WEBVTT 00:00:07.982 --> 00:00:10.572 Diabeł przybył do miasta. 00:00:10.572 --> 00:00:14.652 Bez obaw, chce tylko zorganizować pokaz magicznych sztuczek. NOTE Paragraph 00:00:14.652 --> 00:00:20.317 Ten absurd jest podstawą fabuły arcydzieła Michała Bułhakowa 00:00:20.317 --> 00:00:22.322 zatytułowanego "Mistrz i Małgorzata". 00:00:22.322 --> 00:00:24.992 Powieść napisana w Moskwie w latach 30. 00:00:24.992 --> 00:00:27.272 to surrealistyczna mieszanka satyry politycznej, 00:00:27.272 --> 00:00:30.632 fikcji historycznej i mistycyzmu okultyzmu, 00:00:30.632 --> 00:00:34.632 która jest jedną z najwspanialszych powieści XX wieku... 00:00:34.632 --> 00:00:37.122 i jedną z najdziwniejszych. NOTE Paragraph 00:00:37.122 --> 00:00:41.532 Akcja zaczyna się, kiedy spotkanie dwóch członków moskiewskiej elity literackiej 00:00:41.532 --> 00:00:45.315 zakłóca dziwny jegomość imieniem Woland, 00:00:45.315 --> 00:00:47.705 podający się za uczonego z zagranicy 00:00:47.705 --> 00:00:51.245 zaproszonego, aby udzielić wykładu o czarnej magii. 00:00:51.245 --> 00:00:55.485 Kiedy nieznajomy angażuje dwóch towarzyszy w filozoficzną dyskusję 00:00:55.485 --> 00:00:58.278 i dokładnie przewiduje ich losy, 00:00:58.278 --> 00:01:01.949 czytelnik nagle zostaje przeniesiony do Jerozolimy w I wieku. 00:01:01.949 --> 00:01:04.399 Tam udręczony Poncjusz Piłat 00:01:04.399 --> 00:01:08.699 niechętnie skazuje Jezusa z Nazaretu na śmierć. 00:01:08.699 --> 00:01:11.497 Narracja skacze między tymi dwoma miejscami. 00:01:11.497 --> 00:01:16.307 Woland i jego świta: Asasello, Korowiow, Hella 00:01:16.307 --> 00:01:18.788 i ogromny kot Behemot 00:01:18.788 --> 00:01:21.428 posiadają zadziwiające magiczne moce. 00:01:21.428 --> 00:01:23.648 Używają ich do wystawienia pokazu, 00:01:23.648 --> 00:01:27.278 pozostawiając za sobą spustoszenie i zamęt. NOTE Paragraph 00:01:28.348 --> 00:01:32.780 Demoniczne intrygi to nie jedyne źródło czarnego humoru w powieści, 00:01:32.780 --> 00:01:35.660 ale też tło, w jakim się pojawiają. 00:01:35.660 --> 00:01:39.660 Powieść Bułhakowa dzieje się tam, gdzie została napisana, 00:01:39.660 --> 00:01:43.310 czyli w ZSRR u szczytu okresu stalinizmu. 00:01:43.310 --> 00:01:46.889 Artyści tworzyli tam pod ścisłą cenzurą, 00:01:46.889 --> 00:01:50.299 byli narażeni na więzienie, wygnanie lub stracenie, 00:01:50.299 --> 00:01:53.679 jeśli uznano, że podważają ideologię państwa. 00:01:53.679 --> 00:01:55.879 Nawet po zaakceptowaniu, ich praca, 00:01:55.879 --> 00:01:58.379 mieszkanie, podróże i wszystko inne 00:01:58.379 --> 00:02:01.419 było kontrolowane przez skomplikowaną biurokrację. 00:02:01.419 --> 00:02:06.509 W powieści Woland manipuluje systemem i strukturą rzeczywistości, 00:02:06.509 --> 00:02:08.519 co ma zabawne skutki. 00:02:08.519 --> 00:02:12.749 Głowy są oddzielane od ciał, a z nieba spadają pieniądze. 00:02:12.749 --> 00:02:16.431 Moskwianie są tym mało zainteresowani i skupieni na sobie. 00:02:16.431 --> 00:02:18.721 To obrazuje, jak społeczeństwo sowieckie 00:02:18.721 --> 00:02:22.111 wbrew ideałom pielęgnowało chciwość i cynizm. 00:02:22.111 --> 00:02:25.539 Rzeczowa narracja celowo przeplata 00:02:25.539 --> 00:02:27.919 nadnaturalne wydarzenia 00:02:27.919 --> 00:02:31.659 z codziennymi absurdami sowieckiego życia. NOTE Paragraph 00:02:31.659 --> 00:02:35.869 Jak Bułhakow zdołał opublikować tak przewrotną powieść 00:02:35.869 --> 00:02:37.584 w czasach reżimu? 00:02:38.134 --> 00:02:40.284 Cóż, nie udało mu się. 00:02:40.284 --> 00:02:43.484 Pracował nad "Mistrzem i Małgorzatą" przez ponad 10 lat. 00:02:43.484 --> 00:02:45.464 Podczas gdy osobista przychylność Stalina 00:02:45.464 --> 00:02:48.904 chroniła go przed ciężkimi prześladowaniami, 00:02:48.904 --> 00:02:51.904 wiele jego sztuk i utworów nie zostało opublikowanych. 00:02:51.904 --> 00:02:55.424 Był bezpieczny, ale skutecznie uciszony. 00:02:55.424 --> 00:02:57.844 Do śmierci autora w 1940 roku 00:02:57.844 --> 00:03:00.034 rękopis pozostał nieopublikowany. 00:03:00.034 --> 00:03:03.884 Ocenzurowaną wersję wydano w latach 60., 00:03:03.884 --> 00:03:06.034 ale kopie nie skróconego oryginału 00:03:06.034 --> 00:03:09.214 wciąż krążyły wśród podziemnych kręgów literackich. 00:03:09.214 --> 00:03:12.674 Całość opublikowano dopiero w 1973 roku, 00:03:12.674 --> 00:03:15.934 ponad 30 lat po napisaniu. NOTE Paragraph 00:03:15.934 --> 00:03:19.754 Frustracja Bułhakowa i doświadczenia z cenzurą 00:03:19.754 --> 00:03:23.474 pozostawiły autobiograficzną nutę w drugiej części powieści, 00:03:23.474 --> 00:03:26.104 kiedy to zostaje wprowadzony tytułowy bohater. 00:03:26.104 --> 00:03:30.454 Mistrz to bezimienny autor pracujący latami nad powieścią, 00:03:30.454 --> 00:03:34.164 który pali rękopis po odrzuceniu go przez wydawcę, 00:03:34.164 --> 00:03:36.964 tak jak Bułhakow robił ze swoimi pracami. 00:03:36.964 --> 00:03:41.214 Prawdziwą główną bohaterką jest ukochana Mistrza - Małgorzata. NOTE Paragraph 00:03:41.214 --> 00:03:45.467 Jej oddanie porzuconemu marzeniu ukochanego ma dziwny związek 00:03:45.467 --> 00:03:48.207 z działaniami diabolicznej kompanii 00:03:48.207 --> 00:03:51.627 i prowadzi opowieść do surrealistycznego zakończenia. NOTE Paragraph 00:03:51.627 --> 00:03:55.156 Mimo czarnego humoru i złożonej budowy, 00:03:55.156 --> 00:04:01.756 "Mistrz i Małgorzata" jest refleksją nad sztuką, miłością i wybawieniem, 00:04:01.756 --> 00:04:05.233 które nigdy nie giną wśród cynizmu. 00:04:05.233 --> 00:04:09.593 Długo odwlekana publikacja i przetrwanie powieści mimo przeciwności losu 00:04:09.593 --> 00:04:12.880 jest potwierdzeniem słów Wolanda skierowanych do Mistrza: 00:04:14.060 --> 00:04:16.987 "rękopisy nie płoną".