0:00:01.000,0:00:02.995
Chciałbym dzisiaj porozmawiać

0:00:02.995,0:00:04.929
o globalnym problemie

0:00:04.929,0:00:09.466
użytkowania terenów, żywności [br]i środowiska,

0:00:09.466,0:00:10.787
który dotyczy nas wszystkich.

0:00:10.787,0:00:13.517
Nazywam to "inną niewygodną prawdą".

0:00:13.517,0:00:16.794
Na początek pojedźmy w krótką podróż.

0:00:16.794,0:00:19.590
Popatrzmy na naszą planetę, ale w nocy

0:00:19.590,0:00:21.126
i z kosmosu.

0:00:21.126,0:00:24.077
Tak wygląda nasza planeta

0:00:24.077,0:00:26.215
w nocy z pokładu satelity.

0:00:26.215,0:00:29.069
Pierwsze, co rzuca się w oczy,

0:00:29.069,0:00:32.386
to szeroko rozpowszechniona obecność

0:00:32.386,0:00:34.450
ludzi na tej planecie.

0:00:34.450,0:00:37.185
Widzimy miasta, widzimy pola naftowe,

0:00:37.185,0:00:40.382
da się nawet zauważyć [br]floty rybackie na morzach.

0:00:40.382,0:00:42.946
Zdominowaliśmy dużą część planety,

0:00:42.946,0:00:44.719
głównie przez używanie energii,

0:00:44.719,0:00:46.453
co można zaobserwować w nocy.

0:00:46.453,0:00:48.627
Przypatrzmy się trochę bliżej

0:00:48.627,0:00:50.669
i przy świetle słonecznym.

0:00:50.669,0:00:54.359
Za dnia widzimy różne krajobrazy.

0:00:54.359,0:00:57.912
To część Niziny Amazonki, [br]miejsce zwane Rondônią,

0:00:57.912,0:01:01.502
w południowo-centralnej części [br]Amazonii Brazylijskiej.

0:01:01.502,0:01:04.118
W prawym górnym rogu

0:01:04.118,0:01:06.644
zobaczycie cienką, białą linię.

0:01:06.644,0:01:10.022
To droga wybudowana w latach 70.

0:01:10.022,0:01:13.689
Wracając tam w 2001 r. zobaczymy,

0:01:13.689,0:01:15.946
że droga rozrosła się

0:01:15.946,0:01:19.796
i powstały kolejne drogi,

0:01:19.796,0:01:22.937
na końcu których jest polana

0:01:22.937,0:01:25.098
pod hodowlę krów.

0:01:25.098,0:01:28.410
To krowy na mięso. Będziemy je jeść.

0:01:28.410,0:01:31.041
Trafią na stoły w Ameryce Południowej,

0:01:31.041,0:01:33.825
w Brazylii i Argentynie. Nie trafią tutaj.

0:01:33.825,0:01:36.561
Ale ten wzór wylesiania, [br]podobny do rybich ości,

0:01:36.561,0:01:39.146
widać w wielu miejscach w tropikach,

0:01:39.146,0:01:41.374
zwłaszcza w tej części świata.

0:01:41.374,0:01:44.697
Trochę dalej na południe

0:01:44.697,0:01:47.089
dotrzemy do boliwijskiej granicy Amazonii.

0:01:47.089,0:01:51.225
W 1975, jeśli dobrze się przyjrzeć,

0:01:51.225,0:01:54.787
widać cienką, białą linię podobną do szwu,

0:01:54.787,0:01:56.099
i jedną samotną farmę

0:01:56.099,0:01:58.662
pośrodku pierwotnej dżungli.

0:01:58.662,0:02:03.435
Wróćmy tu w 2003 r.,

0:02:03.435,0:02:05.963
a zobaczymy, że krajobraz [br]przypomina raczej

0:02:05.963,0:02:08.845
stan Iowa niż las deszczowy.

0:02:08.845,0:02:12.213
To, co widzicie to uprawy soi.

0:02:12.213,0:02:15.086
Wysyła się ją do Europy i Chin [br]jako karmę dla zwierząt,

0:02:15.086,0:02:18.832
zwłaszcza po panice wywołanej [br]przez chorobę szalonych krów

0:02:18.832,0:02:21.373
10 lat temu, gdy nie chcieliśmy [br]karmić zwierząt

0:02:21.373,0:02:24.803
białkiem zwierzęcym, [br]które może przenosić chorobę.

0:02:24.803,0:02:27.415
Zamiast tego karmimy je białkiem roślinnym.

0:02:27.415,0:02:29.207
Popyt na soję bardzo wzrósł,

0:02:29.207,0:02:32.832
pokazując, jak handel i globalizacja

0:02:32.832,0:02:35.704
naprawdę wpływają na lasy deszczowe

0:02:35.704,0:02:37.641
i Amazonię - niesamowicie dziwny

0:02:37.641,0:02:40.357
i powiązany jest dzisiejszy świat.

0:02:40.357,0:02:42.678
Raz za razem

0:02:42.678,0:02:44.814
podczas tej małej wycieczki po świecie

0:02:44.814,0:02:48.565
zobaczymy, że mnóstwo miejsc

0:02:48.565,0:02:51.334
oczyszczono i dostosowano

0:02:51.334,0:02:53.669
do uprawy roślin.

0:02:53.669,0:02:56.029
Nasuwają się pytania.

0:02:56.029,0:02:58.517
Ile ziemi wykorzystuje rolnictwo,

0:02:58.517,0:03:00.913
gdzie i jak zmieni się to w przyszłości

0:03:00.913,0:03:03.407
i co to właściwie oznacza?

0:03:03.407,0:03:06.375
Nasz zespół przyjrzał się temu [br]w globalnej skali,

0:03:06.375,0:03:09.295
używając danych satelitarnych i lokalnych

0:03:09.295,0:03:11.479
do oszacowania wpływu rolnictwa.

0:03:11.479,0:03:15.191
Doszliśmy do zdumiewających wniosków.

0:03:15.191,0:03:17.982
Ta mapa ukazuje obecność rolnictwa

0:03:17.982,0:03:20.046
na Ziemi.

0:03:20.046,0:03:23.006
Zielone obszary wykorzystuje się pod uprawy,

0:03:23.006,0:03:26.207
jak pszenica, soja, kukurydza czy ryż.

0:03:26.207,0:03:30.471
Łącznie to 16 mln kilometrów kwadratowych.

0:03:30.471,0:03:32.595
Zebrane razem dałyby obszar

0:03:32.595,0:03:35.262
wielkości Ameryki Południowej.

0:03:35.262,0:03:37.938
Na brązowo zaznaczono pastwiska,

0:03:37.938,0:03:40.155
gdzie wypasa się zwierzęta.

0:03:40.155,0:03:42.871
Łącznie to około 30 mln [br]kilometrów kwadratowych,

0:03:42.871,0:03:45.290
co odpowiada powierzchni Afryki,

0:03:45.290,0:03:48.203
mnóstwo ziemi, [br]oczywiście najlepszej ziemi.

0:03:48.203,0:03:50.355
To, co pozostało, to na przykład

0:03:50.355,0:03:52.366
środek Sahary albo Syberia

0:03:52.366,0:03:54.057
albo środek lasu deszczowego.

0:03:54.057,0:03:57.802
Używamy najcenniejszych terenów planety.

0:03:57.802,0:04:00.593
Około 40% lądów

0:04:00.593,0:04:03.305
poświęcono na rolnictwo.

0:04:03.305,0:04:05.874
To 60 razy więcej

0:04:05.874,0:04:08.449
niż inne obszary, na które narzekamy,

0:04:08.449,0:04:11.666
jak przerośnięte przedmieścia i miasta, [br]gdzie większość z nas mieszka.

0:04:11.666,0:04:14.529
Połowa ludzkości mieszka teraz w miastach,

0:04:14.529,0:04:18.465
ale 60 razy większą powierzchnię zajmuje rolnictwo.

0:04:18.465,0:04:20.384
To są zadziwiające wnioski

0:04:20.384,0:04:22.561
i zaszokowało nas, gdy do nich doszliśmy.

0:04:22.561,0:04:25.265
Wykorzystujemy olbrzymie tereny pod rolnictwo,

0:04:25.265,0:04:27.971
ale przy okazji zużywamy mnóstwo wody.

0:04:27.971,0:04:30.499
To zdjęcie pochodzi z Arizony.

0:04:30.499,0:04:31.308
Patrząc można zapytać:

0:04:31.308,0:04:32.435
"Co tutaj posadzili?".

0:04:32.435,0:04:35.367
Okazuje się, że to sałata [br]na środku pustyni,

0:04:35.367,0:04:37.755
spryskiwana wodą.

0:04:37.755,0:04:39.305
Pewnie sprzedają ją

0:04:39.305,0:04:41.981
w supermarketach w Twin Cities.

0:04:41.981,0:04:44.293
Co interesujące, ta woda musi skądś się wziąć,

0:04:44.293,0:04:46.837
a pochodzi stąd,

0:04:46.837,0:04:49.477
z rzeki Kolorado w Północnej Ameryce.

0:04:49.477,0:04:52.125
To jest Kolorado w zwykły dzień w latach 50.

0:04:52.125,0:04:54.244
Nie mamy do czynienia z suszą ani powodzią.

0:04:54.244,0:04:57.029
Tak ta rzeka wyglądała na co dzień.

0:04:57.029,0:04:59.933
Dzisiaj, przy normalnych warunkach

0:04:59.933,0:05:03.501
wody zostało tylko tyle.

0:05:03.501,0:05:06.503
Różnicę spowodowało [br]nawadnianie pól na pustyni,

0:05:06.503,0:05:10.059
a może pola golfowe w Scottsdale.

0:05:10.059,0:05:12.979
W każdym razie to bardzo dużo wody,

0:05:12.979,0:05:15.386
zużywanej do podlewania upraw.

0:05:15.386,0:05:18.066
Płynąc w dół Kolorado widać,

0:05:18.066,0:05:21.346
że wyschła całkowicie [br]i nie wpływa już do oceanu.

0:05:21.346,0:05:24.474
Całkowicie zużyliśmy rzekę

0:05:24.474,0:05:26.602
przez nawadnianie.

0:05:26.602,0:05:28.358
A nie jest to najgorszy przykład.

0:05:28.358,0:05:31.178
Ten prawdopodobnie jest: Jezioro Aralskie.

0:05:31.178,0:05:34.082
Małe przypomnienie: znajduje się ono

0:05:34.082,0:05:36.141
na terenie byłego Związku Radzieckiego,

0:05:36.141,0:05:38.713
między Kazachstanem a Uzbekistanem,

0:05:38.713,0:05:41.161
jedno z większych [br]bezodpływowych jezior świata.

0:05:41.161,0:05:43.473
Jest tu pewien paradoks, bo wygląda

0:05:43.473,0:05:46.995
jakby otaczała je pustynia. [br]Skąd się tu wzięło?

0:05:46.995,0:05:48.958
Powodem są znajdujące się [br]po prawej stronie

0:05:48.958,0:05:51.450
dwie małe rzeki, płynące przez pustynię

0:05:51.450,0:05:54.967
do tego zbiornika.

0:05:54.967,0:05:57.549
Rzeki zasilane są przez roztopy górskie

0:05:57.549,0:06:00.482
daleko na wschodzie. Woda spływa rzekami

0:06:00.482,0:06:03.682
przez pustynię i zasila Jezioro Aralskie.

0:06:03.682,0:06:07.694
W latach 50. Sowieci postanowili [br]zmienić bieg rzeki,

0:06:07.694,0:06:10.047
aby nawodnić w Kazachstanie uprawy bawełny,

0:06:10.047,0:06:13.827
sprzedać ją na międzynarodowym rynku

0:06:13.827,0:06:15.887
i zarobić w obcych walutach.

0:06:15.887,0:06:17.813
Bardzo potrzebowali pieniędzy.

0:06:17.813,0:06:19.809
Możecie wyobrazić sobie, co się stało.

0:06:19.809,0:06:22.739
Co będzie, jeśli zamkniemy [br]dopływ wody do jeziora?

0:06:22.739,0:06:25.187
Tak wyglądało w roku 1973,

0:06:25.187,0:06:27.399
1986,

0:06:27.399,0:06:30.203
1999,

0:06:30.203,0:06:33.258
2004

0:06:33.258,0:06:37.923
i 11 miesięcy temu.

0:06:37.923,0:06:39.972
To jest niesamowite.

0:06:39.972,0:06:43.163
Wielu z widzów mieszka [br]na Środkowym Zachodzie.

0:06:43.163,0:06:45.823
Wyobraźcie sobie, że to Jezioro Górne.

0:06:45.823,0:06:49.097
Albo Huron.

0:06:49.097,0:06:50.704
To niezwykła zmiana,

0:06:50.704,0:06:53.047
nie tylko jeśli chodzi [br]o wodę i linię brzegową.

0:06:53.047,0:06:55.416
To fundamentalna zmiana

0:06:55.416,0:06:57.673
w działaniu regionalnego środowiska.

0:06:57.673,0:06:58.957
Zacznijmy od tego.

0:06:58.957,0:07:01.167
W ZSRR nie przejmowano się ekologią,

0:07:01.167,0:07:02.707
więc na dnie jeziora nie znajdziemy nic miłego.

0:07:02.707,0:07:06.111
więc na dnie jeziora nie znajdziemy nic miłego.

0:07:06.111,0:07:08.055
Wiele toksycznych śmieci, odpady,

0:07:08.055,0:07:10.471
które teraz roznosi wiatr.

0:07:10.471,0:07:12.603
Na jednej z tych małych, niedostępnych wysp

0:07:12.603,0:07:14.215
dawniej przeprowadzano testy

0:07:14.215,0:07:16.911
sowieckiej broni biologicznej.

0:07:16.911,0:07:18.265
Dziś można tam dojść na piechotę.

0:07:18.265,0:07:19.812
Pogoda się zmieniła.

0:07:19.812,0:07:23.121
19 z 20 gatunków ryb, żyjących tylko tam,

0:07:23.121,0:07:26.071
w ostatnim czasie wyginęło.

0:07:26.071,0:07:28.951
To więcej niż katastrofa ekologiczna.

0:07:28.951,0:07:30.446
Pokażę wam to dobitniej.

0:07:30.446,0:07:33.175
Tę fotografię dał mi Al Gore kilka lat temu.

0:07:33.175,0:07:34.824
Zrobił ją podczas podróży do ZSRR

0:07:34.824,0:07:36.086
dawno, dawno temu.

0:07:36.086,0:07:39.082
Widać statki rybackie na Jeziorze Aralskim.

0:07:39.082,0:07:41.240
Widzicie wykopany kanał?

0:07:41.240,0:07:43.704
Desperacko próbowali wprowadzić łodzie

0:07:43.704,0:07:45.920
na resztki wody. Musieli się poddać.

0:07:45.920,0:07:48.384
bo nie nadążali z portową infrastrukturą

0:07:48.384,0:07:50.554
za wycofującą się linią brzegową.

0:07:50.554,0:07:52.565
Nie wiem jak was, ale mnie przeraża myśl,

0:07:52.565,0:07:54.963
że przyszli archeologowie to wykopią

0:07:54.963,0:07:57.783
i będą pytać: "Co wam przyszło do głowy?".

0:07:57.783,0:08:00.811
To jest ta przyszłość, której tak wyczekujemy.

0:08:00.811,0:08:03.724
Obecnie używamy 50% słodkich wód na Ziemi,

0:08:03.724,0:08:05.916
co jest w miarę rozsądne, ale samo rolnictwo

0:08:05.916,0:08:08.316
używa z tego 70%.

0:08:08.316,0:08:11.476
Rolnictwo wykorzystuje dużo wody i ziemi.

0:08:11.476,0:08:14.820
Wykorzystuje też atmosferę.

0:08:14.820,0:08:17.156
Zazwyczaj gdy myślimy o atmosferze,

0:08:17.156,0:08:19.804
myślimy o zmianach klimatycznych [br]i gazach cieplarnianych,

0:08:19.804,0:08:21.860
skupiając się głównie na produkcji energii.

0:08:21.860,0:08:24.496
Otóż rolnictwo stanowi największe źródło

0:08:24.496,0:08:26.548
emisji gazów cieplarnianych.

0:08:26.548,0:08:28.604
Biorąc pod uwagę dwutlenek węgla

0:08:28.604,0:08:30.756
z wypalania lasów deszczowych

0:08:30.756,0:08:33.316
albo metan z hodowli bydła i uprawy ryżu,

0:08:33.316,0:08:36.229
czy związki azotu w wielu nawozach,

0:08:36.229,0:08:39.000
okazuje się, że to ponad 30%

0:08:39.000,0:08:42.016
emitowanych gazów cieplarnianych.

0:08:42.016,0:08:43.870
To więcej niż emituje transport.

0:08:43.870,0:08:45.620
To więcej niż emitują elektrownie.

0:08:45.620,0:08:48.245
To więcej nic cała produkcja przemysłowa.

0:08:48.245,0:08:51.355
To największe źródło gazów cieplarnianych

0:08:51.355,0:08:53.675
w całej ludzkiej działalności.

0:08:53.675,0:08:56.301
Niewiele się o tym mówi.

0:08:56.301,0:08:59.354
Rolnictwo jest wszechobecne,

0:08:59.354,0:09:01.491
zdominowało planetę.

0:09:01.491,0:09:03.849
Zajmuje 40% lądów,

0:09:03.849,0:09:05.957
wykorzystuje 70% używanej wody

0:09:05.957,0:09:08.682
i emituje 30% gazów cieplarnianych.

0:09:08.682,0:09:11.531
Podwoiliśmy obecność azotu i fosforu

0:09:11.531,0:09:13.994
w ekosystemach używając nawozów,

0:09:13.994,0:09:16.765
pogarszając jakość wód w rzekach,

0:09:16.765,0:09:19.482
jeziorach, a nawet oceanach.

0:09:19.482,0:09:22.157
To najważniejszy czynnik [br]utraty bioróżnorodności.

0:09:22.157,0:09:24.258
Bez wątpienia rolnictwo jest

0:09:24.258,0:09:27.938
najpotężniejszą siłą na tej planecie

0:09:27.938,0:09:30.557
od czasów epoki lodowcowej.

0:09:30.557,0:09:33.537
Rywalizuje znaczeniem ze zmianami klimatu.

0:09:33.537,0:09:36.462
Obydwa zjawiska zachodzą równocześnie.

0:09:36.462,0:09:38.834
Trzeba podkreślić, że nie wszystko jest złe.

0:09:38.834,0:09:42.102
Rolnictwo nie jest złe.

0:09:42.102,0:09:44.282
Wszyscy na nim polegamy.

0:09:44.282,0:09:48.722
To nie dodatek, nie luksus. To konieczność.

0:09:48.722,0:09:50.866
Musimy dostarczyć żywność i paszę,

0:09:50.866,0:09:54.722
włókna i biopaliwa dla 7 miliardów ludzi.

0:09:54.722,0:09:57.458
Wiadomo, że popyt

0:09:57.458,0:09:59.488
tylko wzrośnie w przyszłości.

0:09:59.488,0:10:02.026
Problem sam nie zniknie.

0:10:02.026,0:10:04.257
Będzie rósł, bo wzrośnie ilość ludzi.

0:10:04.257,0:10:07.250
Jest nas 7 miliardów,

0:10:07.250,0:10:09.450
a będzie przynajmniej 9.

0:10:09.450,0:10:12.242
Pewnie 9,5, zanim skończymy.

0:10:12.242,0:10:14.619
Co ważne, zmienia się nasza dieta.

0:10:14.619,0:10:17.666
Bogatsze społeczeństwa [br]konsumują więcej mięsa,

0:10:17.666,0:10:20.733
którego wytworzenie zużywa więcej zasobów,

0:10:20.733,0:10:24.194
niż potrzebuje dieta wegetariańska.

0:10:24.194,0:10:28.116
Więcej ludzi je coraz więcej i coraz lepiej,

0:10:28.116,0:10:31.317
a jednocześnie trwa kryzys energetyczny,

0:10:31.317,0:10:34.790
bo musimy zamienić ropę [br]na inne źródła energii.

0:10:34.790,0:10:37.361
Musimy uwzględnić użycie biopaliw

0:10:37.361,0:10:39.140
czy biomasy.

0:10:39.140,0:10:41.893
Gdy zbierze się to razem, [br]trudno sobie wyobrazić,

0:10:41.893,0:10:44.245
jak przetrwamy do końca stulecia

0:10:44.245,0:10:48.573
bez podwojenia produkcji rolnej.

0:10:48.573,0:10:50.522
Jak to zrobić?

0:10:50.522,0:10:53.315
Jak podwoić produkcję na całym świecie?

0:10:53.315,0:10:56.003
Można uprawiać więcej ziemi.

0:10:56.003,0:10:58.802
Wykonaliśmy taką analizę. Po lewej stan aktualny,

0:10:58.802,0:11:02.296
po prawej potencjalne wykorzystanie,

0:11:02.296,0:11:05.244
w oparciu o gleby i klimat, [br]zakładając, że zmiany klimatyczne

0:11:05.244,0:11:07.085
nie zaburzą za bardzo tego obrazu.

0:11:07.085,0:11:08.973
Co nie jest dobrym założeniem.

0:11:08.973,0:11:11.162
Możemy uprawiać więcej ziemi,

0:11:11.162,0:11:14.143
ale pozostałe tereny to zwykle obszary wrażliwe.

0:11:14.143,0:11:16.181
Mają wiele bioróżnorodności,

0:11:16.181,0:11:18.615
którą chcemy chronić.

0:11:18.615,0:11:21.439
Można zwiększyć produkcję zwiększając farmy,

0:11:21.439,0:11:22.757
ale lepiej tego nie robić,

0:11:22.757,0:11:26.423
bo niesie to ze sobą [br]wielkie ryzyko ekologiczne.

0:11:26.423,0:11:28.807
Zamiast tego możemy spróbować

0:11:28.807,0:11:32.592
wydajniej wykorzystywać obecne tereny.

0:11:32.592,0:11:34.992
Próbowaliśmy określić,

0:11:34.992,0:11:37.559
gdzie można poprawić plony

0:11:37.559,0:11:39.825
bez niszczenia środowiska.

0:11:39.825,0:11:42.226
Na zielono zaznaczono dla przykładu

0:11:42.226,0:11:44.376
uprawy kukurydzy.

0:11:44.376,0:11:46.977
Są chyba maksymalnie wydajne

0:11:46.977,0:11:49.855
dla danego klimatu i gleby.

0:11:49.855,0:11:52.206
Brązowe i żółte obszary to miejsca,

0:11:52.206,0:11:54.720
gdzie wydajność sięga tylko 20% -30%.

0:11:54.720,0:11:56.060
gdzie wydajność sięga tylko 20% -30%.

0:11:56.060,0:11:58.378
Dużo ich w Afryce, Ameryce Łacińskiej

0:11:58.378,0:12:01.238
i co ciekawe także w Europie Wschodniej,

0:12:01.238,0:12:03.479
w krajach dawnego bloku wschodniego

0:12:03.479,0:12:05.703
gdzie wciąż nie zrobili z tym porządku.

0:12:05.703,0:12:08.336
To wymaga składników odżywczych i wody.

0:12:08.336,0:12:10.469
Będzie to rolnictwo ekologiczne,

0:12:10.469,0:12:12.282
konwencjonalne albo mieszanina.

0:12:12.282,0:12:14.447
Rośliny potrzebują wody [br]i składników odżywczych.

0:12:14.447,0:12:17.655
Jest szansa, że może się udać.

0:12:17.655,0:12:19.935
Ale trzeba uwzględnić przy tym

0:12:19.935,0:12:22.544
przyszłe zapotrzebowanie na żywność

0:12:22.544,0:12:25.807
i ochronę środowiska.

0:12:25.807,0:12:28.821
Trzeba wypracować kompromis

0:12:28.821,0:12:32.530
między produkcją żywności, [br]a ochroną środowiska.

0:12:32.530,0:12:35.060
Obecne rozwiązania to "wszystko albo nic".

0:12:35.060,0:12:37.022
Można uprawiać pola.

0:12:37.022,0:12:38.483
W tle widać uprawę soi.

0:12:38.483,0:12:41.610
Diagram pokazuje, że zbierzemy duże plony,

0:12:41.610,0:12:44.128
ale pojawią się problemy z czystą wodą,

0:12:44.128,0:12:47.125
dwutlenkiem węgla, spadkiem bioróżnorodności.

0:12:47.125,0:12:49.133
Na pierwszym planie mamy prerię,

0:12:49.133,0:12:50.691
która ma wielkie znaczenie dla środowiska,

0:12:50.691,0:12:53.895
ale nie może nas wykarmić.

0:12:53.895,0:12:56.432
Trzeba wymyślić, jak połączyć te role

0:12:56.432,0:13:00.542
i stworzyć nowy typ rolnictwa.

0:13:00.542,0:13:02.753
Gdy o tym opowiadam, ludzie pytają:

0:13:02.753,0:13:05.985
"Przecież już jest rozwiązanie". [br]Tu podają: ekologiczne uprawy,

0:13:05.985,0:13:10.733
lokalną żywność, GMO, [br]subwencje, nowe ustawy.

0:13:10.733,0:13:13.500
Tak, mamy wiele sensownych pomysłów,

0:13:13.500,0:13:16.573
ale żaden z nich nie stanowi złotego środka.

0:13:16.573,0:13:19.533
Rzeczywistość jest bardziej skomplikowana.

0:13:19.533,0:13:22.045
Zebrane razem,

0:13:22.045,0:13:24.363
wszystkie pomysły nabiorą mocy,

0:13:24.363,0:13:26.763
ale trzeba je złożyć.

0:13:26.763,0:13:29.296
Trzeba wynaleźć nowy rodzaj rolnictwa,

0:13:29.296,0:13:31.980
na który składają się najlepsze idee

0:13:31.980,0:13:35.085
konwencjonalnego rolnictwa [br]i zielonej rewolucji,

0:13:35.085,0:13:38.637
oraz uprawy ekologiczne, [br]produkcja lokalna

0:13:38.637,0:13:42.045
i pomysły dotyczące ochrony środowiska.

0:13:42.045,0:13:43.850
Te idee nie mają się nawzajem zwalczać,

0:13:43.850,0:13:47.599
tylko współpracować [br]przy tworzeniu nowego rolnictwa

0:13:47.599,0:13:52.317
tzw. terrakultury, rolnictwa dla całej planety.

0:13:52.317,0:13:55.301
Takie rozmowy są naprawdę trudne.

0:13:55.301,0:13:57.413
Próbowaliśmy przekonać poszczególne strony,

0:13:57.413,0:13:59.716
że zamiast się kłócić

0:13:59.716,0:14:01.216
lepiej jest współpracować.

0:14:01.216,0:14:03.763
Pokażę wam krótkie nagranie,

0:14:03.763,0:14:06.093
podsumowanie obecnych starań

0:14:06.093,0:14:09.819
do zwiększenia współpracy.

0:14:09.819,0:14:13.480
(Muzyka)

0:14:13.480,0:14:17.137
(Instytut Środowiska, Uniwersytet Minnesoty)

0:14:17.137,0:14:18.578
(Muzyka)

0:14:18.578,0:14:20.226
Światowa populacja zwiększa się

0:14:20.226,0:14:23.239
o 75 milionów każdego roku.

0:14:23.239,0:14:25.672
To prawie tyle, co populacja Niemiec.

0:14:25.672,0:14:28.615
Zbliżamy się do przekroczenia [br]poziomu 7 miliardów.

0:14:28.615,0:14:31.305
W tym tempie w 2040 roku [br]będzie nas 9 miliardów.

0:14:31.305,0:14:33.073
Wszyscy potrzebujemy jedzenia.

0:14:33.073,0:14:34.424
Ale jak?

0:14:34.424,0:14:37.312
Jak wykarmić rosnącą populację [br]bez zniszczenia planety?

0:14:37.312,0:14:40.557
Już wiemy, że zmiany klimatyczne [br]to duży problem.

0:14:40.557,0:14:41.807
Ale to nie jedyny problem.

0:14:41.807,0:14:44.729
Musimy stawić czoła [br]"innej niewygodnej prawdzie".

0:14:44.729,0:14:47.277
Globalny kryzys w rolnictwie.

0:14:47.277,0:14:53.536
Wzrost populacji + spożycie i nabiału + koszty energii + biopaliwa = zużycie zasobów naturalnych.

0:14:53.536,0:14:56.985
Rolnictwo zużywa ponad 40% lądów na Ziemi.

0:14:56.985,0:14:58.991
Pola uprawne zajmują 16 mln km2.

0:14:58.991,0:15:02.184
To prawie tyle, ile Ameryka Południowa.

0:15:02.184,0:15:03.979
Pastwiska zajmują 30 mln km2.

0:15:03.979,0:15:06.054
To tyle, co Afryka.

0:15:06.054,0:15:10.770
Rolnictwo używa 60 razy tyle miejsca [br]co miasta i przedmieścia łącznie.

0:15:10.770,0:15:14.482
Nawadnianie pochłania większość wody.

0:15:14.482,0:15:18.856
2800 km3 wody idzie na uprawy każdego roku.

0:15:18.856,0:15:22.638
Wystarczy, aby codziennie 7305 razy [br]wypełnić Empire State Building.

0:15:22.638,0:15:25.619
W wielu głównych rzekach spadł przepływ.

0:15:25.619,0:15:27.643
Niektóre całkowicie wyschły.

0:15:27.643,0:15:31.627
Jezioro Aralskie zamieniło się w pustynię.

0:15:31.627,0:15:35.250
Rzeka Kolorado nie dopływa już do oceanu.

0:15:35.250,0:15:39.133
Nawozy ponad dwukrotnie zwiększyły [br]stężenia fosforu i azotu w środowisku.

0:15:39.133,0:15:40.389
Efekty?

0:15:40.389,0:15:42.373
Wszechobecne zanieczyszczenia wody

0:15:42.373,0:15:44.535
i olbrzymia degradacja jezior i rzek.

0:15:44.535,0:15:48.909
Niespodziewanie, rolnictwo jest największym [br]źródłem zmian klimatycznych.

0:15:48.909,0:15:51.336
Produkuje 30% gazów cieplarnianych.

0:15:51.336,0:15:54.029
Więcej niż cały przemysł [br]i produkcja elektryczności,

0:15:54.029,0:15:57.005
czy wszystkie samoloty, pociągi i samochody.

0:15:57.005,0:15:59.373
Większość emisji pochodzi [br]z karczowania lasów deszczowych,

0:15:59.373,0:16:00.749
metan z hodowli zwierząt i pól ryżowych,

0:16:00.749,0:16:02.581
a związki azotu z nawozów.

0:16:02.581,0:16:05.836
Nic nie zmieniło świata tak, jak rolnictwo.

0:16:05.836,0:16:09.367
I nie ma nic bardziej kluczowego [br]dla naszego przetrwania.

0:16:09.367,0:16:10.873
Rodzi się problem...

0:16:10.873,0:16:15.228
Jeśli przybędzie jeszcze kilka miliardów ludzi,

0:16:15.228,0:16:19.812
trzeba będzie podwoić [br]albo nawet potroić produkcję żywności.

0:16:19.812,0:16:21.208
Jak tego dokonamy?

0:16:21.208,0:16:24.011
Potrzeba szerszego dialogu, [br]międzynarodowej współpracy.

0:16:24.011,0:16:25.819
Zainwestujmy w realne rozwiązania.

0:16:25.819,0:16:30.157
Zachęty dla rolników, wydajną produkcję, [br]nowe odmiany roślin, racjonalne nawadnianie,

0:16:30.157,0:16:33.818
recykling wody, wydajniejszą orkę, [br]przemyślaną dietę.

0:16:33.818,0:16:36.024
Ważna jest każda opinia.

0:16:36.024,0:16:37.974
Przedstawiciele wielkich firm,

0:16:37.974,0:16:39.121
organizacji ekologicznych

0:16:39.121,0:16:40.582
i ekologicznego rolnictwa...

0:16:40.582,0:16:42.617
muszą współpracować.

0:16:42.617,0:16:44.175
Nie ma jednego rozwiązania.

0:16:44.191,0:16:45.800
Potrzebujemy współpracy,

0:16:45.800,0:16:47.236
inwencji,

0:16:47.236,0:16:48.014
determinacji,

0:16:48.014,0:16:51.673
bo porażka nie wchodzi w grę.

0:16:51.673,0:16:55.370
Jak wykarmimy świat nie niszcząc go?

0:16:55.370,0:16:58.236
Stoimy przed jednym z największych problemów

0:16:58.236,0:17:00.346
w historii cywilizacji.

0:17:00.346,0:17:03.020
Jak wykarmić 9 miliardów ludzi

0:17:03.020,0:17:06.774
w sposób zrównoważony i sprawiedliwy,

0:17:06.774,0:17:08.475
a przy tym chronić planetę

0:17:08.475,0:17:11.288
dla kolejnych pokoleń.

0:17:11.288,0:17:12.804
To będzie jeden [br]z najtrudniejszych problemów,

0:17:12.804,0:17:14.675
z jakim przyjdzie się zmierzyć ludzkości.

0:17:14.675,0:17:17.925
Koniecznie musimy go rozwiązać

0:17:17.925,0:17:22.262
i to za pierwszym razem, [br]bo drugiego razu nie będzie.

0:17:22.262,0:17:26.237
Dziękuję bardzo. (Oklaski)