0:00:03.063,0:00:04.507 Văn thư lưu trữ 0:00:05.317,0:00:08.659 Ta có thể hình dung các phòng và kệ 0:00:08.683,0:00:11.147 chứa đầy hộp[br]và thùng carton với đồ cũ kĩ. 0:00:11.623,0:00:15.298 Nhưng đối với những người[br]đủ kiên nhẫn để lục tìm nó 0:00:15.322,0:00:18.099 kho lưu trữ cung cấp[br]cơ hội quý giá 0:00:18.123,0:00:19.877 để chạm vào quá khứ, 0:00:19.901,0:00:22.426 để cảm nhận và học hỏi từ [br]những kinh nghiệm 0:00:22.450,0:00:27.453 của những người sống ở một thời đã qua[br]bị chôn sâu trong kho lưu trữ. 0:00:28.038,0:00:32.387 Nhưng nếu có một cách[br]làm sống dậy lịch sử thì sao 0:00:32.387,0:00:35.246 Jon Michael Reese: "Thế giới[br]đang nghĩ sai về chủng tộc. " 0:00:35.246,0:00:38.477 Melissa Joyner: "Đất nước này chỉ muốn[br]phán xét người da đen. " 0:00:38.477,0:00:39.816 JMR: "Bởi vì họ không biết." 0:00:39.816,0:00:41.163 AYGTK: Nếu nó sống động hơn? 0:00:41.163,0:00:43.765 MJ: "Bằng kẻ thấp hèn và phóng đãng nhất" 0:00:43.765,0:00:44.829 AYGTK: Nói đi. 0:00:44.829,0:00:47.302 JMR: "Một triển lãm[br]trung thực, thẳng thắn." 0:00:47.302,0:00:48.681 AYGTK: Và hát cho chúng tôi, 0:00:48.681,0:00:50.982 để kho lưu trữ[br]trở nên dễ tiếp cận với mọi người 0:00:50.982,0:00:54.307 Biểu diễn kho tàng này như thế nào? 0:00:54.331,0:00:57.787 Một buổi biểu diễn không đơn giản[br]là chỉ dựa trên câu chuyện có thật 0:00:58.264,0:01:01.598 mà còn cho phép ta[br]trực tiếp tiếp cận 0:01:01.622,0:01:04.188 với những thứ tưởng chừng[br]đã bị chôn vùi. 0:01:04.212,0:01:05.229 (Nhạc piano) 0:01:05.253,0:01:07.706 Đó là nội dung của nhạc kịch ''Ở Buffalo'' 0:01:07.706,0:01:09.212 mà chúng tôi đang phát triển. 0:01:09.212,0:01:12.744 Sử dụng các bộ sưu tập của hơn 30[br]viện lưu trữ, 0:01:12.768,0:01:18.572 ''Ở Buffalo'' diễn tả kho lưu trữ khổng lồ[br]từ Triển lãm Mỹ-Panama năm 1901, 0:01:18.596,0:01:20.619 triển lãm thế giới đầu tiên[br]vào thể kỷ XX 0:01:20.643,0:01:21.914 tại Buffalo, New York. 0:01:21.938,0:01:23.619 Nếu bạn đã nghe đến[br]triển lãm này, 0:01:23.643,0:01:26.942 có thể vì đây là nơi William McKinley,[br]tổng thống Mỹ đương thời 0:01:26.966,0:01:28.132 bị ám sát. 0:01:28.156,0:01:30.379 Trong gần 17 năm, 0:01:30.403,0:01:33.474 tôi đã sống trong kho lưu trữ,[br]phía sau cánh cổng của triển lãm, 0:01:33.498,0:01:35.482 không chỉ vì câu chuyện này, 0:01:35.506,0:01:38.958 mà còn vì mâu thuẫn sắc tộc[br]một mất một còn có thật 0:01:38.982,0:01:41.387 diễn ra trong khu triển lãm. 0:01:41.411,0:01:44.696 Ở đây, một nơi như thể Disney World,[br]Olympic, 0:01:44.720,0:01:46.974 lễ hội đường phố, bảo tàng[br]hòa làm một, 0:01:46.998,0:01:51.236 có ba phép tương phản cho thấy rõ[br]việc là người da đen ở Mỹ 0:01:51.260,0:01:52.807 là như thế nào. 0:01:52.831,0:01:55.544 Kho lưu trữ nói rằng những[br]ông bầu da trắng mang ra 0:01:55.568,0:01:57.687 một nhóm da đen mọi rợ 0:01:57.711,0:02:00.846 gồm 98 người Tây Phi[br]và Trung Phi 0:02:00.870,0:02:02.576 sống và nhảy bài nhảy[br]khiêu chiến 0:02:02.600,0:02:06.160 ở một ngôi làng được dựng lại[br]tên là Châu Phi Tăm Tối. 0:02:06.633,0:02:09.069 Và bên kia con phố, 0:02:09.093,0:02:11.966 một cuộc sống nô lệ hạnh phúc, 0:02:11.990,0:02:15.704 gồm 150 diễn viên người[br]da đen miền Nam, 0:02:15.728,0:02:17.085 hái nhặt bông, 0:02:17.109,0:02:19.355 hát và nhảy như trên[br]các chương trình trung cổ 0:02:19.379,0:02:24.426 ở một địa danh kiểu Antebellum[br]được tái dựng lại tên là Đồn Điền Cổ Xưa. 0:02:25.284,0:02:26.990 Để hồi đáp, 0:02:27.014,0:02:31.021 cộng đồng người da đen ở Buffalo ủng hộ[br]kiểu triển lãm thứ ba về người da đen 0:02:31.506,0:02:32.706 Triển lãm Người da đen. 0:02:33.395,0:02:37.014 Đồng sáng lập bởi học giả Mỹ Phi[br]W.E.B. Du Bois, 0:02:37.038,0:02:41.503 triển lãm lựa chọn các bức ảnh,[br]biểu đồ, sách, và nhiều thứ khác, 0:02:41.503,0:02:44.626 miêu tả những người Mỹ Phi[br]như một chủng tộc có thành tích cao, 0:02:44.650,0:02:47.430 đủ khả năng tiếp nhận giáo dục[br]và tiến bộ. 0:02:48.373,0:02:50.624 Khi tôi mới biết đến câu chuyện này, 0:02:50.648,0:02:52.957 tôi hiểu từ trải nghiệm[br]trong cuộc sống của mình 0:02:52.981,0:02:55.997 những mối nguy hại khi để[br]các thành viên của cộng đồng người Phi 0:02:56.021,0:02:57.688 nhìn thấy nhau như này. 0:02:58.046,0:03:02.188 Với tôi, con của hai người nhập cư[br]từ Ghana, Tây Phi, 0:03:02.212,0:03:04.156 sinh ra ở Nam Mỹ, 0:03:04.180,0:03:06.925 lớn lên ở Manhattan, Kansas, 0:03:06.949,0:03:08.124 (Cười) 0:03:08.148,0:03:11.275 và đi học ở ngôi trường danh giá[br]giống như Du Bois, 0:03:11.299,0:03:14.037 tôi có thể thấy hội chợ Buffalo[br]gây ra sự tranh cãi 0:03:14.061,0:03:16.126 giữa người da đen ở phía Bắc[br]với phía Nam, 0:03:16.150,0:03:17.989 người có học với người vô học, 0:03:18.013,0:03:21.195 và người Mỹ Phi[br]với người châu Phi. 0:03:21.510,0:03:23.298 Và tôi muốn biết: 0:03:23.322,0:03:28.369 Ba nhóm người da đen hoàn toàn[br]khác nhau này đã có trải nghiệm ra sao? 0:03:29.021,0:03:32.871 Tiếc thay,[br]câu trả lời cho những câu hỏi như vậy 0:03:32.895,0:03:35.172 ẩn dưới hình tượng sắc tộc méo mó, 0:03:35.196,0:03:38.775 thông tin đầy mâu thuẫn[br]và tồi tệ hơn -- là sự im lặng. 0:03:39.212,0:03:42.307 (Nhạc piano) 0:03:42.331,0:03:46.739 Nhưng tôi vẫn có thể nghe được[br]các giai điệu 0:03:46.763,0:03:48.046 và các con số nhảy múa 0:03:48.070,0:03:49.454 và âm vần của các từ ngữ 0:03:49.478,0:03:51.977 bước ra từ những trang báo cũ. 0:03:52.001,0:03:53.675 Và khi biết Triễn lãm thế giới này 0:03:53.699,0:03:57.641 có tiếng nhạc ở mọi nơi[br]trên sân triển lãm, 0:03:57.665,0:04:01.561 tôi biết rằng [br]một vở nhạc kịch trực tiếp, hoành tráng 0:04:01.585,0:04:04.601 với công nghệ tân tiến nhất thời đại, 0:04:04.625,0:04:09.260 là trải nghiệm sát thực nhất có thể đưa[br]câu chuyện lịch sử về hội chợ 1901 0:04:09.284,0:04:12.060 ra khỏi kho lưu trữ, đi vào đời thật. 0:04:12.585,0:04:15.600 Những câu chuyện như[br]Tannie và Henrietta, 0:04:15.624,0:04:18.409 cặp vợ chồng cảm mến nhau ở đại nhạc hội 0:04:18.433,0:04:21.553 dần nổ ra xung đột vì biểu diễn[br]ở các chương trình trung cổ này 0:04:21.577,0:04:23.877 nhằm đạt đến giấc mơ[br]kiếm được năm đô một tuần 0:04:23.901,0:04:25.918 ở địa danh Đồn Điền Cổ Xưa. 0:04:25.942,0:04:28.657 Như doanh nhân người Phi[br]John Tevi, 0:04:28.681,0:04:30.363 đến từ nước Togo ngày nay, 0:04:30.387,0:04:33.791 người phải luồn lách[br]các luật lệ man rợ ở vườn thú người da đen 0:04:33.815,0:04:35.926 nơi ông bị giam nhốt. 0:04:35.950,0:04:39.490 Và những câu chuyện như Mary Talbert, 0:04:39.514,0:04:41.990 lãnh đạo da đen giàu có[br]thuộc giới ưu tú ở Buffalo 0:04:42.014,0:04:43.216 người phải chấp nhận 0:04:43.240,0:04:45.879 những sự thật về sắc tộc[br]ở quê hương bà. 0:04:45.903,0:04:47.928 MJ: ''Chủng tộc thống trị ở đất nước này 0:04:47.952,0:04:49.990 phán xét người da đen 0:04:50.014,0:04:52.545 qua những biểu hiện thấp kém[br]và xấu xa nhất. 0:04:52.569,0:04:54.879 AYGTK: Như Đồn Điền Cổ Xưa[br]và Châu Phi Tăm Tối. 0:04:54.903,0:04:58.093 MJ: ''...thay vì qua những lớp người[br]thông minh và xứng đáng hơn.'' 0:04:58.117,0:05:00.558 AYGTK: Khi các giám đốc hội chợ[br]tảng lờ Mary Talbert 0:05:00.582,0:05:04.117 và yêu cầu của cộng đồng người da đen[br]ở Buffalo được tham gia hội chợ, 0:05:04.141,0:05:06.275 báo chí cho biết Mary Talbert 0:05:06.299,0:05:08.887 và nhóm những phụ nữ Mỹ Phi[br]có học thức của bà 0:05:08.911,0:05:11.252 đã tổ chức một buổi biểu tình kịch liệt. 0:05:11.276,0:05:13.093 Nhưng chi tiết về buổi gặp mặt đó, 0:05:13.117,0:05:15.410 ngay cả bài phát biểu đầy nhiệt huyết[br]của bà, 0:05:15.434,0:05:17.426 không được ghi đầy đủ[br]trong kho lưu trữ. 0:05:17.450,0:05:21.212 Vì thế, ''Ở Buffalo'' lấy ý chính[br]trong bài diễn văn của Mary 0:05:21.236,0:05:23.421 và biến nó thành bài hát. 0:05:24.251,0:05:27.122 (Tất cả hát) Chúng ta phải làm,[br]chúng ta đồng lòng nhất trí. 0:05:27.744,0:05:31.527 Chúng ta phải làm,[br]chúng ta đồng lòng nhất trí. 0:05:31.551,0:05:34.003 MJ: Chúng ta có gì đó để phô ra -- 0:05:34.027,0:05:37.717 ta sẽ dạy họ một bài học ở Buffalo. 0:05:37.741,0:05:41.302 Nó sẽ có ích cho tổ quốc 0:05:41.326,0:05:45.365 khi họ thấy được sự phát triển của ta[br]từ khi được giải phóng. 0:05:45.389,0:05:51.445 Người da màu nên được đại diện[br]ở buổi Triển lãm Pan-American này, 0:05:51.469,0:05:55.064 Nó sẽ có ích cho tổ quốc 0:05:55.088,0:05:59.492 khi họ thấy được sự phát triển của ta[br]từ khi được giải phóng. 0:05:59.516,0:06:05.988 (Tất cả hát) Họ đã mắc sai lầm lớn 0:06:06.351,0:06:11.951 khi không bổ nhiệm bất kì ai[br]từ chủng tộc của ta. 0:06:13.382,0:06:16.103 Chúng ta phải làm,[br]chúng ta đồng lòng nhất trí. 0:06:16.844,0:06:19.625 Chúng ta phải làm,[br]chúng ta đồng lòng nhất trí. 0:06:19.625,0:06:21.915 Chúng ta phải làm,[br]chúng ta đồng lòng nhất trí. 0:06:21.939,0:06:26.423 AYGTK: Mary Talbert yêu cầu Triển lãm[br]Người da đen được ở hội chợ đã thành công. 0:06:26.805,0:06:29.162 Và có Triễn lãm Người Da Đen ở Buffalo 0:06:29.186,0:06:33.868 nghĩa là vở nhạc kịch phải kể câu chuyện[br]tại sao Du Bois đồng sáng lập nó... 0:06:35.694,0:06:40.234 và tại sao Mary cũng như tầng lớp[br]người da đen ưu tú lại thấy nó cần thiết. 0:06:41.933,0:06:45.123 JMR: ''Thế giới đang nghĩ sai[br]về chủng tộc. 0:06:46.980,0:06:50.577 Họ giết Sam Hose vì họ nghĩ[br]anh ấy là người như vậy. 0:06:51.966,0:06:53.910 Mỗi ngày càng có thêm nhiều[br]người như anh 0:06:53.934,0:06:57.694 nhiều đàn ông da đen, như anh, bị bắt đi. 0:06:59.169,0:07:01.856 Và sau đó -- tia đỏ đó ... 0:07:02.980,0:07:04.647 ta không thể[br]trở về như cũ được nữa. 0:07:05.665,0:07:09.204 (Hát) Một tia đỏ 0:07:09.228,0:07:10.481 [Cuộc săn đuổi ở Georgia] 0:07:10.505,0:07:12.435 cắt ngang bàn của tôi 0:07:12.459,0:07:14.648 [Đám đông phía sau Hose;[br]anh ấy sẽ bị treo cổ] 0:07:14.672,0:07:16.918 chính vào ngày đó 0:07:16.942,0:07:20.224 đôi bàn tay Sam buông thõng 0:07:21.974,0:07:28.951 Liệu chỉ dùng lời nói [br]có thể đẩy lùi luật pháp bất công? 0:07:28.975,0:07:30.263 [Không thể trốn thoát] 0:07:30.287,0:07:35.715 Liệu chỉ dùng lời nói [br]có thể đẩy lùi bạo lực? 0:07:38.038,0:07:43.109 Ôi, không, ôi 0:07:43.133,0:07:44.368 [Bị thiêu sống] 0:07:44.392,0:07:45.727 [Sam Hose bị treo cổ] 0:07:45.751,0:07:50.656 Ôi, không, ôi 0:07:50.680,0:07:52.613 [Thân xác anh bị băm thành nhiều mảnh] 0:07:53.426,0:07:56.410 Ôi, không, ôi 0:07:56.434,0:07:57.831 [Bị thiêu trên cọc] 0:07:57.855,0:08:00.085 [Mười xu cho lát gan bị nấu chín] 0:08:00.109,0:08:01.575 [Chiến đấu cho tưởng niệm] 0:08:08.760,0:08:12.046 (Cùng hát) Ai đã đọc những quyển sách? 0:08:12.070,0:08:17.006 Những con số của ta thật nhỏ bé 0:08:17.030,0:08:22.124 giữa trang sách 0:08:22.148,0:08:25.577 Cuộc khủng hoảng tăng gấp bội 0:08:25.601,0:08:28.307 Người của ta bị treo cổ và hành quyết 0:08:28.331,0:08:30.688 Ôi, Chúa ơi 0:08:30.712,0:08:36.509 Điều gì đó phải thay đổi 0:08:38.762,0:08:43.371 AYGTK: Nó phải thay đổi 0:08:44.397,0:08:47.633 "Ở Buffalo" cho thấy [br]hợp chủng quốc Hoa Kỳ ngày nay 0:08:47.657,0:08:51.197 giống nước Mỹ năm 1901 như thế nào 0:08:51.617,0:08:55.172 Như khi tên Sam Hose đầy các trang báo 0:08:55.196,0:08:57.834 Truyền thông ngày nay mang tên của 0:08:57.858,0:08:59.521 JMR: Oscar Grant. 0:09:00.101,0:09:01.523 MJ: Jacqueline Culp. 0:09:01.910,0:09:03.377 Người đàn: Trayvon Martin. 0:09:04.021,0:09:05.355 AYGTK: Sandra Bland. 0:09:06.133,0:09:07.831 Và rất nhiều cái tên khác nữa. 0:09:08.834,0:09:12.849 Di sản của hội chợ năm 1901 trường tồn 0:09:12.873,0:09:16.103 theo nhiều cách hơn ta tưởng tượng. 0:09:18.315,0:09:19.498 MJ: Mary Talbert 0:09:19.522,0:09:21.623 và Hiệp hội Phụ nữ da màu 0:09:21.647,0:09:24.522 đã bắt đầu [br]phong trào chống lại việc treo cổ 0:09:24.546,0:09:26.537 và suy nghĩ sai lệch về tội phạm da đen 0:09:26.561,0:09:30.101 như cách phụ nữ da đen ngày nay[br]phát động Black Lives Matter. 0:09:30.601,0:09:33.481 JMR: Và những người[br]chiến đấu vì người da màu 0:09:33.505,0:09:35.357 tổ chức triển lãm về người da màu, 0:09:35.381,0:09:37.292 bao gồm Du Bois, 0:09:37.316,0:09:39.920 đã đến Buffalo bốn năm sau hội chợ, 0:09:39.944,0:09:42.135 để bắt đầu phong trào Niagara, 0:09:42.159,0:09:45.506 đặt nền móng cho sự ra đời của NAACP. 0:09:45.530,0:09:47.212 AYGTK: không chỉ là người da màu 0:09:47.236,0:09:50.030 đã tham gia hội chợ năm 1901. 0:09:50.403,0:09:53.310 Mà là cuốn sổ tay chính thức[br]cho những người đòi bình đẳng. 0:09:53.334,0:09:55.349 MJ: "Hãy ghi nhớ:" 0:09:55.373,0:09:57.348 JMR: "... một khi bước qua cổng" 0:09:57.372,0:10:00.166 AYGTK: " ..bạn là một phần của buổi diễn". 0:10:01.071,0:10:03.141 Biểu diễn về lịch sử tại "Ở Buffalo" 0:10:03.165,0:10:05.768 để khán giả tự hỏi, 0:10:05.792,0:10:08.307 "Liệu chúng ta còn ở phía sau cánh cổng, 0:10:08.331,0:10:12.929 còn là một phần của buổi diễn?" 0:10:17.072,0:10:20.485 (Nhạc kết thúc) 0:10:20.509,0:10:27.396 (Vỗ tay và tán thưởng)