Việc chạy bộ: chỉ đơn giản là rẽ phải, trái, phải, trái -- có phải vậy không? Nghĩa là, chúng ta đã làm như vậy trong hai triệu năm, thật kiêu ngạo khi thừa nhận điều đó tôi có một vài thứ để nói những điều chưa được nói ra và thực hiện tốt hơn trước đó. Điều thú vị về chạy bộ, như tôi đã khám phá ra, đó là có một điều kì lạ xảy ra trong hoạt động này mọi lúc. Cụ thể là: Một vài tháng trước, nếu bạn đã nhìn thấy tôi ở cuộc thi chạy ma-ra-tông tại thành phố New York, tôi chắc rằng bạn nhìn thấy một điều mà không ai nhận ra trước đó. Một phụ nữ người Ethiopia tên là Derartu Tulu đã bắt đầu tại vạch xuất phát. Cô ấy 37 tuổi, chưa từng nhận được một giải thưởng chạy ma-ra-tông nào trong vòng 8 năm, và một vài tháng trước cô ấy gần như chết đi trong khi sinh con. Dararty Tulu đã sẵn sàng bỏ cuộc và nghỉ lưu trong lĩnh vực thể thao, nhưng cô quyết định quyết tâm hết mình và cố gắng lần cuối cho ngày cuối cùng trong vòng loại sự kiện, cuộc thi chạy ma-ra-tông tại thành phố New York. Ngoại trừ một điều -- tin xấu với Daratu Tulu -- một vài người khác cũng có ý nghĩ tương tự, bao gồm người đã đạt huy chương vàng Olympic và Paula Radcliffe, một "con quỷ", nữ vận động viên chạy ma-ra-tông nhanh nhất trong lịch sử. Với chỉ 10 phút vượt qua cả kỉ lục của giới vận động viên nam, Paula Radcliffe thực sự là vô địch. Đó là cuộc thi của cô. Khi tiếng súng cất lên, thậm chí không hề tỏ ra thua kém; cô vượt qua sự thua kém đó. Những điều đó thật quá khó khăn. Và 22 dặm trong vòng chạy 26 dặm, đó là thành tích của Derartu Tulu vượt qua cả đối thủ dẫn đầu. Ở đây có một điều thực sự kì lạ xảy ra Paula Radcliffe, người chắc chắn ẵm khoản tiền thưởng lớn đã bị thua bởi cánh tay bất lực của Derartu Tulu, đột nhiên nắm lấy chân của mình và bị ngã. Chúng ta hẳn đều biết phải làm gì trong trường hợp này chứ? Bạn cho cô ta một cú huých bất chợt vào răng với khuỷu tay của mình và cán đích. Derartu Tulu làm hỏng kế hoạch. Thay vì đi tắt, cô ngã xuống, tóm lấy khuỷu tay Paula Radcliffe, và nói,"Thôi nào. Hãy tiếp tục với chúng tôi. Cô có thể làm được mà." Paula Radcliffe, thật không may, đã đứng dậy được. Cô vượt lên vị trí dẫn đầu. và chạy nhanh về vạch đích. Nhưng cô lại bị ngã lần nữa. Và lần thứ hai Derartu Tulu nắm lấy cô và cố gắng kéo cô dậy. lúc đó Paula Radcliffe đã nói, "Tôi thua rồi. Hãy chạy tiếp đi." Đó là một câu chuyện thú vị, và tất cả chúng ta đều biết nó kết thúc ra sao. Cô ấy mất giải thưởng, nhưng trở về nhà với một thứ còn lớn lao và quan trọng hơn nhiều. Ngoại trừ việc Derarty Tulu lại làm hỏng kế hoạch lần nữa. Thay vì thua cuộc, cô ấy vượt qua vị trí dẫn đầu và chiến thắng, trong cuộc thi chạy ma-ra-tông thành phố New York, trở về nhà với một tờ séc giá trị lớn. Đó là một câu chuyện cảm động, nhưng nếu bạn tìm hiểu sâu hơn một chút, bạn sẽ phân vân chính xác điều gì đã diễn ra tại đó. Khi bạn có hai ngoại lệ trong một sinh vật, đó không phải là trùng hợp ngẫu nhiên. Khi bạn có một người cạnh tranh và khoan dung hơn bất kì người nào khác trong cuộc thi, đó càng không phải là một sự trùng hợp. Bạn chỉ cho tôi xem một sinh vật với đôi chân như màng bơi và có mang, nước đóng một vai trò nào đó. Một người có trái tim nhân hậu như vậy, khi đó đã có một sự nối kết. Và câu trả lời cho vấn đề này, theo tôi, có thể được làm sáng tỏ tại Dãy Hẻm Copper tại Mexico, nơi có một bộ lạc, một bộ tộc ẩn dật, được gọi là Indians Tarahumara. Người Tarahumara nổi tiếng vì ba điều. Thứ nhất, cách sống của họ hầu như không thay đổi trong suốt 400 năm qua. Khi những người đi chinh phụ đặt chân đến Bắc Mĩ, bạn có hai lựa chọn: hoặc là chống lại và tham gia hoặc là đầu hàng. Người Maya và người Aztec đã tham gia, đó là lí do tại sao Người Tarahumara có một chiến thuật khác. Họ đã bỏ cuộc và trốn tránh trong mạng lưới phức tạp này hệ thống mạng nhện các hẻm núi được gọi là Dãy Hẻm Copper, và họ tồn tại cho đến những năm 1600s -- về cơ bản giống như cách họ đã thường làm. Điều thứ hai đáng nói về người Tarahumara đó là, ở độ tuổi già -- 70 tới 80 -- những người này không phải là vận động viên chạy ma-ra-tông, họ chạy còn hơn cả ma-ra-tông. Họ không chạy 26 dặm, mà là 100, 150 dặm một lần, và hầu như không có thương tích, không có vấn đề gì cả. Điều cuối cùng đáng nói về người Tarahumara đó là tất cả những gì chúng ta sẽ nói về ngày hôm nay, tất cả những gì chúng ta đang cố để đạt được sử dụng công nghệ và sức mạnh trí não để giải quyết-- những thứ như bệnh tim mạch, cholesterol và ung thư, tội phạm, chiến tranh, bạo lực và bệnh trầm cảm lâm sàng-- người Tarahumara không biết về những điều đó. Họ được tách khỏi tất cả các chứng bệnh hiện đại. Vậy đâu là sự kết nối? Chúng ta một lần nữa nói về những kẻ ngoài cuộc. Có một vài lí do và ảnh hưởng ở đây. Những nhóm các nhà khoa học tại Harvard và Đại học Utah đang vắt óc để cố gắng tìm ra những gì người Tarahumara đã biết. Họ đang cố gắng lí giải một vài những bí mật. Và một lần nữa, một bí mật lại được gói gọn trong một bí mật khác-- có lẽ chìa khoá liên kết giữa Derartu Tulu và người Tarahumara được ẩn trong ba bí mật khác, giống như đây: Ba điều -- nếu bạn có câu trả lời, hãy nói qua mic, bởi vì không ai khác biết câu trả lời. Và nếu bạn biết, bạn sẽ thông minh hơn bất kì ai trên Trái Đất này. Điều bí ẩn số một: Hai triệu năm về trước não người to lên về kích thước. Người Australopithecus có bộ não nhỏ bằng hạt đậu. Đột nhiên loài người xuất hiện -- Homo erectus -- cái đầu to bằng quả dưa. Để có một bộ não với kích thước đó, bạn cần một nguồn năng lượng calo cô đặc. Nói cách khác, loài người xa xưa ăn động vật chết -- không cần phải bàn cãi, đó là thực tế. Duy có một vấn đề đó là, loại vũ khí có viền chỉ mới xuất hiện vào khoảng 200,000 năm trước. Vậy là theo một cách nào đó trong vòng gần hai triệu năm, chúng ta giết động vật mà không cần tới bất kì loại vũ khí nào. Ngày nay chúng ta không sử dụng sức mạnh của mình bởi vì chúng ta là những sinh vật lớn nhất trong sinh giới. tất cả các động vật khác đều mạnh hơn chúng ta. Chúng có răng nanh,móng vuốt, sự nhanh nhẹn, tốc độ. Chúng ta nghĩ rằng Usain Bolt chạy nhanh. Usain Bolt có thể bị đánh bại bởi một con sóc. Chúng ta không nhanh. Đó là một sự kiện Olympic: đánh bại một con sóc. Bất kì ai đuổi kịp con sóc sẽ nhận được huy chương vàng. Vì thế không vũ khí, không tốc độ, không sức mạnh, không răng nanh, không móng vuốt, không Chúng ta đang giết các động vật đó như thế nào? Đó là điều bí ẩn thứ nhất. Điều bí ẩn thứ hai: Cho đến nay phụ nữ đã được ghi nhận tại Olympic từ khá lâu rồi, nhưng có một điều đáng nói về tất cả các vận động viên chạy nước rút nữ -- họ đều tệ hại kinh khủng. Không có một người phụ nữ nhanh nhất hành tinh và đã không bao giờ có. Người phụ nữ nhanh nhất chạy được một dặm trong vòng 4 phút 15 giây. Tôi có thể ném đá và cốc vào đầu một nam sinh trung học có thể chạy nhanh hơn 4 phút 15 giây. Vì một vài lí do chúng ta thực ra rất chậm. (Tiếng cười) Những khi tham gia chạy ma-ra-tông chúng ta chỉ nói về -- việc bạn đã được phép chạy ma-ra-tông trong 20 năm. Bởi vì, trước những năm 1980, ngành khoa học y tế đã chỉ ra rằng nếu một phụ nữ cố chạy 26 dặm -- có ai biết rằng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chạy được 26 dặm, và tại sao bạn bị cấm chạy ma-ra-tông trước những năm 1980? (Tiếng của khán giả: Tử cung của cô ấy sẽ bị rách.) Tử cung của cô ấy sẽ bị rách. Vâng. Bạn sẽ bị rách các cơ quan nội tạng. Tử cung sẽ bị bong ra, nghĩa đen là rơi ra khỏi cơ thể. Tôi đã tham gia rất nhiều cuộc chạy ma-ra-tông và chưa thấy điều gì như vậy cả. (Tiếng cười) Vậy là phụ nữ đã được phép tham gia chạy ma-ra-tông được 20 năm. Trong khúc cua ngắn như vậy, các bạn đã tránh khỏi việc bị rách nội tạng dẫn đến thực tế là bạn chỉ kém có 10 phút trong kỉ lục nam thế giới. Bạn vượt qua giới hạn 26 dặm, đạt tới một khoảng cách mà khoa học y tế đã chứng minh rằng nó nguy hiểm tới con người -- hãy nhớ rằng Pheidippdies đã chết khi anh chạy được 26 dặm -- bạn đạt tới 50 và 100 dặm, và đột nhiên đó lại là một trò chơi khác. Bạn có thể hình dung Ann Trason, hay Nikki Kimball, hay Jenn Shelton, bạn đặt họ vào một cuộc thi chạy 50 hay 100 dặm chống lại bất kì ai trên thế giới và đó là một cái tung đồng xu xem ai sẽ thắng. Tôi sẽ đưa ra một ví dụ. Một vài năm trước, Emily Baer đăng kí tham gia một cuộc thi chạy được gọi là Hardrock 100, nói cho bạn tất cả những gì bạn cần biết về cuộc thi. Họ cho bạn 48 giờ đồng hồ để hoàn thành phần thi. Emily Baer -- 500 vận động viên chạy -- đã ở vị trí thứ 8 trong top 10, ngay cả khi cô dừng lại ở tất cả các trạm y tế. để cho con bú trong quá trình thi -- và tuy vậy, cô đã vượt qua 492 người. Điều bí ẩn cuối cùng: Vì thế tại sao phụ nữ lại mạnh mẽ hơn khi mà con đường chạy dài hơn? Điều bí ẩn thứ ba là: Ở trường Đại học Utah, họ bắt đầu bấm giờ cho những người tham gia chạy ma-ra-tông. Và những gì họ nhận ra đó là, nếu bạn bắt đầu chạy ma-ra-tông khi 19 tuổi, hàng năm bạn sẽ càng ngày càng chạy nhanh hơn cho đến khi bạn đạt tới tuổi 27. Và sau đó, bạn ngã quỵ trước sự khắc nghiệt của thời gian. Bạn trở nên càng ngày càng chậm đi, cho đến khi bạn quay lại chạy với tốc độ khi còn 19 tuổi. Khoảng 7 năm, tám năm để đạt được đỉnh cao, và rồi bạn trượt khỏi đỉnh cao đó, cho tới khi quay về vị trí ban đầu. Bạn nghĩ rằng sẽ mất tám năm đề quay lại tốc độ ban đầu, có lẽ là 10 năm -- không, là 45 năm. những người đàn ông và phụ nữ 60 tuổi chạy như khi họ 19 tuổi. Bây giờ tôi sẽ thách thức bạn với bất kì hoạt động thể lực khác -- và làm ơn đừng nói là golf -- thứ nào đó mà thực sự nặng nhọc -- nơi các lão khoa đang tiến hành cũng như họ làm như những thiếu niên. Giờ bạn có ba bí mật. Liệu có một mảnh trong bức tranh xếp hình đó có thể gói gọn tất cả những thứ này lại không? Bạn phải luôn cẩn thận phòng việc ai đó lật lại lịch sử và cố gắng đưa cho bạn câu trả lời toàn cầu, bởi vì, ở tiền lịch sử, bạn có thể nói bất cứ cái quái gì bạn muốn và đi xa khỏi nó. Nhưng tôi sẽ nói cho bạn điều này: Nếu bạn đặt một mảnh ghép vào giữa trò chơi ghép hình này, lập tức tất cả sẽ tạo thành một bức tranh hoàn chỉnh. Nếu bạn băn khoăn, thế tại sao người Tarahumara không đánh nhau và không chết vì bệnh tim mạch, tại sao một người phụ nữ Ê-ti-ô-pi-a nghèo tên là Derartu Tulu có thể khoan dung và có tính cạnh tranh cao, và tại sao theo một cách nào đó chúng ta có thể tìm thức ăn không cần đến vũ khí, có lẽ đó chỉ bởi loài người, cũng như chúng ta nghĩ bản thân mình như là bá chủ của vũ trụ này, thực sự chẳng có phát triển gì nhiều hơn một đàn chó săn. Có thể chúng ta tiến hoá như một bầy động vật đi săn. Bởi vì một ưu điểm chúng ta có trong tự nhiên -- một lần nữa, đó không phải là răng nanh, móng vuốt hay tốc độ -- thứ duy nhất chúng ta thực sự, thực sự giỏi đó là mồ hôi. Chúng ta thực sự giỏi trong việc có mồ hôi và mùi vị. Tốt hơn bất cứ loài động vật có vú nào trên Trái Đất, chúng ta có thể tiết mồ hôi rất tốt. Nhưng ưu điểm đó chỉ đem lại một chút khó chịu về cộng đồng đó là trên thực tế, khi tiến hành chạy dưới điều kiện nắng nóng trong một quãng đường dài, chúng ta là vô địch, chúng ta giỏi nhất trên hành tinh. Bạn cưỡi ngựa trong một ngày nắng nóng, và sau năm hay sáu dặm, con ngựa đó có lựa chọn. Hoặc là tiếp tục thở, hoặc là đi vào chỗ mát để nghỉ ngơi, nhưng nó không thể làm cả hai việc -- còn chúng ta có thể. Vậy điều gì xảy ra nếu chúng ta tiến hoá như những loài động vật đi săn? Điều gì sẽ đến nếu chúng ta chỉ có mỗi một ưu điểm tự nhiên trên thế giới đó là thực tế chúng ta không thể tụ tập thành một nhóm, đi ra ngoài kia Savannah Châu Phi, bắt một con linh dương và đi chơi theo bầy đàn, chạy cho đến chết? Đó là tất cả những gì chúng ta có thể làm; chúng ta có thể chạy khá xa trong một ngày nắng nóng. Vậy nếu đó là sự thật, một vài thứ khác cũng đã có thể đúng. Chìa khoá cho việc trở thành một phần của đàn đi săn đó là từ "bầy đàn." Nếu bạn đi một mình, và cố gắng rượt theo một con linh dương, Tôi cá rằng sẽ có hai xác chết ở Savannah Bạn cần một bầy đàn để hỗ trợ lẫn nhau. Bạn cần những người 64, 65 tuổi. những người đã từng làm việc này trong một thời gian dài để biết bạn thực sự tóm được con linh dương nào. Bầy đàn bùng nổ và tập hợp nhau lại một lần nữa. Các nhà theo dõi xuất sắc là một phần của đàn. Họ không thể đứng sau cáchd dó 10 dặm. Bạn cần có phụ nữ và thanh thiếu niên vì bạn được lợi hai lần trong đời từ prôtêin động vật đó là khi bạn là một bà mẹ cho con bú và một thiếu niên đang lớn. Chẳng có nghĩa gì khi để con linh dương kia chết và tộc người muốn ăn nó cách đó 50 dặm. Họ cần phải thuộc một bầy đàn. Bạn cần có những học sinh 27 tuổi này ở đỉnh cao sức mạnh của họ sẵn sàng giết mồi, và bạn cần có thanh niên những người học tất cả những thứ có liên quan. Đàn sẽ ở bên cạnh nhau. Một điều nữa khá đúng: bầy đàn này không thể quá thực tế. Bạn không thế theo tất cả các khúc cua xung quanh, cố gắng săn con linh dương. Bạn không thể là một bầy đầy giận dữ. Bạn không thể mang thù hận. Giống như là, "Tôi đang không săn con linh dương của anh kia. Anh ấy giận tôi. Hãy để anh ấy săn con linh dương của mình." Bầy đàn phải có khả năng tự xoa dịu, hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau. Những gì bạn phải hứng chịu, nói cách khác, là khá giống nhau như người Tarahumara -- một bộ lạc không hề thay đổi từ thời Đồ Đá. Đó thực sự là một cuộc tranh luận quyết liệt rằng có thể người Tarahumara đang làm đúng như những gì tất cả chúng ta đã làm trong hai triệu năm. Đó là chúng ta trong thời hiện đại với những người đi chệch hướng. Chúng ta xem việc chạy nhnw là một thứ ngoại lai, sự trừng phạt bạn đang phải gánh chịu là bạn ăn pizza vào tối hôm trước. Nhưng có thể đó là thứ hoàn toàn khác. Chúng ta có thể là những người lấy đi ưu điểm này của mình và phá hỏng nó. Phá hỏng như thế nào? Chúng ta đã phá hỏng một thứ gì đó ra sao? Chúng ta cố gắng quy nó ra tiền mặt. Cố gắng cân nó, đóng gói và làm cho no trở nên tốt đẹp hơn và bán nó cho mọi người. Và điều xảy ra là chúng ta đang bắt đầu tạo ra những thứ êm ái lạ mắt này, chúng giúp việc chạy tốt hơn, được gọi là giầy chạy. Lý do cá nhân tôi ghét giày chạy là bởi vì tôi đã mua một triệu đôi giày và tôi liên tục bị đau. Tôi nghĩ rằng, nếu ai đó ở đây chạy -- tôi có một cuộc trò chuyện với Carol; chúng tôi nói trong hậu trường khoảng 2 phút, và cô ấy nói về chấn thương chân. Bạn hãy nói với một vận động viên chạy, tôi đảm bảo, trong vòng 30 giây, cuộc nói chuyện biến thành chấn thương. Vậy nếu con người tiến hoá thành vận động viên chạy, nếu đó là một lợi thế của chúng ta, vậy thì tại sao chúng ta lại kém như vậy? Tại sao chúng ta liên tục bị chấn thương? Điều gây tò mò về việc chạy và chấn thương trong khi chạy đó là chấn thương trong khi chạy là mới mẻ trong thời đại của chúng ta. Nếu bạn đọc văn học dân gian và thần thoại, bất kì bí ấn nào, bất kì loại truyện nào, việc chạy thường có liên quan đến sự tự do, sự sống, sức trẻ và sức sống vĩnh cửu. Chỉ trong thời đại của chúng ta việc chạy mới trở nên gắn với sự sợ hãi và đau đớn. Geronimo đã từng nói "Những người bạn duy nhất của tôi là đôi chân. Tôi chỉ tin đôi chân của mình." Đó là bởi vì một vận động viên ba môn thể thao phối hợp người Apache đã nói bạn chạy 50 dặm vượt qua sa mạc, tham gia chiến đấu tay không, bắt trộm một đàn ngựa để lấy da mang về nhà. Geronimo không bao giờ nói, "À, bạn biết đấy, gót chân Asin của tôi -- tôi nói nhỏ nhẹ. Tôi cần phải vượt qua tuần này," hoặc "Tôi cần qua đào tạo. Tôi không tập yoga. Tôi chưa sẵn sàng." Con người luôn chạy và chạy. Chúng ta ở đây ngày hôm nay. Chúng ta có công nghệ số. Tất cả các ngành khoa học được rút ra từ thực tế rằng tổ tiên chúng ta có thể làm những điều phi thường hàng ngày, chỉ dựa trên đôi chân trần chạy những quãng xa. Vậy làm thế nào chúng ta có thể quay lại thời kì đó lần nữa? Tôi sẽ đưa cho bạn điều đầu tiên, đó là hãy tránh khỏi một thứ đóng gói, bán hàng, tiếp thị. Tránh khỏi tất cả những đôi giày chạy bốc mùi. Ngừng việc tập trung vào các cuộc thi chạy ma-ra-tông, mà nếu bạn chạy trong bốn giờ, mẹ kiếp. Nếu là trong vòng 13.59.59 phút, bạn thật tuyệt vời vì bạn đủ tiêu chuẩn cho một cuộc chạy khác. Chúng ta cần lấy lại cảm giác khôi hài và vui sướng tôi nói rằng, sự trần trụi đã làm cho người Tarahumara trở thành nền văn hoá khoẻ mạnh và thanh bình nhất trong thời đại chúng ta. Vậy đâu là lợi ích? Vậy thì đã sao? Có phải bạn đã đốt cháy Haagen-Dazs vào đêm hôm trước? Nhưng có lẽ cũng có một lợi ích khác. Không cần phải bàn quá sâu về vấn đề này, hãy tưởng tượng một thế giới nơi tất cả mọi người có thể và phá triển bằng bài tập này làm cho họ cảm thấy thoải mái hơn, thanh bình hơn, khoẻ mạnh hơn, tránh khỏi stress -- nơi bạn không cần phải quay lại văn phòng như một thằng điên nữa, nơi bạn không phải trở về nhà với bao lo toan đặt lên đầu nữa. Có lẽ có một thứ gì đó trong chúng ta ngày nay và đó là những gì người Tarahumara luôn có. Tôi không nói rằng chúng ta quay lại Hẻm Copper để sống bằng ngô, chế độ ăn uống của người Tarahumara, nhưng có một điều ở trong đó. Và nếu chúng ta tìm ra nó, sẽ có một giải Nobel cỡ bự trao cho bạn. Vì nếu một ai đó có thể tìm ra cách phục hồi bản năng tự nhiên điều mà chúng ta đã hưởng thụ trong suốt quãng thời gian tồn tại của mình, chúng ta hưởng thụ nó cho đến những năm 1970 hoặc tương tự như vậy, những lợi ích đó, xã hội và thể chất chính trị và đầu óc, sẽ là đáng kinh ngạc. Vậy những gì tôi đã nhìn thấy ngày hôm nay là những gì của một tiểu văn hoá đang phát triển gồm những vận động viên chạy chân trần, mọi người tháo bỏ giày. Và những gì họ cùng nhận ra là bạn bỏ giày, bạn thoát khỏi stress, bạn thoát khỏi những chấn thương và bệnh tật. Và điều bạn tìm ra là có một thứ mà người Tarahumara đã biết trong suốt một thời gian dài, điều khá thú vị. Tôi đã tự mình trải nghiệm điều đó. Tôi làm tổn thương cả đời bình, và khi gần đạt ngưỡng tuổi 40 tôi tháo bỏ những đôi giày và bệnh tật của tôi cũng không còn nữa. Hi vọng đó là những gì chúng ta có thể được lợi. Tôi rất cảm khích các bạn vì đã nghe hết câu chuyện này. càm ơn các bạn râaat nhiều. (Tiếng vỗ tay)