WEBVTT

00:00:00.958 --> 00:00:02.643
Voel je je gevangen

00:00:02.667 --> 00:00:05.059
in een kapot economisch model?

00:00:05.083 --> 00:00:07.726
Een model dat de levende wereld vertrapt

00:00:07.750 --> 00:00:11.336
en de levens bedreigt 
van onze nakomelingen?

00:00:11.750 --> 00:00:15.684
Een model dat miljarden mensen uitsluit

00:00:15.708 --> 00:00:19.424
terwijl het een enkeling 
onvoorstelbaar rijk maakt?

00:00:19.708 --> 00:00:22.851
Dat ons opdeelt 
in winnaars en verliezers

00:00:22.875 --> 00:00:26.853
en dan de verliezers 
hun tegenslag verwijt?

00:00:27.417 --> 00:00:29.976
Welkom bij het neoliberalisme,

00:00:30.000 --> 00:00:33.476
de zombie-doctrine 
die nooit lijkt te sterven,

00:00:33.500 --> 00:00:37.351
hoezeer ze ook in diskrediet is gebracht.

00:00:37.375 --> 00:00:42.893
Nu had je kunnen denken 
dat de financiële crisis van 2008

00:00:42.917 --> 00:00:45.934
het neoliberalisme 
zou hebben doen ineenstorten.

00:00:45.958 --> 00:00:49.518
Ze had toch de centrale 
kenmerken ervan blootgelegd,

00:00:49.542 --> 00:00:54.268
namelijk het dereguleren van
het zakenleven en de financiële wereld,

00:00:54.292 --> 00:00:56.809
de afbraak van sociale buffers,

00:00:56.833 --> 00:00:59.976
en het stimuleren van
extreme onderlinge concurrentie.

00:01:00.000 --> 00:01:03.643
Een ieder zag nu zijn gebreken.

00:01:03.667 --> 00:01:07.075
Intellectueel ging het
ook inderdaad onderuit.

00:01:07.792 --> 00:01:11.503
Maar toch domineert het ons leven.

00:01:12.167 --> 00:01:13.106
Waarom?

00:01:14.000 --> 00:01:20.373
Ik denk dat we nog 
geen nieuw verhaal vonden

00:01:20.393 --> 00:01:22.637
om het te vervangen.

00:01:23.125 --> 00:01:27.143
Met verhalen navigeren we de wereld.

00:01:27.167 --> 00:01:28.645
Ze stellen ons in staat

00:01:28.645 --> 00:01:32.125
complexe en tegenstrijdige 
signalen te interpreteren.

00:01:32.125 --> 00:01:35.809
Als we de zin van iets willen snappen,

00:01:35.833 --> 00:01:39.913
zoeken we geen wetenschappelijke uitleg,

00:01:39.943 --> 00:01:42.606
maar wel trouw aan een verhaal.

00:01:43.000 --> 00:01:46.184
Weerspiegelt wat we horen

00:01:46.208 --> 00:01:50.351
de manier waarop wij verwachten 
dat de mens en de wereld zich gedragen?

00:01:50.375 --> 00:01:52.476
Is het samenhangend?

00:01:52.500 --> 00:01:54.143
Gaat het vooruit

00:01:54.167 --> 00:01:56.917
zoals een verhaal moet vooruitgaan?

00:01:58.458 --> 00:02:01.518
We zijn wezens van het verhaal

00:02:01.542 --> 00:02:07.559
en een reeks feiten en cijfers, 
hoe belangrijk die ook zijn --

00:02:07.583 --> 00:02:10.768
ik ben een empirist, 
ik geloof in feiten en cijfers --

00:02:10.792 --> 00:02:17.000
maar feiten en cijfers staan machteloos
tegenover een overtuigend verhaal.

00:02:17.833 --> 00:02:21.148
Het enige dat een verhaal kan vervangen...

00:02:22.373 --> 00:02:23.818
... is een verhaal.

00:02:24.292 --> 00:02:26.768
Je kunt iemands verhaal niet wegnemen

00:02:26.792 --> 00:02:29.851
zonder hen een nieuw verhaal te geven.

00:02:29.875 --> 00:02:34.309
Het zijn niet de verhalen in het algemeen 
die ons aanspreken,

00:02:34.333 --> 00:02:37.851
maar wel bepaalde narratieve structuren.

00:02:37.875 --> 00:02:43.268
Er zijn een aantal basisplots 
die we opnieuw en opnieuw gebruiken,

00:02:43.292 --> 00:02:47.893
en in de politiek 
is er een fundamenteel plot

00:02:47.917 --> 00:02:51.421
dat enorm krachtig blijkt te zijn.

00:02:52.125 --> 00:02:55.083
Ik noem dat ‘het restauratieverhaal’.

00:02:56.000 --> 00:02:57.333
Het gaat als volgt.

00:02:59.000 --> 00:03:01.518
Onheil in het land!

00:03:01.542 --> 00:03:05.226
Veroorzaakt door machtige, snode krachten

00:03:05.250 --> 00:03:08.184
tegen de belangen van de mensheid.

00:03:08.208 --> 00:03:12.101
Maar de held zal in opstand komen 
tegen deze wanorde,

00:03:12.125 --> 00:03:14.268
die machtige krachten bevechten,

00:03:14.292 --> 00:03:17.018
hen tegen de verwachtingen in 
ten val te brengen

00:03:17.042 --> 00:03:20.083
en de harmonie in het land herstellen.

00:03:21.167 --> 00:03:22.958
Je hebt dit verhaal eerder gehoord.

00:03:23.750 --> 00:03:25.351
Het is het verhaal uit de Bijbel.

00:03:25.375 --> 00:03:27.476
Het is het ‘Harry Potter’-verhaal.

00:03:27.500 --> 00:03:29.976
Het is het ‘Lord of the Rings’-verhaal.

00:03:30.000 --> 00:03:31.833
Het is het ‘Narnia’-verhaal.

00:03:32.583 --> 00:03:34.976
Maar het is ook het verhaal

00:03:35.000 --> 00:03:40.351
van bijna elke politieke 
en religieuze transformatie

00:03:40.375 --> 00:03:42.101
van de voorbije millennia.

00:03:42.125 --> 00:03:44.893
In feite kun je zelfs beweren

00:03:44.917 --> 00:03:50.101
dat zonder een krachtig 
nieuw restauratieverhaal

00:03:50.125 --> 00:03:54.809
een politieke en religieuze transformatie
wellicht onmogelijk is.

00:03:55.625 --> 00:03:57.125
Zo belangrijk is het.

00:03:58.250 --> 00:04:03.184
Nadat de laissez-faire-economie 
tot de Grote Depressie leidde,

00:04:03.208 --> 00:04:08.643
schreef John Maynard Keynes 
een nieuwe economie uit.

00:04:08.667 --> 00:04:12.559
Hij vertelde een restauratieverhaal,

00:04:12.583 --> 00:04:14.250
en het ging ongeveer als volgt.

00:04:15.750 --> 00:04:18.184
Onheil in het land!

00:04:18.208 --> 00:04:19.476
(Gelach)

00:04:19.500 --> 00:04:24.184
Veroorzaakt door de krachtige en snode 
krachten van de economische elite

00:04:24.208 --> 00:04:27.125
die beslag legde 
op de rijkdom van de wereld.

00:04:27.833 --> 00:04:30.184
Maar de held van het verhaal,

00:04:30.208 --> 00:04:35.893
de helpende staat, gesteund 
door de arbeiders en de middenklasse,

00:04:35.917 --> 00:04:37.976
zal die wanorde aanvechten.

00:04:38.000 --> 00:04:42.559
Ze zullen deze macht bestrijden 
door een herverdeling van rijkdom,

00:04:42.583 --> 00:04:46.268
door het besteden 
van publiek geld aan publieke goederen

00:04:46.292 --> 00:04:49.434
inkomsten en banen creëren,

00:04:49.458 --> 00:04:52.631
en de harmonie in het land herstellen.

00:04:53.125 --> 00:04:55.476
Zoals bij alle goede restauratieverhalen,

00:04:55.500 --> 00:04:59.018
vond dit weerklank 
door het hele politieke spectrum.

00:04:59.042 --> 00:05:02.934
Democraten en republikeinen, 
labour en conservatieven,

00:05:02.958 --> 00:05:06.667
links en rechts werden allen 
in grote lijnen keynesiaans.

00:05:07.708 --> 00:05:10.226
Maar toen het keynesianisme 
in de problemen geraakte

00:05:10.250 --> 00:05:12.309
in de jaren zeventig,

00:05:12.333 --> 00:05:16.684
kwamen neoliberalen, mensen zoals 
Friedrich Hayek en Milton Friedman,

00:05:16.708 --> 00:05:20.059
op de proppen met 
hun nieuwe restauratieverhaal,

00:05:20.083 --> 00:05:21.625
en het ging ongeveer als volgt.

00:05:22.917 --> 00:05:24.518
Je raadt nooit wat er gaat komen.

00:05:24.542 --> 00:05:25.809
(Gelach)

00:05:25.833 --> 00:05:28.643
Onheil in het land!

00:05:28.667 --> 00:05:33.184
Veroorzaakt door de machtige 
en snode krachten

00:05:33.208 --> 00:05:35.684
van de almachtige staat,

00:05:35.708 --> 00:05:38.238
wiens collectiviseringsneigingen

00:05:38.268 --> 00:05:41.811
vrijheid, individualisme
en kansen onderdrukken.

00:05:42.125 --> 00:05:45.309
Maar de held van het verhaal, 
de ondernemer,

00:05:45.333 --> 00:05:48.601
zal deze machtige krachten bevechten,

00:05:48.625 --> 00:05:50.309
de staat ontmantelen

00:05:50.333 --> 00:05:53.601
en door het creëren van 
rijkdom en kansen,

00:05:53.625 --> 00:05:56.503
de harmonie herstellen in het land.

00:05:56.917 --> 00:06:01.518
En ook dat verhaal resoneerde 
het hele politieke spectrum.

00:06:01.542 --> 00:06:04.601
Republikeinen en democraten, 
conservatieven en labour,

00:06:04.625 --> 00:06:08.323
werden allen in grote lijnen neoliberalen.

00:06:10.583 --> 00:06:12.417
Tegengestelde verhalen

00:06:13.333 --> 00:06:16.542
met een identieke verhaalstructuur.

00:06:17.917 --> 00:06:20.843
Dan, in 2008,

00:06:20.917 --> 00:06:23.226
viel het neoliberale verhaal uit elkaar,

00:06:23.250 --> 00:06:25.708
en kwamen de tegenstanders 
naar voren met ...

00:06:29.083 --> 00:06:30.643
... niets.

00:06:30.667 --> 00:06:33.434
Geen nieuw restauratieverhaal!

00:06:33.458 --> 00:06:36.934
Het beste wat ze te bieden hadden 
was een afgezwakt neoliberalisme

00:06:36.958 --> 00:06:39.542
of een opgewarmd keynesianisme.

00:06:41.125 --> 00:06:44.518
En daarom zitten we vast.

00:06:44.542 --> 00:06:46.643
Zonder nieuw verhaal

00:06:46.667 --> 00:06:49.794
zitten we met het oude, mislukte verhaal

00:06:49.818 --> 00:06:51.625
dat maar blijft falen.

00:06:52.833 --> 00:06:56.476
We vervallen tot wanhoop

00:06:56.500 --> 00:06:59.476
wanneer onze verbeelding tekortschiet.

00:06:59.500 --> 00:07:03.643
Zonder verhaal dat het heden verklaart

00:07:03.667 --> 00:07:06.059
en de toekomst beschrijft,

00:07:06.083 --> 00:07:08.559
verdampt de hoop.

00:07:09.083 --> 00:07:12.059
Politieke mislukking is in de grond

00:07:12.083 --> 00:07:14.875
een mislukking van de verbeelding.

00:07:15.792 --> 00:07:18.851
Zonder restauratieverhaal

00:07:18.875 --> 00:07:21.768
dat ons vertelt waarheen,

00:07:21.792 --> 00:07:23.851
gaat er niets veranderen.

00:07:23.875 --> 00:07:26.684
Maar met zo'n restauratieverhaal

00:07:26.708 --> 00:07:29.833
kan bijna alles veranderen.

00:07:30.917 --> 00:07:33.643
Het verhaal dat wij moeten vertellen

00:07:33.667 --> 00:07:37.309
is een verhaal dat zoveel mogelijk 
mensen zal aanspreken,

00:07:37.333 --> 00:07:39.809
over de politieke breuklijnen heen.

00:07:39.833 --> 00:07:43.393
Het moet resoneren 
met diepe behoeften en verlangens.

00:07:43.417 --> 00:07:46.601
Het moet eenvoudig en begrijpelijk zijn

00:07:46.625 --> 00:07:49.393
en in de realiteit geworteld.

00:07:49.417 --> 00:07:53.750
Ik geef toe dat dit een hele opgave lijkt.

00:07:54.472 --> 00:07:56.503
Maar ik geloof dat in de westerse landen

00:07:56.517 --> 00:07:59.248
een verhaal als dit erop wacht

00:07:59.282 --> 00:08:01.235
om verteld te worden.

00:08:02.833 --> 00:08:04.143
In de afgelopen jaren

00:08:04.167 --> 00:08:07.601
is er al een fascinerende 
convergentie van bevindingen

00:08:07.625 --> 00:08:09.268
in verschillende wetenschappen,

00:08:09.292 --> 00:08:11.755
in de psychologie, de antropologie,

00:08:11.755 --> 00:08:14.375
de neurowetenschappen 
en de evolutionaire biologie,

00:08:14.375 --> 00:08:18.059
en die vertellen ons iets nogal geweldigs:

00:08:18.083 --> 00:08:23.351
dat menselijke wezens 
een enorme gave voor altruïsme hebben.

00:08:23.375 --> 00:08:27.393
Zeker, we hebben allemaal 
een beetje egoïsme en hebzucht in ons,

00:08:27.417 --> 00:08:31.750
maar bij de meeste mensen 
zijn dat niet onze dominante waarden.

00:08:32.417 --> 00:08:36.643
En we blijken ook buitengewoon 
te kunnen samenwerken.

00:08:36.667 --> 00:08:38.768
We overleefden de Afrikaanse savannes

00:08:38.792 --> 00:08:41.867
ondanks het feit dat we 
zwakker en langzamer waren

00:08:41.867 --> 00:08:44.417
dan onze roofdieren 
en de meeste van onze prooien,

00:08:44.417 --> 00:08:49.684
door een verbazingwekkend vermogen 
tot wederzijdse hulp,

00:08:49.708 --> 00:08:54.893
en die drang om samen te werken 
zit in onze geest geëtst

00:08:54.917 --> 00:08:56.934
door de natuurlijke selectie.

00:08:56.958 --> 00:09:01.809
Dit zijn de centrale, 
cruciale feiten over de mensheid:

00:09:01.833 --> 00:09:05.625
ons geweldige altruïsme en samenwerking.

00:09:06.708 --> 00:09:10.351
Maar er is iets vreselijk misgegaan.

00:09:10.375 --> 00:09:12.601
Onheil in het land!

00:09:12.625 --> 00:09:15.226
(Gelach)

00:09:15.250 --> 00:09:18.309
Onze goede natuur is gedwarsboomd 
door verschillende krachten,

00:09:18.333 --> 00:09:22.601
maar ik denk dat de meest krachtige ervan 
het dominante politieke verhaal

00:09:22.625 --> 00:09:24.351
van onze tijd is,

00:09:24.375 --> 00:09:30.643
dat ons vertelt dat we moeten leven 
in extreem individualisme

00:09:30.667 --> 00:09:33.184
en concurrentie met elkaar.

00:09:33.208 --> 00:09:38.639
Het dwingt ons om elkaar te bevechten, 
te vrezen en te wantrouwen.

00:09:38.663 --> 00:09:40.518
Het versplintert de samenleving.

00:09:40.542 --> 00:09:46.018
Het verzwakt de sociale banden 
die ons leven de moeite waard maken.

00:09:46.042 --> 00:09:49.018
En in dat vacuüm

00:09:49.042 --> 00:09:53.983
groeien deze gewelddadige, 
intolerante krachten.

00:09:53.997 --> 00:09:56.632
We zijn een maatschappij van altruïsten,

00:09:58.042 --> 00:10:00.426
maar worden geregeerd door psychopaten.

00:10:00.460 --> 00:10:04.667
(Applaus)

00:10:09.125 --> 00:10:10.976
Maar het hoeft niet zo te zijn.

00:10:11.000 --> 00:10:12.309
Echt niet,

00:10:12.333 --> 00:10:14.792
want we hebben een ongelooflijk vermogen

00:10:14.792 --> 00:10:16.792
tot saamhorigheid en verbondenheid

00:10:16.792 --> 00:10:18.816
en met een beroep op die hoedanigheid

00:10:18.830 --> 00:10:23.893
kunnen we die fantastische onderdelen 
van onze menselijkheid herstellen:

00:10:23.917 --> 00:10:27.059
ons altruïsme en onze samenwerking.

00:10:27.083 --> 00:10:32.226
Waar er versplintering is, kunnen we 
een bloeiend burgerlijk leven opbouwen

00:10:32.250 --> 00:10:35.226
met een rijke participatieve cultuur.

00:10:35.250 --> 00:10:39.309
Waar we geprangd zitten 
tussen markt en staat,

00:10:39.333 --> 00:10:45.184
kunnen we een economie bouwen 
die zowel mens als planeet respecteert.

00:10:45.208 --> 00:10:50.379
We kunnen deze economie creëren 
rond dat grote verwaarloosde gebied:

00:10:50.413 --> 00:10:51.934
de commons.

00:10:51.958 --> 00:10:56.393
De commons is noch markt, noch staat, 
noch kapitalisme, noch communisme,

00:10:56.417 --> 00:10:58.809
maar het bestaat uit drie hoofdelementen:

00:10:58.833 --> 00:11:00.684
een bepaalde hulpbron,

00:11:00.708 --> 00:11:03.893
een bepaalde gemeenschap 
die deze hulpbron beheert

00:11:03.917 --> 00:11:05.957
en de regels en onderhandelingen

00:11:05.957 --> 00:11:09.167
die de gemeenschap ontwikkelt 
om ze te beheren.

00:11:09.167 --> 00:11:13.434
Denk aan de breedbandgemeenschap 
of de gemeenschap van energiecoöperanten

00:11:13.458 --> 00:11:16.643
of de gedeelde grond 
voor de teelt van groenten en fruit

00:11:16.667 --> 00:11:19.434
die we kennen als volkstuinen.

00:11:19.458 --> 00:11:22.506
Een common kan niet worden verkocht, 
kan niet worden weggegeven,

00:11:22.506 --> 00:11:25.130
en de voordelen ervan 
worden gelijkelijk gedeeld

00:11:25.130 --> 00:11:27.610
onder de leden van de gemeenschap.

00:11:28.000 --> 00:11:31.147
Waar we werden genegeerd en geëxploiteerd,

00:11:31.147 --> 00:11:33.601
kunnen we nu onze politiek doen herleven.

00:11:33.625 --> 00:11:38.143
We kunnen de democratie heroveren 
van de mensen die ze ons afnamen.

00:11:38.167 --> 00:11:41.518
We kunnen nieuwe regels en methoden 
van verkiezingen gaan gebruiken

00:11:41.542 --> 00:11:47.684
om ervoor te zorgen dat financiële macht 
democratische macht nooit meer overtroeft.

00:11:47.708 --> 00:11:50.875
(Applaus)

00:11:54.417 --> 00:11:56.107
Representatieve democratie

00:11:56.107 --> 00:11:59.417
moet worden getemperd 
door de participerende democratie

00:11:59.417 --> 00:12:02.268
zodat we onze politieke keuzes 
kunnen verfijnen,

00:12:02.292 --> 00:12:07.434
en die keuze moet zoveel mogelijk 
op lokaal niveau worden betracht.

00:12:07.458 --> 00:12:09.801
Als er iets plaatselijk 
kan worden besloten,

00:12:09.801 --> 00:12:12.971
moet het niet nationaal worden bepaald.

00:12:14.125 --> 00:12:18.708
Ik noem dit geheel 
de politiek van verbondenheid.

00:12:19.358 --> 00:12:22.976
Ik denk dat dit de potentie heeft

00:12:23.000 --> 00:12:25.643
om een breed scala van mensen 
aan te spreken,

00:12:25.667 --> 00:12:29.268
en de reden hiervoor is
dat een van de weinige waarden

00:12:29.292 --> 00:12:32.309
die zowel links als rechts delen

00:12:32.333 --> 00:12:35.678
verbondenheid en gemeenschap zijn.

00:12:35.678 --> 00:12:37.878
Ze verstaan er elk 
ietwat andere dingen onder,

00:12:37.878 --> 00:12:41.226
maar in ieder geval beginnen we 
met wat gemeenschappelijke taal.

00:12:41.250 --> 00:12:46.351
In feite kan je veel politiek zien 
als een poging ergens bij te horen.

00:12:46.375 --> 00:12:49.559
Zelfs fascisten zoeken gemeenschap,

00:12:49.583 --> 00:12:52.643
zij het een beangstigend 
homogene gemeenschap

00:12:52.667 --> 00:12:55.629
waar iedereen er hetzelfde uitziet, 
hetzelfde uniform draagt

00:12:55.629 --> 00:12:57.893
en dezelfde slogans zingt.

00:12:57.917 --> 00:13:02.171
Wat we moeten creëren is een gemeenschap 
op basis van overbruggende netwerken,

00:13:02.195 --> 00:13:03.851
geen netwerken binnen de groep.

00:13:03.875 --> 00:13:08.268
Een netwerk binnen de groep brengt mensen
uit een homogene groep samen,

00:13:08.292 --> 00:13:12.809
terwijl een overbruggend netwerk mensen 
uit verschillende groepen samenbrengt.

00:13:12.833 --> 00:13:14.809
En mijn overtuiging is

00:13:14.833 --> 00:13:19.518
dat als we voldoend rijke en levendige 
overbruggende gemeenschappen creëren,

00:13:19.542 --> 00:13:24.476
we de drang van mensen kunnen dwarsbomen 
om zich in te graven in de veiligheid

00:13:24.500 --> 00:13:26.976
van een homogene verbindende gemeenschap

00:13:27.000 --> 00:13:29.458
die zich verdedigt tegen 'de ander'.

00:13:31.583 --> 00:13:33.559
Kort gezegd

00:13:33.583 --> 00:13:36.750
zou ons nieuwe verhaal 
iets als dit kunnen worden.

00:13:38.667 --> 00:13:41.059
Onheil in het land!

00:13:41.083 --> 00:13:42.101
(Gelach)

00:13:42.125 --> 00:13:44.476
Veroorzaakt door de krachtige 
en snode krachten

00:13:44.500 --> 00:13:48.518
van mensen die zeggen dat zoiets 
als een samenleving niet bestaat,

00:13:48.542 --> 00:13:51.893
die ons vertellen dat 
ons hoogste doel in het leven

00:13:51.917 --> 00:13:55.375
is om te vechten als zwerfhonden 
over een vuilnisbak.

00:13:56.708 --> 00:13:59.726
Maar wij, de helden van het verhaal,

00:13:59.750 --> 00:14:02.434
komen in opstand tegen dit onheil.

00:14:02.458 --> 00:14:08.059
We zullen die snode krachten bestrijden 
door het bouwen van rijke, boeiende,

00:14:08.083 --> 00:14:10.768
inclusieve en gulle gemeenschappen,

00:14:10.792 --> 00:14:14.613
en daarmee de harmonie 
herstellen in het land.

00:14:15.125 --> 00:14:18.750
(Applaus)

00:14:22.625 --> 00:14:25.818
Of je dit nu al dan niet 
het juiste verhaal vindt,

00:14:25.818 --> 00:14:28.761
hoop ik dat je het ermee eens bent
dat we er een nodig hebben.

00:14:28.761 --> 00:14:30.976
We hebben een nieuw 
restauratieverhaal nodig,

00:14:31.000 --> 00:14:35.101
dat ons moet leiden 
uit de puinhoop waar we in zitten,

00:14:35.125 --> 00:14:37.492
dat ons vertelt waarom we 
in die puinhoop zitten

00:14:37.492 --> 00:14:39.882
en ons vertelt hoe eruit te geraken.

00:14:40.542 --> 00:14:43.643
Als we dat verhaal goed vertellen,

00:14:43.667 --> 00:14:47.907
zal het de hoofden infecteren
over het hele politieke spectrum.

00:14:48.667 --> 00:14:51.348
Onze taak is het 
om het verhaal te vertellen

00:14:51.348 --> 00:14:54.458
dat het pad voorlicht 
naar een betere wereld.

00:14:54.458 --> 00:14:55.726
Dank je.

00:14:55.750 --> 00:14:58.755
(Applaus)