0:00:07.136,0:00:09.033
İngilizce, diğer tüm diller gibi

0:00:09.033,0:00:10.573
karmakarışık bir mesele.

0:00:10.573,0:00:13.167
Görgüsüz olabilirsiniz[br]ama kültürlü olmayabilirsiniz.

0:00:13.167,0:00:14.938
"Ruthless", yani gaddar olabilirsiniz

0:00:14.938,0:00:17.253
fakat adı Ruth olan biriyle[br]evlenmediğiniz sürece

0:00:17.253,0:00:18.474
merhametinizin olduğunu

0:00:18.474,0:00:20.841
birilerine göstermeye[br]çabalamada size iyi şanslar.

0:00:20.841,0:00:22.244
Bakımsız olmak kötü

0:00:22.244,0:00:23.999
ama bakımlı olmak imkânsız

0:00:23.999,0:00:26.795
ya da karmakarışık olmanın[br]aksine düzensiz olmak.

0:00:26.795,0:00:29.839
Bu örneklerden daha fazla şey[br]ifade etmeyen başka şeyler de var

0:00:29.839,0:00:31.366
ama bu şu an normal görünüyor

0:00:31.366,0:00:32.736
çünkü zamanın akıp gitmesi

0:00:32.736,0:00:34.513
geldiği yere gömülüp kaldı.

0:00:34.513,0:00:36.439
Mesela, Edward isminin[br]takma ad hâlinin

0:00:36.439,0:00:39.275
neden Ned olduğunu hiç merak ettiniz mi?

0:00:39.275,0:00:40.840
Buradaki N harfi nereden gelmiş?

0:00:40.840,0:00:43.248
Aynısı Ellen'a Nellie dendiği[br]örnekte de geçerli.

0:00:43.248,0:00:45.280
Sonuç olarak birinin ismi Ethan ise,

0:00:45.280,0:00:47.401
ona Nethan takma adını vermiyoruz

0:00:47.401,0:00:50.443
ya da Maria'yı Nmaria diye çağırmıyoruz.

0:00:50.443,0:00:51.904
Doğrusu, birisi bunu yaparsa

0:00:51.904,0:00:54.275
ilk dürtümüz o kişiyi ya terslemek

0:00:54.275,0:00:55.752
ya da arkadaşımız ayrılana dek

0:00:55.752,0:00:57.901
onu kibarca saklamak olur.

0:00:58.021,0:01:01.362
Tüm bu takma adlar, bir yanlışa dayanıyor

0:01:01.362,0:01:04.116
fakat bu yanlışın kavranması[br]kesinlikle mümkün.

0:01:04.116,0:01:06.928
Yine de, "nickname" sözcüğü bile tuhaf.

0:01:06.928,0:01:09.384
Nickname sözcüğündeki[br]"nick" nereden geliyor?

0:01:09.384,0:01:11.651
Bu adda bir çentik [nick] mi var?

0:01:11.651,0:01:13.438
Pek öyle değil, bununla yüzleşelim.

0:01:13.438,0:01:16.581
Aslında, Eski İngilizcede[br]bu sözcüğün karşılığı "ekename" idi

0:01:16.581,0:01:19.237
ve "eke" ayrıca veya diğer[br]anlamına geliyordu.

0:01:19.237,0:01:21.783
Eke sözcüğünün Chaucer'ın[br]Canterbury Hikâyeleri'ndeki

0:01:21.783,0:01:24.334
şöyle bir cümlede hâlâ[br]kullanıldığını görebilirsiniz:

0:01:24.334,0:01:26.749
"Whan Zephyrus eek with[br]his sweete breeth,"

0:01:26.749,0:01:27.838
bunun anlamı şu:

0:01:27.838,0:01:30.169
"Zephyr, tatlı nefesiyle birlikte."

0:01:30.169,0:01:33.569
Ekename, "diğer isim" anlamına geliyordu.

0:01:33.569,0:01:36.948
İnsanlar "an ekename" dediklerinde

0:01:36.948,0:01:40.687
sanki "nekename" demiş gibi oluyorlardı.

0:01:40.687,0:01:41.742
Bir süre sonra da

0:01:41.742,0:01:44.941
birçok insan bunu[br]bu şekilde duymaya başlayıp

0:01:44.941,0:01:46.338
"Benim ekename" demek yerine,

0:01:46.338,0:01:49.744
"Bu benim takma adım[br][nickname]," demeye başladı.

0:01:49.880,0:01:51.778
Sözcüğün başında artık "n" harfi var

0:01:51.778,0:01:53.183
ve bu bir yanlışla başladı

0:01:53.183,0:01:56.360
fakat artık bu, sözcüğün kendisi oldu.

0:01:56.360,0:01:58.959
Ayakkabınızın altına sakız yapışmışken

0:01:58.959,0:02:00.671
bir yaprağa basıp

0:02:00.671,0:02:03.483
bu yaprağı hayatınızın[br]geri kalanı boyunca sürükleyip

0:02:03.483,0:02:06.045
yıpranmış yaprağa bağlı[br]sonsuzluğu tüketmek için

0:02:06.045,0:02:07.287
o ayakkabıyla gömülüp

0:02:07.287,0:02:08.735
cennete gitmiş gibisinizdir.

0:02:08.735,0:02:12.240
Ekename sözcüğüne bir "n" harfi eklendi[br]ve bir daha hiç onu bırakmadı.

0:02:12.240,0:02:14.068
Aynı şey diğer sözcüklerde de oldu.

0:02:14.068,0:02:17.646
Eski İngilizceyi konuşanlar "tahta"[br]sözcüğünden "otches" ekini kısalttılar.

0:02:17.646,0:02:20.998
Fakat bunun yüzyıllarca başka[br]sözcüklerden de çıkarılması

0:02:20.998,0:02:21.998
tartışıldıktan sonra

0:02:21.998,0:02:25.615
onun yerine "notch" sözcüğünün[br]çıkarılmasını düşünmek daha kolaydı,

0:02:25.615,0:02:27.350
kısa süre sonra da öyle oldu.

0:02:27.350,0:02:29.788
Neredeyse hiç kimsenin okumayı[br]bilmediği bir dünyada

0:02:29.788,0:02:31.194
insanların duyduklarının

0:02:31.194,0:02:34.827
bir süre sonra sözcüklere[br]dönüşmeye başlaması daha kolaydı.

0:02:34.827,0:02:37.368
"Ned" ile başlayan takma adlar[br]işte böyle dile girdi.

0:02:37.368,0:02:39.490
Eski İngilizce, şu andaki[br]İngilizceye nazaran

0:02:39.490,0:02:41.206
Almancaya benziyordu

0:02:41.206,0:02:43.910
ve Almancada "mein", "my" demek

0:02:43.910,0:02:46.975
ve Eski İngilizcede de "my", "meen" demek.

0:02:46.975,0:02:48.723
Yani, "meen book" diye söylenirdi,

0:02:48.723,0:02:50.715
aslında Eski İngilizcede[br]bu sözcük "boke"

0:02:50.715,0:02:52.450
ya da "meen cat" diye de söylenirdi.

0:02:52.450,0:02:53.733
Bugün ise çocuklarımızı

0:02:53.733,0:02:55.219
benim Dahlia'm

0:02:55.219,0:02:57.894
ya da benim Laura'm diye çağırıyoruz.

0:02:57.894,0:03:00.730
Eski İngilizcede ise[br]"my" yerine "meen" kullanılırdı,

0:03:00.730,0:03:02.474
yani, işte "Mein Ed"

0:03:02.474,0:03:04.462
veya "Mein Ellie" diye çağrılırdı.

0:03:04.462,0:03:06.081
İşte durum böyle ilerledi.

0:03:06.081,0:03:08.545
Zaman geçtikçe "meen" sözcüğü

0:03:08.545,0:03:10.924
bugün bildiğimiz[br]"my" olarak şekil değiştirdi.

0:03:10.924,0:03:14.066
Bu yüzden de, insanlar "Mein Ed" dediğinde

0:03:14.066,0:03:17.331
"my Ned" demiş gibi görünüyorlardı.

0:03:17.331,0:03:21.009
Yani, insanlar Edward'a[br]her ne zaman sevgiyle yaklaşsa

0:03:21.009,0:03:23.778
ona Ed yerine Ned diyor gibiydiler.

0:03:23.778,0:03:26.180
İşte böyle takma ad doğdu!

0:03:26.180,0:03:29.580
Ya da "ekename" doğdu.

0:03:29.580,0:03:31.131
Böylece, Ellen için Nellie

0:03:31.131,0:03:32.467
Ann için Nan

0:03:32.467,0:03:35.357
ve hatta daha eski günlerden kalan[br]Abigail için Nabby doğdu.

0:03:35.357,0:03:39.163
Başkan John Adam'ın eşi Abigail'in[br]takma adı Nabby idi.

0:03:39.786,0:03:41.585
Her türlü sözcük bunlar gibidir.

0:03:41.585,0:03:44.735
Eski İngilizce konuşanlar[br]koruyucu kalkan, yani napron giyerlerdi

0:03:44.735,0:03:48.669
fakat napron, apron sözcüğüne benziyor

0:03:48.669,0:03:51.054
ve bu da apron sözcüğünün[br]doğmasına yol açtı,

0:03:51.054,0:03:53.333
Beowulf destanında bunu[br]hiç kimse fark etmedi.

0:03:53.333,0:03:56.526
Hakem anlamına gelen "umpire"[br]sözcüğü de öncesinde "numpire" idi.

0:03:56.833,0:03:58.569
Bütün bunlar, biz modern insanların

0:03:58.569,0:04:00.847
asla yapmayacağı uyduruk[br]şeyler gibi görünüyorsa

0:04:00.847,0:04:02.676
o zaman sürekli duyup

0:04:02.676,0:04:04.344
şöyle dediğiniz bir şeyi düşünün:

0:04:04.344,0:04:06.259
"A whole nother."

0:04:06.259,0:04:07.708
Nother ne demek?

0:04:07.708,0:04:10.577
Diğer anlamına gelen "another"[br]diye bir sözcük de elbette var

0:04:10.577,0:04:13.604
ama bu sözcük "an" ve "other"[br]parçalarından oluşuyor.

0:04:13.604,0:04:14.810
Böyle düşünmüştük.

0:04:14.810,0:04:17.445
Yine de "whole" sözcüğünü[br]ortaya sürüklediğimizde

0:04:17.445,0:04:19.553
"a whole other" demiyoruz,

0:04:19.553,0:04:22.051
"an" sözcüğündeki[br]n ile a harflerini ayırıyoruz

0:04:22.051,0:04:24.312
ve n harfini "other"[br]sözcüğüyle birleştiriyoruz

0:04:24.312,0:04:26.547
ve yeni bir sözcük yaratıyoruz, "nother".

0:04:26.783,0:04:27.844
Uzun bir süre boyunca

0:04:27.844,0:04:29.746
hiç kimse böyle şeyleri not etmiyordu

0:04:29.746,0:04:31.204
ya da sözlüğe koymuyordu

0:04:31.204,0:04:32.438
fakat bunun tek sebebi

0:04:32.438,0:04:35.679
yazının bin yıl öncesine nazaran[br]şu an daha çok kodlanmış olması.

0:04:35.679,0:04:37.503
Yani, tuhaf bir sözcük gördüğünüzde

0:04:37.503,0:04:38.704
şunu hatırlayın ki

0:04:38.704,0:04:41.133
hikâyenin çok daha farklı[br]bir tarafı olabilir.