1
00:00:01,123 --> 00:00:05,872
De Aarde is 4,6 miljard jaar oud,

2
00:00:05,896 --> 00:00:10,597
maar een mensenleven duurt vaak 
minder dan 100 jaar.

3
00:00:11,191 --> 00:00:14,508
Dus waarom die zorg over 
de geschiedenis van onze planeet

4
00:00:14,532 --> 00:00:20,389
als het verre verleden zo weinig invloed 
lijkt te hebben op het leven van alledag?

5
00:00:20,849 --> 00:00:22,967
Want, voor zover wij kunnen nagaan,

6
00:00:22,991 --> 00:00:26,226
is de Aarde de enige planeet 
in ons zonnestelsel

7
00:00:26,250 --> 00:00:28,759
waarvan bekend is dat er leven ontstond,

8
00:00:28,783 --> 00:00:29,923
en het enige systeem

9
00:00:29,923 --> 00:00:34,763
dat in het levensonderhoud
van de mens kan voorzien.

10
00:00:34,763 --> 00:00:36,016
Waarom dan de Aarde?

11
00:00:36,731 --> 00:00:40,109
We weten dat de Aarde uniek is 
door de platentektoniek,

12
00:00:40,133 --> 00:00:41,686
vloeibaar water op het oppervlak

13
00:00:41,710 --> 00:00:43,987
en een zuurstofrijke atmosfeer.

14
00:00:44,457 --> 00:00:46,775
Maar dit is niet altijd zo geweest

15
00:00:46,799 --> 00:00:51,640
en we weten dit omdat oude gesteenten 
de cruciale momenten hebben opgetekend

16
00:00:51,664 --> 00:00:54,474
in de planetaire evolutie van de Aarde.

17
00:00:55,653 --> 00:00:58,636
Een van de beste plaatsen 
om die oude gesteenten te observeren

18
00:00:58,660 --> 00:01:02,133
is in de Pilbara van West-Australië.

19
00:01:03,494 --> 00:01:07,994
De rotsen zijn daar 3,5 miljard jaar oud

20
00:01:08,018 --> 00:01:12,624
en ze bevatten enkele van de oudste 
bewijzen voor leven op de planeet.

21
00:01:13,298 --> 00:01:15,713
Vaak, als we denken aan het vroege leven,

22
00:01:15,737 --> 00:01:18,955
stellen we ons soms een stegosaurus voor

23
00:01:18,979 --> 00:01:22,408
of misschien een vis 
die het land opkruipt.

24
00:01:23,012 --> 00:01:25,240
Maar het vroege leven 
waar ik het over heb,

25
00:01:25,264 --> 00:01:29,189
is eenvoudig microscopisch leven, 
zoals bacteriën.

26
00:01:29,745 --> 00:01:33,730
Hun fossielen worden vaak bewaard 
als gelaagde rotsstructuren,

27
00:01:33,754 --> 00:01:35,888
stromatolieten genaamd.

28
00:01:36,515 --> 00:01:41,482
Deze eenvoudige vorm van leven 
is bijna alles wat we zien in de fossielen

29
00:01:41,506 --> 00:01:45,637
voor de eerste drie miljard jaar 
van het leven op Aarde.

30
00:01:46,256 --> 00:01:49,711
Van onze soort worden 
alleen fossielen gevonden

31
00:01:49,735 --> 00:01:52,243
in de laatste paar honderdduizend jaar.

32
00:01:52,267 --> 00:01:54,232
We weten uit de fossielen

33
00:01:54,256 --> 00:01:58,306
dat bacteriën een sterke positie innamen

34
00:01:58,330 --> 00:02:01,706
van ongeveer 
3,5 tot 4 miljard jaar geleden.

35
00:02:02,316 --> 00:02:05,955
Rotsen ouder dan dit 
werden ofwel vernietigd

36
00:02:05,979 --> 00:02:09,110
of sterk vervormd door de platentektoniek.

37
00:02:09,550 --> 00:02:11,987
Een ontbrekend stukje van de puzzel

38
00:02:12,011 --> 00:02:16,975
is precies wanneer en hoe 
het leven op Aarde begon.

39
00:02:19,086 --> 00:02:22,662
Hier weer dat oude, 
vulkanische landschap in de Pilbara.

40
00:02:23,075 --> 00:02:27,902
Wist ik veel dat ons onderzoek hier 
zou zorgen voor een andere aanwijzing

41
00:02:27,926 --> 00:02:30,291
in de oorsprong-van-het-levenpuzzel.

42
00:02:30,871 --> 00:02:32,981
Het was op mijn eerste excursie hier,

43
00:02:33,005 --> 00:02:37,150
tegen het einde van een goedgevulde, 
lange week van in kaart brengen,

44
00:02:37,174 --> 00:02:40,161
dat ik iets nogal bijzonders 
op het spoor kwam.

45
00:02:41,026 --> 00:02:44,633
Wat er waarschijnlijk uitziet 
als een stel rimpelige oude rotsen

46
00:02:44,657 --> 00:02:46,670
zijn eigenlijk stromatolieten.

47
00:02:46,694 --> 00:02:50,821
Midden in deze massa 
zat een kleine, eigenaardige steen,

48
00:02:50,845 --> 00:02:53,523
ongeveer zo groot als een kinderhand.

49
00:02:54,144 --> 00:02:59,042
Het duurde zes maanden voordat we 
deze steen onder een microscoop bekeken,

50
00:02:59,066 --> 00:03:01,682
toen een van mijn toenmalige 
mentoren, Malcolm Walter,

51
00:03:01,706 --> 00:03:05,566
vond dat de rots leek op geiseriet.

52
00:03:06,034 --> 00:03:09,542
Geiseriet is een gesteente 
dat alleen ontstaat

53
00:03:09,566 --> 00:03:13,694
in en rond de randen 
van warmwaterbronpoelen.

54
00:03:14,165 --> 00:03:17,647
Om de betekenis van geiseriet 
te laten begrijpen,

55
00:03:17,671 --> 00:03:21,822
moeten we een paar eeuwen teruggaan.

56
00:03:23,464 --> 00:03:27,516
In 1871, in een brief 
aan zijn vriend Joseph Hooker,

57
00:03:27,540 --> 00:03:29,346
stelde Charles Darwin voor:

58
00:03:30,183 --> 00:03:33,904
'Wat als het leven begon 
in een warme kleine vijver

59
00:03:33,928 --> 00:03:36,047
met allerlei chemicaliën

60
00:03:36,071 --> 00:03:40,343
klaar om nog complexere 
veranderingen te ondergaan?'

61
00:03:40,883 --> 00:03:43,966
We kennen warme kleine vijvers, 
we noemen ze ‘warmwaterbronnen’.

62
00:03:43,990 --> 00:03:46,320
In deze omgevingen heb je warm water

63
00:03:46,344 --> 00:03:49,359
dat mineralen oplost 
uit de onderliggende rotsen.

64
00:03:50,295 --> 00:03:55,054
Deze oplossing mengt 
met organische verbindingen

65
00:03:55,078 --> 00:03:58,009
en resulteert in een soort 
chemische fabriek,

66
00:03:58,033 --> 00:04:04,023
waarvan onderzoekers hebben aangetoond 
dat ze simpele celstructuren kan maken

67
00:04:04,047 --> 00:04:07,339
die de eerste stappen zijn 
in de richting van leven.

68
00:04:07,363 --> 00:04:09,621
Maar 100 jaar na de brief van Darwin,

69
00:04:09,645 --> 00:04:13,474
ontdekten we in de diepzee 
hydrothermale bronnen, of ‘hot vents’.

70
00:04:13,844 --> 00:04:16,153
Dat zijn ook chemische fabrieken.

71
00:04:16,177 --> 00:04:19,727
Deze ligt langs de Tonga vulkanische boog,

72
00:04:19,751 --> 00:04:24,252
1.100 meter onder de zeespiegel 
in de Stille Oceaan.

73
00:04:25,560 --> 00:04:29,258
De zwarte rook die je ziet opwoelen 
uit deze schoorsteenachtige structuren

74
00:04:29,282 --> 00:04:31,099
is ook een mineraalrijke vloeistof,

75
00:04:31,123 --> 00:04:34,015
waar bacteriën van leven.

76
00:04:34,967 --> 00:04:37,235
Sinds de ontdekking 
van deze diepzeebronnen

77
00:04:37,259 --> 00:04:39,061
zijn zij het favoriete scenario

78
00:04:39,061 --> 00:04:41,683
voor een oorsprong 
van het leven in de oceaan.

79
00:04:42,071 --> 00:04:43,804
Daar is een goede reden voor:

80
00:04:45,118 --> 00:04:47,801
diepzeeopeningen zijn bekend 
in de oude gesteenten,

81
00:04:47,801 --> 00:04:51,516
en men denkt dat de vroege Aarde 
was overdekt met een wereldwijde oceaan

82
00:04:51,540 --> 00:04:54,292
en zeer weinig landoppervlak.

83
00:04:54,316 --> 00:04:56,655
Dus de waarschijnlijkheid 
dat diepzeeopeningen

84
00:04:56,655 --> 00:04:59,045
overvloedig aanwezig waren 
op de zeer vroege Aarde

85
00:04:59,045 --> 00:05:01,524
past goed bij een oorsprong van het leven

86
00:05:01,548 --> 00:05:02,828
in de oceaan.

87
00:05:04,233 --> 00:05:05,383
Maar ...

88
00:05:06,503 --> 00:05:10,657
ons onderzoek in de Pilbara 
levert en ondersteunt

89
00:05:10,681 --> 00:05:12,943
een alternatief standpunt.

90
00:05:13,590 --> 00:05:18,583
Na drie jaar konden we eindelijk aantonen

91
00:05:18,583 --> 00:05:22,891
dat onze kleine rots 
in feite geiseriet was.

92
00:05:22,915 --> 00:05:26,984
Deze conclusie suggereerde 
niet alleen dat er warmwaterbronnen waren

93
00:05:27,008 --> 00:05:31,064
in onze 3,5 miljard jaar oude 
vulkaan in de Pilbara,

94
00:05:31,088 --> 00:05:36,970
maar verschoof bewijs voor leven 
op het land in warmwaterbronnen

95
00:05:36,970 --> 00:05:39,709
in het geologisch archief van de Aarde

96
00:05:39,733 --> 00:05:43,641
drie miljard jaar terug in de tijd.

97
00:05:44,818 --> 00:05:50,022
Dus is vanuit geologisch perspectief 
Darwins kleine warme vijver

98
00:05:50,022 --> 00:05:55,116
een redelijke kandidaat 
voor de oorsprong van het leven.

99
00:05:57,174 --> 00:06:00,741
Natuurlijk is het nog steeds de vraag 
hoe het leven begon op Aarde,

100
00:06:00,765 --> 00:06:03,223
en dat zal het waarschijnlijk altijd zijn.

101
00:06:03,247 --> 00:06:05,803
Maar het is duidelijk dat het floreerde,

102
00:06:05,827 --> 00:06:07,187
diversifieerde

103
00:06:07,211 --> 00:06:09,737
en steeds complexer werd.

104
00:06:09,761 --> 00:06:13,083
Uiteindelijk bereikte het
het tijdperk van de mens,

105
00:06:13,107 --> 00:06:16,733
een soort die vragen stelde 
over haar eigen bestaan

106
00:06:16,757 --> 00:06:19,619
en het bestaan van buitenaards leven:

107
00:06:20,285 --> 00:06:23,962
bestaat er een kosmische gemeenschap 
die wacht om verbinding te maken met ons

108
00:06:23,962 --> 00:06:26,159
of zijn wij alles wat er is?

109
00:06:26,876 --> 00:06:31,364
Een aanwijzing voor deze puzzel 
komt weer uit het oude rotsarchief.

110
00:06:32,316 --> 00:06:34,576
Van ongeveer 2,5 miljard jaar geleden

111
00:06:34,600 --> 00:06:39,447
zijn er aanwijzingen dat bacteriën 
zuurstof begonnen te produceren,

112
00:06:39,471 --> 00:06:41,740
zoals vandaag planten dat doen.

113
00:06:41,764 --> 00:06:44,235
Geologen noemen 
de periode die daarop volgde

114
00:06:44,259 --> 00:06:46,921
de Grote Oxidatie.

115
00:06:47,436 --> 00:06:52,094
Het wordt afgeleid uit rotsen 
die we ‘banded iron formations’ noemen

116
00:06:52,118 --> 00:06:57,258
waarvan vele worden waargenomen 
als honderden meters dikke plakken rots

117
00:06:57,282 --> 00:06:59,443
zichtbaar gemaakt in kloven

118
00:06:59,467 --> 00:07:02,837
die hun weg uitkerven 
doorheen het Karijini Nationaal Park

119
00:07:02,861 --> 00:07:04,620
in Westelijk Australië.

120
00:07:05,070 --> 00:07:06,621
De komst van vrije zuurstof

121
00:07:06,621 --> 00:07:09,551
maakte twee grote veranderingen 
mogelijk op onze planeet.

122
00:07:09,551 --> 00:07:13,041
Ten eerste kon complex leven evolueren.

123
00:07:13,065 --> 00:07:17,015
Want leven heeft zuurstof nodig 
om groot en complex te worden.

124
00:07:17,730 --> 00:07:20,744
Ook produceerde het de ozonlaag 
die het moderne leven beschermt

125
00:07:20,768 --> 00:07:24,337
tegen de schadelijke effecten 
van de UVB-straling van de zon.

126
00:07:24,837 --> 00:07:27,612
Ironisch genoeg 
maakte het microbiële leven

127
00:07:27,612 --> 00:07:29,822
plaats voor complexe levensvormen

128
00:07:29,822 --> 00:07:33,455
en verloor zo in wezen 
de drie miljard jaar oude heerschappij

129
00:07:33,479 --> 00:07:34,653
over de planeet.

130
00:07:35,161 --> 00:07:38,755
Vandaag graven wij mensen 
gefossiliseerde complexe levensvormen op

131
00:07:38,779 --> 00:07:40,351
en verbranden ze als brandstof.

132
00:07:41,154 --> 00:07:43,217
Door deze praktijk pompen we

133
00:07:43,217 --> 00:07:45,567
enorme hoeveelheden 
kooldioxide in de atmosfeer

134
00:07:45,567 --> 00:07:48,018
en net als onze microbiële voorgangers

135
00:07:48,042 --> 00:07:51,484
veroorzaken we substantiële 
veranderingen op onze planeet.

136
00:07:52,889 --> 00:07:56,558
De effecten daarvan omvatten 
de opwarming van de Aarde.

137
00:07:58,793 --> 00:08:03,967
Helaas kan deze ironische wending 
de ondergang van de mensheid betekenen.

138
00:08:04,443 --> 00:08:08,403
Wellicht kunnen we geen
verbinding maken met leven elders,

139
00:08:08,403 --> 00:08:10,146
met intelligent leven elders,

140
00:08:10,170 --> 00:08:15,183
omdat dit zichzelf weer spoedig
uitdooft, nadat het is ontstaan.

141
00:08:16,153 --> 00:08:18,054
Als de rotsen konden praten,

142
00:08:18,078 --> 00:08:21,100
vermoed ik dat ze dit zouden zeggen:

143
00:08:22,345 --> 00:08:25,189
het leven op Aarde is kostbaar.

144
00:08:26,697 --> 00:08:31,084
Het is het product van 
ongeveer vier miljard jaar

145
00:08:31,108 --> 00:08:35,812
delicate en complexe co-evolutie

146
00:08:35,836 --> 00:08:38,349
tussen leven en Aarde,

147
00:08:38,373 --> 00:08:40,205
waarvan de mens slechts

148
00:08:40,205 --> 00:08:43,505
de laatste splinter tijd vertegenwoordigt.

149
00:08:45,473 --> 00:08:49,741
Jullie kunnen deze informatie gebruiken 
als een gids of een prognose --

150
00:08:49,765 --> 00:08:51,816
of een verklaring voor het feit

151
00:08:51,816 --> 00:08:55,036
dat het zo eenzaam lijkt 
in dit deel van de melkweg.

152
00:08:56,629 --> 00:09:00,318
Maar gebruik het 
om wat perspectief te krijgen

153
00:09:01,166 --> 00:09:05,918
over de erfenis die jij wil nalaten

154
00:09:05,942 --> 00:09:08,661
op de planeet die je kent als:

155
00:09:09,537 --> 00:09:10,607
thuis.

156
00:09:12,083 --> 00:09:13,332
Dank je.

157
00:09:13,356 --> 00:09:16,476
(Applaus)