0:00:01.082,0:00:05.165 Jestem tu dzisiaj, żeby mówić o kłamcach, 0:00:05.189,0:00:06.612 pozwach sądowych 0:00:06.636,0:00:07.976 i śmiechu. 0:00:08.910,0:00:12.020 Kiedy pierwszy raz usłyszałam[br]o kłamstwie oświęcimskim, 0:00:12.044,0:00:13.346 roześmiałam się. 0:00:13.970,0:00:15.722 Negacja Holocaustu? 0:00:16.187,0:00:19.617 Holocaustu, posiadającego[br]wątpliwe wyróżnienie 0:00:19.641,0:00:24.136 najlepiej udokumentowanego [br]ludobójstwa w historii? 0:00:25.046,0:00:27.072 Kto może wierzyć, że nie miał on miejsca? 0:00:28.106,0:00:29.453 Pomyślcie o tym. 0:00:30.257,0:00:32.538 Żeby osoby negujące Holocaust miały rację, 0:00:32.562,0:00:34.458 kto musiałby się mylić? 0:00:35.011,0:00:37.777 Po pierwsze ofiary, 0:00:37.801,0:00:42.518 ocaleni, którzy opowiedzieli nam[br]swoje wstrząsające historie. 0:00:43.721,0:00:46.035 Kto jeszcze musiałby się mylić? 0:00:46.059,0:00:48.012 Świadkowie. 0:00:48.036,0:00:52.014 Mieszkańcy dziesiątków wsi i miast 0:00:52.038,0:00:54.010 na froncie wschodnim, 0:00:54.034,0:00:56.476 którzy patrzyli jak spędzano ich sąsiadów, 0:00:56.500,0:00:59.713 mężczyzn, kobiety, dzieci,[br]starych, młodych, 0:00:59.737,0:01:02.457 a później prowadzono na skraj miasta, 0:01:02.481,0:01:05.473 żeby ich rozstrzelać i wrzucić do rowów. 0:01:05.985,0:01:07.315 Albo Polacy 0:01:07.339,0:01:12.020 z miast i wsi otaczających obozy śmierci, 0:01:12.044,0:01:14.420 którzy patrzyli dzień po dniu, 0:01:14.444,0:01:17.186 jak pociągi przyjeżdżają pełne ludzi, 0:01:17.210,0:01:18.733 a wyjeżdżają puste. 0:01:19.787,0:01:23.420 Ale przede wszystkim[br]kto musiałby się mylić? 0:01:24.005,0:01:25.469 Sprawcy. 0:01:26.112,0:01:29.018 Ludzie, którzy mówią: "Zrobiliśmy to". 0:01:29.479,0:01:31.003 "Ja to zrobiłem". 0:01:31.027,0:01:33.176 Może dodają zastrzeżenie. 0:01:33.200,0:01:37.624 Mówią: "Nie miałem wyjścia,[br]zmusili mnie do tego". 0:01:38.104,0:01:40.773 Niemniej mówią: "Zrobiłem to". 0:01:41.938,0:01:43.489 Pomyślcie o tym. 0:01:43.513,0:01:49.452 Od zakończenia II wojny światowej w żadnym[br]z procesów dotyczących zbrodni wojennych 0:01:49.476,0:01:56.112 żaden sprawca żadnej narodowości[br]nie powiedział: "To się nie wydarzyło". 0:01:57.078,0:02:01.660 Czasem mówili: "Zmuszono mnie",[br]ale nigdy, że to się nie wydarzyło. 0:02:01.684,0:02:03.158 Po przemyśleniu tego 0:02:03.182,0:02:07.133 zdecydowałam, że nie będę[br]zajmować się negacją, 0:02:07.157,0:02:10.865 Miałam ważniejsze powody[br]do zmartwień, pisania i badań 0:02:10.889,0:02:12.203 i zajęłam się czymś innym. 0:02:12.911,0:02:15.730 Przenieśmy się o ponad dekadę później, 0:02:15.754,0:02:17.566 kiedy dwaj starsi naukowcy, 0:02:17.590,0:02:20.748 dwaj najbardziej znaczący[br]historycy Holocaustu, 0:02:20.772,0:02:22.029 skontaktowali się ze mną 0:02:22.053,0:02:23.842 i zaprosili na kawę. 0:02:23.866,0:02:26.880 Mamy pomysł, który chyba[br]jest dla ciebie idealny". 0:02:27.487,0:02:31.320 Zaintrygowana i połechtana,[br]że przyszli do mnie z pomysłem 0:02:31.344,0:02:32.921 i uznali mnie za godną, 0:02:32.945,0:02:35.041 zapytałam: "O co chodzi?". 0:02:35.665,0:02:38.654 A oni odpowiedzieli:[br]"O kłamstwo oświęcimskie". 0:02:39.353,0:02:41.848 Po raz drugi się roześmiałam. 0:02:42.336,0:02:44.260 Kłamstwo oświęcimskie? 0:02:44.284,0:02:46.270 Płaskoziemcy? 0:02:46.294,0:02:48.431 Ludzie wierzący, że Elvis żyje? 0:02:48.455,0:02:50.643 Mam ich badać? 0:02:51.326,0:02:52.643 A ci dwaj powiedzieli: 0:02:52.667,0:02:54.600 "Tak, jesteśmy zaintrygowani. 0:02:55.012,0:02:56.584 O co im chodzi? 0:02:56.608,0:02:58.358 Jaki mają cel? 0:02:58.382,0:03:02.036 Jak przekonują o tym innych? 0:03:02.756,0:03:06.284 Pomyślałam więc, że skoro[br]uważają ten temat za warty zachodu, 0:03:06.308,0:03:09.682 skorzystam z tej chwilowej rozrywki, 0:03:09.706,0:03:12.644 może na rok, może na dwa,[br]trzy lub nawet cztery, 0:03:12.668,0:03:14.913 z akademickiego punktu widzenia[br]to mgnienie oka. 0:03:14.937,0:03:16.079 (Śmiech) 0:03:16.103,0:03:18.490 Pracujemy bardzo powoli. 0:03:18.514,0:03:20.086 (Śmiech) 0:03:20.110,0:03:21.912 Miałam im się przyjrzeć. 0:03:21.936,0:03:23.091 I to zrobiłam. 0:03:23.115,0:03:25.954 Przeprowadziłam badania[br]i stwierdziłam kilka rzeczy, 0:03:25.978,0:03:28.571 z których dwiema chciałabym[br]się z wami dziś podzielić. 0:03:28.595,0:03:29.928 Po pierwsze: 0:03:29.952,0:03:34.909 kłamcy oświęcimscy[br]to wilki w owczej skórze. 0:03:35.712,0:03:38.677 Naziści i neonaziści to to samo, 0:03:38.701,0:03:41.928 sami zdecydujcie, czy chcecie[br]używać przedrostka "neo" czy nie. 0:03:42.786,0:03:45.119 Ale kiedy na nich patrzyłam, 0:03:45.143,0:03:49.869 nie widziałam mundurów jak z SS, 0:03:49.893,0:03:53.044 symboli podobnych do swastyki na ścianach, 0:03:53.068,0:03:55.125 gestów Seig Heil, 0:03:55.149,0:03:56.693 niczego podobnego. 0:03:56.717,0:03:59.587 Zamiast tego znalazłam 0:03:59.611,0:04:04.226 ludzi udających szanowanych naukowców. 0:04:04.916,0:04:06.137 Co takiego mieli? 0:04:06.161,0:04:07.859 Mieli instytut. 0:04:07.883,0:04:11.727 Institute for Historical Review. 0:04:12.392,0:04:14.946 Mieli czasopismo na błyszczącym papierze 0:04:14.970,0:04:17.924 "Journal of Historical Review" 0:04:18.398,0:04:21.104 Czasopismo pełne artykułów 0:04:21.128,0:04:23.172 popartych przypisami. 0:04:23.923,0:04:25.863 Mieli też nową nazwę. 0:04:26.500,0:04:28.668 Nie neonaziści, 0:04:28.692,0:04:31.182 nie antysemici: 0:04:31.206,0:04:32.464 rewizjoniści. 0:04:32.991,0:04:35.206 Mówili: "Jesteśmy rewizjonistami. 0:04:35.230,0:04:37.913 Mamy jeden cel: 0:04:37.937,0:04:41.497 zrewidować błędy historyczne". 0:04:42.369,0:04:47.779 Ale wystarczyło[br]zajrzeć tuż pod powierzchnię 0:04:47.803,0:04:49.710 i co można było znaleźć? 0:04:49.734,0:04:52.224 To samo uwielbienie dla Hitlera, 0:04:52.248,0:04:54.123 pochwałę Trzeciej Rzeszy, 0:04:54.147,0:04:57.089 antysemityzm, rasizm, uprzedzenia. 0:04:57.904,0:05:00.350 To właśnie mnie zaintrygowało. 0:05:00.374,0:05:07.371 Antysemityzm, rasizm, uprzedzenia[br]ukazywane jako racjonalny dyskurs. 0:05:08.730,0:05:10.317 Dowiedziałam się również... 0:05:10.341,0:05:14.086 Wielu z nas nauczono myśleć,[br]że istnieją fakty oraz opinie. 0:05:14.110,0:05:15.566 Po badaniach nad rewizjonizmem 0:05:15.590,0:05:16.926 myślę inaczej. 0:05:17.438,0:05:19.086 Istnieją fakty, 0:05:19.110,0:05:20.824 istnieją opinie 0:05:20.848,0:05:22.460 i istnieją kłamstwa. 0:05:23.149,0:05:27.575 Celem rewizjonistów jest ukazanie kłamstw 0:05:28.565,0:05:30.197 przebranych za opinię... 0:05:30.221,0:05:32.211 może skrajną opinię, 0:05:32.235,0:05:34.944 może nietypową opinię... 0:05:34.968,0:05:36.352 ale skoro są to opinie, 0:05:36.376,0:05:38.508 należy je włączyć do debaty. 0:05:38.532,0:05:41.925 Wtedy naruszają teren faktów. 0:05:43.305,0:05:44.868 Opublikowałam swoje badania. 0:05:44.892,0:05:46.066 Wydana została książka 0:05:46.090,0:05:49.492 "Denying the Holocaust: The Growing[br]Assault on Truth and Memory", 0:05:49.516,0:05:51.472 wyszła w wielu krajach, 0:05:51.496,0:05:53.656 także w Anglii, wydana przez Penguin UK, 0:05:53.680,0:05:57.110 i skończyłam z nimi,[br]gotowa zająć się czymś innym. 0:05:58.163,0:06:01.871 Wtedy przyszedł list[br]od wydawnictwa Penguin UK. 0:06:02.434,0:06:05.202 I po raz trzeci się roześmiałam... 0:06:07.088,0:06:08.328 co było błędem. 0:06:08.972,0:06:10.702 Otworzyłam list 0:06:10.726,0:06:12.948 i dowiedziałam się, że David Irving 0:06:12.948,0:06:16.638 wniósł przeciw mnie pozew o zniesławienie 0:06:16.638,0:06:18.235 w Wielkiej Brytanii 0:06:18.259,0:06:21.295 za nazwanie go kłamcą oświęcimskim. 0:06:21.953,0:06:23.887 David Irving mnie pozywa? 0:06:23.911,0:06:25.115 Kim jest David Irving? 0:06:25.139,0:06:27.746 David Irving jest pisarzem[br]tworzącym prace historyczne, 0:06:27.770,0:06:29.793 głównie dotyczące drugiej wojny światowej 0:06:29.817,0:06:34.070 i właściwie wszystkie te dzieła głoszą, 0:06:34.070,0:06:36.638 że naziści nie byli wcale tacy źli, 0:06:36.662,0:06:39.746 a alianci nie byli wcale tacy dobrzy. 0:06:39.770,0:06:41.875 Zaś Żydzi, cokolwiek ich spotkało, 0:06:41.899,0:06:43.209 właściwie na to zasłużyli. 0:06:44.206,0:06:45.697 Znał dokumenty, 0:06:45.721,0:06:47.164 znał fakty, 0:06:47.188,0:06:50.360 ale zniekształcił je jakoś,[br]żeby dojść do takiej opinii. 0:06:51.016,0:06:53.528 Nie zawsze był kłamcą oświęcimskim, 0:06:53.552,0:06:55.293 ale pod koniec lat osiemdziesiątych 0:06:55.317,0:06:57.744 przyjął je z wielką żarliwością. 0:06:59.517,0:07:03.422 Powodem mojego śmiechu[br]był fakt, że ten człowiek 0:07:03.446,0:07:05.380 nie tylko był kłamcą oświęcimskim, 0:07:05.404,0:07:07.099 ale też wydawał się z tego dumny. 0:07:07.123,0:07:08.747 To człowiek, który powiedział, 0:07:08.771,0:07:12.465 cytuję: "Zatopię okręt Auschwitz". 0:07:13.345,0:07:14.517 Był to człowiek, 0:07:14.541,0:07:18.561 który wskazał na numer wytatuowany[br]na ramieniu ocalonego i zapytał: 0:07:19.716,0:07:21.308 "Ile ci zapłacili, 0:07:21.332,0:07:24.732 żebyś dał sobie wytatuować ten numer?". 0:07:25.549,0:07:27.457 Był to człowiek, który powiedział: 0:07:27.481,0:07:30.437 "Więcej osób zginęło[br]w samochodzie senatora Kennedy'ego 0:07:30.461,0:07:31.773 w Chappaquiddick 0:07:31.797,0:07:35.111 niż w komorach gazowych w Auschwitz". 0:07:35.135,0:07:37.972 To amerykańskie porównanie,[br]ale możecie je sobie sprawdzić. 0:07:39.406,0:07:42.420 Najwyraźniej nie przejawiał[br]wstydu ani powściągliwości 0:07:42.444,0:07:44.513 w byciu rewizjonistą. 0:07:45.136,0:07:48.916 Wielu moich kolegów akademików radziło mi: 0:07:48.940,0:07:50.846 "Ech, Deborah, po prostu to zignoruj". 0:07:50.870,0:07:52.340 Kiedy wyjaśniłam, że nie można 0:07:52.340,0:07:54.482 po prostu zignorować[br]pozwu o zniesławienie, 0:07:54.482,0:07:57.264 powiedzieli: "Kto w ogóle mu uwierzy?". 0:07:57.783,0:07:59.863 Problem był następujący: 0:07:59.887,0:08:05.195 według brytyjskiego prawa[br]ciężar dowodu spoczywa na mnie, 0:08:05.219,0:08:07.901 muszę udowodnić, że mówię prawdę, 0:08:07.925,0:08:10.688 w przeciwieństwie sytuacji w USA 0:08:10.712,0:08:12.216 i w wielu innych krajach, 0:08:12.240,0:08:15.246 gdzie to on musiałby udowodnić fałsz. 0:08:15.921,0:08:17.382 Co to oznaczało? 0:08:17.406,0:08:20.782 Oznaczało to, że jeśli nie będę walczyć, 0:08:20.806,0:08:23.232 on wygra automatycznie. 0:08:23.791,0:08:25.546 A jeśli wygra automatycznie, 0:08:25.570,0:08:28.211 będzie miał prawo powiedzieć: 0:08:28.235,0:08:33.571 "Moja wersja Holocaustu,[br]wersja Davida Irvinga jest uzasadniona. 0:08:33.595,0:08:35.199 Mam wyrok, że Deborah Lipstadt 0:08:35.199,0:08:37.750 zniesławiła mnie,[br]nazywając kłamcą oświęcimskim. 0:08:37.774,0:08:42.202 Ipso facto, ja, David Irving[br]nie jestem kłamcą oświęcimskim". 0:08:42.226,0:08:43.938 A jaka jest jego wersja? 0:08:44.431,0:08:47.427 Nie było planu wymordowania Żydów, 0:08:47.451,0:08:49.503 nie było komór gazowych, 0:08:49.527,0:08:51.383 nie było masowych rozstrzeliwań. 0:08:51.407,0:08:54.578 Hitler nie miał nic wspólnego[br]z żadnym zaistniałym cierpieniem, 0:08:54.602,0:08:58.407 a Żydzi wymyślili to wszystko, 0:08:58.431,0:09:00.829 żeby dostać pieniądze od Niemiec 0:09:00.853,0:09:02.560 i żeby dostać państwo, 0:09:02.584,0:09:05.961 i zrobili to z pomocą[br]i przy wsparciu aliantów 0:09:05.985,0:09:09.450 podłożyli dokumenty i dowody. 0:09:10.460,0:09:12.840 Nie mogłam na to pozwolić, 0:09:12.864,0:09:15.334 bo nie mogłabym spojrzeć[br]w oczy żadnemu ocalonemu 0:09:15.823,0:09:17.798 ani dziecku ocalonych. 0:09:17.822,0:09:19.974 Nie mogłam do tego dopuścić 0:09:19.998,0:09:24.249 i nadal uważać się[br]za odpowiedzialnego historyka. 0:09:25.187,0:09:26.932 Więc walczyłam. 0:09:26.956,0:09:29.238 Tym, którzy nie widzieli "Kłamstwa", 0:09:29.262,0:09:30.421 zdradzę zakończenie: 0:09:30.445,0:09:31.663 wygraliśmy. 0:09:31.687,0:09:32.982 (Śmiech) 0:09:33.006,0:09:35.573 (Brawa) 0:09:39.988,0:09:44.229 Sędzia uznał Davida Irvinga 0:09:44.253,0:09:47.584 za kłamcę, 0:09:47.608,0:09:48.771 rasistę, 0:09:48.795,0:09:50.049 antysemitę. 0:09:50.073,0:09:52.433 Jego postrzeganie[br]historii było tendencyjne, 0:09:52.457,0:09:54.383 kłamał, zniekształcał, 0:09:54.407,0:09:57.050 a co najważniejsze, 0:09:57.074,0:09:59.187 robił to celowo. 0:09:59.211,0:10:03.350 Wykazaliśmy istnienie wzorca[br]w ponad 25 ważnych przypadkach. 0:10:03.374,0:10:04.818 Nie były to małe rzeczy. 0:10:04.818,0:10:06.548 Wiele osób na sali pisuje książki, 0:10:06.548,0:10:07.693 jest w trakcie pisania, 0:10:07.717,0:10:11.183 zawsze popełniamy błędy,[br]dlatego cieszą nas drugie wydania: 0:10:11.207,0:10:12.393 poprawa błędów. 0:10:12.417,0:10:13.567 (Śmiech) 0:10:14.634,0:10:17.770 Ale tu kierunek był zawsze jednakowy: 0:10:18.618,0:10:20.829 obwinianie Żydów, 0:10:20.853,0:10:23.028 oczyszczanie nazistów. 0:10:23.700,0:10:25.284 Jak wygraliśmy? 0:10:26.196,0:10:31.576 Prześledziliśmy jego przypisy[br]z powrotem do źródeł. 0:10:32.190,0:10:33.973 I co odkryliśmy? 0:10:33.997,0:10:35.670 Nie tylko w większości przypadków, 0:10:35.670,0:10:37.468 nie tylko w przeważającej większości, 0:10:37.492,0:10:41.803 ale w każdym miejscu, gdzie odwoływał się[br]w jakikolwiek sposób do Holocaustu, 0:10:41.827,0:10:46.069 jego tak zwane dowody były zniekształcone, 0:10:46.093,0:10:47.513 stanowiły półprawdy, 0:10:47.537,0:10:48.871 fałszywe dane, 0:10:48.895,0:10:50.812 fałszywa kolejność, 0:10:50.812,0:10:53.230 umieszczanie na spotkaniu kogoś,[br]kogo tam nie było. 0:10:53.254,0:10:56.015 Mówiąc inaczej: nie miał dowodów. 0:10:56.039,0:10:58.148 Jego dowody tego nie potwierdzały. 0:10:58.172,0:11:00.831 Nie dowiedliśmy tego, co się stało. 0:11:01.628,0:11:04.127 Dowiedliśmy, że to,[br]co stało się według niego 0:11:04.151,0:11:07.011 i według wszystkich rewizjonistów,[br]bo albo ich cytował 0:11:07.035,0:11:09.506 albo to oni czerpali od niego argumenty, 0:11:09.530,0:11:10.776 nie jest prawdą. 0:11:10.800,0:11:11.989 Cokolwiek twierdzą, 0:11:12.013,0:11:14.635 nie mają na to dowodów. 0:11:16.609,0:11:21.353 Więc czemu moja historia[br]jest czymś więcej niż historią 0:11:21.377,0:11:25.184 dziwacznego, długiego,[br]sześcioletniego procesu, 0:11:25.208,0:11:30.197 amerykańskiej profesor[br]ciąganej po sądach 0:11:30.221,0:11:33.265 przez człowieka, którego sąd[br]uznał w swoim orzeczeniu 0:11:33.289,0:11:35.539 za neonazistowskiego polemistę? 0:11:35.563,0:11:37.346 Jakie ma przesłanie? 0:11:37.800,0:11:40.773 Wydaje mi się,[br]że w kontekście pytania o prawdę 0:11:40.797,0:11:43.259 to przesłanie jest bardzo istotne. 0:11:43.283,0:11:45.068 Ponieważ dzisiaj, 0:11:45.092,0:11:46.758 jak dobrze wiemy, 0:11:46.782,0:11:50.898 prawda i fakty są atakowane. 0:11:51.702,0:11:54.954 Media społecznościowe,[br]pomimo wszystkich swoich zalet, 0:11:54.978,0:12:00.559 doprowadziły również do tego,[br]że różnica między stwierdzonymi faktami, 0:12:00.583,0:12:02.340 a kłamstwami 0:12:02.364,0:12:03.762 zmalała. 0:12:04.990,0:12:06.500 Po trzecie: 0:12:06.524,0:12:07.995 ekstremizm. 0:12:08.987,0:12:12.564 Może nie widać strojów Ku Klux Klanu, 0:12:12.588,0:12:14.659 może nie widać płonących krzyży, 0:12:14.683,0:12:19.002 może nie słychać otwartego mówienia[br]o supremacji białej rasy. 0:12:19.026,0:12:23.932 Może mieć nazwy: "alt right",[br]"Front Narodowy" - wybierzcie sobie. 0:12:23.956,0:12:29.791 Ale pod spodem jest ten sam ekstremizm,[br]który znalazłam w kłamstwie oświęcimskim 0:12:29.815,0:12:33.209 przebrany za racjonalny dyskurs. 0:12:35.134,0:12:40.351 Żyjemy w czasach, kiedy prawda[br]jest na pozycji obronnej. 0:12:40.375,0:12:42.859 Przypomina mi się komiks z "New Yorkera". 0:12:42.883,0:12:45.403 Widać nowy teleturniej, 0:12:45.427,0:12:48.649 w którym prowadzący[br]mówi do jednej z uczestniczek: 0:12:48.673,0:12:50.982 "Tak, podała pani prawidłową odpowiedź. 0:12:51.006,0:12:53.499 Ale pani oponent[br]krzyczał głośniej niż pani, 0:12:53.523,0:12:55.048 więc to on otrzymuje punkt". 0:12:56.228,0:12:57.735 Co możemy zrobić? 0:12:58.557,0:12:59.934 Po pierwsze, 0:12:59.958,0:13:05.389 nie możemy pozwolić się[br]oszukać pozorom racjonalności. 0:13:05.413,0:13:07.182 Musimy patrzeć pod powierzchnię, 0:13:07.206,0:13:10.007 a znajdziemy tam ekstremizm. 0:13:10.991,0:13:12.977 Po drugie, 0:13:13.001,0:13:19.082 musimy zrozumieć,[br]że prawda nie jest względna. 0:13:21.137,0:13:22.601 Po trzecie, 0:13:22.625,0:13:26.314 musimy przejść do ataku 0:13:26.338,0:13:28.111 zamiast się bronić. 0:13:28.676,0:13:31.283 Kiedy ktoś wygłasza skandaliczną opinię, 0:13:31.307,0:13:34.811 nawet jeśli piastuje jeden[br]z najwyższych urzędów w kraju, 0:13:34.835,0:13:36.846 jeśli nie na świecie... 0:13:36.870,0:13:38.380 musimy go zapytać: 0:13:38.404,0:13:40.370 "Gdzie jest dowód? 0:13:40.394,0:13:42.531 Gdzie jest potwierdzenie?". 0:13:42.555,0:13:45.482 Musimy wywierać nacisk. 0:13:45.506,0:13:50.112 Nie możemy się zachowywać,[br]jakby ich kłamstwa były tożsame z faktami. 0:13:51.395,0:13:54.935 Jak już mówiłam: prawda nie jest względna. 0:13:54.959,0:13:57.815 Wielu z nas dorastało[br]w świecie akademickim, 0:13:57.839,0:13:59.580 świecie światłej liberalnej myśli, 0:13:59.604,0:14:02.565 gdzie uczono nas,[br]że wszystko podlega dyskusji. 0:14:03.164,0:14:05.178 Ale nie tutaj. 0:14:05.202,0:14:08.644 Istnieją pewne rzeczy, które są prawdziwe. 0:14:09.192,0:14:12.212 Istnieją bezsprzeczne fakty, 0:14:12.236,0:14:13.926 prawdy obiektywne. 0:14:14.519,0:14:19.336 Galileusz uczył nas tego wieki temu. 0:14:19.360,0:14:23.616 Nawet kiedy Watykan zmusił go[br]do odwołania twierdzenia, 0:14:24.051,0:14:26.624 że Ziemia krąży wokół Słońca, 0:14:26.648,0:14:29.549 wystąpił i co podobno powiedział? 0:14:30.160,0:14:33.982 "A jednak się kręci" 0:14:35.342,0:14:38.182 Ziemia nie jest płaska. 0:14:38.206,0:14:40.496 Klimat się zmienia. 0:14:41.387,0:14:43.655 Elvis nie żyje. 0:14:43.679,0:14:45.214 (Śmiech) 0:14:45.238,0:14:47.554 (Brawa) 0:14:47.578,0:14:49.879 A co najważniejsze, 0:14:49.903,0:14:54.552 prawda i fakty są atakowane. 0:14:55.289,0:14:56.899 Praca przed nami, 0:14:56.923,0:14:58.126 zadanie przed nami, 0:14:58.150,0:14:59.744 zmiana przed nami 0:14:59.768,0:15:01.002 są ogromne. 0:15:01.747,0:15:04.384 Czasu na walkę jest niewiele. 0:15:05.241,0:15:08.084 Musimy działać teraz. 0:15:08.929,0:15:12.174 Później będzie za późno. 0:15:12.198,0:15:13.460 Bardzo dziękuję. 0:15:13.484,0:15:17.530 (Brawa)