1 00:00:00,480 --> 00:00:05,176 Tôi muốn bắt đầu bằng câu chuyện về một trong những người bạn tốt nhất của tôi 2 00:00:05,200 --> 00:00:06,840 Okoloma Maduewesi. 3 00:00:07,720 --> 00:00:09,336 Nhà Okoloma gần nhà tôi, 4 00:00:09,360 --> 00:00:11,656 với tôi anh như một người anh trai vậy. 5 00:00:11,680 --> 00:00:14,720 Nếu tôi thích một bạn trai, tôi sẽ hỏi ý kiến Okoloma. 6 00:00:16,160 --> 00:00:20,016 Okoloma mất trong vụ rơi máy bay Sosoliso 7 00:00:20,040 --> 00:00:22,400 ở Nigeria hồi tháng 12 năm 2005. 8 00:00:23,000 --> 00:00:24,680 Gần như thời gian này 7 năm trước. 9 00:00:26,080 --> 00:00:30,440 Tôi có thể tranh cãi, cười đùa và chia sẻ với Okoloma một cách thật lòng. 10 00:00:31,680 --> 00:00:34,061 Anh là người đầu tiên gọi tôi là feminist. 11 00:00:35,520 --> 00:00:38,936 Hồi đó tôi khoảng 14 tuổi, chúng tôi tranh luận. 12 00:00:38,960 --> 00:00:41,456 Cả hai đều ngựa non háu đá với lý thuyết suông 13 00:00:41,480 --> 00:00:42,910 từ trong sách vở chúng tôi đã đọc 14 00:00:42,950 --> 00:00:46,320 Tôi cũng không nhớ chúng tôi tranh luận về điều gì, 15 00:00:47,320 --> 00:00:49,376 chỉ nhớ mình cứ tranh luận mãi, 16 00:00:49,400 --> 00:00:52,960 Lúc đó Okoloma bảo tôi, "Em là một feminist, em có biết không?" 17 00:00:53,880 --> 00:00:55,096 Không hề là một lời khen. 18 00:00:55,120 --> 00:00:56,536 (Cười) 19 00:00:56,560 --> 00:00:57,896 Có thể đoán bằng giọng ấy, 20 00:00:57,920 --> 00:01:00,696 cùng giọng điệu với câu, 21 00:01:00,720 --> 00:01:02,456 "Em đang ủng hộ chủ nghĩa khủng bố." 22 00:01:02,480 --> 00:01:05,256 (Cười) 23 00:01:05,280 --> 00:01:08,936 Hồi đó tôi không hiểu chính xác nghĩa của từ feminist, 24 00:01:08,960 --> 00:01:12,176 tôi cũng không muốn Okoloma biết là tôi không biết. 25 00:01:12,200 --> 00:01:15,216 Vậy nên tôi bỏ qua, và chúng tôi cãi nhau tiếp. 26 00:01:15,240 --> 00:01:17,656 Và điều đầu tiên tôi làm khi về đến nhà 27 00:01:17,680 --> 00:01:20,256 là tra "feminist" trong từ điển 28 00:01:20,280 --> 00:01:23,416 Vài năm sau đó, 29 00:01:23,440 --> 00:01:27,576 tôi viết về một người đàn ông bạo hành vợ mình 30 00:01:27,600 --> 00:01:29,560 và có kết cục không tốt đẹp gì. 31 00:01:30,600 --> 00:01:32,656 Khi đang quảng bá cho quyển sách ở Nigeria, 32 00:01:32,680 --> 00:01:35,696 một anh nhà báo, rất tốt bụng và đầy thiện chí, 33 00:01:35,720 --> 00:01:37,720 ngỏ ý muốn cho tôi một lời khuyên. 34 00:01:39,280 --> 00:01:40,616 Bạn nào đến từ Nigeria, 35 00:01:40,640 --> 00:01:42,136 thì sẽ hiểu ngay 36 00:01:42,160 --> 00:01:48,400 chúng ta thích khuyên nhủ người khác dù không được hỏi. 37 00:01:49,760 --> 00:01:53,216 Cậu ấy nói quyển sách của tôi đậm chất feminist. 38 00:01:53,240 --> 00:01:54,856 Cậu vừa lắc đầu 39 00:01:54,880 --> 00:01:58,056 vừa khuyên tôi rằng, 40 00:01:58,080 --> 00:02:00,256 đừng bao giờ tự xưng mình là một feminist, 41 00:02:00,280 --> 00:02:02,856 vì feminist là những phụ nữ bất hạnh 42 00:02:02,880 --> 00:02:04,816 vì ế chồng. 43 00:02:04,840 --> 00:02:07,240 (Cười) 44 00:02:09,280 --> 00:02:12,320 Nên tôi quyết định tự xưng là một feminist hạnh phúc. 45 00:02:13,040 --> 00:02:15,696 Rồi một nhà khoa học nữ người Nigeria bảo với tôi rằng, 46 00:02:15,720 --> 00:02:17,416 "feminism" không phải văn hóa ta 47 00:02:17,440 --> 00:02:19,056 khái niệm này không có ở Châu Phi, 48 00:02:19,080 --> 00:02:21,016 và tôi tự xưng là feminist 49 00:02:21,040 --> 00:02:23,280 do bị lú lẫn vì sách vở phương Tây. 50 00:02:24,120 --> 00:02:25,336 Tôi thấy thích thú, 51 00:02:25,360 --> 00:02:28,696 vì những sách tôi đọc hồi mới sáng tác đều không theo chủ đề này. 52 00:02:28,720 --> 00:02:31,936 Tôi đọc hết các truyện trữ tình của nhà xuất bản Mills & Boon 53 00:02:31,960 --> 00:02:33,160 trước khi tôi 16 tuổi. 54 00:02:33,960 --> 00:02:35,936 Còn mỗi lần tôi cố đọc mấy quyển 55 00:02:35,960 --> 00:02:37,776 kinh điển về nữ quyền, 56 00:02:37,800 --> 00:02:40,576 tôi đều không đọc hết, vì tôi thấy tẻ nhạt. 57 00:02:40,600 --> 00:02:43,336 Nhưng tóm lại, vì chủ nghĩa nữ quyền là phi Châu Phi, 58 00:02:43,360 --> 00:02:46,840 tôi quyết định tự xưng là một feminist hạnh phúc người châu Phi. 59 00:02:47,840 --> 00:02:52,256 Có lúc tôi lại là một feminist hạnh phúc người châu Phi và không ghét đàn ông 60 00:02:52,280 --> 00:02:53,616 thích dùng son bóng 61 00:02:53,640 --> 00:02:56,136 và đi cao gót vì thích chứ không phải vì đàn ông. 62 00:02:56,160 --> 00:02:57,896 (Cười) 63 00:02:57,920 --> 00:03:00,096 Tất nhiên là tôi đùa, 64 00:03:00,120 --> 00:03:04,736 nhưng từ feminist bị định kiến nặng nề. 65 00:03:04,760 --> 00:03:07,096 Feminist ghét đàn ông, ghét áo ngực, 66 00:03:07,120 --> 00:03:09,240 ghét văn hoá châu Phi, v.v... 67 00:03:10,240 --> 00:03:12,280 Có một chuyện hồi tôi còn bé. 68 00:03:13,000 --> 00:03:14,776 Khi còn học cấp I, 69 00:03:14,800 --> 00:03:19,336 đầu học kỳ cô giáo thông báo sẽ có một bài kiểm tra, 70 00:03:19,360 --> 00:03:22,296 ai điểm cao nhất sẽ được làm lớp trưởng. 71 00:03:22,320 --> 00:03:24,740 Lớp trưởng là người rất quan trọng 72 00:03:25,240 --> 00:03:26,976 Nếu là lớp trưởng, 73 00:03:27,000 --> 00:03:29,456 bạn sẽ ghi tên các bạn làm ồn trong giờ học, 74 00:03:29,480 --> 00:03:31,136 (Cười) 75 00:03:31,160 --> 00:03:33,640 Chỉ thế đã đủ quyền lực rồi. 76 00:03:34,480 --> 00:03:39,256 Hơn nữa lớp trưởng còn được phát một cây gậy 77 00:03:39,280 --> 00:03:42,240 để đi quanh lớp kiểm tra bọn làm ồn trong giờ học. 78 00:03:43,360 --> 00:03:46,240 Tất nhiên, bạn không được dùng gậy đánh các bạn khác. 79 00:03:46,920 --> 00:03:50,336 Nhưng mà chỉ thế thôi đã đủ làm tôi thấy oai lắm rồi. 80 00:03:50,360 --> 00:03:52,890 Tôi chỉ mong được làm lớp trưởng. 81 00:03:53,160 --> 00:03:55,080 Rồi tôi được điểm cao nhất thật. 82 00:03:55,800 --> 00:03:59,160 Nhưng lạ thay giáo viên lại bảo, lớp trưởng phải là con trai. 83 00:04:00,240 --> 00:04:02,336 Cô giáo quên không nói rõ từ đầu 84 00:04:02,360 --> 00:04:04,218 vì cô tưởng đó là điều... hiển nhiên. 85 00:04:04,242 --> 00:04:06,296 (Cười) 86 00:04:06,320 --> 00:04:09,096 Một bạn trai có bài kiểm tra được điểm cao thứ nhì lớp, 87 00:04:09,120 --> 00:04:11,160 và bạn ấy sẽ được làm lớp trưởng. 88 00:04:11,960 --> 00:04:14,136 Tuy nhiên, câu chuyện lại hay ở chỗ, 89 00:04:14,160 --> 00:04:17,976 đây là một bạn trai rất hiền lành, 90 00:04:18,000 --> 00:04:20,959 và không hề thích cầm gậy đi tuần tra quanh lớp, 91 00:04:22,120 --> 00:04:25,320 trong khi tôi thì khát khao được làm vậy. 92 00:04:26,560 --> 00:04:28,656 Mà tôi là con gái, còn bạn ấy là con trai. 93 00:04:28,680 --> 00:04:30,347 Và bạn ấy được làm lớp trưởng. 94 00:04:31,240 --> 00:04:33,240 Còn tôi thì mãi không quên câu chuyện đó. 95 00:04:34,160 --> 00:04:36,056 Tôi có một tật này, tôi luôn nghĩ 96 00:04:36,080 --> 00:04:39,536 cái gì tôi thấy thì người khác cũng thấy. 97 00:04:39,560 --> 00:04:41,136 Cậu bạn Louis thân mến của tôi 98 00:04:41,160 --> 00:04:42,496 là một ví dụ. 99 00:04:42,520 --> 00:04:44,376 Louis là người tư tưởng rất tiến bộ. 100 00:04:44,400 --> 00:04:46,896 Và khi nói chuyện, cậu ấy sẽ nói với tôi, 101 00:04:46,920 --> 00:04:50,400 "Sao cậu lại bảo với phụ nữ thì khác, phụ nữ phải vất vả hơn. 102 00:04:50,960 --> 00:04:52,600 Ngày xưa thôi, đâu phải bây giờ." 103 00:04:53,560 --> 00:04:58,136 Và tôi không hiểu sao Louis không thấy những chứng cứ rõ ràng trước mắt. 104 00:04:58,160 --> 00:05:02,296 Rồi một buổi tối, tôi và Louis đi chơi với với bạn bè ở Lagos. 105 00:05:02,320 --> 00:05:04,776 Chú thích cho những ai chưa biết về Lagos. 106 00:05:04,800 --> 00:05:06,696 Ở Lagos có một dịch vụ rất hay. 107 00:05:06,720 --> 00:05:11,376 Các cơ sở dịch vụ thường cho nhân viên trực ở ngoài cửa 108 00:05:11,400 --> 00:05:14,400 để "giúp" khách đỗ xe, rất ga lăng. 109 00:05:16,000 --> 00:05:19,296 Tôi ấn tượng với cử chỉ ga lăng của một anh nhân viên 110 00:05:19,320 --> 00:05:22,296 khi giúp chúng tôi tìm chỗ đỗ xe tối hôm đó. 111 00:05:22,320 --> 00:05:25,280 Vì vậy trước khi ra về, tôi quyết định sẽ để tip anh chàng đó. 112 00:05:26,760 --> 00:05:28,176 Tôi mở túi, 113 00:05:28,200 --> 00:05:29,576 đưa tay vào, 114 00:05:29,600 --> 00:05:32,320 lấy tiền lương từ công việc của tôi, 115 00:05:33,160 --> 00:05:34,520 và đưa cho anh nhân viên đó. 116 00:05:35,600 --> 00:05:39,976 Anh ta nhận lấy một cách vui vẻ 117 00:05:40,000 --> 00:05:41,776 và đầy biết ơn, 118 00:05:41,800 --> 00:05:43,216 rồi quay sang Louis nói, 119 00:05:43,240 --> 00:05:45,096 "Cảm ơn ông!" 120 00:05:45,120 --> 00:05:47,600 (Cười) 121 00:05:51,160 --> 00:05:54,416 Louis hỏi tôi đầy sửng sốt, 122 00:05:54,440 --> 00:05:57,840 "Sao cậu ấy cảm ơn tớ nhỉ? Tớ có làm gì đâu." 123 00:05:58,840 --> 00:06:01,800 Rồi tôi thấy Louis chợt nhận ra vấn đề. 124 00:06:03,040 --> 00:06:05,456 Cậu nhân viên đó tin là tiền của tôi cầm 125 00:06:05,480 --> 00:06:09,000 chắc là do Louis mà có. 126 00:06:09,720 --> 00:06:10,960 Vì Louis là đàn ông. 127 00:06:12,600 --> 00:06:14,416 Đàn ông và phụ nữ khác nhau. 128 00:06:14,440 --> 00:06:17,296 Hormones khác nhau, bộ phận sinh dục khác nhau, 129 00:06:17,320 --> 00:06:19,376 khả năng sinh học khác nhau. 130 00:06:19,400 --> 00:06:21,200 Phụ nữ đẻ được, đàn ông thì không. 131 00:06:22,800 --> 00:06:24,016 Ít ra là chưa. 132 00:06:24,040 --> 00:06:25,456 (Cười) 133 00:06:25,480 --> 00:06:29,760 Đàn ông có hormon testosterone và thường có thể lực khoẻ hơn. 134 00:06:30,520 --> 00:06:33,176 Tỷ lệ dân số là phụ nữ nhiều hơn đàn ông một chút, 135 00:06:33,200 --> 00:06:36,296 52% dân số thế giới là phụ nữ. 136 00:06:36,320 --> 00:06:39,720 Nhưng đa phần các vị trí quyền lực cấp cao đều do đàn ông nắm giữ. 137 00:06:40,840 --> 00:06:43,296 Người được đề cử giải Nobel Hoà Bình là một người Kenya, 138 00:06:43,320 --> 00:06:44,656 Wangari Maathai, 139 00:06:44,680 --> 00:06:46,800 đã nêu vấn đề này rất súc tích: 140 00:06:47,600 --> 00:06:50,320 "Càng lên cao, càng ít phụ nữ." 141 00:06:51,920 --> 00:06:56,536 Trong quá trình bầu cử ở Hoa Kỳ vừa qua, chúng ta được nghe về luật Lily Ledbetter, 142 00:06:56,560 --> 00:06:59,976 ngoài việc tên luật nghe rất vần, luật này nói về việc 143 00:07:00,000 --> 00:07:02,136 khi một người đàn ông và một người phụ nữ 144 00:07:02,160 --> 00:07:04,936 cùng trình độ, cùng làm một công việc, thì người đàn ông 145 00:07:04,960 --> 00:07:07,360 được trả lương cao hơn, vì anh ta là đàn ông. 146 00:07:08,160 --> 00:07:11,496 Nghĩa là đàn ông nắm chủ quyền thế giới, theo đúng nghĩa đen. 147 00:07:11,520 --> 00:07:14,360 Điều này có lý, hồi vài nghìn năm trước, 148 00:07:15,120 --> 00:07:17,976 vì với con người thuở sơ khai 149 00:07:18,000 --> 00:07:22,176 thể lực là điều kiện sống còn để tồn tại. 150 00:07:22,200 --> 00:07:25,480 Càng khoẻ thì càng có nhiều khả năng là người cầm đầu 151 00:07:27,280 --> 00:07:29,856 và đàn ông nhìn chung có thể lực khoẻ hơn. 152 00:07:29,880 --> 00:07:31,595 Tất nhiên ngoại lệ cũng có nhiều. 153 00:07:31,619 --> 00:07:33,176 (Cười) 154 00:07:33,200 --> 00:07:37,000 Nhưng thế giới của chúng ta nay đã khác rất nhiều. 155 00:07:37,720 --> 00:07:41,776 Người có nhiều khả năng lãnh đạo không phải người khoẻ nhất, 156 00:07:41,800 --> 00:07:45,296 mà là người có khả năng sáng tạo, có nhiều kiến thức, 157 00:07:45,320 --> 00:07:47,736 cầu tiến hơn. 158 00:07:47,760 --> 00:07:50,416 và hormones không tạo ra những phẩm chất này. 159 00:07:50,440 --> 00:07:53,056 Ai cũng có thể biết nhiều, có tính sáng tạo, và cầu tiến 160 00:07:53,080 --> 00:07:55,040 không phân biệt nam nữ. 161 00:07:55,800 --> 00:07:57,096 Loài người đã tiến hoá; 162 00:07:57,120 --> 00:08:00,640 nhưng theo tôi dường như tư tưởng của chúng ta về giới chưa theo kịp. 163 00:08:01,760 --> 00:08:05,720 Vài tuần trước tôi bước vào sảnh của một trong những khách sạn sang nhất Nigeria. 164 00:08:06,280 --> 00:08:09,536 Tôi vừa định nêu tên khách sạn này, nhưng rồi lại thôi. 165 00:08:09,560 --> 00:08:12,920 Tôi bị bảo vệ khách sạn chặn lại hỏi, 166 00:08:13,960 --> 00:08:15,776 vì với họ một phụ nữ Nigeria 167 00:08:15,800 --> 00:08:18,920 một mình đi vào khách sạn, thì chỉ có thể là lao động tình dục. 168 00:08:21,000 --> 00:08:22,216 Nhân tiện mà nói, 169 00:08:22,216 --> 00:08:25,352 sao những khách sạn này chú tâm bề ngoài 170 00:08:25,400 --> 00:08:27,840 hơn là cần nhân viên lao động tình dục? 171 00:08:29,520 --> 00:08:34,775 Ở Lagos tôi không thể đi một mình vào một số quán bar hay hộp đêm "có uy tín". 172 00:08:34,799 --> 00:08:37,216 Chính sách của họ là không tiếp phụ nữ đi một mình, 173 00:08:37,240 --> 00:08:38,960 phụ nữ phải có đàn ông đi cùng. 174 00:08:39,600 --> 00:08:42,336 Mỗi khi tôi vào nhà hàng ở Nigeria với một người đàn ông, 175 00:08:42,360 --> 00:08:44,560 người phục vụ đều chỉ chào người đàn ông. 176 00:08:46,320 --> 00:08:47,816 Đó là kết quả của... 177 00:08:47,840 --> 00:08:48,976 (Cười) 178 00:08:49,000 --> 00:08:51,896 Khi gặp tình huống này, nhiều phụ nữ sẽ nghĩ, "Biết ngay mà!" 179 00:08:51,920 --> 00:08:53,856 Suy nghĩ của những người phục vụ này là 180 00:08:53,880 --> 00:08:56,920 kết quả của một xã hội trọng nam khinh nữ. 181 00:08:58,240 --> 00:09:01,096 Và tôi biết họ không cố ý 182 00:09:01,120 --> 00:09:05,416 Biết vậy nhưng không tránh khỏi cảm thấy bị tổn thương. 183 00:09:05,440 --> 00:09:07,816 Mỗi khi bị như vậy, tôi thấy như mình tàng hình. 184 00:09:07,840 --> 00:09:09,040 Tôi thấy phẫn nộ 185 00:09:09,720 --> 00:09:12,930 chỉ muốn hét to, rằng tôi cũng là một con người, 186 00:09:13,080 --> 00:09:15,880 rằng đáng lẽ tôi cũng phải được nhìn nhận. 187 00:09:16,760 --> 00:09:18,016 Toàn chuyện nhỏ nhặt, 188 00:09:18,040 --> 00:09:21,296 nhưng thường những chuyện này lại gây tổn hại nhất. 189 00:09:21,320 --> 00:09:23,056 Mới đây tôi viết một bài báo 190 00:09:23,080 --> 00:09:26,376 về cuộc sống của bạn ở Lagos nếu bạn là một người phụ nữ trẻ, 191 00:09:26,400 --> 00:09:28,320 và bên xuất bản nhận xét, 192 00:09:29,120 --> 00:09:30,320 "Giọng văn phẫn nộ quá." 193 00:09:30,960 --> 00:09:32,336 Không mới lạ! 194 00:09:32,360 --> 00:09:34,120 (Cười) 195 00:09:36,840 --> 00:09:38,496 Tôi phẫn nộ chứ. 196 00:09:38,520 --> 00:09:41,656 Phân biệt giới tính thời nay là một bất công lớn. 197 00:09:41,680 --> 00:09:43,416 Đáng lẽ chúng ta đều phải phẫn nộ. 198 00:09:43,440 --> 00:09:47,296 Sự phẫn nộ dẫn đến những thay đổi tích cực trong lịch sử; 199 00:09:47,320 --> 00:09:50,120 nhưng tôi không chỉ phẫn nộ, tôi còn hy vọng. 200 00:09:50,880 --> 00:09:53,496 Vì tôi tin tưởng sâu sắc vào khả năng thay đổi 201 00:09:53,520 --> 00:09:55,640 và tự tiến bộ của loài người. 202 00:09:56,920 --> 00:09:58,816 Giới tính là vấn đề của toàn thế giới, 203 00:09:58,840 --> 00:10:01,496 nhưng tôi muốn nói về Nigeria 204 00:10:01,520 --> 00:10:02,976 và châu Phi nói chung, 205 00:10:03,000 --> 00:10:06,576 vì tôi hiểu và yêu quý vùng đất này. 206 00:10:06,600 --> 00:10:08,536 Hôm nay tôi muốn kêu gọi chúng ta 207 00:10:08,560 --> 00:10:12,696 bắt đầu mơ ước và xây dựng một thế giới khác, 208 00:10:12,720 --> 00:10:14,040 một thế giới công bằng hơn, 209 00:10:16,240 --> 00:10:20,416 một thế giới nơi đàn ông và phụ nữ đều hạnh phúc hơn vì được là chính mình. 210 00:10:20,440 --> 00:10:21,976 Hãy thử bắt đầu 211 00:10:22,000 --> 00:10:24,456 bằng cách thay đổi cách nuôi dạy 212 00:10:24,480 --> 00:10:26,840 con cháu và thế hệ sau của chúng ta 213 00:10:28,000 --> 00:10:31,656 Chúng ta làm những cậu bé con tổn thương từ cách nuôi dạy; 214 00:10:31,680 --> 00:10:33,520 trẻ em trai bị o ép về nhân cách 215 00:10:34,480 --> 00:10:37,056 Chúng ta định nghĩa nam tính một cách rất hẹp hòi. 216 00:10:37,080 --> 00:10:40,576 Chúng ta biến nam tính thành một cái lồng chật chội và cứng nhắc 217 00:10:40,600 --> 00:10:42,896 và chúng ta nhốt trẻ em trai vào đó. 218 00:10:42,920 --> 00:10:44,840 Trẻ em trai được dạy không được sợ hãi, 219 00:10:45,480 --> 00:10:49,240 trẻ em trai được dạy không được tỏ ra yếu đuối nhạy cảm. 220 00:10:50,200 --> 00:10:52,656 Trẻ em trai được dạy phải che giấu bản thân, 221 00:10:52,680 --> 00:10:56,920 vì như trong tiếng Nigeria, con trai là phải "mạnh mẽ!" 222 00:10:58,440 --> 00:11:02,576 Khi học phổ thông, nếu bạn nam đi chơi với bạn nữ, dù cùng tuổi, 223 00:11:02,600 --> 00:11:06,096 cùng có số tiền tiêu vặt như nhau, 224 00:11:06,120 --> 00:11:08,896 nhưng bạn trai sẽ phải trả tiền 225 00:11:08,920 --> 00:11:10,560 để thể hiện nam tính. 226 00:11:11,440 --> 00:11:15,240 Còn chúng ta thì cứ tự hỏi tại sao con trai hay lấy trộm tiền của bố mẹ. 227 00:11:17,240 --> 00:11:20,736 Sẽ thế nào nếu con trai và con gái cùng được dạy 228 00:11:20,760 --> 00:11:22,880 rằng nam tính và tiền bạc không liên quan? 229 00:11:23,720 --> 00:11:26,736 Sẽ thế nào nếu quan niệm chung chuyển từ "con trai trả tiền" 230 00:11:26,760 --> 00:11:29,520 thành "ai có nhiều hơn sẽ trả tiền"? 231 00:11:30,360 --> 00:11:32,936 Tất nhiên, yếu tố lịch sử này lại trở thành lợi thế, 232 00:11:32,960 --> 00:11:35,416 nam giới hiện nay có nhiều tiền hơn, 233 00:11:35,440 --> 00:11:38,056 nhưng nếu chúng ta thay đổi những gì ta giáo dục trẻ em 234 00:11:38,080 --> 00:11:40,616 có thể 50 năm nữa, 100 năm nữa, 235 00:11:40,640 --> 00:11:44,440 nam giới sẽ không bị áp lực phải chứng tỏ nam tính kiểu này. 236 00:11:45,680 --> 00:11:48,696 Nhưng điều tệ nhất đối với nam giới, 237 00:11:48,720 --> 00:11:51,056 khi chúng ta bắt họ phải cứng rắn 238 00:11:51,080 --> 00:11:54,200 là chúng ta khiến cái tôi của họ trở nên mong manh dễ vỡ. 239 00:11:55,120 --> 00:11:58,520 Người đàn ông càng cảm thấy phải tỏ ra "mạnh mê", 240 00:11:59,320 --> 00:12:00,920 thì cái tôi của họ càng yếu đuối. 241 00:12:02,960 --> 00:12:05,976 Và tệ hơn nữa, với các em gái, 242 00:12:06,000 --> 00:12:09,320 chúng ta dạy các em phải nâng niu cái tôi mong manh của nam giới. 243 00:12:10,200 --> 00:12:13,696 Chúng ta dạy các em gái thu mình lại, khiến mình trở nên nhỏ bé, 244 00:12:13,720 --> 00:12:14,920 chúng ta dạy trẻ em gái, 245 00:12:15,640 --> 00:12:17,816 "Phải có tham vọng, nhưng đừng nhiều quá." 246 00:12:17,840 --> 00:12:19,216 (Cười) 247 00:12:19,240 --> 00:12:21,936 "Cố gắng thành công, nhưng không được quá thành công, 248 00:12:21,960 --> 00:12:24,000 không thì sẽ làm đàn ông sợ." 249 00:12:24,720 --> 00:12:27,616 Nếu trong gia đình, người phụ nữ là trụ cột tài chính 250 00:12:27,640 --> 00:12:29,616 họ phải tỏ ra không phải như vậy, 251 00:12:29,640 --> 00:12:31,296 nhất là khi đi ra ngoài, 252 00:12:31,320 --> 00:12:33,360 không thì đàn ông sẽ bị yếu thế. 253 00:12:34,720 --> 00:12:37,056 Vậy tại sao chúng ta không thử nhìn sâu hơn? 254 00:12:37,080 --> 00:12:40,400 Tại sao thành công của phụ nữ lại là mối đe doạ cho người đàn ông? 255 00:12:41,200 --> 00:12:44,736 Nếu chúng ta thử bỏ khái niệm đó đi, 256 00:12:44,760 --> 00:12:49,480 đó cũng là từ tiếng Anh tôi ghét nhất, "kém nam tính". 257 00:12:50,720 --> 00:12:53,016 Một người quen ở Nigeria có lần hỏi 258 00:12:53,040 --> 00:12:55,680 liệu tôi có sợ đàn ông sợ tôi không. 259 00:12:56,560 --> 00:12:58,296 Tôi không sợ. 260 00:12:58,320 --> 00:13:00,576 Thực ra tôi chưa từng nghĩ đến điều này 261 00:13:00,600 --> 00:13:02,816 vì đàn ông nào sợ tôi 262 00:13:02,840 --> 00:13:05,456 thì chắc cũng không phải tuýp của tôi. 263 00:13:05,480 --> 00:13:06,696 (Cười) 264 00:13:06,720 --> 00:13:08,800 (Vỗ tay) 265 00:13:14,120 --> 00:13:16,960 Nhưng điều này làm tôi chợt nhận ra, 266 00:13:17,640 --> 00:13:21,240 là phụ nữ, người ta cho rằng tôi chắc phải tha thiết muốn lấy chồng, 267 00:13:21,960 --> 00:13:23,736 rằng tôi luôn nghĩ đến việc kết hôn 268 00:13:23,760 --> 00:13:26,840 là việc quan trọng nhất trong đời. 269 00:13:28,040 --> 00:13:30,016 Hôn nhân có thể là một thành tựu, 270 00:13:30,040 --> 00:13:34,456 là niềm vui, kết quả của tình yêu và sự đồng cảm. 271 00:13:34,480 --> 00:13:36,936 Nhưng sao ta dạy trẻ em gái thiết tha với hôn nhân, 272 00:13:36,960 --> 00:13:39,400 nhưng lại không dạy trẻ em trai điều tương tự? 273 00:13:40,840 --> 00:13:43,016 Tôi biết một cô gái đã bán nhà vì không muốn 274 00:13:43,040 --> 00:13:46,080 để vị hôn phu tiềm năng cảm thấy yếu thế. 275 00:13:47,880 --> 00:13:52,336 Tôi biết một cô gái Nigeria chưa chồng, nhưng luôn đeo nhẫn cưới 276 00:13:52,360 --> 00:13:53,736 khi đi dự các hội thảo, 277 00:13:53,760 --> 00:13:54,976 vì theo cô 278 00:13:55,000 --> 00:13:58,920 nhờ vậy mà người ta tôn trọng cô hơn. 279 00:14:00,120 --> 00:14:02,456 Tôi biết nhiều phụ nữ trẻ bị gia đình, bạn bè 280 00:14:02,480 --> 00:14:06,576 và bị cả công việc gây áp lực phải cưới, 281 00:14:06,600 --> 00:14:08,680 và họ bị ép vào những lựa chọn không tốt. 282 00:14:09,520 --> 00:14:12,136 Xã hội chúng ta dạy phụ nữ mà chưa chồng 283 00:14:12,160 --> 00:14:16,280 rằng đó là một thất bại tệ hại của họ 284 00:14:17,040 --> 00:14:19,816 Còn nếu một người đàn ông lớn tuổi chưa lấy vợ, 285 00:14:19,840 --> 00:14:22,456 chúng ta chỉ nghĩ anh ta chưa tìm ra người phù hợp. 286 00:14:22,480 --> 00:14:24,336 (Cười) 287 00:14:24,360 --> 00:14:25,976 Rất dễ để nói, 288 00:14:26,000 --> 00:14:28,256 "Nhưng mà có ai bắt phụ nữ phải như vậy đâu!" 289 00:14:28,280 --> 00:14:30,720 Nhưng thực tế khó khăn và phức tạp hơn rất nhiều. 290 00:14:31,360 --> 00:14:33,136 Chúng ta là thành viên của xã hội 291 00:14:33,160 --> 00:14:35,656 Chúng ta áp lên mình những tư tưởng của xã hội. 292 00:14:35,680 --> 00:14:37,656 Ngay những từ ngữ chúng ta dùng 293 00:14:37,680 --> 00:14:41,096 khi nói về hôn nhân và quan hệ tình cảm cũng thể hiện điều này. 294 00:14:41,120 --> 00:14:43,976 Ngôn ngữ của hôn nhân thường thiên về sở hữu, 295 00:14:44,000 --> 00:14:46,160 chứ không thiên về hợp tác đôi bên. 296 00:14:46,800 --> 00:14:49,496 Chúng ta thường dùng từ "tôn trọng" 297 00:14:49,520 --> 00:14:52,296 khi nói về cách phụ nữ đối với đàn ông, 298 00:14:52,320 --> 00:14:54,400 nhưng ít dùng hơn trong ngữ cảnh ngược lại. 299 00:14:56,160 --> 00:14:58,616 Đàn ông và phụ nữ Nigeria có một câu nói... 300 00:14:58,640 --> 00:15:00,936 mà tôi thì thấy thật buồn cười... 301 00:15:00,960 --> 00:15:03,280 "Tôi làm vậy để bảo vệ gia đình." 302 00:15:04,400 --> 00:15:05,976 Đàn ông nói câu này 303 00:15:06,000 --> 00:15:09,176 về những việc họ không nên làm. 304 00:15:09,200 --> 00:15:11,136 (Cười) 305 00:15:11,160 --> 00:15:13,936 Đàn ông thường nói câu này với bạn bè. 306 00:15:13,960 --> 00:15:17,896 Họ thường nói câu này với bạn bè với giọng vui vui chém gió, 307 00:15:17,920 --> 00:15:21,056 Như một kiểu chứng tỏ nam tính, chứng tỏ 308 00:15:21,080 --> 00:15:22,536 người ta cần mình, yêu mình. 309 00:15:22,560 --> 00:15:25,056 "À, nhưng mà vợ bảo không thể đi chơi mỗi tối được 310 00:15:25,080 --> 00:15:27,896 nên để bảo vệ gia đình, tôi chỉ đi vào cuối tuần." 311 00:15:27,920 --> 00:15:29,616 (Cười) 312 00:15:29,640 --> 00:15:33,896 Còn khi một người phụ nữ nói, "Tôi làm vậy để bảo vệ gia đình", 313 00:15:33,920 --> 00:15:37,456 thường đó là khi cô ấy đang nói về việc từ bỏ một công việc, 314 00:15:37,480 --> 00:15:38,936 một ước mơ, 315 00:15:38,960 --> 00:15:40,320 một sự nghiệp. 316 00:15:41,080 --> 00:15:43,496 Chúng ta dạy phụ nữ rằng trong quan hệ 317 00:15:43,520 --> 00:15:45,800 họ phải hy sinh 318 00:15:47,080 --> 00:15:49,656 Chúng ta dạy các em gái cạnh tranh nhau, 319 00:15:49,680 --> 00:15:53,136 không phải trong công việc, hay thành tích mà theo tôi là điều tốt, 320 00:15:53,160 --> 00:15:54,760 mà cạnh tranh để thu hút đàn ông. 321 00:15:55,920 --> 00:15:58,856 Chúng ta dạy trẻ em gái không được coi trọng tình dục 322 00:15:58,880 --> 00:16:00,376 như bọn con trai. 323 00:16:00,400 --> 00:16:03,720 Nếu có con trai, chúng ta không phản đối nếu nó có bạn gái sớm. 324 00:16:04,480 --> 00:16:06,816 Nhưng nếu con gái chúng ta có bạn trai? Đừng mơ. 325 00:16:06,840 --> 00:16:08,456 (Cười) 326 00:16:08,480 --> 00:16:10,296 Nhưng tất nhiên, khi đến tuổi, 327 00:16:10,320 --> 00:16:14,216 chúng ta lại muốn con gái đưa về nhà một chàng trai hoàn hảo để lấy làm chồng. 328 00:16:14,240 --> 00:16:17,616 Chúng ta kiểm soát, khen ngợi sự ngây thơ trong trắng ở các em gái, 329 00:16:17,640 --> 00:16:19,576 nhưng không đề cao điều này ở con trai, 330 00:16:19,600 --> 00:16:23,505 và tôi không sao hiểu được mâu thuẫn này vì... 331 00:16:23,529 --> 00:16:25,856 (Cười) 332 00:16:25,880 --> 00:16:28,840 (Vỗ tay) 333 00:16:33,760 --> 00:16:37,160 Mất trinh thường phải do hai phía... 334 00:16:38,680 --> 00:16:42,856 Mới đây một cô gái trẻ bị hãm hiếp nhóm ở một trường đại học Nigeria, 335 00:16:42,880 --> 00:16:44,576 có lẽ chúng ta đã nghe về tin này. 336 00:16:44,600 --> 00:16:47,856 Và phản ứng của nhiều người trẻ ở Nigeria, cả nam lẫn nữ, 337 00:16:47,880 --> 00:16:50,376 là như thế này: 338 00:16:50,400 --> 00:16:52,576 "Ờ , hiếp dâm là sai. 339 00:16:52,600 --> 00:16:55,880 Nhưng mà sao cô gái đó lại ở một mình trong phòng với 4 người nam?" 340 00:16:56,920 --> 00:17:01,040 Tạm bỏ qua sự tàn nhẫn trong cách phản ứng này, 341 00:17:02,080 --> 00:17:06,000 những bạn trẻ này được dạy ý nghĩ cố hữu là người phụ nữ luôn có lỗi, 342 00:17:07,319 --> 00:17:10,455 và họ được dạy không nên mong đợi gì ở đàn ông, 343 00:17:10,480 --> 00:17:14,175 ý tưởng đàn ông không kiềm chế được ham muốn 344 00:17:14,200 --> 00:17:15,440 là điều được chấp nhận 345 00:17:16,839 --> 00:17:18,856 Chúng ta dạy trẻ em gái sự xấu hổ. 346 00:17:18,880 --> 00:17:20,760 "Khép chân lại." "Mặc kín vào." 347 00:17:21,440 --> 00:17:23,695 Chúng ta làm phụ nữ cảm thấy, sinh ra là phụ nữ 348 00:17:23,720 --> 00:17:25,816 đã là một cái tội. 349 00:17:25,839 --> 00:17:28,175 Cứ vậy, các cô bé gái trở thành những phụ nữ 350 00:17:28,200 --> 00:17:30,336 không nhìn nhận những khát khao của mình. 351 00:17:30,360 --> 00:17:33,240 Họ trở thành những phụ nữ câm nín. 352 00:17:35,080 --> 00:17:38,496 Họ trở thành những phụ nữ không thể nói ra những điều họ nghĩ , 353 00:17:38,520 --> 00:17:39,856 họ trở thành, 354 00:17:39,880 --> 00:17:42,056 và, đây là điều tệ nhất, 355 00:17:42,080 --> 00:17:46,216 họ trở thành những phụ nữ có thể biến giả vờ thành một nghệ thuật. 356 00:17:46,240 --> 00:17:50,080 (Vỗ tay) 357 00:17:52,440 --> 00:17:55,856 Tôi biết một người phụ nữ rất ghét làm việc nhà, 358 00:17:55,880 --> 00:17:57,376 chỉ là cô ấy không thích thôi, 359 00:17:57,400 --> 00:17:59,120 nhưng cô ấy vờ tỏ ra thích, 360 00:18:00,200 --> 00:18:04,296 vì cô ấy được dạy để chứng tỏ mình có thể "làm người vợ tốt", cô ấy phải... 361 00:18:04,320 --> 00:18:06,696 đây cũng là một từ trong tiếng Nigeria... 362 00:18:06,720 --> 00:18:08,200 giỏi "tề gia nội trợ". 363 00:18:09,440 --> 00:18:10,976 Rồi cô ấy lấy chồng, 364 00:18:11,000 --> 00:18:14,816 sau một thời gian, gia đình nhà chồng bắt đầu than phiền, cô ấy đã thay đổi. 365 00:18:14,840 --> 00:18:16,416 (Cười) 366 00:18:16,440 --> 00:18:17,896 Thực ra cô ấy không thay đổi, 367 00:18:17,920 --> 00:18:19,840 cô ấy chỉ không thể tiếp tục giả vờ. 368 00:18:20,720 --> 00:18:23,856 Vấn đề giới tính trong xã hội, 369 00:18:23,880 --> 00:18:26,416 là chúng ta bị bắt phải trở nên như thế nào đó, 370 00:18:26,440 --> 00:18:28,440 thay vì nhìn nhận con người của chúng ta. 371 00:18:29,400 --> 00:18:31,856 Hãy tưởng tượng về niềm hạnh phúc, về sự tự do 372 00:18:31,880 --> 00:18:35,376 chúng ta sẽ có nếu được là bản thân mình, nếu không phải mang gánh nặng 373 00:18:35,400 --> 00:18:38,040 "phải như thế nào" mà xã hội áp cho mỗi giới tính. 374 00:18:39,240 --> 00:18:44,016 Tất nhiên là con trai và con gái khác nhau hoàn toàn về sinh học, 375 00:18:44,040 --> 00:18:47,016 nhưng xã hội đã thổi phồng những điểm khác biệt đó lên 376 00:18:47,040 --> 00:18:49,616 để rồi chúng ta phải hiện thực hóa sự thổi phồng đó. 377 00:18:49,640 --> 00:18:51,680 Lấy nấu ăn là ví dụ, 378 00:18:52,280 --> 00:18:55,776 hiện nay phụ nữ thường chịu trách nhiệm làm việc nhà nhiều hơn đàn ông, 379 00:18:55,800 --> 00:18:57,056 nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa. 380 00:18:57,080 --> 00:18:58,656 Nhưng mà tại sao? 381 00:18:58,680 --> 00:19:01,536 Phải chăng vì phụ nữ sinh ra đã có gen nấu ăn? 382 00:19:01,560 --> 00:19:02,976 (Cười) 383 00:19:03,000 --> 00:19:07,256 Hay đó là vai trò xã hội áp lên người phụ nữ bao nhiêu năm nay? 384 00:19:07,280 --> 00:19:10,856 Thực ra tôi định nói CÓ THỂ phụ nữ sinh ra đã có gen nấu ăn, 385 00:19:10,880 --> 00:19:14,336 nhưng tôi chợt nhớ ra đa phần các đầu bếp nổi tiếng thế giới, 386 00:19:14,360 --> 00:19:16,656 những người ta gọi một cách kính cẩn là chef, 387 00:19:16,680 --> 00:19:17,880 đều là đàn ông. 388 00:19:18,960 --> 00:19:20,656 Thần tượng của tôi là bà ngoại, 389 00:19:20,680 --> 00:19:22,736 một người phụ nữ cực kỳ xuất sắc, 390 00:19:22,780 --> 00:19:26,160 và tôi thường nghĩ không biết bà sẽ thế nào, 391 00:19:26,173 --> 00:19:28,930 nếu bà có được cơ hội như những người đàn ông cùng thời. 392 00:19:28,960 --> 00:19:31,536 Hiện nay, phụ nữ có nhiều cơ hội hơn 393 00:19:31,584 --> 00:19:33,840 so với thời của bà tôi 394 00:19:33,840 --> 00:19:36,456 vì những thay đổi trong chính sách, 395 00:19:36,480 --> 00:19:38,056 luật pháp đều rất quan trọng 396 00:19:38,627 --> 00:19:42,616 Nhưng thái độ của chúng ta, tư tưởng của chúng ta mới quan trọng, 397 00:19:42,640 --> 00:19:45,936 những điều chúng ta tin tưởng, và trân trọng trong vấn đề về giới. 398 00:19:45,960 --> 00:19:48,376 Sẽ như thế nào nếu con em chúng ta được nuôi dạy 399 00:19:48,400 --> 00:19:51,200 trên cơ sở tài năng thay vì giới tính? 400 00:19:52,000 --> 00:19:56,120 Nếu chúng được nuôi dạy theo những gì chúng quan tâm thay vì giới tính? 401 00:19:57,000 --> 00:19:59,216 Một gia đình có cả con trai và con gái, 402 00:19:59,240 --> 00:20:01,136 cả hai đều học xuất sắc, đều là 403 00:20:01,160 --> 00:20:03,056 những đứa trẻ đáng yêu, tuyệt vời. 404 00:20:03,080 --> 00:20:05,616 Khi cậu con trai đói, bố mẹ sẽ nói với cô con gái, 405 00:20:05,640 --> 00:20:07,856 "Con đi nấu mì cho anh con đi." 406 00:20:07,880 --> 00:20:09,096 (Cười) 407 00:20:09,120 --> 00:20:12,616 Cô bé này không thích nấu mì lắm, 408 00:20:12,640 --> 00:20:15,416 nhừng vì em là con gái, em phải đi nấu mì. 409 00:20:15,440 --> 00:20:17,216 Nếu mà ngay từ đầu cả cậu con trai 410 00:20:17,240 --> 00:20:18,856 lẫn cô con gái 411 00:20:18,880 --> 00:20:22,800 đều được dạy nấu mì thì sao? 412 00:20:23,920 --> 00:20:26,936 Nhân tiện, nấu ăn là một kỹ năng vô cùng có ích cho con trai. 413 00:20:26,960 --> 00:20:31,816 Tôi nghĩ hợp lý khi giao một việc cốt yếu 414 00:20:31,840 --> 00:20:33,736 như dinh dưỡng cho bản thân mình 415 00:20:33,760 --> 00:20:34,976 (Cười) 416 00:20:35,000 --> 00:20:36,536 vào tay người khác. 417 00:20:36,560 --> 00:20:39,480 (Vỗ tay) 418 00:20:41,760 --> 00:20:45,616 Tôi biết một phụ nữ có cùng trình độ, cùng công việc như chồng cô. 419 00:20:45,640 --> 00:20:48,536 Sau giờ làm, cô ấy đảm nhiệm hầu hết việc nhà, 420 00:20:48,560 --> 00:20:50,736 đây là điều thường thấy ở nhiều gia đình. 421 00:20:50,760 --> 00:20:52,496 Nhưng tôi chỉ thấy lạ, 422 00:20:52,520 --> 00:20:55,496 mỗi khi anh chồng thay tã cho con, 423 00:20:55,520 --> 00:20:57,800 cô ấy đều cảm ơn anh chồng. 424 00:20:59,040 --> 00:21:03,456 Liệu cô có cảm ơn chồng không, nếu cô ấy nhìn nhận việc anh chồng 425 00:21:03,480 --> 00:21:06,816 chăm sóc cho con anh ta là một điều hiển nhiên và bình thường? 426 00:21:06,840 --> 00:21:08,680 (Cười) 427 00:21:09,680 --> 00:21:13,176 Tôi đang tìm cách quên đi nhiều định kiến, quan niệm về giới 428 00:21:13,200 --> 00:21:15,496 ăn sâu trong tôi trong quá trình trưởng thành. 429 00:21:15,520 --> 00:21:20,576 Nhưng nhiều lúc tôi cảm thấy tổn thương trước những định kiến về giới tính. 430 00:21:20,600 --> 00:21:23,600 Tôi đã rất lo lắng khi lần đầu đứng lớp sau đại học 431 00:21:24,360 --> 00:21:25,616 giảng về viết văn. 432 00:21:25,640 --> 00:21:27,976 Tôi không lo về nội dung bài giảng 433 00:21:28,000 --> 00:21:29,336 vì tôi đã chuẩn bị kỹ, 434 00:21:29,360 --> 00:21:31,576 và đó là môn tôi rất thích. 435 00:21:31,600 --> 00:21:33,680 Là tôi lo lắng không biết nên mặc gì. 436 00:21:34,680 --> 00:21:36,280 Tôi muốn tỏ ra nghiêm túc. 437 00:21:37,480 --> 00:21:39,056 Tôi biết, chỉ vì là phụ nữ 438 00:21:39,080 --> 00:21:42,240 tôi sẽ phải tự chứng minh bản thân. 439 00:21:43,240 --> 00:21:45,496 Và tôi lo lắng nếu tôi tỏ ra quá nữ tính 440 00:21:45,520 --> 00:21:47,296 tôi sẽ bị coi là không nghiêm chỉnh. 441 00:21:47,320 --> 00:21:51,656 Tôi muốn dùng son bóng và mặc bộ váy duyên dáng của tôi, 442 00:21:51,680 --> 00:21:53,496 nhưng cuối cùng, 443 00:21:53,520 --> 00:21:55,896 tôi chọn một bộ vest rất nghiêm túc, 444 00:21:55,920 --> 00:21:58,496 rất đàn ông và rất xấu. 445 00:21:58,520 --> 00:22:00,016 (Cười) 446 00:22:00,040 --> 00:22:02,736 Thực tế đáng buồn là chúng ta luôn lấy nam giới làm chuẩn 447 00:22:02,760 --> 00:22:05,360 về vẻ bề ngoài. 448 00:22:05,960 --> 00:22:08,296 Khi chuẩn bị đi họp đàn ông không phải lo 449 00:22:08,320 --> 00:22:10,456 về việc trông mình quá nam tính 450 00:22:10,480 --> 00:22:12,976 nên sẽ không bị coi nhẹ. 451 00:22:13,000 --> 00:22:15,496 Nếu một người phụ nữ chuẩn bị đi họp, 452 00:22:15,520 --> 00:22:18,296 cô ấy sẽ lo lắng nếu trông quá nữ tính 453 00:22:18,320 --> 00:22:22,600 cô ấy sẽ không được nhìn nhận một cách nghiêm túc. 454 00:22:24,000 --> 00:22:27,160 Tôi vẫn ước giá tôi đừng mặc bộ vest xấu xí đó. 455 00:22:27,440 --> 00:22:30,576 Thực ra bộ vest đó đã bị tôi khai trừ khỏi tủ quần áo của mình. 456 00:22:30,600 --> 00:22:35,536 Tôi chỉ ước giá hồi đó tôi tự tin là bản thân mình như bây giờ, 457 00:22:35,560 --> 00:22:38,496 thì sẽ còn tốt hơn cho sinh viên của tôi, 458 00:22:38,520 --> 00:22:40,576 vì chỉ như thế tôi mới hoàn toàn thoải mái 459 00:22:40,600 --> 00:22:42,600 và thật sự là chính mình. 460 00:22:43,800 --> 00:22:47,816 Tôi đã quyết định từ sau này sẽ không cảm thấy có lỗi về giới tính đàn bà 461 00:22:47,840 --> 00:22:49,040 và nữ tính của mình. 462 00:22:49,680 --> 00:22:52,680 (Vỗ tay) 463 00:22:55,800 --> 00:22:58,656 Và tôi muốn được tôn trọng vì những phẩm chất đó 464 00:22:58,680 --> 00:23:00,240 vì tôi đáng được tôn trọng. 465 00:23:01,200 --> 00:23:03,640 Đối thoại về giới là một chủ đề không dễ. 466 00:23:05,080 --> 00:23:06,656 Cả nam giới và nữ giới 467 00:23:06,680 --> 00:23:10,616 đều sẽ bị phản ứng ngay lập tức khi bắt đầu câu chuyện về chủ đề này. 468 00:23:10,640 --> 00:23:13,896 Có lẽ nhiều người ở đây đang nghĩ thầm, 469 00:23:13,920 --> 00:23:15,840 "Chính phụ nữ cũng vậy mà." 470 00:23:17,520 --> 00:23:19,696 Một số nam giới ở đây chắc đang nghĩ, 471 00:23:19,720 --> 00:23:21,456 "Nghe cũng hay, 472 00:23:21,480 --> 00:23:23,040 nhưng mình có như thế đâu." 473 00:23:23,960 --> 00:23:26,176 Và đó chính là một phần của vấn đề này. 474 00:23:26,200 --> 00:23:29,176 Một phần của vấn đề về giới chính là vì nam giới không chủ động 475 00:23:29,200 --> 00:23:30,696 để ý những vấn đề về giới 476 00:23:30,720 --> 00:23:32,736 và không nhìn từ góc nhìn về giới. 477 00:23:32,760 --> 00:23:35,416 Rất nhiều anh, như anh bạn Louis của tôi, 478 00:23:35,440 --> 00:23:37,120 thấy mọi việc đều ổn cả. 479 00:23:38,160 --> 00:23:41,016 Và các anh không làm gì để thúc đẩy sự thay đổi. 480 00:23:41,040 --> 00:23:43,896 Nếu bạn là đàn ông bước vào một nhà hàng với một phụ nữ, 481 00:23:43,920 --> 00:23:45,600 và người phục vụ chỉ chào bạn thôi, 482 00:23:46,400 --> 00:23:48,896 liệu bạn sẽ dừng lại hỏi anh ta: 483 00:23:48,920 --> 00:23:50,870 "Sao anh không chào cả cô bạn tôi?" 484 00:23:53,320 --> 00:23:54,816 Vì định kiến về giới có thể... 485 00:23:54,840 --> 00:23:56,920 (Cười) 486 00:24:04,880 --> 00:24:09,376 Chủ đề giới có một khía cạnh khá lớn mà chúng ta đến nay có thể bỏ qua. 487 00:24:09,400 --> 00:24:12,976 Vì giới tính là chủ đề không thoải mái, 488 00:24:13,000 --> 00:24:16,096 vì đây là một chủ đề và không dễ nói. 489 00:24:16,120 --> 00:24:20,296 Một số người sẽ đưa ra luận điểm về loại vượn và quá trình tiến hóa, 490 00:24:20,320 --> 00:24:23,976 rằng vượn cái cũng cúi đầu trước vượn được 491 00:24:24,000 --> 00:24:25,240 và một số điều tương tự. 492 00:24:25,880 --> 00:24:27,936 Nhưng có điều chúng ta đâu phải vượn. 493 00:24:27,960 --> 00:24:29,376 (Cười) 494 00:24:29,400 --> 00:24:33,400 (Vỗ tay) 495 00:24:34,160 --> 00:24:38,976 Loài vượn cũng sống trên cây và ăn sâu cho bữa sáng, 496 00:24:39,000 --> 00:24:40,200 chúng ta đâu làm vậy. 497 00:24:41,240 --> 00:24:45,240 Một số người khác sẽ nói, "Đàn ông cũng có cái khổ của họ." 498 00:24:45,880 --> 00:24:47,080 Và điều đó đúng. 499 00:24:47,920 --> 00:24:49,256 Nhưng chủ đề ở đây... 500 00:24:49,280 --> 00:24:50,376 (Cười) 501 00:24:50,400 --> 00:24:53,080 Chúng ta đang bàn đến một chủ đề khác ở đây. 502 00:24:54,480 --> 00:24:58,256 Giới tính và giai cấp là hai hình thức áp bức khác nhau. 503 00:24:58,280 --> 00:25:01,936 Tôi bắt đầu nhận thức được về hệ thống các loại áp bức 504 00:25:01,960 --> 00:25:04,416 và sự không liên quan giữa hai hệ áp bức 505 00:25:04,440 --> 00:25:06,490 khi nói chuyện với đàn ông da đen. 506 00:25:07,320 --> 00:25:10,496 Có lần tôi bàn về vấn để giới tính với một người đàn ông da đen, 507 00:25:10,520 --> 00:25:11,896 và anh ấy nói, 508 00:25:11,920 --> 00:25:15,376 "Sao cô lại nói 'là phụ nữ, tôi cảm thấy'? 509 00:25:15,400 --> 00:25:16,616 Sao không phải là 510 00:25:16,640 --> 00:25:18,520 'là con người'?" 511 00:25:19,840 --> 00:25:21,096 Có điều anh cũng là người 512 00:25:21,120 --> 00:25:24,120 thường xuyên nói về trải nghiệm khi "là một người da đen." 513 00:25:26,980 --> 00:25:28,576 Bất bình đẳng giới là có thật. 514 00:25:28,600 --> 00:25:31,096 Cách nhìn thế giới của nam và nữ rất khác nhau. 515 00:25:31,120 --> 00:25:33,936 Giới tính quyết định cách chúng ta nhìn nhận thế giới. 516 00:25:33,960 --> 00:25:35,360 Nhưng chúng ta thay đổi được. 517 00:25:36,520 --> 00:25:38,456 Nhiều người sẽ đưa ra luận cứ, 518 00:25:38,480 --> 00:25:40,936 "Thực ra phụ nữ mới là người quyết định cuối cùng, 519 00:25:40,960 --> 00:25:42,736 là người nắm thực quyền." 520 00:25:42,760 --> 00:25:45,656 Dành cho những bạn không đến từ Nigeria, 521 00:25:45,680 --> 00:25:47,536 thực quyền của phụ nữ 522 00:25:47,560 --> 00:25:50,320 là khi cô ấy dùng sắc dục để có được đặc ân từ đàn ông. 523 00:25:51,200 --> 00:25:53,920 Thực ra thực quyền này không hề là một quyền lực. 524 00:25:56,400 --> 00:25:59,176 Thực quyền này chỉ đơn giản có nghĩa là người phụ nữ 525 00:25:59,200 --> 00:26:02,096 biết cách khai thác một điều gì đó để sử dụng 526 00:26:02,120 --> 00:26:03,560 quyền lực của người khác. 527 00:26:04,640 --> 00:26:06,496 Và tất nhiên, chúng ta phải thắc mắc, 528 00:26:06,520 --> 00:26:09,176 sẽ thế nào nếu cái người khác đó đang không vui, 529 00:26:09,200 --> 00:26:10,576 hoặc đang bệnh, 530 00:26:10,600 --> 00:26:11,800 hay không có quyền. 531 00:26:12,280 --> 00:26:15,696 (Cười) 532 00:26:15,720 --> 00:26:21,960 Nhiều người sẽ đưa ra luận cứ, đó là vị trí của phụ nữ trong nền văn hóa này. 533 00:26:22,640 --> 00:26:24,616 Nhưng văn hóa cũng phát triển mà. 534 00:26:24,640 --> 00:26:29,296 Tôi có hai cô cháu gái sinh đôi xinh xắn vừa tròn 15 tuổi đang sống ở Lagos. 535 00:26:29,296 --> 00:26:31,466 Nếu các cháu của tôi sinh ra sớm hơn 100 năm 536 00:26:32,000 --> 00:26:34,136 thì chúng sẽ bị giết ngay khi mới lọt lòng. 537 00:26:34,160 --> 00:26:37,200 Vì trẻ em sinh đôi phải bị giết theo văn hóa của chúng ta. 538 00:26:39,040 --> 00:26:40,760 Vậy mục đích của văn hóa là gì? 539 00:26:41,480 --> 00:26:43,056 Văn hóa có hình thức bên ngoài, 540 00:26:43,080 --> 00:26:44,696 những điệu múa chẳng hạn... 541 00:26:44,720 --> 00:26:49,336 nhưng văn hóa còn là sự bảo tồn và duy trì. 542 00:26:49,360 --> 00:26:50,616 Nhà tôi có ba anh chị em, 543 00:26:50,640 --> 00:26:53,816 tôi là đứa quan tâm nhất về nguồn gốc, 544 00:26:53,840 --> 00:26:55,096 về truyền thống, 545 00:26:55,120 --> 00:26:57,296 về vùng đất của tổ tiên. 546 00:26:57,320 --> 00:26:59,896 Các anh em trai không quan tâm nhiều như tôi. 547 00:26:59,920 --> 00:27:01,360 Nhưng tôi không được tham gia, 548 00:27:02,200 --> 00:27:04,216 tôi không được đi họp dòng họ, 549 00:27:04,240 --> 00:27:05,976 tôi không được có ý kiến. 550 00:27:06,000 --> 00:27:07,200 Vì tôi là con gái. 551 00:27:08,080 --> 00:27:10,176 Văn hóa không làm nên con người, 552 00:27:10,200 --> 00:27:11,600 văn hóa do con người tạo ra. 553 00:27:12,920 --> 00:27:14,696 Vậy nên nếu sự thật... 554 00:27:14,720 --> 00:27:18,216 (Vỗ tay) 555 00:27:18,240 --> 00:27:19,856 Vậy nên nếu thật sự, 556 00:27:19,880 --> 00:27:22,776 văn hóa chúng ta chưa coi phụ nữ là một con người đầy đủ, 557 00:27:22,800 --> 00:27:24,520 chúng ta hãy tạo ra một văn hóa mới. 558 00:27:26,040 --> 00:27:31,656 Tôi thường xuyên nhớ về người bạn thân Okoloma Maduewesi của tôi. 559 00:27:31,680 --> 00:27:35,656 Cầu mong anh và những người đã ra đi trong tai nạn Sosoliso 560 00:27:35,680 --> 00:27:37,160 được an nghỉ. 561 00:27:38,400 --> 00:27:41,480 Chúng tôi sẽ luôn nhớ về anh. 562 00:27:42,880 --> 00:27:47,376 Và hồi đó anh đã đúng khi gọi tôi là một feminist. 563 00:27:47,400 --> 00:27:48,640 Tôi là một feminist. 564 00:27:49,400 --> 00:27:52,096 Ngày hôm đó lúc về nhà tôi tra từ điển, 565 00:27:52,120 --> 00:27:53,376 tìm định nghĩa feminist: 566 00:27:53,400 --> 00:27:56,776 Feminist là người tin và sự bình đẳng giữa các giới tính trong xã hội, 567 00:27:56,800 --> 00:28:00,496 kinh tế và chính trị. 568 00:28:00,520 --> 00:28:03,456 Cụ của tôi, từ những câu chuyện tôi được nghe kể, 569 00:28:03,480 --> 00:28:05,056 cũng là một feminist. 570 00:28:05,080 --> 00:28:08,456 Cụ trốn khỏi nhà người đàn ông cụ không yêu, 571 00:28:08,480 --> 00:28:10,560 để kết hôn với người cụ yêu. 572 00:28:11,160 --> 00:28:14,136 Cụ đã từ chối, phản kháng, đã nói lên nguyện vọng của mình 573 00:28:14,160 --> 00:28:19,456 mỗi khi cụ cảm thấy mình gặp bất công về quyền lợi, đất đai và những điều khác. 574 00:28:19,480 --> 00:28:22,776 Cụ của tôi không biết từ "feminist", 575 00:28:22,800 --> 00:28:24,720 nhưng cụ là một feminist. 576 00:28:26,160 --> 00:28:28,080 Chúng ta nên tự hào được là feminist. 577 00:28:30,040 --> 00:28:32,440 Tôi có một định nghĩa riêng cho từ này: 578 00:28:33,200 --> 00:28:35,576 "Feminist là một người 579 00:28:35,600 --> 00:28:36,800 nói rằng... 580 00:28:37,480 --> 00:28:40,616 (Cười) 581 00:28:40,640 --> 00:28:44,400 (Vỗ tay) 582 00:28:46,600 --> 00:28:49,856 Feminist là một người có ý nghĩ, "Vâng, vấn đề về giới vẫn tồn tại 583 00:28:49,880 --> 00:28:53,176 trong thế giới hiện đại, và chúng ta phải có giải pháp, 584 00:28:53,200 --> 00:28:54,496 chúng ta phải cải thiện" 585 00:28:54,520 --> 00:28:56,240 bất kể người đó là nam hay nữ. 586 00:28:57,960 --> 00:29:00,016 Anh trai tôi, Kene, 587 00:29:00,040 --> 00:29:01,360 là một feminist. 588 00:29:02,920 --> 00:29:06,816 Anh là một người đàn ông đẹp trai, tốt bụng và dễ thương, 589 00:29:06,840 --> 00:29:08,600 và anh ấy vô cùng nam tính. 590 00:29:09,320 --> 00:29:10,536 Xin cảm ơn. 591 00:29:10,571 --> 00:29:12,481 (Vỗ tay)