0:00:06.728,0:00:11.814
Od 2000 roku liczba osób skazanych[br]rocznie za przestępstwa w USA

0:00:11.814,0:00:17.819
pozostaje bez zmian, ale średnia liczba[br]więźniów każdego roku wzrasta.

0:00:17.819,0:00:19.379
Jak to możliwe?

0:00:19.379,0:00:22.109
Odpowiedź leży w systemie [br]zwolnień za kaucją,

0:00:22.109,0:00:25.489
który nie działa tak, jak powinien.

0:00:25.489,0:00:29.489
Termin "kaucja" odnosi się do zwalniania [br]za kaucją osób oczekujących na proces

0:00:29.489,0:00:32.897
pod warunkiem, że stawią się w sądzie.

0:00:32.897,0:00:36.529
Na świecie istnieje wiele[br]rodzajów zwolnień za kaucją,

0:00:36.529,0:00:38.909
a w niektórych państwach[br]nie stosuje się ich wcale.

0:00:38.909,0:00:44.290
Amerykański system kaucji[br]polega głównie na poręczeniu majątkowym,

0:00:44.290,0:00:46.800
które miało działać tak.

0:00:46.800,0:00:48.880
Kiedy ktoś zostaje[br]oskarżony o przestępstwo,

0:00:48.880,0:00:51.820
sędzia ustala umiarkowaną wysokość kaucji.

0:00:51.820,0:00:55.340
Oskarżony wpłaca ją,[br]żeby przebywać na wolności

0:00:55.340,0:00:58.430
aż do ogłoszenia werdyktu.

0:00:58.430,0:01:01.840
Po zakończeniu sprawy[br]skazaniem albo uniewinnieniem

0:01:01.840,0:01:06.360
podsądny dostaje kaucję z powrotem,[br]jeśli zawsze stawiał się w sądzie.

0:01:06.360,0:01:09.930
Podstawą systemu jest to, [br]że według amerykańskiego prawa

0:01:09.930,0:01:13.320
ludzie z założenia są niewinni,[br]dopóki nie udowodni im się winy.

0:01:13.320,0:01:16.950
Osoba oskarżona o przestępstwo [br]nie powinna być więziona,

0:01:16.950,0:01:19.310
jeśli nie zostanie skazana.

0:01:19.310,0:01:22.000
Jednak dziś amerykański system kaucji

0:01:22.000,0:01:24.500
nie uwzględnia domniemania niewinności.

0:01:24.500,0:01:28.645
Zamiast tego łamie prawa człowieka[br]i wyrządza poważną szkodę

0:01:28.645,0:01:31.813
szczególnie tym ze społeczności biednych

0:01:31.813,0:01:33.643
i wielorasowych.

0:01:33.643,0:01:36.943
Główna przyczyna to wysokość kaucji.

0:01:36.943,0:01:39.541
Żeby zwolnienia za kaucją [br]działały tak, jak powinny,

0:01:39.541,0:01:42.873
oskarżonego musi być na nią stać.

0:01:42.873,0:01:47.456
Wysokość kaucji nie miała odzwierciedlać [br]prawdopodobieństwa winy.

0:01:47.456,0:01:51.067
Ustalana jest, zanim sąd zobaczy dowody.

0:01:51.067,0:01:56.243
W wyjątkowych okolicznościach,[br]jak sprawy o bardzo ciężkie przestępstwa,

0:01:56.243,0:02:01.142
sędzia może odmówić oskarżonemu wyjścia[br]za kaucją i aresztować go przed procesem.

0:02:01.142,0:02:05.014
Sędziowie mieli korzystać [br]z tego prawa bardzo rzadko

0:02:05.014,0:02:08.304
i za zbyt częste stosowanie[br]mogli zostać objęci dochodzeniem.

0:02:08.304,0:02:12.301
Ustalanie za wysokiej kaucji [br]stało się innym sposobem

0:02:12.301,0:02:15.321
na odmawianie ludziom[br]uwolnienia przed procesem.

0:02:15.321,0:02:19.506
Indywidualne uznanie i uprzedzenia sędziów[br]grały ogromną rolę w wyborze,

0:02:19.506,0:02:22.106
kogo tak zatrzymać.

0:02:22.106,0:02:27.629
Wysokość kaucji rosła i coraz więcej [br]oskarżonych nie mogło jej wpłacić,

0:02:27.629,0:02:29.858
więc zostawali w areszcie.

0:02:29.858,0:02:31.719
Pod koniec XIX wieku

0:02:31.719,0:02:36.866
doprowadziło to do powstania[br]firm kredytujących,

0:02:36.866,0:02:42.971
za dużą opłatą pokrywających[br]oskarżonym koszty kaucji.

0:02:42.971,0:02:46.971
Dzisiaj średnia wysokość kaucji [br]to 10 tysięcy dolarów.

0:02:46.971,0:02:51.090
Zaporowo wysoka cena [br]dla prawie połowy Amerykanów

0:02:51.090,0:02:54.404
i dla 9 spośród 10 oskarżonych.

0:02:54.404,0:02:56.034
Jeśli podsądny nie może zapłacić,

0:02:56.034,0:03:00.566
może starać się o pożyczkę [br]od firmy kredytującej kaucje.

0:03:00.566,0:03:04.566
To ona decyduje, komu udzieli pożyczki.

0:03:04.566,0:03:07.113
Wybierani są ci, którzy zdaniem[br]firmy spłacą kredyt.

0:03:07.113,0:03:11.667
To zysk około 2 miliardów dolarów rocznie.

0:03:11.667,0:03:14.127
Tak naprawdę w ostatnich 20 latach

0:03:14.127,0:03:19.585
areszt przed procesem był głównym[br]powodem wzrostu liczby więźniów w Ameryce.

0:03:19.585,0:03:24.606
Co roku setki tysięcy ludzi,[br]których nie stać na kaucję czy kredyt,

0:03:24.606,0:03:27.724
zostają w więzieniu do wyjaśnienia sprawy.

0:03:27.724,0:03:32.502
Ta niesprawiedliwość nieproporcjonalnie[br]dotyka czarnych Amerykanów i Latynosów,

0:03:32.502,0:03:35.249
którym sędziowie często[br]wyznaczają wyższe kaucje

0:03:35.249,0:03:38.610
niż białym Amerykanom[br]oskarżonym o te same przestępstwa.

0:03:38.610,0:03:43.370
Za wysoka kaucja nawet osoby niewinne [br]stawia w sytuacji bez wyjścia.

0:03:43.370,0:03:46.970
Niektórzy w końcu przyznają się[br]do przestępstwa, którego nie popełnili.

0:03:46.970,0:03:51.642
W przypadku wykroczeń prokuratura [br]może proponować włączenie czasu

0:03:51.642,0:03:55.211
spędzonego w areszcie[br]na poczet wyrokowanej kary,

0:03:55.211,0:03:56.931
jeśli przyznają się do winy.

0:03:56.931,0:04:01.667
Po spędzeniu całego wyroku w areszcie

0:04:01.667,0:04:06.818
od razu mogą wracać do domu,[br]ale jako osoby z kryminalną przeszłością.

0:04:06.818,0:04:08.813
Z kolei utrzymywanie niewinności

0:04:08.813,0:04:12.979
oznacza pozostanie w więzieniu[br]w oczekiwaniu na proces

0:04:12.979,0:04:16.319
bez gwarancji uwolnienia od zarzutów.

0:04:16.319,0:04:19.339
Tymczasem kaucja może[br]nawet nie być potrzebna.

0:04:19.339,0:04:23.892
W Waszyngtonie w dużym stopniu[br]zniesiono kaucje pieniężne w latach 90.

0:04:23.892,0:04:30.229
W 2017 roku w mieście zwolniono [br]94% oskarżonych bez poboru kaucji,

0:04:30.229,0:04:34.729
a 88% z nich stawiło się[br]w sądzie na wszystkie wezwania.

0:04:34.729,0:04:37.619
Organizacja non-profit "The Bail Project"

0:04:37.619,0:04:42.329
co roku wpłaca kaucje[br]za tysiące ludzi o niskich dochodach,

0:04:42.329,0:04:46.801
eliminując mechanizm, który tworzy kaucja.

0:04:46.801,0:04:50.721
W rezultacie ludzie stawiają się[br]w sądach w 90% wezwań,

0:04:50.721,0:04:52.831
nie ryzykując żadnymi pieniędzmi,

0:04:52.831,0:04:56.215
a nieobecność pozostałych[br]wynika z takich powodów,

0:04:56.215,0:05:01.450
jak opieka nad dzieckiem,[br]praca czy problem ze zdrowiem.

0:05:01.450,0:05:05.588
Badania wykazały, że trzymanie ludzi[br]w areszcie przed procesem,

0:05:05.588,0:05:08.288
często ze względu na brak wpłaty kaucji,

0:05:08.288,0:05:13.858
zwiększa ryzyko powtórnego[br]aresztowania i przestępstwa.

0:05:13.858,0:05:17.181
Szkoda wyrządzana przez trzymanie [br]ludzi w areszcie przed procesem

0:05:17.181,0:05:21.784
oddziałuje na całe społeczności [br]i zostawia w rodzinach ślad na pokolenia.

0:05:21.784,0:05:25.856
Aresztowani mogą stracić [br]źródło utrzymania, dom

0:05:25.856,0:05:28.336
i dostęp do podstawowych usług,

0:05:28.336,0:05:31.646
jeszcze zanim zostaną[br]skazani za przestępstwo.

0:05:31.646,0:05:34.066
To jest również ogromnie drogie.

0:05:34.066,0:05:38.758
Co roku amerykańscy podatnicy [br]wydają blisko 14 miliardów dolarów

0:05:38.758,0:05:42.758
na areszt wciąż niewinnych ludzi.

0:05:42.758,0:05:46.238
To podkopuje gwarancję równego [br]traktowania wobec prawa

0:05:46.238,0:05:48.928
niezależnie od rasy czy zamożności.

0:05:48.928,0:05:52.928
Przypadki z kaucją pieniężną są typowe[br]dla takich problemów społecznych,

0:05:52.928,0:05:56.658
jak strukturalny rasizm[br]i zbytnie poleganie na więziennictwie,

0:05:56.658,0:05:58.348
które trzeba rozwiązać.

0:05:58.348,0:06:01.358
Tymczasem reformatorzy, [br]jak ci z "The Bail Project",

0:06:01.358,0:06:04.578
działają, żeby pomóc ludziom[br]w pułapce kaucji pieniężnej i stworzyć

0:06:04.578,0:06:09.398
na przyszłość sprawiedliwy i ludzki [br]system postępowania przed procesem.