WEBVTT

00:00:00.325 --> 00:00:02.388
ตอนที่ผมเรียนปริญญาเอกนั้น

00:00:02.388 --> 00:00:05.850
ผมติดแหงกเลยครับ

00:00:05.850 --> 00:00:07.630
ทุกหนทางการวิจัยที่ผมได้ลอง

00:00:07.630 --> 00:00:09.246
นำไปสู่ทางตัน

00:00:09.246 --> 00:00:11.148
มันเหมือนกับว่าความเชื่อพื้นฐานของผม

00:00:11.148 --> 00:00:13.076
หยุดทำงาน

00:00:13.076 --> 00:00:16.075
ผมรู้สึกเหมือนนักบินที่บินผ่านหมอก

00:00:16.075 --> 00:00:18.870
แล้วหลงทิศทาง

00:00:18.870 --> 00:00:20.351
ผมเลิกโกนหนวด

00:00:20.351 --> 00:00:23.092
ผมไม่ยอมลุกออกจากเตียงในตอนเช้า

00:00:23.092 --> 00:00:24.825
ผมรู้สึกไม่คู่ควร

00:00:24.825 --> 00:00:27.978
กับการเดินเข้าประตูมหาวิทยาลัย

00:00:27.978 --> 00:00:30.126
เพราะผมไม่ใช่ไอสไตน์ หรือนิวตัน

00:00:30.126 --> 00:00:32.279
หรือนักวิทยาศาสตร์ท่านใด

00:00:32.279 --> 00:00:33.810
ที่ผมได้เรียนรู้ผลงานของพวกท่าน
เพราะในวิทยาศาสตร์

00:00:33.810 --> 00:00:37.192
เราเรียนเกี่ยวกับผลลัพธ์เท่านั้น 
ไม่ใช่กระบวนการ

00:00:37.192 --> 00:00:41.893
และเห็นชัดๆ เลยว่า 
ผมเป็นนักวิทยาศาสตร์ไม่ได้

NOTE Paragraph

00:00:41.893 --> 00:00:43.557
แต่ผมมีแรงสนับสนุนมากพอ

00:00:43.557 --> 00:00:44.954
และผมก็ผ่านมันไปได้

00:00:44.954 --> 00:00:47.174
และค้นพบความรู้ใหม่เกี่ยวกับธรรมชาติ

00:00:47.174 --> 00:00:49.917
มันเป็นความรู้สึกสงบอันน่าทึ่ง

00:00:49.917 --> 00:00:51.249
ที่เป็นบุคคลเดียวในโลก

00:00:51.249 --> 00:00:53.474
ที่รู้ถึงกฎใหม่แห่งธรรมชาติ

00:00:53.474 --> 00:00:56.516
และผมเริ่มโครงงานที่สอง
ในการเรียนปริญญาเอก

00:00:56.516 --> 00:00:57.880
และมันก็เกิดขึ้นอีกครั้ง

00:00:57.880 --> 00:01:00.169
ผมเจออุปสรรค์ แล้วก็ผ่านมันไปได้

00:01:00.169 --> 00:01:01.555
และผมก็เริ่มคิด

00:01:01.555 --> 00:01:02.712
บางที มันอาจมีรูปแบบอยู่ก็เป็นได้

00:01:02.712 --> 00:01:04.553
ผมถามบัณฑิตทั้งหลาย แล้วพวกเขาก็บอกว่า

00:01:04.553 --> 00:01:06.596
"ใช่เลย เกิดอย่างนั้นกับพวกเขาเป๊ะๆ เลย

00:01:06.596 --> 00:01:08.945
เว้นแต่ว่าไม่มีใครบอกเรา"

00:01:08.945 --> 00:01:10.895
พวกเราอาจเรียนวิทยาศาสตร์อย่างกับว่า

00:01:10.895 --> 00:01:14.471
มันเป็นชุดขั้นตอนเชิงตรรกะ
ระหว่างคำถามและคำตอบ

00:01:14.471 --> 00:01:17.217
แต่การทำวิจัยไม่ได้เป็นอะไรแบบนั้น

NOTE Paragraph

00:01:17.217 --> 00:01:19.551
ในเวลาเดียวกัน ผมยังได้เรียน

00:01:19.551 --> 00:01:21.638
การแสดงละครเวทีแบบด้นสด

00:01:21.638 --> 00:01:23.072
ฉะนั้น กลางวันเรียนฟิสิกส์

00:01:23.072 --> 00:01:25.090
และกลางคืน หัวเราะ กระโดด ร้องเพลง

00:01:25.090 --> 00:01:26.402
เล่นกีต้าร์ของผม

00:01:26.402 --> 00:01:27.881
ละครเวทีแบบด้นสด

00:01:27.881 --> 00:01:30.890
ก็เหมือนกับวิทยาศาสตร์ 
คือ การเข้าหาสิ่งที่ไม่รู้

00:01:30.890 --> 00:01:32.302
เพราะคุณต้องเล่นกันบนเวที

00:01:32.302 --> 00:01:34.005
โดยปราศจากผู้กำกับ ปราศจากบทละคร

00:01:34.005 --> 00:01:36.283
ไม่รู้เลยว่า คุณจะเล่นเป็นอะไร

00:01:36.283 --> 00:01:38.689
หรือตัวละครอื่นจะทำอะไร

00:01:38.689 --> 00:01:40.538
แต่ไม่เหมือนวิทยาศาสตร์

00:01:40.538 --> 00:01:43.561
ในละครเวทีด้นสด 
พวกเขาบอกคุณแต่วันแรกว่า

00:01:43.561 --> 00:01:45.776
อะไรจะเกิดขึ้นกับคุณเมื่อคุณอยู่บนเวที

00:01:45.776 --> 00:01:48.548
คุณจะทำพลาดไม่เป็นท่า

00:01:48.548 --> 00:01:49.725
คุณจะเจออุปสรรค

00:01:49.725 --> 00:01:51.843
และเราก็จะฝึกฝนให้มีความคิดสร้างสรรค์อยู่เสมอ

00:01:51.843 --> 00:01:53.046
ในสถานการณ์ที่เจออุปสรรค

00:01:53.046 --> 00:01:54.951
ตัวอย่างเช่น เรามีแบบฝึกหัด

00:01:54.951 --> 00:01:56.093
ที่เราทุกคนยืนเป็นวงกลม

00:01:56.093 --> 00:01:59.058
และแต่ละคนต้องเต้นแท๊ปให้แย่สุดๆ

00:01:59.058 --> 00:02:00.644
และคนอื่นๆ ปรบมือ

00:02:00.644 --> 00:02:01.886
และเชียร์คุณ

00:02:01.886 --> 00:02:04.649
ให้กำลังใจคุณบนเวที

NOTE Paragraph

00:02:04.649 --> 00:02:06.557
เมื่อผมเป็นศาสตราจารย์

00:02:06.557 --> 00:02:07.938
และต้องแนะแนวนักเรียนของผม

00:02:07.938 --> 00:02:09.911
ผ่านโครงงานวิจัยของพวกเขา

00:02:09.911 --> 00:02:11.278
ผมตระหนักอีกครั้งว่า

00:02:11.278 --> 00:02:12.990
ผมไม่รู้ว่าจะทำอย่างไร

00:02:12.990 --> 00:02:14.984
ผมอาจเรียนฟิสิกส์ ชีววิทยา เคมี

00:02:14.984 --> 00:02:16.598
มาหลายพันชั่วโมง

00:02:16.598 --> 00:02:18.970
แต่ไม่มีสักชั่วโมง ไม่มีสักแนวคิดเดียว 
ที่จะสอนผมว่า

00:02:18.970 --> 00:02:21.556
จะให้คำปรึกษาอย่างไร แนะแนวใครสักคนอย่างไร

00:02:21.556 --> 00:02:23.293
เพื่อให้เดินไปด้วยกันสู่สิ่งที่ไม่รู้

00:02:23.293 --> 00:02:25.214
เพื่อสร้างแรงผลักดัน

NOTE Paragraph

00:02:25.214 --> 00:02:27.144
ผมจึงหันไปพึ่งละครเวทีด้นสด

00:02:27.144 --> 00:02:29.317
และผมบอกนักเรียนตั้งแต่วันแรกว่า

00:02:29.317 --> 00:02:32.218
อะไรกำลังจะเกิดขึ้นเมื่อคุณเริ่มทำงานวิจัย

00:02:32.218 --> 00:02:33.944
เรื่องนี้เกี่ยวกับมโนภาพที่เราคาดหวัง (schema)

00:02:33.944 --> 00:02:35.956
ว่างานวิจัยจะเป็นเช่นไร

00:02:35.956 --> 00:02:38.234
เพราะว่า เมื่อคนเราทำอะไรก็ตามแต่

00:02:38.234 --> 00:02:40.876
ยกตัวอย่างเช่น ถ้าผมต้องการจะจับกระดานดำนี้

00:02:40.876 --> 00:02:42.536
สมองของผมจะคาดมโนภาพขึ้นก่อน

00:02:42.536 --> 00:02:44.395
ทำนายว่ากล้ามเนื้อของผมจะทำอะไร

00:02:44.395 --> 00:02:46.551
ก่อนที่ผมจะเริ่มขยับมือเสียอีก

00:02:46.551 --> 00:02:48.399
และถ้าผมถูกขัดขวาง

00:02:48.399 --> 00:02:50.274
ถ้ามโนภาพของผมไม่เข้ากับความเป็นจริง

00:02:50.274 --> 00:02:52.558
จะเกิดความเครียดขึ้น เรียกว่า
การรับรู้ไม่ลงรอยกัน (cognitive dissonance)

00:02:52.558 --> 00:02:55.467
จึงเป็นการดีกว่า 
ถ้ามโนภาพของคุณ ตรงกับความเป็นจริง

00:02:55.467 --> 00:02:58.622
แต่ถ้าคุณเชื่อในวิทยาศาสตร์แบบที่ถูกสอนกันมา

00:02:58.622 --> 00:03:00.519
และถ้าคุณเชื่อตามตำรา ก็มีแนวโน้ม

00:03:00.519 --> 00:03:06.813
ว่าคุณน่าจะมีมโนภาพของงานวิจัย ตามนี้ครับ

00:03:06.813 --> 00:03:10.131
ถ้า เอ เป็นคำถาม

00:03:10.131 --> 00:03:13.531
และ บี เป็นคำตอบ

00:03:13.531 --> 00:03:18.124
ดังนั้นแล้ว งานวิจัยก็เป็นทางตรง

00:03:18.127 --> 00:03:21.242
ปัญหาคือว่า ถ้าการทดลองไม่สำเร็จ

00:03:21.242 --> 00:03:24.904
หรือนักเรียนเกิดความเครียด

00:03:24.904 --> 00:03:26.990
เรื่องแบบนี้ จะถูกมองว่าผิดปกติอย่างยิ่ง

00:03:26.990 --> 00:03:30.020
และทำให้เกิดความเครียดอย่างมาก

00:03:30.020 --> 00:03:31.803
ด้วยเหตุนี้ ผมจึงสอนให้นักเรียนของผม

00:03:31.803 --> 00:03:35.665
สร้างมโนภาพที่ยึดความเป็นจริงมากกว่า

00:03:38.860 --> 00:03:40.384
นี่คือตัวอย่าง

00:03:40.384 --> 00:03:43.520
เวลาที่อะไรๆ ไม่เป็นไปตามมโนภาพของคุณครับ

00:03:46.379 --> 00:03:49.641
(เสียงหัวเราะ)

00:03:49.641 --> 00:03:52.840
(เสียงปรบมือ)

NOTE Paragraph

00:04:01.564 --> 00:04:05.010
ผมจึงสอนมโนภาพแบบใหม่ ให้นักเรียนของผม

00:04:05.010 --> 00:04:07.204
ถ้า เอ เป็นคำถาม

00:04:07.204 --> 00:04:09.385
บี เป็นคำตอบ

00:04:13.320 --> 00:04:14.855
คิดสร้างสรรค์ฝันฟุ้งในเมฆไปเรื่อยๆ

00:04:14.855 --> 00:04:16.830
และคุณก็เริ่มลงมือ

00:04:16.830 --> 00:04:19.193
และการทดลองมันไม่ได้ผล และก็ไม่ได้ผล

00:04:19.193 --> 00:04:21.728
และก็ไม่ได้ผล และก็ไม่ได้ผล

00:04:21.728 --> 00:04:24.404
จนคุณไปถึงดินแดนที่เชื่อมกับอารมณ์ด้านลบ

00:04:24.404 --> 00:04:26.682
ที่ซึ่งกระทั่ง ความเชื่อพื้นฐานของคุณ

00:04:26.682 --> 00:04:27.798
ยังดูไม่เป็นเหตุเป็นผล

00:04:27.798 --> 00:04:30.853
เหมือนมีใครมากระชากพรมใต้เท้าคุณ

00:04:30.853 --> 00:04:34.181
และผมเรียกที่นั่นว่า เมฆ

00:04:47.685 --> 00:04:50.363
คุณอาจหลงอยู่ในเมฆนี้

00:04:50.363 --> 00:04:52.871
สักวัน สัปดาห์ เดือน ปี

00:04:52.871 --> 00:04:54.369
หรือชั่วชีวิตทำงานของคุณ

00:04:54.369 --> 00:04:56.531
แต่บางที ถ้าคุณโชคดีพอ

00:04:56.531 --> 00:04:58.387
และคุณได้แรงสนับสนุนพอ

00:04:58.387 --> 00:05:00.377
คุณจะเห็นได้ เมื่อดูสิ่งที่อยู่ในมือ

00:05:00.377 --> 00:05:03.625
หรือ ตั้งสติศึกษารูปร่างของเมฆ

00:05:03.625 --> 00:05:05.627
ถึงคำตอบแบบใหม่

00:05:07.285 --> 00:05:10.969
นั่นคือ ซี แล้วตกลงใจลองทางใหม่ดู

00:05:10.969 --> 00:05:13.338
และการทดลองก็ไม่ได้ผล การทดลองไม่ได้ผล

00:05:13.338 --> 00:05:14.807
แต่คุณก็ถึงในที่สุด

00:05:14.807 --> 00:05:16.027
จากนั้น คุณก็บอกเรื่องนี้กับทุกคน

00:05:16.027 --> 00:05:19.529
โดยตีพิมพ์ผลงานที่บอกว่า เอ ไปยัง ซี

00:05:19.529 --> 00:05:21.488
ซึ่งเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการสื่อสาร

00:05:21.488 --> 00:05:23.832
ตราบใดที่คุณยังไม่ลืมหนทาง

00:05:23.832 --> 00:05:25.631
ที่นำคุณไปตรงนั้น

NOTE Paragraph

00:05:25.631 --> 00:05:27.606
ทีนี้ เมฆที่ว่านี้มีอยู่ตามปกติวิสัย

00:05:27.606 --> 00:05:30.210
ของการวิจัย ตามปกติวิสัยของงานประดิษฐ์

00:05:30.210 --> 00:05:33.420
เพราะว่า เมฆจะลอยขวาง ตรงพรมแดน

00:05:37.721 --> 00:05:39.990
มันจะอยู่ตรงพรมแดน

00:05:39.990 --> 00:05:42.962
ระหว่าง ความรู้

00:05:45.795 --> 00:05:49.399
และความไม่รู้

00:05:53.110 --> 00:05:55.385
เพราะถ้าอยากค้นพบบางอย่างที่ใหม่จริงๆ นั้น

00:05:55.385 --> 00:05:58.962
อย่างน้อย ความเชื่อพื้นฐานสักอย่างของคุณ 
จะต้องเปลี่ยนไป

00:05:58.962 --> 00:06:00.216
ฉะนั้น การศึกษาวิทยาศาสตร์

00:06:00.216 --> 00:06:02.178
จึงเป็นเรื่องกล้าหาญชาญชัยทีเดียว

00:06:02.178 --> 00:06:03.999
ทุกๆ วัน เราพยายามเดินทาง

00:06:03.999 --> 00:06:05.811
สู่พรมแดนระหว่างความรู้ และความไม่รู้

00:06:05.811 --> 00:06:07.632
และเผชิญหน้ากับเมฆ

NOTE Paragraph

00:06:07.632 --> 00:06:09.337
ทีนี้ สังเกตว่าผมเขียน บี

00:06:09.337 --> 00:06:10.080
ไว้ในดินแดนของความรู้

00:06:10.080 --> 00:06:11.891
เพราะเรารู้จักมันตั้งแต่แรกแล้ว

00:06:11.891 --> 00:06:15.540
แต่ ซี นั้น น่าสนใจยิ่งกว่า

00:06:15.540 --> 00:06:18.263
และสำคัญเสียยิ่งกว่า บี

00:06:18.263 --> 00:06:20.456
บี ก็สำคัญสำหรับการดำเนินงานวิจัย

00:06:20.456 --> 00:06:22.274
แต่ ซี เป็นอะไรที่ลึกซึ้งกว่า

00:06:22.274 --> 00:06:26.771
และนั่นคือสิ่งมหัศจรรย์เกี่ยวกับงานวิจัย

NOTE Paragraph

00:06:26.771 --> 00:06:28.959
ทีนี้ แค่รู้จักคำนั้น 'เมฆ'

00:06:28.959 --> 00:06:31.514
มันทำให้กลุ่มวิจัยของผมเปลี่ยนไปเลย

00:06:31.514 --> 00:06:33.384
เพราะนักเรียนเข้ามาหาผม แล้วบอกว่า

00:06:33.384 --> 00:06:34.982
"ยูริ ผมติดอยู่ในเมฆ"

00:06:34.982 --> 00:06:38.148
และผมก็บอกว่า 
"ยอดเลย รู้สึกเศร้าระทมเลยล่ะสิตอนนี้"

00:06:38.148 --> 00:06:40.290
(เสียงหัวเราะ)

00:06:40.290 --> 00:06:42.203
แต่ผมมีความสุขนะครับ

00:06:42.203 --> 00:06:43.881
เพราะเราอาจใกล้ถึงพรมแดน

00:06:43.881 --> 00:06:45.777
ระหว่างความรู้และความไม่รู้

00:06:45.777 --> 00:06:47.323
และเรายังมีโอกาสในการค้นพบ

00:06:47.323 --> 00:06:49.184
อะไรบางอย่างที่ใหม่จริงๆ

00:06:49.184 --> 00:06:50.526
เพราะวิธีที่สมองของเราทำงานนั้น

00:06:50.526 --> 00:06:53.674
พอสมองรู้แล้วว่า เมฆนั้น

00:06:53.674 --> 00:06:58.100
เป็นเรื่องปกติ เป็นสิ่งจำเป็น

00:06:58.100 --> 00:06:59.305
และอันที่จริงสวยงาม

00:06:59.305 --> 00:07:02.928
เราก็จะได้เข้าร่วมชมรมคนรักมวลเมฆ

00:07:02.928 --> 00:07:04.846
และบำบัดความรู้สึกที่ว่า

00:07:04.846 --> 00:07:07.408
ฉันมีอะไรที่ผิดปกติมากๆ

00:07:07.408 --> 00:07:09.858
และในฐานะผู้เป็นอาจารย์ ผมรู้ว่าต้องทำอย่างไร

00:07:09.858 --> 00:07:12.060
นั่นคือ เพิ่มกำลังใจให้นักเรียนของผม

00:07:12.060 --> 00:07:13.541
เพราะการวิจัยทางจิตวิทยาแสดงว่า

00:07:13.541 --> 00:07:17.100
ถ้าคุณรู้สึกกลัว หรือหมดหวัง

00:07:17.100 --> 00:07:18.097
จิตใจคุณจะตีกรอบ

00:07:18.097 --> 00:07:20.928
กลับไปใช้วิธีคิดแบบปลอดภัย และระมัดระวัง

00:07:20.928 --> 00:07:22.503
ถ้าคุณอยากสำรวจหนทางที่เสี่ยงกว่า

00:07:22.503 --> 00:07:23.891
ถ้าจะหนีออกจากเมฆ

00:07:23.891 --> 00:07:25.652
คุณต้องพึ่งอารมณ์แบบอื่นด้วย

00:07:25.652 --> 00:07:27.853
ความสามัคคี กำลังใจ ความหวัง

00:07:27.853 --> 00:07:29.590
ซึ่งได้จากความสัมพันธ์กับคนอื่นๆ

00:07:29.590 --> 00:07:31.140
มันก็เหมือนกับละครเวทีด้นสด

00:07:31.140 --> 00:07:33.441
ในวิทยาศาสตร์ 
มันดีที่สุดที่จะเดินทางสู่ความไม่รู้

00:07:33.441 --> 00:07:35.410
ไปด้วยกัน

NOTE Paragraph

00:07:35.410 --> 00:07:37.852
การที่รู้ถึงเรื่องเมฆ

00:07:37.852 --> 00:07:41.176
คุณยังได้เรียนรู้จากละครเวทีด้นสด

00:07:41.176 --> 00:07:43.778
ถึงวิธีการสนทนาอย่างมีประสิทธิภาพ

00:07:43.778 --> 00:07:45.538
เมื่ออยู่ในเมฆ

00:07:45.538 --> 00:07:47.515
มันตั้งอยู่บนหลักการสำคัญ

00:07:47.515 --> 00:07:49.282
ของละครเวทีด้นสด

00:07:49.282 --> 00:07:50.375
ตรงนี้ ละครเวทีด้นสด

00:07:50.375 --> 00:07:51.671
ได้ช่วยผมไว้อีกครั้ง

00:07:51.671 --> 00:07:53.962
เป็นการตอบว่า "ใช่ แล้วก็"

00:07:53.962 --> 00:07:57.427
กับสิ่งที่นักแสดงคนอื่นเสนอมาให้

00:08:04.297 --> 00:08:07.191
ความหมายของมันคือ การรับคำเสนอ

00:08:07.191 --> 00:08:09.702
และต่อยอดจากนั้น โดยบอกว่า "ใช่ แล้วก็"

00:08:09.702 --> 00:08:10.941
ตัวอย่างเช่น ถ้านักแสดงคนหนึ่งบอกว่า

00:08:10.941 --> 00:08:12.096
"นี่คือสระนำ้"

00:08:12.096 --> 00:08:13.141
และอีกคนบอกว่า

00:08:13.141 --> 00:08:15.010
"ไม่หนิ นี่มันเวที"

00:08:15.010 --> 00:08:16.748
การด้นสดก็จบ

00:08:16.748 --> 00:08:20.520
มันตายสนิท และทุกคนก็จะสับสนหงุดหงิด

00:08:20.520 --> 00:08:21.868
มันเรียกว่า ติดทางตัน

00:08:21.868 --> 00:08:23.475
ถ้าคุณไม่ใส่ใจเรื่องวิธีสนทนาแล้ว

00:08:23.475 --> 00:08:26.412
การสนทนาทางวิทยาศาสตร์ 
ก็จะติดทางตันได้ง่ายมากครับ


NOTE Paragraph

00:08:26.412 --> 00:08:28.648
การตอบ "ใช่ แล้วก็" เป็นแบบนี้ครับ

NOTE Paragraph

00:08:28.648 --> 00:08:31.156
"นี่คือบ่อน้ำ"
"ช่าย โดดลงไปกันเหอะ"

NOTE Paragraph

00:08:31.156 --> 00:08:34.165
"ดูสิ มีปลาวาฬด้วย จับหางมันเลย

00:08:34.165 --> 00:08:36.266
มันดึงเราไปดวงจันทร์แล้ว"

NOTE Paragraph

00:08:36.266 --> 00:08:39.286
การบอกว่า "ใช่ แล้วก็" 
จึงข้ามผ่านการวิพากษ์ในใจเรา

00:08:39.286 --> 00:08:40.980
เราทุกคนมีข้อวิพากษ์ในใจ

00:08:40.980 --> 00:08:42.221
ซึ่งคอยจับผิด ว่าเราจะพูดอะไร

00:08:42.221 --> 00:08:44.144
คนอื่นจะได้ไม่คิดว่า เราน่ารังเกียจ

00:08:44.144 --> 00:08:45.259
หรือบ้า หรือซ้ำซาก

00:08:45.259 --> 00:08:46.519
และในวิทยาศาสตร์ ใครๆ ก็กลัว

00:08:46.519 --> 00:08:48.076
ว่าตัวเองจะดูซ้ำซาก

00:08:48.076 --> 00:08:50.243
การบอกว่า "ใช่ แล้วก็" 
ก้าวผ่านการวิพากษ์วิจารณ์

00:08:50.243 --> 00:08:52.855
และปลดปล่อยความสร้างสรรค์แอบแฝง

00:08:52.855 --> 00:08:54.380
ที่คุณไม่อาจรู้ด้วยซ้ำว่าคุณมี

00:08:54.380 --> 00:08:56.410
และพวกมันมักให้คำตอบ

00:08:56.410 --> 00:08:58.815
เกี่ยวกับเมฆด้วย

NOTE Paragraph

00:08:58.815 --> 00:09:01.416
ครับ การรู้เกี่ยวกับเมฆ

00:09:01.416 --> 00:09:02.820
และการพูดว่า "ใช่ แล้วก็"

00:09:02.820 --> 00:09:05.679
ทำให้ห้องทดลองของผมมีความคิดสร้างสรรค์มาก

00:09:05.679 --> 00:09:08.207
นักเรียนเริ่มเล่นกับความคิดของคนอื่นๆ

00:09:08.207 --> 00:09:10.321
จนค้นพบความรู้ใหม่อันน่าประหลาดใจ

00:09:10.321 --> 00:09:13.190
ในส่วนเชื่อมต่อระหว่างฟิสิกส์กับชีววิทยา

00:09:13.190 --> 00:09:16.140
ตัวอย่างเช่น เราง่วนอยู่เป็นปี

00:09:16.140 --> 00:09:17.289
ในการทำความเข้าใจ

00:09:17.289 --> 00:09:19.982
เครือข่ายชีวเคมีอันซับซ้อนในเซลล์ของเรา

00:09:19.982 --> 00:09:22.439
และพวกเราบอกว่า "เราอยู่ในกลุ่มเมฆทึบ"

00:09:22.439 --> 00:09:24.419
แล้วก็คุยกันสนุกๆ ไปเรื่อย

00:09:24.419 --> 00:09:26.207
จนนักเรียนของผม
ไช เชน ออร์ (Shai Shen Orr) พูดขึ้นว่า

00:09:26.207 --> 00:09:29.050
"มาวาดเครือข่ายที่ว่าบนกระดาษกันเหอะ"

00:09:29.050 --> 00:09:30.503
และแทนที่จะบอกว่า

00:09:30.503 --> 00:09:32.654
"แต่เราทำอย่างนั้นมาตั้งหลายครั้งแล้ว

00:09:32.654 --> 00:09:33.688
และมันก็ไม่เห็นจะได้อะไรเลย"

00:09:33.688 --> 00:09:36.631
ผมกลับบอกว่า "เอาสิ แล้วก็

00:09:36.631 --> 00:09:38.672
ใช้กระดาษใหญ่ๆ นะ"

00:09:38.672 --> 00:09:39.764
จากนั้น รอน ไมโล (Ron Milo) ก็บอกว่า

00:09:39.764 --> 00:09:41.984
"เอากระดาษใหญ่ๆ


00:09:41.984 --> 00:09:43.780
แบบที่นักออกแบบใช้ทำพิมพ์เขียวดีกว่า 
ผมรู้ว่าจะเอาไปพิมพ์ได้ที่ไหน"

00:09:43.780 --> 00:09:46.280
และพวกเราก็พิมพ์เครือข่าย และมองดูมัน

00:09:46.280 --> 00:09:48.789
ตอนนั้นเอง ที่เราค้นพบความรู้ข้อสำคัญที่สุด

00:09:48.789 --> 00:09:50.990
ซึ่งก็คือ เครือข่ายอันซับซ้อนนี้มันก็แค่

00:09:50.990 --> 00:09:54.453
เครือข่ายรูปแบบง่ายๆ จำนวนมากซ้ำๆ กัน


00:09:54.453 --> 00:09:57.616
เหมือนกับแม่ลายของกระจกสี (motif)

00:09:57.616 --> 00:09:59.664
พวกเราเรียกมันว่า เครือข่ายแม่ลาย (network motifs)

00:09:59.664 --> 00:10:01.816
และพวกมันเป็นวงจรพื้นฐาน

00:10:01.816 --> 00:10:03.201
ที่ช่วยให้เราเข้าใจ

00:10:03.201 --> 00:10:05.901
ตรรกะของการตัดสินใจของเซลล์

00:10:05.901 --> 00:10:08.750
ในทุกสิ่งมีชีวิต รวมถึงร่างกายของคุณ

NOTE Paragraph

00:10:08.750 --> 00:10:10.675
ไม่นาน หลังจากนั้น

00:10:10.675 --> 00:10:12.295
ผมเริ่มได้รับเชิญไปบรรยาย

00:10:12.295 --> 00:10:15.306
ให้กับนักวิทยาศาสตร์หลายพันทั่วโลก

00:10:15.306 --> 00:10:17.139
แต่ความรู้เกี่ยวกับเมฆ

00:10:17.139 --> 00:10:18.271
และการพูดว่า "ใช่ แล้วก็"

00:10:18.271 --> 00:10:20.110
ยังคงอยู่แต่ในห้องทดลองของผม

00:10:20.110 --> 00:10:22.241
เพราะว่า ในวิทยาศาสตร์ 
เราไม่พูดกันถึงกระบวนการ

00:10:22.241 --> 00:10:24.674
สิ่งที่เกี่ยวกับความรู้สึก หรืออารมณ์

00:10:24.674 --> 00:10:26.537
เราพูดถึงผลลัพธ์

00:10:26.537 --> 00:10:28.606
จึงไม่มีทางจะได้พูดถึงมันในงานสัมมนา

00:10:28.606 --> 00:10:30.530
นึกภาพไม่ออกเลยครับ

00:10:30.530 --> 00:10:32.606
และผมเห็นนักวิทยาศาสตร์กลุ่มอื่นๆ 
ติดอยู่ที่ทางตัน

00:10:32.606 --> 00:10:34.380
หาคำมาบรรยายไม่ได้ด้วยซ้ำ

00:10:34.380 --> 00:10:35.701
ถึงสิ่งที่พวกเขาเผชิญ


00:10:35.701 --> 00:10:37.056
และวิธีการที่พวกเขาคิด

00:10:37.056 --> 00:10:38.584
ก็บีบแคบลงมาที่ทางปลอดภัย

00:10:38.584 --> 00:10:40.244
วิทยาศาสตร์ของพวกเขาไม่อาจไปถึงศักยภาพสูงสุด

00:10:40.244 --> 00:10:41.997
จนพวกเขาดูซึมกันมากๆ

00:10:41.997 --> 00:10:43.936
ผมคิดว่า มันก็ธรรมดาอย่างนี้แหละ

00:10:43.936 --> 00:10:45.957
ผมจะพยายามทำให้ห้องทดลองของผม
มีความสร้างสรรค์มากเท่าที่จะทำได้

00:10:45.957 --> 00:10:47.637
และถ้าคนอื่นๆ ทำอย่างนี้เช่นกัน

00:10:47.637 --> 00:10:49.827
ถึงวันหนึ่ง วิทยาศาสตร์

00:10:49.827 --> 00:10:52.041
ก็จะดีขึ้นกว่าเดิมในที่สุด

NOTE Paragraph

00:10:52.041 --> 00:10:54.961
แต่ความคิดนั้น เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง

00:10:54.961 --> 00:10:57.300
เมื่อผมได้ฟัง เอวลิน ฟ๊อกส์ เคลเลอร์ 
(Evelyn Fox Keller) โดยบังเอิญ

00:10:57.300 --> 00:10:58.658
ตอนเธอพูดถึงประสบการณ์ของเธอ

00:10:58.658 --> 00:11:00.349
ในฐานะผู้หญิงในวงการวิทยาศาสตร์

00:11:00.349 --> 00:11:02.172
และเธอถามคำถามว่า

00:11:02.172 --> 00:11:04.120
"ทำไมเราไม่พูดถึงการทำงานทางวิทยาศาตร์

00:11:04.120 --> 00:11:06.306
ในแง่มุมเชิงความรู้สึก และอารมณ์กันบ้าง?"


00:11:06.306 --> 00:11:10.298
ไม่ใช่เรื่องบังเอิญเลย นี่เป็นเรื่องของค่านิยม"

00:11:10.298 --> 00:11:12.476
คืออย่างนี้ครับ วิทยาศาสตร์ค้นหาความรู้

00:11:12.476 --> 00:11:14.271
ซึ่งมีรากฐานจากหลักเหตุผล และข้อเท็จจริง

00:11:14.271 --> 00:11:16.469
นั่นคือความงดงามของวิทยาศาสตร์

00:11:16.469 --> 00:11:18.425
แต่เรายังมีมายาคติอีกด้วยว่า

00:11:18.425 --> 00:11:19.679
การทำงานทางวิทยาศาสตร์

00:11:19.679 --> 00:11:21.979
สิ่งที่เราทำกันทุกวัน เพื่อเสาะหาความรู้

00:11:21.979 --> 00:11:24.419
ก็ใช้แค่หลักเหตุผล และข้อเท็จจริงเช่นกัน

00:11:24.419 --> 00:11:26.851
เหมือน มิสเตอร์ สป๊อค (Mr. Spock)

00:11:26.851 --> 00:11:28.265
พอคุณตีตราอะไรก็ตาม

00:11:28.265 --> 00:11:30.078
ว่ามีแค่ข้อเท็จจริง และหลักเหตุผล

00:11:30.078 --> 00:11:31.720
โดยอัตโนมัติ ขั้วตรงข้าม

00:11:31.720 --> 00:11:33.177
คือความรู้สึก และอารมณ์

00:11:33.177 --> 00:11:35.279
ย่อมถูกตีตราว่า 'ไม่เป็นวิทยาศาสตร์'

00:11:35.279 --> 00:11:37.250
หรือต่อต้านวิทยาศาสตร์ 
หรือเป็นภัยต่อวิทยาศาสตร์

00:11:37.250 --> 00:11:39.061
เราก็เลยไม่พูดถึงมันกัน

00:11:39.061 --> 00:11:41.015
และเมื่อผมได้ยินอย่างนั้น

00:11:41.015 --> 00:11:43.182
ว่าวิทยาศาสตร์มีวัฒนธรรม

00:11:43.182 --> 00:11:44.729
ทุกอย่างเข้าล๊อคสำหรับผม

00:11:44.729 --> 00:11:46.393
เพราะว่า ถ้าวิทยาศาสตร์มีวัฒนธรรมแล้ว

00:11:46.393 --> 00:11:47.649
วัฒนธรรมก็สามารถเปลี่ยนได้

00:11:47.649 --> 00:11:49.242
โดยมีผมเป็นตัวกระตุ้น


00:11:49.242 --> 00:11:51.954
ให้วัฒนธรรมของวิทยาศาสตร์เปลี่ยนไป 
ในที่ๆ ผมทำได้

00:11:51.954 --> 00:11:55.023
พอถึงการบรรยายถัดไปที่งานสัมมนา

00:11:55.023 --> 00:11:56.635
ผมจึงพูดเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ของผม

00:11:56.635 --> 00:11:58.147
และเมื่อผมพูดถึงความสำคัญ

00:11:58.147 --> 00:12:00.329
ของแง่มุมด้านอารมณ์ และความรู้สึกของวิทยาศาสตร์

00:12:00.329 --> 00:12:01.449
และวิธีการที่เราควรพูดถึงมัน

00:12:01.449 --> 00:12:02.683
และผมก็มองไปยังผู้ชม

00:12:02.683 --> 00:12:05.043
พวกเขาดูด้านชา

00:12:05.043 --> 00:12:08.334
พวกเขาไม่ได้ยินว่าผมกำลังพูดอะไร

00:12:08.334 --> 00:12:09.585
ในบริบทของ การบรรยายผ่านเพาเวอร์พอยท์

00:12:09.585 --> 00:12:11.424
10 สไลด์ต่อกัน

00:12:11.424 --> 00:12:13.906
และผมลองอีกครั้ง และอีกครั้ง
สัมมนาครั้งแล้วครั้งเล่า

00:12:13.906 --> 00:12:16.279
แต่ผมก็ยังคงติดชะงัก

00:12:16.279 --> 00:12:19.185
ผมติดอยู่ในเมฆ

NOTE Paragraph

00:12:19.185 --> 00:12:22.699
แต่ในที่สุด ผมก็หลุดออกมาจากเมฆได้

00:12:22.699 --> 00:12:25.510
โดยใช้การด้นสดและดนตรี

00:12:25.510 --> 00:12:28.249
ตั้งแต่นั้น ทุกงานสัมมนาที่ผมไป

00:12:28.249 --> 00:12:31.111
ผมจะบรรยายทางวิทยาศาสตร์ 
และแถมด้วยการบรรยายพิเศษ

00:12:31.111 --> 00:12:33.104
ชื่อว่า "ความรักและความกลัวในห้องทดลอง"

00:12:33.104 --> 00:12:35.321
ผมจะเริ่มต้นด้วยเพลง

00:12:35.321 --> 00:12:37.893
เกี่ยวกับสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์กลัวที่สุด

00:12:37.893 --> 00:12:40.805
ซึ่งคือ การที่เราทำงานอย่างหนัก

00:12:40.805 --> 00:12:43.147
เราค้นพบสิ่งใหม่บางอย่าง

00:12:43.147 --> 00:12:46.504
แต่ดันมีคนอื่น ชิงตีพิมพ์มันไปก่อนเราเสีย

00:12:46.504 --> 00:12:49.120
เราเรียกมันว่า โดนงาบไปรับประทาน

00:12:49.120 --> 00:12:52.334
และการโดนงาบไปรับประทานนั้น รู้สึกแย่มากๆ

00:12:52.334 --> 00:12:54.547
ทำให้เราไม่กล้าคุยกัน

00:12:54.547 --> 00:12:55.380
ซึ่งไม่สนุกเลย

00:12:55.380 --> 00:12:58.140
เพราะเราเข้าวงการวิทยาศาสตร์มา 
เพื่อแบ่งปันความคิด

00:12:58.140 --> 00:12:59.451
และเรียนรู้จากกันและกัน

00:12:59.451 --> 00:13:02.940
และผมก็เลยเล่นเพลงบลู

00:13:05.040 --> 00:13:10.544
ซึ่งมันก็ - (เสียงปรบมือ) -

00:13:10.544 --> 00:13:13.767
เรียกว่า "โดนงาบไปอีกแล้ว"

00:13:13.767 --> 00:13:16.425
และผมก็ขอผู้ชมเป็นนักร้องลูกคู่ให้ผม

00:13:16.425 --> 00:13:20.405
และผมพวกบอกพวกเขาว่า 
"เนื้อร้องคือ 'งาบ งาบ'"

00:13:20.405 --> 00:13:23.050
ทำนองประมาณนี้ครับ
"งาบ งาบ"

00:13:23.050 --> 00:13:24.013
มันออกมาแบบนี้ครับ

NOTE Paragraph

00:13:24.013 --> 00:13:26.232
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪

NOTE Paragraph

00:13:26.232 --> 00:13:27.975
♪ งาบ งาบ ♪

NOTE Paragraph

00:13:27.975 --> 00:13:29.253
และเมื่อผมร้อง

NOTE Paragraph

00:13:29.253 --> 00:13:31.298
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪

NOTE Paragraph

00:13:31.298 --> 00:13:32.584
♪ งาบ งาบ ♪

NOTE Paragraph

00:13:32.584 --> 00:13:34.479
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪

NOTE Paragraph

00:13:34.479 --> 00:13:35.785
♪ งาบ งาบ ♪

NOTE Paragraph

00:13:35.785 --> 00:13:37.568
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪

NOTE Paragraph

00:13:37.568 --> 00:13:39.207
♪ งาบ งาบ ♪

NOTE Paragraph

00:13:39.207 --> 00:13:40.875
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪

NOTE Paragraph

00:13:40.875 --> 00:13:42.637
♪ งาบ งาบ ♪

NOTE Paragraph

00:13:42.637 --> 00:13:45.912
♪ โอ้แม่จ๋า รู้ไหมว่ามันเจ็บ ♪

NOTE Paragraph

00:13:45.912 --> 00:13:49.698
♪ สวรรค์ช่วยลูกด้วย โดนงาบอีกแล้ว ♪

00:13:50.925 --> 00:13:57.316
(เสียงปรบมือ)

NOTE Paragraph

00:13:57.735 --> 00:13:58.965
ขอบคุณครับ

00:13:58.965 --> 00:14:00.464
ขอบคุณที่ช่วยเป็นนักร้องลูกคู่นะครับ

NOTE Paragraph

00:14:00.464 --> 00:14:02.548
ทุกคนก็เริ่มหัวเราะ และหายใจ

00:14:02.548 --> 00:14:04.560
รู้สึกตัวกันว่า ยังมีนักวิทยาศาสตร์คนอื่นรอบๆ ตัว

00:14:04.560 --> 00:14:05.867
ที่เจอเรื่องอย่างเดียวกันมา

00:14:05.867 --> 00:14:07.672
และเราก็เริ่มพูดถึงเรื่องอารมณ์

00:14:07.672 --> 00:14:09.522
และความรู้สึก ที่เกิดขึ้นในงานวิจัย

00:14:09.522 --> 00:14:11.706
มันรู้สึกเหมือนกับเรื่องแน่นอกถูกยกออก

00:14:11.706 --> 00:14:14.505
แล้วเราก็พูดถึงเรื่องนี้
ในงานสัมมนาวิทยาศาสตร์ได้เสียที

00:14:14.505 --> 00:14:16.691
และนักวิทยาศาสตร์ก็ดำเนินการต่อ
เพื่อก่อตั้งกลุ่มเพื่อนวิจัย

00:14:16.691 --> 00:14:18.301
ที่พวกเขามาพบปะกันเป็นประจำ

00:14:18.301 --> 00:14:19.930
และได้มีพื้นที่มาพูดคุยกันเรื่องอารมณ์

00:14:19.930 --> 00:14:22.231
และความรู้สึกที่เกิดขึ้น ตอนที่พวกเขาได้สอน

00:14:22.231 --> 00:14:23.594
ตอนที่พวกเขาเดินทางสู่ความไม่รู้

00:14:23.594 --> 00:14:25.164
และแม้กระทั่งเปิดหลักสูตร

00:14:25.164 --> 00:14:26.839
เกี่ยวกับกระบวนการในการทำงานทางวิทยาศาสตร์

00:14:26.839 --> 00:14:28.734
เกี่ยวกับการเดินทางสู่ความไม่รู้ไปด้วยกัน

00:14:28.734 --> 00:14:30.150
และสิ่งอื่นๆ อีกมากมาย

NOTE Paragraph

00:14:30.150 --> 00:14:31.484
วิสัยทัศน์ของผมก็คือ

00:14:31.484 --> 00:14:34.946
ก็เหมือนที่นักวิทยาศาสตร์ทุกคนรู้จักคำว่า 
"อะตอม"

00:14:34.946 --> 00:14:36.913
รู้ว่าสสารประกอบด้วยอะตอม

00:14:36.913 --> 00:14:38.397
นักวิทยาศาสตร์ทุกคนจะรู้จักคำศัพท์อย่าง

00:14:38.397 --> 00:14:40.741
"เมฆ"
การพูดว่า "ใช่ แล้วก็"

00:14:40.741 --> 00:14:43.820
และวิทยาศาสตร์จะสร้างสรรค์ขึ้นกว่านี้มาก

00:14:43.820 --> 00:14:46.824
จะมีการค้นพบที่ไม่คาดฝันอีกมากมาย

00:14:46.824 --> 00:14:49.360
เพื่อประโยชน์สำหรับเราทุกคน

00:14:49.360 --> 00:14:51.576
และมันจะมีความสนุกขึ้นอีกมากด้วย

00:14:51.576 --> 00:14:54.166
และที่ผมจะขอจากพวกคุณให้จำไปจากการบรรยายนี้

00:14:54.166 --> 00:14:56.862
ก็คือ ครั้งหน้าที่คุณได้เผชิญ

00:14:56.862 --> 00:14:58.588
กับปัญหาที่คุณไม่สามารถแก้ได้

00:14:58.588 --> 00:15:01.180
ในการงาน หรือในชีวิต

00:15:01.180 --> 00:15:03.056
คุณใช้คำนี้ เรียกสิ่งที่คุณจะเจอได้:

00:15:03.056 --> 00:15:04.233
เมฆ

00:15:04.233 --> 00:15:05.766
และคุณสามารถผ่านเข้าไปในเมฆ

00:15:05.766 --> 00:15:07.174
ไม่ใช่ตัวคนเดียว แต่ไปด้วยกัน

00:15:07.174 --> 00:15:09.212
กับใครสักคนที่คอยสนับสนุน

00:15:09.212 --> 00:15:11.260
และพูดว่า "ใช่ แล้วก็" ต่อความคิดของคุณ

00:15:11.260 --> 00:15:13.577
และช่วยคุณพูดว่า "ใช่ แล้วก็" 
ต่อความคิดของคุณเอง

00:15:13.577 --> 00:15:15.464
เพื่อที่จะเพิ่มโอกาส

00:15:15.464 --> 00:15:17.190
เมื่อผ่านก้อนปุยเมฆแล้ว

00:15:17.190 --> 00:15:18.688
คุณจะพบกับวินาทีแห่งความสงบ

00:15:18.688 --> 00:15:20.491
ที่ซึ่งคุณได้เห็นแสงแวบแรก

00:15:20.491 --> 00:15:23.741
จากการค้นพบเหนือความคาดฝัน

00:15:23.741 --> 00:15:26.465
ซี ของคุณ

NOTE Paragraph

00:15:26.465 --> 00:15:28.785
ขอบคุณครับ

NOTE Paragraph

00:15:28.785 --> 00:15:32.785
(เสียงปรบมือ)