1
00:00:01,008 --> 00:00:06,032
Έχει μεταφράσει κανείς από εσάς την ομιλία της Έριν Μακίν; Για όσους δεν την γνωρίζουν, να ένα μικρό απόσπασμα.

2
00:00:06,032 --> 00:00:10,016
Η λέξη «λεξικογραφικός» έχει το ίδιο μέτρο με την λέξη «διπλοδακτυλικός»

3
00:00:10,016 --> 00:00:12,035
Είδατε; Είναι μια αστεία λέξη να τη λέει κανείς, κι εμένα μου δίνεται η ευκαιρία να τη λέω συχνά.

4
00:00:12,035 --> 00:00:17,007
Θα πρόσθετα σ' αυτό: «διπλοδακτυλικός» είναι μια αστεία λέξη προς μετάφραση.

5
00:00:17,007 --> 00:00:21,032
Στα ολλανδικά, χρησιμοποίησα το "τσίμπι-τσίμπι" όπως στο...

6
00:00:21,032 --> 00:00:24,000
"Τσίμπι-τσίμπι, Τόλη, έχασα βελόνι,

7
00:00:24,000 --> 00:00:27,023
ψάχνω να το βρω, χάθηκα κι εγώ!"

8
00:00:27,023 --> 00:00:30,087
Ευτυχώς, αυτό το παιδικό τραγουδάκι είναι γνωστό

9
00:00:30,087 --> 00:00:33,064
και στις δύο σημαντικές περιοχές όπου ομιλείται η ολλανδική.

10
00:00:33,064 --> 00:00:37,006
Τα ολλανδικά είναι η μητρική γλώσσα 23 εκατομμυρίων ανθρώπων,

11
00:00:37,006 --> 00:00:40,028
από τους οποίους τα 16 εκατομμύρια ζουν στην Ολλανδία,

12
00:00:40,028 --> 00:00:44,071
6 εκατομμύρια στο βόρειο τμήμα του Βελγίου, γνωστό και ως Φλάνδρα,

13
00:00:44,071 --> 00:00:48,047
και 400.000 στο Σουρινάμ, στη Νότια Αμερική.

14
00:00:48,047 --> 00:00:51,084
Έχουμε μια επίσημη "Ολλανδική Γλωσσική Ένωση".

15
00:00:51,084 --> 00:00:53,092
Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα;

16
00:00:53,092 --> 00:00:57,002
Τα ολλανδικά από την Ολλανδία και τα ολλανδικά από τη Φλάνδρα

17
00:00:57,002 --> 00:00:58,088
ακούγονται πολύ διαφορετικά.

18
00:00:58,088 --> 00:01:01,067
Εάν συναντήσετε τον Γιόχαν Γκράιφ το πρωί,

19
00:01:01,067 --> 00:01:06,007
κι αν είστε τυχεροί, θα σας πει "Καλημέρα".

20
00:01:06,007 --> 00:01:09,015
Η Κιμ Κλίστερς θα σας πει "Καλημέρα".

21
00:01:09,015 --> 00:01:12,028
Αυτό φυσικά είναι άσχετο με τον υποτιτλισμό.

22
00:01:12,028 --> 00:01:15,056
Για άλλη μια φορά λοιπόν, πού είναι το πρόβλημα;

23
00:01:15,056 --> 00:01:18,012
Χρησιμοποιούμε επίσης διαφορετικές λέξεις.

24
00:01:18,012 --> 00:01:20,087
Ένας Ολλανδός αυτό το ονομάζει "καμπάνα".

25
00:01:20,087 --> 00:01:23,076
Στην Φλάνδρα το λέμε "σήμαντρο".

26
00:01:23,076 --> 00:01:28,056
Τέλος, κάθε ομάδα έχει τους δικούς τους "τυπικούς δισταγμούς",

27
00:01:28,056 --> 00:01:30,092
ή παρεκκλίσεις από τα ολλανδικά

28
00:01:30,092 --> 00:01:33,079
που συναντώνται περισσότερο στη μια ή την άλλη περιοχή.

29
00:01:33,079 --> 00:01:37,071
Με το πέρασμα του χρόνου οι Ολλανδοί έχουν χάσει την ευαισθησία τους

30
00:01:37,071 --> 00:01:39,051
για το φύλο των ολλανδικών ουσιαστικών.

31
00:01:39,051 --> 00:01:42,084
Έτσι μόνον ένας Ολλανδός μπορεί ν' αναρωτηθεί

32
00:01:42,084 --> 00:01:45,004
αν η αγελάδα είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού

33
00:01:45,004 --> 00:01:47,079
... ή έτσι τουλάχιστον λέμε πειραχτικά στην Φλάνδρα.

34
00:01:47,079 --> 00:01:51,071
Στο Βέλγιο από την άλλη, είτε μας αρέσει είτε όχι,

35
00:01:51,071 --> 00:01:55,092
η γλώσσα μας έχει επηρεαστεί από τους γαλλόφωνους συμπατριώτες μας,

36
00:01:55,092 --> 00:01:59,092
κάτι που οδηγεί μερικές φορές σε δύσκολες λεκτικές κατασκευές, δανεισμένες από τη γαλλική.

37
00:01:59,092 --> 00:02:02,076
Να λοιπόν το πρόβλημα:

38
00:02:02,076 --> 00:02:04,076
Αν ένας διορθωτής από την Ολλανδία

39
00:02:04,076 --> 00:02:07,031
διορθώσει τη δουλειά ενός συναδέρφου από το Βέλγιο,

40
00:02:07,031 --> 00:02:10,000
μπορεί να δει ένα κείμενο το οποίο ο ίδιος

41
00:02:10,000 --> 00:02:12,008
δεν θα το έγραφε ποτέ κατ' αυτόν τον τρόπο,

42
00:02:12,008 --> 00:02:13,071
και τούμπαλιν.

43
00:02:13,071 --> 00:02:15,071
Εάν πιάσει να το διορθώσει,

44
00:02:15,071 --> 00:02:17,084
πριν καλά-καλά το καταλάβει, θα βρεθεί

45
00:02:17,084 --> 00:02:19,063
σε μια ατελείωτη συζήτηση, συμφωνώ-διαφωνώ.

46
00:02:19,063 --> 00:02:22,008
Μου συνέβη τις πρώτες ημέρες μου στο TED.

47
00:02:22,008 --> 00:02:26,056
Ομολογώ πως στην πρώτη μου μετάφραση,

48
00:02:26,056 --> 00:02:29,084
βεβαιώθηκα πως ζήτησα έναν μεταφραστή από τη χώρα μου

49
00:02:29,084 --> 00:02:32,063
να διορθώσει, επειδή ένιωθα άβολα

50
00:02:32,063 --> 00:02:34,063
με κάποιον διορθωτή της "άλλης πλευράς".

51
00:02:34,063 --> 00:02:37,012
Σύντομα έμαθα ότι αν επιμείνουμε

52
00:02:37,012 --> 00:02:39,031
σε έναν περιορισμένο αριθμό βασικών κανόνων,

53
00:02:39,031 --> 00:02:42,019
μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία.

54
00:02:42,019 --> 00:02:45,052
Αυτό θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας.

55
00:02:45,052 --> 00:02:49,024
Ο καλύτερος τρόπος να σταματήσουμε τις συζητήσεις για το ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του,

56
00:02:49,024 --> 00:02:51,071
είναι να συμφωνήσουμε στα πρότυπα που χρησιμοποιούμε.

57
00:02:51,071 --> 00:02:53,091
Για τα ολλανδικά, είναι αρκετά απλό.

58
00:02:53,091 --> 00:02:56,075
Ο επίσημος Θησαυρός, το βασικό λεξικό

59
00:02:56,075 --> 00:03:00,052
και η βασική γραμματική είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο.

60
00:03:00,052 --> 00:03:03,004
Και τα τρία χρησιμοποιούνται ευρέως και είναι αποδεκτά

61
00:03:03,004 --> 00:03:05,008
στην Ολλανδία και το Βέλγιο.

62
00:03:05,008 --> 00:03:07,004
Εάν υποδείξεις από την αρχή

63
00:03:07,004 --> 00:03:09,063
πως θα χρησιμοποιήσεις αυτά ως πρότυπα,

64
00:03:09,063 --> 00:03:12,004
μπορείς ν' αποφύγεις την ένταση και τις συζητήσεις.

65
00:03:12,004 --> 00:03:14,047
Ακόμη κι αν μια λέξη "υπάρχει",

66
00:03:14,047 --> 00:03:16,091
μπορεί να είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη σε μια από τις δύο περιφέρειες.

67
00:03:16,091 --> 00:03:19,047
Πάρτε για παράδειγμα την "καμπάνα".

68
00:03:19,047 --> 00:03:22,003
Είναι μια λέξη που ένας Βέλγος σχεδόν δεν χρησιμοποιεί ποτέ,

69
00:03:22,003 --> 00:03:24,075
αλλά από την άλλη δεν είναι δύσκολα κατανοητή

70
00:03:24,075 --> 00:03:27,015
- ειδικά εκτός συγκεκριμένου νοήματος,

71
00:03:27,015 --> 00:03:29,047
όπως συμβαίνει στις ομιλίες του TED.

72
00:03:29,047 --> 00:03:31,084
Δεν υπάρχει λόγος ν' αντικατασταθεί

73
00:03:31,084 --> 00:03:34,028
με έναν όρο που κανένας Ολλανδός δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ.

74
00:03:34,028 --> 00:03:36,028
Προτιμώ να την αντιμετωπίσω

75
00:03:36,028 --> 00:03:38,004
σαν μια "λέξη που αξίζει να διαδοθεί".

76
00:03:38,004 --> 00:03:41,024
Φυσικά εάν η ασυνήθιστη λέξη είναι δύσκολη

77
00:03:41,024 --> 00:03:43,052
στην κατανόησή της, το πράγμα αλλάζει.

78
00:03:43,052 --> 00:03:44,071
Έπειτα,

79
00:03:44,071 --> 00:03:47,059
αντί ν' αντικατασταθεί η λέξη με μια Φλαμανδική,

80
00:03:47,059 --> 00:03:50,012
καλώ τον συνεργάτη μεταφραστή

81
00:03:50,012 --> 00:03:51,036
να αναζητήσει μια εναλλακτική λέξη

82
00:03:51,036 --> 00:03:53,084
που να είναι αποδεκτή κι απ' τους δυο μας.

83
00:03:53,084 --> 00:03:55,087
Θα ήθελα να κλείσω με λίγα λόγια

84
00:03:55,087 --> 00:03:57,047
γι' αυτά που προσπαθώ να θυμάμαι

85
00:03:57,047 --> 00:03:59,091
όταν διορθώνω ή μεταφράζω στα ολλανδικά.

86
00:03:59,091 --> 00:04:03,015
Πρώτα απ' όλα, έχω στο μυαλό μου το κοινό.

87
00:04:03,015 --> 00:04:05,087
Γράφω για ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές.

88
00:04:05,087 --> 00:04:08,036
Μπορώ να προσπαθήσω να μπω στη θέση τους

89
00:04:08,036 --> 00:04:10,028
και ν' αποφύγω λέξεις ή εκφράσεις

90
00:04:10,028 --> 00:04:12,004
που ξέρω πως προκαλούν σύγχυση.

91
00:04:12,004 --> 00:04:15,028
Έπειτα, έχω στο μυαλό μου τον συνεργάτη μεταφραστή,

92
00:04:15,028 --> 00:04:17,016
ειδικά όταν διορθώνω.

93
00:04:17,016 --> 00:04:18,087
Σε μια από τις πρώτες διορθώσεις μου,

94
00:04:18,087 --> 00:04:21,072
έκανα το λάθος να χαρακτηρίσω μια μετάφραση ως διορθωμένη

95
00:04:21,072 --> 00:04:24,043
χωρίς να έχω επικοινωνήσει με τον συνεργάτη μου.

96
00:04:24,043 --> 00:04:27,007
Στο κάτω-κάτω σκέφτηκα πως είχα

97
00:04:27,007 --> 00:04:29,068
διορθώσει μόνο κάποια προφανή λάθη.

98
00:04:29,068 --> 00:04:32,072
Από τότε, επικοινωνώ πάντα με τον μεταφραστή

99
00:04:32,072 --> 00:04:34,004
και τον καλώ να μου γνωστοποιήσει

100
00:04:34,004 --> 00:04:35,008
εάν συμφωνεί με τις προτάσεις μου.

101
00:04:35,008 --> 00:04:39,031
Τρίτον, έχω στο μυαλό μου πως μεταφράζω για το TED

102
00:04:39,031 --> 00:04:40,072
προκειμένου να βοηθήσω στην εξάπλωση

103
00:04:40,072 --> 00:04:43,000
των ενδιαφερουσών ιδεών των ομιλητών.

104
00:04:43,000 --> 00:04:45,027
Δεν έχει να κάνει με τη νίκη σε συζητήσεις

105
00:04:45,027 --> 00:04:46,036
με άλλους μεταφραστές,

106
00:04:46,036 --> 00:04:48,075
έχει να κάνει με τη συνεργασία

107
00:04:48,075 --> 00:04:50,006
ώστε να δοθεί πρόσβαση στο TED

108
00:04:50,006 --> 00:04:52,095
σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό.

109
00:04:52,095 --> 00:04:56,051
Πέρυσι, ένας μεταφραστής από την Ολλανδία

110
00:04:56,051 --> 00:04:58,056
με ρώτησε εάν πιστεύω πως θα 'πρεπε

111
00:04:58,056 --> 00:05:00,043
να έχουμε διαφορετικές μεταφράσεις

112
00:05:00,043 --> 00:05:02,092
για τα ολλανδικά, από την Ολλανδία κι από το Βέλγιο.

113
00:05:02,092 --> 00:05:04,092
Του είπα πως αυτό για μένα

114
00:05:04,092 --> 00:05:06,039
δεν έχει νόημα,

115
00:05:06,039 --> 00:05:08,006
αφού θα διπλασίαζε τον κόπο

116
00:05:08,006 --> 00:05:10,031
της διάδοσης των ιδεών.

117
00:05:10,031 --> 00:05:12,048
Αυτό με ώθησε να γίνω καλύτερη

118
00:05:12,048 --> 00:05:15,019
στην ανεύρεση κοινού γλωσσικού εδάφους μεταξύ των περιοχών.

119
00:05:15,019 --> 00:05:17,036
Τέλος, μπορώ να σας πω

120
00:05:17,036 --> 00:05:19,019
πως το να μεταφράζω για το TED ήταν

121
00:05:19,019 --> 00:05:21,006
μια εξαιρετικά πολύτιμη εμπειρία για μένα.

122
00:05:21,006 --> 00:05:23,075
Γι' αυτό οι τελικές σκέψεις μου είναι

123
00:05:23,075 --> 00:05:25,027
για τους συναδέρφους μεταφραστές του TED.

124
00:05:25,027 --> 00:05:27,043
Θα ήθελα να φτιάξω

125
00:05:27,043 --> 00:05:29,043
ένα είδος γραφικής παράστασης, αλά Χάνς Ρόσλινγκ,

126
00:05:29,043 --> 00:05:30,083
αλλά θα πρέπει ν' αρκεστείτε

127
00:05:30,083 --> 00:05:32,012
με ένα Worlde

128
00:05:32,012 --> 00:05:33,083
στο οποίο το μέγεθος των ονομάτων

129
00:05:33,083 --> 00:05:36,008
αντιπροσωπεύει τις φορές που συνεργάστηκα μαζί τους.

130
00:05:36,008 --> 00:05:40,051
Εύχομαι σε όλους το εργαστήριο να είναι εξαιρετικό

131
00:05:40,051 --> 99:59:59,999
και να έχετε ένα συναρπαστικό TED Global 2011.