[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.84,0:00:09.87,Default,,0000,0000,0000,,၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် Rachel Carson\Nဟာ စာတစ်စောင် ရခဲ့ရာ Dialogue: 0,0:00:09.87,0:00:13.28,Default,,0000,0000,0000,,တေးသီငှက်တွေ သစ်ကိုင်တွေပေါ်မှ ရုတ်တရက်\Nပြုတ်ကျလာနေကြတာ သိလာခဲ့ရတယ်။ Dialogue: 0,0:00:13.28,0:00:16.64,Default,,0000,0000,0000,,စာရေးပို့သူက ငှက်တွေ သေရတာဟာ\NDDT ခေါ် ပိုးသတ်ဆေးကြောင့် ဖြစ်တယ်၊ Dialogue: 0,0:00:16.64,0:00:20.32,Default,,0000,0000,0000,,မကြာမီတုန်းက ပိုးသတ်သူတွေက အနီးရှိ \Nစိမ့်တောတွေမှာ ဆေးဖြန်းခဲ့ကြလို့ ဆိုပါတယ်။ Dialogue: 0,0:00:20.32,0:00:23.66,Default,,0000,0000,0000,,အဲဒီစာဟာ Carson အား DDT ကို စုံစမ်းဖို့\Nနှိုးဆွပေးလိုက်ပါတယ်။ Dialogue: 0,0:00:23.66,0:00:27.54,Default,,0000,0000,0000,,သူမဟာ သိပ္ပံပညာရှင်များနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို \Nထိန်းသိမ်းထားလိုကြသူတို့ထံမှနေပြီး Dialogue: 0,0:00:27.54,0:00:30.40,Default,,0000,0000,0000,,ပိုးသတ်ဆေးကို နေရာတိုင်းမှာ\Nသုံးနေခြင်းက ငါးတွေ၊ ငှက်တွေနဲ့ Dialogue: 0,0:00:30.40,0:00:33.86,Default,,0000,0000,0000,,လူသားကိုယ်၌ အတွက်ပါ အန္တရာယ် ဖြစ်နိုင်\Nကြောင်း စိုးရိမ်မှုတွေ သိထားသူပါ။ Dialogue: 0,0:00:33.86,0:00:36.85,Default,,0000,0000,0000,,သူမဟာ နှစ်ပေါင်း များစွာကြာ\Nသူမ အလုပ်လုပ်ခဲ့ဘူးတဲ့ Dialogue: 0,0:00:36.85,0:00:40.36,Default,,0000,0000,0000,,United States Bureau of Fisheries ရှိ \Nအဆက်အသွယ်များမှ စုံစမ်းကြည့်ခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:00:40.36,0:00:45.50,Default,,0000,0000,0000,,“နွေဦး တေးသံကို တိတ်သွားအောင် လုပ်ပစ်ခဲ့တာ\Nဘာများလဲ” သူမက မေးကြည့်ခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:00:45.50,0:00:49.57,Default,,0000,0000,0000,,၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် Carson ဟာ သူမ တွေ့ရှိခဲ့\Nတာကို "Silent Spring" စာအုပ်ထဲ ရေးခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:00:49.57,0:00:52.90,Default,,0000,0000,0000,,သူမရဲ့ စာအုပ်က ဓာတုပစ္စည်းတွေ အလွဲ\Nသုံးစားမှုတွေကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီး Dialogue: 0,0:00:52.90,0:00:56.37,Default,,0000,0000,0000,,သဘာဝနှင့်လူ့ကျန်းမာရေးအတွက်\N၎င်းတို့ရဲ့ အန္တရာယ်ကို ထောက်ပြခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:00:56.37,0:01:01.34,Default,,0000,0000,0000,,"Silent Spring" ချက်ချင်း ချီးမွမ်းခံခဲ့ရ\Nသလို လုံးဝလက်မခံသူတွေ ပေါ်လာခဲ့ကြပြီး Dialogue: 0,0:01:01.34,0:01:04.25,Default,,0000,0000,0000,,စာရေးသူကို သည်းသည်းမဲမဲ\Nတိုက်ခိုက်လာခဲ့ကြပါတယ်။ Dialogue: 0,0:01:04.25,0:01:10.12,Default,,0000,0000,0000,,နူးညံ့သိမ်မွေ့တဲ့ ဇီဝဗေဒပညာရှင်က ဘယ်လို\Nလုပ် အဲဒီလို ငြင်းခုံမှုကို ဆွပေးခဲ့တာလဲ။ Dialogue: 0,0:01:10.12,0:01:13.77,Default,,0000,0000,0000,,Carson ဟာ အလုပ်ကို ကြိုးစားအားထုတ်တဲ့\Nဘွဲ့ယူ ကျောင်းသား အဖြစ် စတင်ခဲ့ပြီး Dialogue: 0,0:01:13.77,0:01:16.81,Default,,0000,0000,0000,,John Hopkins University မှာ\Nဇီဝဗေဒကို လေ့လာရင်း Dialogue: 0,0:01:16.81,0:01:18.93,Default,,0000,0000,0000,,အချိန်ပိုင်း အလုပ်တွေကို လုပ်ကိုင်ခဲ့ရတယ်။ Dialogue: 0,0:01:18.93,0:01:22.20,Default,,0000,0000,0000,,ဒါပေမဲ့ မကျန်းမာတဲ့ ဖခင်နဲ့ ညီမလေးကို\Nစောင့်ရှောက်ပေးရန် Dialogue: 0,0:01:22.20,0:01:25.27,Default,,0000,0000,0000,,သူမရဲ့ ပါရဂူဘွဲ့သင်တန်း မပြီးဆုံးခင်\Nထွက်သွားခဲ့ရတယ်။ Dialogue: 0,0:01:25.27,0:01:28.31,Default,,0000,0000,0000,,Bureau of Fisheries အတွက် အဏ္ဏဝါ ဇီဝဗေဒ\Nရေဒီယို အစီအစဉ်အတွက် Dialogue: 0,0:01:28.31,0:01:31.96,Default,,0000,0000,0000,,ရေးပေးသူအဖြစ် Carson ဟာ \Nအချိန်ပိုင်း အလုပ်ကို လုပ်ခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:01:31.96,0:01:36.05,Default,,0000,0000,0000,,အများပြည်သူရဲ့ အာရုံကိုဆွဲဆောင်နိုင်အောင်\Nသူမ ရေးသားနိုင်တာကို Dialogue: 0,0:01:36.05,0:01:39.31,Default,,0000,0000,0000,,သူမ အကြီးအကဲတို့က\Nအားကျမိလို့ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင် Dialogue: 0,0:01:39.31,0:01:43.35,Default,,0000,0000,0000,,သူမဟာ အဲဒီ ဗျူရိုတွင် အချိန်ပြည့် အလုပ်\Nရတဲ့ ဒုတိယအမျိုးသမီး ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:01:43.35,0:01:47.77,Default,,0000,0000,0000,,၁၉၄၁ ခုနှစ်တွင် သူမဟာ\Nသမုဒ္ဒရာဆိုင်ရာ စာအုပ်သုံးအုပ်အနက် Dialogue: 0,0:01:47.77,0:01:52.16,Default,,0000,0000,0000,,ပထမစာအုပ် ထုတ်ဝေခဲ့ရာ သိပ္ပံပညာကို ရေအောက်\Nကမ္ဘာရဲ့ အလှတရားနဲ့ ရေးဖွဲ့ခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:01:52.16,0:01:56.51,Default,,0000,0000,0000,,သူမရဲ့ စူးစမ်းမှုတွေဟာ \Nကျယ်ပြန့်တဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို ရရှိခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:01:56.51,0:01:59.48,Default,,0000,0000,0000,,"Silent Spring" ထဲမှာကျတော့ Carson ဟာ\Nလူသားရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ Dialogue: 0,0:01:59.48,0:02:03.82,Default,,0000,0000,0000,,သဘာဝတရားရဲ့ ချိန်ခွင်လျှာကို\Nခြိမ်းခြောက်နေတာကို အလေးပေး ထောက်ပြခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:02:03.82,0:02:07.36,Default,,0000,0000,0000,,ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းမှာ ကောက်ပဲသီးနှံတွေကို\Nပိုးမွှားများမှ ကာကွယ်ပေးရန် နဲ့ Dialogue: 0,0:02:07.36,0:02:12.49,Default,,0000,0000,0000,,စစ်သားတွေကို ပိုးမွှားများမှ ရရှိတဲ့ ရောဂါ\Nများမှ ကာကွယ်ပေးရန် DDT ကို သုံးခဲ့ကြတယ်။ Dialogue: 0,0:02:12.49,0:02:16.87,Default,,0000,0000,0000,,စစ်ပြီးသွားတဲ့ နောက်မှာ အဲဒီပိုးသတ်ဆေးကို\Nကျယ်ပြန့်စွာ ကြဲဖြန်းပေးလာခဲ့ကြပြီး Dialogue: 0,0:02:16.87,0:02:19.17,Default,,0000,0000,0000,,မကြာခဏဆိုသလို\Nအကျိုးရှိမှန်းတောင် မသိခဲ့ကြပါ။ Dialogue: 0,0:02:19.17,0:02:22.89,Default,,0000,0000,0000,,တခါတုန်းက အမေရိက တောင်ပိုင်းမှာ ပုရွက်ဆိတ်\Nတမျိုးကို သုတ်သင်ရန် ကြိုးပမ်းစဉ် Dialogue: 0,0:02:22.89,0:02:29.06,Default,,0000,0000,0000,,တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်တွေ ချေမှုန်းခံလိုက်ရကာ\Nပုရွက်ဆိတ် အနည်းငယ်မျှ သုတ်သင်နိုင်ခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:02:29.06,0:02:33.17,Default,,0000,0000,0000,,အဲဒါနဲ့ အခြား မအောင်မှုတွေ ရှိခဲ့ပေမဲ့\NUS Department of Agriculture နဲ့ Dialogue: 0,0:02:33.17,0:02:37.10,Default,,0000,0000,0000,,ဓာတုကုမ္ပဏီတွေဟာ DDT ရဲ့ အကျိုးကျေးဇူး\Nတွေကို ချီးကျူးလို့ မဆုံးနိုင်ခဲ့ကြပါ။ Dialogue: 0,0:02:37.10,0:02:41.17,Default,,0000,0000,0000,,အဲဒါအတွက် စည်းကမ်းချက်တွေ နည်းပါးခဲ့ပြီး\Nပြည်သူတွေ ရှိနိုင်ခြေအန္တရာယ် မသိခဲ့ပါ။ Dialogue: 0,0:02:41.17,0:02:44.39,Default,,0000,0000,0000,,ဒါပေမဲ့ Carson ဟာ ဓာတုပစ္စည်းတွေ\Nအလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုက Dialogue: 0,0:02:44.39,0:02:47.42,Default,,0000,0000,0000,,ပိုးမွှား မျိုးစိတ်တွေရဲ့\Nခံနိုင်ရည်ကို ဆင့်ကဲမြှင့်ပေးခဲ့လို့ Dialogue: 0,0:02:47.42,0:02:51.75,Default,,0000,0000,0000,,ပိုလို့ကို အန္တရာယ်များတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ\Nထုတ်လုပ်လာနေရပုံကို ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ Dialogue: 0,0:02:51.75,0:02:54.33,Default,,0000,0000,0000,,DDT ဟာ ရေထဲတွင် မပျော်နိုင်လို့ Dialogue: 0,0:02:54.33,0:02:58.67,Default,,0000,0000,0000,,အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ ပတ်ဝန်းကျင်ထဲမှာ Dialogue: 0,0:02:58.67,0:03:02.66,Default,,0000,0000,0000,,ပိုးမွှားတွေရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ၊ ပိုးမွှားတွေ\Nစားသုံးတဲ့ သတ္တဝါတွေရဲ့ တစ်ရှူးများထဲမှာ၊ Dialogue: 0,0:03:02.66,0:03:05.73,Default,,0000,0000,0000,,အဆုံးမှာ လူသားတို့ထဲမှာပါ စုစည်းလာမှာကို\Nအခိုင်အမာ ညွှန်ပြခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:03:05.73,0:03:09.91,Default,,0000,0000,0000,,DDT နဲ့ ထိတွေ့မှုကြောင့် မျိုးရိုးဗီဇ\Nဖွဲ့စည်းပုံ ပြောင်းလဲသွားနိုင်ပြီး Dialogue: 0,0:03:09.91,0:03:13.73,Default,,0000,0000,0000,,အနာဂတ် မျိုးဆက်များအဖို့ မသိရတဲ့ အကျိုး\Nဆက်တွေ ရှိလာနိုင်တာကို သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ Dialogue: 0,0:03:13.73,0:03:16.53,Default,,0000,0000,0000,,"Silent Spring" အား တုံ့ပြန်မှုဟာ\Nပေါက်ကွဲမှုနဲ့ တူခဲ့ပါတယ်။ Dialogue: 0,0:03:16.53,0:03:20.48,Default,,0000,0000,0000,,လူအများအပြားအတွက် အဲဒီစာအုပ်က ဧရာမအန္တရာယ်\Nများနိုင်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ ထိန်းချုပ်ရန် Dialogue: 0,0:03:20.48,0:03:22.80,Default,,0000,0000,0000,,လှုံ့ဆော်ချက် ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:03:22.80,0:03:26.83,Default,,0000,0000,0000,,လူသားရဲ့ ကျန်းမာရေးအား ပိုးမွှားတွေ ခြိမ်း\Nခြောက်မှု ထိန်းချုပ်ရာမှာ DDT အရေးပါတာကို Dialogue: 0,0:03:26.83,0:03:30.79,Default,,0000,0000,0000,,Carson ဟာ ထည့်သွင်း မဖေါ်ပြခဲ့တာကို ဆင်ခြေ\Nပေး ငြင်းခုန်ကြတဲ့ သူတွေလည်း ရှိခဲ့ကြတယ်။ Dialogue: 0,0:03:30.79,0:03:35.28,Default,,0000,0000,0000,,စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဟောင်း\NEzra Taft Benson ဆိုရင် Dialogue: 0,0:03:35.28,0:03:40.50,Default,,0000,0000,0000,,“ကလေးမရှိ အပျိုဟိုင်းက မျိုးရိုးဗီဇကိစ္စ\Nဒီလောက် စိုးရိမ်နေတာ ဘာကြောင့်လဲ” Dialogue: 0,0:03:40.50,0:03:44.77,Default,,0000,0000,0000,,မေးလိုက်ပြီး Carson ဟာ “ကွန်မြူနစ်ဖြစ်ဖို့\Nများတယ်”လို့ ရှုတ်ချလိုက်တယ်။ Dialogue: 0,0:03:44.77,0:03:49.80,Default,,0000,0000,0000,,ပိုးသတ်ဆေး ကုမ္ပဏီရဲ့ ရှေ့နေက\NCarson နဲ့ သူမရဲ့ နောက်လိုက်တွေကို Dialogue: 0,0:03:49.80,0:03:54.85,Default,,0000,0000,0000,,လုပ်ငန်းရှင်တွေကို “ယုတ်မာသူတွေ”လို ပုံ\Nဖေါ်လိုတဲ့ “ဩဇာပေးမှုတွေ” စွပ်စွဲခဲ့ကြတယ်။ Dialogue: 0,0:03:54.85,0:03:59.10,Default,,0000,0000,0000,,အမှန်တကယ်က၊ ဓာတုပစ္စည်းတွေရဲ့ ကောင်းမှုတွေ\Nကို ကျယ်ပြန့်စွာ ရေးနေကြချိန်မှာ Carson ဟာ Dialogue: 0,0:03:59.10,0:04:03.03,Default,,0000,0000,0000,,အများပြည်သူတွေ နားမလည်ကြတဲ့ \Nအန္တရာယ်တွေကို အာရုံစိုက်စေလိုခဲ့တာပါ။ Dialogue: 0,0:04:03.03,0:04:06.01,Default,,0000,0000,0000,,လူသားဟာ သဘာဝတရားကို \Nထိန်းချုပ်သင့်ပြီး ထိန်းချုပ်ရမယ် ဆိုတဲ့ Dialogue: 0,0:04:06.01,0:04:08.05,Default,,0000,0000,0000,,အများရဲ့ ခံယူချက်ကို သူမဟာ ငြင်းပယ်ခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:04:08.05,0:04:11.84,Default,,0000,0000,0000,,အဲဒီအစား လူသားဟာ “သဘာဝကို မဟုတ်ဘဲ၊ မိမိကို\Nမိမိ ရင့်ကျက်အောင်၊ ကျွမ်းကျင်အ​ောင်” Dialogue: 0,0:04:11.84,0:04:16.69,Default,,0000,0000,0000,,လျေ့ကျင့်ဖို့ လိုတယ်လို့ စိန်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။ Dialogue: 0,0:04:16.69,0:04:20.22,Default,,0000,0000,0000,,Carson ဟာ ကင်ဆာရောဂါနဲ့ \N၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ရာ၊ Dialogue: 0,0:04:20.22,0:04:23.91,Default,,0000,0000,0000,,"Silent Spring" စာအုပ်ထုတ်ဝေပြီးလို့\Nနှစ်နှစ်အတွင်းမှာပါ။ Dialogue: 0,0:04:23.91,0:04:28.58,Default,,0000,0000,0000,,သူမစာအုပ်က ပတ်ဝန်းကျင်ကို တက်ကြွတိုက်ပွဲ\Nဝင်မယ့် မျိုးဆက်ကို ပေါက်ဖွားလာစေခဲ့ပါတယ်။ Dialogue: 0,0:04:28.58,0:04:32.32,Default,,0000,0000,0000,,၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင် ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး\Nသမားတို့ရဲ့ ဖိအားပေးမှုကြောင့် Dialogue: 0,0:04:32.32,0:04:36.05,Default,,0000,0000,0000,,ကွန်ဂရက်ဟာ National Environmental\NPolicy Act ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ရာ Dialogue: 0,0:04:36.05,0:04:41.56,Default,,0000,0000,0000,,ဆက်ဒရယ် အေဂျင်စီများက သူတို့ လုပ်ဆောင်ချက်\Nတွေရဲ့ အကျိုးဆက်တွေ အကဲခတ်လာရပါတယ်။ Dialogue: 0,0:04:41.56,0:04:42.99,Default,,0000,0000,0000,,အဲဒီ ဥပဒေကို ရုပ်လုံးဖေါ်ဖို့ Dialogue: 0,0:04:42.99,0:04:47.22,Default,,0000,0000,0000,,သမ္မတ Richard Nixon ဟာ Environmental\NProtection Agency ကို ထူထောင်ခဲ့ရတယ်။ Dialogue: 0,0:04:47.22,0:04:53.57,Default,,0000,0000,0000,,၁၉၇၂ တွင် EPA မှ DDT သုံးစွဲမှု တစ်စိတ်\Nတစ်ပိုင်း တားမြစ်ချက်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။ Dialogue: 0,0:04:53.57,0:04:58.25,Default,,0000,0000,0000,,Rachel Carson ဟာ သူမသေဆုံးသွားတဲ့\Nနောက်မှာတောင် သူမရဲ့ ရေးသားချက်များဖြင့် Dialogue: 0,0:04:58.25,0:05:00.93,Default,,0000,0000,0000,,ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ အကျိုးကို ရှေ့ဆက်\Nထမ်းဆောင်ပေးနေတုန်းပါပဲ။