Greg Gage: Kim coğrafya sınavında çok başarılı olmayı sevmez ki? Tüm ülkelerin haritadaki konumlarını hatırlamak ya da tam karşınızda duran kişinin adını aniden unutmak gibi utandırıcı durumlardan kaçınmak. Hafızanın tıpkı vücuttaki diğer kaslar gibi güçlendirilip geliştirilebileceği ortaya çıktı. Ama hafıza kartlarıyla pratik yapmak yerine, uyurken hafızamızı kandırabilecek ilginç bir yöntem olabilir. (Müzik) Neden uyuruz? Bu soru, medeniyetin ilk günlerinden beri soruluyor. Kesin yanıtını bilmesek de buna neden ihtiyacımız olduğuna dair bazı iyi teoriler var. Uykuda beyin gün boyunca yaşadığı kısa süreli hafızayı uzun süreli hafızaya dönüştürür. Bu işleme hafıza güçlendirme denir ve bilim insanlarının belirli anılarımızı diğerlerinden daha çok geliştirebilme üzerine düşündüğü teori hafıza güçlendirme. Geçenlerde "Science" dergisindeki Ken Paller ve Northwestern'daki meslektaşlarının bir makalesinde bunun doğru olabileceği belirtilmiş, bu da bizim ilgimizi çekti. Joud, uykuda sesin kullanımıyla anılarımızı geliştirebilmeyi görmek için bu işin "kendin yap" versiyonu üzerinde çalışıyor. Joud, uyku yoluyla anılarımızı geliştirebilmeyi nasıl test ediyorsunuz? Joud Mar'i: Denek insana ihtiyacımız var. [Adım 1: Bir oyun oyna] iPad'de oynadığımız bir hafıza oyunu var ve deneğimiz bu oyunu oynayıp ekranda beliren resimleri ve nerede belirdiklerini hatırlıyor. GG: Yani, resimlerin nerede belirdiği ile ilgili çocukken oynanan bir hafıza oyunu gibi. Her resmi, onu simgeleyen bir sesle eşleştiriyoruz. JM: Örneğin, bir araba resmi gördüğünüzde, araba motoru sesini duyuyorsunuz. (Araba çalışıyor) GG: Uyumadan hemen önce sizi test ediyoruz. Resimlerin nerede olduğunu ne kadar iyi hatırladığınızı göreceğiz. Resmi her gördüğünüzde sesi de duyacaksınız. Tam burada deney devreye giriyor. Biraz uyuyacaksınız. [Adım 2: Şekerleme yap] Siz uyurken, sizin EEG grafinizi kaydediyor olacağız. JM: Sonra da derin uyku denen evreye geçmenizi bekleyeceğiz, bu evre uykunuzun en derin ve uyanmanızın çok zor olduğu evredir. GG: Peki, duralım. Uyku hakkında biraz bilgi vereyim. Dört adım var: uykunun daha hafif evreleri ve REM fakat bizim ilgilendiğimiz derin uyku. Bu terim, adını beyinde kaydettiğimiz ve Delta dalgaları denen elektrik sinyallerinden alıyor. Burası, bilim insanlarının hafıza güçlendirmenin meydana geldiğine inandıkları kısım. Bu derin uyku aşamasında, yapacağımızı bilmediğiniz bir şey yapacağız. JM: İşte burada aldatıcı kısım geliyor ve işaret vermeye başlıyoruz. (Araba motoru çalışıyor) GG: Tüm işaretleri söylüyor musunuz? JM: Hayır. Sadece yarısını arada bir fark var mı diye söylüyoruz. GG: Yani, hipotezinize göre uyurken dinlediklerinde daha iyi sonuç alıyorlar, öyle mi? JM: Evet, kesinlikle. GG: Tekrar uyanıp oyunu bir daha oynadığınızda, uyumadan öncekine göre daha iyi miydi yoksa daha kötü müydü? Bulduklarımıza göre, eğer siz uyurken size işaret verirsek örneğin, araba gibi tekrar uyandığınızda, bu arabanın yerini hatırlarsınız. Fakat uyurken size işaret vermezsek örneğin, gitar gibi uyandığınızda bu gitarı hatırlama ihtimaliniz daha düşük olacaktır. Bu sesleri duyduklarını hatırlamamalarına rağmen, işaret verilen anılar, verilmeyenlerden daha iyi hatırlandı. JM: Evet, onlara soruyoruz. GG: Uyuduklarını biliyoruz, duyamıyorlar, uyanıyorlar ve oyunu oynamayanlara göre daha iyisini yapıyorlar. GG: Bu harika. JM: Sihir gibi. GG: Joud, bu deneyi 12 kişide uyguladı ve sonuçlar dikkate değerdi. Konu, olayları daha iyi hatırlamamak değil; o olayları daha az unutmak. Bir hafıza testini, uyku sırasında oyun oynayarak daha iyi yapabileceğinizi ilk duyduğumda aşırı şüpheciydim. Fakat bu deneyleri tekrarladık. Gün boyunca elde ettiğimiz değerler ve anılar çok hassastı ve kolaylıkla kaybedilip unutuldular. Fakat bunları farkında bile olmadan uyku esnasında yeniden harekete geçirerek daha sabit hale getirip unutma eğilimini azaltabildik gibi görünüyor. Bu inanılmaz. Biz aktif değilken bile beynimiz aktif. Siz de benim gibi biraz unutkansanız belki de çözüm bir çift kulaklık ve rahat bir kanepe olabilir.