0:00:01.699,0:00:03.874 Meu fillo naceu en Xaneiro de 2020, 0:00:03.918,0:00:05.945 pouco antes do illamento de París. 0:00:06.109,0:00:08.212 Nunca tivo medo da xente[br]que levaba máscaras, 0:00:08.236,0:00:09.752 porque iso é todo o que coñece. 0:00:10.306,0:00:14.458 Miña filla de tres anos sabe como dicir[br]"gel hydro-alcoolique". 0:00:14.482,0:00:17.507 A palabra en francés para dicir[br]xel hidroalcólico. 0:00:17.531,0:00:19.841 De feito, pronúnciao mellor ca min. 0:00:20.613,0:00:22.927 Pero ninguén quere levar unha máscara 0:00:22.951,0:00:26.423 ou ter que lavar as máns[br]cada 20 segundos con xel desinfectante 0:00:26.539,0:00:30.347 Estamos desesperados mirando cara o I+D[br]para que encontren unha solución por nós: 0:00:30.660,0:00:31.817 a vacina. 0:00:32.157,0:00:34.167 É interesante como, nas nosas cabezas, 0:00:34.191,0:00:37.880 seguimos a pensar no desenvolvemento[br]da vacina como se fose o Santo Graal. 0:00:38.825,0:00:42.253 Pero hai un par de atallos[br]que me gustaría descifrar. 0:00:42.277,0:00:44.730 Non son doutora,[br]son unha simple consultora. 0:00:44.774,0:00:46.972 A miña clientela céntrase en[br]asistencia médica, 0:00:46.996,0:00:50.717 empresas biofarmacéuticas, provedoras,[br]institucións globais de saúde, 0:00:51.021,0:00:52.746 e elas educáronme a min. 0:00:53.769,0:00:56.465 Precisamos atopar a ferramentas[br]para combater a COVID, 0:00:56.489,0:00:59.050 e precisamos facelas accesíbeis[br]a todos e todas. 0:00:59.796,0:01:03.584 Primeiro, unha soa vacina[br]non nos vai sacar desta. 0:01:03.988,0:01:06.253 O que precisamos é un arsenal[br]de ferramentas. 0:01:06.277,0:01:10.070 Precisamos vacinas, precisamos terapeutas,[br]precisamos diagnoses 0:01:10.094,0:01:14.788 para estar seguros de que podemos prever,[br]identificar e tratar os casos de COVID 0:01:14.812,0:01:16.932 en diferentes poboacións. 0:01:16.956,0:01:20.826 Segundo, non se trata só[br]de atopar as ferramentas. 0:01:21.798,0:01:24.819 Que pensas que pasará[br]cando unha desas probas médicas 0:01:24.843,0:01:27.154 demostre que a ferramenta é efectiva? 0:01:27.178,0:01:29.747 Pensas que poderemos ir correndo[br]á farmacia do lado, 0:01:29.771,0:01:31.766 conseguir o produto,[br]quitarnos as máscaras 0:01:31.790,0:01:33.706 e volver a bicarnos con lingua? 0:01:34.520,0:01:35.731 Non. 0:01:36.557,0:01:40.177 Encontrarmos unha ferramenta eficaz[br]é só un paso nesta gran loita, 0:01:40.201,0:01:43.276 porque hai unha diferenza[br]entre que exista un produto 0:01:43.300,0:01:45.201 e poder acceder a el. 0:01:46.058,0:01:47.303 E agora pensarás, 0:01:47.327,0:01:50.328 "Oh... quere dicir que outros países[br]terán que agardar." 0:01:50.741,0:01:52.544 Non, non me refiro a iso. 0:01:52.568,0:01:54.647 Non é que outros teñan que agardar, 0:01:54.671,0:01:56.587 senón calquera de nós. 0:01:57.240,0:01:58.894 Se hai algo que nos ensina a COVID 0:01:58.918,0:02:01.820 é que pola súa velocidade e magnitude, 0:02:01.844,0:02:04.463 está expoñéndonos a todos nós[br]aos mesmos cambios 0:02:04.487,0:02:07.561 e facéndonos probar retos[br]aos que non estabamos afeitos. 0:02:08.064,0:02:10.594 Lembras cando comezou[br]o illamento na China? 0:02:10.658,0:02:13.278 Imaxinábaste que ti tamén[br]acabarías na mesma situación 0:02:13.302,0:02:14.507 semanas despois? 0:02:15.016,0:02:16.612 Eu non. 0:02:17.057,0:02:20.617 Imos agora ó momento, teórico,[br]no que xa teñamos a vacina. 0:02:21.240,0:02:24.588 Neste caso, o próximo reto[br]será a subministración 0:02:25.355,0:02:27.486 O cálculo actual da comunidade global 0:02:27.510,0:02:29.743 é que para o fin de 2021, 0:02:29.767,0:02:32.843 ou sexa, máis dun ano despois[br]do desenvolvemento da vacina, 0:02:32.867,0:02:35.821 teremos doses dabondo para[br]entre un e dous mil millóns 0:02:35.845,0:02:37.849 das oito mil millóns de persoas[br]no planeta. 0:02:38.798,0:02:40.450 Así que, quen terá que esperar? 0:02:41.157,0:02:44.248 Como pensas que será o acceso[br]cando a subministración é limitada? 0:02:44.619,0:02:46.100 Escenario número un: 0:02:46.124,0:02:48.122 deixamos que o mercado actúe por si mesmo, 0:02:48.146,0:02:51.875 e aqueles que se poidan pagar máis[br]ou ser os máis rápidos negociando 0:02:51.909,0:02:53.947 poderán acceder de primeiros ao producto. 0:02:54.339,0:02:57.463 Non é para nada xusto,[br]pero é moi posíbel que ocorra. 0:02:58.064,0:02:59.435 Escenario número dous: 0:02:59.459,0:03:02.433 Podemos poñernos de acordo,[br]segundo a lóxica da sanidade pública, 0:03:02.497,0:03:04.139 en quen accede primeiro ao produto. 0:03:04.163,0:03:07.183 Pon que acordamos que o persoal sanitario[br]sexa o primeiro, 0:03:07.207,0:03:08.683 e, despois, os maiores 0:03:08.707,0:03:10.663 e, por último, o resto da poboación. 0:03:10.687,0:03:12.737 Déixame agora ir un poco máis aló. 0:03:12.761,0:03:14.317 Escenario número tres: 0:03:15.619,0:03:19.118 os países que demostraron [br]que poden xestionar ben a pandemia 0:03:19.142,0:03:21.368 acceden de primeiro ao produto. 0:03:22.055,0:03:23.937 Sería extrapolar un pouco, 0:03:23.961,0:03:26.129 mais non é ciencia ficción,[br]nin moito menos. 0:03:26.243,0:03:27.202 Hai algúns anos, 0:03:27.252,0:03:30.773 cando a subministración do medicamento[br]contra a tuberculose escaseaba 0:03:30.932,0:03:32.845 implantouse unha comisión extraordinaria 0:03:32.895,0:03:36.133 para determinar que países[br]tiñan unha sanidade forte dabondo 0:03:36.157,0:03:39.247 para garantir que os produtos [br]fosen repartidos de forma axeitada 0:03:39.271,0:03:42.460 e que os pacientes seguisen[br]correctamente o seu tratamento. 0:03:42.624,0:03:44.996 E eses países foron os primeiros[br]en ter acceso. 0:03:46.722,0:03:48.225 Ou, escenario número catro: 0:03:48.269,0:03:50.222 podémosnos pór de acordo[br]nunha lei ao chou, 0:03:50.316,0:03:53.334 Por exemplo, que a xente sexa vacinada[br]polo seu aniversario. 0:03:54.108,0:03:55.542 Agora déixame preguntarche: 0:03:56.201,0:04:00.613 Como che fai sentir pensar nun futuro[br]no que existe unha vacina, 0:04:00.637,0:04:05.021 pero no que seguises levando unha máscara[br]e os teus fillos non puidesen ir á escola 0:04:05.045,0:04:07.684 e non puideses ir ao traballo como queiras 0:04:07.708,0:04:10.331 por non ter acceso a ese produto? 0:04:11.593,0:04:14.763 Cada día que pasase[br]veríase como inaceptábel, ou? 0:04:15.309,0:04:16.600 Mais... sabes que? 0:04:17.067,0:04:21.219 Hai moitas enfermidades para as que[br]temos tratamentos e, incluso, curas, 0:04:21.243,0:04:25.409 e, aínda así, seguen afectando a xente[br]que morre cada ano dela. 0:04:26.310,0:04:27.907 Poñamos por caso a tuberculose: 0:04:28.479,0:04:30.963 10 millóns de persoas infectadas cada ano, 0:04:30.987,0:04:33.073 1,5 millóns de persoas mortas, 0:04:33.969,0:04:36.072 a pesar de que hai anos[br]que temos unha cura. 0:04:36.096,0:04:38.924 E iso é só porque[br]aínda non solucionamos 0:04:38.948,0:04:40.757 algunhas cuestións fundamentais. 0:04:42.495,0:04:45.126 Un acceso equitativo é o máis xusto, 0:04:45.801,0:04:48.393 pero máis aló deste argumento humanitario 0:04:48.563,0:04:51.590 que, agardo, todos sexamos[br]máis conscientes 0:04:51.590,0:04:52.590 agora que o vivimos na nosa pel, 0:04:52.590,0:04:54.877 hai un argumento económico e de saúde 0:04:54.901,0:04:56.398 para o acceso equitativo. 0:04:57.104,0:05:00.688 O argumento de saúde é que[br]mentres o virus siga activo nalgures. 0:05:00.712,0:05:03.219 todos nós estamos en risco de[br]volver a enfermar. 0:05:03.909,0:05:07.588 O argumento económico é que[br]debido á interdependencia 0:05:07.612,0:05:08.915 das nosas economías,[br]ningunha economía estatal 0:05:08.939,0:05:11.891 [br]pode empezar de novo[br]se as demais non remontan con ela 0:05:14.867,0:05:17.386 Pensa nos sectores[br]que dependen de mobilidade global, 0:05:17.410,0:05:19.713 coma a aeroespacial[br]ou a de viaxes e turismo. 0:05:19.766,0:05:22.725 Pensa nas cadeas de subministración[br]que abranguen todo o mundo, 0:05:22.759,0:05:24.515 como a téxtil ou a automóbil. 0:05:24.539,0:05:28.409 Pensa en canto do crecemento económico[br]provén de mercados emerxentes. 0:05:28.719,0:05:31.741 Precisamos de tódolos países[br]para erradicar a pandemia. 0:05:35.155,0:05:38.140 Así que o acceso equitativo[br]non só é o máis xusto, 0:05:38.164,0:05:40.168 é tamén o máis intelixente. 0:05:41.165,0:05:42.693 Mais, como o facemos? 0:05:43.758,0:05:47.323 Asegurémonos antes que estamos de acordo[br]en canto a que significa "acceso". 0:05:47.467,0:05:49.931 Significaría que o produto existe; 0:05:49.955,0:05:52.544 que funciona o suficientemente ben; 0:05:52.568,0:05:55.422 que foi aprobado polas autoridades locais; 0:05:55.446,0:05:57.231 que nolo podemos permitir; 0:05:57.255,0:06:00.488 pero tamén que hai probas[br]de que funciona en tódala poboación 0:06:00.512,0:06:01.695 que o precise, 0:06:01.719,0:06:06.229 e iso pode incluír mulleres embarazadas[br]ou persoas inmunodeprimidas, ou nenos; 0:06:06.253,0:06:08.788 que pode ser distribuído[br]en diferentes situacións, 0:06:08.812,0:06:14.344 coma hospitais e clínicas rurais,[br]ou climas quentes e fríos; 0:06:14.368,0:06:16.647 e que podemos producilo[br]nunha escala correcta. 0:06:17.266,0:06:19.321 É unha lista moi longa, seino, 0:06:19.376,0:06:21.383 e nunha situación na que[br]non houbese crise, 0:06:21.433,0:06:25.634 combateríamos estas cuestións[br]unha por unha, por orde, 0:06:25.658,0:06:27.241 o que leva moito tempo. 0:06:28.339,0:06:29.844 Así que, que facemos? 0:06:30.609,0:06:33.124 O acceso está lonxe[br]de ser un novo desafío, 0:06:33.148,0:06:34.659 e no caso da COVID, 0:06:34.683,0:06:37.986 teño que dicir que estamos vendo[br]unha colaboración extraordinaria 0:06:38.010,0:06:41.727 de organismos internacionais,[br]sociedades civís, industrias e outros 0:06:41.751,0:06:43.099 para acelerar o proceso: 0:06:43.190,0:06:45.208 faccendo funcionar as cousas en paralelo, 0:06:45.232,0:06:47.212 alixeirando os procesos reguladores, 0:06:47.275,0:06:49.196 deseñando mecanismos de subministración, 0:06:49.266,0:06:52.149 garantindo a obtención,[br]mobilizando recursos, etc. 0:06:52.632,0:06:54.776 Mais, o máis probábel é que[br]teñamos unha situación na que 0:06:57.096,0:07:00.053 a vacina precise ser almacenada a,[br]poñamos por caso, 0:07:00.077,0:07:02.245 menos 80 graos Celsius; 0:07:02.269,0:07:04.788 ou na que o tratamento[br]precise ser administrado 0:07:04.812,0:07:07.318 por un profesional sanitario[br]altamente especializado; 0:07:07.372,0:07:09.561 ou na que as diagnoses[br]precisen ser analizadas 0:07:09.585,0:07:11.113 por un laboratorio sofisticado. 0:07:11.873,0:07:13.685 Que máis podemos facer? 0:07:15.155,0:07:18.018 Se levamos máis aló a lóxica[br]que a comunidade global de saúde 0:07:18.042,0:07:19.695 vén defendendo durante anos, 0:07:19.719,0:07:22.977 hai unha cousa máis [br]que penso que pode axudar. 0:07:23.855,0:07:26.688 Hai un concepto usado[br]para o desenvolvemento e fabricación 0:07:26.712,0:07:28.561 chamado "deseño por custo". 0:07:28.585,0:07:31.588 A idea básica é que[br]o conversa sobre o manexo do custo 0:07:31.612,0:07:34.476 sucede ao mesmo tempo[br]que o produto está sendo deseñado, 0:07:34.500,0:07:36.942 en oposición a que o produto[br]se deseñe primeiro 0:07:36.966,0:07:39.457 e despois se revise para baixar o custo. 0:07:39.804,0:07:41.898 É un método simple[br]que axuda a garantir que 0:07:41.972,0:07:46.655 cando se identifique o custo[br]coma criterio prioritario para un produto, 0:07:46.679,0:07:48.733 sexa fixado coma obxectivo[br]xa o primeiro día. 0:07:49.386,0:07:52.159 Agora, no contexto de saúde e acceso, 0:07:52.543,0:07:54.775 penso que hai un potencial sen explotar 0:07:54.799,0:07:56.296 nun "acceso I+D", 0:07:56.320,0:07:59.477 tal e como as fábricas[br]deseñan por custo. 0:08:00.012,0:08:03.995 Isto significaría que,[br]en vez de desenvolver un produto 0:08:04.019,0:08:08.382 e despois traballar para adaptalo[br]e garantir un acceso equitativo, 0:08:08.406,0:08:10.559 todos os puntos[br]da lista que mencionei antes 0:08:10.583,0:08:13.898 serían construídos nun proceso[br]de I+D dende o comezo, 0:08:13.922,0:08:16.453 e isto beneficiaríanos a todos nós. 0:08:16.477,0:08:18.098 Poñamos un exemplo. 0:08:18.122,0:08:21.633 Se desenvolvemos un produto[br]pensando nun acceso equitativo, 0:08:21.657,0:08:24.908 poderemos optimizalo[br]para aumentar máis rápido a produción. 0:08:25.616,0:08:27.966 Na miña experiencia,[br]o desenvolvemento de fármacos 0:08:27.996,0:08:30.296 céntrase a miúdo en atopar[br]unha dose que funcione 0:08:30.346,0:08:33.888 e, só despois, optmizar a dose[br]ou facerlle pequenos axustes. 0:08:34.555,0:08:37.101 Agora imaxina que estamos a falar[br]dun produto 0:08:37.125,0:08:39.620 para o que o principio activo[br]é un recurso escaso. 0:08:40.044,0:08:43.635 E se, en vez diso, nos enfocásemos[br]en desenvolver un tratamento 0:08:43.659,0:08:47.371 que use a cantidade mínima posíbel[br]dese principio activo? 0:08:47.802,0:08:50.065 Podería axudarnos a producir máis doses. 0:08:50.744,0:08:52.268 Poñamos outro exemplo. 0:08:52.792,0:08:55.655 Se desenvolvésemos un produto[br]co acceso equitativo en mente, 0:08:55.679,0:08:59.148 poderiamos ser quen de optimizalo[br]para producilo en masa máis rápidamente. 0:08:59.788,0:09:01.161 En países con salarios altos 0:09:01.211,0:09:03.622 temos sistemas de saúde[br]de gran capacidade. 0:09:03.646,0:09:06.075 Sempre podemos distribuír[br]os produtos como queramos. 0:09:06.113,0:09:08.834 Damos por descontado[br]que podemos almacenar os produtos 0:09:08.864,0:09:10.739 en ambientes con control de temperatura 0:09:10.763,0:09:15.084 ou que contamos co persoal sanitario[br]cualificado para a súa administración. 0:09:15.692,0:09:19.727 Por suposto, o control de temperatura[br]e o persoal sanitario cualificado 0:09:19.801,0:09:21.877 non están dispoñíbeis en todas partes. 0:09:21.901,0:09:23.888 Se queremos achegarnos ao I+D 0:09:23.912,0:09:27.004 coas limitacións dos sistemas de saúde[br]máis febles en mente, 0:09:27.028,0:09:28.542 podemos poñernos creativos 0:09:28.566,0:09:32.486 e desenvolver antes, por exemplo,[br]produtos aos que non afecte a temperatura 0:09:32.510,0:09:35.504 ou produtos que poidamos tomar[br]tan fácilmente como unha vitamina 0:09:35.548,0:09:38.977 ou métodos de longa duración[br]en vez de pequenas doses periódicas. 0:09:39.832,0:09:45.136 Se fósemos capaces de producir[br]e desenvolver ferramentas tan sinxelas, 0:09:45.160,0:09:46.782 tería o beneficio engadido 0:09:46.806,0:09:50.034 de causar menos esforzo[br]nos hospitais e sistemas de sáude 0:09:50.058,0:09:52.974 para países con salarios[br]tanto altos coma baixos. 0:09:53.894,0:09:55.310 Dada a velocidade do virus 0:09:55.334,0:09:58.005 e a magnitude das secuelas[br]ás que estamos a facer fronte, 0:09:58.039,0:10:00.530 penso que temos que continuar[br]retándonos a nós mesmos 0:10:00.549,0:10:02.839 para atopar a forma máis rápida[br]de facer produtos 0:10:02.869,0:10:04.645 contra a COVID e as futuras pandemias 0:10:04.739,0:10:06.119 que sexan accesíbeis a todos. 0:10:06.501,0:10:07.852 Dende o meu punto de vista, 0:10:07.876,0:10:09.738 a non ser que o virus desapareza, 0:10:09.762,0:10:11.655 esta historia acaba de dúas formas. 0:10:12.288,0:10:14.148 Ou a balanza inclínase cara un lado: 0:10:14.172,0:10:16.371 só uns poucos obtemos acceso ao produto 0:10:16.395,0:10:18.918 e a COVID segue sendo unha amenaza[br]para todos nós; 0:10:18.942,0:10:20.696 ou equilibramos a balanza, 0:10:20.720,0:10:23.085 todos acadamos acceso[br]ás armas adecuadas, 0:10:23.109,0:10:25.104 e seguimos adiante todos xuntos. 0:10:26.501,0:10:29.183 O I+D non pode el só coa COVID, 0:10:29.207,0:10:31.905 pero unha xestión innovadora[br]do I+D pode axudar. 0:10:32.315,0:10:33.092 Grazas.