[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.12,0:00:05.87,Default,,0000,0000,0000,,Dünya 4,6 milyar yaşında
Dialogue: 0,0:00:05.90,0:00:10.60,Default,,0000,0000,0000,,ama insan yaşamı genellikle\N100 yıldan daha az sürer.
Dialogue: 0,0:00:11.19,0:00:14.51,Default,,0000,0000,0000,,Peki uzak geçmiş, günlük yaşam ile\Nkarşılaştırıldığında
Dialogue: 0,0:00:14.53,0:00:20.39,Default,,0000,0000,0000,,böylesine alakasız görünürken,\Ngezegenimizin tarihini neden önemseyelim?
Dialogue: 0,0:00:20.85,0:00:22.97,Default,,0000,0000,0000,,Bildiğimiz kadarıyla söyleyebiliriz ki
Dialogue: 0,0:00:22.99,0:00:26.23,Default,,0000,0000,0000,,güneş sistemimizde\Nyaşamın kıvılcımını taşıyan
Dialogue: 0,0:00:26.25,0:00:28.76,Default,,0000,0000,0000,,tek gezegen Dünya'dır
Dialogue: 0,0:00:28.78,0:00:34.18,Default,,0000,0000,0000,,ve insanlar için hayati destek\Nsağlayabilen tek sistemdir.
Dialogue: 0,0:00:34.76,0:00:36.02,Default,,0000,0000,0000,,Peki, neden Dünya?
Dialogue: 0,0:00:36.73,0:00:40.11,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'nın, sahip olduğu levha tektoniği,\Nyüzeyindeki sıvı halindeki su
Dialogue: 0,0:00:40.12,0:00:42.14,Default,,0000,0000,0000,,ve oksijen zengini atmosferiyle
Dialogue: 0,0:00:42.14,0:00:44.42,Default,,0000,0000,0000,,eşsiz olduğunu biliyoruz.
Dialogue: 0,0:00:44.46,0:00:46.78,Default,,0000,0000,0000,,Ama durum, her zaman böyle değildi
Dialogue: 0,0:00:46.80,0:00:51.64,Default,,0000,0000,0000,,ve bunu biliyoruz çünkü antik kayalar\Ndünyanın gezegensel evrimindeki
Dialogue: 0,0:00:51.66,0:00:54.47,Default,,0000,0000,0000,,en önemli anlarını kayıt altına aldı.
Dialogue: 0,0:00:55.65,0:00:58.64,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu antik kayaları gözlemlemek için\Nen iyi yerlerden biri
Dialogue: 0,0:00:58.66,0:01:02.13,Default,,0000,0000,0000,,Batı Avustralya'daki Pilbara'dadır.
Dialogue: 0,0:01:03.49,0:01:07.99,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki kayalar 3,5 milyar yaşında
Dialogue: 0,0:01:08.02,0:01:12.62,Default,,0000,0000,0000,,ve gezegendeki yaşamın en eski\Nkanıtlarından bazılarını barındırıyor.
Dialogue: 0,0:01:13.30,0:01:15.71,Default,,0000,0000,0000,,Yaşamın ilk aşamalarını düşündüğümüzde
Dialogue: 0,0:01:15.74,0:01:18.96,Default,,0000,0000,0000,,genelde bir stegosaurus
Dialogue: 0,0:01:18.98,0:01:22.41,Default,,0000,0000,0000,,ya da sürünerek karaya çıkan\Nbir balık hayal ederiz.
Dialogue: 0,0:01:23.01,0:01:25.24,Default,,0000,0000,0000,,Ama yaşamın ilk aşamaları ile kastettiğim,
Dialogue: 0,0:01:25.26,0:01:29.19,Default,,0000,0000,0000,,bakteri gibi basit, mikroskopik yaşam.
Dialogue: 0,0:01:29.74,0:01:33.73,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunların fosilleri genellikle,\Nstromatolitler denilen
Dialogue: 0,0:01:33.75,0:01:35.89,Default,,0000,0000,0000,,katmanlaşmış kayaç yapılar\Nhalinde korunur.
Dialogue: 0,0:01:36.52,0:01:41.48,Default,,0000,0000,0000,,Bu basit yaşam formu, dünyadaki yaşamın
Dialogue: 0,0:01:41.51,0:01:45.64,Default,,0000,0000,0000,,ilk üç milyar yıllık fosil kayıtlarında\Ngördüğümüz neredeyse tek şeydir.
Dialogue: 0,0:01:46.26,0:01:49.71,Default,,0000,0000,0000,,Bizim türümüzün izleri fosil kayıtlarında\Nsadece birkaç yüz bin yıl
Dialogue: 0,0:01:49.74,0:01:52.24,Default,,0000,0000,0000,,öncesine kadar sürülebiliyor.
Dialogue: 0,0:01:52.27,0:01:54.23,Default,,0000,0000,0000,,Fosil kayıtlarından biliyoruz ki
Dialogue: 0,0:01:54.26,0:01:58.31,Default,,0000,0000,0000,,bakteri yaşamı,\Nyaklaşık 3,5 ile dört milyar yıl önce
Dialogue: 0,0:01:58.33,0:02:01.71,Default,,0000,0000,0000,,kendisine sağlam bir yer edinmişti.
Dialogue: 0,0:02:02.32,0:02:05.96,Default,,0000,0000,0000,,Bundan daha eski kayalar ya yok edilmiş
Dialogue: 0,0:02:05.98,0:02:09.11,Default,,0000,0000,0000,,ya da levha tektoniği nedeniyle\Noldukça hasar görmüştür.
Dialogue: 0,0:02:09.55,0:02:11.99,Default,,0000,0000,0000,,Yani bilmecenin gizemini koruyan parçası
Dialogue: 0,0:02:12.01,0:02:16.98,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'daki yaşamın\Nne zaman ve nasıl başladığıdır.
Dialogue: 0,0:02:19.09,0:02:22.66,Default,,0000,0000,0000,,İşte tekrar, Pilbara'da yer alan\Nantik volkanik tabiat manzarası.
Dialogue: 0,0:02:23.08,0:02:27.90,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki araştırmamızın,\Nhayatın başlangıcına dair bilmecede
Dialogue: 0,0:02:27.93,0:02:30.29,Default,,0000,0000,0000,,bize bir başka ipucu vereceğini\Nhiç beklemiyordum.
Dialogue: 0,0:02:30.87,0:02:32.98,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki ilk arazi gezimde,
Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:37.15,Default,,0000,0000,0000,,uzun bir hafta süren \Nharitalama projesinin sonuna doğru,
Dialogue: 0,0:02:37.17,0:02:40.16,Default,,0000,0000,0000,,çok özel bir şeyle karşılaştım.
Dialogue: 0,0:02:41.03,0:02:44.63,Default,,0000,0000,0000,,Kırış buruş eski kayalar\Ngibi görünen şeyler
Dialogue: 0,0:02:44.66,0:02:46.67,Default,,0000,0000,0000,,aslında stratomalitlerdi.
Dialogue: 0,0:02:46.69,0:02:50.82,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu höyüğün merkezinde,\Naz çok bir çocuk eli büyüklüğünde,
Dialogue: 0,0:02:50.84,0:02:53.52,Default,,0000,0000,0000,,küçük, olağandışı bir kaya vardı.
Dialogue: 0,0:02:54.14,0:02:59.04,Default,,0000,0000,0000,,Bu kayayı mikroskop altında \Nincelememiz altı ayımızı aldı;
Dialogue: 0,0:02:59.07,0:03:01.68,Default,,0000,0000,0000,,o zamanki danışmanlarımdan Malcolm Walter
Dialogue: 0,0:03:01.71,0:03:05.57,Default,,0000,0000,0000,,kayanın bir gayzerite \Nbenzediğini ileri sürdü.
Dialogue: 0,0:03:06.03,0:03:09.54,Default,,0000,0000,0000,,Gayzerit, yalnızca sıcak su kaynaklarının
Dialogue: 0,0:03:09.57,0:03:13.69,Default,,0000,0000,0000,,içinde veya çevresinde\Noluşabilen bir kaya tipidir.
Dialogue: 0,0:03:14.16,0:03:17.65,Default,,0000,0000,0000,,Gayzeritin önemini anlayabilmeniz için
Dialogue: 0,0:03:17.67,0:03:21.82,Default,,0000,0000,0000,,sizi birkaç yüzyıl geriye götürmem gerek.
Dialogue: 0,0:03:23.46,0:03:27.52,Default,,0000,0000,0000,,1871'de, arkadaşı \NJoseph Hooker'a bir mektubunda,
Dialogue: 0,0:03:27.54,0:03:29.35,Default,,0000,0000,0000,,Charles Darwin şunu ileri sürdü:
Dialogue: 0,0:03:30.18,0:03:33.90,Default,,0000,0000,0000,,"Ya yaşam, küçük, sıcak göletin birinde,
Dialogue: 0,0:03:33.93,0:03:36.05,Default,,0000,0000,0000,,daha kompleks değişimlere uğramaya hazır,
Dialogue: 0,0:03:36.07,0:03:40.34,Default,,0000,0000,0000,,türlü türlü kimyasallar ile başladıysa?"
Dialogue: 0,0:03:40.88,0:03:43.97,Default,,0000,0000,0000,,Küçük, sıcak göletlerini biliyoruz,\Nyani "sıcak su kaynakları."
Dialogue: 0,0:03:43.99,0:03:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Bu ortamlarda, alttaki kayalardan
Dialogue: 0,0:03:46.34,0:03:49.36,Default,,0000,0000,0000,,gelen mineralleri çözündüren\Nsıcak su bulunur.
Dialogue: 0,0:03:50.30,0:03:55.35,Default,,0000,0000,0000,,Bu çözelti organik bileşenlerle karışır
Dialogue: 0,0:03:55.38,0:03:58.01,Default,,0000,0000,0000,,ve bir tür kimyasal fabrikayla sonuçlanır;
Dialogue: 0,0:03:58.03,0:04:04.02,Default,,0000,0000,0000,,araştırmacılar göstermiştir ki\Nbu fabrika hayata yönelik ilk adımlar olan
Dialogue: 0,0:04:04.05,0:04:07.34,Default,,0000,0000,0000,,basit hücreli yapıları üretebilir.
Dialogue: 0,0:04:07.36,0:04:09.62,Default,,0000,0000,0000,,Fakat Darwin'in mektubundan 100 yıl sonra,
Dialogue: 0,0:04:09.64,0:04:13.82,Default,,0000,0000,0000,,okyanusta, derin deniz hidrotermal \Nbacaları veya sıcak bacalar keşfedildi.
Dialogue: 0,0:04:13.84,0:04:16.15,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunlar da kimyasal fabrikalardır.
Dialogue: 0,0:04:16.18,0:04:19.73,Default,,0000,0000,0000,,Bu baca, Pasifik Okyanusu'nda,
Dialogue: 0,0:04:19.75,0:04:24.25,Default,,0000,0000,0000,,deniz seviyesinin 1.100 metre altında,\NTonga volkanik yayında bulunur.
Dialogue: 0,0:04:25.56,0:04:29.26,Default,,0000,0000,0000,,Bu baca benzeri yapılardan tüttüğünü\Ngördüğünüz kara duman
Dialogue: 0,0:04:29.28,0:04:31.10,Default,,0000,0000,0000,,ayrıca mineral açısından zengin olan
Dialogue: 0,0:04:31.12,0:04:34.02,Default,,0000,0000,0000,,ve bakterilerin beslendiği bir akışkandır.
Dialogue: 0,0:04:34.97,0:04:37.24,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu derin deniz bacalarının\Nkeşfinden bu yana,
Dialogue: 0,0:04:37.26,0:04:41.52,Default,,0000,0000,0000,,yaşamın kökeni için favori senaryo\Nokyanus ortamı olmuştur.
Dialogue: 0,0:04:42.09,0:04:43.67,Default,,0000,0000,0000,,Bunun da sebebi var;
Dialogue: 0,0:04:45.12,0:04:48.43,Default,,0000,0000,0000,,derin deniz bacaları\Nantik kayaç kayıtlarında ünlüdür
Dialogue: 0,0:04:48.45,0:04:51.52,Default,,0000,0000,0000,,ve Dünya'nın ilk dönemlerinde, \Nküresel bir okyanusla birlikte
Dialogue: 0,0:04:51.54,0:04:54.29,Default,,0000,0000,0000,,çok küçük arazi yüzeyine \Nsahip olduğu düşünülür.
Dialogue: 0,0:04:54.32,0:04:59.02,Default,,0000,0000,0000,,Yani Dünya'nın ilk dönemlerinde\Nderin deniz bacalarının bolluğu olasılığı
Dialogue: 0,0:04:59.04,0:05:01.52,Default,,0000,0000,0000,,yaşamın kökeninin okyanusta olmasıyla
Dialogue: 0,0:05:01.55,0:05:02.83,Default,,0000,0000,0000,,iyi örtüşür.
Dialogue: 0,0:05:04.23,0:05:05.38,Default,,0000,0000,0000,,Ama yine de
Dialogue: 0,0:05:06.50,0:05:09.45,Default,,0000,0000,0000,,Pilbara'daki araştırmamız,
Dialogue: 0,0:05:09.45,0:05:12.94,Default,,0000,0000,0000,,alternatif bir bakış açısı\Nsunmakta ve desteklemekte.
Dialogue: 0,0:05:13.59,0:05:19.49,Default,,0000,0000,0000,,Üç yıl sonra, nihayet, küçük kayamızın
Dialogue: 0,0:05:19.51,0:05:22.89,Default,,0000,0000,0000,,aslında gayzerit olduğunu\Ngöstermeyi başardık.
Dialogue: 0,0:05:22.92,0:05:26.98,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu sonuç, hem Pilbara'da bulunan\N3,5 milyar yaşındaki volkanımızda
Dialogue: 0,0:05:27.01,0:05:31.06,Default,,0000,0000,0000,,sıcak su kaynaklarının \Nbulunduğunu göstermiş,
Dialogue: 0,0:05:31.09,0:05:37.45,Default,,0000,0000,0000,,hem de Dünya'nın jeolojik kaydında\Nsıcak su kaynaklarına dayalı
Dialogue: 0,0:05:37.47,0:05:39.71,Default,,0000,0000,0000,,karada yaşam kanıtlarını
Dialogue: 0,0:05:39.73,0:05:43.64,Default,,0000,0000,0000,,üç milyar yıl geriye çekmiştir.
Dialogue: 0,0:05:44.82,0:05:48.24,Default,,0000,0000,0000,,Yani jeolojik açıdan,
Dialogue: 0,0:05:48.27,0:05:55.12,Default,,0000,0000,0000,,Darwin'in küçük, sıcak göleti\Nhayatın kökeni için makul bir adaydır.
Dialogue: 0,0:05:57.17,0:06:00.74,Default,,0000,0000,0000,,Tabii ki Dünya'da yaşamın \Nnasıl başladığı hâlâ tartışılabilir
Dialogue: 0,0:06:00.76,0:06:03.22,Default,,0000,0000,0000,,ve muhtemelen \Nher zaman tartışılacaktır da.
Dialogue: 0,0:06:03.25,0:06:07.21,Default,,0000,0000,0000,,Ama geliştiği, çeşitlendiği
Dialogue: 0,0:06:07.21,0:06:09.74,Default,,0000,0000,0000,,ve daha da karmaşık hale geldiği kesindir.
Dialogue: 0,0:06:09.76,0:06:13.08,Default,,0000,0000,0000,,En sonunda da insanlık çağına ulaşmıştır.
Dialogue: 0,0:06:13.11,0:06:16.73,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlık, kendi varoluşunu\Nve başka yerlerde yaşamın varoluşunu
Dialogue: 0,0:06:16.76,0:06:19.62,Default,,0000,0000,0000,,sorgulamaya başlamış bir tür.
Dialogue: 0,0:06:20.60,0:06:23.73,Default,,0000,0000,0000,,Bizimle temasa geçmeyi bekleyen\Nkozmik bir topluluk var mı,
Dialogue: 0,0:06:23.76,0:06:26.16,Default,,0000,0000,0000,,yoksa kendi başımıza mıyız?
Dialogue: 0,0:06:26.88,0:06:31.36,Default,,0000,0000,0000,,Bu bilmecenin ipucu \Nyine antik kayaç kayıtlarından geliyor.
Dialogue: 0,0:06:32.32,0:06:34.58,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık 2,5 milyar yıl önce,
Dialogue: 0,0:06:34.60,0:06:39.45,Default,,0000,0000,0000,,bugün bitkilerin yaptığı gibi,\Nbakterilerin oksijen üretmeye
Dialogue: 0,0:06:39.47,0:06:41.74,Default,,0000,0000,0000,,başladığına dair kanıtlar vardır.
Dialogue: 0,0:06:41.76,0:06:44.24,Default,,0000,0000,0000,,Jeologlar bunu takip eden döneme
Dialogue: 0,0:06:44.26,0:06:46.92,Default,,0000,0000,0000,,Büyük Oksidasyon Olayı adını veriyorlar.
Dialogue: 0,0:06:47.44,0:06:52.09,Default,,0000,0000,0000,,Bu, bantlı demir formasyonları \Ndenilen kayalardan anlaşılıyor,
Dialogue: 0,0:06:52.12,0:06:57.26,Default,,0000,0000,0000,,ki bu kayaların çoğu Batı Avustralya'daki
Dialogue: 0,0:06:57.28,0:07:00.37,Default,,0000,0000,0000,,Karijini Ulusal Park'ında \Nuzanan boğazlarda açıkta bulunan
Dialogue: 0,0:07:00.37,0:07:02.84,Default,,0000,0000,0000,,metrelerce kalınlıktaki kaya paketleri
Dialogue: 0,0:07:02.86,0:07:04.62,Default,,0000,0000,0000,,olarak gözlemlenebilir.
Dialogue: 0,0:07:05.16,0:07:09.53,Default,,0000,0000,0000,,Serbest oksijenin gelmesiyle\Ngezegenimizde iki büyük değişiklik oldu.
Dialogue: 0,0:07:09.55,0:07:13.04,Default,,0000,0000,0000,,Birincisi, karmaşık hayatın\Nevrimleşmesine imkan sağladı.
Dialogue: 0,0:07:13.06,0:07:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Büyümek ve karmaşık hale gelmek için\Nyaşam oksijene ihtiyaç duyar.
Dialogue: 0,0:07:17.73,0:07:20.74,Default,,0000,0000,0000,,Ve modern yaşamı,\Ngüneşin UVB radyasyonunun
Dialogue: 0,0:07:20.77,0:07:24.34,Default,,0000,0000,0000,,zararlı etkilerinden koruyan\Nozon tabakasını oluşturdu.
Dialogue: 0,0:07:24.84,0:07:29.80,Default,,0000,0000,0000,,Yani kaderin cilvesiyle, \Nmikrobik yaşam karmaşık yaşama yol açtı
Dialogue: 0,0:07:29.82,0:07:32.12,Default,,0000,0000,0000,,ve temelde, gezegen üzerindeki
Dialogue: 0,0:07:32.12,0:07:34.65,Default,,0000,0000,0000,,üç milyar yıllık saltanatından vazgeçti.
Dialogue: 0,0:07:35.16,0:07:38.76,Default,,0000,0000,0000,,Bugün, biz insanlar, fosilleşmiş \Nkarmaşık yaşamı eşip çıkarıyor
Dialogue: 0,0:07:38.78,0:07:40.24,Default,,0000,0000,0000,,ve yakıt amaçlı kullanıyoruz.
Dialogue: 0,0:07:41.15,0:07:45.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu uygulama atmosfere \Nbüyük miktarda karbondioksit pompalıyor
Dialogue: 0,0:07:45.57,0:07:48.02,Default,,0000,0000,0000,,ve tıpkı mikrobik öncüllerimiz gibi,
Dialogue: 0,0:07:48.04,0:07:51.48,Default,,0000,0000,0000,,gezegenimize önemli değişiklikler\Ngetirmeye başlıyoruz.
Dialogue: 0,0:07:52.89,0:07:56.56,Default,,0000,0000,0000,,Küresel ısınma da \Nbunların etkilerine dahil.
Dialogue: 0,0:07:58.79,0:08:03.97,Default,,0000,0000,0000,,Maalesef, buradaki kaderin cilvesi\Ninsanlığın sonunu getirebilir.
Dialogue: 0,0:08:04.42,0:08:08.38,Default,,0000,0000,0000,,Ve belki de başka yerlerdeki \Nyaşam formlarıyla,
Dialogue: 0,0:08:08.40,0:08:10.22,Default,,0000,0000,0000,,akıllı yaşam formlarıyla
Dialogue: 0,0:08:10.22,0:08:11.71,Default,,0000,0000,0000,,temasa geçmememizin nedeni,
Dialogue: 0,0:08:11.71,0:08:15.31,Default,,0000,0000,0000,,akıllı yaşamın evrimleştiğinde\Nkendisini hemen ortadan kaldırmasıdır.
Dialogue: 0,0:08:16.15,0:08:18.05,Default,,0000,0000,0000,,Eğer kayalar konuşabilseydi
Dialogue: 0,0:08:18.08,0:08:21.10,Default,,0000,0000,0000,,sanırım bize şunu derlerdi:
Dialogue: 0,0:08:22.34,0:08:25.19,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'daki yaşam kıymetlidir.
Dialogue: 0,0:08:26.70,0:08:31.08,Default,,0000,0000,0000,,Bu, yaklaşık dört milyar yıllık,
Dialogue: 0,0:08:31.11,0:08:35.81,Default,,0000,0000,0000,,yaşam ve dünya arasındaki
Dialogue: 0,0:08:35.84,0:08:38.35,Default,,0000,0000,0000,,hassas, karmaşık ve karşılıklı\Nbir evrimin ürünüdür
Dialogue: 0,0:08:38.37,0:08:43.66,Default,,0000,0000,0000,,ve burada insanlar zamanın\Nyalnızca son zerresini oluşturur.
Dialogue: 0,0:08:45.47,0:08:49.74,Default,,0000,0000,0000,,Bu bilgiyi bir rehber\Nveya bir öngörü amacıyla
Dialogue: 0,0:08:49.76,0:08:52.09,Default,,0000,0000,0000,,ya da galaksinin bu kısmının
Dialogue: 0,0:08:52.09,0:08:56.30,Default,,0000,0000,0000,,neden bu kadar yalnız göründüğünün\Nbir açıklaması olarak kullanabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:08:56.63,0:09:00.32,Default,,0000,0000,0000,,Ama evimiz dediğimiz gezegen üzerinde
Dialogue: 0,0:09:01.17,0:09:05.92,Default,,0000,0000,0000,,geride bırakmak istediğiniz miras hakkında
Dialogue: 0,0:09:05.94,0:09:10.59,Default,,0000,0000,0000,,bir bakış açısı edinmek için de kullanın.
Dialogue: 0,0:09:12.08,0:09:13.33,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkür ederim.
Dialogue: 0,0:09:13.36,0:09:16.90,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar)