1
00:00:00,527 --> 00:00:06,981
(Muỗi vo ve)

2
00:00:10,009 --> 00:00:13,034
(Bốp)

3
00:00:13,034 --> 00:00:16,017
Bắt được mày rồi.

4
00:00:16,017 --> 00:00:19,741
Muỗi. Tôi ghét chúng

5
00:00:19,741 --> 00:00:21,509
Chắc bạn cũng thế?

6
00:00:21,509 --> 00:00:24,600
Tiếng vo ve đáng ghét bên tai bạn lúc trời tối

7
00:00:24,600 --> 00:00:26,971
có làm cho bạn phát điên lên?

8
00:00:26,971 --> 00:00:29,185
Biết rằng nó muốn cắm cây kim vào da bạn

9
00:00:29,185 --> 00:00:33,271
và hút máu của bạn? Thật kinh khủng phải không?

10
00:00:33,271 --> 00:00:36,652
Thật ra thì chỉ có một điều tốt duy nhất tôi có thể nghĩ tới

11
00:00:36,652 --> 00:00:39,032
khi nhắc đến muỗi

12
00:00:39,032 --> 00:00:41,743
Buổi tối khi chúng bay vào phòng ngủ của chúng ta

13
00:00:41,743 --> 00:00:44,848
chúng thích cắn vợ tôi hơn.

14
00:00:44,848 --> 00:00:46,057
Điều đó thật đáng ngạc nhiên phải không?

15
00:00:46,057 --> 00:00:50,663
Tại sao vợ tôi lại bị đốt nhiều hơn tôi?

16
00:00:50,663 --> 00:00:54,855
Và câu trả lời là mùi hương, mùi hương của cơ thể cô ấy

17
00:00:54,855 --> 00:00:57,505
Vì chúng ta đều có mùi khác nhau và sản xuất các hóa chất

18
00:00:57,505 --> 00:01:01,982
trên da mà có thể thu hút hoặc xua đuổi muỗi,

19
00:01:01,982 --> 00:01:05,414
một số người sẽ hấp dẫn hơn những người khác.

20
00:01:05,414 --> 00:01:08,644
Vậy là vợ tôi có mùi thơm hơn tôi, hoặc là tôi

21
00:01:08,644 --> 00:01:11,430
có mùi hôi hơn cô ấy.

22
00:01:11,430 --> 00:01:15,011
Bằng cách nào đi nữa, muỗi tìm thấy chúng ta trong bóng tối

23
00:01:15,011 --> 00:01:17,746
bằng cách đánh hơi. Chúng đánh hơi thấy chúng ta.

24
00:01:17,746 --> 00:01:20,456
Và trong quá trình tôi học tiến sĩ, tôi muốn biết chính xác

25
00:01:20,456 --> 00:01:23,212
hóa chất gì trên da chúng ta mà loài muỗi châu Phi

26
00:01:23,212 --> 00:01:26,993
chuyên gây bệnh sốt rét, dùng để theo dấu chúng ta trong đêm.

27
00:01:26,993 --> 00:01:30,561
Và có hàng loạt các hợp chất mà chúng dùng.

28
00:01:30,561 --> 00:01:33,588
Điều này sẽ không phải công việc dễ dàng.

29
00:01:33,588 --> 00:01:36,693
Do đó, chúng tôi đặt ra nhiều thí nghiệm.

30
00:01:36,693 --> 00:01:39,561
Tại sao?

31
00:01:39,561 --> 00:01:42,914
Vì nửa dân số thế giới đang gặp nguy hiểm

32
00:01:42,914 --> 00:01:46,120
khi bị nhiễm căn bệnh sốt rét chết người

33
00:01:46,120 --> 00:01:48,822
chỉ đơn giản với một vết muỗi đốt.

34
00:01:48,822 --> 00:01:51,189
Cứ 30 giây, đâu đó trên hành tinh này,

35
00:01:51,189 --> 00:01:54,860
một đứa trẻ chết vì sốt rét, và Paul Levy sáng nay

36
00:01:54,860 --> 00:01:58,707
đã nói về phép ẩn dụ của việc chiếc 727 đâm vào nước Mỹ.

37
00:01:58,707 --> 00:02:04,288
Vâng, ở châu phi, chúng tôi có tương đương với bảy chiếc 747 cỡ lớn

38
00:02:04,288 --> 00:02:07,089
đâm mỗii ngày

39
00:02:07,089 --> 00:02:10,330
Có lẽ nếu ta thu hút muỗi vào bẫy,

40
00:02:10,330 --> 00:02:14,031
nhử nó với mùi hương của chúng ta, ta có thể

41
00:02:14,031 --> 00:02:15,861
ngăn chặn việc truyền nhiễm

42
00:02:15,861 --> 00:02:18,109
Giải quyết câu đố này không phải việc đơ giản

43
00:02:18,109 --> 00:02:21,346
vì chúng ta tiết ra hàng trăm hóa chất khác nhau trên da,

44
00:02:21,346 --> 00:02:23,763
nhưng chúng tôi đã có những thí nghiệm đáng chú ý

45
00:02:23,763 --> 00:02:27,555
đã giúp chúng tôi giải bài toán này nhanh chóng

46
00:02:27,555 --> 00:02:30,918
Đầu tiên, chúng tôi quan sát rằng không phải tất cả loài muỗi

47
00:02:30,918 --> 00:02:34,766
đều đốt ở cùng một bộ phận trên cơ thể. Thật kỳ lạ.

48
00:02:34,766 --> 00:02:36,385
Do đó chúng tôi đặt ra một thí nghiệm

49
00:02:36,385 --> 00:02:39,997
chúng tôi đặt một tình nguyện viên khỏa thân trong lồng bự,

50
00:02:39,997 --> 00:02:43,136
và thả muỗi vào trong đó

51
00:02:43,136 --> 00:02:46,455
để xem chúng sẽ đốt vào đâu trên cơ thể

52
00:02:46,455 --> 00:02:49,054
Và chúng tôi thu thập được sự khác biệt đáng kể.

53
00:02:49,054 --> 00:02:51,417
Bên trái bạn thấy vết đốt

54
00:02:51,417 --> 00:02:54,342
do muỗi sốt rét Hà Lan

55
00:02:54,342 --> 00:02:57,370
Chúng có sở thích đốt trên mặt

56
00:02:57,370 --> 00:02:59,832
Ngược lại, muỗi sốt rét châu Phi

57
00:02:59,832 --> 00:03:05,637
thích đốt ở mắt cá và bàn chân của người này

58
00:03:05,637 --> 00:03:08,102
và điều đó tất nhiên chúng tôi nên biết từ lâu

59
00:03:08,102 --> 00:03:12,574
vì chúng được gọi là muỗi, bạn thấy không? (Cười)

60
00:03:12,574 --> 00:03:15,681
Đúng đấy (Vỗ tay)

61
00:03:15,681 --> 00:03:21,334
Vậy nên chúng tôi tập chung vào mùi bàn chân,

62
00:03:21,334 --> 00:03:22,906
mùi hương ở bàn chân con người

63
00:03:22,906 --> 00:03:26,608
cho đến khi chúng tôi bắt gặp một câu đáng chú ý trong tài liệu

64
00:03:26,608 --> 00:03:30,266
nói rằng phô mai chỉ thúi thua bàn chân

65
00:03:30,266 --> 00:03:34,348
hơn là ngược lại. Nghĩ về điều này.

66
00:03:34,348 --> 00:03:36,607
Và nó đưa chúng tôi tới một thí nghiệm đáng chú ý

67
00:03:36,607 --> 00:03:40,986
Chúng tôi đã thử, với một mẩu phô mai Limburger nhỏ,

68
00:03:40,986 --> 00:03:43,658
có mùi rất nặng chỉ sau bàn chân,

69
00:03:43,658 --> 00:03:46,155
để thu hút muỗi sốt rét châu Phi.

70
00:03:46,155 --> 00:03:48,887
Và bạn biết không? Nó thành công.

71
00:03:48,887 --> 00:03:54,222
Nó thành công đến nỗi bây giờ chúng tôi có một hợp chất nhân tạo

72
00:03:54,222 --> 00:03:58,736
của mùi của phô mai Limburger mà chúng tôi dùng ở Tanzania

73
00:03:58,736 --> 00:04:00,848
và được chứng minh rằng có tác dụng thu hút muõi

74
00:04:00,848 --> 00:04:04,730
cao hơn 2 đến 3 lần so với người

75
00:04:04,730 --> 00:04:08,251
Limburg, hãy tự hào về phô mát của anh,

76
00:04:08,251 --> 00:04:11,448
vì bây giờ nó được dùng để chống bệnh sốt rét.

77
00:04:11,448 --> 00:04:18,244
(Vỗ tay)

78
00:04:18,244 --> 00:04:21,178
Đó là phô mát, chỉ để cho bạn thấy.

79
00:04:21,178 --> 00:04:24,357
Câu chuyện thứ hai của tôi cũng rất đáng chú ý.

80
00:04:24,357 --> 00:04:27,972
Nó là về người bạn thân của con người. Loài chó.

81
00:04:27,972 --> 00:04:28,965
Tôi sẽ chỉ cho bạn

82
00:04:28,965 --> 00:04:32,102
cách chúng ta có thể dùng chó để chống lại sốt rét.

83
00:04:32,102 --> 00:04:35,770
Một trong những cách tốt nhất để diệt muỗi

84
00:04:35,770 --> 00:04:38,725
không phải là đợi đến khi chúng bay xung quanh

85
00:04:38,725 --> 00:04:41,812
và cắn người rồi truyền bệnh.

86
00:04:41,812 --> 00:04:45,715
Mà là diệt chúng khi chúng còn là lăng quăng trong nước.

87
00:04:45,715 --> 00:04:50,440
Tại sao? Vì chúng giống như CIA.

88
00:04:50,440 --> 00:04:54,592
Trong nước, lăng quăng tập trung lại.

89
00:04:54,592 --> 00:04:57,274
Chúng đều ở cùng một chỗ và bất động.

90
00:04:57,274 --> 00:05:00,442
Chúng không thể thoát khỏi chỗ nước đó. Chúng không thể bay.

91
00:05:00,442 --> 00:05:03,899
Và chúng ta có thể tiếp cận được. Bạn có thể đi tới

92
00:05:03,899 --> 00:05:08,158
cái hồ và giết chúng ở đấy, đúng không?

93
00:05:08,158 --> 00:05:12,030
Vấn đề chúng tôi có ở đây là,

94
00:05:12,030 --> 00:05:15,191
khắp môi trường, tất cả các hồ nước với lăng quăng

95
00:05:15,191 --> 00:05:17,914
đều nằm rải rác khắp nơi

96
00:05:17,914 --> 00:05:20,822
điều này gây khó dễ cho nhân viên thanh tra

97
00:05:20,822 --> 00:05:24,800
trong việc tìm chỗ sinh sản và diệt chúng với thuốc diệt côn trùng.

98
00:05:24,800 --> 00:05:27,331
Năm vừa rồi chúng tôi đã suy nghĩ rất nhiều, làm cách nào

99
00:05:27,331 --> 00:05:30,706
để giải quyết vấn đề này? Cho đến khi chúng tôi nhận ra

100
00:05:30,706 --> 00:05:33,969
rằng cũng giống như mỗi người có mùi hương đặc trưng,

101
00:05:33,969 --> 00:05:38,480
lăng quăng cũng mang mùi hương riêng biệt.

102
00:05:38,480 --> 00:05:40,573
Thế là chúng tôi là đặt ra một thí nghiệm điên rồ khác,

103
00:05:40,573 --> 00:05:42,645
vi chúng tôi thu thập mùi của những con lăng quăng này

104
00:05:42,645 --> 00:05:47,011
để chúng lên miếng vải và rồi làm một chuyện rất đáng chú ý.

105
00:05:47,011 --> 00:05:49,404
Ở đây chúng tôi có một thanh ngang với 4 lỗ,

106
00:05:49,404 --> 00:05:52,207
và đặt mùi hương của lăng quăng vào lỗ bên trái.

107
00:05:52,207 --> 00:05:53,282
Ôi, rất nhanh.

108
00:05:53,282 --> 00:05:55,726
Bạn nhìn thấy con chó. Nó tên là Tweed, một giống chó chăn cừu.

109
00:05:55,726 --> 00:05:58,641
Nó đang kiểm tra các lỗ và giờ thì nó đã đoán trúng rồi.

110
00:05:58,641 --> 00:06:01,138
Nó đang đi lại để kiểm tra lỗ chính một lần nữa.

111
00:06:01,138 --> 00:06:02,621
nhưng nó đang đến cái đầu tiên,

112
00:06:02,621 --> 00:06:05,278
và giờ nó bị khóa vào mùi đấy,

113
00:06:05,278 --> 00:06:07,508
có nghĩa rằng chúng ta có thể dùng chó

114
00:06:07,508 --> 00:06:09,836
cùng với các thanh tra để tìm ra

115
00:06:09,836 --> 00:06:12,220
chỗ sinh sản của muỗi trong cánh đồng,

116
00:06:12,220 --> 00:06:15,089
và như thế sẽ có tác động lớn hơn tới bệnh sốt rét

117
00:06:15,089 --> 00:06:18,803
Quý cô này là Ellen van der Zweep, một trong những huấn luyện viên chó

118
00:06:18,803 --> 00:06:21,678
xuất sắc nhất thế giới và cô ta tin rằng chúng ta có thể làm được nhiều hơn thế

119
00:06:21,678 --> 00:06:25,396
Vì chúng tôi cũng biết rằng những người mang kí sinh trùng sốt rét

120
00:06:25,396 --> 00:06:28,372
có mùi khác so với những người không bị nhiễm bệnh

121
00:06:28,372 --> 00:06:30,678
Cô ta tin rằng chúng ta có thể huấn luyện chó

122
00:06:30,678 --> 00:06:34,368
để tìm ra những người mang kí sinh trùng.

123
00:06:34,368 --> 00:06:36,551
Điều đó có nghĩa rằng trong cộng đồng khi mà bệnh sốt rét

124
00:06:36,551 --> 00:06:40,444
đã giảm đáng kể và chỉ còn vài người nhiễm bệnh

125
00:06:40,444 --> 00:06:42,023
các chú chó có thể tìm ra những người này,

126
00:06:42,023 --> 00:06:46,262
chúng ta có thể điều trị cho họ với thuốc chống sốt rét và kết thúc bệnh

127
00:06:46,262 --> 00:06:49,770
Người bạn thân của con người trong cuộc chiến chống sốt rét.

128
00:06:49,770 --> 00:06:52,808
Câu chuyện thứ ba của tôi còn đáng chú ý hơn,

129
00:06:52,808 --> 00:06:57,657
và tôi nên nói rằng, chưa bao giờ được trình bày

130
00:06:57,657 --> 00:06:59,727
trước công chúng cho tới hôm nay. Vâng.

131
00:06:59,727 --> 00:07:02,933
Đó là một câu chuyện điên rồ, nhưng tôi tin có lẽ nó là sự trả thù

132
00:07:02,933 --> 00:07:06,252
cuối cùng và tốt nhất đối với muỗi hơn bao giờ hết.

133
00:07:06,252 --> 00:07:09,426
Thật ra, có người đã nói với tôi rằng bây giờ họ sẽ

134
00:07:09,426 --> 00:07:12,488
tận hưởng việc bị muỗi đốt.

135
00:07:12,488 --> 00:07:15,196
Và tất nhiên câu hỏi là, điều gì khiến cho một người

136
00:07:15,196 --> 00:07:17,806
yêu thích việc bị muỗi đốt?

137
00:07:17,806 --> 00:07:19,066
Và câu trả lời là

138
00:07:19,066 --> 00:07:23,183
Tôi có nó ngay đây trong túi,

139
00:07:23,183 --> 00:07:25,893
nếu tôi có nó.

140
00:07:25,893 --> 00:07:29,239
Nó là một viên nhộng bình thường

141
00:07:29,239 --> 00:07:32,121
và khi tôi uống chung với nước

142
00:07:32,121 --> 00:07:36,396
nó tạo ra điều kì diệu.

143
00:07:36,396 --> 00:07:38,069
Cảm ơn.

144
00:07:40,287 --> 00:07:44,029
(Uống)

145
00:07:44,029 --> 00:07:48,045
Hãy để tôi chỉ cho bạn nó hoạt động thế nào.

146
00:07:48,045 --> 00:07:51,062
Trong cái hộp này tôi có một cái lồng

147
00:07:51,062 --> 00:07:55,856
với bảy trăm con muỗi cái

148
00:07:55,856 --> 00:08:00,323
đang đói

149
00:08:00,323 --> 00:08:04,211
mà tôi sắp thả ra (Cười)

150
00:08:04,211 --> 00:08:07,331
Giỡn thôi.

151
00:08:07,331 --> 00:08:10,223
Điều tôi sắp cho bạn xem là tôi sẽ đặt tay mình vào trong đó

152
00:08:10,223 --> 00:08:12,938
bạn sẽ thấy chúng đốt nhanh như thế nào.

153
00:08:12,938 --> 00:08:14,935
Chúng ta cùng xem.

154
00:08:14,935 --> 00:08:18,357
Đừng lo, tôi làm điều này thường xuyên trong phòng thí nghiệm

155
00:08:18,357 --> 00:08:22,159
Chúng ta xem. Được rồi.

156
00:08:22,159 --> 00:08:27,202
Trong đoạn phim ở đây

157
00:08:27,202 --> 00:08:28,570
Tôi sẽ cho bạn xem điều tương tự,

158
00:08:28,570 --> 00:08:31,329
chỉ có điều những gi tôi cho bạn thấy trên đoạn phim

159
00:08:31,329 --> 00:08:34,895
diễn ra một giờ sau khi tôi uống viên thuốc

160
00:08:34,895 --> 00:08:39,619
Nó không thành công. Xin lỗi về việc này.

161
00:08:39,619 --> 00:08:42,018
Tôi thò tay vào và đưa cho chúng một bữa ăn thịnh soạn

162
00:08:42,018 --> 00:08:44,286
Tôi lắc cho chúng rơi xuống và chúng tôi quan sát theo thời gian

163
00:08:44,286 --> 00:08:47,303
để xem những con muỗi này ngã bệnh

164
00:08:47,303 --> 00:08:49,462
Đây là đoạn phim quay nhanh

165
00:08:49,462 --> 00:08:52,826
Và 3 giờ sau, những gì chúng tôi thấy

166
00:08:52,826 --> 00:08:55,910
ở đáy lồng là muỗi chết

167
00:08:55,910 --> 00:09:00,241
và tôi xin nói rằng, thưa quý vị,

168
00:09:00,241 --> 00:09:02,106
chúng ta đã đổi vị trí với muỗi

169
00:09:02,106 --> 00:09:06,826
Chúng không giết chúng ta mà ngược lại chúng ta giết chúng.

170
00:09:06,826 --> 00:09:14,983
(Vỗ tay)

171
00:09:14,983 --> 00:09:21,067
Bây giờ (Cười)

172
00:09:21,067 --> 00:09:22,905
Maastricht, hãy chuẩn bị.

173
00:09:22,905 --> 00:09:25,031
Hãy nghĩ đến những gì chúng ta có thể làm với phát hiện mới này.

174
00:09:25,031 --> 00:09:27,229
Chúng ta có thể dùng nó để chứa dịch bệnh

175
00:09:27,229 --> 00:09:30,615
do muỗi gây ra, đúng không?

176
00:09:30,615 --> 00:09:32,632
Và hơn thế nữa, hãy tưởng tượng chuyện gì xảy ra nếu,

177
00:09:32,632 --> 00:09:35,691
trong mỗi khu vực lớn, mọi người đều dùng thuốc này

178
00:09:35,691 --> 00:09:37,952
chỉ trong vòng 3 tuần

179
00:09:37,952 --> 00:09:40,360
Nó sẽ cho chúng ta cơ hội để thật sự loại bỏ

180
00:09:40,360 --> 00:09:41,970
bệnh sốt rét.

181
00:09:41,970 --> 00:09:46,064
Vậy là phô mai, chó, và thuốc dùng để diệt muỗi.

182
00:09:46,064 --> 00:09:49,702
Đó là khoa học sáng tạo mà tôi thích làm

183
00:09:49,702 --> 00:09:52,207
cho sự tiến bộ của nhân loại

184
00:09:52,207 --> 00:09:55,008
Nhưng đặc biệt cho cô bé này, để cô bé có thể lớn lên

185
00:09:55,008 --> 00:09:59,808
trong thế giới không có sốt rét. Xin cảm ơn (Vỗ tay)