0:00:01.008,0:00:06.032
Έχει μεταφράσει κανείς από εσάς την ομιλία της Έριν Μακίν; Για όσους δεν την γνωρίζουν, να ένα μικρό απόσπασμα.

0:00:06.032,0:00:10.016
Η λέξη «λεξικογραφικός» έχει το ίδιο μέτρο με την λέξη «διπλοδακτυλικός»

0:00:10.016,0:00:12.035
Είδατε; Είναι μια αστεία λέξη να τη λέει κανείς, κι εμένα μου δίνεται η ευκαιρία να τη λέω συχνά.

0:00:12.035,0:00:17.007
Θα πρόσθετα σ' αυτό: «διπλοδακτυλικός» είναι μια αστεία λέξη προς μετάφραση.

0:00:17.007,0:00:21.032
Στα ολλανδικά, χρησιμοποίησα το "τσίμπι-τσίμπι" όπως στο...

0:00:21.032,0:00:24.000
"Τσίμπι-τσίμπι, Τόλη, έχασα βελόνι,

0:00:24.000,0:00:27.023
ψάχνω να το βρω, χάθηκα κι εγώ!"

0:00:27.023,0:00:30.087
Ευτυχώς, αυτό το παιδικό τραγουδάκι είναι γνωστό

0:00:30.087,0:00:33.064
και στις δύο σημαντικές περιοχές όπου ομιλείται η ολλανδική.

0:00:33.064,0:00:37.006
Τα ολλανδικά είναι η μητρική γλώσσα 23 εκατομμυρίων ανθρώπων,

0:00:37.006,0:00:40.028
από τους οποίους τα 16 εκατομμύρια ζουν στην Ολλανδία,

0:00:40.028,0:00:44.071
6 εκατομμύρια στο βόρειο τμήμα του Βελγίου, γνωστό και ως Φλάνδρα,

0:00:44.071,0:00:48.047
και 400.000 στο Σουρινάμ, στη Νότια Αμερική.

0:00:48.047,0:00:51.084
Έχουμε μια επίσημη "Ολλανδική Γλωσσική Ένωση".

0:00:51.084,0:00:53.092
Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα;

0:00:53.092,0:00:57.002
Τα ολλανδικά από την Ολλανδία και τα ολλανδικά από τη Φλάνδρα

0:00:57.002,0:00:58.088
ακούγονται πολύ διαφορετικά.

0:00:58.088,0:01:01.067
Εάν συναντήσετε τον Γιόχαν Γκράιφ το πρωί,

0:01:01.067,0:01:06.007
κι αν είστε τυχεροί, θα σας πει "Καλημέρα".

0:01:06.007,0:01:09.015
Η Κιμ Κλίστερς θα σας πει "Καλημέρα".

0:01:09.015,0:01:12.028
Αυτό φυσικά είναι άσχετο με τον υποτιτλισμό.

0:01:12.028,0:01:15.056
Για άλλη μια φορά λοιπόν, πού είναι το πρόβλημα;

0:01:15.056,0:01:18.012
Χρησιμοποιούμε επίσης διαφορετικές λέξεις.

0:01:18.012,0:01:20.087
Ένας Ολλανδός αυτό το ονομάζει "καμπάνα".

0:01:20.087,0:01:23.076
Στην Φλάνδρα το λέμε "σήμαντρο".

0:01:23.076,0:01:28.056
Τέλος, κάθε ομάδα έχει τους δικούς τους "τυπικούς δισταγμούς",

0:01:28.056,0:01:30.092
ή παρεκκλίσεις από τα ολλανδικά

0:01:30.092,0:01:33.079
που συναντώνται περισσότερο στη μια ή την άλλη περιοχή.

0:01:33.079,0:01:37.071
Με το πέρασμα του χρόνου οι Ολλανδοί έχουν χάσει την ευαισθησία τους

0:01:37.071,0:01:39.051
για το φύλο των ολλανδικών ουσιαστικών.

0:01:39.051,0:01:42.084
Έτσι μόνον ένας Ολλανδός μπορεί ν' αναρωτηθεί

0:01:42.084,0:01:45.004
αν η αγελάδα είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού

0:01:45.004,0:01:47.079
... ή έτσι τουλάχιστον λέμε πειραχτικά στην Φλάνδρα.

0:01:47.079,0:01:51.071
Στο Βέλγιο από την άλλη, είτε μας αρέσει είτε όχι,

0:01:51.071,0:01:55.092
η γλώσσα μας έχει επηρεαστεί από τους γαλλόφωνους συμπατριώτες μας,

0:01:55.092,0:01:59.092
κάτι που οδηγεί μερικές φορές σε δύσκολες λεκτικές κατασκευές, δανεισμένες από τη γαλλική.

0:01:59.092,0:02:02.076
Να λοιπόν το πρόβλημα:

0:02:02.076,0:02:04.076
Αν ένας διορθωτής από την Ολλανδία

0:02:04.076,0:02:07.031
διορθώσει τη δουλειά ενός συναδέρφου από το Βέλγιο,

0:02:07.031,0:02:10.000
μπορεί να δει ένα κείμενο το οποίο ο ίδιος

0:02:10.000,0:02:12.008
δεν θα το έγραφε ποτέ κατ' αυτόν τον τρόπο,

0:02:12.008,0:02:13.071
και τούμπαλιν.

0:02:13.071,0:02:15.071
Εάν πιάσει να το διορθώσει,

0:02:15.071,0:02:17.084
πριν καλά-καλά το καταλάβει, θα βρεθεί

0:02:17.084,0:02:19.063
σε μια ατελείωτη συζήτηση, συμφωνώ-διαφωνώ.

0:02:19.063,0:02:22.008
Μου συνέβη τις πρώτες ημέρες μου στο TED.

0:02:22.008,0:02:26.056
Ομολογώ πως στην πρώτη μου μετάφραση,

0:02:26.056,0:02:29.084
βεβαιώθηκα πως ζήτησα έναν μεταφραστή από τη χώρα μου

0:02:29.084,0:02:32.063
να διορθώσει, επειδή ένιωθα άβολα

0:02:32.063,0:02:34.063
με κάποιον διορθωτή της "άλλης πλευράς".

0:02:34.063,0:02:37.012
Σύντομα έμαθα ότι αν επιμείνουμε

0:02:37.012,0:02:39.031
σε έναν περιορισμένο αριθμό βασικών κανόνων,

0:02:39.031,0:02:42.019
μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία.

0:02:42.019,0:02:45.052
Αυτό θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας.

0:02:45.052,0:02:49.024
Ο καλύτερος τρόπος να σταματήσουμε τις συζητήσεις για το ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του,

0:02:49.024,0:02:51.071
είναι να συμφωνήσουμε στα πρότυπα που χρησιμοποιούμε.

0:02:51.071,0:02:53.091
Για τα ολλανδικά, είναι αρκετά απλό.

0:02:53.091,0:02:56.075
Ο επίσημος Θησαυρός, το βασικό λεξικό

0:02:56.075,0:03:00.052
και η βασική γραμματική είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο.

0:03:00.052,0:03:03.004
Και τα τρία χρησιμοποιούνται ευρέως και είναι αποδεκτά

0:03:03.004,0:03:05.008
στην Ολλανδία και το Βέλγιο.

0:03:05.008,0:03:07.004
Εάν υποδείξεις από την αρχή

0:03:07.004,0:03:09.063
πως θα χρησιμοποιήσεις αυτά ως πρότυπα,

0:03:09.063,0:03:12.004
μπορείς ν' αποφύγεις την ένταση και τις συζητήσεις.

0:03:12.004,0:03:14.047
Ακόμη κι αν μια λέξη "υπάρχει",

0:03:14.047,0:03:16.091
μπορεί να είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη σε μια από τις δύο περιφέρειες.

0:03:16.091,0:03:19.047
Πάρτε για παράδειγμα την "καμπάνα".

0:03:19.047,0:03:22.003
Είναι μια λέξη που ένας Βέλγος σχεδόν δεν χρησιμοποιεί ποτέ,

0:03:22.003,0:03:24.075
αλλά από την άλλη δεν είναι δύσκολα κατανοητή

0:03:24.075,0:03:27.015
- ειδικά εκτός συγκεκριμένου νοήματος,

0:03:27.015,0:03:29.047
όπως συμβαίνει στις ομιλίες του TED.

0:03:29.047,0:03:31.084
Δεν υπάρχει λόγος ν' αντικατασταθεί

0:03:31.084,0:03:34.028
με έναν όρο που κανένας Ολλανδός δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ.

0:03:34.028,0:03:36.028
Προτιμώ να την αντιμετωπίσω

0:03:36.028,0:03:38.004
σαν μια "λέξη που αξίζει να διαδοθεί".

0:03:38.004,0:03:41.024
Φυσικά εάν η ασυνήθιστη λέξη είναι δύσκολη

0:03:41.024,0:03:43.052
στην κατανόησή της, το πράγμα αλλάζει.

0:03:43.052,0:03:44.071
Έπειτα,

0:03:44.071,0:03:47.059
αντί ν' αντικατασταθεί η λέξη με μια Φλαμανδική,

0:03:47.059,0:03:50.012
καλώ τον συνεργάτη μεταφραστή

0:03:50.012,0:03:51.036
να αναζητήσει μια εναλλακτική λέξη

0:03:51.036,0:03:53.084
που να είναι αποδεκτή κι απ' τους δυο μας.

0:03:53.084,0:03:55.087
Θα ήθελα να κλείσω με λίγα λόγια

0:03:55.087,0:03:57.047
γι' αυτά που προσπαθώ να θυμάμαι

0:03:57.047,0:03:59.091
όταν διορθώνω ή μεταφράζω στα ολλανδικά.

0:03:59.091,0:04:03.015
Πρώτα απ' όλα, έχω στο μυαλό μου το κοινό.

0:04:03.015,0:04:05.087
Γράφω για ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές.

0:04:05.087,0:04:08.036
Μπορώ να προσπαθήσω να μπω στη θέση τους

0:04:08.036,0:04:10.028
και ν' αποφύγω λέξεις ή εκφράσεις

0:04:10.028,0:04:12.004
που ξέρω πως προκαλούν σύγχυση.

0:04:12.004,0:04:15.028
Έπειτα, έχω στο μυαλό μου τον συνεργάτη μεταφραστή,

0:04:15.028,0:04:17.016
ειδικά όταν διορθώνω.

0:04:17.016,0:04:18.087
Σε μια από τις πρώτες διορθώσεις μου,

0:04:18.087,0:04:21.072
έκανα το λάθος να χαρακτηρίσω μια μετάφραση ως διορθωμένη

0:04:21.072,0:04:24.043
χωρίς να έχω επικοινωνήσει με τον συνεργάτη μου.

0:04:24.043,0:04:27.007
Στο κάτω-κάτω σκέφτηκα πως είχα

0:04:27.007,0:04:29.068
διορθώσει μόνο κάποια προφανή λάθη.

0:04:29.068,0:04:32.072
Από τότε, επικοινωνώ πάντα με τον μεταφραστή

0:04:32.072,0:04:34.004
και τον καλώ να μου γνωστοποιήσει

0:04:34.004,0:04:35.008
εάν συμφωνεί με τις προτάσεις μου.

0:04:35.008,0:04:39.031
Τρίτον, έχω στο μυαλό μου πως μεταφράζω για το TED

0:04:39.031,0:04:40.072
προκειμένου να βοηθήσω στην εξάπλωση

0:04:40.072,0:04:43.000
των ενδιαφερουσών ιδεών των ομιλητών.

0:04:43.000,0:04:45.027
Δεν έχει να κάνει με τη νίκη σε συζητήσεις

0:04:45.027,0:04:46.036
με άλλους μεταφραστές,

0:04:46.036,0:04:48.075
έχει να κάνει με τη συνεργασία

0:04:48.075,0:04:50.006
ώστε να δοθεί πρόσβαση στο TED

0:04:50.006,0:04:52.095
σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό.

0:04:52.095,0:04:56.051
Πέρυσι, ένας μεταφραστής από την Ολλανδία

0:04:56.051,0:04:58.056
με ρώτησε εάν πιστεύω πως θα 'πρεπε

0:04:58.056,0:05:00.043
να έχουμε διαφορετικές μεταφράσεις

0:05:00.043,0:05:02.092
για τα ολλανδικά, από την Ολλανδία κι από το Βέλγιο.

0:05:02.092,0:05:04.092
Του είπα πως αυτό για μένα

0:05:04.092,0:05:06.039
δεν έχει νόημα,

0:05:06.039,0:05:08.006
αφού θα διπλασίαζε τον κόπο

0:05:08.006,0:05:10.031
της διάδοσης των ιδεών.

0:05:10.031,0:05:12.048
Αυτό με ώθησε να γίνω καλύτερη

0:05:12.048,0:05:15.019
στην ανεύρεση κοινού γλωσσικού εδάφους μεταξύ των περιοχών.

0:05:15.019,0:05:17.036
Τέλος, μπορώ να σας πω

0:05:17.036,0:05:19.019
πως το να μεταφράζω για το TED ήταν

0:05:19.019,0:05:21.006
μια εξαιρετικά πολύτιμη εμπειρία για μένα.

0:05:21.006,0:05:23.075
Γι' αυτό οι τελικές σκέψεις μου είναι

0:05:23.075,0:05:25.027
για τους συναδέρφους μεταφραστές του TED.

0:05:25.027,0:05:27.043
Θα ήθελα να φτιάξω

0:05:27.043,0:05:29.043
ένα είδος γραφικής παράστασης, αλά Χάνς Ρόσλινγκ,

0:05:29.043,0:05:30.083
αλλά θα πρέπει ν' αρκεστείτε

0:05:30.083,0:05:32.012
με ένα Worlde

0:05:32.012,0:05:33.083
στο οποίο το μέγεθος των ονομάτων

0:05:33.083,0:05:36.008
αντιπροσωπεύει τις φορές που συνεργάστηκα μαζί τους.

0:05:36.008,0:05:40.051
Εύχομαι σε όλους το εργαστήριο να είναι εξαιρετικό

0:05:40.051,9:59:59.000
και να έχετε ένα συναρπαστικό TED Global 2011.