1
00:00:01,083 --> 00:00:03,809
O 12 de Agosto de 2020

2
00:00:03,833 --> 00:00:07,268
dous grupos de rapazas
saíron a protestar en Minsk,

3
00:00:07,292 --> 00:00:09,726
a capital de Belarús.

4
00:00:09,750 --> 00:00:11,434
Vestíronse de branco

5
00:00:11,458 --> 00:00:14,000
e saíron descalzas á rúa.

6
00:00:14,833 --> 00:00:16,101
Pola mañá

7
00:00:16,125 --> 00:00:19,601
algunhas foron ó mercado de Komarovskiy,
no centro da cidade.

8
00:00:19,625 --> 00:00:20,893
Máis tarde ese mesmo día

9
00:00:20,917 --> 00:00:23,226
as demais reuníronse con flores

10
00:00:23,250 --> 00:00:26,809
baixo a chama eterna
do monumento á vitoria.

11
00:00:26,833 --> 00:00:29,143
Ficaron de pé colléndose das máns,

12
00:00:29,167 --> 00:00:32,476
e comezaron a cantar
unha canción de berce belarusa,

13
00:00:32,500 --> 00:00:35,333
agardando a que chegasen
os coches da policía.

14
00:00:36,333 --> 00:00:40,393
Sabían que a policía
as collería tal que así:

15
00:00:40,417 --> 00:00:43,476
descalzas e con flores nas súas máns;

16
00:00:43,500 --> 00:00:46,726
sabían que as levarían á comisaría,

17
00:00:46,750 --> 00:00:50,083
que lles ían bater
e que ían tentar vexalas.

18
00:00:50,958 --> 00:00:53,625
E, aínda así, fixérono.

19
00:00:54,542 --> 00:00:57,434
Este ano, algo cambiou en Belarús,

20
00:00:57,458 --> 00:01:00,601
un país con máis 
de nove millóns de persoas

21
00:01:00,625 --> 00:01:04,958
que tivera no poder
un líder autoritario dende 1994.

22
00:01:06,500 --> 00:01:11,268
Estas rapazas protestaban polo resultado
das últimas eleccións amañadas,

23
00:01:11,292 --> 00:01:13,750
que tiveran lugar
había só uns días.

24
00:01:15,000 --> 00:01:19,643
Os seus pequenos xestos de protesta
espalláronse con moita rapidez,

25
00:01:19,667 --> 00:01:23,893
dando lugar a manifestacións masivas,
pacíficas e lideradas por mulleres

26
00:01:23,917 --> 00:01:25,375
por todo o país.

27
00:01:26,417 --> 00:01:28,351
Nuns poucos días,

28
00:01:28,375 --> 00:01:31,768
varios centos de milleiros de persoas
tomaron a rúa

29
00:01:31,792 --> 00:01:35,559
e as manifestaciós continúan dende entón,

30
00:01:35,583 --> 00:01:39,208
en formas nunca vistas en Belarús.

31
00:01:40,208 --> 00:01:42,726
E todo isto a pesar do feito

32
00:01:42,750 --> 00:01:46,393
de que o presidente se proclamase
reelexido por el mesmo

33
00:01:46,417 --> 00:01:50,184
e máis de 10.000 persoas foran detidas,

34
00:01:50,208 --> 00:01:52,059
milleiros torturadas,

35
00:01:52,083 --> 00:01:54,208
e, polo menos, seis asasinadas.

36
00:01:55,417 --> 00:02:00,851
Moitas persoas pregúntanse por que
os belarusos están a falar agora.

37
00:02:00,875 --> 00:02:04,476
Que é o que os segue a levar á rúa

38
00:02:04,500 --> 00:02:07,518
a pesar da violencia policial
sen precendentes,

39
00:02:07,542 --> 00:02:10,288
a pesar de se atoparen nun Estado sen lei.

40
00:02:10,958 --> 00:02:13,143
A resposta que máis oio

41
00:02:13,167 --> 00:02:15,958
é que a xente perdeu o medo,

42
00:02:17,333 --> 00:02:20,375
e iso é algo que fixemos xuntos.

43
00:02:21,625 --> 00:02:26,101
Porque o medo forma parte de cada quen.

44
00:02:26,125 --> 00:02:28,643
Aliméntase do noso illamento.

45
00:02:28,667 --> 00:02:30,434
Non discrimina:

46
00:02:30,458 --> 00:02:33,434
homes, mulleres, nenos, vellos...

47
00:02:33,458 --> 00:02:35,726
Todos nós podemos sentir medo,

48
00:02:35,750 --> 00:02:39,208
pero soamente mentres esteamos sós.

49
00:02:40,750 --> 00:02:43,101
Fan falta dous para sermos valentes.

50
00:02:43,125 --> 00:02:47,208
E só funciona se e cando,
damos a cara os uns polos outros.

51
00:02:48,125 --> 00:02:50,434
Dá a cara para que o teu veciño,

52
00:02:50,458 --> 00:02:53,292
o teu colega ou o teu amigo teña coraxe.

53
00:02:54,167 --> 00:02:56,542
E eles faran o mesmo por ti.

54
00:02:58,333 --> 00:03:02,059
Falouse moito do meu papel
nas eleccións á presidencia

55
00:03:02,083 --> 00:03:03,504
de Agosto de 2020.

56
00:03:03,568 --> 00:03:07,049
De como me presentei polo
meu home, Sergei, cando foi encarcerado

57
00:03:08,520 --> 00:03:09,305
e quedou claro que as autoridades
non lle ían permitir presentarse

58
00:03:13,868 --> 00:03:15,976
de como gañei as eleccións
de forma lexítima

59
00:03:16,000 --> 00:03:19,268
e convertinme na líder electa
da Belarús democrática,

60
00:03:19,292 --> 00:03:23,059
pero os resultados oficiais
déronme só o 10% dos votos

61
00:03:23,083 --> 00:03:26,453
e fun obrigada a exiliarme 
cos meus fillos;

62
00:03:27,167 --> 00:03:30,143
de como sigo a loitar
por aqueles que votaron por min

63
00:03:30,167 --> 00:03:32,867
e aqueles cuxa voz 
o réxime quere roubar;

64
00:03:33,375 --> 00:03:35,500
do "valente" que son.

65
00:03:36,875 --> 00:03:40,684
Pero houbo moitos momentos
nos que tiven medo,

66
00:03:40,708 --> 00:03:43,064
e quixen recuar.

67
00:03:43,208 --> 00:03:44,476
Fun ameazada

68
00:03:44,500 --> 00:03:48,083
e obligada a pensar
que estaba soa nesta loita.

69
00:03:49,167 --> 00:03:52,226
E, aínda así,
cantas máis cidades visitaba,

70
00:03:52,250 --> 00:03:54,809
canta máis xente había nos mitins,

71
00:03:54,833 --> 00:03:56,978
menos medo tiña.

72
00:03:57,292 --> 00:04:00,601
E logo, os días antes
das eleccións en Minsk,

73
00:04:00,625 --> 00:04:04,809
60.000 persoas viñeron
a amosar o seu apoio,

74
00:04:04,833 --> 00:04:07,583
e eu xa non volvín ter medo.

75
00:04:08,917 --> 00:04:11,161
Nunca quixen nada disto.

76
00:04:11,625 --> 00:04:13,356
Nunca fora demasiado política,

77
00:04:13,400 --> 00:04:15,934
e nunca proxectara presentarme
coma candidata de nada.

78
00:04:15,958 --> 00:04:18,583
Quería ser unha nai e unha esposa.

79
00:04:19,542 --> 00:04:22,518
Pero polo destino e a vontade do meu pobo,

80
00:04:22,542 --> 00:04:25,167
fun erguida ata este posto.

81
00:04:26,208 --> 00:04:30,208
E acéptoo con sentido do deber e orgullo.

82
00:04:31,083 --> 00:04:32,833
Non me renderei.

83
00:04:33,625 --> 00:04:37,833
E darei a cara pola miña xente,
porque eles deron a cara por min.

84
00:04:38,875 --> 00:04:41,333
A nosa coraxe nace 
da nosa unidade.

85
00:04:42,333 --> 00:04:45,208
A nosa solidaridade é a nosa forza.

86
00:04:46,667 --> 00:04:51,559
Agora comprendo que non ter medo
é tamén un compromiso.

87
00:04:51,583 --> 00:04:54,964
Unha decisión que tomas tódolos días.

88
00:04:55,250 --> 00:04:57,447
É unha responsabilidade que aceptas,

89
00:04:57,958 --> 00:05:00,635
unha responsabilidade contigo mesma
e cos demais.

90
00:05:01,208 --> 00:05:05,085
Tendo isto en conta, non son diferente
das miñas compatriotas belarusas.

91
00:05:05,667 --> 00:05:07,811
O seu apoio é tanxíbel.

92
00:05:08,208 --> 00:05:11,716
A súa solidaridade medra
de forma exponencial.

93
00:05:12,000 --> 00:05:13,768
Cando sodes dous,

94
00:05:13,792 --> 00:05:15,185
atréveste.

95
00:05:15,542 --> 00:05:17,875
Cando sodes 100, es valente.

96
00:05:18,750 --> 00:05:20,851
Cando sodes milleiros,

97
00:05:20,875 --> 00:05:22,374
non tes medo.

98
00:05:22,583 --> 00:05:25,559
E unha vez sodes decenas de miles,

99
00:05:25,583 --> 00:05:28,203
facédevos invencíbeis.

100
00:05:28,417 --> 00:05:29,667
Grazas.