[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.95,0:00:03.34,Default,,0000,0000,0000,,İnsan beynini özel kılan nedir?
Dialogue: 0,0:00:03.34,0:00:05.55,Default,,0000,0000,0000,,Neden diğer hayvanlar bizi incelemiyor da,
Dialogue: 0,0:00:05.55,0:00:07.67,Default,,0000,0000,0000,,biz onları inceliyoruz?
Dialogue: 0,0:00:07.67,0:00:09.47,Default,,0000,0000,0000,,İnsan beyni diğer beyinlerin sahip olmadığı neye sahip?
Dialogue: 0,0:00:09.47,0:00:11.20,Default,,0000,0000,0000,,Diğer beyinlerin yapamadığı neyi yapabiliyor?
Dialogue: 0,0:00:11.20,0:00:14.05,Default,,0000,0000,0000,,10 yıl önce bu sorulara ilgi duymaya başladığımda,
Dialogue: 0,0:00:14.05,0:00:16.99,Default,,0000,0000,0000,,bilim insanları farklı beyinlerin nelerden oluştuğunu bildiklerini sanıyorlardı.
Dialogue: 0,0:00:16.99,0:00:18.72,Default,,0000,0000,0000,,Ellerinde çok az kanıt olmasına rağmen,
Dialogue: 0,0:00:18.72,0:00:20.91,Default,,0000,0000,0000,,bir çok bilim insanı, insan beyni dahil
Dialogue: 0,0:00:20.91,0:00:22.64,Default,,0000,0000,0000,,bütün memeli beyinlerinin aynı şekilde,
Dialogue: 0,0:00:22.64,0:00:23.94,Default,,0000,0000,0000,,her zaman beynin büyüklüğüyle
Dialogue: 0,0:00:23.94,0:00:25.44,Default,,0000,0000,0000,,orantılı sayıda nöronlardan
Dialogue: 0,0:00:25.44,0:00:27.67,Default,,0000,0000,0000,,oluştuğunu düşünüyorlardı.
Dialogue: 0,0:00:27.67,0:00:29.74,Default,,0000,0000,0000,,Bu demek oluyor ki aynı boyutta,
Dialogue: 0,0:00:29.74,0:00:33.29,Default,,0000,0000,0000,,400 gram ağırlığındaki 2 beyin
Dialogue: 0,0:00:33.29,0:00:35.84,Default,,0000,0000,0000,,aynı sayıda nörona sahip olmalıdır.
Dialogue: 0,0:00:35.84,0:00:37.64,Default,,0000,0000,0000,,Eğer nöronlar, beynin fonksiyonel
Dialogue: 0,0:00:37.64,0:00:40.54,Default,,0000,0000,0000,,bilgi-işleme üniteleriyse
Dialogue: 0,0:00:40.54,0:00:42.14,Default,,0000,0000,0000,,bu iki beynin sahibi de
Dialogue: 0,0:00:42.14,0:00:44.86,Default,,0000,0000,0000,,benzer bilişsel yeteneklere sahip olmalıdır.
Dialogue: 0,0:00:44.86,0:00:47.21,Default,,0000,0000,0000,,Oysa ki biri şempanze
Dialogue: 0,0:00:47.21,0:00:49.85,Default,,0000,0000,0000,,diğeri de inek beyni.
Dialogue: 0,0:00:49.85,0:00:52.21,Default,,0000,0000,0000,,Belki inekler gerçekten de çok zengin
Dialogue: 0,0:00:52.21,0:00:54.46,Default,,0000,0000,0000,,bir zihinsel hayata sahiplerdir ve çok zeki oldukları için de
Dialogue: 0,0:00:54.46,0:00:58.27,Default,,0000,0000,0000,,bunu bizim fark etmemize izin vermiyorlardır(!)
Dialogue: 0,0:00:58.27,0:00:59.71,Default,,0000,0000,0000,,ve biz onları yiyoruz.
Dialogue: 0,0:00:59.71,0:01:01.41,Default,,0000,0000,0000,,Bence çoğu insan şempaze davranışlarının
Dialogue: 0,0:01:01.41,0:01:03.41,Default,,0000,0000,0000,,ineklerden çok daha karmaşık,
Dialogue: 0,0:01:03.41,0:01:06.47,Default,,0000,0000,0000,,ayrıntılı ve değişken olduğuna katılacaktır.
Dialogue: 0,0:01:06.47,0:01:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Bu "tüm beyinler aynı şekilde çalışır"
Dialogue: 0,0:01:08.40,0:01:10.43,Default,,0000,0000,0000,,senaryosunun pek doğru olmadığının
Dialogue: 0,0:01:10.43,0:01:12.10,Default,,0000,0000,0000,,ilk göstergesidir.
Dialogue: 0,0:01:12.10,0:01:13.45,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki bu teori doğru.
Dialogue: 0,0:01:13.45,0:01:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Eğer tüm beyinler aynı şekilde çalışsaydı
Dialogue: 0,0:01:15.23,0:01:18.14,Default,,0000,0000,0000,,ve siz hayvanları, beyinlerinin boyutları arasındaki farka göre karşılaştırsaydınız,
Dialogue: 0,0:01:18.14,0:01:20.32,Default,,0000,0000,0000,,büyük beyinler, küçük beyinlerden daha fazla nörona
Dialogue: 0,0:01:20.32,0:01:22.65,Default,,0000,0000,0000,,sahip olmalıydı ve beyin büyüklüğü arttıkça
Dialogue: 0,0:01:22.65,0:01:25.67,Default,,0000,0000,0000,,daha fazla bilişsel yeteneğe sahip olması beklenirdi.
Dialogue: 0,0:01:25.67,0:01:27.80,Default,,0000,0000,0000,,Yani en büyük beyin
Dialogue: 0,0:01:27.80,0:01:30.09,Default,,0000,0000,0000,,en zeki beyindir.
Dialogue: 0,0:01:30.09,0:01:31.67,Default,,0000,0000,0000,,Ve kötü haber geliyor:
Dialogue: 0,0:01:31.67,0:01:34.43,Default,,0000,0000,0000,,Bizim beynimiz dünyanın en büyük beyni değil.
Dialogue: 0,0:01:34.43,0:01:35.99,Default,,0000,0000,0000,,Bu epey can sıkıcı gözüküyor.
Dialogue: 0,0:01:35.99,0:01:38.72,Default,,0000,0000,0000,,Bizim beynimiz 1.2 ile 1.5 kg arasında
Dialogue: 0,0:01:38.72,0:01:42.04,Default,,0000,0000,0000,,ama fil beyni 4 ile 5 kg arasında
Dialogue: 0,0:01:42.04,0:01:44.62,Default,,0000,0000,0000,,ve balina beyni 9 kg'a kadar çıkabilir,
Dialogue: 0,0:01:44.62,0:01:49.36,Default,,0000,0000,0000,,bu da bilim adamlarının bilişsel işlevlerimizi açıklamak için
Dialogue: 0,0:01:49.36,0:01:51.52,Default,,0000,0000,0000,,çareyi "bizim beynimiz özel olmalı" demekte
Dialogue: 0,0:01:51.52,0:01:54.38,Default,,0000,0000,0000,,bulmasının nedenidir.
Dialogue: 0,0:01:54.38,0:01:57.33,Default,,0000,0000,0000,,Kurala aykırı birşey
Dialogue: 0,0:01:57.33,0:01:59.30,Default,,0000,0000,0000,,gerçekten sıradışı olmalı.
Dialogue: 0,0:01:59.30,0:02:02.53,Default,,0000,0000,0000,,Onlarınki daha büyük olabilir ama bizimki daha iyi
Dialogue: 0,0:02:02.53,0:02:04.40,Default,,0000,0000,0000,,daha iyi olması normal, örneğin;
Dialogue: 0,0:02:04.40,0:02:06.52,Default,,0000,0000,0000,,bedenimize oranla, olması gerekenden
Dialogue: 0,0:02:06.52,0:02:09.21,Default,,0000,0000,0000,,çok daha büyük bir serebral kortekse
Dialogue: 0,0:02:09.21,0:02:10.75,Default,,0000,0000,0000,,sahibiz.
Dialogue: 0,0:02:10.75,0:02:12.40,Default,,0000,0000,0000,,Böylece bize sağladığı ekstra korteks alanı
Dialogue: 0,0:02:12.40,0:02:15.36,Default,,0000,0000,0000,,vücudu düzenlemekten çok daha ilginç şeyler yapmak için kullanılabilir.
Dialogue: 0,0:02:15.36,0:02:17.04,Default,,0000,0000,0000,,Beyin büyüklüğü
Dialogue: 0,0:02:17.04,0:02:19.38,Default,,0000,0000,0000,,genellikle vücut büyüklüğünü takip eder.
Dialogue: 0,0:02:19.38,0:02:21.69,Default,,0000,0000,0000,,Yani vurgulamak istediğim şey,
Dialogue: 0,0:02:21.69,0:02:23.78,Default,,0000,0000,0000,,bizim beynimizin, büyük insansı maymunların
Dialogue: 0,0:02:23.78,0:02:25.55,Default,,0000,0000,0000,,beyinleriyle karşılaştırdığımızda
Dialogue: 0,0:02:25.55,0:02:27.24,Default,,0000,0000,0000,,daha büyük olması.
Dialogue: 0,0:02:27.24,0:02:29.83,Default,,0000,0000,0000,,Goriller bizden 2-3 kat daha büyüktür,
Dialogue: 0,0:02:29.83,0:02:32.25,Default,,0000,0000,0000,,bu yüzden beyinleri de bizimkilerden daha büyük olmalı
Dialogue: 0,0:02:32.25,0:02:34.20,Default,,0000,0000,0000,,ama öyle değil.
Dialogue: 0,0:02:34.20,0:02:37.13,Default,,0000,0000,0000,,Bizim beynimiz goril beyninin 3 katı büyüklüğünde.
Dialogue: 0,0:02:37.13,0:02:39.25,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca insan beyni kullandığı enerji miktarı
Dialogue: 0,0:02:39.25,0:02:41.50,Default,,0000,0000,0000,,bakımından da özel görünüyor.
Dialogue: 0,0:02:41.50,0:02:44.25,Default,,0000,0000,0000,,Ağırlığı vücudumuzun yalnızca yüzde 2 si olmasına rağmen
Dialogue: 0,0:02:44.25,0:02:47.69,Default,,0000,0000,0000,,günlük enerji ihtiyacımızın
Dialogue: 0,0:02:47.69,0:02:50.16,Default,,0000,0000,0000,,yüzde 25 ini kullanıyor.
Dialogue: 0,0:02:50.16,0:02:53.51,Default,,0000,0000,0000,,Bu 2000 kalorinin 500 ünü sadece, beyninizi çalışır halde tutmak
Dialogue: 0,0:02:53.51,0:02:55.91,Default,,0000,0000,0000,,için kullandığınız anlamına geliyor.
Dialogue: 0,0:02:55.91,0:02:58.84,Default,,0000,0000,0000,,Pekala, insan beyni olması gerektiğinden daha büyük ,
Dialogue: 0,0:02:58.84,0:03:00.87,Default,,0000,0000,0000,,kullanması gerektiğinden daha fazla enerji kullanıyor,
Dialogue: 0,0:03:00.87,0:03:02.32,Default,,0000,0000,0000,,bu yüzden özel.
Dialogue: 0,0:03:02.32,0:03:04.90,Default,,0000,0000,0000,,Ve burası hikayenin beni rahatsız etmeye başladığı nokta.
Dialogue: 0,0:03:04.90,0:03:06.57,Default,,0000,0000,0000,,Biyolojide, tüm hayvanlara ve genel olarak hayata
Dialogue: 0,0:03:06.57,0:03:09.41,Default,,0000,0000,0000,,uygulamak için kurallar ararız,
Dialogue: 0,0:03:09.41,0:03:11.26,Default,,0000,0000,0000,,Neden evrimin kuralları herkese uygulanırken
Dialogue: 0,0:03:11.26,0:03:14.90,Default,,0000,0000,0000,,bize uygulanmamış?
Dialogue: 0,0:03:14.90,0:03:17.10,Default,,0000,0000,0000,,Belki de problem, tüm beyinlerin aynı şekilde
Dialogue: 0,0:03:17.10,0:03:18.97,Default,,0000,0000,0000,,çalıştığı varsayımıydı.
Dialogue: 0,0:03:18.97,0:03:20.57,Default,,0000,0000,0000,,Belki aynı boyuttaki 2 beyin aslında
Dialogue: 0,0:03:20.57,0:03:23.16,Default,,0000,0000,0000,,çok farklı miktarlarda nöron içeriyorlardı.
Dialogue: 0,0:03:23.16,0:03:24.77,Default,,0000,0000,0000,,Belki çok büyük beyin,
Dialogue: 0,0:03:24.77,0:03:26.61,Default,,0000,0000,0000,,normal boyutlu bir beyinden çok daha fazla
Dialogue: 0,0:03:26.61,0:03:28.83,Default,,0000,0000,0000,,nöron içermek zorunda değildi.
Dialogue: 0,0:03:28.83,0:03:31.84,Default,,0000,0000,0000,,Belki insan beyni -özellikle serebral korteks-
Dialogue: 0,0:03:31.84,0:03:34.41,Default,,0000,0000,0000,,boyutundan bağımsız olarak
Dialogue: 0,0:03:34.41,0:03:36.51,Default,,0000,0000,0000,,tüm beyinlerden daha fazla nöron içeriyordu.
Dialogue: 0,0:03:36.51,0:03:38.06,Default,,0000,0000,0000,,O zaman cevaplanması gereken
Dialogue: 0,0:03:38.06,0:03:39.79,Default,,0000,0000,0000,,şu soru bence oldukça önemlidir:
Dialogue: 0,0:03:39.79,0:03:42.19,Default,,0000,0000,0000,,İnsan beyninde kaç nöron var
Dialogue: 0,0:03:42.19,0:03:44.71,Default,,0000,0000,0000,,ve diğer hayvanlarla karşılaştırıldığında ne durumda?
Dialogue: 0,0:03:44.71,0:03:47.13,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, 100 milyar nörona sahip olduğumuzu
Dialogue: 0,0:03:47.13,0:03:49.24,Default,,0000,0000,0000,,bir yerlerde görmüş ya da okumuş olabilirsiniz,
Dialogue: 0,0:03:49.24,0:03:51.33,Default,,0000,0000,0000,,10 yıl önce çalışma arkadaşlarıma bu sayının
Dialogue: 0,0:03:51.33,0:03:53.17,Default,,0000,0000,0000,,nereden geldiğini bilip bilmediklerini sordum.
Dialogue: 0,0:03:53.17,0:03:54.63,Default,,0000,0000,0000,,Kimse bilmiyordu.
Dialogue: 0,0:03:54.63,0:03:56.08,Default,,0000,0000,0000,,Sayı hakkındaki esas kaynağı bulmak için
Dialogue: 0,0:03:56.08,0:03:58.14,Default,,0000,0000,0000,,literatürü taradım ama bütün aramalarıma rağmen
Dialogue: 0,0:03:58.14,0:03:59.92,Default,,0000,0000,0000,,asla bulamadım.
Dialogue: 0,0:03:59.92,0:04:02.66,Default,,0000,0000,0000,,Aslında hiç kimse insan beynindeki
Dialogue: 0,0:04:02.66,0:04:04.19,Default,,0000,0000,0000,,ya da başka bir beyindeki nöron sayısını
Dialogue: 0,0:04:04.19,0:04:06.69,Default,,0000,0000,0000,,hesaplamamış gibi görünüyor.
Dialogue: 0,0:04:06.69,0:04:10.23,Default,,0000,0000,0000,,Sonra, beyindeki hücreleri saymak için kendi yöntemimle çıkageldim
Dialogue: 0,0:04:10.23,0:04:12.34,Default,,0000,0000,0000,,aslında beyni eriten
Dialogue: 0,0:04:12.34,0:04:15.58,Default,,0000,0000,0000,,bir çözücüden ibaretti.
Dialogue: 0,0:04:15.58,0:04:17.62,Default,,0000,0000,0000,,Bu şu şekilde çalışıyor:
Dialogue: 0,0:04:17.62,0:04:20.74,Default,,0000,0000,0000,,Bir beyni ya da beynin parçasını alıp
Dialogue: 0,0:04:20.74,0:04:22.49,Default,,0000,0000,0000,,onu çözülmesi için bir deterjanın içine koyun
Dialogue: 0,0:04:22.49,0:04:23.100,Default,,0000,0000,0000,,bu hücre zarlarına zarar verir
Dialogue: 0,0:04:23.100,0:04:26.43,Default,,0000,0000,0000,,ama hücre çekirdeği sağlam bir şekilde kalır
Dialogue: 0,0:04:26.43,0:04:29.57,Default,,0000,0000,0000,,böylece serbest hücre çekirdeklerinin olduğu bir süspansiyon elde edersiniz.
Dialogue: 0,0:04:29.57,0:04:31.36,Default,,0000,0000,0000,,bunun gibi görünecektir,
Dialogue: 0,0:04:31.36,0:04:32.63,Default,,0000,0000,0000,,berrak bir çorba gibi.
Dialogue: 0,0:04:32.63,0:04:34.52,Default,,0000,0000,0000,,Bu çorba, daha önce bir fareye ait olan bir beynin
Dialogue: 0,0:04:34.52,0:04:36.57,Default,,0000,0000,0000,,tüm hücre çekirdeklerini barındırıyor.
Dialogue: 0,0:04:36.57,0:04:39.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu çorbanın güzelliği şurada:
Dialogue: 0,0:04:39.60,0:04:42.50,Default,,0000,0000,0000,,siz bu çorbayı çalkalayarak hücre çekirdeklerini
Dialogue: 0,0:04:42.50,0:04:44.47,Default,,0000,0000,0000,,homojen bir sıvı haline dönüştürebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:04:44.47,0:04:46.45,Default,,0000,0000,0000,,böylece mikroskop altında homojen sıvının
Dialogue: 0,0:04:46.45,0:04:50.54,Default,,0000,0000,0000,,4-5 örneğine baktığınızda
Dialogue: 0,0:04:50.54,0:04:53.07,Default,,0000,0000,0000,,hücre çekirdeklerini sayarak, sıvının geri kalanında
Dialogue: 0,0:04:53.07,0:04:54.75,Default,,0000,0000,0000,,kaç hücre olduğunu söyleyebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:04:54.75,0:04:56.38,Default,,0000,0000,0000,,Bu basit, anlaşılır
Dialogue: 0,0:04:56.38,0:04:57.81,Default,,0000,0000,0000,,ve gerçekten hızlı.
Dialogue: 0,0:04:57.81,0:04:59.81,Default,,0000,0000,0000,,Biz bu yöntemi kullanarak, düzinelerce farklı türün
Dialogue: 0,0:04:59.81,0:05:02.12,Default,,0000,0000,0000,,beyinlerindeki nöron sayılarını hesapladık
Dialogue: 0,0:05:02.12,0:05:03.81,Default,,0000,0000,0000,,ve tüm beyinlerin aynı şekilde oluşmadığı
Dialogue: 0,0:05:03.81,0:05:06.39,Default,,0000,0000,0000,,sonucuna vardık.
Dialogue: 0,0:05:06.39,0:05:08.58,Default,,0000,0000,0000,,Örnek olarak kemirgenleri ve primatları alalım:
Dialogue: 0,0:05:08.58,0:05:10.86,Default,,0000,0000,0000,,Büyük bir sıçan beyninde
Dialogue: 0,0:05:10.86,0:05:12.55,Default,,0000,0000,0000,,ortalama nöron boyutu artar ve
Dialogue: 0,0:05:12.55,0:05:15.14,Default,,0000,0000,0000,,beyin hızlı şekilde büyür
Dialogue: 0,0:05:15.14,0:05:18.31,Default,,0000,0000,0000,,ve boyut artışı nöron sayısı artışından çok daha fazla olur.
Dialogue: 0,0:05:18.31,0:05:20.01,Default,,0000,0000,0000,,Ancak primat beyninde nöronların boyutu büyümeden
Dialogue: 0,0:05:20.01,0:05:22.47,Default,,0000,0000,0000,,nöron sayısında artış olur.
Dialogue: 0,0:05:22.47,0:05:23.100,Default,,0000,0000,0000,,Bu beyindeki nöronları arttırmak için
Dialogue: 0,0:05:23.100,0:05:25.65,Default,,0000,0000,0000,,oldukça verimli bir yol.
Dialogue: 0,0:05:25.65,0:05:27.41,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç ise primat beyni daima aynı boyuttaki
Dialogue: 0,0:05:27.41,0:05:30.58,Default,,0000,0000,0000,,sıçan beyninden daha fazla nörona sahiptir
Dialogue: 0,0:05:30.58,0:05:32.06,Default,,0000,0000,0000,,ve beyin büyüdükçe
Dialogue: 0,0:05:32.06,0:05:34.28,Default,,0000,0000,0000,,aradaki fark da artacaktır.
Dialogue: 0,0:05:34.28,0:05:36.38,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya bizim beynimiz?
Dialogue: 0,0:05:36.38,0:05:38.06,Default,,0000,0000,0000,,Bizim beynimizde ortalama
Dialogue: 0,0:05:38.06,0:05:39.85,Default,,0000,0000,0000,,16 milyarı serebral kortekste olmak üzere
Dialogue: 0,0:05:39.85,0:05:42.85,Default,,0000,0000,0000,,86 milyar nöron vardır
Dialogue: 0,0:05:42.85,0:05:44.93,Default,,0000,0000,0000,,ve serebral korteksin
Dialogue: 0,0:05:44.93,0:05:48.02,Default,,0000,0000,0000,,bilinç, mantıksal ve soyut muhakeme yeteneğinin
Dialogue: 0,0:05:48.02,0:05:51.16,Default,,0000,0000,0000,,merkezi olduğu düşünüldüğünde,
Dialogue: 0,0:05:51.16,0:05:54.14,Default,,0000,0000,0000,,ve 16 milyar nöronun, beynin diğer bölümlerinde
Dialogue: 0,0:05:54.14,0:05:56.77,Default,,0000,0000,0000,,bulunandan daha fazla sayıda olduğu düşünüldüğünde,
Dialogue: 0,0:05:56.77,0:05:58.48,Default,,0000,0000,0000,,sanırım bu olağanüstü bilişsel işlevlerimiz için
Dialogue: 0,0:05:58.48,0:06:01.63,Default,,0000,0000,0000,,yapılabilecek en basit açıklama.
Dialogue: 0,0:06:01.63,0:06:04.85,Default,,0000,0000,0000,,Fakat 86 milyar nöronun ne anlama geldiği kadar önemli değil.
Dialogue: 0,0:06:04.85,0:06:06.38,Default,,0000,0000,0000,,Mesela, beyin boyutu ile beyindeki
Dialogue: 0,0:06:06.38,0:06:08.73,Default,,0000,0000,0000,,nöron sayısı arasındaki ilişki
Dialogue: 0,0:06:08.73,0:06:10.36,Default,,0000,0000,0000,,matematiksel olarak tanımlayabiliriz ve
Dialogue: 0,0:06:10.36,0:06:12.57,Default,,0000,0000,0000,,eğer insan beyni sıçan beyni şeklinde düzenlenseydi
Dialogue: 0,0:06:12.57,0:06:15.25,Default,,0000,0000,0000,,nasıl görüneceğini hesaplayabiliriz.
Dialogue: 0,0:06:15.25,0:06:18.82,Default,,0000,0000,0000,,86 milyar nörona sahip bir sıçan beyni
Dialogue: 0,0:06:18.82,0:06:21.94,Default,,0000,0000,0000,,36 kg ağırlığında olurdu.
Dialogue: 0,0:06:21.94,0:06:23.58,Default,,0000,0000,0000,,Bu mümkün değil.
Dialogue: 0,0:06:23.58,0:06:25.48,Default,,0000,0000,0000,,O boyuttaki bir beyin
Dialogue: 0,0:06:25.48,0:06:26.66,Default,,0000,0000,0000,,kendi ağırlığı tarafından ezilirdi
Dialogue: 0,0:06:26.66,0:06:28.25,Default,,0000,0000,0000,,ve bu imkansız beyin
Dialogue: 0,0:06:28.25,0:06:32.02,Default,,0000,0000,0000,,89 tonluk bir vücut tarafından taşınabilirdi.
Dialogue: 0,0:06:32.02,0:06:34.16,Default,,0000,0000,0000,,Bunun bize benzediğini düşünmüyorum.
Dialogue: 0,0:06:34.16,0:06:36.71,Default,,0000,0000,0000,,Bu bile neden sıçan
Dialogue: 0,0:06:36.71,0:06:39.36,Default,,0000,0000,0000,,olmadığımızı göstermeye yeter.
Dialogue: 0,0:06:39.36,0:06:42.62,Default,,0000,0000,0000,,İnsan beyni sıçan beyninin büyüğü değildir.
Dialogue: 0,0:06:42.62,0:06:45.25,Default,,0000,0000,0000,,Sıçanla karşılaştırıldığımızda özel görünüyor olabiliriz, evet,
Dialogue: 0,0:06:45.25,0:06:47.47,Default,,0000,0000,0000,,ama sıçan olmadığımızı bildiğimiz için
Dialogue: 0,0:06:47.47,0:06:49.56,Default,,0000,0000,0000,,bu adil bir karşılaştırma olmaz.
Dialogue: 0,0:06:49.56,0:06:50.95,Default,,0000,0000,0000,,Biz primatlarız
Dialogue: 0,0:06:50.95,0:06:53.73,Default,,0000,0000,0000,,yani adil karşılaştırma diğer primatlarla olandır.
Dialogue: 0,0:06:53.73,0:06:54.95,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu noktada eğer matematiğe dönersek,
Dialogue: 0,0:06:54.95,0:06:57.74,Default,,0000,0000,0000,,86 milyar nörona sahip
Dialogue: 0,0:06:57.74,0:06:59.67,Default,,0000,0000,0000,,normal bir primat beyninin
Dialogue: 0,0:06:59.67,0:07:02.67,Default,,0000,0000,0000,,1.2 kg ağırlığında olması,
Dialogue: 0,0:07:02.67,0:07:04.56,Default,,0000,0000,0000,,-benimki gibi-,
Dialogue: 0,0:07:04.56,0:07:06.53,Default,,0000,0000,0000,,vücudunun 66kg olması
Dialogue: 0,0:07:06.53,0:07:09.18,Default,,0000,0000,0000,,-benimle tamamen aynı-
Dialogue: 0,0:07:09.18,0:07:11.80,Default,,0000,0000,0000,,beklenir ve bu bizi şaşırtıcı olmayan
Dialogue: 0,0:07:11.80,0:07:14.77,Default,,0000,0000,0000,,ancak çok önemli bir sonuca götürür:
Dialogue: 0,0:07:14.77,0:07:16.11,Default,,0000,0000,0000,,Ben bir primatım.
Dialogue: 0,0:07:16.11,0:07:18.81,Default,,0000,0000,0000,,ve herbiriniz birer primatsınız,
Dialogue: 0,0:07:18.81,0:07:20.71,Default,,0000,0000,0000,,ve Darwin'de öyle.
Dialogue: 0,0:07:20.71,0:07:23.65,Default,,0000,0000,0000,,Darwin in gerçekten buna memnun olacağını düşünmeyi seviyorum.
Dialogue: 0,0:07:23.65,0:07:25.61,Default,,0000,0000,0000,,Onun beyni, bizimkiler gibi
Dialogue: 0,0:07:25.61,0:07:29.12,Default,,0000,0000,0000,,diğer primatlarla aynı şekilde yapılmıştı.
Dialogue: 0,0:07:29.12,0:07:31.43,Default,,0000,0000,0000,,İnsan beyni olağanüstü olabilir, evet,
Dialogue: 0,0:07:31.43,0:07:34.21,Default,,0000,0000,0000,,ama nöron sayısı olarak özel değil.
Dialogue: 0,0:07:34.21,0:07:36.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu sadece büyük bir primat beyni.
Dialogue: 0,0:07:36.06,0:07:39.11,Default,,0000,0000,0000,,Bence bu bize doğadaki yerimizi hatırlatması açısından
Dialogue: 0,0:07:39.11,0:07:42.17,Default,,0000,0000,0000,,çok alçak gönüllü ve çarpıcı bir düşünce.
Dialogue: 0,0:07:42.17,0:07:44.81,Default,,0000,0000,0000,,Peki neden o kadar enerji harcıyor?
Dialogue: 0,0:07:44.81,0:07:46.26,Default,,0000,0000,0000,,Diğer insanlar, insan beyninin
Dialogue: 0,0:07:46.26,0:07:47.76,Default,,0000,0000,0000,,ve diğer türlerin beyinlerinin
Dialogue: 0,0:07:47.76,0:07:49.17,Default,,0000,0000,0000,,ne kadar enerji harcadığını hesapladı
Dialogue: 0,0:07:49.17,0:07:50.82,Default,,0000,0000,0000,,ve şimdi her bir beyinde kaç nöron var biliyoruz
Dialogue: 0,0:07:50.82,0:07:53.16,Default,,0000,0000,0000,,O zaman matematik yapabiliriz.
Dialogue: 0,0:07:53.16,0:07:55.03,Default,,0000,0000,0000,,Ortaya çıkan şey, insanların ve diğer canlıların
Dialogue: 0,0:07:55.03,0:07:57.85,Default,,0000,0000,0000,,beyinleri aynı miktarda enerji harcamaktadır:
Dialogue: 0,0:07:57.85,0:08:01.27,Default,,0000,0000,0000,,günlük, bir milyar nöron başına ortalama 6 kilokalori.
Dialogue: 0,0:08:01.27,0:08:03.41,Default,,0000,0000,0000,,Yani beynin harcadığı toplam enerji
Dialogue: 0,0:08:03.41,0:08:05.45,Default,,0000,0000,0000,,basit bir şekilde, nöron sayısıyla
Dialogue: 0,0:08:05.45,0:08:07.16,Default,,0000,0000,0000,,doğru orantılıdır.
Dialogue: 0,0:08:07.16,0:08:09.34,Default,,0000,0000,0000,,Ve incelersek insan beyninin tam da beklediğiniz
Dialogue: 0,0:08:09.34,0:08:13.18,Default,,0000,0000,0000,,kadar enerji harcadığı ortaya çıkar.
Dialogue: 0,0:08:13.18,0:08:15.27,Default,,0000,0000,0000,,Beynin bu kadar fazla enerji harcamasının nedeni
Dialogue: 0,0:08:15.27,0:08:16.94,Default,,0000,0000,0000,,oldukça basit, çünkü çok fazla sayıda
Dialogue: 0,0:08:16.94,0:08:18.93,Default,,0000,0000,0000,,nöron içeriyor.
Dialogue: 0,0:08:18.93,0:08:20.41,Default,,0000,0000,0000,,ve primat olduğumuz için
Dialogue: 0,0:08:20.41,0:08:22.91,Default,,0000,0000,0000,,diğer hayvanlarla karşılaştırıldığında
Dialogue: 0,0:08:22.91,0:08:24.43,Default,,0000,0000,0000,,vücut büyüklüğüne göre çok daha fazla nörona sahibiz,
Dialogue: 0,0:08:24.43,0:08:27.97,Default,,0000,0000,0000,,bu da harcadığımız enerjiyle ilişkili
Dialogue: 0,0:08:27.97,0:08:30.97,Default,,0000,0000,0000,,ama özel olduğumuz için değil primat olduğumuz için.
Dialogue: 0,0:08:30.97,0:08:32.16,Default,,0000,0000,0000,,Son olarak:
Dialogue: 0,0:08:32.16,0:08:35.28,Default,,0000,0000,0000,,Bu kadar olağanüstü nöron sayısına nasıl sahip olduk,
Dialogue: 0,0:08:35.28,0:08:37.18,Default,,0000,0000,0000,,ve özellikle, büyük insansı maymunlar
Dialogue: 0,0:08:37.18,0:08:38.73,Default,,0000,0000,0000,,bizden daha büyük olduklarına halde,
Dialogue: 0,0:08:38.73,0:08:42.50,Default,,0000,0000,0000,,neden bizden daha büyük bir beyne ve daha fazla nörona sahip değiller?
Dialogue: 0,0:08:42.50,0:08:44.59,Default,,0000,0000,0000,,Beynin bu kadar çok nörona sahip olmasının
Dialogue: 0,0:08:44.59,0:08:46.92,Default,,0000,0000,0000,,ne kadar pahalıya mal olduğunu fark ettiğimde
Dialogue: 0,0:08:46.92,0:08:48.92,Default,,0000,0000,0000,,belki basit bir sebebi vardır diye düşündüm.
Dialogue: 0,0:08:48.92,0:08:50.61,Default,,0000,0000,0000,,Belki de sadece hem büyük bir vücuda, hem de
Dialogue: 0,0:08:50.61,0:08:53.56,Default,,0000,0000,0000,,büyük bir beyne sahip olabilecek kadar enerji sağlayamıyorlardır.
Dialogue: 0,0:08:53.56,0:08:54.99,Default,,0000,0000,0000,,Tekrar matematiğe dönelim.
Dialogue: 0,0:08:54.99,0:08:56.59,Default,,0000,0000,0000,,Bir tarafta primatların çiğ besin yiyerek
Dialogue: 0,0:08:56.59,0:08:58.53,Default,,0000,0000,0000,,günlük ne kadar enerji kazandığını
Dialogue: 0,0:08:58.53,0:08:59.88,Default,,0000,0000,0000,,hesapladık,
Dialogue: 0,0:08:59.88,0:09:01.91,Default,,0000,0000,0000,,ve diğer tarafta vücudun büyüklüğüne göre
Dialogue: 0,0:09:01.91,0:09:03.68,Default,,0000,0000,0000,,ne kadar enerji harcadıklarını ve nöron sayısına göre
Dialogue: 0,0:09:03.68,0:09:07.06,Default,,0000,0000,0000,,beyinlerinin ne kadar enerji harcadığını hesapladık
Dialogue: 0,0:09:07.06,0:09:08.55,Default,,0000,0000,0000,,ve belli miktarda beslenen
Dialogue: 0,0:09:08.55,0:09:10.96,Default,,0000,0000,0000,,primatın karşılayabileceği
Dialogue: 0,0:09:10.96,0:09:12.24,Default,,0000,0000,0000,,vücut büyüklüğü ile beyindeki nöron sayısı
Dialogue: 0,0:09:12.24,0:09:14.78,Default,,0000,0000,0000,,kombinasyonlarına baktık.
Dialogue: 0,0:09:14.78,0:09:16.60,Default,,0000,0000,0000,,Nöronlar çok fazla enerji harcadığı için
Dialogue: 0,0:09:16.60,0:09:18.31,Default,,0000,0000,0000,,vücut büyüklüğü ile nöron sayısı arasında
Dialogue: 0,0:09:18.31,0:09:21.68,Default,,0000,0000,0000,,bir seçim olması gerektiğini bulduk.
Dialogue: 0,0:09:21.68,0:09:24.63,Default,,0000,0000,0000,,Yani bir primat ancak günde 8 saat beslendiğinde
Dialogue: 0,0:09:24.63,0:09:27.66,Default,,0000,0000,0000,,53 milyon nöronu besleyebilirdi
Dialogue: 0,0:09:27.66,0:09:29.38,Default,,0000,0000,0000,,ama bu durumda vücudu
Dialogue: 0,0:09:29.38,0:09:31.34,Default,,0000,0000,0000,,25 kilodan fazla olamazdı.
Dialogue: 0,0:09:31.34,0:09:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Ağırlığını arttırması için
Dialogue: 0,0:09:33.04,0:09:34.81,Default,,0000,0000,0000,,nöronlarından vazgeçmek zorundaydı.
Dialogue: 0,0:09:34.81,0:09:37.46,Default,,0000,0000,0000,,Yani ya büyük bir vücuda
Dialogue: 0,0:09:37.46,0:09:38.96,Default,,0000,0000,0000,,ya da daha fazla sayıda nörona sahip olabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:09:38.96,0:09:40.32,Default,,0000,0000,0000,,Eğer primat gibi beslenirseniz
Dialogue: 0,0:09:40.32,0:09:42.56,Default,,0000,0000,0000,,ikisini birden karşılayabilmeniz mümkün değil.
Dialogue: 0,0:09:42.56,0:09:44.52,Default,,0000,0000,0000,,Bu metabolik limitin dışına çıkmanın yollarından biri
Dialogue: 0,0:09:44.52,0:09:47.92,Default,,0000,0000,0000,,her gün daha uzun süre beslenerek vakit geçirmek
Dialogue: 0,0:09:47.92,0:09:49.28,Default,,0000,0000,0000,,ama bu tehlikeli
Dialogue: 0,0:09:49.28,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ve kesinlikle mümkün değil.
Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:53.54,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin; goriller ve orangutanlar
Dialogue: 0,0:09:53.54,0:09:55.46,Default,,0000,0000,0000,,30 milyon nöron için
Dialogue: 0,0:09:55.46,0:09:58.43,Default,,0000,0000,0000,,günün 8,5 saatini beslenerek geçirirler
Dialogue: 0,0:09:58.43,0:10:01.54,Default,,0000,0000,0000,,ve bu onların yapabileceğinin en iyisi.
Dialogue: 0,0:10:01.54,0:10:03.34,Default,,0000,0000,0000,,Günlük 9 saatlik beslenme primatlar için
Dialogue: 0,0:10:03.34,0:10:06.61,Default,,0000,0000,0000,,pratikte limit gibi görülüyor.
Dialogue: 0,0:10:06.61,0:10:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya biz?
Dialogue: 0,0:10:08.40,0:10:09.100,Default,,0000,0000,0000,,86 milyon nörona
Dialogue: 0,0:10:09.100,0:10:13.03,Default,,0000,0000,0000,,ve 60-70 kiloluk bir vücut kitlesine sahip
Dialogue: 0,0:10:13.03,0:10:16.59,Default,,0000,0000,0000,,olan bizlerin hergün 9 saatten fazla
Dialogue: 0,0:10:16.59,0:10:20.17,Default,,0000,0000,0000,,beslenmesi gerekir,
Dialogue: 0,0:10:20.17,0:10:22.21,Default,,0000,0000,0000,,ki bu mümkün değil.
Dialogue: 0,0:10:22.21,0:10:24.04,Default,,0000,0000,0000,,Eğer primatlar gibi beslenseydik
Dialogue: 0,0:10:24.04,0:10:26.30,Default,,0000,0000,0000,,burada olmamız mümkün değildi.
Dialogue: 0,0:10:26.30,0:10:28.42,Default,,0000,0000,0000,,Peki buraya nasıl geldik?
Dialogue: 0,0:10:28.42,0:10:31.16,Default,,0000,0000,0000,,Eğer beynimiz bu kadar fazla enerji harcamak zorundaysa
Dialogue: 0,0:10:31.16,0:10:32.88,Default,,0000,0000,0000,,ve uyanık olduğumuz her anı
Dialogue: 0,0:10:32.88,0:10:36.55,Default,,0000,0000,0000,,beslenmek için harcayamayacaksak,
Dialogue: 0,0:10:36.55,0:10:38.46,Default,,0000,0000,0000,,tek alternatif
Dialogue: 0,0:10:38.46,0:10:40.42,Default,,0000,0000,0000,,yediğimiz besinlerden daha fazla enerji
Dialogue: 0,0:10:40.42,0:10:42.38,Default,,0000,0000,0000,,elde etmenin bir yolunu bulmaktır.
Dialogue: 0,0:10:42.38,0:10:46.18,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu da şaşırtıcı şekilde atalarımızın
Dialogue: 0,0:10:46.18,0:10:49.21,Default,,0000,0000,0000,,yarım ya da bir milyon yıl önce
Dialogue: 0,0:10:49.21,0:10:51.05,Default,,0000,0000,0000,,pişirmeyi icat ettikleri
Dialogue: 0,0:10:51.05,0:10:53.83,Default,,0000,0000,0000,,zamana denk geliyor.
Dialogue: 0,0:10:53.83,0:10:55.80,Default,,0000,0000,0000,,Besinleri vücudumuza alıp sindirmeden önce
Dialogue: 0,0:10:55.80,0:10:59.60,Default,,0000,0000,0000,,ateş kullanarak pişirdik
Dialogue: 0,0:10:59.60,0:11:02.21,Default,,0000,0000,0000,,pişmiş besinler daha yumuşaktı ve çiğnemesi çok daha kolaydı
Dialogue: 0,0:11:02.21,0:11:04.77,Default,,0000,0000,0000,,ve ağzımızda tümüyle lapa haline dönüyor,
Dialogue: 0,0:11:04.77,0:11:06.92,Default,,0000,0000,0000,,besinlerin tamamen sindirilmesini
Dialogue: 0,0:11:06.92,0:11:08.36,Default,,0000,0000,0000,,ve barsaklarımızdan emilmesini sağlıyordu.
Dialogue: 0,0:11:08.36,0:11:12.02,Default,,0000,0000,0000,,Bu da verimli bir şekilde daha kısa zamanda daha fazla enerji elde etmemizi sağlıyordu.
Dialogue: 0,0:11:12.02,0:11:14.50,Default,,0000,0000,0000,,Pişirmek bize gün boyu
Dialogue: 0,0:11:14.50,0:11:16.57,Default,,0000,0000,0000,,ilginç şeyleri düşünmek
Dialogue: 0,0:11:16.57,0:11:18.05,Default,,0000,0000,0000,,ve nöronlarımızla yiyecek aramak,
Dialogue: 0,0:11:18.05,0:11:19.95,Default,,0000,0000,0000,,beslenmek dışında
Dialogue: 0,0:11:19.95,0:11:21.66,Default,,0000,0000,0000,,bir şeyler yapmamız için
Dialogue: 0,0:11:21.66,0:11:22.88,Default,,0000,0000,0000,,zaman yaratıyordu.
Dialogue: 0,0:11:22.88,0:11:25.38,Default,,0000,0000,0000,,Büyük, tehlikeli derecede çok nörona sahip ve
Dialogue: 0,0:11:25.38,0:11:27.73,Default,,0000,0000,0000,,büyük bir sorumluluğa neden olan beynimiz
Dialogue: 0,0:11:27.73,0:11:30.77,Default,,0000,0000,0000,,pişirme sayesinde
Dialogue: 0,0:11:30.77,0:11:32.80,Default,,0000,0000,0000,,değerli bir nitelik kazandı.
Dialogue: 0,0:11:32.80,0:11:36.05,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi hem çok sayıda nöron için gerekli enerjiye hem de
Dialogue: 0,0:11:36.06,0:11:38.56,Default,,0000,0000,0000,,ilginç şeyler yapmaya vakit ayırabiliriz.
Dialogue: 0,0:11:38.56,0:11:40.53,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumun insan beyninin neden bu kadar büyüyerek
Dialogue: 0,0:11:40.53,0:11:43.77,Default,,0000,0000,0000,,hızlı bir şekilde evrimleştiğini açıkladığını düşünüyorum
Dialogue: 0,0:11:43.77,0:11:47.67,Default,,0000,0000,0000,,tüm bunları başaran tek primat beyni.
Dialogue: 0,0:11:47.67,0:11:50.44,Default,,0000,0000,0000,,Büyük beynimiz, pişirme ile daha düşük maliyetliydi.
Dialogue: 0,0:11:50.44,0:11:53.36,Default,,0000,0000,0000,,Şaşırtıcı bir hızla, çiğ yemeklerden kültüre,
Dialogue: 0,0:11:53.36,0:11:55.96,Default,,0000,0000,0000,,tarıma, medeniyete, marketlere
Dialogue: 0,0:11:55.96,0:11:57.59,Default,,0000,0000,0000,,elektriğe, buzdolabına geçtik
Dialogue: 0,0:11:57.59,0:11:59.20,Default,,0000,0000,0000,,tüm bunlar artık, tüm gün oturarak
Dialogue: 0,0:11:59.20,0:12:01.24,Default,,0000,0000,0000,,ihtiyacımız olan tüm enerjiyi
Dialogue: 0,0:12:01.24,0:12:04.02,Default,,0000,0000,0000,,tek bir fast food ile
Dialogue: 0,0:12:04.02,0:12:06.97,Default,,0000,0000,0000,,karşılamamızı sağlıyor.
Dialogue: 0,0:12:06.97,0:12:09.41,Default,,0000,0000,0000,,Daha önceki çözümümüz
Dialogue: 0,0:12:09.41,0:12:11.11,Default,,0000,0000,0000,,şimdi bir sorun haline geldi,
Dialogue: 0,0:12:11.11,0:12:16.63,Default,,0000,0000,0000,,ve ironik olarak çözümü yine çiğ besinlerde arıyoruz.
Dialogue: 0,0:12:16.63,0:12:19.18,Default,,0000,0000,0000,,O zaman insanın avantajı nerede?
Dialogue: 0,0:12:19.18,0:12:20.68,Default,,0000,0000,0000,,Bizim sahip olduğumuz ama
Dialogue: 0,0:12:20.68,0:12:23.22,Default,,0000,0000,0000,,diğer hayvanlarda olmayan ne?
Dialogue: 0,0:12:23.22,0:12:25.57,Default,,0000,0000,0000,,Benim cevabım serebral kortekste
Dialogue: 0,0:12:25.57,0:12:27.04,Default,,0000,0000,0000,,en fazla nörona sahip olmamız,
Dialogue: 0,0:12:27.04,0:12:28.88,Default,,0000,0000,0000,,ve bence etkileyici bilişsel işlevlerimizin
Dialogue: 0,0:12:28.88,0:12:30.90,Default,,0000,0000,0000,,en basit açıklaması bu.
Dialogue: 0,0:12:30.90,0:12:34.12,Default,,0000,0000,0000,,Bizim başarıp, diğer hayvanların yapamadığı
Dialogue: 0,0:12:34.12,0:12:36.09,Default,,0000,0000,0000,,ve çok fazla sayıda nörona sahip
Dialogue: 0,0:12:36.09,0:12:39.18,Default,,0000,0000,0000,,olmamızı sağlayan temel şey
Dialogue: 0,0:12:39.18,0:12:41.40,Default,,0000,0000,0000,,nedir diye sorsam:
Dialogue: 0,0:12:41.40,0:12:43.61,Default,,0000,0000,0000,,cevabı sadece 2 kelime: "biz pişiririz".
Dialogue: 0,0:12:43.61,0:12:47.18,Default,,0000,0000,0000,,Diğer hayvanlar yiyeceklerini pişirmez, sadece insan pişirir.
Dialogue: 0,0:12:47.18,0:12:50.05,Default,,0000,0000,0000,,Ve bence bu nasıl insan olduğumuzun açıklaması.
Dialogue: 0,0:12:50.05,0:12:52.51,Default,,0000,0000,0000,,İnsan beyni üzerine çalışmış olmam yiyecekler üzerine düşüncelerimi de değiştirdi.
Dialogue: 0,0:12:52.51,0:12:54.15,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi mutfağıma bakıyorum,
Dialogue: 0,0:12:54.15,0:12:55.62,Default,,0000,0000,0000,,ve önünde eğiliyorum,
Dialogue: 0,0:12:55.62,0:12:57.33,Default,,0000,0000,0000,,ve atalarımıza bizi insan yapan
Dialogue: 0,0:12:57.33,0:12:59.23,Default,,0000,0000,0000,,keşifleri için teşekkür ediyorum.
Dialogue: 0,0:12:59.23,0:13:01.36,Default,,0000,0000,0000,,Çok teşekkürler.
Dialogue: 0,0:13:01.36,0:13:07.71,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar)