0:00:00.946,0:00:03.340 Wat is zo bijzonder aan het menselijk brein? 0:00:03.340,0:00:05.552 Waarom bestuderen wij andere dieren, 0:00:05.552,0:00:06.773 en zij niet ons? 0:00:06.773,0:00:09.471 Wat heeft het menselijk brein, [br]of wat kan het doen, 0:00:09.471,0:00:11.794 dat geen enkel ander brein kan? 0:00:11.794,0:00:14.052 Toen ik 10 jaar geleden [br]geïnteresseerd raakte in deze vragen, 0:00:14.052,0:00:16.994 dachten wetenschappers dat ze wisten [br]waar verschillende hersenen van gemaakt zijn. 0:00:16.994,0:00:18.723 Al was het gebaseerd [br]op weinig wetenschappelijk bewijs, 0:00:18.723,0:00:20.910 dachten veel wetenschappers [br]dat alle zoogdierhersenen, 0:00:20.910,0:00:22.635 waaronder het menselijk brein, 0:00:22.635,0:00:23.935 op dezelfde manier gemaakt waren, 0:00:23.935,0:00:25.437 met een aantal neuronen dat altijd 0:00:25.437,0:00:27.668 evenredig was aan de grootte van het brein. 0:00:27.668,0:00:29.744 Dat zou betekenen [br]dat twee breinen van dezelfde grootte, 0:00:29.744,0:00:33.292 zoals deze twee, [br]van een respectabele 400 gram, 0:00:33.292,0:00:35.844 ongeveer evenveel neuronen [br]zouden moeten hebben. 0:00:35.844,0:00:37.640 Dus als neuronen de praktische 0:00:37.640,0:00:40.543 informatieverwerkende delen zijn [br]van het brein, 0:00:40.543,0:00:42.135 dan zouden de eigenaars [br]van deze twee hersenen 0:00:42.135,0:00:44.864 dezelfde cognitieve capaciteiten [br]moeten hebben. 0:00:44.864,0:00:47.213 Maar de éne zijn van een chimpansee, 0:00:47.213,0:00:49.850 de andere van een koe. 0:00:49.850,0:00:52.212 Nu hebben koeien misschien [br]een ontzettend veelzijdig 0:00:52.212,0:00:54.465 intern mentaal leven [br]en zijn ze zo intelligent zijn 0:00:54.465,0:00:58.268 dat ze er bewust voor kiezen [br]om ons dat niet te laten zien, 0:00:58.268,0:00:59.713 maar wij eten koeien. 0:00:59.713,0:01:01.412 De meeste mensen zijn het ermee eens 0:01:01.412,0:01:03.413 dat chimpansees in staat zijn [br]tot veel complexere, 0:01:03.413,0:01:06.469 uitgebreidere en flexibler [br]soorten gedrag dan koeien. 0:01:06.469,0:01:08.401 Dus dit is een eerste aanwijzing dat 0:01:08.401,0:01:10.434 de theorie van gelijke bouw [br]van alle hersenen 0:01:10.434,0:01:12.105 niet helemaal klopt. 0:01:12.105,0:01:13.451 Maar we gaan nog even mee. 0:01:13.451,0:01:15.249 Als alle hersenen gelijk [br]gemaakt waren, 0:01:15.249,0:01:18.141 en je zou dieren met [br]verschillende hersengroottes vergelijken, 0:01:18.141,0:01:21.233 dan zouden grotere hersenen altijd [br]meer neuronen moeten hebben dan kleinere 0:01:21.233,0:01:25.668 en de cognitieve capaciteit zou moeten [br]toenemen met de omvang van het brein. 0:01:25.668,0:01:27.804 Dus de grootste hersenen moeten dan 0:01:27.804,0:01:30.093 de grootste cognitieve vaardigheden hebben. 0:01:30.093,0:01:31.674 En hier is het slechte nieuws: 0:01:31.674,0:01:34.431 ons brein is niet het grootste dat er is. 0:01:34.431,0:01:35.986 Het lijkt nogal irritant. 0:01:35.986,0:01:38.721 Ons brein weegt tussen 1,2 and 1,5 kilo, 0:01:38.721,0:01:42.038 maar dat van de olifant [br]weegt tussen vier en vijf kilo, 0:01:42.038,0:01:44.623 en dat van de walvis [br]kan tot negen kilo wegen. 0:01:44.623,0:01:49.361 Wetenschappers beweerden daarom doorgaans 0:01:49.361,0:01:51.518 dat ons brein dan wel 'bijzonder' moest zijn, 0:01:51.518,0:01:54.380 om onze cognivitieve vaardigheden [br]te kunnen verklaren. 0:01:54.380,0:01:57.326 Het moet dan wel zeer uitzonderlijk zijn, 0:01:57.326,0:01:59.303 een uitzondering op de regel. 0:01:59.303,0:02:02.529 Hun brein mag dan groter zijn, [br]maar dat van ons is beter, 0:02:02.529,0:02:04.404 en dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn 0:02:04.404,0:02:06.515 omdat het groter lijkt te zijn dan nodig, 0:02:06.515,0:02:09.213 met een veel grotere hersenschors dan nodig 0:02:09.213,0:02:10.752 voor de grootte van onze lichamen. 0:02:10.752,0:02:12.404 Dat zou ons extra hersenschors geven 0:02:12.404,0:02:15.364 om interessantere dingen te doen [br]dan slechts het lichaam te besturen. 0:02:15.364,0:02:17.043 Dat is omdat de grootte van het brein 0:02:17.043,0:02:19.376 normaal overeenkomt [br]met de grootte van het lichaam. 0:02:19.376,0:02:21.693 De belangrijkste reden om te zeggen 0:02:21.693,0:02:23.780 dat ons brein groter is dan nodig, 0:02:23.780,0:02:27.238 komt doordat we onszelf[br]vergelijken met mensapen. 0:02:27.238,0:02:29.832 Gorilla's kunnen 2 tot 3 keer [br]zo groot zijn als wij, 0:02:29.832,0:02:32.253 dus hun hersenen zouden [br]ook groter moeten zijn, 0:02:32.253,0:02:34.198 maar het is andersom. 0:02:34.198,0:02:37.133 Ons brein is drie keer zo groot [br]als dat van een gorilla. 0:02:37.133,0:02:39.253 Het menselijk brein lijkt ook bijzonder 0:02:39.253,0:02:41.500 wat betreft zijn energieverbruik. 0:02:41.500,0:02:44.249 Hoewel het slechts 2% [br]van het lichaamsgewicht heeft, 0:02:44.249,0:02:47.692 gebruikt het 25% van alle energie 0:02:47.692,0:02:50.155 dat het lichaam per dag verbruikt. 0:02:50.155,0:02:53.508 Dat is 500 calorieën van [br]een dagelijks totaal van 2.000 calorieën, 0:02:53.508,0:02:55.913 enkel om je brein te laten functioneren. 0:02:55.913,0:02:58.841 Dus het menselijk brein is groter dan nodig, 0:02:58.841,0:03:00.867 het gebruikt veel meer energie dan nodig, 0:03:00.867,0:03:02.325 en daarom is het bijzonder. 0:03:02.325,0:03:04.896 En dit is waar het hele verhaal [br]me begon te storen. 0:03:04.896,0:03:06.567 In de biologie zoeken we altijd naar regels 0:03:06.567,0:03:09.413 die gelden voor alle dieren, [br]en leven in het algemeen, 0:03:09.413,0:03:11.263 dus waarom zouden [br]de regels van de evolutie 0:03:11.263,0:03:14.905 van toepassing zijn op alle andere [br]levende organismen, maar niet op ons? 0:03:14.905,0:03:17.102 Misschien lag het probleem [br]bij de veronderstelling 0:03:17.102,0:03:18.973 dat alle hersenen [br]gelijk gemaakt zijn. 0:03:18.973,0:03:20.572 en kunnen twee even grote breinen 0:03:20.572,0:03:23.163 gemaakt zijn van verschillende [br]aantallen neuronen. 0:03:23.163,0:03:24.770 Misschien heeft een erg groot brein 0:03:24.770,0:03:26.610 niet noodzakelijk meer neuronen 0:03:26.610,0:03:28.831 dan een wat kleiner brein. 0:03:28.831,0:03:31.840 Misschien heeft het menselijk brein [br]het grootste aantal neuronen 0:03:31.840,0:03:34.413 van alle hersenen, [br]ongeacht de grootte, 0:03:34.413,0:03:36.507 met name in de hersenschors. 0:03:36.507,0:03:38.059 Dit werd voor mij 0:03:38.059,0:03:39.788 de belangrijkste vraag [br]die ik wilde beantwoorden: 0:03:39.788,0:03:42.188 hoeveel neuronen [br]heeft het menselijk brein, 0:03:42.188,0:03:44.710 en hoe verhoudt zich dat [br]tot andere diersoorten? 0:03:44.710,0:03:47.133 Je hebt misschien gehoord of ergens gelezen 0:03:47.133,0:03:49.244 dat we 100 miljard neuronen hebben, 0:03:49.244,0:03:51.330 dus tien jaar geleden [br]vroeg ik mijn collega's 0:03:51.330,0:03:53.169 of ze wisten waar dit aantal vandaan kwam. 0:03:53.169,0:03:54.627 Niemand wist het antwoord. 0:03:54.627,0:03:56.080 Ik heb gezocht in de literatuur 0:03:56.080,0:03:58.138 naar de oorsprong van dat getal, 0:03:58.138,0:03:59.921 en het nooit gevonden. 0:03:59.921,0:04:02.660 Het lijkt dat niemand ooit [br]daadwerkelijk geteld heeft 0:04:02.660,0:04:04.664 hoeveel neuronen [br]het menselijk brein bevat, 0:04:04.664,0:04:06.693 of welk brein dan ook. 0:04:06.693,0:04:10.228 Dus bedacht ik mijn eigen manier [br]om hersencellen te tellen, 0:04:10.228,0:04:14.916 en die komt in feite erop neer [br]dat je soep maakt van hersenen. 0:04:15.581,0:04:17.618 Het werkt als volgt. 0:04:17.618,0:04:20.745 Men neemt een brein, [br]of een deel van dat brein, 0:04:20.745,0:04:22.489 en laat het ontbinden in wasmiddel, 0:04:22.489,0:04:23.998 wat de celmembranen vernietigt 0:04:23.998,0:04:26.434 maar de celkernen intact houdt, 0:04:26.434,0:04:29.574 zodat je een vocht overhoudt [br]met vrije celkernen 0:04:29.574,0:04:31.355 dat er zo uitziet, 0:04:31.355,0:04:32.628 als een heldere soep. 0:04:32.628,0:04:34.519 Deze soep bevat alle celkernen 0:04:34.519,0:04:36.573 die ooit samen een muizenbrein vormden. 0:04:36.573,0:04:39.603 Nu, de schoonheid van een soep [br]is dat, omdat het soep is, 0:04:39.603,0:04:42.501 je het kunt roeren om de celkernen 0:04:42.501,0:04:44.472 homogeen te verspreiden in de vloeistof, 0:04:44.472,0:04:46.453 zodat je nu onder een microscoop 0:04:46.453,0:04:50.536 van slechts vier of vijf monsters [br]van dit homogene vocht 0:04:50.536,0:04:52.552 de celkernen maar hoeft te tellen 0:04:52.552,0:04:54.751 om te bepalen [br]hoeveel cellen dat brein had. 0:04:54.751,0:04:57.810 Het is makkelijk, rechtstreeks [br]en ontzettend snel. 0:04:57.810,0:04:59.807 We hebben met deze methoden[br]neuronen geteld 0:04:59.807,0:05:02.118 in, tot nu toe, tientallen diersoorten 0:05:02.118,0:05:03.807 en het blijkt dat alle hersenen 0:05:03.807,0:05:06.389 níet op dezelfde manier gemaakt zijn. 0:05:06.389,0:05:08.576 Neem knaagdieren en primaten, bijvoorbeeld. 0:05:08.576,0:05:12.546 In breinen van grotere knaagdieren [br]neemt de gemiddelde neurongrootte toe, 0:05:12.546,0:05:15.145 zodat het brein snel opzwelt 0:05:15.145,0:05:18.310 en veel sneller in grootte toeneemt [br]dan in aantal neuronen. 0:05:18.310,0:05:20.013 Maar primatenbreinen [br]krijgen meer neuronen 0:05:20.013,0:05:22.472 zonder dat de grootte [br]van de neuronen toeneemt, 0:05:22.472,0:05:23.997 wat een erg economische manier is 0:05:23.997,0:05:25.650 om meer neuronen te krijgen [br]in het brein. 0:05:25.650,0:05:27.414 Het resultaat is dat het brein [br]van een primaat 0:05:27.414,0:05:30.581 altijd meer neuronen heeft dan [br]dan een even groot knaagdierbrein, 0:05:30.581,0:05:32.064 en hoe groter het brein, 0:05:32.064,0:05:34.278 hoe groter dit verschil zal zijn. 0:05:34.278,0:05:36.381 Dus, hoe zit het met ons brein? 0:05:36.381,0:05:38.065 We hebben vastgesteld [br]dat we, gemiddeld, 0:05:38.065,0:05:39.850 86 miljard neuronen hebben, 0:05:39.850,0:05:42.849 waarvan 16 miljard zich [br]in de hersenschors bevinden, 0:05:42.849,0:05:44.930 en als je de hersenschors beschouwt 0:05:44.930,0:05:48.024 als de zetel van functies zoals 0:05:48.024,0:05:51.161 bewustzijn en logisch [br]en abstract redeneren, 0:05:51.161,0:05:54.145 en dat 16 miljard [br]het grootste aantal neuronen is 0:05:54.145,0:05:56.766 van welke cortex dan ook, 0:05:56.766,0:05:58.484 dan lijkt dit de simpelste verklaring 0:05:58.484,0:06:01.626 voor onze opmerkelijke [br]cognitieve vaardigheden. 0:06:01.626,0:06:04.847 Maar het is net zo belangrijk [br]wat die 86 miljard neuronen betekenen. 0:06:04.847,0:06:06.376 Omdat we zagen dat de relatie 0:06:06.376,0:06:08.728 tussen de grootte van het brein [br]en het aantal neuronen 0:06:08.728,0:06:10.355 wiskunding beschreven kan worden, 0:06:10.355,0:06:12.573 kunnen we berekenen [br]hoe het menselijk brein 0:06:12.573,0:06:15.247 eruit zou zien als het gemaakt was [br]als dat van een knaagdier. 0:06:15.247,0:06:18.821 Welnu, een knaagdierbrein [br]met 86 miljard neuronen 0:06:18.821,0:06:21.942 zou 36 kilo wegen. 0:06:21.942,0:06:23.575 Dat is onmogelijk. 0:06:23.575,0:06:25.481 Zo'n enorm brein[br]zou verpletterd worden 0:06:25.481,0:06:26.665 door zijn eigen gewicht, 0:06:26.665,0:06:31.442 en dit onmogelijke brein zou huizen[br]in een lichaam dat 89 ton weegt. 0:06:32.023,0:06:34.157 Ik denk niet dat wij er zo uitzien. 0:06:34.157,0:06:37.100 Dit brengt ons nu al [br]tot een belangrijke conclusie: 0:06:37.100,0:06:39.357 wij zijn geen knaagdieren! (Gelach) 0:06:39.357,0:06:42.625 Het menselijk brein [br]is geen enorm rattenbrein! 0:06:42.625,0:06:45.253 Vergeleken met een rat [br]lijken we misschien bijzonder, 0:06:45.253,0:06:47.473 maar dat is geen eerlijke vergelijking 0:06:47.473,0:06:49.562 aangezien we nu weten [br]dat we geen knaagdieren zijn. 0:06:49.562,0:06:50.952 Wij zijn primaten, 0:06:50.952,0:06:53.726 dus de juiste vergelijking [br]is met andere primaten. 0:06:53.726,0:06:55.183 En als je het uitrekent, 0:06:55.183,0:06:57.739 zie je dat een gemiddelde primaat 0:06:57.739,0:06:59.669 met 86 miljard neuronen 0:06:59.669,0:07:02.672 een brein zou hebben [br]van ongeveer 1.2 kilo, 0:07:02.672,0:07:04.561 wat precies goed lijkt 0:07:04.561,0:07:06.533 in een lichaam van ongeveer 66 kilo, 0:07:06.533,0:07:09.178 wat in mijn geval precies klopt, 0:07:09.178,0:07:11.798 en dat brengt ons tot [br]een totaal niet verrassende 0:07:11.798,0:07:14.767 maar toch erg belangrijke conclusie: 0:07:14.767,0:07:16.108 ik ben een primaat. 0:07:16.108,0:07:18.806 En jullie zijn allemaal primaten. 0:07:18.806,0:07:20.706 Net als Darwin. 0:07:20.706,0:07:23.646 Volgens mij had Darwin [br]dit echt gewaardeerd. 0:07:23.646,0:07:25.613 Zijn brein was, net als het onze, 0:07:25.613,0:07:29.124 gemaakt naar het evenbeeld [br]van andere primatenhersenen. 0:07:29.124,0:07:31.426 Dus het menselijk brein [br]mag dan opmerkelijk zijn, 0:07:31.426,0:07:34.207 maar het is niet bijzonder [br]in de hoeveelheid neuronen. 0:07:34.207,0:07:36.062 Het is gewoon [br]een groot primatenbrein. 0:07:36.062,0:07:39.106 Ik vind dat een ontnuchterende [br]en bescheiden gedachte 0:07:39.106,0:07:42.169 die ons herinnert aan onze plaats in de natuur. 0:07:42.169,0:07:44.813 Waarom kost het dan zoveel energie? 0:07:44.813,0:07:47.310 Anderen hebben uitgezocht[br]hoeveel energie 0:07:47.310,0:07:49.170 ons brein en dat van andere soorten kost, 0:07:49.170,0:07:50.822 en nu we wisten hoeveel neuronen 0:07:50.822,0:07:53.164 ieder brein bevatte, [br]konden we het uitrekenen. 0:07:53.164,0:07:57.853 Het blijkt dat menselijke en andere breinen [br]ongeveer hetzelfde kosten: 0:07:57.853,0:08:01.274 gemiddeld zes calorieën [br]per miljard neuronen per dag. 0:08:01.274,0:08:03.413 Dus de totale energiekosten van een brein 0:08:03.413,0:08:05.447 staan in evenredige verhouding 0:08:05.447,0:08:07.156 tot de hoeveelheid neuronen, 0:08:07.156,0:08:09.339 en het blijkt dat het menselijk brein 0:08:09.339,0:08:13.180 evenveel energie kost [br]als men zou verwachten. 0:08:13.180,0:08:15.271 Dus de reden waarom het menselijk brein 0:08:15.271,0:08:16.943 zoveel energie kost is enkel 0:08:16.943,0:08:18.926 dat het enorm veel neuronen bevat, 0:08:18.926,0:08:20.411 en omdat we primaten zijn 0:08:20.411,0:08:22.910 met veel méér neuronen [br]in verhouding tot lichaamsgrootte 0:08:22.910,0:08:24.432 dan welk ander dier dan ook, 0:08:24.432,0:08:27.972 zijn de relatieve kosten [br]van ons brein groot. 0:08:27.972,0:08:30.973 Maar alleen omdat we primaten zijn, [br]niet omdat we bijzonder zijn. 0:08:30.973,0:08:32.163 De laatste vraag dan: 0:08:32.163,0:08:35.278 hoe zijn we aan die opmerkelijke [br]hoeveelheid neuronen gekomen? 0:08:35.278,0:08:38.733 En vooral: als mensapen [br]groter zijn dan wij, 0:08:38.733,0:08:42.498 waarom hebben zij dan niet [br]een groter brein met meer neuronen? 0:08:42.498,0:08:44.588 Toen we ons realiseerden [br]hoe kostbaar het is 0:08:44.588,0:08:46.921 om veel neuronen te hebben, [br]bedacht ik 0:08:46.921,0:08:48.924 dat er misschien een eenvoudige reden is. 0:08:48.924,0:08:50.607 Zij hebben simpelweg de energie niet 0:08:50.607,0:08:53.557 voor een groot lichaam én [br]een grote hoeveelheid neuronen. 0:08:53.557,0:08:54.986 Dus we rekenden het uit. 0:08:54.986,0:08:56.586 We berekenden enerzijds 0:08:56.586,0:08:58.527 hoeveel energie een primaat [br]dagelijks binnenkrijgt 0:08:58.527,0:08:59.877 door het eten van rauw voedsel 0:08:59.877,0:09:01.914 en anderzijds de energiekosten van 0:09:01.914,0:09:03.978 een lichaam van een bepaalde grootte 0:09:03.978,0:09:07.065 en de energiekosten van een brein [br]met een bepaald aantal neuronen. 0:09:07.065,0:09:08.554 We zochten naar de combinaties 0:09:08.554,0:09:10.965 van lichaamsgrootte en [br]hoeveelheid neuronen 0:09:10.965,0:09:12.235 die een primaat zich kon veroorloven 0:09:12.235,0:09:14.783 als hij een bepaald aantal uren per dag eet. 0:09:14.783,0:09:18.311 En we zagen dat [br]omdat neuronen zo kostbaar zijn, 0:09:18.311,0:09:21.681 er een wisselwerking is tussen lichaamsgrootte [br]en hoeveelheid neuronen. 0:09:21.681,0:09:24.632 Een primaat die dagelijks acht uur eet 0:09:24.632,0:09:27.746 kan zich maximaal 53 miljard [br]neuronen veroorloven, 0:09:27.746,0:09:31.253 maar dan kan het lichaam [br]niet groter zijn dan 25 kilo 0:09:31.253,0:09:34.807 Om meer te wegen, [br]moet het neuronen opgeven. 0:09:34.807,0:09:37.460 Dus het is óf een groot lichaam, 0:09:37.460,0:09:38.955 óf een grote hoeveelheid neuronen. 0:09:38.955,0:09:42.556 Als je eet als een primaat [br]kun je ze niet allebei bekostigen. 0:09:42.556,0:09:44.910 Eén oplossing [br]voor deze stofwisselingsbeperking 0:09:44.910,0:09:47.921 is om nóg meer uren per dag te eten, 0:09:47.921,0:09:49.284 maar dat is gevaarlijk 0:09:49.284,0:09:52.003 en het is slechts mogelijk [br]tot een bepaald punt. 0:09:52.003,0:09:56.043 Gorilla's en orang-oetan's kunnen zich[br]ongeveer 30 miljard neuronen veroorloven 0:09:56.043,0:09:58.429 door 8,5 uur per dag te eten, 0:09:58.429,0:10:01.545 en dat lijkt hun maximum te zijn. 0:10:01.545,0:10:03.336 Negen uur eten per dag 0:10:03.336,0:10:06.607 lijkt de praktische limiet [br]voor een primaat. 0:10:06.607,0:10:08.398 Hoe zit het dan met ons? 0:10:08.398,0:10:10.268 Met onze 86 miljard neuronen 0:10:10.268,0:10:13.033 en 60 tot 70 kilo aan lichaamsgewicht, 0:10:13.033,0:10:16.874 zouden we meer dan negen uur per dag 0:10:16.874,0:10:19.849 etend moeten doorbrengen, 0:10:19.849,0:10:22.208 wat simpelweg niet haalbaar is. 0:10:22.208,0:10:24.232 Als wij zouden eten als een primaat, 0:10:24.232,0:10:26.235 konden we hier niet zijn. 0:10:26.235,0:10:28.422 Dus hoe zijn we dan [br]hier terecht gekomen? 0:10:28.422,0:10:31.157 Als ons brein zo veel energie kost 0:10:31.157,0:10:32.880 als het zou moeten kosten, 0:10:32.880,0:10:36.554 en we kunnen niet de hele dag [br]bezig zijn met eten, 0:10:36.554,0:10:38.465 dan is het enige realistische alternatief 0:10:38.465,0:10:40.423 om meer energie te verwerven 0:10:40.423,0:10:42.376 uit dezelfde voedselbronnen. 0:10:42.376,0:10:46.176 En merkwaardig genoeg klopt dat precies 0:10:46.176,0:10:49.213 met wat we denken dat onze voorouders 0:10:49.213,0:10:51.052 anderhalf miljoen jaar geleden uitvonden 0:10:51.052,0:10:53.834 toen zij het koken van voedsel uitvonden. 0:10:53.834,0:10:55.804 Koken maakt gebruik van vuur 0:10:55.804,0:10:59.604 om voedsel voor te verteren [br]buiten ons lichaam. 0:10:59.604,0:11:02.210 Gekookt voedsel is zachter, [br]dus makkelijker om te kauwen 0:11:02.210,0:11:04.773 en compleet tot pap [br]te maken in je mond. 0:11:04.773,0:11:08.361 Hierdoor wordt het voedsel compleet verteerd [br]en geabsorbeerd in je darmen, 0:11:08.361,0:11:12.016 waardoor het veel meer energie [br]oplevert in veel minder tijd 0:11:12.016,0:11:14.505 Dus koken geeft ons de tijd om 0:11:14.505,0:11:16.567 veel interessantere dingen [br]te doen in onze dag 0:11:16.567,0:11:18.047 en met onze neuronen 0:11:18.047,0:11:20.172 dan denken aan voedsel, [br]zoeken naar voedsel 0:11:20.172,0:11:22.881 en het de hele dag naar binnen werken. 0:11:22.881,0:11:24.940 Dus dankzij koken kon 0:11:24.940,0:11:27.153 wat ooit een enorm nadeel was, 0:11:27.153,0:11:30.766 dit grote, gevaarlijk kostbare brein [br]met zo veel neuronen, 0:11:30.766,0:11:32.802 nu een grote aanwist worden, 0:11:32.802,0:11:36.053 nu we ons zowel de energie [br]voor veel neuronen kunnen veroorloven 0:11:36.056,0:11:38.559 als de tijd om er [br]interessante dingen mee te doen. 0:11:38.559,0:11:40.533 Dit verklaart waarom het menselijk brein 0:11:40.533,0:11:43.773 zo snel zo groot groeide in de evolutie, 0:11:43.773,0:11:47.670 terwijl het nog steeds [br]een primatenbrein is. 0:11:47.670,0:11:50.444 Nu dit grote brein [br]betaalbaar is dankzij koken, 0:11:50.444,0:11:53.357 gingen we snel [br]van rauw voedsel naar cultuur, 0:11:53.357,0:11:55.963 landbouw, beschaving, winkels, 0:11:55.963,0:11:57.588 electriciteit, ijskasten... 0:11:57.588,0:11:59.195 alle dingen waarmee we tegenwoordig 0:11:59.195,0:12:02.767 de energie die we nodig hebben[br]voor een hele dag 0:12:02.767,0:12:06.973 in één keer kunnen binnenkrijgen [br]bij onze favoriete fast-foodketen. 0:12:06.973,0:12:09.410 Dus wat ooit een oplossing was, 0:12:09.410,0:12:11.109 werd nu het probleem, 0:12:11.109,0:12:16.626 en ironisch genoeg zoeken we nu [br]de oplossing in rauw voedsel. 0:12:16.626,0:12:19.182 Dus wat is het voordeel voor mensen? 0:12:19.182,0:12:20.685 Wat hebben wij 0:12:20.685,0:12:23.220 dat geen enkel ander dier heeft? 0:12:23.220,0:12:27.038 Mijn antwoord is dat wij de meeste[br]neuronen hebben in de hersenschors, 0:12:27.040,0:12:28.884 en dat is de simpelste verklaring 0:12:28.884,0:12:30.897 voor onze opmerkelijke cognitieve vaardigheden. 0:12:30.897,0:12:34.124 En wat doen wij [br]dat geen enkel ander dier doet, 0:12:34.124,0:12:36.093 en dat volgens mij fundamenteel was 0:12:36.093,0:12:41.276 om ons dat grootste aantal neuronen [br]in de hersenschors te laten ontwikkelen? 0:12:41.398,0:12:43.613 In twee woorden: wij koken. 0:12:43.613,0:12:47.179 Geen enkel ander dier kookt. [br]Enkel mensen. 0:12:47.179,0:12:50.049 En ik denk dat dat is [br]hoe we mensen geworden zijn. 0:12:50.049,0:12:52.509 Door het bestuderen van het menselijk brein [br]denk ik nu anders over eten. 0:12:52.509,0:12:54.154 Wanneer ik nu naar mijn keuken kijk, 0:12:54.154,0:12:55.624 maak ik een buiging 0:12:55.624,0:12:57.329 en bedank ik mijn voorouders 0:12:57.329,0:12:59.229 voor de uitvinding die ons waarschijnlijk [br]tot mens heeft gemaakt. 0:12:59.229,0:13:01.361 Ontzettend bedankt. 0:13:01.361,0:13:07.714 (Applaus)