WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.264
Bu Henry,

00:00:03.264 --> 00:00:05.058
sevimli bir erkek çocuğu,

00:00:05.058 --> 00:00:07.276
Henry üç yaşındayken

00:00:07.276 --> 00:00:12.185
annesi onu febril nöbet geçirirken buldu.

00:00:13.080 --> 00:00:18.040
Febril nöbet, aynı zamanda 
ateşiniz varken geçirdiğiniz nöbetlerdir.

00:00:18.064 --> 00:00:19.962
Doktoru şöyle dedi:

00:00:19.986 --> 00:00:22.728
"Çok endişelenmeyin.
Çocuklar genellikle bunları geçirir."

00:00:23.506 --> 00:00:27.527
Dört yaşına geldiğinde
konvülsif bir nöbet geçirdi,

00:00:27.527 --> 00:00:30.757
bilincinizin kaybolduğu 
ve titrediğiniz türden --

00:00:30.757 --> 00:00:33.693
bir jeneralize tonik klonik nöbet --

00:00:33.697 --> 00:00:40.701
ve epilepsi teşhisi yolda iken

00:00:41.763 --> 00:00:44.899
Henry'nin annesi bir sabah 
onu yataktan kaldırmak için

00:00:45.194 --> 00:00:47.228
odasına girdi

00:00:48.753 --> 00:00:53.443
ve çocuğun soğuk, cansız vücudunu buldu.

NOTE Paragraph

00:00:55.964 --> 00:00:58.004
Henry, SUDEP nedeniyle ölmüştü,

00:00:58.004 --> 00:01:00.389
epilepside ani beklenmeyen ölüm.

00:01:01.714 --> 00:01:05.459
Kaçınızın SUDEP kelimesini 
duymuş olduğunu merak ediyorum.

00:01:05.609 --> 00:01:09.963
Bu iyi eğitimli bir seyirci topluluğu
ve sadece birkaç el görüyorum.

00:01:09.963 --> 00:01:13.953
SUDEP diğer bakımlardan sağlıklı
olan epilepsili bir kişinin ölmesi

00:01:13.953 --> 00:01:17.873
ve bunun otopside bulunabilen
herhangi bir şeye dayandırılamamasıdır.

00:01:20.082 --> 00:01:23.685
Her yedi ile dokuz dakikada 
bir SUDEP meydana gelmektedir.

00:01:24.217 --> 00:01:27.096
Yani, her TED konuşması 
başına ortalama iki adet.

00:01:31.411 --> 00:01:35.120
Normal bir beynin 
elektriksel aktivitesi vardır.

00:01:35.120 --> 00:01:37.213
Burada bazı elektriksel dalgaların

00:01:37.213 --> 00:01:40.347
bu beyin görselinden
dışarı doğru çıktığını görebilirsiniz.

00:01:40.347 --> 00:01:44.087
Bunlar, yüzeyde EEG'nin okuyabileceği

00:01:44.111 --> 00:01:46.266
tipik elektriksel aktivite gibi 
görünmelidir.

00:01:46.270 --> 00:01:50.671
Bir nöbet geçirdiğinizde, bu biraz 
olağan dışı bir elektriksel aktivitedir

00:01:50.671 --> 00:01:52.126
ve fokal olabilir.

00:01:52.126 --> 00:01:54.650
Beyninizin sadece küçük bir kısmında
gerçekleşebilir.

00:01:54.650 --> 00:01:58.462
Bu gerçekleştiğinde,
tuhaf bir his duyabilirsiniz.

00:01:58.462 --> 00:02:01.529
Şu anda burada seyircilerde
gerçekleşiyor olabilir

00:02:01.529 --> 00:02:04.135
ve yanınızdaki kişinin
bundan haberi bile olmayabilir.

00:02:04.135 --> 00:02:08.109
Ancak bir nöbet geçirdiğinizde, 
beyindeki bir çalılık yangını

00:02:08.109 --> 00:02:10.105
bir orman yangını gibi yayılır

00:02:10.105 --> 00:02:11.833
ve sonra genelleşir,

00:02:11.833 --> 00:02:16.408
genelleşmiş nöbet 
bilincinizin kaybolmasına yol açar

00:02:16.412 --> 00:02:17.988
ve havale geçirmenize neden olur.

NOTE Paragraph

00:02:18.680 --> 00:02:22.862
Amerika Birleşik Devletleri'nde 
her yıl meydana gelen SUDEP sayısı

00:02:22.862 --> 00:02:25.505
ani bebek ölümü sendromundan
daha fazladır.

00:02:26.298 --> 00:02:29.330
İçinizden kaçı ani bebek 
ölümü sendromunu duydu?

00:02:29.330 --> 00:02:31.300
Evet? Oldukça fazla el kalkıyor.

00:02:31.304 --> 00:02:33.047
Peki, burada neler oluyor?

00:02:33.051 --> 00:02:38.224
Neden SUDEP, bu kadar yaygınken
insanlar bundan habersiz?

00:02:38.224 --> 00:02:40.654
Bunu önlemek için ne yapabilirsiniz?

00:02:40.678 --> 00:02:43.010
Bilimsel olarak gösterilen iki yol var,

00:02:43.010 --> 00:02:46.377
SUDEP'i önlemeye veya 
riskini azaltmaya yarayan.

00:02:47.115 --> 00:02:49.720
İlki: "Doktorunuzun talimatlarna uyun,

00:02:49.720 --> 00:02:51.074
ilaçlarınızı alın."

00:02:51.074 --> 00:02:52.749
Epilepsili bireylerin üçte ikisi

00:02:52.749 --> 00:02:55.678
bu rahatsızlığı ilaçlarla
kontrol altında tutabiliyor.

00:02:55.848 --> 00:03:00.039
SUDEP riskini azaltan ikinci şey refakat.

00:03:00.043 --> 00:03:04.757
Nöbet geçirdiğiniz esnada 
orada bir kişinin bulunmasıdır.

00:03:04.757 --> 00:03:08.712
SUDEP, çoğunuz haberdar olmasanız da

00:03:08.712 --> 00:03:13.915
aslında tüm nörolojik rahatsızlıklar 
arasında ikinci sıradaki

00:03:13.919 --> 00:03:16.895
potansiyel yaşam yılı kaybı sebebidir.

00:03:17.197 --> 00:03:21.503
Dikey eksen ölüm sayısı

00:03:21.507 --> 00:03:24.713
çarpı kalan yaşam süresidir;

00:03:24.713 --> 00:03:28.136
yani ne kadar yüksek 
olursa o kadar kötü etkisi olur.

00:03:28.522 --> 00:03:31.506
Bununla birlikte, SUDEP 
diğer rahatsızlıkların aksine

00:03:31.520 --> 00:03:37.236
şu anda buradaki insanların bu rakamları 
aşağıya çekebileceği bir şeydir.

NOTE Paragraph

00:03:37.778 --> 00:03:44.808
Roz Picard, bir Yapay Zekâ araştırmacısı, 
burada size SUDEP'i anlatarak ne yapıyor?

00:03:44.808 --> 00:03:47.353
Ben bir nörolog değilim.

00:03:47.353 --> 00:03:51.592
Media Lab'da duyguların 
ölçülmesi hakkında çalışırken,

00:03:51.592 --> 00:03:54.788
makinelerimizi duygularımız 
konusunda daha zeki yapmayı denerken

00:03:54.788 --> 00:03:57.363
stresi ölçen birçok iş yapmaya başladık.

00:03:59.212 --> 00:04:01.178
Bunu birçok farklı yolla ölçebilen

00:04:01.178 --> 00:04:03.603
çok sayıda sensör oluşturduk.

00:04:03.603 --> 00:04:05.917
Fakat özellikle bunlardan biri

00:04:05.921 --> 00:04:10.063
çok eski bir yolla, terli avuç içlerini 
bir elektrik sinyali ile

00:04:10.063 --> 00:04:11.841
ölçerek ortaya çıktı.

00:04:11.841 --> 00:04:13.604
Bu bir cilt iletkenlik sinyalidir,

00:04:13.604 --> 00:04:15.736
sinirlendiğinizde yükseldiği bilinir;

00:04:15.740 --> 00:04:18.902
ancak başka pek çok ilginç 
durumda da yükseldiği ortaya çıktı.

00:04:18.902 --> 00:04:22.768
Fakat bunun ellerinizin üzerinde kablolar
ile ölçülmesi gerçekten rahatsız edici.

00:04:22.768 --> 00:04:26.337
Bu nedenle MIT Media Lab'da bunu 
yapmanın bir dizi başka yolunu icat ettik.

00:04:26.337 --> 00:04:28.364
Bu giyilebilir ürünlerle,

00:04:28.364 --> 00:04:33.153
şimdiye dek ilk kez 7/24 klinik 
kalitede veri toplamaya başladık.

00:04:33.609 --> 00:04:36.162
İşte bunun neye 
benzediğine dair bir görsel,

00:04:36.166 --> 00:04:42.761
ilk kez bir MIT öğrencisi 7-24 boyunca
bilekten cilt iletkenliğini topladı.

00:04:43.187 --> 00:04:45.585
Gelin buna biraz daha yakından bakalım.

00:04:45.585 --> 00:04:48.634
Gördüğünüz şey soldan sağa 24 saat

00:04:48.634 --> 00:04:50.585
ve işte verilerin iki günü.

00:04:50.585 --> 00:04:53.291
İlk önce, bizi şaşırtan şey

00:04:53.291 --> 00:04:56.661
günün en büyük pikinin uykuda olmasıydı.

00:04:56.661 --> 00:04:58.425
Şimdi bu bozuk görünüyor, değil mi?

00:04:58.425 --> 00:05:02.627
Uykudayken sakinsinizdir, 
peki burada neler oluyor?

NOTE Paragraph

00:05:02.627 --> 00:05:04.674
Uyku esnasındaki fizyolojimizin

00:05:04.674 --> 00:05:07.771
uyanıkken olan fizyolojimizden 
çok farklı olduğu ortaya çıkıyor

00:05:07.771 --> 00:05:09.989
ve hâlâ bu piklerin neden
genellikle uykudayken

00:05:09.989 --> 00:05:13.767
günün en büyük değeri olduğu 
hakkında bir parça gizem olsa da

00:05:13.767 --> 00:05:16.941
bunların uyku esnasında 
hafızanın pekişmesi

00:05:16.941 --> 00:05:19.180
ve oluşması ile ilişkili 
olduğuna inanıyoruz.

NOTE Paragraph

00:05:19.895 --> 00:05:23.496
Ayrıca tam olarak beklediğimiz 
şeylerin gerçekleştiğini gördük.

00:05:23.496 --> 00:05:25.870
Bir MIT öğrencisi laboratuvarda 


00:05:25.870 --> 00:05:28.093
veya ev ödevleri için
yoğun şekilde çalışırken

00:05:28.093 --> 00:05:31.854
sadece duygusal stres yoktur,
ayrıca bilişsel yük de bulunur

00:05:31.854 --> 00:05:36.739
ve bilişsel yük, bilişsel efor, 
zihinsel bağlılık,

00:05:36.739 --> 00:05:38.997
bir şeyler öğrenmeye dair 
duyulan heyecan --

00:05:38.997 --> 00:05:41.288
bunlar da sinyali yükselten şeylerdir.

NOTE Paragraph

00:05:43.014 --> 00:05:46.782
Maalesef biz MIT profesörlerine 
bir utanç kaynağı olarak

NOTE Paragraph

00:05:46.782 --> 00:05:47.875
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:05:47.879 --> 00:05:52.347
her gün elde edilen en düşük
nokta sınıf içi aktiviteydi.

00:05:52.810 --> 00:05:55.366
Size sadece bir kişinin verilerini
gösteriyorum

00:05:55.366 --> 00:05:57.960
ancak bu, maalesef genelde de doğrudur.

NOTE Paragraph

00:06:00.400 --> 00:06:04.829
Bu bilek bandının içinde bir ev yapımı
cilt iletkenlik sensörü bulunmaktadır.

00:06:04.829 --> 00:06:09.929
Bir gün öğrencilerimizden biri 
kapımı çaldı.

00:06:09.929 --> 00:06:12.628
Tam olarak Aralık sömestir sonuydu

00:06:12.628 --> 00:06:14.872
ve bana, "Profesör Picard,


00:06:14.872 --> 00:06:17.580
bilek bandı sensörlerinizden birini 
ödünç alabilir miyim?

00:06:17.580 --> 00:06:20.937
Küçük erkek kardeşim otizmli,
konuşamıyor

00:06:20.937 --> 00:06:23.744
ve ben onu neyin strese soktuğunu 
anlamak istiyorum" dedi.

00:06:24.434 --> 00:06:27.312
Ben de "Tabii ki olur, aslında 
bir değil iki tane al" dedim

00:06:27.316 --> 00:06:30.148
çünkü kolayca bozulabiliyorlar.

00:06:30.148 --> 00:06:32.772
Böylece sensörleri eve götürdü, 
küçük kardeşine taktı.

00:06:32.776 --> 00:06:35.995
Ben yine MIT'ye döndüm ve 
bilgisayarımdaki verilere bakıyordum.

00:06:35.995 --> 00:06:39.090
İlk gün şöyle düşündüm;
"Hmm bu sıra dışı, birinin bozulmasını

00:06:39.090 --> 00:06:41.875
beklemeden, onları 
kardeşinin iki bileğine de taktı.

00:06:41.875 --> 00:06:44.229
Pekâlâ, tamam, benim 
talimatlarıma uyma bakalım"

00:06:44.229 --> 00:06:45.931
İyi ki de uymadı.

00:06:46.377 --> 00:06:49.633
İkinci gün -- soğuk.
Sınıf içi aktiviteye benziyordu.

NOTE Paragraph

00:06:49.633 --> 00:06:50.869
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:06:51.389 --> 00:06:52.718
Birkaç gün daha geçti.

00:06:53.404 --> 00:06:57.958
Sonraki gün, bir bilekteki sinyal düzdü

00:06:57.958 --> 00:07:01.900
ve diğer bilekte şimdiye dek 
gördüğüm en büyük pik vardı.

00:07:02.496 --> 00:07:04.844
"Neler oluyor?

00:07:04.844 --> 00:07:08.298
MIT'de insanları akla gelebilecek
her yolla strese soktuk.

00:07:08.933 --> 00:07:10.671
Böyle büyük bir pik görmedim" dedim.

00:07:12.409 --> 00:07:14.408
Ayrıca bu sadece tek taraftaydı.

00:07:14.408 --> 00:07:17.596
Nasıl olup da vücudunuzun bir yanı 
stresliyken diğer yanı olmaz?

00:07:17.596 --> 00:07:20.440
Sensörlerden biri ya da ikisi
bozulmuş olmalı diye düşündüm.

00:07:21.185 --> 00:07:23.132
Ben, elektromühendislik eğitimi aldım.

00:07:23.132 --> 00:07:25.825
Bu nedenle bu hatayı çözmek 
için bir dizi işe başladım

00:07:25.825 --> 00:07:28.318
ve uzun lafın kısası, bunu çözemedim.

NOTE Paragraph

00:07:28.962 --> 00:07:32.025
Bu yüzden eski moda 
problem çözümüne başvurdum.

00:07:32.025 --> 00:07:35.351
O öğrenciyi tatilde evindeyken aradım.

00:07:35.351 --> 00:07:39.708
"Merhaba, küçük kardeşin nasıl? 
Noel nasıl geçiyor?

00:07:39.708 --> 00:07:43.023
Hey, ona ne olduğu hakkında 
bir fikrin var mı?"

00:07:43.023 --> 00:07:44.993
Ona bu belirli tarihi, saati

00:07:44.993 --> 00:07:46.318
ve verileri verdim.

00:07:46.318 --> 00:07:49.717
Bana "Bilmiyorum, 
günlüğe bir bakayım" dedi.

NOTE Paragraph

00:07:50.850 --> 00:07:53.808
Günlük mü? Bir MIT 
öğrencisi günlük mü tutuyor?

00:07:53.808 --> 00:07:55.641
Bekledim ve geri döndü.

00:07:55.641 --> 00:07:57.214
Tam tarihi ve saati belirtti

00:07:57.214 --> 00:08:01.041
ve "Bu, tam olarak kardeşim bir grand mal 
nöbeti geçirmeden hemen öncesi" dedi.

NOTE Paragraph

00:08:02.942 --> 00:08:06.331
O sırada epilepsi hakkında 
hiçbir şey bilmiyordum.

00:08:06.331 --> 00:08:08.484
Bir parça araştırma yaptım,

00:08:08.498 --> 00:08:11.664
bir başka öğrencinin babasının 
Children's Hospital, Boston'da

00:08:11.664 --> 00:08:13.688
nörocerrahinin başında olduğunu gördüm.

00:08:13.688 --> 00:08:15.991
Cesaretimi topladım 
ve Dr. Joe Madsen'i aradım.

NOTE Paragraph

00:08:15.991 --> 00:08:18.464
"Merhaba, Dr. Madsen,
benim adım Rosalind Picard.

00:08:18.478 --> 00:08:22.414
Bir kişinin bir nöbetten 20 dakika önce

00:08:22.414 --> 00:08:26.821
dev bir sempatik sinir sistemi 
dalgalanması geçirmesi"

00:08:26.825 --> 00:08:29.433
-- cilt iletkenliğini harekete 
geçiren şey budur --

00:08:29.433 --> 00:08:31.099
mümkün müdür?"

00:08:32.172 --> 00:08:34.291
Doktor, "Muhtemelen mümkün değil" dedi.

00:08:35.997 --> 00:08:37.361
"Bu ilginç" dedi.

00:08:37.361 --> 00:08:40.153
''Nöbetten 20 dakika önce 
yalnızca bir kolunda

00:08:40.153 --> 00:08:42.227
tüyleri diken diken olan kişiler oldu."

00:08:43.060 --> 00:08:44.395
"Yalnızca bir kol mu?"

00:08:44.399 --> 00:08:46.559
Başlangıçta ona bunu anlatmak istemedim

00:08:46.559 --> 00:08:48.712
çünkü bunun çok saçma 
olduğunu düşünmüştüm.

NOTE Paragraph

00:08:48.712 --> 00:08:51.569
Bunun beyinde nasıl olabileceğini 
açıkladı ve ilgi gösterdi.

00:08:51.569 --> 00:08:53.516
Ona verileri gösterdim.

00:08:53.516 --> 00:08:56.458
Bir dizi araç daha yaptık 
ve güvenlik sertifikalarını aldık.

00:08:56.458 --> 00:08:58.576
90 aile çalışmaya katılmaktaydı;

00:08:58.576 --> 00:09:01.819
hepsinin çocukları 
7 gün 24 saat izlenecekti.

00:09:01.819 --> 00:09:05.244
Bunun için kafalarının üzerinde 
altın standartta bir EEG kullandık,

00:09:05.244 --> 00:09:06.765
beyin aktivitelerini ölçtük

00:09:06.765 --> 00:09:08.738
ve davranışlarını videoya aldık,

00:09:08.738 --> 00:09:12.432
elektrokardiyogram --EKG --
ve EDA, elektrodermal aktiviteye baktık.

00:09:12.432 --> 00:09:14.481
Amacımız bu alanda nöbetlerle ilgili

00:09:14.481 --> 00:09:17.471
kolayca bulabileceğimiz bir şey 
olup olmadığını görmekti.

NOTE Paragraph

00:09:18.263 --> 00:09:24.704
İlk grand mal nöbetleri 
serisinde yüzde 100 olarak

00:09:24.728 --> 00:09:28.391
cilt iletkenliğinde 
bu kocaman yanıtları bulduk.

00:09:28.391 --> 00:09:30.408
Ortada yer alan mavi, 
yani çocuğun uykusu,

00:09:30.412 --> 00:09:32.384
genellikle günün en büyük pikidir.

00:09:32.408 --> 00:09:36.070
Burada gördüğünüz üç nöbet 
ormandaki ulu çamlar gibi

00:09:36.070 --> 00:09:37.540
yukarı doğru uzanmaktadır.

00:09:39.096 --> 00:09:42.686
Üstelik, üstteki cilt iletkenliğini

00:09:42.700 --> 00:09:46.267
bilekten elde edilen
hareketlerle eşleştirdiğinizde

00:09:46.267 --> 00:09:51.071
ve çokça veri elde edip makine öğrenmesi 
ve yapay zekâyı bu konuda eğittiğinizde

00:09:51.071 --> 00:09:55.878
bu kalıpları sadece 
bir titreme dedektöründen

00:09:55.882 --> 00:10:00.117
daha iyi tespit edebilen otomatik 
bir yapay zekâ inşa edebilirsiniz.

00:10:00.121 --> 00:10:04.428
Bunu açığa çıkarmamız 
gerektiğini fark ettik

00:10:04.428 --> 00:10:06.770
ve Ming-Zher Poh'un doktora çalışması

00:10:06.794 --> 00:10:09.871
ve Empatica tarafından daha sonra 
elde edilen büyük gelişmelerle

00:10:09.871 --> 00:10:13.709
ilerleme sağlandı ve nöbet tespiti 
artık çok daha doğru biçimde yapılıyor.

NOTE Paragraph

00:10:13.713 --> 00:10:16.648
Ayrıca, bu arada SUDEP hakkında
başka şeyler öğrendik.

00:10:16.648 --> 00:10:19.254
Öğrendiğimize göre, SUDEP

00:10:19.254 --> 00:10:22.570
jeneralize tonik-klonik nöbetten 
sonra nadiren gerçekleşiyor olsa da

00:10:22.570 --> 00:10:26.271
gerçekleşmesinin en muhtemel olduğu zaman 
-- bu tür bir nöbetin sonrasıdır.

00:10:26.275 --> 00:10:29.424
Gerçekleştiğinde,
nöbet esnasında gerçekleşmez

00:10:29.424 --> 00:10:32.314
ve genellikle hemen ardından gerçekleşmez

00:10:32.314 --> 00:10:34.053
fakat hemen ardından

00:10:34.053 --> 00:10:37.129
kişi sadece çok sakin ve sessiz görünürken

00:10:37.133 --> 00:10:42.110
farklı bir faza girebilir 
ve nefes alıp verme durur.

00:10:42.110 --> 00:10:44.978
Nefes alıp verme durduktan 
sonra ardından kalp de durur.

00:10:44.978 --> 00:10:47.425
Yani oraya birinin ulaşması için
vakit bulunur.

00:10:48.349 --> 00:10:53.293
Ayrıca beynin derinliklerinde amigdala 
denilen bir bölge olduğunu da öğrendik.

00:10:53.293 --> 00:10:56.203
Kendi duygu araştırmamızda 
bunun üzerinde çokça çalışmıştık.

00:10:56.203 --> 00:10:57.538
İki adet amigdalamız var,

00:10:57.542 --> 00:10:59.255
sağ taraftakini uyarırsanız

00:10:59.255 --> 00:11:02.038
sağda büyük bir cilt iletkenliği
yanıtı alırsınız.

00:11:02.038 --> 00:11:06.277
Bunu yapabilmek için şimdi 
bir kraniotomi için kaydolmanız gerekir.

00:11:06.277 --> 00:11:08.774
Pek de yapmaya gönüllü
olmayacağımız bir şey

00:11:08.774 --> 00:11:11.681
ancak bu sağda büyük 
bir cilt iletkenlik yanıtına yol açar.

00:11:11.681 --> 00:11:15.608
Soldakini uyarın, solda avuç içinde 
büyük bir cilt iletkenlik yanıtı oluşur.

00:11:15.608 --> 00:11:19.602
Üstelik biri amigdalanızı uyardığında

00:11:19.606 --> 00:11:23.055
siz hâlâ orada oturup 
çalışıyor olabilirsiniz,

00:11:23.055 --> 00:11:24.937
hiçbir stres işareti göstermezsiniz

00:11:25.620 --> 00:11:26.906
ancak nefes almazsınız

00:11:28.470 --> 00:11:31.787
ve tekrar nefes almaya başlamazsınız
ta ki biri sizi uyarana dek.

00:11:32.599 --> 00:11:34.142
"Hey Roz, orada mısın?"

00:11:34.142 --> 00:11:36.067
Konuşmak için ağzınızı açarsınız.

00:11:36.868 --> 00:11:39.092
Konuşmak için nefes alırsınız

00:11:39.092 --> 00:11:40.941
ve tekrar nefes almaya başlarsınız.

NOTE Paragraph

00:11:42.762 --> 00:11:46.412
Böylece stres üzerinde çalışmaya başladık.

00:11:46.412 --> 00:11:48.699
Bu da birçok sensör inşa etmemizi sağladı,

00:11:48.699 --> 00:11:50.865
yüksek kalitede yeterli veriyi topladılar

00:11:50.865 --> 00:11:53.790
ve laboratuvarı terk edip 
yerinde çalışmamızı sağladılar.

00:11:53.790 --> 00:11:56.678
Kazara nöbete dair 
kocaman bir yanıtı bulduk,

00:11:56.678 --> 00:11:59.541
geleneksel stres etkenlerine göre 
daha büyük bir yanıt veren

00:11:59.555 --> 00:12:00.895
nörolojik aktivasyonu.

00:12:00.895 --> 00:12:03.747
Hastanelerle ve bir epilepsi 
izleme ünitesiyle,

00:12:03.747 --> 00:12:05.609
özellikle Children's Hospital Boston

00:12:05.609 --> 00:12:07.334
ve Brigham ile ortaklıklar kurduk

00:12:07.334 --> 00:12:09.723
ve en önemlisi makine 
öğrenmesi ve yapay zekâ,

00:12:09.723 --> 00:12:12.728
daha fazla veri alma ve toplama ile

00:12:12.732 --> 00:12:15.411
bu olayları ve SUDEP'i 
önleyip önleyemeyeceğimizi

00:12:15.411 --> 00:12:16.979
anlama çabamıza yardımcı oldu.

NOTE Paragraph

00:12:18.023 --> 00:12:21.636
Bu şimdi Empatica ile ticarileştirildi.

00:12:21.636 --> 00:12:24.549
Kurucularından biri olma 
ayrıcalığını taşıdığım bu girişim

00:12:24.549 --> 00:12:28.739
ve buradaki ekip teknolojiyi 
geliştirmede harika bir iş çıkardı

00:12:28.753 --> 00:12:30.652
ve çok güzel bir sensör üretti.

00:12:30.652 --> 00:12:34.435
Sensör sadece saati söylemiyor ve adım
sayma, uyuma ve diğer işleri yapmıyor.

00:12:34.435 --> 00:12:37.565
Eğer bir nöbet geçirirsem 
ve bilincimi kaybedersem,

00:12:37.565 --> 00:12:40.177
bu gerçek zamanlı yapay zekâ
ve makine öğrenmesi

00:12:40.181 --> 00:12:42.352
jeneralize tonik-klonik 
nöbetleri tespit edip

00:12:42.356 --> 00:12:45.578
yardım için bir alarm gönderiyor.

00:12:45.578 --> 00:12:48.418
Bu saat şimdi FDA tarafından da

00:12:48.418 --> 00:12:52.552
nörolojide onay alan
ilk akıllı saat olarak onaylandı.

NOTE Paragraph

00:12:53.923 --> 00:13:00.923
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:13:02.674 --> 00:13:06.205
Sonraki slayt benim cilt iletkenliğimi 
neyin yükselttiğini gösteriyor.

00:13:06.811 --> 00:13:08.547
Bir sabah, e-postalarıma bakıyordum

00:13:08.547 --> 00:13:10.878
ve bir anneden gelen bir hikâyeyi gördüm.

00:13:10.878 --> 00:13:12.778
Söylediğine göre duştayken

00:13:12.778 --> 00:13:15.105
ve telefonu duşun yanında
tezgahın üzerindeyken

00:13:15.105 --> 00:13:17.586
kızının yardıma ihtiyacı
olabileceğini haber verdi.

00:13:18.196 --> 00:13:21.607
O da duştan çıktı ve koşarak 
kızının yatak odasına gitti,

00:13:21.607 --> 00:13:25.374
kızını yatağında yüzüstü konumda, 
morarmış ve nefes almıyorken buldu.

00:13:25.374 --> 00:13:28.689
Onu ters çevirdi -- insan uyarısı--

00:13:28.689 --> 00:13:32.406
ve kızı nefes aldı ve bir nefes daha aldı.

00:13:32.406 --> 00:13:36.334
Kızının rengi pembeye döndü 
ve artık iyiydi.

NOTE Paragraph

00:13:37.551 --> 00:13:40.815
Sanırım bu e-postayı okurken 
benim rengim de beyaza döndü.

00:13:40.815 --> 00:13:43.151
İlk tepkim," Yo hayır, bu mükemmel değil.

00:13:43.151 --> 00:13:45.330
Bluetooth bozulabilirdi, pil bitebilirdi.

00:13:45.330 --> 00:13:48.161
Bütün bunlar yanlış gidebilirdi.
Buna güvenmeyin." idi.

00:13:48.161 --> 00:13:51.793
Ve o anne dedi ki: " Tamam. Hiçbir 
teknoloji mükemmel değil, biliyorum.

00:13:51.793 --> 00:13:53.590
Hiçbirimiz daima orada olamayız.

00:13:54.844 --> 00:13:59.216
Ama bu, bu cihaz artı yapay zekâ

00:13:59.216 --> 00:14:02.314
oraya zamanında gitmemi 
ve kızımın hayatını kurtarmamı sağladı."

NOTE Paragraph

00:14:05.933 --> 00:14:07.869
Burada çocuklardan bahsettim;

00:14:07.869 --> 00:14:13.590
ancak SUDEP gerçekte 20, 30 ve 40'lı
yaşlardaki insanlarda daha çok görülür

00:14:13.594 --> 00:14:15.460
ve şimdi açıklayacağım şey ile

00:14:15.460 --> 00:14:17.937
bazıları rahatsız hissedebilir
ama bu hepimiz için

00:14:17.937 --> 00:14:20.335
bu listenin tanıdıklarımıza 
uzanması hâline göre

00:14:20.335 --> 00:14:23.379
daha az rahatsızlık verici olacaktır.

00:14:24.437 --> 00:14:26.775
Bu tanıdığınız birinin 
başına gelebilir miydi?

00:14:27.197 --> 00:14:29.969
Bu rahatsız edici soruyu sormamın sebebi

00:14:29.969 --> 00:14:34.905
içinizden 26 kişiden birinde 
bir noktada epilepsi olacağı gerçeğidir.

00:14:34.905 --> 00:14:37.184
Öğrendiğim kadarıyla

00:14:37.184 --> 00:14:40.522
epilepsili kimseler 
arkadaşlarına ve komşularına

00:14:40.522 --> 00:14:41.714
bundan bahsetmezler.

00:14:41.714 --> 00:14:46.659
Bir yapay zekâ veya 
her neyse onu kullanarak

00:14:46.659 --> 00:14:51.087
olası bir ihtiyaç durumunda 
size ulaşmalarını sağlamada

00:14:51.087 --> 00:14:52.769
istekli olup bunu bildirirseniz


00:14:52.769 --> 00:14:55.077
onların hayatında bir fark yarabilirsiniz.

NOTE Paragraph

00:14:55.728 --> 00:14:58.809
Yapay zekâları inşa etmek 
için neden bu zorlu çalışmayı yapalım?

00:15:00.101 --> 00:15:01.682
Birkaç yanıt işte burada:

00:15:01.682 --> 00:15:03.769
Biri Natasha, hayatta kalan kız çocuğu,

00:15:03.769 --> 00:15:05.905
ailesi size adını söylememi istedi.

00:15:06.977 --> 00:15:08.629
Diğeri de onun ailesi

00:15:08.629 --> 00:15:10.374
ve dışarıdaki harika insanlar,

00:15:10.374 --> 00:15:13.823
geçmişte başkalarına bahsetmekten 
rahatsızlık duydukları durumları olan

00:15:13.823 --> 00:15:16.970
insanları desteklemek için
orada olmak isteyen insanlar.

00:15:17.901 --> 00:15:19.804
Diğer neden ise sizlersiniz,

00:15:19.804 --> 00:15:25.160
çünkü biz yapay zekânın geleceğini 
şekillendirme fırsatına sahibiz.

00:15:25.160 --> 00:15:27.521
Bunu gerçekten değiştirebiliriz,

00:15:27.529 --> 00:15:29.963
çünkü onu inşa edenler biziz.

NOTE Paragraph

00:15:29.963 --> 00:15:31.980
O hâlde gelin yapay zekâyı

00:15:31.980 --> 00:15:35.256
herkesin hayatını daha 
iyi hâle getirecek şekilde inşa edelim.

NOTE Paragraph

00:15:35.982 --> 00:15:37.173
Teşekkürler.

NOTE Paragraph

00:15:37.173 --> 00:15:41.571
(Alkışlar)