1
00:00:01,000 --> 00:00:02,995
Chciałbym dzisiaj porozmawiać

2
00:00:02,995 --> 00:00:04,929
o globalnym problemie

3
00:00:04,929 --> 00:00:09,466
użytkowania terenów, żywności 
i środowiska,

4
00:00:09,466 --> 00:00:10,787
który dotyczy nas wszystkich.

5
00:00:10,787 --> 00:00:13,517
Nazywam to "inną niewygodną prawdą".

6
00:00:13,517 --> 00:00:16,794
Na początek pojedźmy w krótką podróż.

7
00:00:16,794 --> 00:00:19,590
Popatrzmy na naszą planetę, ale w nocy

8
00:00:19,590 --> 00:00:21,126
i z kosmosu.

9
00:00:21,126 --> 00:00:24,077
Tak wygląda nasza planeta

10
00:00:24,077 --> 00:00:26,215
w nocy z pokładu satelity.

11
00:00:26,215 --> 00:00:29,069
Pierwsze, co rzuca się w oczy,

12
00:00:29,069 --> 00:00:32,386
to szeroko rozpowszechniona obecność

13
00:00:32,386 --> 00:00:34,450
ludzi na tej planecie.

14
00:00:34,450 --> 00:00:37,185
Widzimy miasta, widzimy pola naftowe,

15
00:00:37,185 --> 00:00:40,382
da się nawet zauważyć 
floty rybackie na morzach.

16
00:00:40,382 --> 00:00:42,946
Zdominowaliśmy dużą część planety,

17
00:00:42,946 --> 00:00:44,719
głównie przez używanie energii,

18
00:00:44,719 --> 00:00:46,453
co można zaobserwować w nocy.

19
00:00:46,453 --> 00:00:48,627
Przypatrzmy się trochę bliżej

20
00:00:48,627 --> 00:00:50,669
i przy świetle słonecznym.

21
00:00:50,669 --> 00:00:54,359
Za dnia widzimy różne krajobrazy.

22
00:00:54,359 --> 00:00:57,912
To część Niziny Amazonki, 
miejsce zwane Rondônią,

23
00:00:57,912 --> 00:01:01,502
w południowo-centralnej części 
Amazonii Brazylijskiej.

24
00:01:01,502 --> 00:01:04,118
W prawym górnym rogu

25
00:01:04,118 --> 00:01:06,644
zobaczycie cienką, białą linię.

26
00:01:06,644 --> 00:01:10,022
To droga wybudowana w latach 70.

27
00:01:10,022 --> 00:01:13,689
Wracając tam w 2001 r. zobaczymy,

28
00:01:13,689 --> 00:01:15,946
że droga rozrosła się

29
00:01:15,946 --> 00:01:19,796
i powstały kolejne drogi,

30
00:01:19,796 --> 00:01:22,937
na końcu których jest polana

31
00:01:22,937 --> 00:01:25,098
pod hodowlę krów.

32
00:01:25,098 --> 00:01:28,410
To krowy na mięso. Będziemy je jeść.

33
00:01:28,410 --> 00:01:31,041
Trafią na stoły w Ameryce Południowej,

34
00:01:31,041 --> 00:01:33,825
w Brazylii i Argentynie. Nie trafią tutaj.

35
00:01:33,825 --> 00:01:36,561
Ale ten wzór wylesiania, 
podobny do rybich ości,

36
00:01:36,561 --> 00:01:39,146
widać w wielu miejscach w tropikach,

37
00:01:39,146 --> 00:01:41,374
zwłaszcza w tej części świata.

38
00:01:41,374 --> 00:01:44,697
Trochę dalej na południe

39
00:01:44,697 --> 00:01:47,089
dotrzemy do boliwijskiej granicy Amazonii.

40
00:01:47,089 --> 00:01:51,225
W 1975, jeśli dobrze się przyjrzeć,

41
00:01:51,225 --> 00:01:54,787
widać cienką, białą linię podobną do szwu,

42
00:01:54,787 --> 00:01:56,099
i jedną samotną farmę

43
00:01:56,099 --> 00:01:58,662
pośrodku pierwotnej dżungli.

44
00:01:58,662 --> 00:02:03,435
Wróćmy tu w 2003 r.,

45
00:02:03,435 --> 00:02:05,963
a zobaczymy, że krajobraz 
przypomina raczej

46
00:02:05,963 --> 00:02:08,845
stan Iowa niż las deszczowy.

47
00:02:08,845 --> 00:02:12,213
To, co widzicie to uprawy soi.

48
00:02:12,213 --> 00:02:15,086
Wysyła się ją do Europy i Chin 
jako karmę dla zwierząt,

49
00:02:15,086 --> 00:02:18,832
zwłaszcza po panice wywołanej 
przez chorobę szalonych krów

50
00:02:18,832 --> 00:02:21,373
10 lat temu, gdy nie chcieliśmy 
karmić zwierząt

51
00:02:21,373 --> 00:02:24,803
białkiem zwierzęcym, 
które może przenosić chorobę.

52
00:02:24,803 --> 00:02:27,415
Zamiast tego karmimy je białkiem roślinnym.

53
00:02:27,415 --> 00:02:29,207
Popyt na soję bardzo wzrósł,

54
00:02:29,207 --> 00:02:32,832
pokazując, jak handel i globalizacja

55
00:02:32,832 --> 00:02:35,704
naprawdę wpływają na lasy deszczowe

56
00:02:35,704 --> 00:02:37,641
i Amazonię - niesamowicie dziwny

57
00:02:37,641 --> 00:02:40,357
i powiązany jest dzisiejszy świat.

58
00:02:40,357 --> 00:02:42,678
Raz za razem

59
00:02:42,678 --> 00:02:44,814
podczas tej małej wycieczki po świecie

60
00:02:44,814 --> 00:02:48,565
zobaczymy, że mnóstwo miejsc

61
00:02:48,565 --> 00:02:51,334
oczyszczono i dostosowano

62
00:02:51,334 --> 00:02:53,669
do uprawy roślin.

63
00:02:53,669 --> 00:02:56,029
Nasuwają się pytania.

64
00:02:56,029 --> 00:02:58,517
Ile ziemi wykorzystuje rolnictwo,

65
00:02:58,517 --> 00:03:00,913
gdzie i jak zmieni się to w przyszłości

66
00:03:00,913 --> 00:03:03,407
i co to właściwie oznacza?

67
00:03:03,407 --> 00:03:06,375
Nasz zespół przyjrzał się temu 
w globalnej skali,

68
00:03:06,375 --> 00:03:09,295
używając danych satelitarnych i lokalnych

69
00:03:09,295 --> 00:03:11,479
do oszacowania wpływu rolnictwa.

70
00:03:11,479 --> 00:03:15,191
Doszliśmy do zdumiewających wniosków.

71
00:03:15,191 --> 00:03:17,982
Ta mapa ukazuje obecność rolnictwa

72
00:03:17,982 --> 00:03:20,046
na Ziemi.

73
00:03:20,046 --> 00:03:23,006
Zielone obszary wykorzystuje się pod uprawy,

74
00:03:23,006 --> 00:03:26,207
jak pszenica, soja, kukurydza czy ryż.

75
00:03:26,207 --> 00:03:30,471
Łącznie to 16 mln kilometrów kwadratowych.

76
00:03:30,471 --> 00:03:32,595
Zebrane razem dałyby obszar

77
00:03:32,595 --> 00:03:35,262
wielkości Ameryki Południowej.

78
00:03:35,262 --> 00:03:37,938
Na brązowo zaznaczono pastwiska,

79
00:03:37,938 --> 00:03:40,155
gdzie wypasa się zwierzęta.

80
00:03:40,155 --> 00:03:42,871
Łącznie to około 30 mln 
kilometrów kwadratowych,

81
00:03:42,871 --> 00:03:45,290
co odpowiada powierzchni Afryki,

82
00:03:45,290 --> 00:03:48,203
mnóstwo ziemi, 
oczywiście najlepszej ziemi.

83
00:03:48,203 --> 00:03:50,355
To, co pozostało, to na przykład

84
00:03:50,355 --> 00:03:52,366
środek Sahary albo Syberia

85
00:03:52,366 --> 00:03:54,057
albo środek lasu deszczowego.

86
00:03:54,057 --> 00:03:57,802
Używamy najcenniejszych terenów planety.

87
00:03:57,802 --> 00:04:00,593
Około 40% lądów

88
00:04:00,593 --> 00:04:03,305
poświęcono na rolnictwo.

89
00:04:03,305 --> 00:04:05,874
To 60 razy więcej

90
00:04:05,874 --> 00:04:08,449
niż inne obszary, na które narzekamy,

91
00:04:08,449 --> 00:04:11,666
jak przerośnięte przedmieścia i miasta, 
gdzie większość z nas mieszka.

92
00:04:11,666 --> 00:04:14,529
Połowa ludzkości mieszka teraz w miastach,

93
00:04:14,529 --> 00:04:18,465
ale 60 razy większą powierzchnię zajmuje rolnictwo.

94
00:04:18,465 --> 00:04:20,384
To są zadziwiające wnioski

95
00:04:20,384 --> 00:04:22,561
i zaszokowało nas, gdy do nich doszliśmy.

96
00:04:22,561 --> 00:04:25,265
Wykorzystujemy olbrzymie tereny pod rolnictwo,

97
00:04:25,265 --> 00:04:27,971
ale przy okazji zużywamy mnóstwo wody.

98
00:04:27,971 --> 00:04:30,499
To zdjęcie pochodzi z Arizony.

99
00:04:30,499 --> 00:04:31,308
Patrząc można zapytać:

100
00:04:31,308 --> 00:04:32,435
"Co tutaj posadzili?".

101
00:04:32,435 --> 00:04:35,367
Okazuje się, że to sałata 
na środku pustyni,

102
00:04:35,367 --> 00:04:37,755
spryskiwana wodą.

103
00:04:37,755 --> 00:04:39,305
Pewnie sprzedają ją

104
00:04:39,305 --> 00:04:41,981
w supermarketach w Twin Cities.

105
00:04:41,981 --> 00:04:44,293
Co interesujące, ta woda musi skądś się wziąć,

106
00:04:44,293 --> 00:04:46,837
a pochodzi stąd,

107
00:04:46,837 --> 00:04:49,477
z rzeki Kolorado w Północnej Ameryce.

108
00:04:49,477 --> 00:04:52,125
To jest Kolorado w zwykły dzień w latach 50.

109
00:04:52,125 --> 00:04:54,244
Nie mamy do czynienia z suszą ani powodzią.

110
00:04:54,244 --> 00:04:57,029
Tak ta rzeka wyglądała na co dzień.

111
00:04:57,029 --> 00:04:59,933
Dzisiaj, przy normalnych warunkach

112
00:04:59,933 --> 00:05:03,501
wody zostało tylko tyle.

113
00:05:03,501 --> 00:05:06,503
Różnicę spowodowało 
nawadnianie pól na pustyni,

114
00:05:06,503 --> 00:05:10,059
a może pola golfowe w Scottsdale.

115
00:05:10,059 --> 00:05:12,979
W każdym razie to bardzo dużo wody,

116
00:05:12,979 --> 00:05:15,386
zużywanej do podlewania upraw.

117
00:05:15,386 --> 00:05:18,066
Płynąc w dół Kolorado widać,

118
00:05:18,066 --> 00:05:21,346
że wyschła całkowicie 
i nie wpływa już do oceanu.

119
00:05:21,346 --> 00:05:24,474
Całkowicie zużyliśmy rzekę

120
00:05:24,474 --> 00:05:26,602
przez nawadnianie.

121
00:05:26,602 --> 00:05:28,358
A nie jest to najgorszy przykład.

122
00:05:28,358 --> 00:05:31,178
Ten prawdopodobnie jest: Jezioro Aralskie.

123
00:05:31,178 --> 00:05:34,082
Małe przypomnienie: znajduje się ono

124
00:05:34,082 --> 00:05:36,141
na terenie byłego Związku Radzieckiego,

125
00:05:36,141 --> 00:05:38,713
między Kazachstanem a Uzbekistanem,

126
00:05:38,713 --> 00:05:41,161
jedno z większych 
bezodpływowych jezior świata.

127
00:05:41,161 --> 00:05:43,473
Jest tu pewien paradoks, bo wygląda

128
00:05:43,473 --> 00:05:46,995
jakby otaczała je pustynia. 
Skąd się tu wzięło?

129
00:05:46,995 --> 00:05:48,958
Powodem są znajdujące się 
po prawej stronie

130
00:05:48,958 --> 00:05:51,450
dwie małe rzeki, płynące przez pustynię

131
00:05:51,450 --> 00:05:54,967
do tego zbiornika.

132
00:05:54,967 --> 00:05:57,549
Rzeki zasilane są przez roztopy górskie

133
00:05:57,549 --> 00:06:00,482
daleko na wschodzie. Woda spływa rzekami

134
00:06:00,482 --> 00:06:03,682
przez pustynię i zasila Jezioro Aralskie.

135
00:06:03,682 --> 00:06:07,694
W latach 50. Sowieci postanowili 
zmienić bieg rzeki,

136
00:06:07,694 --> 00:06:10,047
aby nawodnić w Kazachstanie uprawy bawełny,

137
00:06:10,047 --> 00:06:13,827
sprzedać ją na międzynarodowym rynku

138
00:06:13,827 --> 00:06:15,887
i zarobić w obcych walutach.

139
00:06:15,887 --> 00:06:17,813
Bardzo potrzebowali pieniędzy.

140
00:06:17,813 --> 00:06:19,809
Możecie wyobrazić sobie, co się stało.

141
00:06:19,809 --> 00:06:22,739
Co będzie, jeśli zamkniemy 
dopływ wody do jeziora?

142
00:06:22,739 --> 00:06:25,187
Tak wyglądało w roku 1973,

143
00:06:25,187 --> 00:06:27,399
1986,

144
00:06:27,399 --> 00:06:30,203
1999,

145
00:06:30,203 --> 00:06:33,258
2004

146
00:06:33,258 --> 00:06:37,923
i 11 miesięcy temu.

147
00:06:37,923 --> 00:06:39,972
To jest niesamowite.

148
00:06:39,972 --> 00:06:43,163
Wielu z widzów mieszka 
na Środkowym Zachodzie.

149
00:06:43,163 --> 00:06:45,823
Wyobraźcie sobie, że to Jezioro Górne.

150
00:06:45,823 --> 00:06:49,097
Albo Huron.

151
00:06:49,097 --> 00:06:50,704
To niezwykła zmiana,

152
00:06:50,704 --> 00:06:53,047
nie tylko jeśli chodzi 
o wodę i linię brzegową.

153
00:06:53,047 --> 00:06:55,416
To fundamentalna zmiana

154
00:06:55,416 --> 00:06:57,673
w działaniu regionalnego środowiska.

155
00:06:57,673 --> 00:06:58,957
Zacznijmy od tego.

156
00:06:58,957 --> 00:07:01,167
W ZSRR nie przejmowano się ekologią,

157
00:07:01,167 --> 00:07:02,707
więc na dnie jeziora nie znajdziemy nic miłego.

158
00:07:02,707 --> 00:07:06,111
więc na dnie jeziora nie znajdziemy nic miłego.

159
00:07:06,111 --> 00:07:08,055
Wiele toksycznych śmieci, odpady,

160
00:07:08,055 --> 00:07:10,471
które teraz roznosi wiatr.

161
00:07:10,471 --> 00:07:12,603
Na jednej z tych małych, niedostępnych wysp

162
00:07:12,603 --> 00:07:14,215
dawniej przeprowadzano testy

163
00:07:14,215 --> 00:07:16,911
sowieckiej broni biologicznej.

164
00:07:16,911 --> 00:07:18,265
Dziś można tam dojść na piechotę.

165
00:07:18,265 --> 00:07:19,812
Pogoda się zmieniła.

166
00:07:19,812 --> 00:07:23,121
19 z 20 gatunków ryb, żyjących tylko tam,

167
00:07:23,121 --> 00:07:26,071
w ostatnim czasie wyginęło.

168
00:07:26,071 --> 00:07:28,951
To więcej niż katastrofa ekologiczna.

169
00:07:28,951 --> 00:07:30,446
Pokażę wam to dobitniej.

170
00:07:30,446 --> 00:07:33,175
Tę fotografię dał mi Al Gore kilka lat temu.

171
00:07:33,175 --> 00:07:34,824
Zrobił ją podczas podróży do ZSRR

172
00:07:34,824 --> 00:07:36,086
dawno, dawno temu.

173
00:07:36,086 --> 00:07:39,082
Widać statki rybackie na Jeziorze Aralskim.

174
00:07:39,082 --> 00:07:41,240
Widzicie wykopany kanał?

175
00:07:41,240 --> 00:07:43,704
Desperacko próbowali wprowadzić łodzie

176
00:07:43,704 --> 00:07:45,920
na resztki wody. Musieli się poddać.

177
00:07:45,920 --> 00:07:48,384
bo nie nadążali z portową infrastrukturą

178
00:07:48,384 --> 00:07:50,554
za wycofującą się linią brzegową.

179
00:07:50,554 --> 00:07:52,565
Nie wiem jak was, ale mnie przeraża myśl,

180
00:07:52,565 --> 00:07:54,963
że przyszli archeologowie to wykopią

181
00:07:54,963 --> 00:07:57,783
i będą pytać: "Co wam przyszło do głowy?".

182
00:07:57,783 --> 00:08:00,811
To jest ta przyszłość, której tak wyczekujemy.

183
00:08:00,811 --> 00:08:03,724
Obecnie używamy 50% słodkich wód na Ziemi,

184
00:08:03,724 --> 00:08:05,916
co jest w miarę rozsądne, ale samo rolnictwo

185
00:08:05,916 --> 00:08:08,316
używa z tego 70%.

186
00:08:08,316 --> 00:08:11,476
Rolnictwo wykorzystuje dużo wody i ziemi.

187
00:08:11,476 --> 00:08:14,820
Wykorzystuje też atmosferę.

188
00:08:14,820 --> 00:08:17,156
Zazwyczaj gdy myślimy o atmosferze,

189
00:08:17,156 --> 00:08:19,804
myślimy o zmianach klimatycznych 
i gazach cieplarnianych,

190
00:08:19,804 --> 00:08:21,860
skupiając się głównie na produkcji energii.

191
00:08:21,860 --> 00:08:24,496
Otóż rolnictwo stanowi największe źródło

192
00:08:24,496 --> 00:08:26,548
emisji gazów cieplarnianych.

193
00:08:26,548 --> 00:08:28,604
Biorąc pod uwagę dwutlenek węgla

194
00:08:28,604 --> 00:08:30,756
z wypalania lasów deszczowych

195
00:08:30,756 --> 00:08:33,316
albo metan z hodowli bydła i uprawy ryżu,

196
00:08:33,316 --> 00:08:36,229
czy związki azotu w wielu nawozach,

197
00:08:36,229 --> 00:08:39,000
okazuje się, że to ponad 30%

198
00:08:39,000 --> 00:08:42,016
emitowanych gazów cieplarnianych.

199
00:08:42,016 --> 00:08:43,870
To więcej niż emituje transport.

200
00:08:43,870 --> 00:08:45,620
To więcej niż emitują elektrownie.

201
00:08:45,620 --> 00:08:48,245
To więcej nic cała produkcja przemysłowa.

202
00:08:48,245 --> 00:08:51,355
To największe źródło gazów cieplarnianych

203
00:08:51,355 --> 00:08:53,675
w całej ludzkiej działalności.

204
00:08:53,675 --> 00:08:56,301
Niewiele się o tym mówi.

205
00:08:56,301 --> 00:08:59,354
Rolnictwo jest wszechobecne,

206
00:08:59,354 --> 00:09:01,491
zdominowało planetę.

207
00:09:01,491 --> 00:09:03,849
Zajmuje 40% lądów,

208
00:09:03,849 --> 00:09:05,957
wykorzystuje 70% używanej wody

209
00:09:05,957 --> 00:09:08,682
i emituje 30% gazów cieplarnianych.

210
00:09:08,682 --> 00:09:11,531
Podwoiliśmy obecność azotu i fosforu

211
00:09:11,531 --> 00:09:13,994
w ekosystemach używając nawozów,

212
00:09:13,994 --> 00:09:16,765
pogarszając jakość wód w rzekach,

213
00:09:16,765 --> 00:09:19,482
jeziorach, a nawet oceanach.

214
00:09:19,482 --> 00:09:22,157
To najważniejszy czynnik 
utraty bioróżnorodności.

215
00:09:22,157 --> 00:09:24,258
Bez wątpienia rolnictwo jest

216
00:09:24,258 --> 00:09:27,938
najpotężniejszą siłą na tej planecie

217
00:09:27,938 --> 00:09:30,557
od czasów epoki lodowcowej.

218
00:09:30,557 --> 00:09:33,537
Rywalizuje znaczeniem ze zmianami klimatu.

219
00:09:33,537 --> 00:09:36,462
Obydwa zjawiska zachodzą równocześnie.

220
00:09:36,462 --> 00:09:38,834
Trzeba podkreślić, że nie wszystko jest złe.

221
00:09:38,834 --> 00:09:42,102
Rolnictwo nie jest złe.

222
00:09:42,102 --> 00:09:44,282
Wszyscy na nim polegamy.

223
00:09:44,282 --> 00:09:48,722
To nie dodatek, nie luksus. To konieczność.

224
00:09:48,722 --> 00:09:50,866
Musimy dostarczyć żywność i paszę,

225
00:09:50,866 --> 00:09:54,722
włókna i biopaliwa dla 7 miliardów ludzi.

226
00:09:54,722 --> 00:09:57,458
Wiadomo, że popyt

227
00:09:57,458 --> 00:09:59,488
tylko wzrośnie w przyszłości.

228
00:09:59,488 --> 00:10:02,026
Problem sam nie zniknie.

229
00:10:02,026 --> 00:10:04,257
Będzie rósł, bo wzrośnie ilość ludzi.

230
00:10:04,257 --> 00:10:07,250
Jest nas 7 miliardów,

231
00:10:07,250 --> 00:10:09,450
a będzie przynajmniej 9.

232
00:10:09,450 --> 00:10:12,242
Pewnie 9,5, zanim skończymy.

233
00:10:12,242 --> 00:10:14,619
Co ważne, zmienia się nasza dieta.

234
00:10:14,619 --> 00:10:17,666
Bogatsze społeczeństwa 
konsumują więcej mięsa,

235
00:10:17,666 --> 00:10:20,733
którego wytworzenie zużywa więcej zasobów,

236
00:10:20,733 --> 00:10:24,194
niż potrzebuje dieta wegetariańska.

237
00:10:24,194 --> 00:10:28,116
Więcej ludzi je coraz więcej i coraz lepiej,

238
00:10:28,116 --> 00:10:31,317
a jednocześnie trwa kryzys energetyczny,

239
00:10:31,317 --> 00:10:34,790
bo musimy zamienić ropę 
na inne źródła energii.

240
00:10:34,790 --> 00:10:37,361
Musimy uwzględnić użycie biopaliw

241
00:10:37,361 --> 00:10:39,140
czy biomasy.

242
00:10:39,140 --> 00:10:41,893
Gdy zbierze się to razem, 
trudno sobie wyobrazić,

243
00:10:41,893 --> 00:10:44,245
jak przetrwamy do końca stulecia

244
00:10:44,245 --> 00:10:48,573
bez podwojenia produkcji rolnej.

245
00:10:48,573 --> 00:10:50,522
Jak to zrobić?

246
00:10:50,522 --> 00:10:53,315
Jak podwoić produkcję na całym świecie?

247
00:10:53,315 --> 00:10:56,003
Można uprawiać więcej ziemi.

248
00:10:56,003 --> 00:10:58,802
Wykonaliśmy taką analizę. Po lewej stan aktualny,

249
00:10:58,802 --> 00:11:02,296
po prawej potencjalne wykorzystanie,

250
00:11:02,296 --> 00:11:05,244
w oparciu o gleby i klimat, 
zakładając, że zmiany klimatyczne

251
00:11:05,244 --> 00:11:07,085
nie zaburzą za bardzo tego obrazu.

252
00:11:07,085 --> 00:11:08,973
Co nie jest dobrym założeniem.

253
00:11:08,973 --> 00:11:11,162
Możemy uprawiać więcej ziemi,

254
00:11:11,162 --> 00:11:14,143
ale pozostałe tereny to zwykle obszary wrażliwe.

255
00:11:14,143 --> 00:11:16,181
Mają wiele bioróżnorodności,

256
00:11:16,181 --> 00:11:18,615
którą chcemy chronić.

257
00:11:18,615 --> 00:11:21,439
Można zwiększyć produkcję zwiększając farmy,

258
00:11:21,439 --> 00:11:22,757
ale lepiej tego nie robić,

259
00:11:22,757 --> 00:11:26,423
bo niesie to ze sobą 
wielkie ryzyko ekologiczne.

260
00:11:26,423 --> 00:11:28,807
Zamiast tego możemy spróbować

261
00:11:28,807 --> 00:11:32,592
wydajniej wykorzystywać obecne tereny.

262
00:11:32,592 --> 00:11:34,992
Próbowaliśmy określić,

263
00:11:34,992 --> 00:11:37,559
gdzie można poprawić plony

264
00:11:37,559 --> 00:11:39,825
bez niszczenia środowiska.

265
00:11:39,825 --> 00:11:42,226
Na zielono zaznaczono dla przykładu

266
00:11:42,226 --> 00:11:44,376
uprawy kukurydzy.

267
00:11:44,376 --> 00:11:46,977
Są chyba maksymalnie wydajne

268
00:11:46,977 --> 00:11:49,855
dla danego klimatu i gleby.

269
00:11:49,855 --> 00:11:52,206
Brązowe i żółte obszary to miejsca,

270
00:11:52,206 --> 00:11:54,720
gdzie wydajność sięga tylko 20% -30%.

271
00:11:54,720 --> 00:11:56,060
gdzie wydajność sięga tylko 20% -30%.

272
00:11:56,060 --> 00:11:58,378
Dużo ich w Afryce, Ameryce Łacińskiej

273
00:11:58,378 --> 00:12:01,238
i co ciekawe także w Europie Wschodniej,

274
00:12:01,238 --> 00:12:03,479
w krajach dawnego bloku wschodniego

275
00:12:03,479 --> 00:12:05,703
gdzie wciąż nie zrobili z tym porządku.

276
00:12:05,703 --> 00:12:08,336
To wymaga składników odżywczych i wody.

277
00:12:08,336 --> 00:12:10,469
Będzie to rolnictwo ekologiczne,

278
00:12:10,469 --> 00:12:12,282
konwencjonalne albo mieszanina.

279
00:12:12,282 --> 00:12:14,447
Rośliny potrzebują wody 
i składników odżywczych.

280
00:12:14,447 --> 00:12:17,655
Jest szansa, że może się udać.

281
00:12:17,655 --> 00:12:19,935
Ale trzeba uwzględnić przy tym

282
00:12:19,935 --> 00:12:22,544
przyszłe zapotrzebowanie na żywność

283
00:12:22,544 --> 00:12:25,807
i ochronę środowiska.

284
00:12:25,807 --> 00:12:28,821
Trzeba wypracować kompromis

285
00:12:28,821 --> 00:12:32,530
między produkcją żywności, 
a ochroną środowiska.

286
00:12:32,530 --> 00:12:35,060
Obecne rozwiązania to "wszystko albo nic".

287
00:12:35,060 --> 00:12:37,022
Można uprawiać pola.

288
00:12:37,022 --> 00:12:38,483
W tle widać uprawę soi.

289
00:12:38,483 --> 00:12:41,610
Diagram pokazuje, że zbierzemy duże plony,

290
00:12:41,610 --> 00:12:44,128
ale pojawią się problemy z czystą wodą,

291
00:12:44,128 --> 00:12:47,125
dwutlenkiem węgla, spadkiem bioróżnorodności.

292
00:12:47,125 --> 00:12:49,133
Na pierwszym planie mamy prerię,

293
00:12:49,133 --> 00:12:50,691
która ma wielkie znaczenie dla środowiska,

294
00:12:50,691 --> 00:12:53,895
ale nie może nas wykarmić.

295
00:12:53,895 --> 00:12:56,432
Trzeba wymyślić, jak połączyć te role

296
00:12:56,432 --> 00:13:00,542
i stworzyć nowy typ rolnictwa.

297
00:13:00,542 --> 00:13:02,753
Gdy o tym opowiadam, ludzie pytają:

298
00:13:02,753 --> 00:13:05,985
"Przecież już jest rozwiązanie". 
Tu podają: ekologiczne uprawy,

299
00:13:05,985 --> 00:13:10,733
lokalną żywność, GMO, 
subwencje, nowe ustawy.

300
00:13:10,733 --> 00:13:13,500
Tak, mamy wiele sensownych pomysłów,

301
00:13:13,500 --> 00:13:16,573
ale żaden z nich nie stanowi złotego środka.

302
00:13:16,573 --> 00:13:19,533
Rzeczywistość jest bardziej skomplikowana.

303
00:13:19,533 --> 00:13:22,045
Zebrane razem,

304
00:13:22,045 --> 00:13:24,363
wszystkie pomysły nabiorą mocy,

305
00:13:24,363 --> 00:13:26,763
ale trzeba je złożyć.

306
00:13:26,763 --> 00:13:29,296
Trzeba wynaleźć nowy rodzaj rolnictwa,

307
00:13:29,296 --> 00:13:31,980
na który składają się najlepsze idee

308
00:13:31,980 --> 00:13:35,085
konwencjonalnego rolnictwa 
i zielonej rewolucji,

309
00:13:35,085 --> 00:13:38,637
oraz uprawy ekologiczne, 
produkcja lokalna

310
00:13:38,637 --> 00:13:42,045
i pomysły dotyczące ochrony środowiska.

311
00:13:42,045 --> 00:13:43,850
Te idee nie mają się nawzajem zwalczać,

312
00:13:43,850 --> 00:13:47,599
tylko współpracować 
przy tworzeniu nowego rolnictwa

313
00:13:47,599 --> 00:13:52,317
tzw. terrakultury, rolnictwa dla całej planety.

314
00:13:52,317 --> 00:13:55,301
Takie rozmowy są naprawdę trudne.

315
00:13:55,301 --> 00:13:57,413
Próbowaliśmy przekonać poszczególne strony,

316
00:13:57,413 --> 00:13:59,716
że zamiast się kłócić

317
00:13:59,716 --> 00:14:01,216
lepiej jest współpracować.

318
00:14:01,216 --> 00:14:03,763
Pokażę wam krótkie nagranie,

319
00:14:03,763 --> 00:14:06,093
podsumowanie obecnych starań

320
00:14:06,093 --> 00:14:09,819
do zwiększenia współpracy.

321
00:14:09,819 --> 00:14:13,480
(Muzyka)

322
00:14:13,480 --> 00:14:17,137
(Instytut Środowiska, Uniwersytet Minnesoty)

323
00:14:17,137 --> 00:14:18,578
(Muzyka)

324
00:14:18,578 --> 00:14:20,226
Światowa populacja zwiększa się

325
00:14:20,226 --> 00:14:23,239
o 75 milionów każdego roku.

326
00:14:23,239 --> 00:14:25,672
To prawie tyle, co populacja Niemiec.

327
00:14:25,672 --> 00:14:28,615
Zbliżamy się do przekroczenia 
poziomu 7 miliardów.

328
00:14:28,615 --> 00:14:31,305
W tym tempie w 2040 roku 
będzie nas 9 miliardów.

329
00:14:31,305 --> 00:14:33,073
Wszyscy potrzebujemy jedzenia.

330
00:14:33,073 --> 00:14:34,424
Ale jak?

331
00:14:34,424 --> 00:14:37,312
Jak wykarmić rosnącą populację 
bez zniszczenia planety?

332
00:14:37,312 --> 00:14:40,557
Już wiemy, że zmiany klimatyczne 
to duży problem.

333
00:14:40,557 --> 00:14:41,807
Ale to nie jedyny problem.

334
00:14:41,807 --> 00:14:44,729
Musimy stawić czoła 
"innej niewygodnej prawdzie".

335
00:14:44,729 --> 00:14:47,277
Globalny kryzys w rolnictwie.

336
00:14:47,277 --> 00:14:53,536
Wzrost populacji + spożycie i nabiału + koszty energii + biopaliwa = zużycie zasobów naturalnych.

337
00:14:53,536 --> 00:14:56,985
Rolnictwo zużywa ponad 40% lądów na Ziemi.

338
00:14:56,985 --> 00:14:58,991
Pola uprawne zajmują 16 mln km2.

339
00:14:58,991 --> 00:15:02,184
To prawie tyle, ile Ameryka Południowa.

340
00:15:02,184 --> 00:15:03,979
Pastwiska zajmują 30 mln km2.

341
00:15:03,979 --> 00:15:06,054
To tyle, co Afryka.

342
00:15:06,054 --> 00:15:10,770
Rolnictwo używa 60 razy tyle miejsca 
co miasta i przedmieścia łącznie.

343
00:15:10,770 --> 00:15:14,482
Nawadnianie pochłania większość wody.

344
00:15:14,482 --> 00:15:18,856
2800 km3 wody idzie na uprawy każdego roku.

345
00:15:18,856 --> 00:15:22,638
Wystarczy, aby codziennie 7305 razy 
wypełnić Empire State Building.

346
00:15:22,638 --> 00:15:25,619
W wielu głównych rzekach spadł przepływ.

347
00:15:25,619 --> 00:15:27,643
Niektóre całkowicie wyschły.

348
00:15:27,643 --> 00:15:31,627
Jezioro Aralskie zamieniło się w pustynię.

349
00:15:31,627 --> 00:15:35,250
Rzeka Kolorado nie dopływa już do oceanu.

350
00:15:35,250 --> 00:15:39,133
Nawozy ponad dwukrotnie zwiększyły 
stężenia fosforu i azotu w środowisku.

351
00:15:39,133 --> 00:15:40,389
Efekty?

352
00:15:40,389 --> 00:15:42,373
Wszechobecne zanieczyszczenia wody

353
00:15:42,373 --> 00:15:44,535
i olbrzymia degradacja jezior i rzek.

354
00:15:44,535 --> 00:15:48,909
Niespodziewanie, rolnictwo jest największym 
źródłem zmian klimatycznych.

355
00:15:48,909 --> 00:15:51,336
Produkuje 30% gazów cieplarnianych.

356
00:15:51,336 --> 00:15:54,029
Więcej niż cały przemysł 
i produkcja elektryczności,

357
00:15:54,029 --> 00:15:57,005
czy wszystkie samoloty, pociągi i samochody.

358
00:15:57,005 --> 00:15:59,373
Większość emisji pochodzi 
z karczowania lasów deszczowych,

359
00:15:59,373 --> 00:16:00,749
metan z hodowli zwierząt i pól ryżowych,

360
00:16:00,749 --> 00:16:02,581
a związki azotu z nawozów.

361
00:16:02,581 --> 00:16:05,836
Nic nie zmieniło świata tak, jak rolnictwo.

362
00:16:05,836 --> 00:16:09,367
I nie ma nic bardziej kluczowego 
dla naszego przetrwania.

363
00:16:09,367 --> 00:16:10,873
Rodzi się problem...

364
00:16:10,873 --> 00:16:15,228
Jeśli przybędzie jeszcze kilka miliardów ludzi,

365
00:16:15,228 --> 00:16:19,812
trzeba będzie podwoić 
albo nawet potroić produkcję żywności.

366
00:16:19,812 --> 00:16:21,208
Jak tego dokonamy?

367
00:16:21,208 --> 00:16:24,011
Potrzeba szerszego dialogu, 
międzynarodowej współpracy.

368
00:16:24,011 --> 00:16:25,819
Zainwestujmy w realne rozwiązania.

369
00:16:25,819 --> 00:16:30,157
Zachęty dla rolników, wydajną produkcję, 
nowe odmiany roślin, racjonalne nawadnianie,

370
00:16:30,157 --> 00:16:33,818
recykling wody, wydajniejszą orkę, 
przemyślaną dietę.

371
00:16:33,818 --> 00:16:36,024
Ważna jest każda opinia.

372
00:16:36,024 --> 00:16:37,974
Przedstawiciele wielkich firm,

373
00:16:37,974 --> 00:16:39,121
organizacji ekologicznych

374
00:16:39,121 --> 00:16:40,582
i ekologicznego rolnictwa...

375
00:16:40,582 --> 00:16:42,617
muszą współpracować.

376
00:16:42,617 --> 00:16:44,175
Nie ma jednego rozwiązania.

377
00:16:44,191 --> 00:16:45,800
Potrzebujemy współpracy,

378
00:16:45,800 --> 00:16:47,236
inwencji,

379
00:16:47,236 --> 00:16:48,014
determinacji,

380
00:16:48,014 --> 00:16:51,673
bo porażka nie wchodzi w grę.

381
00:16:51,673 --> 00:16:55,370
Jak wykarmimy świat nie niszcząc go?

382
00:16:55,370 --> 00:16:58,236
Stoimy przed jednym z największych problemów

383
00:16:58,236 --> 00:17:00,346
w historii cywilizacji.

384
00:17:00,346 --> 00:17:03,020
Jak wykarmić 9 miliardów ludzi

385
00:17:03,020 --> 00:17:06,774
w sposób zrównoważony i sprawiedliwy,

386
00:17:06,774 --> 00:17:08,475
a przy tym chronić planetę

387
00:17:08,475 --> 00:17:11,288
dla kolejnych pokoleń.

388
00:17:11,288 --> 00:17:12,804
To będzie jeden 
z najtrudniejszych problemów,

389
00:17:12,804 --> 00:17:14,675
z jakim przyjdzie się zmierzyć ludzkości.

390
00:17:14,675 --> 00:17:17,925
Koniecznie musimy go rozwiązać

391
00:17:17,925 --> 00:17:22,262
i to za pierwszym razem, 
bo drugiego razu nie będzie.

392
00:17:22,262 --> 00:17:26,237
Dziękuję bardzo. (Oklaski)