in tegengestelde richting, en de ongelijkheid wordt er minder. Het gat tussen arm en rijk wordt er kleiner. Dus onvermijdbaar is het niet. Als landen de juiste keuzes maken, kunnen we dat gat dichten, met alle voordelen van dien. Een van de vier belangrijkste bestanddelen om ongelijkheid terug te brengen -- Warren Buffet is 's werelds op een na rijkste man. Ieder jaar gaat hij ervoor zitten om zijn belastingpercentage uit te rekenen -- hoeveel procent hij betaalt -- en hij vergelijkt dat met hoeveel zijn secretaris betaalt. En ieder jaar, de afgelopen tien jaar, heeft hij een lager percentage betaald dan zijn secretaris. De wereld staat op zijn kop, want de rijkste mensen betalen geen belasting meer. De rijkste bedrijven betalen bijna geen belasting meer. Het zijn de gewone mensen die de belasting opbrengen. Dus we zien een opwaarts rijkdomsvacuüm waar het geld naartoe vloeit. Dus wat zeker moet veranderen is het belastingsysteem. De rijkste mensen en de rijkste bedrijven zullen naar rato moeten bijdragen. Opleiding is cruciaal. Openbare diensten zoals gezondheidszorg, dat zagen we in Zuid-Amerika. Er is veel geïnvesteerd in het soort diensten dat arme mensen nodig hebben, vanwege het genoemde feit dat mensen iets moeten kunnen bereiken, maar ook vanwege de enorme druk op arme mensen als je geen gratis medische zorg hebt, als je bang bent om ziek te worden omdat je de dokter niet kunt betalen. Investeringen in die sectoren kunnen ongelijkheid transformeren. En ten slotte: lonen. We hebben lonen zien stagneren voor heel veel gewone mensen in de hele wereld, in Europa, maar ook in vele andere gebieden, terwijl de topsalarissen omhoog schieten. Wat kun je doen? Het minimumloon verhogen, is wat ze in Brazilie hebben gedaan om dat gat te dichten. Maar als laatste, wat is dat vierde bestanddeel? Dit is de belangrijkste, denk ik. Ik ben in mijn leven betrokken geweest bij veel campagnes en heb het geluk gehad samen te mogen werken met een aantal ongelooflijke mensen en we staan echt op de schouders van reuzen, we kunnen bouwen op de ongelooflijke campagnes van vroeger die ons vrouwenstemrecht gaven, die een eind aan de slavernij maakten en een einde aan apartheid. Elke keer dat de mensheid een stap vooruit heeft gemaakt, kwam dat door volksbewegingen. Ze kwamen tot stand door de macht van de gemeenschap, van gewone mensen die mondig werden om af te dwingen dat hun leiders voor hen werkten en niet voor die 1%. Dus ik denk dat volksbewegingen cruciaal zijn in dit verhaal. En als we de strijd aan willen gaan met de ongelijkheidscrisis, als we ons een betere wereld voorstellen, een eerlijkere wereld, moeten we nu meer dan ooit samenwerken om dat gat te dichten en vechten voor een eerlijkere wereld. Er vormt zich een alliantie in de wereld om dat te doen. Deze foto is van de Filipijnen, waar ik pas ben geweest. Ze hebben juist een verschrikkelijke dictator gekozen die de aanstichter is van vele moorden in het land. Ze gaan opnieuw de straat op, met gevaar voor eigen leven, vechtend voor een eerlijkere samenleving, vechtend voor een betere wereld, die we ons allemaal wel voor kunnen stellen en waarvan we allemaal wel vinden dat die er kan en moet komen. Dus denk ik dat het heel belangrijk is om te begrijpen dat we wel weten wat er moet gebeuren: belastingen heffen bij de rijken en dat geld gebruiken voor diensten die de hele samenleving ten goede komen. We moeten mensen genoeg betalen. Dit is echt niet zo ingewikkeld: we weten dat het zo werkt. Maar eerst en vooral, we moeten -- en dan bedoel ik jou en mij -- we moeten voor deze dingen vechten, want anders gebeuren ze nooit. Wij zijn de mensen waar we op gewacht hebben. (Applaus)