0:00:12.283,0:00:21.246
Околина

0:00:21.246,0:00:26.285
Да го погледнеме стариот Фројд ...Сигмунд Фројд кој дефинитивно имаше своја кариера

0:00:26.285,0:00:31.393
Тој вели однесувањето е под влијание на родителите, соновите, шегите и сексот.

0:00:31.393,0:00:34.644
Не мора по тој редослед,

0:00:34.644,0:00:39.520
но што кажува тоа : Ова е повторно под капата на животната средина, така?

0:00:39.520,0:00:43.421
Многу научни истражувања, покажаа очигледен факт

0:00:43.421,0:00:48.298
дека однесувањето на човечкото суштество е креирано од околината.

0:00:48.298,0:00:52.709
Ако гените предиспонираат одредено однесување, но средината не го поддржи

0:00:52.709,0:00:58.096
така, тоа однесување нема да се манифестира, што во овој случај

0:00:58.096,0:01:05.062
гените не се важни.

0:01:05.062,0:01:07.547
Ние живееме во извонредно време,

0:01:07.547,0:01:10.473
ерата на генетиката.

0:01:10.473,0:01:13.677
Вашиот геном е целата низа од вашата ДНК

0:01:13.677,0:01:17.346
вашата низа и мојата се малку различни

0:01:17.346,0:01:21.897
тоа е зашто изгледаме различно. Јас имам кафени очи, вие можеби имате сини

0:01:21.897,0:01:23.940
или сиви, но не е само површно.

0:01:23.940,0:01:30.558
Насловите на медиумите кажуваат дека гените можат да ни пренесат страшни болести,

0:01:30.558,0:01:36.930
можеби дури и да ја формираат нашата личност или да ни предизвикат ментални пореметувања.

0:01:36.930,0:01:42.929
Изгледа дека нашите гени имаат неверојатна моќ врз нашата судбина,

0:01:43.329,0:01:49.347
а сепак, би сакал да мислам дека јас сум повеќе од моите гени.

0:01:58.793,0:02:02.997
Исто така, секој конектор се менува со текот на времето.

0:02:04.320,0:02:05.945
Каков тип на промени се случуваат?

0:02:05.945,0:02:07.385
Па, на невроните, како и на дрвјата,

0:02:07.385,0:02:12.957
може да им израстат нови гранки и да ги изгубат старите.

0:02:12.957,0:02:17.670
Синапсите може да бидат создадени и уништени.

0:02:18.855,0:02:23.518
Синапсите можат да растат поголеми и помали.

0:02:24.149,0:02:28.283
Второ прашање: Што ги предизвикува овие промени?

0:02:28.283,0:02:33.298
Па, точно е дека до некој степен тие се програмирани од вашите гени.

0:02:33.298,0:02:35.341
Но, тоа не е целата приказна.

0:02:35.341,0:02:39.614
Затоа што постојат сигнали, електрични сигнали кои патуваат низ гранките на невроните

0:02:39.614,0:02:43.468
и хемиски сигнали кои скокаат од гранка на гранка.

0:02:43.468,0:02:46.534
Овие сигнали се викаат нервна активност.

0:02:46.534,0:02:49.273
И постојат многу докази, дека нервната активност

0:02:50.611,0:02:56.797
ги шифрира нашите мисли, чувства, перцепции, нашите ментални доживувања.

0:02:56.797,0:03:03.066
Постојат многу докази и дека нервната активност може да ги смени вашите врски.

0:03:03.066,0:03:07.385
Ако ги поврзете овие два факти, значи дека вашите искуства

0:03:07.385,0:03:10.636
можат да го променат вашиот конектом.

0:03:10.636,0:03:16.116
Заради тоа секој конектом е уникатен, дури тие и на генетски идентични близнаци.

0:03:16.116,0:03:21.038
Конектомот е каде вроденото се сретнува со стекнатото.

0:03:21.038,0:03:26.936
И можеби е точно дека самиот акт на мислење може да го промени вашиот конектом,

0:03:26.936,0:03:31.447
идеа која што можеби ќе ви се чини поттикнувачка.

0:03:32.140,0:03:34.367
Дали го слушнавте прашањето

0:03:34.367,0:03:40.218
за полот кој е социјално создаден наспроти биолошкиот, хормонално создадениот пол?

0:03:40.218,0:03:42.633
Се разбира дека јас доаѓам очигледно од биолошката страна,

0:03:42.633,0:03:50.203
но сега верувам, поминувајќи долги години во истражување на биологијата

0:03:50.203,0:03:58.097
и навистина верувајќи дека дебатата на вродено-стекнато во многу начини е мртва,

0:03:58.097,0:04:00.605
во овој момент, од следнава причина :

0:04:00.605,0:04:02.788
Мозокот е многу прилагодлив.

0:04:02.788,0:04:07.293
Сите ние сме родени со машки или женски предиспозиции

0:04:07.293,0:04:12.262
и тогаш ќе имаме хормони кои ќе го зголемат тоа коло за однесување,

0:04:12.262,0:04:14.725
што е работа на хормонот.

0:04:14.725,0:04:18.717
,,Работата'' на хормонот е да не' предиспонира на одредени однесувања.

0:04:18.717,0:04:22.200
Како и да е, начинот на кој сме одгледани, на пр. малите деца;

0:04:23.369,0:04:28.005
Истражувањата покажаа дека малите момчиња на коишто им е кажано дека не смеат нешто да допрат

0:04:28.005,0:04:31.673
тие често ќе го земат тоа и ќе го допрат, додека на малите девојчиња може да им се даде

0:04:31.673,0:04:35.064
вербалнo барање да не го допираат предметот.

0:04:35.064,0:04:38.766
Малите момчиња низ светот се казнувани почесто за престапи.

0:04:38.766,0:04:46.720
На малите момчиња им е кажано да не плачат, ним им е кажано да бидат ,,мажи‘‘, така?

0:04:46.720,0:04:51.225
Дури и на млада возраст, татковците се исплашени ако нивните момчиња

0:04:51.225,0:04:55.050
прават некакви верзии на феминистичко однесување.

0:04:55.050,0:04:59.537
На пример, се сеќавам кога летав од брег до брег со човек кој седеше до мене и рече:

0:04:59.537,0:05:08.315
Неговиот 18 годишен син кога ја видол сестра му како отвара подарок, порано таа недела,

0:05:08.315,0:05:10.683
добила чанта,

0:05:10.683,0:05:15.791
и тој рекол : О, може ли и јас да добијам чанта?

0:05:15.791,0:05:21.178
Тој се почувствувал, како некој да го удрил во стомакот

0:05:21.178,0:05:26.287
и му се развикал на неговиот 18 годишен син: - Не, момчињата немаат чанти!

0:05:26.287,0:05:31.163
Тоа ми го пренесе на мене и подоцна се осети засрамено,

0:05:31.163,0:05:37.943
затоа што разбра дека неговиот син не изразуваше било што во врска со тоа да биде

0:05:37.943,0:05:39.697
женствен или не...

0:05:39.697,0:05:43.562
Така, овие работи, начинот на кој ги одгледуваме нашите мали момчиња или девојчиња

0:05:43.562,0:05:48.949
Нашиот мозок е многу прилагодлив. На пр. ние не сме се родиле научени да свириме пијано, така?

0:05:48.949,0:05:51.504
Тоа се стекнува со вежбање, вежбање, вежбање...

0:05:51.504,0:05:55.219
Можете да го извежбате мозокот за разни нешта.

0:05:55.219,0:06:02.138
Мислам дека целиот живот, ние сме обучени, полово обучени, да бидеме едниот начин или другиот.

0:06:02.138,0:06:07.293
Мажите: изразите на лицето на пример, кога ги мерат и им ставаат електроди

0:06:07.293,0:06:13.516
и потоа им покажуваат слика од гризли која што претпоставува дека треба

0:06:13.516,0:06:18.300
да ги свитка и да ги направи емоционални, нивните изрази на лицето

0:06:18.300,0:06:22.340
наспроти женските, всушност одговараат поемоционално додека да станат свесни,

0:06:22.340,0:06:27.309
и точно после тоа, кога ќе станат свесни

0:06:27.309,0:06:32.882
тие почнуваат да ги замрзнуваат нивните мускули на лицето, за муртење или смеење;

0:06:32.882,0:06:38.069
Кај женските, всушност мускулите на лицето зајакнуваат а на мажите одат долу.

0:06:38.069,0:06:43.609
Научниците веруваат, хипотезата e дека, мажите се тренирани да ги потиснуваат чувствата.

0:06:43.609,0:06:49.136
Така, благодарам на прашањето, тоа е движечка цел за многу во нашите животи.

0:06:49.136,0:06:51.643
И начините на кои сме одгледани, она што ни е дозволено,

0:06:51.643,0:06:54.012
или на момчињата што им / не им е дозволено да прават,

0:06:54.012,0:06:58.888
поврзано е со тоа, како тие пораснале да станат мажи.

0:06:58.888,0:07:04.089
Размисли за начинот на кој реагираш, за изразот на лицето, вредностите кои што си ги прифатил

0:07:04.089,0:07:06.225
начинот на кој зборуваш, сè.

0:07:06.225,0:07:10.203
Запомни дека тие се резултат на средината.

0:07:10.203,0:07:17.829
Човечкиот мозок нема механизам да распознае што е релевантно или не.

0:09:29.260,0:09:31.913
Се сликам себеси...

0:09:34.122,0:09:36.238
затоа што сакам да освојам девојка.

0:10:58.619,0:11:03.069
Тоа момче е многу згодно

0:12:33.392,0:12:39.262
Кога пиеме крв, тоа не' прави поцврсти.

0:14:34.185,0:16:34.720
Племе среќава човек за првпат

0:18:23.366,0:18:30.378
Не постои такво нешто како лоши, криминални, мрзливи, брилијантни луѓе

0:18:30.378,0:18:33.443
крадци или расисти.

0:18:33.443,0:18:37.066
Постојат луѓе кои се предиспонирани на такво однесување.

0:18:37.066,0:18:38.877
Но, ако средината не го активира тоа во нив

0:18:38.877,0:18:42.974
таквото однесување никогаш не се појавува.

0:18:52.066,0:19:04.244
Запомнете, човечкиот мозок нема механизам за да распознае што е релевантно, а што не е.

0:19:58.382,0:20:02.329
Најекстремниот случај е оној со Дивите деца.

0:20:02.329,0:20:07.113
Диво дете е, човечко дете кое живеело изолирано од човеков контакт

0:20:07.113,0:20:10.038
од многу млада возраст

0:20:10.038,0:20:13.475
и нема (или има малку) искуство од човекова грижа,

0:20:13.475,0:20:19.605
љубов или социјално однесување и суштествено со човечки јазик.

0:20:19.605,0:20:22.902
На Дивото дете му недостасуваат основните социјални вештини

0:20:22.902,0:20:26.341
кои нормално се учат во процесот на културализација.

0:20:26.341,0:20:30.100
На пример, тие можеби нема да бидат во состојба да користат тоалет,

0:20:30.100,0:20:33.351
да имаат проблеми во учењето да одат исправено

0:20:33.351,0:20:41.039
и да покажат комплетна незаинтересираност кон човековата активност околу нив.

0:20:45.147,0:20:48.212
Оксана Малаја го започна нејзиниот живот живеејќи со кучиња,

0:20:48.212,0:20:52.113
отфрлена од нејзините родители, таа некако преживеела шест години,

0:20:52.113,0:20:55.224
живеејќи диво, пред да биде згрижена.

0:20:55.224,0:20:59.265
Постојат неколку примери на Диви деца кои можеле целосно да го надоместат

0:20:59.265,0:21:00.333
занемарувањето кое што го претрпеле.

0:21:00.333,0:21:02.190
Оксана сега има 22 години,

0:21:02.190,0:21:04.652
но нејзината иднина се уште виси на конец.

0:21:04.652,0:21:09.063
Имаат ли научниците доволно научено од претходните случаеви за да ја рехабилитираат?

0:21:09.063,0:21:15.611
Шест години Оксана од својот живот, проживеа во кафез, заедно со кучиња.

0:21:15.611,0:21:18.351
Целосно напуштена од мајка ѝ и татко ѝ,

0:21:18.351,0:21:23.553
кога била откриена се однесувала повеќе како животно отколку како човечко дете.

0:21:23.553,0:21:27.546
Два века Дивите деца се предмет на фасцинантни истражувања.

0:21:27.546,0:21:30.333
Израснати без љубов или социјална интеракција,

0:21:30.333,0:21:33.166
Дивите деца го поставуваат прашањето:

0:21:33.166,0:21:34.838
Што е тоа што нè прави луѓе?

0:21:34.838,0:21:38.646
Оксана беше родена во ноември 1983.

0:21:40.831,0:21:47.963
,,Кога бебето девојче се роди, таа тежеше 2.5кг и немаше никакви абнормалности‘‘

0:22:02.794,0:22:05.999
Џини, поминала 13 години во изолација,

0:22:05.999,0:22:12.129
во речиси празна соба, лишена од каков било човеков контакт.

0:22:12.129,0:22:16.216
Иако не страдала од некоја психичка болест,

0:22:16.216,0:22:21.045
заради таквата средина таа се однесувала како психички болна личност.

0:22:21.045,0:22:24.157
Таа не можеше да создаде социјални врски,

0:22:24.157,0:22:26.247
таа не можеше да зборува

0:22:26.247,0:22:30.380
дури и нејзиното одење беше чудно.

0:22:30.380,0:22:34.652
После некое време, поради инсистирањето на некои луѓе да ја рехабилитираат,

0:22:34.652,0:22:42.416
Џини почна да се изразува преку јазикот на знаците и да се социјализира со луѓето.

0:22:43.847,0:22:47.005
Тие исто така преземаа одговорност за терапијата на Џини,

0:22:47.005,0:22:50.262
се обидоа да и помогнат во борбата со хоророт од нејзиното детство.

0:22:50.262,0:22:52.764
‚‚Добро душо, отвори ја устата!‘‘

0:22:52.764,0:22:54.528
Во оваа примитивна улога на играње вежба,

0:22:54.528,0:22:57.919
Мерилин се преправа дека е мајка на Џини.

0:22:57.919,0:23:02.098
,,Побрзај, побрзај затоа што нема време!‘‘

0:23:02.098,0:23:05.210
,,Тато ќе биде лут!‘‘

0:23:05.210,0:23:08.646
Мерилин пробува да предизвика спомени од минатото на Џини.

0:23:08.646,0:23:17.343
Мерилин: Се прашувам што мислиш? - Џини: (НЕЈАСЕН ОДГОВОР)...

0:23:26.851,0:23:34.921
Џини е екстремен доказ на влијание на средината.

0:23:35.906,0:23:40.550
И покрај се што поминала, проблемите на Џини не беа завршени.

0:23:40.550,0:23:44.356
Во нејзиниот прв дом на згрижување, Џини беше строго казнувана за повраќање.

0:23:46.095,0:23:51.278
Искуството беше толку трауматизирачко, така што Џини беше вратена во болница за деца

0:23:51.278,0:23:56.061
каде што докторите понудија помош.

0:23:56.061,0:23:59.537
Не можеш да си помогнеш.

0:24:00.891,0:24:05.581
Значи сега ја држиш затворена устата за да не повратиш.

0:24:05.581,0:24:08.229
Џини се плашеше да ја отвори устата.

0:24:08.229,0:24:11.851
Таа назадуваше до единствениот начин што го знаеше како да биде под опсада,

0:24:11.851,0:24:15.162
сосема тивко.

0:24:24.547,0:24:27.222
Ако не го изложиш човековото суштество на убиство,

0:24:27.222,0:24:33.585
силување, педофилија, зоофилија, некрофилија, оружје, расизам...

0:24:33.585,0:24:35.907
тогаш тоа нема да знае што се тие.

0:24:35.907,0:24:46.589
Тоа е исто како да пробаш да замислиш боја која што не си ја видел никогаш претходно.