1
00:00:06,625 --> 00:00:11,643
Her yıl, dünya çapında on binlerce insan

2
00:00:11,643 --> 00:00:14,325
tek bir kesik bile olmadan
beyin ameliyatı oluyor:

3
00:00:14,325 --> 00:00:19,158
Neşter yok, ameliyat masası yok
ve hasta hiç kan kaybetmiyor.

4
00:00:19,908 --> 00:00:23,748
Bunun yerine 
bu yöntem korunaklı bir odada

5
00:00:23,748 --> 00:00:28,070
beyinin belirli yerlerine 
görünmez ışık ışınları yollayan

6
00:00:28,070 --> 00:00:30,831
büyük bir makinede gerçekleşiyor.

7
00:00:31,506 --> 00:00:35,806
Bu yöntemin adı: 
Stereotaktik radyocerrahi

8
00:00:35,806 --> 00:00:39,216
ve o ışık ışınları 
aslında radyasyon ışınları.

9
00:00:39,216 --> 00:00:45,216
Onların görevi, kötü huylu hücreleri
gitgide temizleyerek tümörleri yok etmek.

10
00:00:45,216 --> 00:00:49,083
Hastalar için bu süreç
tomografi ile başlıyor,

11
00:00:49,083 --> 00:00:53,790
bir dizi x-ışını beynin
üç boyutlu haritasını çıkarıyor.

12
00:00:54,170 --> 00:00:58,905
Bu, içerideki tümörün tam yerini,
büyüklüğünü ve şeklini gösteriyor.

13
00:00:59,613 --> 00:01:04,989
Tomografiler aynı zamanda 
doku yoğunluğunu gösteren

14
00:01:04,989 --> 00:01:08,343
"Hounsfield Skalası"nı ölçüyor.

15
00:01:08,372 --> 00:01:12,372
Bu, radyasyonun beyinde
nasıl yayılacağıyla

16
00:01:12,372 --> 00:01:15,532
ve etkilerini optimize etmeyle
ilgili bilgi veriyor.

17
00:01:15,532 --> 00:01:18,682
Doktorlar yumuşak dokuyu daha iyi belirten

18
00:01:18,682 --> 00:01:22,602
manyetik rezonans görüntüleme, 
yani MR yöntemini,

19
00:01:22,602 --> 00:01:28,045
tümörün şeklini ve konumunu
daha iyi belirlemek için kullanabilir.

20
00:01:28,535 --> 00:01:31,986
Tümörleri tedavi etmek için yüksek dozda 
radyasyon gerektiğinden dolayı

21
00:01:31,986 --> 00:01:36,076
gerçek konumu ve büyüklüğü
haritalandırmak çok önemli.

22
00:01:36,106 --> 00:01:40,156
Radyocerrahi, birden fazla ışının 
kullanılmasını esas alıyor.

23
00:01:40,305 --> 00:01:44,035
Ayrı ayrı, her biri düşük dozda
radyasyon iletiyor.

24
00:01:44,035 --> 00:01:48,361
Ancak parlak ve kaçınılmaz bir spot ışığı
oluşturmak için aynı noktada birleşen

25
00:01:48,361 --> 00:01:53,011
birkaç sahne ışığı gibi 
radyasyon ışınları da birleştiklerinde

26
00:01:53,018 --> 00:01:58,558
tümörleri yok etmek için
toplu olarak yeterli güç üretir.

27
00:01:58,558 --> 00:02:02,328
Çoklu ışın kullanımı, doktorlara etraftaki
sağlıklı dokuya zarar vermeden

28
00:02:02,328 --> 00:02:06,558
beyindeki tümörleri hedeflemelerine
olanak sağlamanın yanı sıra

29
00:02:06,558 --> 00:02:09,858
onlara esneklik de sağlar.

30
00:02:09,858 --> 00:02:14,349
Hedefe ulaşmak için
beyin dokusundaki en iyi açıları

31
00:02:14,349 --> 00:02:16,036
ve rotaları optimize edebilirler

32
00:02:16,036 --> 00:02:19,929
ve her bir ışın içindeki yoğunluğu
gerektiği gibi ayarlayabilirler.

33
00:02:19,936 --> 00:02:22,946
Bu, beyindeki kritik yapıların
korunmasına yardımcı olur.

34
00:02:22,946 --> 00:02:27,936
Ama bu ustaca yaklaşım söz konusu
tümörlere tam olarak ne yapıyor?

35
00:02:28,123 --> 00:02:33,833
Birkaç radyasyon ışını kanserli hücrelere
çarpmak için kesiştiğinde

36
00:02:33,833 --> 00:02:38,185
bunların birleşik kuvveti
hücrelerin DNA'sını keserek

37
00:02:38,185 --> 00:02:41,325
hücrelerin yapısında
bir bozulmaya neden olur.

38
00:02:41,325 --> 00:02:46,185
Bu işlem zamanla
bütün tümörü yok etmeye başlar.

39
00:02:46,185 --> 00:02:51,678
Dolaylı olarak ışınlar DNA'yı doğrudan 
çevreleyen alana da zarar vererek

40
00:02:51,678 --> 00:02:55,678
serbest radikal adı verilen
değişken parçacıklar oluşturur.

41
00:02:55,823 --> 00:02:58,888
Bu, tümörün yanı sıra

42
00:02:58,888 --> 00:03:01,892
yakın çevredeki bazı
sağlıklı hücreler için elverişli olmayan

43
00:03:01,892 --> 00:03:03,813
tehlikeli bir mikro ortam oluşturur.

44
00:03:03,813 --> 00:03:07,393
Kanser olmayan dokulara zarar verme
riski radyasyon ışınının kapsamını

45
00:03:07,393 --> 00:03:13,683
tümörün tam şekline
mümkün olduğunca yakın tutarak azaltılır.

46
00:03:14,104 --> 00:03:18,104
Radyocerrahi tedavisi,
tümör hücrelerini yok ettikten sonra

47
00:03:18,104 --> 00:03:21,464
vücudun doğal temizleme
mekanizması devreye girer.

48
00:03:21,464 --> 00:03:25,464
Bağışıklık sistemi,
ölü hücrelerin kabuklarını

49
00:03:25,464 --> 00:03:30,244
vücuttan atmak için hızla süpürürken
diğer hücreler ise yara dokusuna dönüşür.

50
00:03:30,499 --> 00:03:34,499
Teknolojik gelişmelere rağmen radyocerrahi
tüm beyin kanseri tedavileri için

51
00:03:34,499 --> 00:03:37,449
her zaman birincil seçim değil.

52
00:03:37,596 --> 00:03:41,596
Öncelikle bu tedavi
daha küçük tümörler için ayrılmış.

53
00:03:41,743 --> 00:03:44,593
Radyasyon kümülatif bir etkiye de sahip,

54
00:03:44,593 --> 00:03:46,433
bu da daha önceki dozların

55
00:03:46,433 --> 00:03:49,023
daha sonra verilenlerle
çakışabileceği anlamına gelir.

56
00:03:49,023 --> 00:03:51,363
Bu nedenle
tekrarlayan tümörleri olan hastaların

57
00:03:51,363 --> 00:03:55,283
gelecekteki radyocerrahi
tedavilerinde kısıtlamalar olabilir.

58
00:03:55,576 --> 00:04:00,156
Ancak bu dezavantajlar, 
bazı çok daha büyük avantajlardan fazla.

59
00:04:00,690 --> 00:04:02,770
Çeşitli beyin tümörleri için

60
00:04:02,770 --> 00:04:05,540
radyocerrahinin
kanserli hücreleri yok etmede

61
00:04:05,540 --> 00:04:08,620
geleneksel beyin ameliyatı kadar
başarılı olduğu ifade ediliyor.

62
00:04:08,620 --> 00:04:13,820
Menenjiyom adı verilen tümörlerde 
hasta radyocerrahi geçirdiğinde

63
00:04:13,820 --> 00:04:16,700
nüks etmenin eşit
veya daha düşük olduğu tespit edildi.

64
00:04:16,700 --> 00:04:20,120
Çoğu zaman acı verici bir deneyim
ve uzun bir iyileşme süreci olan

65
00:04:20,120 --> 00:04:21,950
geleneksel cerrahiye kıyasla,

66
00:04:21,950 --> 00:04:24,885
radyocerrahi genellikle ağrısız

67
00:04:24,885 --> 00:04:28,519
ve çok az iyileşme süresi gerektirir
veya hiç gerektirmez.

68
00:04:28,519 --> 00:04:32,519
Bu tür tedavinin sadece
beyin tümörleri için değil,

69
00:04:32,519 --> 00:04:37,109
akciğer, karaciğer ve pankreas tümörleri
üzerinde kullanılması da söz konusu.

70
00:04:37,189 --> 00:04:40,799
Bu arada doktorlar bu yöntemi
Parkinson hastalığı, epilepsi

71
00:04:40,799 --> 00:04:44,079
ve obsesif kompülsif bozukluk gibi

72
00:04:44,079 --> 00:04:46,599
rahatsızlıkları tedavi etmek 
için kullanmayı deniyor.

73
00:04:46,599 --> 00:04:49,699
Kanser teşhisinin acısı yıkıcı olabilir

74
00:04:49,699 --> 00:04:52,729
ancak bu müdahalesiz
yöntemlerdeki gelişmeler

75
00:04:52,729 --> 00:04:56,549
daha nazik bir tedavinin yolunu açıyor.