1
00:00:01,334 --> 00:00:04,378
In de zomer van 2017

2
00:00:04,402 --> 00:00:07,550
werd een vrouw vermoord
door haar partner in Sofia.

3
00:00:08,673 --> 00:00:11,801
De vrouw, laten we haar "V" noemen,

4
00:00:11,825 --> 00:00:14,940
was meer dan 50 minuten geslagen

5
00:00:14,964 --> 00:00:16,461
voor ze overleed.

6
00:00:17,479 --> 00:00:19,194
De volgende ochtend,

7
00:00:19,218 --> 00:00:22,916
vertelden de buren de pers
dat ze haar geschreeuw hoorden,

8
00:00:22,940 --> 00:00:25,009
maar ze grepen niet in.

9
00:00:25,772 --> 00:00:29,377
In Bulgarije en vele andere samenlevingen,

10
00:00:29,401 --> 00:00:33,159
beschouwt men huiselijk geweld doorgaans 
als een privékwestie.

11
00:00:34,026 --> 00:00:38,999
Terwijl buren normaal
snel reageren op ieder ander geluid.

12
00:00:40,404 --> 00:00:44,128
We wilden de absurditeit hiervan 
blootleggen en beïnvloeden.

13
00:00:44,889 --> 00:00:47,427
Dus bedachten we een experiment.

14
00:00:48,224 --> 00:00:52,261
We huurden voor één nacht
het appartement net onder dat van V.

15
00:00:53,017 --> 00:00:54,588
Om 10 uur 's avonds

16
00:00:54,612 --> 00:00:57,227
zat Maksim, de artiest van onze groep,

17
00:00:57,241 --> 00:01:00,958
aan het drumstel dat we
in de huiskamer hadden opgesteld.

18
00:01:02,440 --> 00:01:04,097
Hij begon erop te slaan.

19
00:01:05,418 --> 00:01:06,814
Tien seconden.

20
00:01:07,910 --> 00:01:09,398
Dertig seconden.

21
00:01:10,289 --> 00:01:11,903
Vijftig seconden.

22
00:01:12,923 --> 00:01:14,263
Een minuut.

23
00:01:15,095 --> 00:01:17,254
Er ging licht aan in de gang.

24
00:01:18,353 --> 00:01:20,196
Eén minuut en 20 seconden.

25
00:01:21,295 --> 00:01:24,826
Er stond een man aan de deur,
twijfelend om aan te bellen.

26
00:01:26,032 --> 00:01:28,524
Eén minuut en 52 seconden.

27
00:01:29,148 --> 00:01:30,983
De deurbel klonk.

28
00:01:31,997 --> 00:01:34,648
Een bel die een leven had kunnen redden.

29
00:01:36,400 --> 00:01:37,832
'Beat.' is ons project

30
00:01:37,862 --> 00:01:40,029
dat de onheilspellende stilte verkent

31
00:01:40,049 --> 00:01:41,239
rondom huiselijk geweld.

32
00:01:42,109 --> 00:01:45,126
We filmden het experiment
en het ging meteen viraal.

33
00:01:45,470 --> 00:01:48,032
Onze campagne versterkte de stemmen
van overlevenden

34
00:01:48,056 --> 00:01:50,077
die vergelijkbare verhalen online deelden.

35
00:01:50,664 --> 00:01:52,483
Het gaf buren specifiek advies,

36
00:01:52,503 --> 00:01:54,828
en velen zegden toe
actie te zullen ondernemen.

37
00:01:55,629 --> 00:01:58,224
In een land waar om de week

38
00:01:58,238 --> 00:02:01,375
de grond in stilte het lichaam
van een vrouw in zich opneemt,

39
00:02:01,399 --> 00:02:04,184
die vermoord werd
door een partner of familielid,

40
00:02:04,208 --> 00:02:05,729
waren we luid,

41
00:02:05,763 --> 00:02:07,364
en werden we gehoord.

42
00:02:10,627 --> 00:02:12,717
Ik ben een activist,

43
00:02:12,741 --> 00:02:15,096
met een passie voor
mensenrechten-innovatie.

44
00:02:15,958 --> 00:02:19,885
Ik leid een wereldwijde organisatie voor 
maatschappelijke creatieve oplossingen.

45
00:02:19,909 --> 00:02:24,769
In mijn werk denk ik over hoe je mensen
betrokken maakt en kan laten handelen.

46
00:02:25,789 --> 00:02:30,777
Ik ben hier om je te zeggen dat
creatieve acties de wereld kunnen redden

47
00:02:30,791 --> 00:02:33,607
creatieve acties en spel.

48
00:02:34,576 --> 00:02:39,523
Ik weet, het is gek om over spel en 
mensenrechten in één zin te spreken,

49
00:02:39,547 --> 00:02:41,799
maar het is belangrijk
om de volgende reden.

50
00:02:43,038 --> 00:02:46,848
Steeds vaker zijn we bang
dat we dit niet kunnen winnen.

51
00:02:47,495 --> 00:02:49,262
Campagnes voelen saai,

52
00:02:49,286 --> 00:02:50,756
boodschappen verdrinken,

53
00:02:51,267 --> 00:02:52,791
mensen breken.

54
00:02:54,082 --> 00:02:58,055
Talrijke studies, waaronder een recente
door de Columbia-universiteit,

55
00:02:58,079 --> 00:03:01,734
laten zien dat burn-out en depressie
veel voorkomt onder activisten.

56
00:03:02,417 --> 00:03:05,159
Jaren geleden had ik ook een burn-out.

57
00:03:05,183 --> 00:03:09,612
In een wereld die alsmaar voorruit ging
had ik de eindhalte bereikt.

58
00:03:10,605 --> 00:03:15,093
Wat smelt angst, saaiheid of somberheid?

59
00:03:15,793 --> 00:03:17,002
Spel.

60
00:03:17,469 --> 00:03:18,874
Vanaf ditzelfde podium

61
00:03:18,884 --> 00:03:21,754
heeft psychiater en spelonderzoeker
Dr. Stuart Brown gezegd

62
00:03:21,754 --> 00:03:24,534
dat niets het brein
beter verlicht dan spel

63
00:03:25,582 --> 00:03:27,746
en dat het omgekeerde
van spel niet werk is,

64
00:03:27,770 --> 00:03:29,040
het is depressie.

65
00:03:29,729 --> 00:03:32,100
Dus om uit mijn burn-out te komen,

66
00:03:32,124 --> 00:03:37,769
heb ik besloten mijn activisme
om te zetten in 'spel-tivisme'.

67
00:03:38,160 --> 00:03:39,926
(Lachen)

68
00:03:40,339 --> 00:03:43,600
Als we spelen, willen anderen meedoen.

69
00:03:44,240 --> 00:03:46,711
Vandaag is mijn speeltuin
gevuld met artiesten,

70
00:03:46,735 --> 00:03:48,440
techies en wetenschappers.

71
00:03:48,846 --> 00:03:51,981
We brengen disciplines samen
in radicale samenwerking.

72
00:03:52,658 --> 00:03:55,713
Samen zoeken we naar nieuwe wegen
om activisme te versterken.

73
00:03:56,346 --> 00:03:59,032
Wij richten ons niet
op speelse resultaten,

74
00:03:59,056 --> 00:04:01,112
maar ons proces is dat wel.

75
00:04:01,832 --> 00:04:05,229
Spelen is voor ons een daad van verzet.

76
00:04:06,197 --> 00:04:10,656
Het project 'Beat' bijvoorbeeld,
waar ik eerder over sprak,

77
00:04:10,680 --> 00:04:14,902
is als concept ontwikkeld
door een drummer en een programmeur,

78
00:04:14,926 --> 00:04:18,093
die elkaar tot twee dagen voor lancering 
van het idee niet kenden.

79
00:04:19,165 --> 00:04:21,826
'Beat' is de eerste winnaar
in onze lab-serie,

80
00:04:21,850 --> 00:04:26,039
waar we kunstenaars en techneuten 
verbinden aan mensenrechtenkwesties.

81
00:04:26,775 --> 00:04:30,176
Andere winnende concepten
omvatten een pop-up bakkerij

82
00:04:30,200 --> 00:04:34,509
die voorlicht over nepnieuws middels
mooie maar vreselijk smakende cupcakes.

83
00:04:34,533 --> 00:04:37,387
(Lachen)

84
00:04:37,411 --> 00:04:41,277
Of een bordspel dat je
in de rol van een dictator zet

85
00:04:41,301 --> 00:04:45,691
zodat je echt inzicht krijgt in
middelen en tactieken van onderdrukking.

86
00:04:47,382 --> 00:04:50,645
We deden ons eerste lab
om gewoon het idee te testen,

87
00:04:50,669 --> 00:04:53,426
om te kijken waar het rammelde
en of het beter kon.

88
00:04:53,450 --> 00:04:56,704
Nu vinden we het format zo goed
dat we alles publiceren

89
00:04:56,728 --> 00:04:58,348
zodat iedereen het kan gebruiken.

90
00:04:59,148 --> 00:05:02,747
Ik kan de waarde van experimenteren
in activisme niet genoeg benadrukken.

91
00:05:03,312 --> 00:05:06,675
We kunnen alleen winnen
als we niet bang zijn te verliezen.

92
00:05:08,247 --> 00:05:10,892
Als we spelen, leren we.

93
00:05:12,202 --> 00:05:14,765
Een recent onderzoek
van de universiteit van Stanford

94
00:05:14,775 --> 00:05:17,065
naar waarom mensen zich iets aantrekken,

95
00:05:17,089 --> 00:05:19,969
bevestigt nogmaals wat we al jaren horen:

96
00:05:19,993 --> 00:05:22,748
opinies veranderen niet
door meer informatie

97
00:05:22,772 --> 00:05:25,277
maar door ervaringen
die empathie oproepen.

98
00:05:26,020 --> 00:05:28,818
Dus lerend van wetenschap en kunst,

99
00:05:28,842 --> 00:05:33,980
zagen we dat we over wereldwijde gewapende
conflicten konden spreken via gloeilampen,

100
00:05:33,994 --> 00:05:38,731
of rassenongelijkheid in de VS
konden benoemen met ansichtkaarten,

101
00:05:39,320 --> 00:05:43,917
of het gebrek aan één enkel monument
van een vrouw in Sofia adresseren

102
00:05:43,941 --> 00:05:46,045
door de stad met ze te overspoelen.

103
00:05:46,655 --> 00:05:52,515
Met al deze werken startten we
dialoog, begrip en directe actie.

104
00:05:54,534 --> 00:05:58,795
Soms, als ik spreek over
het nemen van risico en vallen en opstaan

105
00:05:58,819 --> 00:06:00,590
in de context van mensenrechten,

106
00:06:00,614 --> 00:06:02,947
zie ik gefrons.

107
00:06:03,639 --> 00:06:06,872
Gefrons dat zegt:
"Hoe onverantwoordelijk",

108
00:06:06,896 --> 00:06:08,913
of "hoe ongevoelig".

109
00:06:09,567 --> 00:06:13,294
Mensen verwarren spel
vaak met nalatigheid.

110
00:06:13,318 --> 00:06:14,617
Dat is het niet.

111
00:06:16,218 --> 00:06:21,030
Spel maakt niet alleen onze legers sterker
of schept betere ideeën.

112
00:06:21,741 --> 00:06:24,172
In tijden van pijnlijk onrecht

113
00:06:24,196 --> 00:06:27,561
brengt spel de lichtheid
die we nodig hebben om te ademen.

114
00:06:27,850 --> 00:06:30,312
Als we spelen leven we.

115
00:06:33,907 --> 00:06:36,208
Ik groeide op in een tijd

116
00:06:36,232 --> 00:06:38,481
waarin iedere vorm van spel verboden was.

117
00:06:39,267 --> 00:06:42,789
Het leven van mijn familie verpletterd
door een communistische dictatuur.

118
00:06:43,923 --> 00:06:47,720
Voor mijn tante, grootvader, mijn vader,

119
00:06:47,744 --> 00:06:50,217
hielden we altijd twee uitvaarten:

120
00:06:50,241 --> 00:06:51,617
Eén voor hun lichamen

121
00:06:51,641 --> 00:06:53,184
maar jaren daarvoor:

122
00:06:53,208 --> 00:06:54,791
één voor hun dromen.

123
00:06:55,657 --> 00:06:59,394
Sommige van mijn grootste dromen
zijn nachtmerries.

124
00:07:00,685 --> 00:07:04,959
Ik heb een nachtmerrie dat ooit
al het verleden vergeten is

125
00:07:04,983 --> 00:07:08,228
en nieuwe kleding druipt van het bloed
van fouten uit het verleden.

126
00:07:09,546 --> 00:07:11,521
Ik heb een nachtmerrie

127
00:07:11,545 --> 00:07:15,025
dat op een dag de vuurtorens
van onze mensheid instorten,

128
00:07:15,049 --> 00:07:17,515
verroest door zure golven van haat.

129
00:07:18,301 --> 00:07:20,908
Maar nog meer dan dat,

130
00:07:20,932 --> 00:07:22,248
heb ik hoop.

131
00:07:23,169 --> 00:07:25,485
In ons gevecht
voor gerechtigheid en vrijheid

132
00:07:25,509 --> 00:07:27,181
hoop ik dat we spelen,

133
00:07:28,205 --> 00:07:32,740
en dat we de vreugde en pracht zien
van hoe we samen spelen.

134
00:07:33,446 --> 00:07:35,023
Dat is hoe we winnen.

135
00:07:35,988 --> 00:07:36,885
Dank je.

136
00:07:36,918 --> 00:07:40,144
(Applaus)