[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.94,0:00:03.19,Default,,0000,0000,0000,,Wspierany przez\NProtocol Labs
Dialogue: 0,0:00:03.19,0:00:05.40,Default,,0000,0000,0000,,Podążaj za swoją ciekawością.
Dialogue: 0,0:00:05.40,0:00:07.65,Default,,0000,0000,0000,,Poprowadź ludzkość do przodu.
Dialogue: 0,0:00:09.64,0:00:12.31,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją dwie możliwości:
Dialogue: 0,0:00:12.31,0:00:15.52,Default,,0000,0000,0000,,albo jesteśmy sami we Wszechświecie
Dialogue: 0,0:00:15.52,0:00:18.76,Default,,0000,0000,0000,,... albo nie.
Dialogue: 0,0:00:18.76,0:00:22.77,Default,,0000,0000,0000,,Obie są równie przerażające.
Dialogue: 0,0:00:22.77,0:00:26.94,Default,,0000,0000,0000,,Obie są równie przerażające.\NArthur C. Clarke
Dialogue: 0,0:00:26.94,0:00:28.45,Default,,0000,0000,0000,," Przez cały czas... "
Dialogue: 0,0:00:31.71,0:00:35.08,Default,,0000,0000,0000,," na wszystkich planetach,\Nwe wszystkich galaktykach w kosmosie. "
Dialogue: 0,0:00:39.56,0:00:41.68,Default,,0000,0000,0000,," Wszystkie cywilizacje, które powstały, "
Dialogue: 0,0:00:44.55,0:00:45.80,Default,,0000,0000,0000,," spoglądały w nocne niebo. "
Dialogue: 0,0:00:50.37,0:00:51.53,Default,,0000,0000,0000,," Widziały to, co my. "
Dialogue: 0,0:00:56.68,0:00:59.07,Default,,0000,0000,0000,," Zadały te same pytania, co my. "
Dialogue: 0,0:01:01.07,0:01:04.60,Default,,0000,0000,0000,,Czy jesteśmy sami?
Dialogue: 0,0:01:10.69,0:01:13.62,Default,,0000,0000,0000,,Czy Ziemia jest jedynym rozdziałem w historii życia?
Dialogue: 0,0:01:19.47,0:01:22.34,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedzi znajdują się gdzieś w \Nodległej przestrzeni - i odległym czasie.
Dialogue: 0,0:01:27.83,0:01:30.91,Default,,0000,0000,0000,,Po raz pierwszy prawda jest w końcu\Nna wyciągnięcie naszej ręki.
Dialogue: 0,0:01:40.90,0:01:43.54,Default,,0000,0000,0000,,Poszukiwanie ujawni, kim jesteśmy
Dialogue: 0,0:01:45.21,0:01:48.41,Default,,0000,0000,0000,,i kim możemy się stać.
Dialogue: 0,0:01:55.95,0:02:00.09,Default,,0000,0000,0000,,GRANICE ŻYCIA
Dialogue: 0,0:02:02.92,0:02:04.26,Default,,0000,0000,0000,,ROZDZIAŁ PIERWSZY
Dialogue: 0,0:02:04.26,0:02:08.93,Default,,0000,0000,0000,,ROZDZIAŁ PIERWSZY\NŚwit
Dialogue: 0,0:02:11.64,0:02:17.53,Default,,0000,0000,0000,,W poszukiwaniu życia pozaziemskiego, wpierw powinniśmy rozejrzeć się dookoła nas samych.
Dialogue: 0,0:02:24.57,0:02:27.88,Default,,0000,0000,0000,," To, co widzimy dookoła nas, to oszałamiająca złożoność. "
Dialogue: 0,0:02:34.55,0:02:36.37,Default,,0000,0000,0000,," Jakim cudem jest to możliwe? "
Dialogue: 0,0:02:37.04,0:02:41.72,Default,,0000,0000,0000,,Co jest wymagane do stworzenia życia?
Dialogue: 0,0:02:41.72,0:02:44.01,Default,,0000,0000,0000,," Organizmy żywe powstają wskutek procesów chemicznych. "
Dialogue: 0,0:02:45.67,0:02:48.35,Default,,0000,0000,0000,," Jesteśmy ogromnymi pakunkami chemikaliów. "
Dialogue: 0,0:02:51.12,0:02:53.75,Default,,0000,0000,0000,," Jakie są idealne warunki dla zachodzenia procesów chemicznych? "
Dialogue: 0,0:02:54.20,0:02:56.40,Default,,0000,0000,0000,," Cóż, po pierwsze, potrzeba energii. "
Dialogue: 0,0:02:56.40,0:03:00.40,Default,,0000,0000,0000,,I - ENERGIA\Nnp. światło słoneczne, ciepło geotermalne
Dialogue: 0,0:03:01.65,0:03:03.13,Default,,0000,0000,0000,," Ale nie za dużo. "
Dialogue: 0,0:03:04.10,0:03:07.74,Default,,0000,0000,0000,," To, czego potrzeba, to właściwa ilość i okazuje się, że planety są w sam raz, "
Dialogue: 0,0:03:07.74,0:03:10.28,Default,,0000,0000,0000,," ponieważ znajdują się w pobliżu gwiazd, ale nie za blisko. "
Dialogue: 0,0:03:13.48,0:03:16.71,Default,,0000,0000,0000,," Wymagana jest też spora różnorodność pierwiastków. "
Dialogue: 0,0:03:16.71,0:03:20.71,Default,,0000,0000,0000,,II - CIĘŻSZE PIERWIASTKI\Nnp. tlen, węgiel, siarka
Dialogue: 0,0:03:21.13,0:03:24.11,Default,,0000,0000,0000,," Oraz, wymagana jest ciecz, którą jest woda. "
Dialogue: 0,0:03:24.11,0:03:27.87,Default,,0000,0000,0000,,III - CIECZ\Nnp. woda
Dialogue: 0,0:03:28.39,0:03:29.54,Default,,0000,0000,0000,," Dlaczego? "
Dialogue: 0,0:03:29.54,0:03:35.32,Default,,0000,0000,0000,," Cóż, w gazach, atomy wymijają się tak szybko, że nie są w stanie się o siebie zaczepić. "
Dialogue: 0,0:03:36.67,0:03:39.36,Default,,0000,0000,0000,," W ciałach stałych, atomy są ściśnięte. "
Dialogue: 0,0:03:39.49,0:03:40.71,Default,,0000,0000,0000,," Nie mogą się przemieszczać. "
Dialogue: 0,0:03:41.58,0:03:42.95,Default,,0000,0000,0000,," W cieczach... "
Dialogue: 0,0:03:44.20,0:03:49.98,Default,,0000,0000,0000,," atomy mogą się przemieszczać, skupiać się i łączyć się ze sobą, tworząc w ten sposób cząsteczki. "
Dialogue: 0,0:03:56.74,0:04:00.74,Default,,0000,0000,0000,," Woda jest znakomitą substancją do zastartowania procesu ewolucji. "
Dialogue: 0,0:04:00.74,0:04:04.74,Default,,0000,0000,0000,," Cząsteczki mogą się w niej rozpuszczać i tworzyć bardziej złożone łańcuchy. "
Dialogue: 0,0:04:06.26,0:04:09.01,Default,,0000,0000,0000,," A więc, gdzie należy szukać takich złotowłosych warunków? "
Dialogue: 0,0:04:09.31,0:04:11.16,Default,,0000,0000,0000,," Cóż, planety są wspaniałe, "
Dialogue: 0,0:04:12.18,0:04:16.18,Default,,0000,0000,0000,," a nasza wczesna Ziemia była prawie doskonała. "
Dialogue: 0,0:04:18.32,0:04:24.66,Default,,0000,0000,0000,,ZIEMIA\N4 miliardy lat temu
Dialogue: 0,0:04:25.61,0:04:29.92,Default,,0000,0000,0000,," Znajdowała się w odpowiedniej odległości od swojej gwiazdy, aby posiadać ogromne oceany wody. "
Dialogue: 0,0:04:33.79,0:04:37.49,Default,,0000,0000,0000,," I głęboko pod powierzchnią tych oceanów, przy pęknięciach w skorupie ziemskiej, "
Dialogue: 0,0:04:38.40,0:04:40.76,Default,,0000,0000,0000,," zaczęło dochodzić do fantastycznych przemian chemicznych. "
Dialogue: 0,0:04:40.76,0:04:43.78,Default,,0000,0000,0000,," Atomy łączyły się na różne, niespotykane dotąd sposoby. "
Dialogue: 0,0:05:02.05,0:05:09.69,Default,,0000,0000,0000,,Dokładna receptura wciąż pozostaje zagadką, lecz składniki do powstania życia są proste - energia, cząsteczki organiczne i woda.
Dialogue: 0,0:05:30.52,0:05:38.03,Default,,0000,0000,0000,,Gdzieś w morzach wczesnej Ziemi, prosta chemia przeszła w biologię - prawdopodobnie nie pierwszy raz.
Dialogue: 0,0:05:43.48,0:05:50.82,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze komórki najprawdopodobniej powstały w gorących wodach wulkanicznych, w warunkach niegdyś uważanych za niemożliwe dla życia.
Dialogue: 0,0:05:52.51,0:05:59.84,Default,,0000,0000,0000,,Im dokładniej badamy życie, tym w coraz to bardziej niegościnnych miejscach je odnajdujemy.
Dialogue: 0,0:05:59.86,0:06:06.04,Default,,0000,0000,0000,," Tu, na naszej planecie, mikroby przystosowały się do przetrwania w najsurowszych warunkach. "
Dialogue: 0,0:06:08.32,0:06:18.27,Default,,0000,0000,0000,," Na jałowych pustyniach, w zlodowaconych Himalajach. W rowach oceanicznych pod ciśnieniem tysięcy ton. "
Dialogue: 0,0:06:21.55,0:06:30.42,Default,,0000,0000,0000,," W próżni kosmicznego symulatora, formy życia, kwitły przez lata, bez dostępu do tlenu. "
Dialogue: 0,0:06:34.01,0:06:40.51,Default,,0000,0000,0000,,Nowe wyniki badań wskazują, że życie wyłoniło się przed 4 miliardami laty, kiedy to Ziemia była obcym i nieprzyjaznym miejscem.
Dialogue: 0,0:06:44.52,0:06:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Planeta była pustoszona przez intensywny wulkanizm oraz burzę asteroid, która trwała przez 100 milionów lat.
Dialogue: 0,0:07:04.99,0:07:10.05,Default,,0000,0000,0000,,Lecz nawet w tak ekstremalnych warunkach, życie szybko odnalazło ostoję.
Dialogue: 0,0:07:10.05,0:07:11.71,Default,,0000,0000,0000,," Bardzo, bardzo szybko... "
Dialogue: 0,0:07:12.56,0:07:15.92,Default,,0000,0000,0000,," jak tylko Ziemia zdołała się ochłodzić po jej uformowaniu. "
Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:18.12,Default,,0000,0000,0000,," Wiemy, że życie rozpoczęło się w tym okresie. "
Dialogue: 0,0:07:22.84,0:07:25.20,Default,,0000,0000,0000,," Ponieważ na Ziemi do powstania życia doszło tak szybko, "
Dialogue: 0,0:07:25.20,0:07:28.46,Default,,0000,0000,0000,," wierzymy, że na innych planetach też może szybko do tego dochodzić. "
Dialogue: 0,0:07:39.100,0:07:46.77,Default,,0000,0000,0000,,Historia Ziemi daje nam nadzieję, że życie może być powszechne we Wszechświecie.
Dialogue: 0,0:07:48.93,0:07:55.26,Default,,0000,0000,0000,,Uczy nas, że życie jest impulsywne i wytrwałe, lecz stworzone z podstawowych, powszechnych składników.
Dialogue: 0,0:07:58.23,0:08:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Po 4 miliardach lat odizolowania, poszukiwania naszych kosmicznych krewniaków wreszcie się rozpoczynają.
Dialogue: 0,0:08:10.22,0:08:17.89,Default,,0000,0000,0000,,Tam, gdzie jest woda, jest też życie - więc naszą najlepszą szansą jest poszukiwanie wodnych światów podobnych do Ziemi.
Dialogue: 0,0:08:20.74,0:08:27.72,Default,,0000,0000,0000,,Nasze poszukiwania planet podobnych do Ziemi dopiero co się rozpoczęły, lecz pomimo to dotychczas odkryte światy są naprawdę kuszące.
Dialogue: 0,0:08:30.04,0:08:31.52,Default,,0000,0000,0000,,KEPLER 62F
Dialogue: 0,0:08:31.52,0:08:37.07,Default,,0000,0000,0000,,KEPLER 62F\NOdległość: 1200 lat świetlnych ; Rozmiar: 1,4x Ziemi ; Temperatura: ≥ -65ºC ; Wiek: ~7 miliardów lat.\NPrawdopodobnie wodny świat.
Dialogue: 0,0:08:38.97,0:08:40.28,Default,,0000,0000,0000,,TRAPPIST-1D
Dialogue: 0,0:08:40.28,0:08:46.99,Default,,0000,0000,0000,,TRAPPIST-1D\NOdległość: 41 lat świetlnych ; Rozmiar: 0,77x Ziemi ; Wiek: ~7,5 miliarda lat ; Temperatura: ≥ -29ºC\NPrawdopodobnie wodny świat.
Dialogue: 0,0:08:49.09,0:08:50.59,Default,,0000,0000,0000,,TEEGARDEN-B
Dialogue: 0,0:08:50.60,0:08:56.78,Default,,0000,0000,0000,,TEEGARDEN-B\NOdległość: 12 lat świetlnych ; Rozmiar: 1,07x Ziemi ; Wiek: 2,5 miliarda lat ; Temperatura Minimalna ≥ -7ºC\NPrawdopodobnie wodny świat.
Dialogue: 0,0:08:59.21,0:09:00.43,Default,,0000,0000,0000,,K2-18B
Dialogue: 0,0:09:00.43,0:09:08.49,Default,,0000,0000,0000,,K2-18B\NOdległość: 111 lat świetlnych ; Rozmiar: 2,7x Ziemi ; Temperatura: -73 - 46ºC\NPotwierdzono istnienie pary wodnej w atmosferze.
Dialogue: 0,0:09:11.05,0:09:18.01,Default,,0000,0000,0000,,To jedynie wierzchołek góry lodowej. Skarbnica natury jest wręcz bezdenna.
Dialogue: 0,0:09:18.01,0:09:21.41,Default,,0000,0000,0000,," Wiemy, że nasza galaktyka jest obfita w wodę. "
Dialogue: 0,0:09:26.79,0:09:30.79,Default,,0000,0000,0000,," Jest obfita w związki organiczne oraz złożoną chemię. "
Dialogue: 0,0:09:34.17,0:09:38.17,Default,,0000,0000,0000,," Wszystkie substancje niezbędne w procesie powstawania życia na naszej planecie "
Dialogue: 0,0:09:38.17,0:09:40.66,Default,,0000,0000,0000,," występują powszechnie w naszej galaktyce. "
Dialogue: 0,0:09:47.69,0:09:52.79,Default,,0000,0000,0000,," Czy podobny scenariusz mógł rozegrać się na innych planetach? "
Dialogue: 0,0:09:59.12,0:10:05.26,Default,,0000,0000,0000,,Z matematycznego punktu widzenia, istnienie obcego życia jest niezaprzeczalne.
Dialogue: 0,0:10:12.34,0:10:20.90,Default,,0000,0000,0000,,Najnowsze dane wskazują, że prawie 1/4 gwiazd posiada planety skaliste orbitujące w strefie życia - tam, gdzie woda może istnieć w stanie ciekłym.
Dialogue: 0,0:10:28.56,0:10:36.81,Default,,0000,0000,0000,,W samej naszej galaktyce, Drodze Mlecznej, to ~50 miliardów światów podobnych do Ziemi.
Dialogue: 0,0:10:39.54,0:10:45.69,Default,,0000,0000,0000,,W całym Wszechświecie, liczba planet możliwych do zamieszkania jest oszałamiająca:
Dialogue: 0,0:10:45.69,0:10:53.01,Default,,0000,0000,0000,,100,000,000,000,000,000,000.
Dialogue: 0,0:10:55.99,0:11:01.03,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraź sobie, że każdy z błysków reprezentuje planetę podobną do Ziemi.
Dialogue: 0,0:11:03.69,0:11:11.33,Default,,0000,0000,0000,,Musielibyśmy oglądać tę animację przez kolejne miliard lat, aby je wszystkie zobaczyć.
Dialogue: 0,0:11:20.68,0:11:26.98,Default,,0000,0000,0000,,Każda z nich posiadająca historię równie bogatą i wyjątkową, jak ta Ziemi.
Dialogue: 0,0:11:59.22,0:12:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Miliardy miliardów chemicznych zup, gotujących się przez eony.
Dialogue: 0,0:12:05.75,0:12:11.66,Default,,0000,0000,0000,," W całym obserwowalnym Wszechświecie jest więcej planet możliwych do zamieszkania o masie zbliżonej do Ziemi "
Dialogue: 0,0:12:11.66,0:12:16.14,Default,,0000,0000,0000,," niż jest wszystkich ziarenek piasku na wszystkich plażach Ziemi. "
Dialogue: 0,0:12:32.05,0:12:39.88,Default,,0000,0000,0000,,Pośród tej obfitości światów, wiele z nich będzie zabójczych dla życia, jakie znamy.
Dialogue: 0,0:12:43.27,0:12:49.87,Default,,0000,0000,0000,,Napotkamy planety znajdujące się w strefie życia, które będą spalone, skute lodem, bądź spowite toksycznymi gazami.
Dialogue: 0,0:12:52.02,0:12:58.18,Default,,0000,0000,0000,,Wiele z nich nie będzie posiadało atmosfery, niezbędnej do regulacji temperatury, albo będą posiadały atmosferę, która jest dla nas zabójcza.
Dialogue: 0,0:13:10.60,0:13:18.38,Default,,0000,0000,0000,,Wenus, uważana za niegdyś będącą w stanie podtrzymywać życie, jest obecnie sterylizowana przez przygniatającą, toksyczną atmosferę.
Dialogue: 0,0:13:20.25,0:13:27.30,Default,,0000,0000,0000,,Ale życie wcale nie musi się ograniczać do strefy życia.
Dialogue: 0,0:13:31.02,0:13:39.90,Default,,0000,0000,0000,,Daleko od ciepła ich gwiazdy, księżyce gazowych gigantów są być może ukrytymi oazami życia.
Dialogue: 0,0:13:42.73,0:13:51.54,Default,,0000,0000,0000,,Energia pochodzi nie z gwiazdy, lecz z grawitacji - siły pływowe planety macierzystej.
Dialogue: 0,0:13:55.53,0:14:03.70,Default,,0000,0000,0000,,Lodowy Enceladus ma wszystko: ogromny podpowierzchniowy ocean z kominami hydrotermalnymi, dającymi początek życiowym procesom chemicznym.
Dialogue: 0,0:14:08.39,0:14:15.57,Default,,0000,0000,0000,,Tytan jest szczególnie intrygujący - większy od Merkurego, upstrzony jeziorami metanu oraz związkami organicznymi.
Dialogue: 0,0:14:21.26,0:14:28.76,Default,,0000,0000,0000,,W 2026, NASA planuje wysłać drona na Tytana w celu poszukiwania oznak życia w jego dolinach i kraterach.
Dialogue: 0,0:14:31.26,0:14:37.25,Default,,0000,0000,0000,,W samej naszej galaktyce może istnieć 100 miliardów księżyców pozasłonecznych - 100 razy więcej niż samych planet.
Dialogue: 0,0:14:38.100,0:14:42.84,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre z nich mogą być rozmiarów Ziemi, z atmosferami i wodą na powierzchni.
Dialogue: 0,0:14:44.49,0:14:50.23,Default,,0000,0000,0000,,Z taką ilością miejsc do odkrywania życia, zdaje się być to jedynie kwestią czasu, nim dojdzie do odkrycia.
Dialogue: 0,0:14:52.08,0:14:55.60,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy uważają, że już je odkryliśmy.
Dialogue: 0,0:15:02.28,0:15:09.59,Default,,0000,0000,0000,,30 Lipca, 1976, sonda Viking natknęła się na Marsie na coś, co wciąż pozostaje zagadką.
Dialogue: 0,0:15:13.01,0:15:22.48,Default,,0000,0000,0000,,Po wstrzyknięciu substancji odżywczych, próbki marsjańskiej gleby wyprodukowały charakterystyczny radioaktywny gaz, typowy dla ziemskiej gleby.
Dialogue: 0,0:15:24.25,0:15:40.88,Default,,0000,0000,0000,,[Gleby: WYSTERYLIZOWANA; KALIFORNIJSKA; MARSJAŃSKA]\N[Wykres: ↑ radioaktywność ; → czas ]\N[Soli od wstrzyknięcia; Upływ czasu w Solach]\N{ 1 Sola = 1 doba marsjańska }
Dialogue: 0,0:15:41.92,0:15:49.84,Default,,0000,0000,0000,,Czy ten znak był jedynie zjawiskiem naturalnym, czy też naszym pierwszym kontaktem z obcą biologią?
Dialogue: 0,0:15:50.76,0:15:56.70,Default,,0000,0000,0000,," Odkrycie zaledwie jednej bakterii na Marsie, lub na jakimkolwiek innym ciele w Układzie Słonecznym "
Dialogue: 0,0:15:57.52,0:16:07.30,Default,,0000,0000,0000,," znaczyło by, że całe łańcuchy ewolucyjne: kosmiczne, chemiczne, czy biologiczne, wszędzie działają w identyczny sposób. "
Dialogue: 0,0:16:08.52,0:16:13.10,Default,,0000,0000,0000,," W takim wypadku, powstawanie życia gdziekolwiek we Wszechświecie "
Dialogue: 0,0:16:13.41,0:16:16.85,Default,,0000,0000,0000,," byłoby bardziej zasadą, niż wyjątkiem. "
Dialogue: 0,0:16:20.77,0:16:27.89,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli do tej pory nie natknęliśmy się na ślady życia, to długo to nie potrwa, nim je znajdziemy.
Dialogue: 0,0:16:30.01,0:16:36.92,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy z NASA uważają, że jesteśmy na skraju odkrycia.
Dialogue: 0,0:16:36.92,0:16:39.24,Default,,0000,0000,0000,," Jeszcze za naszego wspólnego życia w końcu zrozumiemy "
Dialogue: 0,0:16:39.24,0:16:41.65,Default,,0000,0000,0000,," że życie znajduje się na innych ciałach naszego Układu Słonecznego. "
Dialogue: 0,0:16:49.74,0:16:53.74,Default,,0000,0000,0000,," Pojmiemy wynikające z tego implikacje, również wpływające na ewolucję tutaj, na Ziemi. "
Dialogue: 0,0:16:56.50,0:16:58.84,Default,,0000,0000,0000,," Będziemy odnajdywać planety orbitujące wokół innych gwiazd "
Dialogue: 0,0:16:58.84,0:17:02.84,Default,,0000,0000,0000,," oraz będziemy mogli w stanie identyfikować cechy atmosfery sprzyjającej życiu. "
Dialogue: 0,0:17:06.46,0:17:09.56,Default,,0000,0000,0000,," To wszystko wydarzy się za najbliższe 10, 20 lat. "
Dialogue: 0,0:17:10.33,0:17:11.82,Default,,0000,0000,0000,," Czyż to nie ekscytujące? "
Dialogue: 0,0:17:14.14,0:17:18.96,Default,,0000,0000,0000,," Jesteśmy u progu znalezienia odpowiedzi na pytania, nad którymi ludzie myśleli przez milenia: "Czy jesteśmy sami?" "
Dialogue: 0,0:17:21.24,0:17:24.76,Default,,0000,0000,0000,," I oto jesteśmy u progu udzielenia odpowiedzi na nie. "
Dialogue: 0,0:17:29.25,0:17:35.75,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli gdzieś tam napotkamy życie, to co nowego odkryjemy mówiącego o nas samych?
Dialogue: 0,0:17:39.69,0:17:46.15,Default,,0000,0000,0000,,Jaki rozdział w historii życia stanowi Ziemia?
Dialogue: 0,0:17:48.04,0:17:51.26,Default,,0000,0000,0000,," Wszechświat ma prawie 14 miliardy lat, "
Dialogue: 0,0:17:52.23,0:17:55.69,Default,,0000,0000,0000,," a nasza galaktyka ma mniej więcej 12 miliardów lat. "
Dialogue: 0,0:17:55.69,0:17:56.53,Default,,0000,0000,0000,,[13,8 miliardów lat ]\N[ Wielki Wybuch ; dzień obecny ; życie na Ziemi, 4 miliardy lat temu]
Dialogue: 0,0:17:56.53,0:18:01.56,Default,,0000,0000,0000,,[13,8 miliardów lat ]\N[ Wielki Wybuch ; dzień obecny ; życie na Ziemi, 4 miliardy lat temu]\N" Zatem, gdzieś tam może istnieć życie znacznie bardziej zaawansowane, "
Dialogue: 0,0:18:01.56,0:18:03.43,Default,,0000,0000,0000,,[13,8 miliardów lat ]\N[ Wielki Wybuch ; dzień obecny ; życie na Ziemi, 4 miliardy lat temu]\N" niż życie, które mamy tutaj na Ziemi. "
Dialogue: 0,0:18:03.43,0:18:05.03,Default,,0000,0000,0000,,[13,8 miliardów lat ]\N[ Wielki Wybuch ; dzień obecny ; życie na Ziemi, 4 miliardy lat temu]
Dialogue: 0,0:18:06.26,0:18:10.26,Default,,0000,0000,0000,,Czy Ziemia jest spóźnialska w skali kosmicznej?
Dialogue: 0,0:18:11.26,0:18:15.26,Default,,0000,0000,0000,,Jak stare może życie być?
Dialogue: 0,0:18:15.26,0:18:26.08,Default,,0000,0000,0000,,[ lat temu ]
Dialogue: 0,0:18:33.75,0:18:39.77,Default,,0000,0000,0000,,Przez swoje pierwsze kilka milionów lat, kosmos był zbyt gorący dla życia, jakie znamy.
Dialogue: 0,0:18:42.51,0:18:48.25,Default,,0000,0000,0000,,Temperatura otoczenia ugotowałaby nas żywcem.
Dialogue: 0,0:19:01.73,0:19:10.03,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy wreszcie było wystarczająco chłodno dla życia, nie było wtedy ani gwiazd, ani planet. Jedynie gigantyczne obłoki wodoru.
Dialogue: 0,0:19:17.53,0:19:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Po upływie 70 milionów lat, grawitacja pochwyciła te obłoki i przekształciła je w pierwszą generację gwiazd.
Dialogue: 0,0:19:45.03,0:19:52.02,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze gwiazdy były jasne i masywne, jednak nie było żadnego życia, które mogłoby obserwować ich narodziny.
Dialogue: 0,0:19:53.73,0:20:00.24,Default,,0000,0000,0000,,Istotne pierwiastki były wytwarzane w ich rozpalonych jądrach. Nawet sam Wielki Wybuch nie był dość gorący, aby je stworzyć.
Dialogue: 0,0:20:00.24,0:20:05.64,Default,,0000,0000,0000,," Jedyne pierwiastki stworzone w Wielkim Wybuchu to wodór, hel i śladowe ilości litu. "
Dialogue: 0,0:20:07.78,0:20:12.100,Default,,0000,0000,0000,," Wszystkie te pierwiastki, które są niezbędne dla życia - te pierwiastki nie powstały w Wielkim Wybuchu. "
Dialogue: 0,0:20:15.48,0:20:19.21,Default,,0000,0000,0000,," Jedyne miejsce, gdzie powstawały, to rozgrzane jądra gwiazd, "
Dialogue: 0,0:20:19.21,0:20:23.80,Default,,0000,0000,0000,," a jedyny sposób, w jaki mogły one się dostać do twojego ciała, to fakt, że gwiazdy były na tyle miłe, by eksplodować. "
Dialogue: 0,0:20:37.78,0:20:44.26,Default,,0000,0000,0000,,Wybuchowa śmierć pierwszych gwiazd średniej wielkości rozsiała po kosmosie składniki życia.
Dialogue: 0,0:20:48.25,0:20:55.96,Default,,0000,0000,0000,,Z ich popiołów powstała druga generacja gwiazd - tym razem ze skalistymi planetami, tańczącymi dookoła nich.
Dialogue: 0,0:20:58.45,0:21:03.77,Default,,0000,0000,0000,,Oto ten moment: po raz pierwszy, wszystkie surowe składniki życia w jednym miejscu, ~13,7 miliarda lat temu.
Dialogue: 0,0:21:06.49,0:21:08.80,Default,,0000,0000,0000,,[ 13,8 miliardów lat ; życie staje się możliwe ]
Dialogue: 0,0:21:08.80,0:21:11.48,Default,,0000,0000,0000,,[ 13,8 miliardów lat ; życie staje się możliwe ]\N[ Wielki Wybuch ; dzień obecny ]
Dialogue: 0,0:21:11.48,0:21:17.100,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy wierzą, że warunki sprzyjające życiu istniały nawet wcześniej, w cieple poświaty stworzenia.
Dialogue: 0,0:21:25.96,0:21:32.55,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy to gorąc Wielkiego Wybuchu stopniowo rozpraszał się, Wszechświat przeszedł przez erę złotowłosej.
Dialogue: 0,0:21:37.99,0:21:46.28,Default,,0000,0000,0000,,Jakieś 15 milionów lat po początkach czasu, temperatura otoczenia osiągnęła przyjemne 24ºC.
Dialogue: 0,0:21:50.76,0:21:57.28,Default,,0000,0000,0000,,Przez miliony lat było ciepło w każdym kierunku, niczym niekończący się letni dzień na Ziemi.
Dialogue: 0,0:22:00.25,0:22:09.52,Default,,0000,0000,0000,,W teorii, gwiazdy i planety byłyby w stanie się formować tak wcześnie, w hipotetycznych, ultra-gęstych regionach kosmosu.
Dialogue: 0,0:22:15.02,0:22:24.49,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli takie regiony istniały, to woda mogła płynąć w obfitości, nawet na samotnych planetach, daleko od gwiazd.
Dialogue: 0,0:22:29.53,0:22:37.83,Default,,0000,0000,0000,,Czy to mógł być ten świt życia? \NObce istoty czerpiące energię z ciepła pozostałego po Wielkim Wybuchu?
Dialogue: 0,0:22:43.96,0:22:49.61,Default,,0000,0000,0000,,Gdzieś tam może istnieć planeta, z życiem niemal tak starym, jak sam Wszechświat.
Dialogue: 0,0:22:52.26,0:23:02.25,Default,,0000,0000,0000,,Z 10 miliardowo letnim, przedwczesnym startem, Wszechświat może tętnić życiem znacznie bardziej zaawansowanym niż nasze.
Dialogue: 0,0:23:05.99,0:23:14.100,Default,,0000,0000,0000,,Pomimo dekad poszukiwań, nie udało się potwierdzić żadnego śladu życia pozaziemskiego, czy to inteligentnego, czy też nie.
Dialogue: 0,0:23:17.76,0:23:25.49,Default,,0000,0000,0000,,Więc gdzie są wszyscy?
Dialogue: 0,0:23:28.26,0:23:34.49,Default,,0000,0000,0000,,Czy naprawdę jesteśmy sami?
Dialogue: 0,0:23:44.52,0:23:54.48,Default,,0000,0000,0000,,Być może życie prymitywne jest powszechne, lecz inteligencja jest niezmiernie rzadka.
Dialogue: 0,0:24:04.08,0:24:11.49,Default,,0000,0000,0000,,Być może kosmos jest po prostu zbyt rozległy dla realnej komunikacji.
Dialogue: 0,0:24:17.78,0:24:21.78,Default,,0000,0000,0000,,Albo, może jesteśmy pierwsi.
Dialogue: 0,0:24:23.26,0:24:30.22,Default,,0000,0000,0000,,Czy moglibyśmy być pierwszym rozdziałem w rozłożystej historii życia?
Dialogue: 0,0:24:34.75,0:24:36.92,Default,,0000,0000,0000,,[ życie na Ziemi ]
Dialogue: 0,0:24:36.92,0:24:40.02,Default,,0000,0000,0000,,[ 13,8 miliardów lat ]\N[ życie na Ziemi ]
Dialogue: 0,0:24:40.02,0:24:44.38,Default,,0000,0000,0000,,[ ... miliardów lat ]\N[ życie na Ziemi ]
Dialogue: 0,0:24:44.38,0:24:50.98,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat jest młody, i spora większość planet ma się jeszcze narodzić.
Dialogue: 0,0:24:54.49,0:25:01.64,Default,,0000,0000,0000,,Składniki życia będą się gotować jeszcze przez kolejne 100,000,000,000,000 lat
Dialogue: 0,0:25:04.99,0:25:13.31,Default,,0000,0000,0000,,[ ... bilionów lat ]\NZ tej perspektywy, jesteśmy świtem. Pierwszą melodią w symfonii życia.
Dialogue: 0,0:25:13.31,0:25:18.54,Default,,0000,0000,0000,,[ ... bilionów lat ]
Dialogue: 0,0:25:18.54,0:25:22.54,Default,,0000,0000,0000,,[ śmierć ostatniej gwiazdy, ~100 bilionów lat ]
Dialogue: 0,0:25:22.54,0:25:24.22,Default,,0000,0000,0000,,[ 100 bilionów lat ]\N[ życie na Ziemi ]\N[ śmierć ostatniej gwiazdy, ~100 bilionów lat ]
Dialogue: 0,0:25:24.22,0:25:28.22,Default,,0000,0000,0000,,Co nadejdzie na długo po nas?
Dialogue: 0,0:25:37.49,0:25:45.54,Default,,0000,0000,0000,,Gwiazdy typu czerwony karzeł mogą dożywać do 10 bilionów lat, otulając swoje planety światłem przez całe eony.
Dialogue: 0,0:25:55.99,0:26:01.03,Default,,0000,0000,0000,,Życie jest znacznie bardziej prawdopodobne w tych skalach czasu, gdzie warunki są stabilne przez długie okresy czasu.
Dialogue: 0,0:26:10.23,0:26:16.54,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie istoty żyjące w bliskiej odległości tych gwiazd musiały by się liczyć z gwałtownymi rozbłyskami słonecznymi, które stale zagrażały by ich wyginięciem.
Dialogue: 0,0:26:19.75,0:26:30.80,Default,,0000,0000,0000,,Wiele z tych planet będzie pływowo zablokowanych - jedna strona stale zwrócona ku gwieździe, druga zamrożona w ciemnościach.
Dialogue: 0,0:26:33.98,0:26:40.02,Default,,0000,0000,0000,,Ale, jak nauczyła nas Ziemia, życie jest niezwykle przystosowawcze.
Dialogue: 0,0:26:42.28,0:26:49.28,Default,,0000,0000,0000,,Jakie formy może przyjąć życie, które miało do dyspozycji biliony lat ewolucji?
Dialogue: 0,0:27:23.52,0:27:30.02,Default,,0000,0000,0000,,Pewnego dnia, w pewien sposób, historia życia dobiegnie końca.
Dialogue: 0,0:27:32.24,0:27:40.54,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli jesteśmy pierwszym rozdziałem tej historii, mamy niepodważalną okazję dzierżyć pochodnię życia daleko w przyszłość.
Dialogue: 0,0:27:57.52,0:28:06.27,Default,,0000,0000,0000,,A jeśli biologia przetrwa do dalekiej przyszłości, to żyjemy w uprzywilejowanym momencie.
Dialogue: 0,0:28:10.01,0:28:14.32,Default,,0000,0000,0000,,W dalszych rozdziałach, Wszechświat będzie wyglądał na zupełnie inny.
Dialogue: 0,0:28:17.98,0:28:24.66,Default,,0000,0000,0000,,Rozszerzanie się czasoprzestrzeni spowoduje, że odległe gwiazdy staną się niewidoczne, a nocne niebo spowije mrok.
Dialogue: 0,0:28:27.52,0:28:36.50,Default,,0000,0000,0000,,Być może, życie w odległej przyszłości będzie się zastanawiać: Jak to było żyć we wczesnych i jasnych latach Wszechświata?
Dialogue: 0,0:28:38.06,0:28:42.06,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy na tyle szczęśliwi, że znamy odpowiedź na to pytanie.
Dialogue: 0,0:28:48.47,0:28:53.61,Default,,0000,0000,0000,,Jedyne, co musimy zrobić... to spojrzeć w górę.
Dialogue: 0,0:29:06.77,0:29:12.08,Default,,0000,0000,0000,,Stworzone przez MelodySheep
Dialogue: 0,0:29:12.46,0:29:15.43,Default,,0000,0000,0000,,Polskie napisy:\NKillkor
Dialogue: 0,0:29:15.72,0:29:19.28,Default,,0000,0000,0000,,Wspierane przez\NProtocol Labs
Dialogue: 0,0:29:19.74,0:29:26.36,Default,,0000,0000,0000,,Głosów użyczyli:
Dialogue: 0,0:29:36.23,0:29:42.49,Default,,0000,0000,0000,,Specjalne podziękowania dla:
Dialogue: 0,0:30:08.48,0:30:12.48,Default,,0000,0000,0000,,GRANICE ŻYCIA
Dialogue: 0,0:30:15.47,0:30:17.64,Default,,0000,0000,0000,,Następnie, w Granicach Życia:
Dialogue: 0,0:30:17.64,0:30:22.94,Default,,0000,0000,0000,,Nawiązywanie kontaktu z inteligentnym życiem.\NPrzetrwanie końca Wszechświata.\NFizyka życia pozaziemskiego, i więcej.