0:00:06.600,0:00:09.630 1900'lerin başında Girit Adasında, 0:00:09.630,0:00:14.172 İngiliz Arkeolog Sir Arthur Evans, garip[br]sembollerle yazılmış 0:00:14.172,0:00:16.662 yaklaşık 3.000 tablet ortaya çıkardı. 0:00:16.662,0:00:19.922 Bu sembollerin Avrupa'nın en[br]eski uygarlığının konuştuğu 0:00:19.922,0:00:21.922 dili temsil ettiğini düşündü. 0:00:21.922,0:00:25.922 Anlamları, 50 boyunca bilim[br]insanlarından paçayı kurtaracaktı. 0:00:25.922,0:00:29.213 Evans, bu tabletleri Knossos [br]sarayının renkli freskleri 0:00:29.213,0:00:32.853 ve labirent gibi olan [br]koridorlarının arasında keşfetti. 0:00:32.853,0:00:36.373 Efsanevi Girit hükümdarı[br]Kral Minos'un adını vererek 0:00:36.373,0:00:38.783 Minos Uygarlığı olarak adlandırdı. 0:00:38.783,0:00:43.339 Linear B olarak adlandırılan yazının[br]Minos dilini temsil ettiğini düşündü 0:00:43.339,0:00:47.346 ve tüm dünyadaki bilim insanları[br]kendi teorilerini ortaya attı. 0:00:47.346,0:00:49.936 Etrüsklerin kaybolan dili miydi? 0:00:49.936,0:00:53.396 Ya da belki de Baskça'nın ilk formunu[br]temsil ediyordu. 0:00:53.396,0:00:57.396 Gizem derinleştiğinden dolayı Evans[br]tabletleri yakından korudu, 0:00:57.396,0:01:01.056 hayatı boyunca yazıtların[br]200'ü yayınlandı, 0:01:01.056,0:01:03.016 ancak yazıyı çözemedi. 0:01:03.356,0:01:07.236 Bununla birlikte, iki doğru [br]gözlem yaptı: 0:01:07.236,0:01:11.362 Tabletler, idari kayıtlardı[br]ve yazı, tek hece yazısıydı, 0:01:11.362,0:01:14.811 her sembol, hem sessiz hem de[br]sesli bir harfi temsil ediyordu, 0:01:14.811,0:01:18.396 her biri bir kelimeyi temsil eden[br]karakterle karıştırılmıştı. 0:01:18.396,0:01:23.726 Evans, New York, Brooklyn'den[br]Alice Kober adlı bir bilim insanının 0:01:23.726,0:01:27.246 bu gizemi çözmeye başlamadan önce[br]otuz yıl Linear B üzerinde çalıştı. 0:01:27.246,0:01:30.446 Kober, dönemindeki [br]birkaç kadın gibi 0:01:30.446,0:01:33.495 Brooklyn College'da[br]Klasikler profesörüydü. 0:01:33.495,0:01:37.396 Araştırmasına yardımcı olması için[br]Linear B'yi çözmesi gerektiğini biliyordu 0:01:37.396,0:01:40.164 ve kendi kendine[br]birçok dil öğrendi. 0:01:40.426,0:01:43.546 Sonraki yirmi yıl boyunca, [br]sembolleri analiz etti. 0:01:43.936,0:01:46.436 Mevcut birkaç yazıt üzerinde çalışarak, 0:01:46.436,0:01:49.216 her sembolün ne sıklıkla[br]ortaya çıktığını kaydetti. 0:01:49.466,0:01:53.266 Ardından, her sembolün ne sıklıkla[br]yan yana geldiğini kaydetti. 0:01:53.266,0:01:56.690 Bulgularını, İkinci Dünya Savaşı [br]sırasında yazı malzemelerinin 0:01:56.690,0:02:00.396 azlığı nedeniyle sigara kutularındaki [br]ufak parça kağıtlarda sakladı. 0:02:00.396,0:02:02.156 Bu frekansları analiz ederek, 0:02:02.156,0:02:05.246 Linear B'nin cümlelerine [br]dil bilgisi vermenin 0:02:05.246,0:02:07.146 çekim eklerine bağlı olduğunu keşfetti. 0:02:07.146,0:02:11.245 Bundan sonra, Linear B'yi çözmeye[br]herkesten önce yaklaşarak, 0:02:11.245,0:02:15.246 simgeler arasındaki ilişkilerin [br]bir çizelgesini oluşturmayı başardı. 0:02:15.246,0:02:20.516 Ancak, 1950'de 43 yaşında,[br]muhtemelen kanserden öldü. 0:02:20.926,0:02:23.530 Kober, Knossos tabletlerini analiz ederken 0:02:23.530,0:02:27.966 Michael Ventris adında bir mimar da [br]Linear B'yi çözmeye çalıyordu. 0:02:28.226,0:02:33.390 Evans'ın konuşmasını duyduktan sonra,[br]öğrenciyken Linear B'ye takıntılı oldu. 0:02:33.390,0:02:37.990 II. Dünya Savaşı'nda görev yaparken[br]bile, yazıyı çözmek için çalıştı. 0:02:37.990,0:02:40.976 Savaştan sonra Ventris, Yunanistan[br]topraklarında Pilos denilen 0:02:40.976,0:02:44.216 farklı bir arkeolojik siteden[br]çıkarılan yeni yayınlanan 0:02:44.216,0:02:49.236 Linear B yazıtlarının gizli bir yerini[br]kullanarak Kober'ın çizelgesini oluşturdu. 0:02:49.496,0:02:52.909 Asıl ilerlemesini, Pilos'taki [br]tabletleri Knossos'takilerle 0:02:52.909,0:02:55.007 karşılaştırdığında yaptı[br]ve bazı kelimelerin 0:02:55.007,0:02:59.639 bir bölgedeki tabletlerde olduğunu,[br]diğerlerinde bulunmadığını gördü. 0:02:59.639,0:03:02.792 Bu kelimelerin, her bölgenin[br]özel yerlerinin adını 0:03:02.792,0:03:04.812 temsil edip etmediğini merak etti. 0:03:05.262,0:03:09.090 Yüzyıllar boyunca yer adlarının sabit[br]kalma eğiliminde olduğunu biliyordu 0:03:09.090,0:03:10.786 ve Linear B'yi, Kıbrıs adasından 0:03:10.786,0:03:14.258 çok eski bir hece yazısıyla[br]karşılaştırmaya karar verdi. 0:03:14.588,0:03:18.541 Kıbrıs yazısı, Linear B'den [br]yüzlerce yıl sonra kullanıldı, 0:03:18.541,0:03:20.603 ancak sembollerden bazıları benzerdi, 0:03:20.603,0:03:23.350 seslerin de benzer olup[br]olamayacağını merak etti. 0:03:23.350,0:03:26.531 Ventris, Kıbrıs hece[br]yazılarından bazılarını 0:03:26.531,0:03:28.432 Linear B yazıtlarına bağladığında,[br] 0:03:28.432,0:03:30.620 Evans'ın tabletlerini keşfettiği 0:03:30.620,0:03:34.422 şehrin adı olan Knossos [br]kelimesini ortaya çıkardı. 0:03:34.422,0:03:37.804 Bir domino etkisindeki[br]Ventris, Linear B'yi çözdü, 0:03:37.804,0:03:41.436 her kelime Linear B dilinin [br]Minos değil Yunanca olduğunu 0:03:41.436,0:03:43.519 açıkça ortaya çıkardı. 0:03:44.219,0:03:48.380 Ventris, dört yıl sonra 34 yaşında,[br]bir araba kazasında öldü. 0:03:48.740,0:03:52.403 Ancak, keşfi tarihin bir[br]parçasını yeniden yazdı. 0:03:52.403,0:03:55.900 Evans, Minosluların Yunanlıların[br]topraklarını fethetmesinde 0:03:55.900,0:03:59.388 ısrarcı olmuştu ve dolayısıyla ana karada[br]Linear B'nin örnekleri bulundu. 0:03:59.388,0:04:03.127 Ancak, Linear B'nin Minos dilini[br]değil, Yunanca'yı temsil ettiği keşfi, 0:04:03.127,0:04:05.129 tam tersinin olduğunu gösterdi: 0:04:05.129,0:04:10.238 Yunanlılar, Girit'i işgal etti ve kendi[br]dilleri için Minos yazısını benimsedi. 0:04:10.238,0:04:12.686 Ancak hikaye henüz bitmedi. 0:04:12.686,0:04:14.894 Minosluların, Linear A denilen 0:04:14.894,0:04:17.838 başka bir yazıyla temsil edilen 0:04:17.838,0:04:19.883 asıl dili henüz çözülmedi. 0:04:19.883,0:04:23.782 En azından şimdilik gizemini koruyor.