0:00:01.123,0:00:05.872
Trái đất đã 4,6 tỷ năm tuổi

0:00:05.896,0:00:10.597
nhưng đời người thường chỉ[br]kéo dài dưới 100 năm.

0:00:11.191,0:00:14.508
Vậy sao lại phải quan tâm đến [br]lịch sử hành tinh này

0:00:14.532,0:00:20.389
khi quá khứ xa vời có vẻ không[br]quan trọng gì tới đời sống nhật tại?

0:00:20.849,0:00:22.967
Thì theo như những gì chúng ta biết,

0:00:22.991,0:00:26.226
Trái đất là hành tinh duy nhất[br]trong hệ mặt trời

0:00:26.250,0:00:28.759
được biết đến là hành tinh[br]đã khơi mào sự sống,

0:00:28.783,0:00:34.182
và là hệ thống duy nhất có thể cung cấp[br]hỗ trợ sự sống cho con người.

0:00:34.763,0:00:36.016
Vậy tại sao là Trái Đất?

0:00:36.731,0:00:40.109
Chúng ta biết Trái đất là duy nhất[br]vì nó có kiến tạo mảng,

0:00:40.133,0:00:41.686
có nước lỏng trên bề mặt

0:00:41.710,0:00:43.987
và có khí quyển giàu ôxy.

0:00:44.457,0:00:46.775
Nhưng điều này không phải[br]lúc nào cũng đúng,

0:00:46.799,0:00:51.640
ta biết được là nhờ những cổ thạch[br]đã lưu lại các thời khắc then chốt

0:00:51.664,0:00:54.474
trong quá trình tiến hóa hành tinh[br]của Trái đất.

0:00:55.653,0:00:58.636
Và một trong những nơi tốt nhất[br]để quan sát những cổ thạch đó

0:00:58.660,0:01:02.133
là vùng Pilbara thuộc Tây Úc.

0:01:03.494,0:01:07.994
Đá nơi đây có niên đại là 3,5 tỷ năm

0:01:08.018,0:01:12.624
và chúng chứa những bằng chứng [br]cổ nhất về sự sống trên hành tinh này.

0:01:13.298,0:01:15.713
Thường khi nghĩ tới thời tiền sử

0:01:15.737,0:01:18.955
chúng ta có thể tưởng tượng ra[br]một con khủng long phiến sừng

0:01:18.979,0:01:22.408
hoặc có thể là một con cá[br]đang bò trên cạn.

0:01:23.012,0:01:25.240
Nhưng thời tiền sử mà tôi đang nói đến

0:01:25.264,0:01:29.189
là sự sống vi mô đơn giản, như vi khuẩn.

0:01:29.745,0:01:33.730
và hoá thạch của chúng thường được[br]lưu giữ trên các cấu trúc đá chia lớp,

0:01:33.754,0:01:35.888
có tên là đá Stromatolite.

0:01:36.515,0:01:41.482
Dạng sống đơn giản này gần như là toàn bộ[br]những gì ta thấy trong di tích hóa thạch

0:01:41.506,0:01:45.637
trong ba tỷ năm đầu tiên[br]của sự sống trên Trái đất.

0:01:46.256,0:01:49.711
Dấu tích loài người chúng ta phát hiện[br]trong di tích hóa thạch

0:01:49.735,0:01:52.243
chỉ cách đây vài trăm nghìn năm trước.

0:01:52.267,0:01:54.232
Từ di tích hóa thạch chúng ta biết

0:01:54.256,0:01:58.306
sự sống của vi khuẩn đã chiếm[br]một chỗ đứng vững chắc

0:01:58.330,0:02:01.706
khoảng 3,5 đến 4 tỷ năm trước.

0:02:02.316,0:02:05.955
Đá có trước thời gian này[br]đều đã bị phá hủy

0:02:05.979,0:02:09.110
hoặc bị biến dạng rất nhiều[br]do kiến tạo mảng.

0:02:09.550,0:02:11.987
Vậy mảnh vẫn còn thiếu của bài toán

0:02:12.011,0:02:16.975
là sự sống trên Trái đất đã bắt đầu[br]chính xác khi nào và bằng cách nào.

0:02:19.086,0:02:22.662
Đây vẫn là phong cảnh[br]núi lửa cổ xưa ở Pilbara.

0:02:23.075,0:02:27.902
Tôi không ngờ nghiên cứu tại đây[br]của chúng tôi lại cung cấp manh mối khác

0:02:27.926,0:02:30.291
cho câu hỏi về nguồn gốc của sự sống đó.

0:02:30.871,0:02:32.981
Trong chuyến đi thực địa đầu tiên tại đây

0:02:33.005,0:02:37.150
để hoàn thành dự án vẽ bản đồ kéo dài[br]nguyên cả tuần,

0:02:37.174,0:02:40.161
tôi đã tình cờ bắt gặp[br]một thứ khá đặc biệt.

0:02:41.026,0:02:44.633
Giờ đây, những gì nhìn có vẻ[br]chỉ là một đống đá cổ nhăn nheo

0:02:44.657,0:02:46.670
lại chính là Stromatolite.

0:02:46.694,0:02:50.821
Và ở giữa đống đá này[br]là một hòn đá nhỏ kỳ lạ

0:02:50.845,0:02:53.523
to cỡ bàn tay của một đứa trẻ.

0:02:54.144,0:02:59.042
Phải sáu tháng sau đó chúng tôi mới[br]nghiên cứu hòn đá này dưới kính hiển vi,

0:02:59.066,0:03:01.682
nhờ cố vấn lúc đó của tôi là Malcom Walter

0:03:01.706,0:03:05.566
đã gợi ý rằng hòn đá này[br]giông giống đá Geyserite.

0:03:06.034,0:03:09.542
Geyserite là một loại đá chỉ hình thành

0:03:09.566,0:03:13.694
bên trong và quanh rìa[br]các hồ suối nước nóng.

0:03:14.165,0:03:17.647
Để bạn hiểu về tầm quan trọng[br]của geyserite,

0:03:17.671,0:03:21.822
tôi sẽ đưa bạn về vài thế kỉ trước.

0:03:23.464,0:03:27.516
Năm 1871, trong một lá thư gửi[br]bạn mình là Joseph Hooker,

0:03:27.540,0:03:29.346
Charles Darwin có đề cập:

0:03:30.183,0:03:33.904
"Sẽ thế nào nếu sự sống bắt đầu[br]trong một cái ao nhỏ ấm áp

0:03:33.928,0:03:36.047
với đủ loại hóa chất

0:03:36.071,0:03:40.343
vẫn sẵn sàng để trải qua[br]những thay đổi phức tạp hơn?"

0:03:40.883,0:03:43.966
Chúng ta biết ao nhỏ ấm áp là gì.[br]Đó chính là "suối nước nóng".

0:03:43.990,0:03:46.320
Trong môi trường này, bạn có nước nóng

0:03:46.344,0:03:49.359
hòa tan khoáng chất[br]từ đá bên dưới.

0:03:50.295,0:03:55.354
Dung dịch này hòa với hợp chất hữu cơ

0:03:55.378,0:03:58.009
và tạo ra một loại nhà máy hóa chất

0:03:58.033,0:04:04.023
mà theo các nhà nghiên cứu, có thể[br]sản xuất ra những cấu trúc tế bào đơn giản

0:04:04.047,0:04:07.339
vốn là những bước đầu tiên đến sự sống.

0:04:07.363,0:04:09.621
Nhưng 100 năm sau bức thư của Darwin,

0:04:09.645,0:04:13.820
người ta đã phát hiện mạch thuỷ nhiệt hay[br]mạch phun nước nóng trong đại dương sâu.

0:04:13.844,0:04:16.153
Và chúng cũng là các nhà máy hóa học.

0:04:16.177,0:04:19.727
Cái này nằm dọc theo vòng cung[br]núi lửa Tonga,

0:04:19.751,0:04:24.252
sâu 1.100m dưới mực nước biển[br]ở Thái Bình Dương.

0:04:25.560,0:04:29.258
Khói đen mà bạn nhìn thấy bốc ra[br]từ các cấu trúc giống như ống khói này

0:04:29.282,0:04:31.099
cũng là chất lỏng giàu khoáng chất,

0:04:31.123,0:04:34.015
vốn dùng để nuôi sống vi khuẩn.

0:04:34.967,0:04:37.235
Và kể từ khi phát hiện ra[br]những mạch phun này,

0:04:37.259,0:04:41.516
kịch bản ưa thích về nguồn gốc của sự sống[br]là trong đại dương.

0:04:42.091,0:04:43.674
Và nó có căn cứ chính đáng:

0:04:45.118,0:04:48.427
mạch biển sâu được biết đến nhiều[br]trong di tích cổ thạch,

0:04:48.451,0:04:51.516
và người ta cho rằng Trái đất sơ khai[br]có một đại dương toàn cầu

0:04:51.540,0:04:54.292
và có rất ít bề mặt đất liền.

0:04:54.316,0:04:59.021
Nên khả năng cho rằng có rất nhiều[br]mạch biển sâu trên Trái đất sơ khai

0:04:59.045,0:05:01.524
rất phù hợp với nguồn gốc sự sống

0:05:01.548,0:05:02.828
trong đại dương.

0:05:04.233,0:05:05.383
Tuy nhiên...

0:05:06.503,0:05:10.657
nghiên cứu của chúng tôi ở Pilbara[br]lại đưa ra và chứng minh

0:05:10.681,0:05:12.943
một quan điểm khác.

0:05:13.590,0:05:19.489
Sau 3 năm, cuối cùng chúng tôi đã có thể[br]khẳng định được, thực ra,

0:05:19.513,0:05:22.891
hòn đá nhỏ của chúng tôi là geyserite.

0:05:22.915,0:05:26.984
Kết luận này không những cho thấy[br]mạch nước nóng đã tồn tại

0:05:27.008,0:05:31.064
trong ngọn núi lửa 3,5 tỉ năm tuổi[br]ở Pilbara của chúng tôi,

0:05:31.088,0:05:37.446
mà nó còn đẩy lùi bằng chứng cho sự sống[br]trên đất liền trong suối nước nóng

0:05:37.470,0:05:39.709
trong di tích địa chất của Trái đất

0:05:39.733,0:05:43.641
về ba tỷ năm.

0:05:44.818,0:05:48.242
Và như vậy, từ góc độ địa chất,

0:05:48.266,0:05:55.116
ao nhỏ ấm áp của Darwin là một ứng cử viên[br]hợp lý cho câu đố về nguồn gốc sự sống.

0:05:57.174,0:06:00.741
Tất nhiên, vẫn còn nhiều tranh cãi về[br]nguồn gốc của sự sống trên Trái đất,

0:06:00.765,0:06:03.223
và nó sẽ luôn như vậy.

0:06:03.247,0:06:05.803
Nhưng rõ ràng nó đã phát triển mạnh mẽ;

0:06:05.827,0:06:07.187
đã được đa dạng hóa,

0:06:07.211,0:06:09.737
và trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.

0:06:09.761,0:06:13.083
Cuối cùng, nó đến thời kỳ[br]của con người,

0:06:13.107,0:06:16.733
một loài đã bắt đầu đặt câu hỏi[br]về sự tồn tại của chính nó

0:06:16.757,0:06:19.619
và sự tồn tại của sự sống nơi khác:

0:06:20.595,0:06:23.732
Liệu có một cộng đồng vũ trụ nào[br]đang chờ kết nối với chúng ta

0:06:23.756,0:06:26.159
hay chúng ta chỉ có một mình?

0:06:26.876,0:06:31.364
Một manh mối cho câu đố này một lần nữa[br]đến từ hồ sơ đá cổ.

0:06:32.316,0:06:34.576
Vào khoảng 2,5 tỷ năm trước,

0:06:34.600,0:06:39.447
có bằng chứng cho thấy vi khuẩn[br]đã bắt đầu sản sinh ôxy,

0:06:39.471,0:06:41.740
hơi giống thực vật ngày nay.

0:06:41.764,0:06:44.235
Các nhà địa chất gọi giai đoạn tiếp theo

0:06:44.259,0:06:46.921
là Sự kiện Ôxy hóa Lớn.

0:06:47.436,0:06:52.094
Nó được hiểu ngầm từ đá[br]được gọi là cấu tạo sắt dải,

0:06:52.118,0:06:57.258
nhiều trong số đó tồn tại dưới[br]dạng những khối đá dày hàng trăm mét

0:06:57.282,0:06:59.443
có thể thấy được trong các hẻm núi

0:06:59.467,0:07:02.837
xẻ dọc Công viên Quốc gia Karijini

0:07:02.861,0:07:04.620
ở Tây Úc.

0:07:05.160,0:07:09.527
Sự xuất hiện ôxy tự do cho phép 2 thay đổi[br]lớn xảy ra trên hành tinh chúng ta.

0:07:09.551,0:07:13.041
Thứ nhất, nó cho phép sự sống[br]phức tạp tiến hoá.

0:07:13.065,0:07:17.015
Như bạn thấy, sự sống cần ôxy[br]để lớn và phức tạp hóa.

0:07:17.730,0:07:20.744
Và nó đã tạo ra tầng ô-zôn[br]đang bảo vệ sự sống hiện nay

0:07:20.768,0:07:24.337
khỏi tác hại của bức xạ[br]tia cực tím mặt trời.

0:07:24.837,0:07:29.798
Và thật bất ngờ, sự sống vi sinh vật[br]lại mở đường cho sự sống phức tạp

0:07:29.822,0:07:33.455
và về cơ bản, đã từ bỏ triều đại[br]ba tỷ năm của nó

0:07:33.479,0:07:34.653
trên hành tinh này.

0:07:35.161,0:07:38.755
Ngày nay, loài người chúng ta đào bới[br]sự sống phức tạp đã hóa thạch

0:07:38.779,0:07:40.241
và đốt chúng làm nhiên liệu.

0:07:41.154,0:07:45.543
Hành động này đang bơm một lượng lớn[br]cacbon điôxit vào khí quyển,

0:07:45.567,0:07:48.018
và giống như các tiền bối[br]vi sinh vật của mình,

0:07:48.042,0:07:51.484
chúng ta đã bắt đầu tạo nên những[br]biến đổi quan trọng cho hành tinh mình.

0:07:52.889,0:07:56.558
Và ảnh hưởng của các biến đổi đó đang[br]được bao trùm bởi sự nóng lên toàn cầu.

0:07:58.793,0:08:03.967
Không may là, bất ngờ lần này[br]có thể là ngày tàn của nhân loại.

0:08:04.420,0:08:08.379
Và vì thế có thể, lý do mà chúng ta[br]chưa liên lạc được với sự sống nơi khác,

0:08:08.403,0:08:10.436
sự sống thông minh nơi khác,

0:08:10.460,0:08:12.543
là vì khi sự sống tiến hóa,

0:08:12.567,0:08:15.314
nó sẽ tự hủy diệt nó nhanh chóng.

0:08:16.153,0:08:18.054
Nếu những hòn đá biết nói,

0:08:18.078,0:08:21.100
tôi ngờ rằng chúng sẽ nói thế này:

0:08:22.345,0:08:25.189
Sự sống trên Trái đất rất quý giá.

0:08:26.697,0:08:31.084
Nó là sản phẩm khoảng bốn tỷ năm

0:08:31.108,0:08:35.812
của sự đồng tiến hóa tinh vi và phức tạp

0:08:35.836,0:08:38.349
giữa sự sống và Trái Đất,

0:08:38.373,0:08:43.657
trong đó con người chỉ đại diện cho[br]mẩu chút xíu cuối cùng của thời gian.

0:08:45.473,0:08:49.741
Bạn có thể sử dụng thông tin này làm[br]hướng dẫn hoặc dự đoán

0:08:49.765,0:08:54.964
hoặc giải thích lý do tại sao chúng ta[br]có vẻ cô đơn trong phần thiên hà này.

0:08:56.629,0:09:00.318
Nhưng hãy dùng nó để đạt được[br]một số quan điểm

0:09:01.166,0:09:05.918
về di sản mà bạn muốn để lại

0:09:05.942,0:09:10.591
trên hành tinh bạn gọi là nhà này.

0:09:12.083,0:09:13.332
Xin cảm ơn.

0:09:13.356,0:09:16.896
(Vỗ tay)