Αισθάνεστε παγιδευμένοι σε ένα χαλασμένο οικονομικό μοντέλο; Ένα μοντέλο το οποίο καταστρέφει τον ζωντανό κόσμο κι απειλεί τις ζωές των απογόνων μας; Ένα μοντέλο που αποκλείει δισεκατομμύρια ανθρώπους ενώ κάνει μια χούφτα αφάνταστα πλούσιους; Το οποίο μας ταξινομεί σε νικητές και χαμένους κι ύστερα κατηγορεί τους χαμένους για την ατυχία τους; Καλώς ήρθατε στον νεοφιλελευθερισμό, το δόγμα των ζόμπι που ποτέ δεν πεθαίνει, όσο κι αν απαξιώνεται συνολικά. Μπορεί να φανταζόσασταν ότι η οικονομική κρίση του 2008 θα οδηγούσε στην κατάρρευση του νεοφιλελευθερισμού. Τελικά, εξέθεσε τα κύριά του χαρακτηριστικά, τα οποία απορρύθμιζαν τις επιχειρήσεις και την οικονομία, καταστρέφοντας την πολιτική προστασία ρίχνοντάς μας σε έναν ακραίο ανταγωνισμό μεταξύ μας, καθώς επίσης και τα ψεγάδια του. Και διανοητικά πράγματι κατέρρευσε. Όμως ακόμα κυριαρχεί στη ζωή μας. Γιατί; Λοιπόν, η απάντηση πιστεύω είναι πως δεν έχουμε δημιουργήσει ακόμα μια νέα ιστορία για να το αντικαταστήσουμε. Οι ιστορίες είναι τα μέσα με τα οποία πλοηγούμαστε στον κόσμο. Μας επιτρέπουν να ερμηνεύουμε τα πολύπλοκα και αντιφατικά του σήματα. Όταν θέλουμε να κατανοήσουμε κάτι, η έννοια που αναζητούμε δεν είναι επιστημονική, αλλά μια αφηγηματική ακρίβεια. Αυτό που ακούμε εκφράζει τον τρόπο που αναμένουμε οι άνθρωποι και ο κόσμος να συμπεριφέρονται; Έχει ειρμό; Εξελίσσεται όπως θα έπρεπε να εξελίσσεται μια ιστορία; Eίμαστε πλάσματα της αφήγησης, και ένα σύνολο στοιχείων κι αριθμών όσο σημαντικά κι αν είναι τα στοιχεία κι οι αριθμοί —είμαι εμπειρικός, πιστεύω στα στοιχεία και τους αριθμούς— αλλά τα στοιχεία κι οι αριθμοί δεν έχουν τη δύναμη να υποκαταστήσουν μια πειστική ιστορία. Το μόνο πράγμα που μπορεί να υποκαταστήσει μια ιστορία είναι μια άλλη ιστορία. Δεν μπορείς να στερήσεις κάποιου την ιστορία χωρίς να του δώσεις μια καινούργια. Και δεν είναι απλώς ότι γενικά έχουμε προσαρμοστεί σε ιστορίες, αλλά και σε συγκεκριμένες δομές αφήγησης. Υπάρχει ένας αριθμός από βασικές πλοκές που χρησιμοποιούμε επανειλημμένα, και στην πολιτική υπάρχει μια βασική πλοκή η οποία αποδεικνύεται τρομερά ισχυρή, κι εγώ την αποκαλώ «η ιστορία της αποκατάστασης». Πάει κάπως έτσι. Αναταραχή πλήττει τη γη. Προκαλείται από τις ισχυρές και μοχθηρές δυνάμεις που δουλεύουν ενάντια στα συμφέροντα της ανθρωπότητας. Αλλά ο ήρωας θα επαναστατήσει ενάντια σε αυτή την αναταραχή, θα πολεμήσει εκείνες τις ισχυρές δυνάμεις, ανατρέποντάς τις ενάντια στις πιθανότητες και θα αποκαταστήσει την αρμονία στη γη. Την έχετε ξανακούσει αυτή την ιστορία. Είναι η ιστορία της Βίβλου. Η ιστορία του «Χάρι Πότερ». Η ιστορία του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών». Η ιστορία της «Νάρνια». Μα είναι επίσης μια ιστορία η οποία συνόδευσε σχεδόν κάθε πολιτική και θρησκευτική μετεξέλιξη που συνέβη εδώ και χιλιετίες. Στην πραγματικότητα, θα μπορούσαμε να πούμε ακόμα ότι χωρίς μια νέα ισχυρή ιστορία αποκατάστασης μια πολιτική και θρησκευτική μετεξέλιξη ενδέχεται να μη συμβεί. Είναι τόσο σημαντικό. Αφότου ο οικονομικός φιλελευθερισμός προκάλεσε τη Μεγάλη Ύφεση, ο Τζον Μέΐναρντ Κέινς έκατσε για να συντάξει μια νέα οικονομία, κι αυτό που έκανε ήταν να πει μια ιστορία αποκατάστασης, η οποία ήταν κάπως έτσι. Αναταραχή πλήττει τη γη! (Γέλια) Προκαλείται από τις ισχυρές και μοχθηρές δυνάμεις της οικονομικής ελίτ, η οποία άρπαξε τον παγκόσμιο πλούτο. Ο ήρωας όμως της ιστορίας, το υποστηρικτικό κράτος, που στηρίζεται από την εργατική και τη μεσαία τάξη, θα εναντιωθεί σε αυτή τη διαταραχή, θα πολεμήσει εκείνες τις ισχυρές δυνάμεις με την αναδιανομή του πλούτου, και μέσω της δαπάνης του δημοσίου χρήματος σε δημόσια αγαθά θα παράγει εισόδημα και θέσεις εργασίας, αποκαθιστώντας την αρμονία στη γη. Τώρα, όπως όλες οι καλές ιστορίες αποκατάστασης, αυτή είχε απήχηση σε όλο το πολιτικό φάσμα. Δημοκράτες και Ρεπουμπλικανοί, Εργατικοί και Συντηρητικοί, Δεξιά και Αριστερά, όλοι τους έγιναν σε μεγάλο βαθμό, Κεϊνσιανιστές. Τότε, όταν ο Κεϊνσιανισμός αντιμετώπισε δυσκολίες τη δεκαετία του '70, οι νεοφιλελεύθεροι, άνθρωποι όπως οι Φρίντριχ Χάγιεκ και Μίλτον Φρίντμαν, εμφανίστηκαν με τη νέα τους ιστορία αποκατάστασης, η οποία ήταν κάπως έτσι. Δεν θα μαντέψετε τι έρχεται. (Γέλια) Αναταραχή πλήττει τη γη! Προκαλείται από τις ισχυρές και μοχθηρές δυνάμεις του παντοδύναμου κράτους, του οποίου οι τάσεις κολλεκτιβοποίησης συνθλίβουν την ελευθερία τον ατομικισμό και τις ευκαιρίες. Ο ήρωας όμως της ιστορίας, ο επιχειρηματίας, θα πολεμήσει αυτές τις ισχυρές δυνάμεις, θα επαναφέρει την ομαλότητα, και με τη δημιουργία πλούτου και ευκαιριών θα αποκαταστήσει την αρμονία στη γη. Kι αυτή η ιστορία είχε απήχηση σε όλο το πολιτικό φάσμα. Ρεπουμπλικανοί και Δημοκράτες, Συντηρητικοί κι Εργατικοί, όλοι τους έγιναν, σε γενικό βαθμό, νεοφιλελεύθεροι. Είναι αντίθετες ιστορίες, αλλά με πανομοιότυπη δομή αφήγησης. Κατόπιν, το 2008, η νεοφιλελεύθερη ιστορία κατέρρευσε, κι οι αντίπαλοί της πέρασαν στο προσκήνιο με... τίποτα. Καμιά νέα ιστορία αποκατάστασης! Το καλύτερο που είχαν να προσφέρουν ήταν ένας γλυκανάλατος νεοφιλελευθερισμός ή ένας ξαναζεσταμένος Κεϊνσιανισμός. Και γι' αυτόν τον λόγο έχουμε κολλήσει. Χωρίς αυτή τη νέα ιστορία, έχουμε κολλήσει με την παλιά αποτυχημένη ιστορία που αποτυγχάνει συνεχώς. Απελπισία είναι η κατάσταση στην οποία πέφτουμε όταν η φαντασία μας αποτυγχάνει. Όταν δεν έχουμε ιστορία η οποία να εξηγεί το παρόν και να περιγράφει το μέλλον, η ελπίδα εξανεμίζεται. Η πολιτική αποτυχία είναι κατά βάθος μια αποτυχία της φαντασίας. Χωρίς μια ιστορία αποκατάστασης να μας πει πού πρέπει να πάμε, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Αλλά με μια τέτοια ιστορία αποκατάστασης, σχεδόν τα πάντα μπορούν να αλλάξουν. Η ιστορία που πρέπει να πούμε θα πρέπει να μπορεί να προσελκύει ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο φάσμα ανθρώπων, ξεπερνώντας τους πολιτικούς διαχωρισμούς. Θα πρέπει να έχει απήχηση στις βαθιές ανάγκες και επιθυμίες. Θα πρέπει να είναι λιτή και σαφής και να στηρίζεται στην πραγματικότητα. Τώρα, παραδέχομαι ότι όλο αυτό ακούγεται λίγο χλωμό. Αλλά πιστεύω ότι στα δυτικά κράτη υπάρχει πραγματικά μια τέτοια ιστορία που αναμένεται να εξιστορηθεί. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια εντυπωσιακή σύγκλιση πορισμάτων σε αρκετές διαφορετικές επιστήμες, στην ψυχολογία, τη ανθρωπολογία, τη νευροεπιστήμη και την εξελικτική βιολογία, και όλες μας λένε κάτι αρκετά εκπληκτικό: ότι τα ανθρώπινα όντα έχουν αυτή την τεράστια ικανότητα για αλτρουϊσμό. Σίγουρα, όλοι μας έχουμε μέσα μας λίγο εγωισμό και απληστία, μα στους περισσότερους ανθρώπους αυτές δεν είναι οι κυρίαρχες αξίες. Kι επίσης αποδεικνύεται πως είμαστε άριστοι συνεργάτες. Επιβιώσαμε στις αφρικανικές σαβάνες, παρότι είμαστε πιο αδύναμοι και πιο αργοί από τους κυνηγούς μας και τα περισσότερα θηράματά μας, μέσω μιας φοβερής ικανότητας να συμμετέχουμε σε μια αμοιβαία βοήθεια, κι αυτή η παρότρυνση για συνεργασία έχει εντυπωθεί στο μυαλό μας μέσω της φυσικής επιλογής. Αυτά είναι τα κύριας σημασίας γεγονότα σχετικά με την ανθρωπότητα: Ο φοβερός μας αλτρουϊσμός κι η συνεργασία. Αλλά κάτι πήγε παντελώς στραβά. Αναταραχή πλήττει τη γη. (Γέλια) H καλή μας φύση ανατράπηκε από πολλές δυνάμεις, αλλά πιστεύω ότι το πιο ισχυρό από αυτές είναι το κυρίαρχο πολιτικό αφήγημα της εποχής μας, το οποίο μας λέει ότι πρέπει να ζούμε σε έναν ακραίο ατομικισμό και να ανταγωνιζόμαστε ο ένας τον άλλον. Μας ωθεί να πολεμάμε, να φοβόμαστε και να μην εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο. Κονιορτοποιεί την έννοια της κοινωνίας. Αποδυναμώνει τους κοινωνικούς δεσμούς που μας δίνουν λόγο ύπαρξης στη ζωή. Και μέσα σε αυτό το κενό αναπτύσσονται αυτές οι βίαιες, μισαλλόδοξες δυνάμεις. Πράγματι είμαστε μια κοινωνία αλτρουϊστών, μα κυβερνούμαστε από ψυχοπαθείς. (Χειροκρότημα) Αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Πραγματικά δεν χρειάζεται, διότι έχουμε αυτή την απίστευτη ικανότητα για ομαδικότητα και συνοχή, και με την επίκληση αυτής της ικανότητας, μπορούμε να ανακτήσουμε αυτά τα εκπληκτικά στοιχεία της ανθρωπιάς μας: τον αλτρουϊσμό μας και τη συνεργασία. Όπου υπάρχει κατακερματισμός μπορούμε να χτίσουμε μια ακμάζουσα πολιτική ζωή με μια πλούσια συμμετοχική κουλτούρα. Όπου βρισκόμαστε συντετριμμένοι μεταξύ αγοράς και πολιτείας, μπορούμε να οικοδομήσουμε μια οικονομία με σεβασμό στον άνθρωπο και τον πλανήτη. Και μπορούμε να δημιουργήσουμε αυτή την οικονομία γύρω από αυτή την παραμελημένη σφαίρα: τα κοινά. Τα κοινά δεν είναι ούτε αγορά ή κράτος, καπιταλισμός ή κομμουνισμός, αλλά αποτελούν τρία κύρια στοιχεία: έναν συγκεκριμένο πόρο, μια συγκεκριμένη κοινότητα που διαχειρίζεται αυτόν τον πόρο, και τους κανόνες και τις διαπραγματεύσεις που αναπτύσσει η κοινότητα για να τον διαχειριστεί. Φανταστείτε μια κοινότητα ευρείας ζώνης ή κοινοτικούς ενεργειακούς συνεταιρισμούς ή την κοινή γη για την καλλιέργεια φρούτων και λαχανικών που στη Βρετανία τα αποκαλούμε κλήρους. Ένα κοινό δεν μπορεί να πουληθεί, δεν μπορεί να παραχωρηθεί, και τα οφέλη του μοιράζονται ισότιμα ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας. Εκεί όπου μας αγνόησαν και μας εκμεταλλεύτηκαν, μπορούμε να ανανεώσουμε την πολιτική μας. Μπορούμε να ανακτήσουμε τη δημοκρατία από τα άτομα που την κατέλαβαν. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε νέους κανόνες και μεθόδους για εκλογές για να εξασφαλίσουμε ότι η οικονομική εξουσία δεν θα ποδοπατήσει τη δημοκρατική εξουσία ξανά. (Χειροκρότημα) Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία πρέπει να αντισταθμίζεται από τη συμμετοχική δημοκρατία, για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε τις πολιτικές μας επιλογές, κι αυτή η επιλογή θα πρέπει να ασκείται όσο το δυνατόν σε τοπικό επίπεδο. Αν κάτι μπορεί να αποφασιστεί τοπικά, δεν πρέπει να καθορίζεται εθνικά. Κι εγώ το αποκαλώ αυτό «η πολιτική του ανήκειν». Τώρα, πιστεύω ότι αυτό έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει ένα μεγάλο εύρος ανθρώπων, και ο λόγος για αυτό είναι ότι ανάμεσα στις ελάχιστες αξίες, που μοιράζεται η Δεξιά κι η Αριστερά, είναι η ένταξη κι η κοινότητα. Kαι η έννοιά μας μπορεί να διαφέρει λίγο από αυτά αλλά τουλάχιστον ξεκινάμε με μια κοινή γλώσσα. Βασικά, μπορείτε να δείτε πολλές πολιτικές σαν μια αναζήτηση για ένταξη. Ακόμα κι οι φασίστες αναζητούν την κοινότητα, αν και είναι μια τρομακτικά ομοιογενής κοινότητα όπου όλοι φαίνονται ίδιοι και φορούν την ίδια στολή και φωνάζουν τα ίδια συνθήματα. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια κοινότητα βασισμένη σε δίκτυα που γεφυρώνουν, όχι δίκτυα που δεσμεύουν. Ένα δίκτυο που δεσμεύει, συγκεντρώνει ανθρώπους από μια ομοιογενή ομάδα, ενώ ένα δίκτυο που γεφυρώνει, συγκεντρώνει ανθρώπους από διαφορετικές ομάδες. Κι εγώ πιστεύω ότι αν δημιουργήσουμε επαρκώς πλούσιες και δραστήριες κοινότητες που γεφυρώνουν, μπορούμε να αποτρέψουμε την επιθυμία των ανθρώπων να εισχωρήσουν στην ασφάλεια μιας ομοιογενούς κοινότητας που δεσμεύει και που υπερασπίζεται τον εαυτό της ενάντια στους άλλους. Άρα, εν ολίγοις, η νέα μας ιστορία θα μπορούσε να είναι κάπως έτσι. Αναταραχή πλήττει τη γη! (Γέλια) Προκαλείται από τις ισχυρές και μοχθηρές δυνάμεις από ανθρώπους που λένε ότι δεν υπάρχει κοινωνία, οι οποίοι μας λένε ότι ο απώτερος σκοπός μας στη ζωή είναι να παλεύουμε σαν αδέσποτα σκυλιά για έναν σκουπιδοτενεκέ. Οι ήρωες όμως της ιστορίας, εμείς, θα επαναστατήσουμε ενάντια σε αυτή την αναταραχή. Θα πολεμήσουμε αυτές τις μοχθηρές δυνάμεις οικοδομώντας πλούσιες, συμμετοχικές, ευρύτερες και δοτικές κοινότητες, και, με την πράξη αυτή, θα αποκαταστήσουμε την αρμονία στη γη. (Χειροκρότημα) Τώρα, το κατά πόσον αισθάνεστε ότι αυτή είναι η κατάλληλη ιστορία ή όχι, ελπίζω να συμφωνείτε ότι χρειαζόμαστε μία. Χρειαζόμαστε μια νέα ιστορία αποκατάστασης, η οποία θα μας οδηγήσει έξω από το χάλι που βρισκόμαστε, να μας λέει γιατί είμαστε σε αυτό το χάλι και πώς να βγούμε από αυτό. Και αυτή η ιστορία, αν την πούμε σωστά, θα μολύνει τα μυαλά των ανθρώπων σε όλο το πολιτικό φάσμα. Είναι καθήκον μας να πούμε μια ιστορία που να φωτίζει το μονοπάτι για έναν καλύτερο κόσμο. Σας ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)