WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:02.995
Večeras želim da razgovaramo

00:00:02.995 --> 00:00:04.929
o neverovatnom svetskom problemu

00:00:04.929 --> 00:00:09.466
gde se prožimaju upotreba zemljišta,
hrana i okruženje,

00:00:09.466 --> 00:00:10.787
nešto, što se tiče svih nas

00:00:10.787 --> 00:00:13.517
i što sam ja nazvao
drugom neprijatnom istinom.

NOTE Paragraph

00:00:13.517 --> 00:00:16.794
Prvo, želim da vas povedem
na jedno kratko putovanje.

00:00:16.794 --> 00:00:19.590
Hajde da posetimo našu planetu,
ali noću

00:00:19.590 --> 00:00:21.126
i iz svemira.

00:00:21.126 --> 00:00:25.177
Ovako izgleda naša planeta
iz svemira noću,

00:00:25.177 --> 00:00:27.835
kada biste satelitom putovali oko nje.

00:00:27.835 --> 00:00:30.389
Ono što biste, naravno, prvo zapazili,

00:00:30.389 --> 00:00:32.386
to je, koliko je dominantno
prisustvo ljudi

00:00:32.386 --> 00:00:34.450
na našoj planeti.

00:00:34.450 --> 00:00:37.185
Vidimo gradove, naftna polja,

00:00:37.185 --> 00:00:40.382
možemo čak da razaznamo
ribarske flote na moru,

00:00:40.382 --> 00:00:42.946
mnogo dominiramo na planeti,

00:00:42.946 --> 00:00:45.189
to se vidi uglavnom
po korišćenju energije noću,

00:00:45.189 --> 00:00:46.453
što ovde vidimo.

00:00:46.453 --> 00:00:48.627
Hajde da se vratimo
i spustimo se malo niže

00:00:48.627 --> 00:00:50.669
i pogledajmo šta se dešava danju.

00:00:50.669 --> 00:00:54.359
Danju vidimo pejzaže.

NOTE Paragraph

00:00:54.359 --> 00:00:57.912
Ovo je deo basena Amazon,
mesto se zove Rondonija,

00:00:57.912 --> 00:01:01.502
u južno-centralnom delu
brazilskog Amazona.

00:01:01.502 --> 00:01:04.118
Ako pažljivo pogledate
u gornji desni ugao,

00:01:04.118 --> 00:01:06.644
videćete tanku, belu liniju,

00:01:06.644 --> 00:01:10.022
to je u stvari put
izgrađen sedamdesetih godina.

00:01:10.022 --> 00:01:13.689
Ako se vratimo na isto mesto, ali 2001,

00:01:13.689 --> 00:01:15.946
naići ćemo na to, da se ovi putevi

00:01:15.946 --> 00:01:19.796
razgranavaju na sve više i više puteva,

00:01:19.796 --> 00:01:22.937
na čijem kraju je raščišćena prašuma,

00:01:22.937 --> 00:01:25.098
na mestu gde je par goveda.

00:01:25.098 --> 00:01:28.410
Goveda se koriste zbog mesa.
Poješćemo ih.

00:01:28.410 --> 00:01:31.041
Ova goveda se uglavnom jedu
u Južnoj Americi,

00:01:31.041 --> 00:01:33.825
Brazilu i Argentini.
Ne dostavljaju se ovamo.

00:01:33.825 --> 00:01:36.561
Samo, ovaj model deforestacije
koji se zove riblja kost,

00:01:36.561 --> 00:01:39.146
je nešto što zapažamo
u tropskim područjima,

00:01:39.146 --> 00:01:41.374
naročito u ovom delu sveta.

NOTE Paragraph

00:01:41.374 --> 00:01:44.697
Ako ovu našu malu turu oko sveta
produžimo južnije,

00:01:44.697 --> 00:01:47.089
možemo da odemo
do bolivijske ivice Amazona,

00:01:47.089 --> 00:01:51.225
ovde 1975, ako zaista pažljivo gledate,

00:01:51.225 --> 00:01:54.787
postoji tanka, bela linija na rubu

00:01:54.787 --> 00:01:56.289
i tu je usamljeni farmer

00:01:56.289 --> 00:01:58.662
nasred prvobitne prašume.

00:01:58.662 --> 00:02:03.435
Hajde da se ponovo vratimo u 2003.

00:02:03.435 --> 00:02:05.963
i videćemo da pejzaž više liči

00:02:05.963 --> 00:02:08.845
na Ajovu nego na prašumu.

00:02:08.845 --> 00:02:12.213
U stvari, ovde se vide polja soje.

00:02:12.213 --> 00:02:15.086
Soja se isporučuje u Evropu i Kinu

00:02:15.086 --> 00:02:18.832
kao stočna hrana, naročito posle straha
od bolesti ludih krava

00:02:18.832 --> 00:02:20.122
pre oko jedne decenije.

00:02:20.122 --> 00:02:22.713
Ne želimo da hranimo životinje
životinjskim proteinima,

00:02:22.713 --> 00:02:24.803
jer to može da prenosi bolest.

00:02:24.803 --> 00:02:27.415
Umesto toga, želimo da ih
hranimo biljnim proteinima.

00:02:27.415 --> 00:02:29.207
Došlo je do ekspanzije soje,

00:02:29.207 --> 00:02:32.832
pokazujući da su trgovina i globalizacija

00:02:32.832 --> 00:02:36.394
zaista odgovorni za vezu
između prašuma i Amazona -

00:02:36.394 --> 00:02:40.357
neverovatno čudan i međusobno povezan
svet koji imamo danas.

NOTE Paragraph

00:02:40.357 --> 00:02:42.678
Ono što iznova vidimo,
dok posmatramo svet

00:02:42.678 --> 00:02:44.814
u ovoj maloj turi oko sveta,

00:02:44.814 --> 00:02:48.565
to je da su pejzaži, jedan za drugim

00:02:48.565 --> 00:02:51.334
iskrčeni i izmenjeni
zbog proizvodnje hrane

00:02:51.334 --> 00:02:53.669
i drugih useva.

NOTE Paragraph

00:02:53.669 --> 00:02:56.029
Jedno od pitanja koje postavljamo

00:02:56.029 --> 00:02:58.517
je koliko se sveta koristi
za proizvodnju hrane,

00:02:58.517 --> 00:03:01.463
gde se to tačno nalazi
i kako to možemo promeniti

00:03:01.463 --> 00:03:03.407
u budućnosti i šta to znači?

00:03:03.407 --> 00:03:06.375
Naš tim proučava ovo u svetskoj razmeri,

00:03:06.375 --> 00:03:09.415
koristeći podatke sa satelita,
kao i sa terena, da bismo pratili

00:03:09.415 --> 00:03:11.479
poljoprivredu u globalnoj razmeri.

00:03:11.479 --> 00:03:15.191
Ono što smo saznali je potresno.

00:03:15.191 --> 00:03:17.982
Ova karta pokazuje
prisutnost poljoprivrede

00:03:17.982 --> 00:03:20.046
na planeti Zemlji.

00:03:20.046 --> 00:03:23.006
Zelena područja su ona
na kojima gajimo useve,

00:03:23.006 --> 00:03:26.207
kao što su soja ili kukuruz
ili pirinač ili nešto drugo.

00:03:26.207 --> 00:03:30.471
To je 16 miliona
kvadratnih kilometara zemljišta.

00:03:30.471 --> 00:03:32.595
Kada bi to skupili na jedno mesto,

00:03:32.595 --> 00:03:35.262
to bi bilo veličine Južne Amerike.

00:03:35.262 --> 00:03:37.938
Drugo, braon područje,
to su pašnjaci sveta

00:03:37.938 --> 00:03:40.245
i zemljište pod vegetacijom,
gde žive životinje.

00:03:40.245 --> 00:03:42.871
To područje je oko 30 miliona
kvadratnih kilometara

00:03:42.871 --> 00:03:45.290
ili kao otprilike zemljište Afrike,

00:03:45.290 --> 00:03:48.203
ogromna količina zemljišta,
najboljeg zemljišta naravno,

00:03:48.203 --> 00:03:49.425
evo, to vidite.

00:03:49.425 --> 00:03:52.476
Preostalo je, na primer,
središnji deo pustinje Sahare ili Sibir

00:03:52.476 --> 00:03:54.057
ili središte prašume.

00:03:54.057 --> 00:03:57.802
Već sada koristimo dragoceno
zemljište planete.

00:03:57.802 --> 00:04:00.593
Pažljivim posmatranjem shvatićemo
da je oko 40 posto

00:04:00.593 --> 00:04:03.305
površine Zemlje posvećeno poljoprivredi

00:04:03.305 --> 00:04:05.874
i to je 60 puta veće

00:04:05.874 --> 00:04:08.449
od svih područja koja krivimo

00:04:08.449 --> 00:04:11.666
za širenje naših predgrađa
i gradova u kojima živimo.

00:04:11.666 --> 00:04:14.529
Polovina čovečanstva danas
živi u gradovima,

00:04:14.529 --> 00:04:18.465
a za proizvodnju hrane koristi se
60 puta veće područje od gradskih.

00:04:18.465 --> 00:04:20.384
Ovaj neverovatan rezultat

00:04:20.384 --> 00:04:22.561
nas je zaista šokirao, kada smo ga videli.

NOTE Paragraph

00:04:22.561 --> 00:04:25.555
Dakle, neverovatno mnogo zemljišta
koristimo za poljoprivredu,

00:04:25.555 --> 00:04:27.971
a koristimo i mnogo vode.

00:04:27.971 --> 00:04:30.499
Ova fotografija je iz Arizone

00:04:30.499 --> 00:04:33.115
i kada je pogledate,
pomislite: "Šta se tu proizvodi?".

00:04:33.115 --> 00:04:35.987
Ispostavlja se, da se proizvodi
zelena salata usred pustinje

00:04:35.987 --> 00:04:37.755
i zaliva se odozgo.

00:04:37.755 --> 00:04:39.795
Ironija je, da se ona verovatno prodaje

00:04:39.795 --> 00:04:42.591
na policama naših supermarketa
u Mineapolisu i Sent Polu.

00:04:42.591 --> 00:04:45.643
Ali ono što je zaista zanimljivo,
to je da ova voda mora da dođe

00:04:45.643 --> 00:04:47.307
sa nekog mesta, a dolazi odavde,

00:04:47.307 --> 00:04:49.477
iz reke Kolorado u Severnoj Americi.

00:04:49.477 --> 00:04:52.125
Evo, Kolorada jednog
običnog dana pedesetih godina,

00:04:52.125 --> 00:04:54.244
nije ni poplava, ni suša,

00:04:54.244 --> 00:04:57.029
nego jedan prosečan dan
koji izgleda ovako.

00:04:57.029 --> 00:04:59.933
Ako se vratimo u sadašnjost,
u normalne uslove,

00:04:59.933 --> 00:05:03.501
na upravo istu lokaciju,
evo šta je preostalo.

00:05:03.501 --> 00:05:06.503
Razlika je zbog zalivanja pustinje,
da bi se proizvela hrana

00:05:06.503 --> 00:05:10.059
ili zbog zalivanja golf terena,
u Skotsdejlu, izaberite.

00:05:10.059 --> 00:05:12.979
Ovo je mnogo vode i ponovo crpimo vodu

00:05:12.979 --> 00:05:15.386
zbog proizvodnje hrane.

00:05:15.386 --> 00:05:18.066
Kada danas putujete dalje
niz reku Kolorado,

00:05:18.066 --> 00:05:21.346
videćete da je potpuno presušila
i više se ne uliva u okean.

00:05:21.346 --> 00:05:24.474
Potrošili smo, bukvalno,
celu jednu reku u Severnoj Americi,

00:05:24.474 --> 00:05:26.602
na zalivanje.

NOTE Paragraph

00:05:26.602 --> 00:05:28.358
Ovo nije najgori primer na svetu.

00:05:28.358 --> 00:05:31.178
Ali ovo jeste: Aralsko jezero.

00:05:31.178 --> 00:05:34.082
Setićete ga se sa časova geografije.

00:05:34.082 --> 00:05:36.141
Ono je u bivšem Sovjetskom Savezu,

00:05:36.141 --> 00:05:38.713
između Kazahstana i Uzbekistana,

00:05:38.713 --> 00:05:41.161
jedno od velikih mora u unutrašnjosti.

00:05:41.161 --> 00:05:45.163
Postoji paradoks, jer izgleda kao
da je okruženo pustinjom.

00:05:45.163 --> 00:05:46.995
Zašto je ovde?

00:05:46.995 --> 00:05:50.758
Nalazi se ovde, jer se sa desne strane
vide dve male reke

00:05:50.758 --> 00:05:52.570
kako se spuštaju kroz pesak,

00:05:52.570 --> 00:05:54.967
napajajući ovaj basen vodom.

00:05:54.967 --> 00:05:57.709
U te reke otiče otopljen sneg
sa planina daleko na istoku,

00:05:57.709 --> 00:06:00.482
gde se sneg topi, sliva se u reku
kroz pustinju

00:06:00.482 --> 00:06:03.682
i formira veliko Aralsko jezero.

00:06:03.682 --> 00:06:07.694
1950. godine Rusi su odlučili
da preusmere tu vodu

00:06:07.694 --> 00:06:09.824
da bi zalivali pustinju
radi gajenja pamuka,

00:06:09.824 --> 00:06:11.687
verovali ili ne, u Kazahstanu,

00:06:11.687 --> 00:06:13.827
i da bi ga prodavali
na međunarodnom tržištu,

00:06:13.827 --> 00:06:15.887
da privuku stranu valutu
u Sovjetski Savez.

00:06:15.887 --> 00:06:17.813
Zaista im je bio potreban novac.

00:06:17.813 --> 00:06:20.889
Možete zamisliti šta se dešava.
Prekinete dotok vode

00:06:20.889 --> 00:06:22.739
u Aralsko jezero i šta će se desiti?

00:06:22.739 --> 00:06:25.187
Evo, 1973,

00:06:25.187 --> 00:06:27.399
1986,

00:06:27.399 --> 00:06:30.203
1999,

00:06:30.941 --> 00:06:34.248
2004.

00:06:34.248 --> 00:06:37.923
i pre otprilike 11 meseci.

00:06:37.923 --> 00:06:39.972
Prilično je neobično.

00:06:39.972 --> 00:06:43.163
Mnogo nas živi na Srednjem zapadu.

00:06:43.163 --> 00:06:47.133
Zamislite da se to desilo
sa Gornjim jezerom.

00:06:47.303 --> 00:06:49.097
Ili sa jezerom Hjuron.

00:06:49.097 --> 00:06:50.704
To je neverovatna promena.

NOTE Paragraph

00:06:50.704 --> 00:06:53.747
Nije u pitanju samo voda i položaj obale,

00:06:53.747 --> 00:06:55.416
promena je fundamentalna

00:06:55.416 --> 00:06:57.673
za okolinu ove regije.

00:06:57.673 --> 00:06:58.957
Da počnemo sa ovim.

00:06:58.957 --> 00:07:02.067
Sovjetski Savez nije imao organizaciju
za zaštitu životne sredine.

00:07:02.067 --> 00:07:03.187
Da kažem to ovako -

00:07:03.187 --> 00:07:06.111
Ono što se vidi na dnu
Aralskog jezera nije lepo.

00:07:06.111 --> 00:07:08.055
Ima mnogo toksičnog otpada,

00:07:08.055 --> 00:07:10.471
mnogo tog otpada je sada u vazduhu.

00:07:10.471 --> 00:07:12.603
Jedno od malih, udaljenih ostrva

00:07:12.603 --> 00:07:14.215
kojem je pristup bio nemoguć,

00:07:14.215 --> 00:07:16.911
služilo je za testiranje
sovjetskog biološkog oružja.

00:07:16.911 --> 00:07:18.505
Danas je pristupačno stići tamo.

00:07:18.505 --> 00:07:20.192
Vremenski obrasci se menjaju.

00:07:20.192 --> 00:07:24.231
19 od 20 jedinstvenih ribljih vrsta
koje se nalaze u Aralskom jezeru,

00:07:24.231 --> 00:07:26.071
zbrisano je sa lica Zemlje.

00:07:26.071 --> 00:07:28.951
Ovo je ogromna katastrofa.

NOTE Paragraph

00:07:28.951 --> 00:07:30.540
Ali, hajde da se vratimo.

00:07:30.540 --> 00:07:33.335
Ovo je slika koju mi je
Al Gor dao pre nekoliko godina.

00:07:33.335 --> 00:07:36.226
To je snimio kada je bio
u Sovjetskom Savezu pre mnogo godina

00:07:36.226 --> 00:07:39.082
i prikazane su ribarske flote
u Aralskom jezeru.

00:07:39.082 --> 00:07:41.240
Vidite li kanale koje su iskopali?

00:07:41.240 --> 00:07:44.594
Očajnički su pokušavali
da uvedu čamce u ostatke vode,

00:07:44.594 --> 00:07:46.630
ali na kraju su morali da odustanu

00:07:46.630 --> 00:07:49.104
jer stubovi i sidrišta nisu mogli da prate

00:07:49.104 --> 00:07:50.554
povlačenje obale.

00:07:50.554 --> 00:07:52.565
Ne znam za vas, ali ja sam užasnut,


00:07:52.565 --> 00:07:56.533
budući arheolozi će iskopati ovo
i pisaće priče o našem vremenu,

00:07:56.533 --> 00:07:58.913
pitajući se: "O čemu ste mislili?"

00:07:58.913 --> 00:08:00.811
Ovakvu budućnost očekujemo.

NOTE Paragraph

00:08:00.811 --> 00:08:03.724
Već sada koristimo 50 posto
održive vode Zemlje,

00:08:03.724 --> 00:08:05.916
a od toga

00:08:05.916 --> 00:08:08.316
70 posto se troši na poljoprivredu.

00:08:08.316 --> 00:08:11.946
Mnogo vode, mnogo zemljišta
koristimo za poljoprivredu.

00:08:11.946 --> 00:08:14.820
Čak i od atmosfere koristimo mnogo.

00:08:14.820 --> 00:08:17.156
Obično, kad pomislimo na atmosferu,

00:08:17.156 --> 00:08:19.904
mislimo o klimatskim promenama
i o gasovima staklene bašte

00:08:19.904 --> 00:08:21.860
i uglavnom o energiji,

00:08:21.860 --> 00:08:24.856
a ispostavlja se, da je poljoprivreda
jedan od najvećih emitera

00:08:24.856 --> 00:08:26.548
gasova staklene bašte.

00:08:26.548 --> 00:08:28.604
Ako pogledate ugljen dioksid

00:08:28.604 --> 00:08:30.756
iz zapaljenih tropskih prašuma

00:08:30.756 --> 00:08:33.316
ili metan koji potiče od goveda i pirinča

00:08:33.316 --> 00:08:36.229
ili azotni oksid iz previše đubriva,

00:08:36.229 --> 00:08:39.000
ispostavlja se da se 30 posto
gasova staklene bašte

00:08:39.000 --> 00:08:42.016
oslobađa u atmosferu
zbog ljudske aktivnosti.

00:08:42.016 --> 00:08:43.870
To je više od celokupnog saobraćaja.

00:08:43.870 --> 00:08:45.780
Više od celokupne električne energije.

00:08:45.780 --> 00:08:48.245
U stvari, više od celokupne proizvodnje.

00:08:48.245 --> 00:08:51.355
Poljoprivreda je najveći emiter gasova

00:08:51.355 --> 00:08:53.675
koji potiče od delatnosti ljudi.

00:08:53.675 --> 00:08:56.301
Ipak se ne govori mnogo o tome.

NOTE Paragraph

00:08:56.301 --> 00:08:59.754
Neverovatno je prisustvo
poljoprivrede danas,

00:08:59.761 --> 00:09:01.491
ona dominira našom planetom,

00:09:01.491 --> 00:09:03.849
bilo da zauzma 40 posto površine zemlje,

00:09:03.849 --> 00:09:05.957
70 posto vode koju koristimo

00:09:05.957 --> 00:09:08.682
ili učestvuje sa 30 posto
u emisiji gasova.

00:09:08.682 --> 00:09:11.531
Duplirali smo kruženje
azota i fosfora u svetu

00:09:11.531 --> 00:09:13.994
samo zbog upotrebe đubriva,

00:09:13.994 --> 00:09:18.165
narušavajući kvalitet voda
u rekama, jezerima, čak i u okeanima.

00:09:18.165 --> 00:09:20.242
Poljoprivreda je najveći pokretač

00:09:20.242 --> 00:09:22.157
gubitka biodiverziteta.

00:09:22.157 --> 00:09:24.258
Bez sumnje, poljoprivreda je

00:09:24.258 --> 00:09:27.938
najveća oslobođena snaga
na ovoj planeti

00:09:27.938 --> 00:09:29.268
od završetka ledenog doba.

00:09:29.268 --> 00:09:30.557
Bez sumnje.

00:09:30.557 --> 00:09:33.537
Po važnosti, rival je klimatskoj promeni.

00:09:33.537 --> 00:09:36.462
A obe se dešavaju istovremeno.

NOTE Paragraph

00:09:36.462 --> 00:09:40.310
Ali, važno je napomenuti,
nije sve tako loše.

00:09:40.310 --> 00:09:42.442
Nije stvar u tome
da je poljoprivreda loša.

00:09:42.442 --> 00:09:44.432
U stvari, u potpunosti zavisimo od nje.

00:09:44.432 --> 00:09:46.696
Ona je obavezna. Nije luksuz.

00:09:46.696 --> 00:09:48.780
Ona je apsolutna potreba.

00:09:48.780 --> 00:09:51.526
Moramo obezbediti hranu za ljude i stoku,

00:09:51.526 --> 00:09:56.102
vlakna i biogorivo za današnjih 
sedam milijardi ljudi sveta.

00:09:56.102 --> 00:10:01.398
Tražićemo da se poljoprivreda
čak i uveća u budućnosti.

00:10:01.398 --> 00:10:04.046
Potrebe neće prestati, 
mnogo će se uvećati,

00:10:04.046 --> 00:10:06.237
uglavnom zbog porasta populacije.

00:10:06.237 --> 00:10:10.000
Danas nas ima sedam milijardi,
ali idemo ka najmanje devet,

00:10:10.000 --> 00:10:12.242
možda devet i po dok se osvrnemo.

00:10:12.242 --> 00:10:14.619
Što je još važnije,
menja se način ishrane.

00:10:14.619 --> 00:10:17.666
Kako svet postaje bogatiji, a i brojniji,

00:10:17.666 --> 00:10:20.733
vidimo porast potrošnje mesa,

00:10:20.733 --> 00:10:24.194
što koristi mnogo više resursa
nego vegetarijanska ishrana.

00:10:24.194 --> 00:10:28.116
Više ljudi jede više, bogatiju hranu,

00:10:28.116 --> 00:10:31.317
a istovremeno imamo i krizu energenata,

00:10:31.317 --> 00:10:34.790
moramo zameniti naftu
drugim izvorima energije,

00:10:34.790 --> 00:10:37.361
što će automatski uključiti
neke vrste biogoriva

00:10:37.361 --> 00:10:39.140
i izvore bioenergije.

00:10:39.140 --> 00:10:41.893
Sve to zajedno znači da je teško shvatiti:

00:10:41.893 --> 00:10:44.568
teško je predvideti
kako ćemo stići do kraja veka

00:10:44.568 --> 00:10:48.573
bez barem udvostručenja
svetske poljoprivredne proizvodnje.

NOTE Paragraph

00:10:48.573 --> 00:10:50.131
Pa, kako ćemo to uraditi?

00:10:50.131 --> 00:10:53.315
Kako ćemo udvostručiti
svetsku poljoprivrednu proizvodnju?

NOTE Paragraph

00:10:53.315 --> 00:10:56.003
Možemo pokušati
da obrađujemo više zemljišta.

00:10:56.003 --> 00:10:59.792
Ovo je analiza koju smo uradili,
levo su usevi danas,

00:10:59.792 --> 00:11:02.296
desno je gde bi mogli biti

00:11:02.296 --> 00:11:05.828
na osnovu zemljišta i klime,
pretpostavljajući da klimatska promena

00:11:05.844 --> 00:11:07.515
ne remeti mnogo od ovoga,

00:11:07.531 --> 00:11:08.973
što i nije dobra pretpostavka.

00:11:08.973 --> 00:11:11.912
Mogli bismo obrađivati i više zemljišta,
ali problem je u tome

00:11:11.912 --> 00:11:14.253
što je ostatak zemljišta
u osetljivim područjima.

00:11:14.253 --> 00:11:16.873
Ona imaju bogat biodiverzitet,
mnogo ugljenika,

00:11:16.873 --> 00:11:18.615
stvari koje želimo da zaštitimo.

00:11:18.615 --> 00:11:21.879
Mogli bismo da proizvodimo više hrane
uvećanjem obradivog zemljišta,

00:11:21.879 --> 00:11:23.277
ali bolje je da to ne radimo,

00:11:23.277 --> 00:11:26.423
jer je sa aspekta ekologije
to veoma opasno.

NOTE Paragraph

00:11:26.423 --> 00:11:29.853
Umesto toga, mogli bismo
da zamrznemo uticaj poljoprivrede

00:11:29.853 --> 00:11:32.592
i da bolje obrađujemo postojeće zemljište.

00:11:32.592 --> 00:11:35.899
Ovde pokušavamo
da naglasimo mesta u svetu,

00:11:35.899 --> 00:11:38.020
gde bismo mogli povećati prinose,

00:11:38.020 --> 00:11:39.825
a da ne štetimo okolini.

00:11:39.825 --> 00:11:42.226
Zelena područja pokazuju polja kukuruza,

00:11:42.226 --> 00:11:44.376
navodimo kukuruz kao primer,

00:11:44.376 --> 00:11:48.137
gde su prinosi zaista visoki,
verovatno maksimalni

00:11:48.137 --> 00:11:49.855
za tu klimu i tlo,

00:11:49.855 --> 00:11:52.206
a braon i žuta područja su mesta

00:11:52.206 --> 00:11:54.720
gde su prinosi samo 20 ili 30 posto

00:11:54.720 --> 00:11:56.496
od onoga što bi trebalo da dobijemo.

00:11:56.496 --> 00:11:59.352
Ovo se dešava najviše u Africi,
čak i u Latinskoj Americi,

00:11:59.352 --> 00:12:02.748
ali zanimljivo je da u Istočnoj Evropi,
gde se nalazio Sovjetski savez

00:12:02.748 --> 00:12:04.479
i gde su bile zemlje Istočnog bloka,

00:12:04.479 --> 00:12:06.283
poljoprivreda još uvek nije uređena.

00:12:06.283 --> 00:12:08.336
Potrebna je hrana i voda.

00:12:08.336 --> 00:12:10.469
Može biti organska ili konvencionalna

00:12:10.469 --> 00:12:12.712
ili neka mešavina i jednog i drugog.

00:12:12.728 --> 00:12:14.447
Biljkama je potrebna voda i hrana.

00:12:14.447 --> 00:12:17.655
Postoje šanse da uspemo u ovome.

NOTE Paragraph

00:12:17.655 --> 00:12:19.935
Moramo to uraditi tako da vodimo računa

00:12:19.935 --> 00:12:23.282
i zadovoljimo potrebe za bezbednošću
hrane u budućnosti

00:12:23.282 --> 00:12:25.807
i bezbednosti okoline u budućnosti.

00:12:25.807 --> 00:12:28.821
Moramo otkriti kako doći do kompromisa

00:12:28.821 --> 00:12:32.530
između veće proizvodnje hrane
i bezbedne delatnosti po okolinu.

NOTE Paragraph

00:12:32.530 --> 00:12:35.060
Sada je to vrsta plana sve-ili-ništa.

00:12:35.060 --> 00:12:37.172
Možemo proizvoditi hranu
u ovim okolnostima -

00:12:37.172 --> 00:12:38.483
ovo su polja soje,

00:12:38.483 --> 00:12:42.030
i ovaj dijagram pokazuje
da proizvodimo mnogo hrane,

00:12:42.030 --> 00:12:45.018
ali nemamo mnogo čiste vode,
ne skladištimo ugljenik,

00:12:45.018 --> 00:12:47.125
nemamo razgranat biodiverzitet.

00:12:47.125 --> 00:12:49.133
U prvom planu imamo ovo preriju,

00:12:49.133 --> 00:12:52.451
koja je divna sa tačke gledišta okoline,
ali tu ništa nije jestivo.

00:12:52.451 --> 00:12:54.109
Šta može ovde da se jede?

00:12:54.109 --> 00:12:56.847
Moramo smisliti način kako da spojimo ovo

00:12:56.847 --> 00:13:00.542
u jednu novu vrstu poljoprivrede
koja sve spaja.

NOTE Paragraph

00:13:00.542 --> 00:13:02.753
Kada o ovome pričam,
ljudi mi često govore:

00:13:02.753 --> 00:13:07.325
"Zar odgovor nije _____?"
- organska hrana, lokalna hrana,

00:13:07.325 --> 00:13:10.733
GMO, nove trgovačke subvencije,
novi računi za farme -

00:13:10.733 --> 00:13:13.500
imamo mnogo dobrih ideja ovde,

00:13:13.500 --> 00:13:16.573
ali nijedna nije pravi pogodak.

00:13:16.573 --> 00:13:19.533
Više liči na sačmu.

00:13:19.533 --> 00:13:21.344
A ja volim pravi pogodak.

00:13:21.344 --> 00:13:24.363
Sastavite ih
i dobijate nešto zaista moćno,

00:13:24.363 --> 00:13:26.763
ali potrebno je da ih spojimo.

NOTE Paragraph

00:13:26.763 --> 00:13:30.496
Ono što moramo uraditi je to
da otkrijemo novu vrstu poljoprivrede,

00:13:30.496 --> 00:13:32.620
mešavinu najboljih ideja

00:13:32.620 --> 00:13:35.085
komercijalne poljoprivrede
i zelene revolucije

00:13:35.085 --> 00:13:38.637
sa najboljim idejama
o organskoj proizvodnji i lokalnoj hrani

00:13:38.637 --> 00:13:42.045
i sa najboljim idejama
o zaštiti životne sredine;

00:13:42.045 --> 00:13:46.210
da se ne sukobljavaju jedna sa drugom,
nego da sarađuju;

00:13:46.210 --> 00:13:48.329
da bismo stvorili novu
vrstu poljoprivrede;

00:13:48.329 --> 00:13:52.317
nešto, što ja zovem "zemljokulturom",
odnosno proizvodnjom za celu planetu.

NOTE Paragraph

00:13:52.317 --> 00:13:55.301
Pošto je ovo dogovaranje zaista teško

00:13:55.301 --> 00:13:58.433
i ozbiljno smo se trudili
da damo ove ključne tačke ljudima,

00:13:58.433 --> 00:13:59.716
da smanjimo polemiku,

00:13:59.716 --> 00:14:01.216
a povećamo saradnju.

00:14:01.216 --> 00:14:04.423
Želim da vam pokažem kratak video
koji pokazuje naše napore

00:14:04.423 --> 00:14:07.803
da približimo obe strane u jedan razgovor.

00:14:07.803 --> 00:14:09.819
Dozvolite da vam to prikažem.

00:14:09.819 --> 00:14:13.480
(Muzika)

00:14:13.480 --> 00:14:16.000
[Institut za zaštitu okoline,
Univerzitet u Minesoti:

00:14:16.000 --> 00:14:17.267
Podstaknut za otkrivanjem]

00:14:17.267 --> 00:14:18.578
(Muzika)

00:14:18.578 --> 00:14:21.596
[Svetsko stanovništvo uvećava se

00:14:21.596 --> 00:14:23.629
svake godine za 75 miliona ljudi.

00:14:23.629 --> 00:14:25.672
To je skoro veličina Nemačke.

00:14:25.672 --> 00:14:28.615
Danas smo se približili broju
od 7 milijardi ljudi.

00:14:28.615 --> 00:14:31.305
Ovim tempom, do 2040. godine
biće 9 milijardi ljudi.

00:14:31.305 --> 00:14:33.073
Svima nam je potrebna hrana.

00:14:33.073 --> 00:14:34.424
Ali kako?

00:14:34.424 --> 00:14:37.312
Kako ćemo hraniti svet,
a da ne uništimo planetu?

00:14:37.312 --> 00:14:40.557
Već znamo da je klimatska promena
veliki problem.

00:14:40.557 --> 00:14:42.107
Ali nije jedini.

00:14:42.107 --> 00:14:44.729
Moramo se suočiti
sa "drugom neprijatnom istinom".

00:14:44.729 --> 00:14:47.277
Sa svetskom krizom poljoprivrede.

00:14:47.277 --> 00:14:50.513
Porast stanovništva + potrošnja mesa

00:14:50.513 --> 00:14:53.310
+ potrošnja mleka + cena energije
+ proizvodnja bioenergije

00:14:53.310 --> 00:14:54.917
= pritisak na prirodne resurse.

00:14:54.917 --> 00:14:57.875
Više od 40 posto obradive zemlje
je nestalo zbog poljoprivrede.

00:14:57.875 --> 00:14:59.921
Njive u svetu pokrivaju 16 miliona km².

00:14:59.921 --> 00:15:02.184
To je skoro veličina Južne Amerike.

00:15:02.184 --> 00:15:04.289
Pašnjaci pokrivaju 30 miliona km².

00:15:04.289 --> 00:15:06.054
To je veličina Afrike.

00:15:06.054 --> 00:15:08.863
Poljoprivreda koristi 60 puta
više zemljišta

00:15:08.863 --> 00:15:11.672
od gradskih i prigradskih
područja zajedno.

00:15:11.672 --> 00:15:14.482
Zalivanje je najveći potrošač vode
na planeti.

00:15:14.482 --> 00:15:18.856
Svake godine koristimo 2800 km³
vode za zalivanje useva.

00:15:18.856 --> 00:15:22.638
To je dovoljno da se napuni 7.305 zgrada
Empire State svakog dana.

00:15:22.638 --> 00:15:25.619
Danas mnoge velike reke
imaju smanjen protok.

00:15:25.619 --> 00:15:27.643
Neke se skroz isuše.

00:15:27.643 --> 00:15:31.627
Pogledajte Aralsko jezero,
pretvorilo se u pustinju.

00:15:31.627 --> 00:15:35.250
Reka Kolorado se više ne uliva u okean.

00:15:35.250 --> 00:15:39.133
Đubriva su više nego udvostručila
količinu fosfora i azota u okolini.

00:15:39.133 --> 00:15:40.549
A posledica toga?

00:15:40.549 --> 00:15:42.373
Zagađenje vode širom sveta

00:15:42.373 --> 00:15:44.535
i masovna degradacija jezera i reka.

00:15:44.535 --> 00:15:48.909
Začudo, poljoprivreda najviše
doprinosi klimatskoj promeni.

00:15:48.909 --> 00:15:51.336
Ona stvara 30% emisije
gasova staklene bašte.

00:15:51.336 --> 00:15:54.379
To je više od emisije celokupne
električne energije i industrije

00:15:54.379 --> 00:15:57.125
ili od emisije svih aviona,
vozova i automobila na svetu.

00:15:57.125 --> 00:16:00.193
Većina poljoprivrednih emisija
dolazi od krčenja tropskih šuma,

00:16:00.193 --> 00:16:02.639
metana životinjskog porekla
i sa pirinčanih polja

00:16:02.639 --> 00:16:05.031
i od azot oksida
zbog preterane upotrebe đubriva.

00:16:05.031 --> 00:16:07.366
Ništa ne transformiše svet
više od poljoprivrede.

00:16:07.366 --> 00:16:09.757
I ništa od ovoga nije sudbonosnije
za naš opstanak.

00:16:09.757 --> 00:16:10.873
Evo dileme...

00:16:10.873 --> 00:16:15.228
pošto se svet uvećava
za nekoliko milijardi ljudi,

00:16:15.228 --> 00:16:19.812
moraćemo udvostručiti ili čak utrostručiti
svetsku poljoprivrednu proizvodnju.

00:16:19.812 --> 00:16:21.208
Kuda da idemo odavde?

00:16:21.208 --> 00:16:24.011
Potreban nam je opširniji razgovor,
međunarodni dijalog.

00:16:24.011 --> 00:16:26.811
Moramo investirati u prava rešenja:
podsticaje za farmere,

00:16:26.811 --> 00:16:28.139
preciznu poljoprivredu,

00:16:28.139 --> 00:16:30.787
stvaranje novih vrsta useva,
navodnjavanje kap po kap,

00:16:30.787 --> 00:16:33.898
recikliranje otpadne vode,
bolju praksu oranja, pametniju ishranu.

00:16:33.898 --> 00:16:36.024
Potrebno je da se svi okupe.

00:16:36.024 --> 00:16:37.974
Zagovornici komercijalne poljoprivrede,

00:16:37.974 --> 00:16:39.341
očuvanja životne okoline

00:16:39.341 --> 00:16:40.922
i organske proizvodnje...

00:16:40.922 --> 00:16:42.617
svi moraju raditi zajedno.

00:16:42.617 --> 00:16:44.175
Nema prostog rešenja.

00:16:44.191 --> 00:16:45.800
Potrebna nam je saradnja,

00:16:45.800 --> 00:16:47.236
mašta,

00:16:47.236 --> 00:16:48.854
odlučnost,

00:16:48.854 --> 00:16:51.673
jer ne smemo pogrešiti.

00:16:51.673 --> 00:16:55.370
Kako ćemo hraniti svet,
a da ga ne uništimo?]

00:16:55.370 --> 00:16:58.236
Suočavamo se sa jednim
od najvećih izazova

00:16:58.236 --> 00:17:00.346
u ljudskoj istoriji danas:

00:17:00.346 --> 00:17:03.020
to je ishrana devet milijardi ljudi,

00:17:03.020 --> 00:17:06.774
a da to bude održivo,
ravnopravno i pravedno,

00:17:06.774 --> 00:17:09.490
a istovremeno i da zaštitimo
našu planetu za ovu,

00:17:09.490 --> 00:17:11.288
a i sledeće generacije.

00:17:11.288 --> 00:17:13.144
Ovo će biti jedna od najtežih stvari

00:17:13.144 --> 00:17:15.305
koju smo ikada uradili u ljudskoj istoriji

00:17:15.305 --> 00:17:17.925
i moramo ovo apsolutno tačno uraditi

00:17:17.925 --> 00:17:22.262
i to iz prvog i jedinog pokušaja.

00:17:22.262 --> 00:17:26.237
Hvala mnogo.
(Aplauz)