WEBVTT

00:00:01.190 --> 00:00:02.851
Đây là bản đồ của bang New York

00:00:02.875 --> 00:00:06.393
nó được làm ra vào năm 1937
bởi công ty General Drafting.

00:00:06.417 --> 00:00:09.914
Nó là một tấm bản đồ rất nổi tiếng
đối với những người đam mê bản đồ,

00:00:09.938 --> 00:00:12.659
bởi vì ở phía dưới này, phía dưới
dãy núi Catskill,

00:00:12.683 --> 00:00:14.562
có một thị trấn nhỏ tên là Roscoo --

00:00:14.586 --> 00:00:17.284
thực ra, nó sẽ dễ hơn
nếu tôi đưa nó lên đây --

00:00:17.308 --> 00:00:20.838
Đó là Roscoe, và ngay phía trên
của Roscoe là Rockland, New York,

00:00:20.862 --> 00:00:24.675
và trên nó nữa là thị trấn nhỏ bé
Agloe, New York.

00:00:24.699 --> 00:00:27.758
Agloe, New York, rất nổi tiếng
với những người vẽ bản đồ,

00:00:27.782 --> 00:00:30.058
bởi vì nó là một thị trấn giấy.

00:00:30.082 --> 00:00:32.304
Nó còn được biến đến
như một cái bẫy bản quyền.

00:00:32.328 --> 00:00:35.682
Những người vẽ bản đồ -- bởi vì
tấm bản đồ New York của tôi và của bạn

00:00:35.706 --> 00:00:39.372
đều sẽ rất giống nhau,
do hình dáng New York --

00:00:39.396 --> 00:00:44.169
thông thường, những người vẽ sẽ thêm
vào các địa điểm giả vào bản đồ của họ,

00:00:44.193 --> 00:00:45.955
để bảo vệ quyền tác giả của họ.

00:00:45.979 --> 00:00:48.867
Nếu địa điểm ảo đó của tôi
xuất hiện trên bản đồ của bạn,

00:00:48.891 --> 00:00:52.546
tôi có thể chắc chắn rằng
bạn đã ăn trộm của tôi.

00:00:52.570 --> 00:00:57.211
Agloe là sự kết hợp từ tên họ viết tắt
của hai người tạo nên tấm bản đồ này.

00:00:57.235 --> 00:01:00.156
Ernest Alpers và Otto [G.] Lindberg,

00:01:00.180 --> 00:01:03.456
và họ phát hành nó vào năm 1937.

00:01:03.480 --> 00:01:06.810
Nhiều thập kỉ sau, Rand McNally
phát hành một tấm bản đồ

00:01:06.823 --> 00:01:10.847
có Agloe, New York, ở trên nó,
ở chính vị trí giao nhau

00:01:10.871 --> 00:01:13.139
của hai con đường đất
ở một nơi hẻo lánh.

00:01:14.205 --> 00:01:17.466
Bạn có thể tưởng tượng ra
sự vui mừng của General Drafting.

00:01:17.490 --> 00:01:20.702
Họ lập tức gọi cho Rand McNally, và nói,

00:01:20.726 --> 00:01:24.320
"Chúng tôi bắt tóm được ông rồi nhé!
chúng tôi đã bịa ra Agloe, New York.

00:01:24.344 --> 00:01:26.398
Nó là giả. Nó là một thị trấn trên giấy.

00:01:26.422 --> 00:01:28.123
Chúng tôi sẽ kiện ông!."

00:01:29.003 --> 00:01:33.490
Và Rand McNally nói, "Không, không,
không, không Agloe là có thật"

00:01:34.616 --> 00:01:39.160
Bời vì người ta cứ đến
điểm giao của hai con đường đất đó --

00:01:39.184 --> 00:01:40.208
(Cười)

00:01:40.232 --> 00:01:44.728
ở một nơi hẻo lánh, hy vọng rằng
có một nơi tên là Agloe --

00:01:44.752 --> 00:01:47.985
ai đó tạo nên địa điểm
tên là Agloe, New York.

00:01:48.009 --> 00:01:49.048
(Cười)

00:01:49.072 --> 00:01:52.453
Nó có trặm xăng, của hàng tạp hoá,
hai ngôi nhà ở trên đỉnh.

00:01:52.477 --> 00:01:54.747
(Cười)

00:01:55.596 --> 00:02:00.074
Và điều này là một sự ẩn dụ vô cùng
thú vị đối với các nhà văn,

00:02:00.098 --> 00:02:04.709
bởi vì chúng ta đều thích tin vào
những gì ta ghi trên giấy

00:02:04.733 --> 00:02:07.525
có thể thay đổi được thế giới thực
mà ta đang sống,

00:02:07.549 --> 00:02:09.938
đó là lý do cuốn sách thứ ba 
của tôi có tên là "Thị trấn giấy".

00:02:09.962 --> 00:02:14.501
nhưng cuối cùng điều thu hút tôi
nhiều hơn cách điều này xảy ra,

00:02:14.525 --> 00:02:16.906
là ở bản thân hiện tượng.

00:02:17.521 --> 00:02:21.598
Nó thật dễ dàng để nó rằng thế giới
định hình những tấm bản đồ, đúng không?

00:02:21.622 --> 00:02:26.049
Giống như hình dáng tổng thể của thế giới
hiển nhiên sẽ quy định những tấm bản đồ.

00:02:26.503 --> 00:02:29.818
Nhưng điều mà tôi thấy
thú vị hơn là cách thức

00:02:29.842 --> 00:02:33.383
mà cách những tấm bản đồ
của chúng ta thay đổi thế giới.

00:02:33.872 --> 00:02:38.563
Bời vì thế giới sẽ chắc chắn là
một nơi khác nếu cực Bắc ở phía dưới.

00:02:38.587 --> 00:02:40.765
Và nó sẽ là một nơi hoàn toàn
khác biệt

00:02:40.789 --> 00:02:43.808
nếu Alaska và Nga không ở hai phía
đối diện của bản đồ.

00:02:43.832 --> 00:02:45.758
Và thế giới sẽ là một nơi khác

00:02:45.782 --> 00:02:48.942
nếu chúng ta chiếu châu Âu
để cho thấy kích thước thật của nó.

00:02:49.930 --> 00:02:54.083
Thế giới bị thay đổi bởi
những tấm bản đồ của chúng ta.

00:02:54.410 --> 00:02:59.265
Cách mà chúng ta lựa chọn -- kiểu như,
doanh nghiệp bản đồ của chúng ta,

00:02:59.289 --> 00:03:01.924
cũng ảnh hưởng tới bản đồ
của cuộc sống chúng ta,

00:03:01.948 --> 00:03:04.066
và nó lần lượt thay đổi cuộc sống của ta.

00:03:04.090 --> 00:03:08.745
Tôi tin rằng cái chúng ta vẽ trên bản đồ
thay đổi cuộc sống mà ta lãnh đạo.

00:03:08.769 --> 00:03:13.183
Và tôi không có ý là trong một trường hợp,
như mạng lưới bí mật Oparah Angels, như,

00:03:13.207 --> 00:03:16.177
cảm giác bạn-có-thể-nghĩ
-cách-thoát-khỏi-ung-thư.

00:03:16.201 --> 00:03:22.734
Nhưng tôi tin rằng khi bản đồ không chỉ
cho bạn nơi bạn sẽ đi đến trong cuộc đời,

00:03:22.758 --> 00:03:24.749
chúng sẽ chỉ cho bạn nơi bạn có thể đến.

00:03:24.773 --> 00:03:29.246
Bạn gần như không đi đến một nơi nào đó
mà không có trên bản đồ của mình.

00:03:29.853 --> 00:03:32.968
Vì vậy tôi là một học sinh kém
khi tôi còn nhỏ.

00:03:32.992 --> 00:03:35.664
Điểm GPA của tôi luôn luôn ở 2.

00:03:36.535 --> 00:03:39.296
Và tôi nghĩ lý do tôi là một học sinh kém

00:03:39.320 --> 00:03:42.475
là vì tôi cảm thấy như giáo dục
chỉ giống như 1 chuỗi các rào cản

00:03:42.499 --> 00:03:44.656
đã được dựng lên ở phía trước,

00:03:44.680 --> 00:03:48.307
và tôi vượt qua chúng để đạt được
sự trưởng thành.

00:03:48.331 --> 00:03:50.815
Và tôi thực sự không muốn nhảy qua chúng,

00:03:50.839 --> 00:03:53.773
bởi vì chúng dường như hoàn toàn tuỳ tiện,
vậy nên tôi sẽ không,

00:03:53.797 --> 00:03:55.874
và rồi mọi người đe doạ tôi, bạn biết đấy,

00:03:55.898 --> 00:03:58.827
họ đe doạ tôi thế này
"tiếp tục với cái hồ sơ vĩnh viên của tôi,"

00:03:58.851 --> 00:04:01.060
hoặc "Con sẽ không bao giờ có
được một công việc tốt."

00:04:01.084 --> 00:04:02.563
Tôi không muốn một công việc tốt!

00:04:03.003 --> 00:04:05.599
Tất cả những gì tôi ở thế nói ở tuổi
mười một, mười hai,

00:04:05.623 --> 00:04:08.775
giống như, những người có công việc tốt
dậy rất sớm vào buổi sáng,

00:04:08.799 --> 00:04:10.804
(Cười)

00:04:10.828 --> 00:04:15.400
và người có công việc tốt,
một trong những điều đầu tiên họ làm

00:04:15.424 --> 00:04:19.347
là thắt một thứ nghẹt thở lên cổ mình.

00:04:19.924 --> 00:04:21.972
Họ thực sự buộc thòng lọng
vào cổ mình,

00:04:21.996 --> 00:04:24.722
rồi họ đi đến nơi làm việc,
dù công việc đó là gì.

00:04:25.455 --> 00:04:27.485
Đó không phải là công thức
cho sự hạnh phúc

00:04:27.918 --> 00:04:31.837
Những người đó -- trong những sự ám ảnh,
suy nghĩa của đứa bé 12 tuổi trong tôi --

00:04:31.861 --> 00:04:34.420
họ khiến việc tự thắt cổ mình

00:04:34.444 --> 00:04:36.800
thành một trong những việc
thường nhật buổi sáng,

00:04:36.824 --> 00:04:38.584
họ không thể nào vui vẻ được.

00:04:38.608 --> 00:04:41.020
Vậy thì tại sao ta lại muốn
nhảy qua những rào cản kia cơ chứ

00:04:41.044 --> 00:04:43.044
để rồi có kết cục như vậy?

00:04:43.068 --> 00:04:44.235
Đó là cái kết tồi tệ!

00:04:45.454 --> 00:04:48.632
Và rồi, khi tôi ở lớp mười,
tôi đến ngôi trường này,

00:04:48.656 --> 00:04:51.418
trường Indian Springs,
ngôi trường nội trú nhỏ,

00:04:51.442 --> 00:04:53.252
ở ngoại ô Birmingham, Alabama.

00:04:53.276 --> 00:04:56.791
Và đột nhiên tôi muốn học.

00:04:56.815 --> 00:04:59.011
Tôi muốn học,
vì tôi nhận ra

00:04:59.035 --> 00:05:01.059
tôi đang ở trong một cộng đồng
những người ham học.

00:05:01.083 --> 00:05:02.846
Tôi thấy xung quanh mình
là những con người

00:05:02.870 --> 00:05:06.100
tôn trọng tri thức và tham vọng,

00:05:06.124 --> 00:05:10.297
và ai lại nghĩ ý kiến cổ hủ
đầy mỉa mai của tôi

00:05:10.321 --> 00:05:12.175
thật sự không thông minh,
hay hài hước,

00:05:12.199 --> 00:05:15.961
mà chỉ là một câu trả lời nông cạn

00:05:15.985 --> 00:05:18.259
cho một vấn đề
thật sự phức tạp nhưng hấp dẫn.

00:05:18.692 --> 00:05:21.185
Và tôi bắt đầu học,
vì học tập thật tuyệt vời.

00:05:21.209 --> 00:05:24.512
Tôi học được vài tập vô hạn lại
lớn hơn các tập vô hạn khác,

00:05:24.536 --> 00:05:28.630
và tôi học được thơ năm nhịp đôi là gì
và tại sao nó lại thích hợp với tai người.

00:05:28.654 --> 00:05:32.096
Tôi học được rằng cuộc nội chiến
là một xung đột được quốc gia hoá,

00:05:32.120 --> 00:05:33.287
tôi học một chút vật lý,

00:05:33.311 --> 00:05:36.467
tôi biết được sự tương quan không nên bị
nhầm lẫn với nhân quả --

00:05:36.491 --> 00:05:38.284
tất cả những điều này, nhân tiện,

00:05:38.308 --> 00:05:42.560
làm giàu thêm cuộc sống
hàng ngày của chúng ta.

00:05:42.584 --> 00:05:46.170
Và đúng là tôi không sử dụng chúng nhiều
trong "công việc" của tôi,

00:05:46.194 --> 00:05:48.108
nhưng thật sự thì những thứ đó
không giành cho tôi.

00:05:48.132 --> 00:05:50.083
Mà là cho việc vẽ bản đồ.

00:05:50.107 --> 00:05:52.368
Quá trình vẽ bản đồ là gì?

00:05:52.392 --> 00:05:55.553
Bạn biết đấy, ta giong buồm đến
vùng đất nào đó rồi suy nghĩ,

00:05:55.577 --> 00:05:57.678
"Tôi nghĩ tôi sẽ vẽ thêm đất ở đây,"

00:05:57.702 --> 00:06:01.025
và lại tự hỏi, "Có lẽ
ngoài kia còn nhiều đất để vẽ."

00:06:01.049 --> 00:06:03.256
Và đó là khi việc học thật sự
bắt đầu với tôi.

00:06:03.280 --> 00:06:05.916
Đúng là tôi có những giáo viên
không quay lưng lại với tôi,

00:06:05.940 --> 00:06:08.998
và tôi đã thật sự may mắn
khi có những giáo viên như vậy,

00:06:08.998 --> 00:06:12.456
vì tôi thường cho rằng
mình vô vọng.

00:06:12.924 --> 00:06:16.030
Nhưng những gì tôi đã học
ở cấp ba

00:06:16.054 --> 00:06:19.233
không hề nói về những việc
xảy ra trong lớp học,

00:06:19.257 --> 00:06:21.715
mà chúng nói về những việc
xảy ra ở ngoài kia.

00:06:21.739 --> 00:06:23.096
Ví dụ, tôi có thể nói với bạn rằng

00:06:23.120 --> 00:06:25.953
(thơ) "There's a certain Slant of light,
Winter Afternoons --

00:06:25.977 --> 00:06:28.430
That oppresses, like the Heft
Of Cathedral Tunes --"


00:06:28.454 --> 00:06:31.770
không phải vì tôi học thuộc
Emily Dickinson trên trường

00:06:31.794 --> 00:06:33.070
khi tôi học cấp ba,

00:06:33.094 --> 00:06:35.689
mà vì có một cô gái
hồi cấp ba,

00:06:35.713 --> 00:06:38.200
tên cô ấy là Amanda,
và tôi thích cô ấy,

00:06:38.224 --> 00:06:40.598
và cô ấy thích thơ văn của
Emily Dickinson.

00:06:40.622 --> 00:06:43.306
Nguyên nhân tôi có thể cho bạn biết
"chi phí cơ hội" là gì

00:06:43.330 --> 00:06:46.982
là vì một ngày, khi tôi đang chơi
Super Mario Kart,

00:06:47.006 --> 00:06:48.878
bạn tôi Emmet bước vào và nói

00:06:48.902 --> 00:06:51.260
"Cậu chơi Super Mario Kart
được bao lâu rồi?"

00:06:51.284 --> 00:06:54.754
Tôi trả lời, "Không biết, chắc cỡ 6 tiếng."
rồi cậu ta nói,

00:06:54.778 --> 00:06:58.146
"Cậu nhận là nếu dùng 6 tiếng đó
làm việc tại Baskin-Robbins,

00:06:58.170 --> 00:07:00.428
cậu có thể kiếm 30 đô-la,
hay nói cách khác

00:07:00.452 --> 00:07:03.372
cậu vừa trả 30 đô-la
để chơi Super Mario Kart đấy."

00:07:03.396 --> 00:07:05.654
Và tôi nói,
"Chơi luôn."

NOTE Paragraph

00:07:05.678 --> 00:07:08.027
(Cười)

NOTE Paragraph

00:07:08.051 --> 00:07:11.976
Nhưng tôi đã học được
chi phí cơ hội là gì.

NOTE Paragraph

00:07:13.079 --> 00:07:16.761
Và với mỗi bước chân của tôi,
tấm bản đồ của cuộc sống trở nên tốt hơn.

00:07:16.785 --> 00:07:19.642
Nó càng lớn ra; nó chứa nhiều địa điểm hơn.

00:07:19.666 --> 00:07:21.631
Càng nhiều khả năng hơn,

00:07:21.655 --> 00:07:23.614
tương lai của tôi lại càng tươi sáng hơn.

00:07:24.662 --> 00:07:27.949
Nó không phải là môt quá trình học tập
nhàm chán đầy rằng buộc,

00:07:27.973 --> 00:07:29.704
và tôi tự hào khi thừa nhận việc đó.

00:07:29.728 --> 00:07:32.860
Nó có nhiều lổ hổng hay không liền mạch,
nhiều thứ tôi chưa biết.

00:07:32.884 --> 00:07:35.178
Tôi có thể biết, như là,
ý tưởng của Cantor:

00:07:35.202 --> 00:07:38.035
vài tập vô hạn lại
lớn hơn các tập vô hạn khác,

00:07:38.059 --> 00:07:40.956
nhưng tôi không thật sự hiểu
ý nghĩa đằng sau khái niệm đó.

00:07:40.980 --> 00:07:42.995
Tôi có thể biết khái niệm
chi phí cơ hội,

00:07:43.019 --> 00:07:45.329
nhưng tôi không biết
quy luật hiệu suất giảm dần.

00:07:45.353 --> 00:07:48.326
Nhưng điều tuyệt vời khi ví
việc học như việc vẽ bản đồ,

00:07:48.350 --> 00:07:50.438
thay vì tưởng tượng nó như
những rào cản

00:07:50.462 --> 00:07:51.684
bạn phải nhảy qua,

00:07:51.684 --> 00:07:53.744
mà giống như bạn thấy
vết tích một vùng đất mới,

00:07:53.744 --> 00:07:55.340
và nó thôi thúc bạn tiếp tục.

00:07:55.340 --> 00:07:57.777
Và giờ tôi đã biết
một chút về ý nghĩa

00:07:57.801 --> 00:07:59.533
ẩn bên trong tất cả những thứ đó.

NOTE Paragraph

00:07:59.557 --> 00:08:01.327
Vậy là tôi đã trở nên ham học

00:08:01.351 --> 00:08:03.965
ở cấp ba, rồi tôi lên đại học

00:08:03.989 --> 00:08:05.289
rồi một trường nữa,

00:08:05.313 --> 00:08:07.909
rồi tôi bắt đầu làm việc
cho tạp chí "Booklist",

00:08:07.933 --> 00:08:11.286
tôi làm trợ lý, nhưng xung quanh tôi
là những con người tài giỏi.

00:08:11.310 --> 00:08:12.836
Và rồi tôi viết một cuốn sách.

00:08:12.860 --> 00:08:15.060
Và cũng như mơ ước
của những người viết sách,

00:08:15.084 --> 00:08:17.013
Tôi nhanh chóng nghỉ việc.

NOTE Paragraph

00:08:17.037 --> 00:08:18.626
(Cười)

NOTE Paragraph

00:08:18.650 --> 00:08:20.626
Và lần đầu tiên kể từ ngày ở trường cấp ba,

00:08:20.650 --> 00:08:25.253
tôi thấy mình không còn ở trong
một cộng đồng học tập, nó thật tồi tệ.

00:08:25.277 --> 00:08:26.711
Tôi ghét nó.

00:08:26.735 --> 00:08:30.109
Tôi đọc rất nhiều, rất nhiều sách
trong suốt hai năm này.

00:08:30.133 --> 00:08:31.896
Tôi đọc sách về Stalin,

00:08:31.920 --> 00:08:35.411
và sách về cách người Uzbek
tự xưng là người Hồi giáo,

00:08:35.435 --> 00:08:37.785
và tôi đọc sách về cách chế tạo
bom nguyên tử,

00:08:37.809 --> 00:08:40.958
nhưng nó cứ như thể tôi đang
tạo ra những rào cản cho mình,

00:08:40.982 --> 00:08:44.338
và rồi tự mình nhảy qua chúng,
thay vì cảm thấy thích thú

00:08:44.362 --> 00:08:48.011
vì là một phần của cộng đồng học hỏi,
một nhóm những người

00:08:48.035 --> 00:08:51.018
cộng tác với nhau trong
sự nghiệp vẽ bản đồ

00:08:51.042 --> 00:08:54.598
đang cố gắng hiểu rõ hơn và vẽ lại
thế giới xung quanh chúng ta.

NOTE Paragraph

00:08:54.979 --> 00:08:58.068
Và rồi, năm 2006, tôi gặp anh chàng này.

00:08:58.092 --> 00:08:59.243
Tên anh ấy là Ze Frank.

00:08:59.267 --> 00:09:01.904
Tôi không thực sự gặp mặt anh ấy,
chỉ qua Internet.

00:09:02.455 --> 00:09:07.458
Lúc đó, Ze Frank đang thực hiện
chương trình "The Show with Ze Frank,"

00:09:07.482 --> 00:09:08.956
và tôi phát hiện ra nó,

00:09:08.980 --> 00:09:12.214
và đó là con đường đưa tôi
trở về với cộng đồng học hỏi.

00:09:12.238 --> 00:09:14.393
Ở đây, Ze đang nói về Las Vegas:

NOTE Paragraph

00:09:15.823 --> 00:09:19.342
(Video) Ze Frank: Las Vegas được xây dựng
giữa sa mạc khổng lồ và nóng.

00:09:19.366 --> 00:09:22.062
Hầu hết mọi thức ở đây được đưa đến
từ một nơi khác --

00:09:22.086 --> 00:09:24.262
các loại đá, cây cối,
thác nước.

00:09:24.286 --> 00:09:27.295
Những chú cá này ở đây có khi
còn khó tin hơn nói lợn biết bay.

00:09:27.319 --> 00:09:30.185
Những thứ đó thật trái ngược với 
cái sa mạc bao quanh nơi này,

00:09:30.209 --> 00:09:31.363
những người ở đây cũng vậy.

00:09:31.387 --> 00:09:35.318
Những kì quan thế giới đã được
dựng lại ở đây, tách biệt với lịch sử của chúng,

00:09:35.342 --> 00:09:38.090
tách biệt với những người
hiểu chúng theo một cách khác.

00:09:38.114 --> 00:09:41.294
Vài tinh chỉnh đã được thêm vào --
kể cả con Nhân sư cũng được sửa mũi.

00:09:41.318 --> 00:09:44.209
Ở đây, bạn không có lý do nào
để cảm thấy thiếu thốn thứ gì cả.

00:09:44.233 --> 00:09:47.203
Thành phố New York này 
đối với tôi cũng như đối với mọi người.

00:09:47.227 --> 00:09:50.784
Mọi thứ không đi theo khuôn mẫu nào cả,


00:09:50.808 --> 00:09:52.738
Bãi đổ xe, Trung tâm hội nghị, Hang cá mập .

00:09:52.762 --> 00:09:56.274
Sự sắp đặt các địa điểm thế này
có thể là thành tựu lớn nhất của thế giới,

00:09:56.274 --> 00:09:58.415
bởi vì mọi người đều cảm thấy
thuộc về nơi này.

00:09:58.429 --> 00:10:01.437
Khi tôi đi dạo sáng hôm nay,
tôi để ý thấy các tòa nhà cao tầng

00:10:01.437 --> 00:10:04.297
như những tấm gương lớn
phản chiếu ánh mặt trời vào sa mạc.

00:10:04.297 --> 00:10:07.302
Nhưng không giống loại gương thường,


00:10:07.302 --> 00:10:09.360
Những tấm gương này không có bóng gì cả.

NOTE Paragraph

00:10:09.370 --> 00:10:11.607
John Green: Khiến tôi nhớ về những ngày

00:10:11.607 --> 00:10:14.283
mà bạn có thể thấy từng điểm ảnh
trong các video trên mạng.

NOTE Paragraph

00:10:14.283 --> 00:10:15.254
(Cười)

NOTE Paragraph

00:10:15.254 --> 00:10:19.820
Ze không chỉ là học giả giỏi, anh ấy
còn là người xây dựng cộng đồng đại tài.

00:10:19.844 --> 00:10:22.705
những cộng đồng được dựng lên
từ những video này

00:10:22.729 --> 00:10:24.741
cũng tương tự như cộng đồng học tập.

00:10:24.765 --> 00:10:28.289
Vậy là ta đã thắng Ze Frank ở 
ván cờ hợp tác.

00:10:28.313 --> 00:10:32.726
Chúng tôi đã sắp xếp để đưa
một chàng trai trẻ đi khắp nước Mĩ.

00:10:32.750 --> 00:10:34.701
Chúng tôi biến Trái Đất
thành bánh sandwich

00:10:34.725 --> 00:10:38.434
bằng cách cho hai người hai người,

00:10:38.458 --> 00:10:40.587
mỗi người giữ một miếng bánh,

00:10:40.611 --> 00:10:43.123
đứng cách nhau đúng một vòng Trái Đất.

00:10:43.593 --> 00:10:49.601
Tôi có nhận ra rằng những ý tưởng này
khá ngớ ngẩn nhưng chúng rất bổ ích,

00:10:49.625 --> 00:10:51.547
và điều đó khiến tôi cảm thấy hào hứng,

00:10:51.571 --> 00:10:55.161
và nếu bạn lên mạng, bạn có thể tìm thấy
những cộng đồng thế này ở khắp mọi nơi.

00:10:55.185 --> 00:10:57.066
Lần theo tag "calculus" trên Tumblr,

00:10:57.090 --> 00:10:59.801
và bạn sẽ thấy người ta
phàn nàn về toán học (calculus),

00:10:59.801 --> 00:11:02.465
nhưng bạn cũng sẽ thấy nhiều người
không đồng tình,

00:11:02.465 --> 00:11:05.643
tạo ra những cuộc tranh luận về
sự đẹp đẽ và thú vị của phép tính.

00:11:05.667 --> 00:11:09.620
và đây là cách bạn tìm câu trả lời
cho những câu hỏi bạn không giải được.

00:11:09.644 --> 00:11:12.240
Bạn có thể vào những trang như Reddit,
và tìm các sub-Reddits,

00:11:12.264 --> 00:11:14.882
như "Hỏi một sử gia" hay "Hỏi về khoa học",

00:11:14.906 --> 00:11:18.137
bạn có thể hỏi những người chuyên ngành
trong những lĩnh vực khác nhau

00:11:18.161 --> 00:11:19.629
với mọi kiểu câu hỏi,

00:11:19.653 --> 00:11:21.994
từ những câu nghiêm túc
đến những câu ngớ ngẩn.

00:11:22.018 --> 00:11:24.950
Nhưng đối với tôi,
cộng đồng học tập thú vị nhất

00:11:24.974 --> 00:11:27.837
và đang lớn dần lên trên Internet
hiện nay là Youtube,

00:11:27.861 --> 00:11:29.457
và thú thật, tôi có hơi thiên vị.

00:11:29.481 --> 00:11:34.015
Những xét cho kỹ,
trang YouTube hiện nay tương tự một lớp học.

00:11:34.039 --> 00:11:35.863
Lấy ví dụ như "Minute Physics",

00:11:35.887 --> 00:11:38.680
kênh của anh chàng 
thích giảng cho mọi người về vật lý:

NOTE Paragraph

00:11:38.704 --> 00:11:40.205
(Video) Cùng đi vào vấn đề nào.

00:11:40.229 --> 00:11:43.587
Tính đến ngày 4 tháng 7 2012, hạt Higgs
là mảnh ghép nền tảng cuối cùng

00:11:43.611 --> 00:11:47.091
của mô hình tiêu chuẩn của vật lý hạt
được phát hiện qua các thí nghiệm.

00:11:47.115 --> 00:11:49.169
Bạn có thể đang thắc mắc,
tại sao hạt Higgs

00:11:49.193 --> 00:11:50.679
lại xuất hiện trong mô hình tiêu chuẩn,

00:11:50.703 --> 00:11:53.973
cùng với các hạt phổ biến
như electron, photon và quark

00:11:53.997 --> 00:11:56.517
khi mà nó còn chưa được tìm thấy
vào những năm 1970?

00:11:56.541 --> 00:11:58.541
Hỏi hay đấy. Có hai lý do chính.

00:11:58.565 --> 00:12:01.824
Đầu tên, cũng như hạt electron
là sự kích thích trong trường electron.

00:12:01.848 --> 00:12:04.642
hạt Higgs cũng vậy
nó là sự kích thích trong trường Higgs,

00:12:04.666 --> 00:12:06.649
loại trường tồn tại ở mọi nơi trong vũ trụ.

00:12:06.673 --> 00:12:08.917
Trường Higgs lại đóng vai trò quan trọng

00:12:08.941 --> 00:12:10.870
trong mô hình lực hạt nhân yếu.

00:12:10.894 --> 00:12:14.054
Cụ thể, trường Higgs giúp giải thích
tại sao nó lại yếu như vậy.

00:12:14.078 --> 00:12:16.142
Chúng ta sẽ nói về vấn đề này
ở một video sau.

00:12:16.166 --> 00:12:20.000
Dù thuyết hạt nhân yếu đã được xác minh
từ những năm 1980 bằng các phương trình,

00:12:20.024 --> 00:12:23.736
trường Higgs tồn tại lẫn trong
sự hỗn độn của lực yếu

00:12:23.760 --> 00:12:26.927
nên ta không thể khẳng định
sự tồn tại độc lập của nó, cho đến nay.

NOTE Paragraph

00:12:26.951 --> 00:12:28.726
JG: Hoặc một video tôi làm

00:12:28.750 --> 00:12:31.959
trong chương trình "Crash Course",
nó nói về chiến tranh thế giới thứ nhất.

NOTE Paragraph

00:12:31.983 --> 00:12:35.354
(Video) Nguyên nhân trực tiếp dĩ nhiên
là do vụ ám sát

00:12:35.378 --> 00:12:37.389
Thái tử Franz Ferdinand của Áo ở Sarajevo

00:12:37.413 --> 00:12:41.839
vào ngày 28 tháng 6, 1914. Thủ phạm là 
nhà cách mạng Cộng hòa Srpska có tên Gavrilo Princip.

00:12:41.863 --> 00:12:43.305
Ngoài ra, ta nên lưu ý rằng

00:12:43.329 --> 00:12:45.821
chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra

00:12:45.845 --> 00:12:47.176
bởi một hành động khủng bố.

00:12:47.176 --> 00:12:51.341
Mặc dù Franz Ferdinand không được sự tín nhiệm 
từ người chú - hoàng đế Franz Joseph --

00:12:51.341 --> 00:12:53.079
như vậy mới gọi là râu chứ!

00:12:53.103 --> 00:12:56.878
Nhưng cuộc ám sát đã tạo điều kiện cho Áo
gửi tối hậu thư cho Serbia,

00:12:56.902 --> 00:13:00.114
và Serbia đã chấp nhận một phần,
không phải tất cả, yêu cầu của Áo

00:13:00.138 --> 00:13:02.698
khiến Áo tuyên bố chiến tranh với Serbia.

00:13:02.722 --> 00:13:06.103
rồi đến Nga, đồng minh của Serbia,
tiến hành huy động quân đội.

00:13:06.127 --> 00:13:08.121
Đức, đồng minh của Áo,

00:13:08.121 --> 00:13:09.958
yêu cầu Nga dừng việc huy động

00:13:09.982 --> 00:13:13.241
nhưng Nga không chấp thuận,
nên Đức liền huy động quân đội của họ,

00:13:13.265 --> 00:13:16.334
và tuyên chiến với Nga,
củng cố tình đồng minh với Đế quốc Ottoman

00:13:16.358 --> 00:13:19.937
rồi tuyên chiến với Pháp,
vì, bạn biết đấy, Pháp.

NOTE Paragraph

00:13:19.961 --> 00:13:23.414
(Cười)

NOTE Paragraph

00:13:23.438 --> 00:13:25.682
Không chỉ có vật lý và lịch sử thế giới

00:13:25.706 --> 00:13:28.838
là thứ người ta học qua Youtube.

00:13:28.862 --> 00:13:31.240
Đây là một video về toán học trừu tượng.

NOTE Paragraph

00:13:33.914 --> 00:13:36.598
(Video) Bạn là tôi, và bạn đang
ở trong một tiết toán,

00:13:36.622 --> 00:13:38.624
vì họ bắt bạn học thứ đó hàng ngày.

00:13:38.648 --> 00:13:40.509
Và bạn đang học...
tổng của dãy vô hạn.

00:13:40.509 --> 00:13:42.559
Nó nằm trong chương trình học 
cấp ba phải không?

00:13:42.559 --> 00:13:46.139
Mặc dù nó là chủ đề thú vị,
nhưng họ lại khiến nó thật nhàm chán.

00:13:46.139 --> 00:13:49.531
Vậy nên tôi đoán đó là lí do
họ cho dãy vô hạn vào chương trình học.

00:13:49.531 --> 00:13:52.797
Vì vậy, để tránh bị giáo viên chú ý,
bạn vẽ vào vở thay vì chép bài

00:13:52.797 --> 00:13:55.403
và nghĩ xem viết từ "dãy" (series) 
ở dạng số nhiều thế nào

00:13:55.403 --> 00:13:59.239
thay vì nghĩ về bài học: "serieses,"
"seriese," "seriesen," hay "serii"?

00:13:59.239 --> 00:14:02.702
hay ở dạng số ít thế nào:
một "serie", hay "serum",

00:14:02.702 --> 00:14:05.650
như dạng số ít của "sheep" là "shoop".

00:14:05.650 --> 00:14:07.793
Nhưng cái khái niệm ở đây,

00:14:07.817 --> 00:14:11.278
ví dụ 1/2 + 1/4 + 1/8 + 1/16 + ...
thật ra cũng có ích nếu như

00:14:11.302 --> 00:14:13.065
chẳng hạn bạn muốn vẽ một hàng voi,

00:14:13.089 --> 00:14:14.905
mỗi con đều nối đuôi nhau:

00:14:14.929 --> 00:14:18.097
voi cỡ thường, voi nhỏ,
voi sơ sinh, voi có kích cỡ con chó,

00:14:18.121 --> 00:14:20.956
rồi đến cỡ chó con, xuống tận
kích cỡ của Mr. Tusk và tiếp tục.

00:14:20.956 --> 00:14:22.751
Và điều hay ho ở đây là

00:14:22.751 --> 00:14:25.022
bạn có thể vẽ số lượng voi vô hạn
trên một hàng,

00:14:25.022 --> 00:14:26.635
mà chỉ cần vỏn vẹn một trang vở.

NOTE Paragraph

00:14:27.809 --> 00:14:30.395
JG: Và cuối cùng là Destin
từ "Smarter Every Day",

00:14:30.395 --> 00:14:32.368
nói về tính bảo toàn của
momen động lượng,

00:14:32.368 --> 00:14:34.659
vì đây là Youtube, nên, mèo:

NOTE Paragraph

00:14:34.739 --> 00:14:37.284
(Video) Chào, tôi Destin đây.
Chào mừng trở lại với "Smarter Every Day".

00:14:37.284 --> 00:14:41.426
Có lẽ bạn đã biết rằng mèo luôn
tiếp đất bằng chân của nó.

00:14:41.450 --> 00:14:43.410
Câu hỏi hôm là: tại sao?

00:14:43.434 --> 00:14:46.190
Câu trả lời cho những câu hỏi đơn giản
thường rất phức tạp.

00:14:46.214 --> 00:14:48.168
Ví dụ, tôi sẽ thay đổi câu hỏi một chút:

00:14:48.168 --> 00:14:53.443
Làm thế nào mà con mèo có thể xoay mình
trong khung tham chiếu theo chiều rơi

00:14:53.467 --> 00:14:56.432
mà không vi phạm tính bảo toàn của
momen động lượng?

NOTE Paragraph

00:14:56.456 --> 00:14:57.467
(Cười)

NOTE Paragraph

00:14:57.491 --> 00:15:00.968
JG: Ta có thể thấy cả bốn video
đều có điểm chung:

00:15:01.397 --> 00:15:04.516
chúng đều có hơn nửa triệu lượt xem
trên Youtube.

00:15:04.540 --> 00:15:07.609
Và những người xem nó không phải
đang trong một lớp học,

00:15:07.633 --> 00:15:11.274
mà vì họ là một phần của cộng đồng học tập

00:15:11.298 --> 00:15:13.313
được dựng lên bởi những kênh này.

00:15:13.686 --> 00:15:16.417
Và như tôi đã nói,
Youtube giống như một lớp học với tôi,

00:15:16.441 --> 00:15:19.124
và điều đó đúng ở nhiều mặt,
vì đây là người hướng dẫn --

00:15:19.148 --> 00:15:22.166
như một lớp học bình thường:
đây là người hướng dẫn,

00:15:22.190 --> 00:15:24.513
và bên dưới người hướng dẫn
là các học sinh,

00:15:24.537 --> 00:15:26.608
và các học sinh đang thảo luận với nhau.

00:15:26.632 --> 00:15:30.661
Tôi biết rằng những bình luận trên Youtube
được đánh giá thấp

00:15:30.685 --> 00:15:32.080
trong thế giới Internet,

00:15:32.104 --> 00:15:35.175
nhưng thật ra, nếu bạn vào bình luận
trên các kênh này,

00:15:35.199 --> 00:15:38.354
bạn sẽ thấy mọi người đang
tập trung vào chủ đề,

00:15:38.378 --> 00:15:42.625
hỏi những câu hỏi khó về chủ đề,

00:15:42.649 --> 00:15:45.387
và rồi có người trả lời những câu hỏi đó.

00:15:45.411 --> 00:15:50.245
Và tất cả những video Youtube
tôi nói với bạn

00:15:50.269 --> 00:15:54.112
sẽ luôn ở đó, đúng vị trí mà tôi đã thấy
luôn nằm trên trang cố định

00:15:54.136 --> 00:15:55.294
khi bạn gõ bình luận,

00:15:55.318 --> 00:16:00.950
bạn đang tham gia vào một cuộc thảo luận
có thực và nó luôn sôi động.

00:16:00.974 --> 00:16:04.545
Và vì tôi cũng hay bình luận,
tôi cũng có thể gia nhập với bạn.

00:16:04.569 --> 00:16:07.023
Và bạn có thể thấy điều này
dù là lịch sử thế giới,

00:16:07.047 --> 00:16:10.109
hay toán học hay khoa học
hay cái gì đi nữa.

NOTE Paragraph

00:16:10.133 --> 00:16:15.751
Bạn cũng có thể thấy giới trẻ hiện nay
sử dụng các công cụ trên mạng Internet

00:16:15.775 --> 00:16:18.852
để tạo ra nơi trao đổi tri thức

00:16:18.876 --> 00:16:20.476
thay vì nơi để chạy trốn khỏi nó

00:16:20.500 --> 00:16:25.197
tiêu biểu là ảnh chế
hay nhiều sáng chế khác trên Internet --

00:16:25.221 --> 00:16:27.745
ví dụ như, "Ông trời rảnh quá
nên đã tạo ra toán học".

00:16:27.769 --> 00:16:31.220
Hay Honey Boo Boo chỉ trích
chủ nghĩa công nghiệp tư bản:

00:16:31.244 --> 00:16:35.800
["Chủ nghĩa công nghiệp tư bản
không phải là tất cả cái tốt của nhân loại.

00:16:35.800 --> 00:16:39.903
Ngược lại; nó là công cụ càn quét,
chủ nghĩa hư vô phá hoại."]

NOTE Paragraph

00:16:40.325 --> 00:16:43.982
Tôi thực sự tin rằng những không gian này,

00:16:44.006 --> 00:16:49.039
những cộng đồng này đã được dựng lên
cho thế hệ trẻ ham học,

00:16:49.063 --> 00:16:53.428
loại cộng đồng thế này,
cộng đồng vẽ bản đồ như thế này

00:16:53.452 --> 00:16:57.995
mà tôi đã từng tham gia
hồi cấp ba, rôi đại học.

00:16:58.019 --> 00:17:01.288
Và khi tôi cố gắng tìm lại nó
khi đã trưởng thành

00:17:01.312 --> 00:17:04.622
đã cho tôi biết sự tồn tại
của một cộng đồng học tập

00:17:04.646 --> 00:17:09.544
luôn thôi thúc tôi học hỏi thêm
ngay cả khi đã là người lớn,

00:17:09.568 --> 00:17:14.279
nhờ vậy tôi không còn cảm thấy
học tập là thứ gì đó giành cho giới trẻ.

00:17:14.303 --> 00:17:16.526
Vi Hart và "Minute Physics"
đã dạy cho tôi

00:17:16.550 --> 00:17:19.350
những kiến thức
tôi chưa từng được biết.

00:17:19.754 --> 00:17:21.433
Và tôi biết rằng chúng ta đều hoài niệm về

00:17:21.457 --> 00:17:24.543
những phòng khách Paris
trong thời kì Khai Sáng,

00:17:24.567 --> 00:17:26.596
hay nhớ đến Algonquin Round Table,
và ước,

00:17:26.620 --> 00:17:28.745
"Ôi, giá mà mình
có mặt ở đó

00:17:28.769 --> 00:17:31.614
Mình ước mình có thể nghe 
những câu đùa của Dorothy Parker."

00:17:31.638 --> 00:17:36.416
Nhưng tôi nói cho bạn hay là những nơi này
có tồn tại và chúng vẫn luôn như vậy.

00:17:36.440 --> 00:17:40.969
Chúng tồn tại ở một góc nào đó trên Internet.
nơi mà người già không giám bước đến.

NOTE Paragraph

00:17:40.993 --> 00:17:41.996
(Cười)

NOTE Paragraph

00:17:42.020 --> 00:17:47.259
Và tôi thật sự, thật sự tin rằng
khi chúng ta vẽ nên Agloe, New York,

00:17:47.259 --> 00:17:48.869
vào những năm 60,

00:17:48.869 --> 00:17:52.667
khi ta biến Agloe thành sự thật,
chúng ta chỉ mới bắt đầu.

NOTE Paragraph

00:17:53.246 --> 00:17:54.398
Cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:17:54.422 --> 00:17:57.003
(Vỗ tay)