[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:19.39,0:00:21.25,Default,,0000,0000,0000,,"Yıldızlararası" filminde
Dialogue: 0,0:00:21.27,0:00:24.60,Default,,0000,0000,0000,,süper kütleli bir kara deliğe\Nyakından baktık.
Dialogue: 0,0:00:24.62,0:00:26.76,Default,,0000,0000,0000,,Parlak gaz arkasında,
Dialogue: 0,0:00:26.79,0:00:28.91,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin süper yerçekimi\Nhalka şeklinde
Dialogue: 0,0:00:28.93,0:00:30.36,Default,,0000,0000,0000,,ışığı içine doğru büküyor.
Dialogue: 0,0:00:30.39,0:00:32.50,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bu gerçek bir fotoğraf değil,
Dialogue: 0,0:00:32.52,0:00:34.31,Default,,0000,0000,0000,,bu bir bilgisayar grafik tasarımı --
Dialogue: 0,0:00:34.33,0:00:37.72,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin neye benzediğinin\Nsanatsal bir yorumu.
Dialogue: 0,0:00:38.35,0:00:39.52,Default,,0000,0000,0000,,Yüz yıl önce,
Dialogue: 0,0:00:39.54,0:00:43.14,Default,,0000,0000,0000,,Albert Einstein ilk genel \Ngörelilik kavramını yayınladı.
Dialogue: 0,0:00:43.17,0:00:44.60,Default,,0000,0000,0000,,Sonraki yıllar içinde,
Dialogue: 0,0:00:44.63,0:00:47.60,Default,,0000,0000,0000,,bilim insanları bunu destekleyen \Npek çok kanıt öne sürdüler.
Dialogue: 0,0:00:47.63,0:00:50.71,Default,,0000,0000,0000,,Bu teoriden çıkarılan\Nkara delik konusu ise
Dialogue: 0,0:00:50.73,0:00:53.08,Default,,0000,0000,0000,,hâlâ doğrudan gözlemlenemedi.
Dialogue: 0,0:00:53.11,0:00:56.31,Default,,0000,0000,0000,,Bir kara deliğin neye benzediği\Nhakkında fikrimiz olsa da
Dialogue: 0,0:00:56.34,0:00:59.12,Default,,0000,0000,0000,,daha önce hiç resmini çekemedik.
Dialogue: 0,0:00:59.14,0:01:01.32,Default,,0000,0000,0000,,Önümüzdeki birkaç yıl içinde
Dialogue: 0,0:01:01.34,0:01:05.51,Default,,0000,0000,0000,,ilk kara delik resmimizi görebilecek\Nolma ihtimalimiz sizi şaşırtabilir.
Dialogue: 0,0:01:05.53,0:01:09.49,Default,,0000,0000,0000,,Bu resmi elde edebilmek için \Nuluslararası bilim insanları konseyi,
Dialogue: 0,0:01:09.51,0:01:11.02,Default,,0000,0000,0000,,dünya büyüklüğünde bir teleskop
Dialogue: 0,0:01:11.02,0:01:13.94,Default,,0000,0000,0000,,ve resmi son hâline getirecek\Nbir algoritmaya ihtiyacımız var.
Dialogue: 0,0:01:13.96,0:01:17.49,Default,,0000,0000,0000,,Bugün size bir kara delik resmi\Ngösteremiyor olsam da
Dialogue: 0,0:01:17.51,0:01:20.42,Default,,0000,0000,0000,,bu ilk resmi elde etmeye \Nyönelik çalışmalardan kısa bir
Dialogue: 0,0:01:20.45,0:01:22.06,Default,,0000,0000,0000,,önizleme sunmak istiyorum.
Dialogue: 0,0:01:23.97,0:01:25.41,Default,,0000,0000,0000,,Benim adım Katie Bouman,
Dialogue: 0,0:01:25.44,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,MIT'de doktora öğrencisiyim.
Dialogue: 0,0:01:28.03,0:01:30.06,Default,,0000,0000,0000,,Bilgisayarların görüntü ve video analizi
Dialogue: 0,0:01:30.08,0:01:33.38,Default,,0000,0000,0000,,yapmasını sağlayan bir bilişim\Nlaboratuvarında araştırma yapıyorum.
Dialogue: 0,0:01:33.80,0:01:35.96,Default,,0000,0000,0000,,Astrobilimci olmadığım hâlde
Dialogue: 0,0:01:35.99,0:01:37.27,Default,,0000,0000,0000,,bu heyecan verici projeye
Dialogue: 0,0:01:37.30,0:01:40.20,Default,,0000,0000,0000,,nasıl katkı sağladığımı\Nsize göstermek istiyorum.
Dialogue: 0,0:01:42.22,0:01:45.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu gece şehrin parlak\Nışıklarından uzağa giderseniz,
Dialogue: 0,0:01:45.18,0:01:47.61,Default,,0000,0000,0000,,Samanyolu galaksisinin eşsiz manzarasını
Dialogue: 0,0:01:47.64,0:01:49.13,Default,,0000,0000,0000,,görme şansına erişebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:01:49.66,0:01:52.12,Default,,0000,0000,0000,,Milyonlarca yıldız içinden\Nyakınlaştırma yaparsanız,
Dialogue: 0,0:01:52.14,0:01:55.90,Default,,0000,0000,0000,,sarmal Samanyolu'nun merkezine\Ndoğru 26.000 ışık yılı mesafesinde,
Dialogue: 0,0:01:55.92,0:01:59.44,Default,,0000,0000,0000,,tam ortada bir yıldız kümesine ulaşıyoruz.
Dialogue: 0,0:01:59.46,0:02:02.67,Default,,0000,0000,0000,,Kızılötesi teleskoplarla yıldız\Ntozunu da aşarak
Dialogue: 0,0:02:02.70,0:02:06.56,Default,,0000,0000,0000,,uzay bilimciler bu yıldızları\N16 yıl boyunca izledi.
Dialogue: 0,0:02:06.59,0:02:09.69,Default,,0000,0000,0000,,Nefes kesen konu aslında görmedikleri şey.
Dialogue: 0,0:02:10.20,0:02:13.26,Default,,0000,0000,0000,,Bu yıldızlar görünmez bir \Nnesne etrafında dönüyorlar.
Dialogue: 0,0:02:15.56,0:02:17.88,Default,,0000,0000,0000,,Bu yıldızların geçmişini inceleyerek,
Dialogue: 0,0:02:17.91,0:02:19.20,Default,,0000,0000,0000,,uzay bilimciler buna sebep
Dialogue: 0,0:02:19.22,0:02:22.20,Default,,0000,0000,0000,,olacak küçük ve ağır tek şeyin\Nsüper kütleli bir kara delik
Dialogue: 0,0:02:22.22,0:02:24.34,Default,,0000,0000,0000,,olduğu sonucunu çıkardılar.
Dialogue: 0,0:02:24.37,0:02:28.55,Default,,0000,0000,0000,,Çok yakınına gelen her şeyi\Nyutan çok yoğun bir nesne --
Dialogue: 0,0:02:28.57,0:02:30.06,Default,,0000,0000,0000,,ışık dâhil.
Dialogue: 0,0:02:30.09,0:02:33.15,Default,,0000,0000,0000,,Daha da yakınlaştırırsak ne olur peki?
Dialogue: 0,0:02:33.17,0:02:37.91,Default,,0000,0000,0000,,Görmesi imkânsız diye tanımlanan\Nbir şeyi görmek mümkün mü?
Dialogue: 0,0:02:39.51,0:02:42.75,Default,,0000,0000,0000,,Radyo dalga uzunluğunda\Nyakınlaştırma yaptığımız zaman
Dialogue: 0,0:02:42.78,0:02:44.46,Default,,0000,0000,0000,,sıcak plazmanın yerçekiminden
Dialogue: 0,0:02:44.48,0:02:46.89,Default,,0000,0000,0000,,kaynaklanan ve kara deliğin\Netrafını sarmış
Dialogue: 0,0:02:46.92,0:02:48.75,Default,,0000,0000,0000,,bir ışık halkası görmeyi umuyorduk.
Dialogue: 0,0:02:48.77,0:02:49.93,Default,,0000,0000,0000,,Başka bir deyişle,
Dialogue: 0,0:02:49.96,0:02:53.13,Default,,0000,0000,0000,,kara delik bize parlak materyalin\Nbir gölgesini gösteriyor
Dialogue: 0,0:02:53.15,0:02:54.99,Default,,0000,0000,0000,,ve karanlık bir küre hâlini alıyor.
Dialogue: 0,0:02:55.45,0:02:58.78,Default,,0000,0000,0000,,Bu parlak halka kara deliğin\Nolay ufkunu açığa çıkarıyor,
Dialogue: 0,0:02:58.81,0:03:01.21,Default,,0000,0000,0000,,yani yerçekimi kuvveti\Nöylesine büyük ki
Dialogue: 0,0:03:01.23,0:03:02.86,Default,,0000,0000,0000,,ışık bile bundan kaçamıyor.
Dialogue: 0,0:03:04.71,0:03:07.70,Default,,0000,0000,0000,,Einstein'ın denklemleri bu halkanın\Nboyut ve şeklini öngörüyor,
Dialogue: 0,0:03:07.70,0:03:10.88,Default,,0000,0000,0000,,yani bunun bir resmini elde etmek\Nyalnızca güzel olmakla kalmayacak,
Dialogue: 0,0:03:10.91,0:03:13.53,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin etrafındaki\Nşiddetli koşullarda bile
Dialogue: 0,0:03:13.55,0:03:16.02,Default,,0000,0000,0000,,bu denklemlerin geçerli\Nolduğunu kanıtlayacak.
Dialogue: 0,0:03:16.48,0:03:19.04,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bu kara delik bizden çok uzak,
Dialogue: 0,0:03:19.06,0:03:22.16,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'dan bu halka\Naşırı küçük görünüyor --
Dialogue: 0,0:03:22.18,0:03:25.77,Default,,0000,0000,0000,,Bizim için ayın yüzeyinde\Nbir portakaldan farksız.
Dialogue: 0,0:03:26.33,0:03:29.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu da onun bir fotoğrafını\Nçekmeyi aşırı zor kılıyor.
Dialogue: 0,0:03:30.22,0:03:31.52,Default,,0000,0000,0000,,Niçin?
Dialogue: 0,0:03:32.08,0:03:35.27,Default,,0000,0000,0000,,Basit bir denklemle açıklayabiliriz.
Dialogue: 0,0:03:35.29,0:03:37.71,Default,,0000,0000,0000,,Kırınım dediğimiz bir fenomen sayesinde
Dialogue: 0,0:03:37.73,0:03:39.09,Default,,0000,0000,0000,,görebileceğimiz en küçük
Dialogue: 0,0:03:39.11,0:03:41.78,Default,,0000,0000,0000,,nesnelere ilişkin temel sınırlarımız var.
Dialogue: 0,0:03:42.36,0:03:46.03,Default,,0000,0000,0000,,Bu denkleme göre gittikçe\Ndaha küçük şeyler görebilmek için
Dialogue: 0,0:03:46.06,0:03:48.64,Default,,0000,0000,0000,,teleskoplarımızı büyütmemiz gerek.
Dialogue: 0,0:03:48.67,0:03:51.74,Default,,0000,0000,0000,,Ancak Dünya'daki en güçlü\Noptik teleskoplarla bile
Dialogue: 0,0:03:51.76,0:03:54.18,Default,,0000,0000,0000,,ayın yüzeyini resmetmek için gerekli olan
Dialogue: 0,0:03:54.20,0:03:56.40,Default,,0000,0000,0000,,çözünürlüğe yaklaşamıyoruz bile.
Dialogue: 0,0:03:56.42,0:04:00.04,Default,,0000,0000,0000,,İşte burada Ay'ın Dünya'dan çekilmiş\Nen yüksek çözünürlükte
Dialogue: 0,0:04:00.06,0:04:01.46,Default,,0000,0000,0000,,resimlerinden biri.
Dialogue: 0,0:04:01.49,0:04:04.04,Default,,0000,0000,0000,,Kabaca 13.000 piksel var
Dialogue: 0,0:04:04.07,0:04:08.12,Default,,0000,0000,0000,,ve her bir piksel 1,5 milyonu\Naşkın portakal demek.
Dialogue: 0,0:04:08.97,0:04:10.94,Default,,0000,0000,0000,,O hâlde Ay'ın yüzeyindeki bir portakalı
Dialogue: 0,0:04:10.96,0:04:13.73,Default,,0000,0000,0000,,görebilmek için ne kadar\Nbüyük bir teleskop gerek?
Dialogue: 0,0:04:13.75,0:04:15.96,Default,,0000,0000,0000,,Diğer bir deyişle, kara deliği?
Dialogue: 0,0:04:15.99,0:04:18.33,Default,,0000,0000,0000,,Öyle görünüyor ki hesap yaptığımız zaman,
Dialogue: 0,0:04:18.35,0:04:20.96,Default,,0000,0000,0000,,Dünya boyutunda bir teleskopa\Nihtiyacımız olduğunu
Dialogue: 0,0:04:20.99,0:04:22.38,Default,,0000,0000,0000,,kolayca çıkarabiliyoruz.
Dialogue: 0,0:04:22.40,0:04:23.43,Default,,0000,0000,0000,,(Kahkaha)
Dialogue: 0,0:04:23.45,0:04:25.57,Default,,0000,0000,0000,,Dünya boyutunda bu teleskopu yapabilirsek,
Dialogue: 0,0:04:25.60,0:04:28.52,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin olay ufku anlamına gelen
Dialogue: 0,0:04:28.54,0:04:30.73,Default,,0000,0000,0000,,o eşsiz ışık halkasını\Nyorumlamaya başlarız.
Dialogue: 0,0:04:30.75,0:04:33.67,Default,,0000,0000,0000,,Bu resim, bilgisayar grafik\Ntasarımında gördüğümüz
Dialogue: 0,0:04:33.69,0:04:35.27,Default,,0000,0000,0000,,tüm detayları içermeyecek de olsa
Dialogue: 0,0:04:35.29,0:04:37.70,Default,,0000,0000,0000,,bir kara deliğin yakın çevresi hakkında
Dialogue: 0,0:04:37.73,0:04:40.21,Default,,0000,0000,0000,,önizleme yapmamızı sağlayacaktır.
Dialogue: 0,0:04:40.81,0:04:42.42,Default,,0000,0000,0000,,Yine de takdir edersiniz ki
Dialogue: 0,0:04:42.44,0:04:46.07,Default,,0000,0000,0000,,Dünya boyutunda bir teleskop\Nyapmak imkânsız.
Dialogue: 0,0:04:46.09,0:04:47.83,Default,,0000,0000,0000,,Mick Jagger'ın ünlü sözleri gibi,
Dialogue: 0,0:04:47.83,0:04:49.86,Default,,0000,0000,0000,,''Her zaman istediğinizi elde edemezsiniz,
Dialogue: 0,0:04:49.86,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ama bazen çalışırsanız, \Nihtiyacınız olan şeyi
Dialogue: 0,0:04:52.03,0:04:53.24,Default,,0000,0000,0000,,bulabilirsiniz.''
Dialogue: 0,0:04:53.27,0:04:55.73,Default,,0000,0000,0000,,Tüm dünyadaki teleskoplar\Nbirbirine bağlanarak,
Dialogue: 0,0:04:55.76,0:04:59.29,Default,,0000,0000,0000,,Event Horizon Teleskopu adı verilen\Nuluslararası bir ortaklıkla
Dialogue: 0,0:04:59.32,0:05:02.43,Default,,0000,0000,0000,,bir kara deliğin olay ufku\Nölçeği üstünden yapısını ayrıştıran
Dialogue: 0,0:05:02.45,0:05:03.99,Default,,0000,0000,0000,,bilgisayar ortamında
Dialogue: 0,0:05:04.01,0:05:06.21,Default,,0000,0000,0000,,Dünya boyutunda bir teleskop yaratılıyor.
Dialogue: 0,0:05:06.54,0:05:09.92,Default,,0000,0000,0000,,Bu teleskoplar ağının\Nönümüzdeki yıl ilk kara delik
Dialogue: 0,0:05:09.95,0:05:11.76,Default,,0000,0000,0000,,fotoğrafını çekmesi tasarlanıyor.
Dialogue: 0,0:05:13.94,0:05:17.28,Default,,0000,0000,0000,,Dünya üzerindeki tüm teleskoplar\Nbirlikte çalışıyor.
Dialogue: 0,0:05:17.31,0:05:20.02,Default,,0000,0000,0000,,Atomik saatlerin tam zamanlaması yoluyla
Dialogue: 0,0:05:20.04,0:05:22.70,Default,,0000,0000,0000,,gözlem yerlerinde araştırma\Nekipleri binlerce terabayt
Dialogue: 0,0:05:22.72,0:05:25.69,Default,,0000,0000,0000,,veri toplayarak ışığı donduruyor.
Dialogue: 0,0:05:25.71,0:05:30.73,Default,,0000,0000,0000,,Bu veri daha sonra Massachusetts'deki\Nlaboratuvarda işleniyor.
Dialogue: 0,0:05:32.63,0:05:34.42,Default,,0000,0000,0000,,Peki işe yarıyor mu?
Dialogue: 0,0:05:34.45,0:05:37.85,Default,,0000,0000,0000,,Galaksimizin merkezindeki\Nkara deliği görmek istiyorsak,
Dialogue: 0,0:05:37.88,0:05:40.86,Default,,0000,0000,0000,,bu imkânsız büyüklükteki\Nteleskopu yapmamız lazım, değil mi?
Dialogue: 0,0:05:40.88,0:05:43.11,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki Dünya boyutunda
Dialogue: 0,0:05:43.14,0:05:44.98,Default,,0000,0000,0000,,bir teleskop yapabildik.
Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:47.46,Default,,0000,0000,0000,,Dünyayı dönen bir disko küresine
Dialogue: 0,0:05:47.48,0:05:49.23,Default,,0000,0000,0000,,çevirmek gibi bir şey olurdu bu.
Dialogue: 0,0:05:49.25,0:05:51.45,Default,,0000,0000,0000,,Her bir aynanın ışığı toplaması gerekirdi,
Dialogue: 0,0:05:51.48,0:05:54.08,Default,,0000,0000,0000,,biz de bunları birleştirerek\Nbir resim oluşturabilelim.
Dialogue: 0,0:05:54.10,0:05:56.76,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi de bu aynalardan\Nçoğunu kaldırdığımızı varsayalım,
Dialogue: 0,0:05:56.78,0:05:58.76,Default,,0000,0000,0000,,yalnızca birkaç tane kalsın.
Dialogue: 0,0:05:58.78,0:06:01.66,Default,,0000,0000,0000,,Yine tüm bilgiyi birleştireceğiz,
Dialogue: 0,0:06:01.68,0:06:03.67,Default,,0000,0000,0000,,ama şimdi bir sürü boşluk var.
Dialogue: 0,0:06:03.70,0:06:08.07,Default,,0000,0000,0000,,Kalan bu aynalar teleskopumuz\Nolan alanları temsil ediyor.
Dialogue: 0,0:06:08.10,0:06:12.17,Default,,0000,0000,0000,,Bu resim elde edebilmek için\Ninanılmaz küçük bir ölçüm.
Dialogue: 0,0:06:12.20,0:06:16.04,Default,,0000,0000,0000,,Yalnızca birkaç teleskop alanında\Nışığı topluyor olmamıza karşın,
Dialogue: 0,0:06:16.06,0:06:19.48,Default,,0000,0000,0000,,Dünya döndükçe,\Ndiğer yeni ölçümler elde ediyoruz.
Dialogue: 0,0:06:19.51,0:06:23.33,Default,,0000,0000,0000,,Yani disko küresi döndükçe,\Nbu aynaların lokasyonu değişiyor
Dialogue: 0,0:06:23.35,0:06:26.25,Default,,0000,0000,0000,,ve hedefin değişik yanlarını\Ngörme imkânı ediniyoruz.
Dialogue: 0,0:06:26.27,0:06:30.29,Default,,0000,0000,0000,,Bu görüntüleme algoritmaları\Ndisko küresinin boşluklarını dolduruyor,
Dialogue: 0,0:06:30.32,0:06:33.35,Default,,0000,0000,0000,,söz konusu kara delik resminin\Noluşturulmasına imkân sağlıyor.
Dialogue: 0,0:06:33.37,0:06:36.01,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın her yerinde\Nteleskoplar olsaydı --
Dialogue: 0,0:06:36.03,0:06:37.97,Default,,0000,0000,0000,,yani tam bir disko küresi olsaydık --
Dialogue: 0,0:06:37.100,0:06:39.38,Default,,0000,0000,0000,,bunun bir önemi olmazdı.
Dialogue: 0,0:06:39.40,0:06:42.73,Default,,0000,0000,0000,,Ancak yalnızca birkaç örnek\Ngörebiliyoruz, bu nedenle
Dialogue: 0,0:06:42.75,0:06:45.14,Default,,0000,0000,0000,,teleskop ölçümlerimize tam tamına uyan\N
Dialogue: 0,0:06:45.16,0:06:48.13,Default,,0000,0000,0000,,sonsuz sayıda muhtemel görsel var,
Dialogue: 0,0:06:48.75,0:06:51.77,Default,,0000,0000,0000,,fakat tüm görseller eşit oluşturulmuyor.
Dialogue: 0,0:06:52.21,0:06:56.67,Default,,0000,0000,0000,,Bu görsellerin bir kısmı bizim kabul\Nettiğimiz koşullara daha çok uyuyor.
Dialogue: 0,0:06:56.69,0:06:59.91,Default,,0000,0000,0000,,Bu noktada ilk kara delik resminin\Nçekilmesinde benim rolüm
Dialogue: 0,0:06:59.94,0:07:02.71,Default,,0000,0000,0000,,teleskop ölçümlerimize uyumlu\Nen makul görseli bulacak
Dialogue: 0,0:07:02.73,0:07:04.95,Default,,0000,0000,0000,,algoritmaları tasarlamak.
Dialogue: 0,0:07:06.49,0:07:10.43,Default,,0000,0000,0000,,Tıpkı adli birimlerin\Nyüz yapısı bilgisi kullanarak
Dialogue: 0,0:07:10.45,0:07:13.97,Default,,0000,0000,0000,,kısıtlı tariflerle bir robot resim\Noluşturması gibi,
Dialogue: 0,0:07:13.99,0:07:17.31,Default,,0000,0000,0000,,geliştirdiğim görsel algoritmalar da\Nkısıtlı teleskop verisi ile
Dialogue: 0,0:07:17.33,0:07:21.65,Default,,0000,0000,0000,,evrendeki şeylere benzeyen\Nbir resim oluşturmamıza yardım ediyor.
Dialogue: 0,0:07:22.18,0:07:25.83,Default,,0000,0000,0000,,Bu algoritmaları kullanarak,\Nseyrek ve karmaşık veriler arasından
Dialogue: 0,0:07:25.85,0:07:28.03,Default,,0000,0000,0000,,bir resim oluşturabiliyoruz.
Dialogue: 0,0:07:28.06,0:07:32.58,Default,,0000,0000,0000,,Burada benzetilmiş veriler kullanarak\Nyapılmış bir oluşturma görüyorsunuz,
Dialogue: 0,0:07:32.61,0:07:34.54,Default,,0000,0000,0000,,teleskoplarımızı galaksinin merkezindeki
Dialogue: 0,0:07:34.56,0:07:37.15,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğe yöneltmiş gibi yapıyoruz.
Dialogue: 0,0:07:37.17,0:07:41.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu yalnızca bir simülasyon olsa da\Nbu tür bir oluşturma yakın zamanda
Dialogue: 0,0:07:41.65,0:07:45.11,Default,,0000,0000,0000,,bir kara deliğin sağlam bir resmini\Nçekeceğimizin umudunu veriyor,
Dialogue: 0,0:07:45.13,0:07:47.72,Default,,0000,0000,0000,,bununla da halkasının\Nboyutuna karar vereceğiz.
Dialogue: 0,0:07:50.18,0:07:53.38,Default,,0000,0000,0000,,Bu algoritmanın detaylarına\Ninmek istesem de
Dialogue: 0,0:07:53.40,0:07:55.58,Default,,0000,0000,0000,,şanslısınız ki bunun için vaktim yok.
Dialogue: 0,0:07:55.60,0:07:57.60,Default,,0000,0000,0000,,Yine de size evrenin neye benzediği
Dialogue: 0,0:07:57.62,0:07:59.93,Default,,0000,0000,0000,,ve bunu sonuç oluşturma ve\Ndoğrulama yapmak için
Dialogue: 0,0:07:59.95,0:08:03.74,Default,,0000,0000,0000,,nasıl kullandığımızla ilgili\Nkısa bir bilgi vermek istiyorum.
Dialogue: 0,0:08:05.18,0:08:07.68,Default,,0000,0000,0000,,Teleskop ölçümlerimizi\Nkusursuz bir şekilde açıklayan
Dialogue: 0,0:08:07.70,0:08:10.06,Default,,0000,0000,0000,,sayısız muhtemel görsel olduğu için,
Dialogue: 0,0:08:10.09,0:08:12.73,Default,,0000,0000,0000,,bunlardan birini seçmemiz gerekiyor.
Dialogue: 0,0:08:12.76,0:08:14.60,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yapmak için kara delik olma
Dialogue: 0,0:08:14.62,0:08:17.45,Default,,0000,0000,0000,,ihtimallerine göre sıralama yapıyoruz,
Dialogue: 0,0:08:17.48,0:08:19.96,Default,,0000,0000,0000,,sonra da en muhtemel olanı seçiyoruz.
Dialogue: 0,0:08:19.98,0:08:22.38,Default,,0000,0000,0000,,Tam olarak ne demek istiyorum?
Dialogue: 0,0:08:22.40,0:08:24.38,Default,,0000,0000,0000,,Varsayalım bize bir görselin Facebook'ta\N
Dialogue: 0,0:08:24.40,0:08:27.59,Default,,0000,0000,0000,,görünmesinin ne kadar olası olduğunu\Nsöyleyen bir model yapıyoruz.
Dialogue: 0,0:08:27.61,0:08:29.31,Default,,0000,0000,0000,,Muhtemelen modelin bize
Dialogue: 0,0:08:29.34,0:08:32.89,Default,,0000,0000,0000,,sol tarafta bu karmaşık görseli birinin\Npaylaşmasının olası olmadığını
Dialogue: 0,0:08:32.92,0:08:35.20,Default,,0000,0000,0000,,ve sağ tarafta birinin böyle bir özçekim
Dialogue: 0,0:08:35.20,0:08:36.69,Default,,0000,0000,0000,,paylaşacağını söylesin isteriz.
Dialogue: 0,0:08:36.72,0:08:38.36,Default,,0000,0000,0000,,Ortadaki görsel bulanık,
Dialogue: 0,0:08:38.38,0:08:41.02,Default,,0000,0000,0000,,yani karmaşık resme oranla\Nbunu Facebook'ta daha çok
Dialogue: 0,0:08:41.04,0:08:42.40,Default,,0000,0000,0000,,görme ihtimalimiz olsa da
Dialogue: 0,0:08:42.43,0:08:45.39,Default,,0000,0000,0000,,selfiye oranla görme\Nihtimalimiz çok daha düşük.
Dialogue: 0,0:08:45.71,0:08:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Ancak konu kara delik görselleri olunca,
Dialogue: 0,0:08:48.03,0:08:51.53,Default,,0000,0000,0000,,bir merak konusu ortaya çıkıyor:\NDaha önce hiç kara delik görmedik.
Dialogue: 0,0:08:52.01,0:08:54.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumda olası\Nbir kara delik görseli nedir
Dialogue: 0,0:08:54.33,0:08:57.26,Default,,0000,0000,0000,,ve kara deliklerin yapısı hakkında\Nne varsaymalıyız?
Dialogue: 0,0:08:57.79,0:09:00.42,Default,,0000,0000,0000,,''Yıldızlararası'' filmindeki\Nkara delik görseli gibi
Dialogue: 0,0:09:00.44,0:09:02.98,Default,,0000,0000,0000,,yaptığımız simülasyonlardan\Ngörseller kullanabiliriz,
Dialogue: 0,0:09:02.100,0:09:05.94,Default,,0000,0000,0000,,ama bunu yaparsak bazı\Nsorunlara yol açabilir.
Dialogue: 0,0:09:07.46,0:09:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Einstein'ın teorileri\Ndoğru çıkmazsa ne olur?
Dialogue: 0,0:09:10.86,0:09:14.88,Default,,0000,0000,0000,,Yine de olan bitenin doğru\Nbir resmini oluşturmak isteriz.
Dialogue: 0,0:09:14.90,0:09:18.27,Default,,0000,0000,0000,,Einstein'ın denklemlerini\Nalgoritmalarımıza çok fazla harmanlarsak
Dialogue: 0,0:09:18.30,0:09:21.05,Default,,0000,0000,0000,,görmeyi umduğumuz şeyi görürüz.
Dialogue: 0,0:09:21.07,0:09:23.35,Default,,0000,0000,0000,,Başka bir deyişle, galaksimizin ortasında
Dialogue: 0,0:09:23.37,0:09:26.30,Default,,0000,0000,0000,,dev bir fil olması ihtimali\Niçin bu seçeneği açık bırakalım.
Dialogue: 0,0:09:26.32,0:09:27.47,Default,,0000,0000,0000,,(Kahkaha)
Dialogue: 0,0:09:27.94,0:09:30.93,Default,,0000,0000,0000,,Değişik türde görseller\Nçok farklı özellikler taşır.
Dialogue: 0,0:09:30.96,0:09:34.50,Default,,0000,0000,0000,,Kara delik simülasyonu görselleri\Nve her gün Dünya'da çektiğimiz
Dialogue: 0,0:09:34.53,0:09:36.80,Default,,0000,0000,0000,,görselleri kolayca ayırabilmekteyiz.
Dialogue: 0,0:09:36.83,0:09:39.93,Default,,0000,0000,0000,,Belli bir görselin özelliklerini\Nçok fazla yansıtmadan
Dialogue: 0,0:09:39.96,0:09:43.20,Default,,0000,0000,0000,,algoritmalarımıza görsellerin\Nneye benzediğini anlatmamız lazım.
Dialogue: 0,0:09:43.76,0:09:45.65,Default,,0000,0000,0000,,Bunu deneyebileceğimiz bir yöntem
Dialogue: 0,0:09:45.67,0:09:48.73,Default,,0000,0000,0000,,farklı tür görsellerin özelliklerini \Nyansıtmak ve varsaydığımız
Dialogue: 0,0:09:48.76,0:09:52.89,Default,,0000,0000,0000,,görselin oluşturduğumuz\Ngörselleri nasıl etkilediğine bakmak.
Dialogue: 0,0:09:54.54,0:09:58.03,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu farklı tür görseller çok benzer\Nbir resim meydana getirirse
Dialogue: 0,0:09:58.06,0:10:00.11,Default,,0000,0000,0000,,resme dair yaptığımız varsayımların
Dialogue: 0,0:10:00.14,0:10:04.34,Default,,0000,0000,0000,,tarafsız olduğu konusunda\Nkendimize güvenmeye başlıyoruz.
Dialogue: 0,0:10:04.36,0:10:07.36,Default,,0000,0000,0000,,Tıpkı dünyanın değişik yerlerinde
Dialogue: 0,0:10:07.38,0:10:10.38,Default,,0000,0000,0000,,üç farklı polis ressamına\Naynı tarifi vermek gibi.
Dialogue: 0,0:10:10.40,0:10:13.26,Default,,0000,0000,0000,,Eğer hepsi birbirine benzeyen\Nbir yüz oluşturursa,
Dialogue: 0,0:10:13.28,0:10:15.08,Default,,0000,0000,0000,,kendi kültürel önyargılarını
Dialogue: 0,0:10:15.10,0:10:18.72,Default,,0000,0000,0000,,çizimlerine yansıtmadıkları\Nkanısına varırız.
Dialogue: 0,0:10:20.04,0:10:23.36,Default,,0000,0000,0000,,Değişik tür görsel özelliklerini\Nyansıtmanın yollarından biri
Dialogue: 0,0:10:23.38,0:10:25.82,Default,,0000,0000,0000,,var olan görsellerden parçalar kullanmak.
Dialogue: 0,0:10:26.37,0:10:28.53,Default,,0000,0000,0000,,Yani bir yığın toplu görseli alıp
Dialogue: 0,0:10:28.56,0:10:31.28,Default,,0000,0000,0000,,küçük görsel yamalarına ayırıyoruz.
Dialogue: 0,0:10:31.30,0:10:35.58,Default,,0000,0000,0000,,Sonra her bir görsel yamaya\Nbir yapbozun parçaları gibi davranıyoruz.
Dialogue: 0,0:10:35.61,0:10:39.89,Default,,0000,0000,0000,,Çok sık gördüğümüz parçaları\Nbir görsel oluşturmak için kullanıyoruz,
Dialogue: 0,0:10:39.91,0:10:42.36,Default,,0000,0000,0000,,bu da bizim teleskop ölçümlerimize uyuyor.
Dialogue: 0,0:10:46.60,0:10:50.34,Default,,0000,0000,0000,,Değişik tür görseller çok farklı\Nyapboz parçası takımına sahip.
Dialogue: 0,0:10:51.37,0:10:54.17,Default,,0000,0000,0000,,O hâlde görseli oluşturmak için
Dialogue: 0,0:10:54.20,0:10:58.33,Default,,0000,0000,0000,,aynı veriyi kullanıp değişik\Nyapboz takımını kullanırsak ne olur?
Dialogue: 0,0:10:58.35,0:11:02.08,Default,,0000,0000,0000,,Öncelikle kara delik görsel\Nsimülasyon yapboz takımıyla başlayalım.
Dialogue: 0,0:11:03.94,0:11:05.53,Default,,0000,0000,0000,,Pekâlâ, bu makul görünüyor.
Dialogue: 0,0:11:05.56,0:11:08.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu bir kara deliğin\Nvarsaydığımız görüntüsü.
Dialogue: 0,0:11:08.27,0:11:09.47,Default,,0000,0000,0000,,Peki bunu o küçük
Dialogue: 0,0:11:09.49,0:11:12.80,Default,,0000,0000,0000,,kara delik simülasyon görsel\Nparçalarıyla mı elde ettik?
Dialogue: 0,0:11:12.83,0:11:14.71,Default,,0000,0000,0000,,Başka bir yapboz takımı deneyelim,
Dialogue: 0,0:11:14.73,0:11:17.24,Default,,0000,0000,0000,,astronomik, konu dışı nesnelerden.
Dialogue: 0,0:11:18.27,0:11:20.40,Default,,0000,0000,0000,,Pekâlâ, benzer görünen bir görsel aldık.
Dialogue: 0,0:11:20.42,0:11:22.66,Default,,0000,0000,0000,,Gündelik görsellerden parçalar\Nalmayı deneyelim.
Dialogue: 0,0:11:22.68,0:11:25.47,Default,,0000,0000,0000,,Telefonunuzun kamerasıyla\Nçektiğiniz fotoğraflar gibi?
Dialogue: 0,0:11:26.67,0:11:28.79,Default,,0000,0000,0000,,Harika, aynı görseli aldık.
Dialogue: 0,0:11:28.81,0:11:32.18,Default,,0000,0000,0000,,İşte değişik yapboz parçalarından\Naynı görseli aldığımız zaman,
Dialogue: 0,0:11:32.20,0:11:34.25,Default,,0000,0000,0000,,yaptığımız varsayımların
Dialogue: 0,0:11:34.27,0:11:36.24,Default,,0000,0000,0000,,son görsel üzerinde
Dialogue: 0,0:11:36.26,0:11:39.18,Default,,0000,0000,0000,,çok fazla önyargı etkisi yapmadığı\Nkanısına varabiliriz.
Dialogue: 0,0:11:40.05,0:11:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Yapabileceğimiz diğer bir şey\Ngünlük görsellerden oluşan
Dialogue: 0,0:11:43.32,0:11:45.81,Default,,0000,0000,0000,,parçalar gibi aynı yapboz parçalarını alıp
Dialogue: 0,0:11:45.84,0:11:49.44,Default,,0000,0000,0000,,pek çok farklı kaynak görsel\Noluşturmak üzere kullanmak.
Dialogue: 0,0:11:49.46,0:11:50.73,Default,,0000,0000,0000,,Yani simülasyonlarımızda,
Dialogue: 0,0:11:50.76,0:11:54.53,Default,,0000,0000,0000,,bir kara deliğin astronomik rastgele\Nbir nesneye benzediğini varsayıyoruz,
Dialogue: 0,0:11:54.55,0:11:58.40,Default,,0000,0000,0000,,galaksimizin merkezinde bir fil\Nmisali günlük görseller gibi.
Dialogue: 0,0:11:58.43,0:12:01.60,Default,,0000,0000,0000,,Aşağıdaki algoritmalarımızın sonucu\Nyukarıdaki gerçek simülasyon
Dialogue: 0,0:12:01.62,0:12:03.72,Default,,0000,0000,0000,,görseline çok benzer çıktığı zaman,
Dialogue: 0,0:12:03.74,0:12:07.08,Default,,0000,0000,0000,,algoritmalarımıza olan güvenimiz\Nartmaya başlıyor.
Dialogue: 0,0:12:07.11,0:12:08.98,Default,,0000,0000,0000,,Burada vurgulamak istediğim nokta
Dialogue: 0,0:12:09.00,0:12:10.93,Default,,0000,0000,0000,,bu resimlerin hepsi günlük fotoğrafların
Dialogue: 0,0:12:10.96,0:12:13.89,Default,,0000,0000,0000,,küçük parçaları bir araya\Ngetirilerek oluşturuldu,
Dialogue: 0,0:12:13.92,0:12:16.35,Default,,0000,0000,0000,,tıpkı sizin cep telefonlarıyla\Nçektikleriniz gibi.
Dialogue: 0,0:12:16.38,0:12:19.82,Default,,0000,0000,0000,,Yani daha önce hiç görmediğimiz\Nbir kara delik görseli
Dialogue: 0,0:12:19.85,0:12:24.33,Default,,0000,0000,0000,,her zaman gördüğümüz resimler\Nbirleştirilerek oluşturulabilir.
Dialogue: 0,0:12:24.68,0:12:27.33,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde fikirleri resmetmek
Dialogue: 0,0:12:27.35,0:12:29.97,Default,,0000,0000,0000,,ilk kara delik resmini\Nçekmemizi sağlayacak
Dialogue: 0,0:12:29.100,0:12:32.44,Default,,0000,0000,0000,,ve umuyorum ki bilim insanlarının
Dialogue: 0,0:12:32.47,0:12:34.89,Default,,0000,0000,0000,,çalışmalarını dayandırdığı\Nteorileri doğrulayacak.
Dialogue: 0,0:12:35.73,0:12:38.34,Default,,0000,0000,0000,,Ancak tabii ki bu fikirleri\Nresmetme çalışması
Dialogue: 0,0:12:38.36,0:12:41.68,Default,,0000,0000,0000,,birlikte çalışma ayrıcalığına sahip\Nolduğum muhteşem araştırma
Dialogue: 0,0:12:41.71,0:12:43.60,Default,,0000,0000,0000,,ekibi olmadan asla mümkün olmazdı.
Dialogue: 0,0:12:43.92,0:12:45.08,Default,,0000,0000,0000,,Hâlâ şaşırıyorum,
Dialogue: 0,0:12:45.11,0:12:48.46,Default,,0000,0000,0000,,astrofizik alanında altyapım\Nolmadan bu projeye başlamama rağmen,
Dialogue: 0,0:12:48.48,0:12:51.10,Default,,0000,0000,0000,,bu eşsiz işbirliği sayesinde\Nbaşardıklarımız
Dialogue: 0,0:12:51.12,0:12:53.88,Default,,0000,0000,0000,,ilk kara delik resmini\Nçekmemizle sonuçlanabilir.
Dialogue: 0,0:12:54.41,0:12:57.11,Default,,0000,0000,0000,,Event Horizon Teleskopu\Ngibi büyük projeler
Dialogue: 0,0:12:57.13,0:12:59.94,Default,,0000,0000,0000,,farklı insanları aynı masada\Ntoplayan bu disiplenler arası
Dialogue: 0,0:12:59.97,0:13:01.76,Default,,0000,0000,0000,,uzmanlık sayesinde başarılılar.
Dialogue: 0,0:13:02.18,0:13:03.89,Default,,0000,0000,0000,,Biz çok farklı astrobilimcileriz,
Dialogue: 0,0:13:03.91,0:13:06.14,Default,,0000,0000,0000,,fizikçiler, matematikçiler ve mühendisler.
Dialogue: 0,0:13:06.17,0:13:08.04,Default,,0000,0000,0000,,Bir zamanlar imkânsız diye düşünülen
Dialogue: 0,0:13:08.07,0:13:10.58,Default,,0000,0000,0000,,bir işi başaracak olmamızın sebebi bu.
Dialogue: 0,0:13:10.60,0:13:12.86,Default,,0000,0000,0000,,Lütfen bir adım atın
Dialogue: 0,0:13:12.88,0:13:14.98,Default,,0000,0000,0000,,ve bilimin sınırlarını zorlayın,
Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:18.90,Default,,0000,0000,0000,,her ne kadar bu size önce\Nbir kara delik kadar gizemli görünse de.
Dialogue: 0,0:13:18.93,0:13:20.10,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkür ederim.
Dialogue: 0,0:13:20.13,0:13:25.69,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)