WEBVTT

00:00:01.008 --> 00:00:06.032
Έχει μεταφράσει κανείς από εσάς την ομιλία της Έριν Μακίν; Για όσους δεν την γνωρίζουν, να ένα μικρό απόσπασμα.

00:00:06.032 --> 00:00:10.016
Η λέξη «λεξικογραφικός» έχει το ίδιο μέτρο με την λέξη «διπλοδακτυλικός»

00:00:10.016 --> 00:00:12.035
Είδατε; Είναι μια αστεία λέξη να τη λέει κανείς, κι εμένα μου δίνεται η ευκαιρία να τη λέω συχνά.

00:00:12.035 --> 00:00:17.007
Θα πρόσθετα σ' αυτό: «διπλοδακτυλικός» είναι μια αστεία λέξη προς μετάφραση.

00:00:17.007 --> 00:00:21.032
Στα ολλανδικά, χρησιμοποίησα το "τσίμπι-τσίμπι" όπως στο...

00:00:21.032 --> 00:00:24.000
"Τσίμπι-τσίμπι, Τόλη, έχασα βελόνι,

00:00:24.000 --> 00:00:27.023
ψάχνω να το βρω, χάθηκα κι εγώ!"

00:00:27.023 --> 00:00:30.087
Ευτυχώς, αυτό το παιδικό τραγουδάκι είναι γνωστό

00:00:30.087 --> 00:00:33.064
και στις δύο σημαντικές περιοχές όπου ομιλείται η ολλανδική.

00:00:33.064 --> 00:00:37.006
Τα ολλανδικά είναι η μητρική γλώσσα 23 εκατομμυρίων ανθρώπων,

00:00:37.006 --> 00:00:40.028
από τους οποίους τα 16 εκατομμύρια ζουν στην Ολλανδία,

00:00:40.028 --> 00:00:44.071
6 εκατομμύρια στο βόρειο τμήμα του Βελγίου, γνωστό και ως Φλάνδρα,

00:00:44.071 --> 00:00:48.047
και 400.000 στο Σουρινάμ, στη Νότια Αμερική.

00:00:48.047 --> 00:00:51.084
Έχουμε μια επίσημη "Ολλανδική Γλωσσική Ένωση".

00:00:51.084 --> 00:00:53.092
Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα;

00:00:53.092 --> 00:00:57.002
Τα ολλανδικά από την Ολλανδία και τα ολλανδικά από τη Φλάνδρα

00:00:57.002 --> 00:00:58.088
ακούγονται πολύ διαφορετικά.

00:00:58.088 --> 00:01:01.067
Εάν συναντήσετε τον Γιόχαν Γκράιφ το πρωί,

00:01:01.067 --> 00:01:06.007
κι αν είστε τυχεροί, θα σας πει "Καλημέρα".

00:01:06.007 --> 00:01:09.015
Η Κιμ Κλίστερς θα σας πει "Καλημέρα".

00:01:09.015 --> 00:01:12.028
Αυτό φυσικά είναι άσχετο με τον υποτιτλισμό.

00:01:12.028 --> 00:01:15.056
Για άλλη μια φορά λοιπόν, πού είναι το πρόβλημα;

00:01:15.056 --> 00:01:18.012
Χρησιμοποιούμε επίσης διαφορετικές λέξεις.

00:01:18.012 --> 00:01:20.087
Ένας Ολλανδός αυτό το ονομάζει "καμπάνα".

00:01:20.087 --> 00:01:23.076
Στην Φλάνδρα το λέμε "σήμαντρο".

00:01:23.076 --> 00:01:28.056
Τέλος, κάθε ομάδα έχει τους δικούς τους "τυπικούς δισταγμούς",

00:01:28.056 --> 00:01:30.092
ή παρεκκλίσεις από τα ολλανδικά

00:01:30.092 --> 00:01:33.079
που συναντώνται περισσότερο στη μια ή την άλλη περιοχή.

00:01:33.079 --> 00:01:37.071
Με το πέρασμα του χρόνου οι Ολλανδοί έχουν χάσει την ευαισθησία τους

00:01:37.071 --> 00:01:39.051
για το φύλο των ολλανδικών ουσιαστικών.

00:01:39.051 --> 00:01:42.084
Έτσι μόνον ένας Ολλανδός μπορεί ν' αναρωτηθεί

00:01:42.084 --> 00:01:45.004
αν η αγελάδα είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού

00:01:45.004 --> 00:01:47.079
... ή έτσι τουλάχιστον λέμε πειραχτικά στην Φλάνδρα.

00:01:47.079 --> 00:01:51.071
Στο Βέλγιο από την άλλη, είτε μας αρέσει είτε όχι,

00:01:51.071 --> 00:01:55.092
η γλώσσα μας έχει επηρεαστεί από τους γαλλόφωνους συμπατριώτες μας,

00:01:55.092 --> 00:01:59.092
κάτι που οδηγεί μερικές φορές σε δύσκολες λεκτικές κατασκευές, δανεισμένες από τη γαλλική.

00:01:59.092 --> 00:02:02.076
Να λοιπόν το πρόβλημα:

00:02:02.076 --> 00:02:04.076
Αν ένας διορθωτής από την Ολλανδία

00:02:04.076 --> 00:02:07.031
διορθώσει τη δουλειά ενός συναδέρφου από το Βέλγιο,

00:02:07.031 --> 00:02:10.000
μπορεί να δει ένα κείμενο το οποίο ο ίδιος

00:02:10.000 --> 00:02:12.008
δεν θα το έγραφε ποτέ κατ' αυτόν τον τρόπο,

00:02:12.008 --> 00:02:13.071
και τούμπαλιν.

00:02:13.071 --> 00:02:15.071
Εάν πιάσει να το διορθώσει,

00:02:15.071 --> 00:02:17.084
πριν καλά-καλά το καταλάβει, θα βρεθεί

00:02:17.084 --> 00:02:19.063
σε μια ατελείωτη συζήτηση, συμφωνώ-διαφωνώ.

00:02:19.063 --> 00:02:22.008
Μου συνέβη τις πρώτες ημέρες μου στο TED.

00:02:22.008 --> 00:02:26.056
Ομολογώ πως στην πρώτη μου μετάφραση,

00:02:26.056 --> 00:02:29.084
βεβαιώθηκα πως ζήτησα έναν μεταφραστή από τη χώρα μου

00:02:29.084 --> 00:02:32.063
να διορθώσει, επειδή ένιωθα άβολα

00:02:32.063 --> 00:02:34.063
με κάποιον διορθωτή της "άλλης πλευράς".

00:02:34.063 --> 00:02:37.012
Σύντομα έμαθα ότι αν επιμείνουμε

00:02:37.012 --> 00:02:39.031
σε έναν περιορισμένο αριθμό βασικών κανόνων,

00:02:39.031 --> 00:02:42.019
μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία.

00:02:42.019 --> 00:02:45.052
Αυτό θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας.

00:02:45.052 --> 00:02:49.024
Ο καλύτερος τρόπος να σταματήσουμε τις συζητήσεις για το ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του,

00:02:49.024 --> 00:02:51.071
είναι να συμφωνήσουμε στα πρότυπα που χρησιμοποιούμε.

00:02:51.071 --> 00:02:53.091
Για τα ολλανδικά, είναι αρκετά απλό.

00:02:53.091 --> 00:02:56.075
Ο επίσημος Θησαυρός, το βασικό λεξικό

00:02:56.075 --> 00:03:00.052
και η βασική γραμματική είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο.

00:03:00.052 --> 00:03:03.004
Και τα τρία χρησιμοποιούνται ευρέως και είναι αποδεκτά

00:03:03.004 --> 00:03:05.008
στην Ολλανδία και το Βέλγιο.

00:03:05.008 --> 00:03:07.004
Εάν υποδείξεις από την αρχή

00:03:07.004 --> 00:03:09.063
πως θα χρησιμοποιήσεις αυτά ως πρότυπα,

00:03:09.063 --> 00:03:12.004
μπορείς ν' αποφύγεις την ένταση και τις συζητήσεις.

00:03:12.004 --> 00:03:14.047
Ακόμη κι αν μια λέξη "υπάρχει",

00:03:14.047 --> 00:03:16.091
μπορεί να είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη σε μια από τις δύο περιφέρειες.

00:03:16.091 --> 00:03:19.047
Πάρτε για παράδειγμα την "καμπάνα".

00:03:19.047 --> 00:03:22.003
Είναι μια λέξη που ένας Βέλγος σχεδόν δεν χρησιμοποιεί ποτέ,

00:03:22.003 --> 00:03:24.075
αλλά από την άλλη δεν είναι δύσκολα κατανοητή

00:03:24.075 --> 00:03:27.015
- ειδικά εκτός συγκεκριμένου νοήματος,

00:03:27.015 --> 00:03:29.047
όπως συμβαίνει στις ομιλίες του TED.

00:03:29.047 --> 00:03:31.084
Δεν υπάρχει λόγος ν' αντικατασταθεί

00:03:31.084 --> 00:03:34.028
με έναν όρο που κανένας Ολλανδός δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ.

00:03:34.028 --> 00:03:36.028
Προτιμώ να την αντιμετωπίσω

00:03:36.028 --> 00:03:38.004
σαν μια "λέξη που αξίζει να διαδοθεί".

00:03:38.004 --> 00:03:41.024
Φυσικά εάν η ασυνήθιστη λέξη είναι δύσκολη

00:03:41.024 --> 00:03:43.052
στην κατανόησή της, το πράγμα αλλάζει.

00:03:43.052 --> 00:03:44.071
Έπειτα,

00:03:44.071 --> 00:03:47.059
αντί ν' αντικατασταθεί η λέξη με μια Φλαμανδική,

00:03:47.059 --> 00:03:50.012
καλώ τον συνεργάτη μεταφραστή

00:03:50.012 --> 00:03:51.036
να αναζητήσει μια εναλλακτική λέξη

00:03:51.036 --> 00:03:53.084
που να είναι αποδεκτή κι απ' τους δυο μας.

00:03:53.084 --> 00:03:55.087
Θα ήθελα να κλείσω με λίγα λόγια

00:03:55.087 --> 00:03:57.047
γι' αυτά που προσπαθώ να θυμάμαι

00:03:57.047 --> 00:03:59.091
όταν διορθώνω ή μεταφράζω στα ολλανδικά.

00:03:59.091 --> 00:04:03.015
Πρώτα απ' όλα, έχω στο μυαλό μου το κοινό.

00:04:03.015 --> 00:04:05.087
Γράφω για ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές.

00:04:05.087 --> 00:04:08.036
Μπορώ να προσπαθήσω να μπω στη θέση τους

00:04:08.036 --> 00:04:10.028
και ν' αποφύγω λέξεις ή εκφράσεις

00:04:10.028 --> 00:04:12.004
που ξέρω πως προκαλούν σύγχυση.

00:04:12.004 --> 00:04:15.028
Έπειτα, έχω στο μυαλό μου τον συνεργάτη μεταφραστή,

00:04:15.028 --> 00:04:17.016
ειδικά όταν διορθώνω.

00:04:17.016 --> 00:04:18.087
Σε μια από τις πρώτες διορθώσεις μου,

00:04:18.087 --> 00:04:21.072
έκανα το λάθος να χαρακτηρίσω μια μετάφραση ως διορθωμένη

00:04:21.072 --> 00:04:24.043
χωρίς να έχω επικοινωνήσει με τον συνεργάτη μου.

00:04:24.043 --> 00:04:27.007
Στο κάτω-κάτω σκέφτηκα πως είχα

00:04:27.007 --> 00:04:29.068
διορθώσει μόνο κάποια προφανή λάθη.

00:04:29.068 --> 00:04:32.072
Από τότε, επικοινωνώ πάντα με τον μεταφραστή

00:04:32.072 --> 00:04:34.004
και τον καλώ να μου γνωστοποιήσει

00:04:34.004 --> 00:04:35.008
εάν συμφωνεί με τις προτάσεις μου.

00:04:35.008 --> 00:04:39.031
Τρίτον, έχω στο μυαλό μου πως μεταφράζω για το TED

00:04:39.031 --> 00:04:40.072
προκειμένου να βοηθήσω στην εξάπλωση

00:04:40.072 --> 00:04:43.000
των ενδιαφερουσών ιδεών των ομιλητών.

00:04:43.000 --> 00:04:45.027
Δεν έχει να κάνει με τη νίκη σε συζητήσεις

00:04:45.027 --> 00:04:46.036
με άλλους μεταφραστές,

00:04:46.036 --> 00:04:48.075
έχει να κάνει με τη συνεργασία

00:04:48.075 --> 00:04:50.006
ώστε να δοθεί πρόσβαση στο TED

00:04:50.006 --> 00:04:52.095
σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό.

00:04:52.095 --> 00:04:56.051
Πέρυσι, ένας μεταφραστής από την Ολλανδία

00:04:56.051 --> 00:04:58.056
με ρώτησε εάν πιστεύω πως θα 'πρεπε

00:04:58.056 --> 00:05:00.043
να έχουμε διαφορετικές μεταφράσεις

00:05:00.043 --> 00:05:02.092
για τα ολλανδικά, από την Ολλανδία κι από το Βέλγιο.

00:05:02.092 --> 00:05:04.092
Του είπα πως αυτό για μένα

00:05:04.092 --> 00:05:06.039
δεν έχει νόημα,

00:05:06.039 --> 00:05:08.006
αφού θα διπλασίαζε τον κόπο

00:05:08.006 --> 00:05:10.031
της διάδοσης των ιδεών.

00:05:10.031 --> 00:05:12.048
Αυτό με ώθησε να γίνω καλύτερη

00:05:12.048 --> 00:05:15.019
στην ανεύρεση κοινού γλωσσικού εδάφους μεταξύ των περιοχών.

00:05:15.019 --> 00:05:17.036
Τέλος, μπορώ να σας πω

00:05:17.036 --> 00:05:19.019
πως το να μεταφράζω για το TED ήταν

00:05:19.019 --> 00:05:21.006
μια εξαιρετικά πολύτιμη εμπειρία για μένα.

00:05:21.006 --> 00:05:23.075
Γι' αυτό οι τελικές σκέψεις μου είναι

00:05:23.075 --> 00:05:25.027
για τους συναδέρφους μεταφραστές του TED.

00:05:25.027 --> 00:05:27.043
Θα ήθελα να φτιάξω

00:05:27.043 --> 00:05:29.043
ένα είδος γραφικής παράστασης, αλά Χάνς Ρόσλινγκ,

00:05:29.043 --> 00:05:30.083
αλλά θα πρέπει ν' αρκεστείτε

00:05:30.083 --> 00:05:32.012
με ένα Worlde

00:05:32.012 --> 00:05:33.083
στο οποίο το μέγεθος των ονομάτων

00:05:33.083 --> 00:05:36.008
αντιπροσωπεύει τις φορές που συνεργάστηκα μαζί τους.

00:05:36.008 --> 00:05:40.051
Εύχομαι σε όλους το εργαστήριο να είναι εξαιρετικό

00:05:40.051 --> 99:59:59.999
και να έχετε ένα συναρπαστικό TED Global 2011.