0:00:01.008,0:00:03.032
Ĉu vi tradukis la paroladon de[br]Erin McKean?

0:00:03.032,0:00:06.032
Se ne, jen ero de ĝi.

0:00:06.032,0:00:10.016
"Lexicographical" estas konstruita [br]same kiel "higgeldy piggeldy".

0:00:10.016,0:00:12.035
Estas amuza vorto, [br]kiun mi povas uzi ree.

0:00:12.035,0:00:14.007
Mi aldonu,

0:00:14.007,0:00:17.007
ke "higgeldy-piggeldy" estas ankaŭ[br]amuza traduki.

0:00:17.007,0:00:21.032
En la nederlanda, mi uzis "olleke bolleke", kiel por…

0:00:21.032,0:00:24.000
Olleke bolleke, rubisolleke,

0:00:24.000,0:00:27.023
olleke bolleke, rubisolleke, olleke bolleke, knol!

0:00:27.023,0:00:30.087
Bonŝance, oni konas tiun porinfanan rimaĵon

0:00:30.087,0:00:33.064
en ambaŭ nederlandlingvaj regionoj de Eŭropo.

0:00:33.064,0:00:37.006
La nederlanda estas la denaska lingvo de[br]23 milionoj de homoj,

0:00:37.006,0:00:40.028
el kiuj 16 milionoj loĝas en Nederlando,

0:00:40.028,0:00:44.071
6 milionoj en la norda parto de Belgio, aŭ Flandrio,

0:00:44.071,0:00:48.047
kaj 400 000 en Surinamo, en Sud-Ameriko.

0:00:48.047,0:00:51.084
Ekzistas oficiala "Akademio de [br]la nederlanda lingvo".

0:00:51.084,0:00:53.092
Do, kia la problemo?

0:00:53.092,0:00:57.002
La lingvo de Nerderlando kaj tiu de Flandrio

0:00:57.002,0:00:58.088
sonas ege malsame.

0:00:58.088,0:01:01.067
Se vi renkontas Johan Cruyff-n matene,

0:01:01.067,0:01:06.007
kaj se vi bonŝancas, li diros al vi "Goeiemorgen".

0:01:06.007,0:01:09.015
Siaflanke, Kim Clijsters diros "Goeiemorgen".

0:01:09.015,0:01:12.028
Rilate subtekston, kompreneble, tio negravas.

0:01:12.028,0:01:15.056
Do, ankoraŭfoje, kia la problemo?

0:01:15.056,0:01:18.012
Nu, ni ankaŭ uzas malsamajn vortojn.

0:01:18.012,0:01:20.087
Por Nederlandano, jen "klokkromme".

0:01:20.087,0:01:23.076
En Flandrio, ĝi estas "Gauss-curve".

0:01:23.076,0:01:28.056
Laste sed ne balaste, ĉiu grupo havas[br]siajn "tipajn dubojn",

0:01:28.056,0:01:30.092
specifajn apartaĵojn el la laŭnorma nederlanda,

0:01:30.092,0:01:33.079
kiuj aŭdiĝas pliofte en unu regiono, ol en la alia.

0:01:33.079,0:01:37.071
Tra la jaroj, Nederlandanoj iom malkonsciis

0:01:37.071,0:01:39.051
pri la genro de nederlandaj substantivoj.

0:01:39.051,0:01:42.084
Tial, nur Nederlandano demandas sin,

0:01:42.084,0:01:45.004
ĉu bovino esta vira aŭ ina...

0:01:45.004,0:01:47.079
nu, laŭ tio, kion ni diras ŝerce en Flandrio.

0:01:47.079,0:01:51.071
En Belgio, aliflanke, vole-nevole, nia lingvo

0:01:51.071,0:01:52.092
ricevas influon

0:01:52.092,0:01:55.092
de niaj francparolantaj samlandanoj,

0:01:55.092,0:01:59.092
kio altrudas al ĝi strangajn[br]parolturnojn francdevenajn.

0:01:59.092,0:02:02.076
Do, jen la problemo:

0:02:02.076,0:02:04.076
se Nederlandanoj volas revizii

0:02:04.076,0:02:07.031
tradukaĵojn fare de samlingvanoj belgiaj,

0:02:07.031,0:02:10.000
ili eble vidos parolturnojn, kiujn ili mem

0:02:10.000,0:02:12.008
neniam estus uzintaj tiele,

0:02:12.008,0:02:13.071
kaj same inverse.

0:02:13.071,0:02:15.071
Korektante tiujn, antaŭ nelonge,

0:02:15.071,0:02:17.084
ili trovos sin kaptitaj

0:02:17.084,0:02:19.063
de senfina debato pro-aŭ-kontra.

0:02:19.063,0:02:22.008
Ĝi okazis al mi tuj post mia aniĝo al TED.

0:02:22.008,0:02:26.056
Mi eĉ konfesas, ke por mia unua traduko

0:02:26.056,0:02:29.084
mi insistis pri samlanda revizionto,

0:02:29.084,0:02:32.063
tiom anksieta sentigis min

0:02:32.063,0:02:34.063
eventuala revizio fare de la "alia flanko".

0:02:34.063,0:02:37.012
Tamen, mi rapide lernis, ke obeante

0:02:37.012,0:02:39.031
etan aron de bazaj reguloj,

0:02:39.031,0:02:42.019
oni povas facile venki tian malfacilaĵon.

0:02:42.019,0:02:45.052
Kaj ĝuste tion mi volas priparoli hodiaŭ.

0:02:45.052,0:02:49.024
La plej bona maniero eviti debatojn pri "kiu pravas"

0:02:49.024,0:02:51.071
estas akordi pri la normoj uzendaj.

0:02:51.071,0:02:53.091
Pri la nederlanda, ĝi tre facilas.

0:02:53.091,0:02:56.075
La oficiala tezaŭro, la ĉefa vortaro

0:02:56.075,0:03:00.052
kaj la laŭnorma gramatiko konsulteblas rete.

0:03:00.052,0:03:03.004
Tiu triopo estas ĝenerale uzita kaj akceptita

0:03:03.004,0:03:05.008
en Nederlando kaj Belgio.

0:03:05.008,0:03:07.004
Indiku dekomence,

0:03:07.004,0:03:09.063
ke ĝi estas viaj normoj,

0:03:09.063,0:03:12.004
kaj vi evitos senfruktajn diskutadojn.

0:03:12.004,0:03:14.047
Sed eĉ kiam vorto "ekzistas", ĝi eble estas

0:03:14.047,0:03:16.091
ege malkutima en unu el la du regionoj.

0:03:16.091,0:03:19.047
"Klokkromme", ekzemple.

0:03:19.047,0:03:22.003
Jen vorto, kiun preskaŭ neniu Belgo uzus.

0:03:22.003,0:03:24.075
Aliflanke, ĝi facile kompreneblas

0:03:24.075,0:03:27.015
-- specife enkuntekste,

0:03:27.015,0:03:29.047
kiel por TED-prelegoj.

0:03:29.047,0:03:31.084
Ĝi do estas ja ne anstataŭigenda

0:03:31.084,0:03:34.028
per vorto, kiun Nederlandano neniam uzus.

0:03:34.028,0:03:36.028
Mi vere preferas trakti ĝin

0:03:36.028,0:03:38.004
kiel "vorto disvastiginda".

0:03:38.004,0:03:41.024
Evidente, se la malkutima vorto malfacile

0:03:41.024,0:03:43.052
kompreneblas, oni lasu ĝin en la vortaro.

0:03:43.052,0:03:44.071
Sed eĉ tiam,

0:03:44.071,0:03:47.059
anstataŭ "flandrigi" la vorton,

0:03:47.059,0:03:50.012
mi petas mian tradukpartneron

0:03:50.012,0:03:52.806
serĉi alian solvon akcepteblan [br]de ambaŭ flankoj.

0:03:53.084,0:03:55.087
Mi ŝatus konkludi per kelkaj vortoj

0:03:55.087,0:03:57.047
pri tio, kion mi ĉiam strebas neforgesi

0:03:57.047,0:03:59.091
kiam mi revizias aŭ tradukas en la nederlandan.

0:03:59.091,0:04:03.015
Unue, mi strebas neforgesi miajn legontojn.

0:04:03.015,0:04:05.087
Mi verkas por homoj el apartaj regionoj.

0:04:05.087,0:04:08.036
Kiom eble plej, mi provu pensi kiel ili

0:04:08.036,0:04:10.028
kaj eviti vortojn kaj esprimojn,

0:04:10.028,0:04:12.004
kiuj, mi ja scias, estas konfuzigaj.

0:04:12.004,0:04:15.028
Due, mi pensas pri mia tradukpartnero,

0:04:15.028,0:04:17.016
specife kiam mi revizias.

0:04:17.016,0:04:18.087
Por unu el miaj unuaj revizioj,

0:04:18.087,0:04:21.072
mi faris la eraron marki "Reviziite"

0:04:21.072,0:04:24.043
sen konsulti mian partneron.

0:04:24.043,0:04:27.007
"Nu", pensis mi, "mi nur korektis

0:04:27.007,0:04:29.068
kelkajn okulfrapajn erarojn."

0:04:29.068,0:04:32.072
Nun, mi ĉiam skribas al la tradukinto

0:04:32.072,0:04:34.004
kaj petas, ke li diru al mi

0:04:34.004,0:04:35.008
ĉu li akordas pri miaj proponoj.

0:04:35.008,0:04:39.031
Trie, mi neniam forgesas, ke mi tradukas por TED

0:04:39.031,0:04:42.682
cele al kontribui pri la disvastigo[br]de la interesaj ideoj de la prelegantoj.

0:04:43.000,0:04:45.857
Ne temas pri venko en debatoj[br]kontraŭ aliaj tradukintoj,

0:04:46.036,0:04:48.075
Temas pri komuna laboro

0:04:48.075,0:04:50.006
disdoni aliron al TED

0:04:50.006,0:04:52.095
por tiom da homoj kiom eblas.

0:04:52.095,0:04:56.051
Pasintjare, nederlanda TED-tradukanto

0:04:56.051,0:04:58.056
demandis, ĉu laŭ mi estus bona ideo

0:04:58.056,0:05:00.043
havi du tradukaĵarojn nederlandlingvajn,

0:05:00.043,0:05:02.092
unu por Nederlando, kaj unu por Belgio.

0:05:02.092,0:05:04.092
Mi respondis, ke miaopinie

0:05:04.092,0:05:06.039
estus tute sensence,

0:05:06.039,0:05:08.006
kaj nur ripetus la strebon

0:05:08.006,0:05:10.031
disvastigi ideojn.

0:05:10.031,0:05:12.048
Ĝi ja pelis min esti pli bone je la trovo

0:05:12.048,0:05:15.019
de komunaĵoj inter la du regionoj.

0:05:15.019,0:05:17.036
Tutfine, mi povas diri al vi,

0:05:17.036,0:05:19.019
ke traduki por TED estis

0:05:19.019,0:05:21.006
ege riĉiganta sperto por mi.

0:05:21.006,0:05:23.075
Miaj lastaj bondeziroj, do,

0:05:23.075,0:05:25.027
iru al miaj kolegoj TED-tradukantoj.

0:05:25.027,0:05:27.043
Mi estus ŝatinta krei

0:05:27.043,0:05:29.043
ian "Hans Rosling"-an grafikaĵon,

0:05:29.043,0:05:31.482
sed vi devos kontentiĝi[br]pri vortgrafaĵo en kiu

0:05:31.482,0:05:33.083
la grando de la nomoj respondas al la nombro

0:05:33.083,0:05:36.008
de fojoj kiam mi laboris kun ĉiu [br]el ties posedantoj.

0:05:36.008,0:05:40.051
Al ĉiuj, bonan kurson

0:05:40.051,0:05:46.346
kaj interesegan TED Global 2011.