1
00:00:01,292 --> 00:00:02,560
24 năm trước

2
00:00:02,560 --> 00:00:04,336
tôi được chọn vào vị trí giám đốc nghệ thuật

3
00:00:04,360 --> 00:00:05,880
của tạp chí The New Yorker

4
00:00:06,480 --> 00:00:10,016
với trách nhiệm là làm tươi mới trở lại

5
00:00:10,040 --> 00:00:15,056
một tạp chí rơi vào cảnh cạn kiệt sự sáng tạo

6
00:00:15,080 --> 00:00:17,576
và cùng với những nghệ sĩ mới

7
00:00:17,624 --> 00:00:21,320
đưa tạp chí này thoát khỏi sự mơ hồ về thời cuộc

8
00:00:21,320 --> 00:00:24,656
trở lại với dòng chảy.

9
00:00:24,680 --> 00:00:27,376
Và tôi nghĩ công việc đó là dành cho tôi

10
00:00:27,400 --> 00:00:32,016
bởi tôi luôn bị lôi cuốn bởi cái cách chỉ một bức hình

11
00:00:32,040 --> 00:00:33,736
hay một bức vẽ đơn giản

12
00:00:33,760 --> 00:00:38,496
có thể cắt xuyên qua hàng ngàn bức ảnh chúng ta thấy hằng ngày,

13
00:00:38,520 --> 00:00:40,976
để lưu giữ từng khoảnh khắc

14
00:00:41,000 --> 00:00:46,216
hay chiếu thấu một hiện tượng xã hội, một sự việc phức tạp

15
00:00:46,240 --> 00:00:51,416
theo cái cách mà không thể diễn tả được bằng ngôn từ,

16
00:00:51,440 --> 00:00:55,240
và đơn giản hóa chúng rồi biến chúng thành một bức biếm họa.

17
00:00:55,800 --> 00:00:57,576
Tôi đã đến thư viện và

18
00:00:57,600 --> 00:01:03,536
tôi tìm tờ bìa tạp chí đầu tiên được vẽ bởi Rea Irvin vào năm 1925

19
00:01:03,560 --> 00:01:07,960
hình ảnh một anh chàng bảnh chọe đang nhìn vào chú bướm qua chiếc kính lúp của mình,

20
00:01:08,760 --> 00:01:11,520
và chúng tôi gọi nó là Eustace Tilley.

21
00:01:12,080 --> 00:01:16,096
Tôi nhận ra rằng, chỉ bởi vì tờ tạp chí luôn được biết đến

22
00:01:16,120 --> 00:01:21,576
với sự nghiên cứu chuyên sâu và lời tường trình dài dằng dặc,

23
00:01:21,600 --> 00:01:24,536
mà một vài sự hóm hỉnh đã bị trôi tuột mất,

24
00:01:24,560 --> 00:01:29,456
bởi người ta nghĩ Eustace Tilley là một tên công tử bột ngạo mạn,

25
00:01:29,480 --> 00:01:32,576
nhưng thực ra, vào năm 1925 ấy

26
00:01:32,600 --> 00:01:36,016
khi Rea Irvin phác họa bức tranh lần đầu tiên,

27
00:01:36,040 --> 00:01:38,816
là với mục đích xuất bản nó trên một tạp chí biếm họa

28
00:01:38,840 --> 00:01:41,056
và hướng tới giới trẻ thời đó,

29
00:01:41,080 --> 00:01:44,160
những người được coi là hồn phóng khoáng của "những năm 20s gầm thét".

30
00:01:45,080 --> 00:01:46,336
Và cũng trong thư viện,

31
00:01:46,360 --> 00:01:51,296
tôi tìm thấy những bức hình hàm chứa dấu ấn của một thời đại -

32
00:01:51,320 --> 00:01:53,736
- thời kì Đại khủng hoảng.

33
00:01:53,760 --> 00:01:58,176
Những bức ảnh đó cho chúng ta thấy con người thời đó ăn mặc ra sao

34
00:01:58,200 --> 00:01:59,736
hay xe của họ trông như thế nào,

35
00:01:59,760 --> 00:02:03,016
cả việc họ từng cười vì điều gì.

36
00:02:03,040 --> 00:02:05,336
hay những thành kiến thời đó.

37
00:02:05,360 --> 00:02:07,936
Và bạn hoàn toàn có thể có một hình ảnh mường tưởng

38
00:02:07,960 --> 00:02:11,440
về cuộc sống ở những năm 30.

39
00:02:11,960 --> 00:02:15,336
Vậy nên tôi thường tìm đến những họa sĩ đương thời

40
00:02:15,360 --> 00:02:17,576
như Adrian Tomine.

41
00:02:17,600 --> 00:02:20,736
Tôi thường liên lạc với những họa sĩ tự sự,

42
00:02:20,760 --> 00:02:23,416
họa sĩ biếm họa, hay tác giả sách thiếu nhi

43
00:02:23,440 --> 00:02:25,960
và đưa cho họ vài chủ đề như là

44
00:02:26,840 --> 00:02:29,176
những câu chuyện trên xe điện ngầm,

45
00:02:29,200 --> 00:02:31,376
hay ngày lễ tình nhân,

46
00:02:31,400 --> 00:02:32,776
rồi họ gửi cho tôi nhưng bản phác họa.

47
00:02:32,800 --> 00:02:36,696
Và khi những bản phác thảo đó được chấp thuận bởi tổng biên tập,

48
00:02:36,720 --> 00:02:38,080
David Remnick,

49
00:02:39,240 --> 00:02:41,336
chúng sẽ được đăng lên tạp chí.

50
00:02:41,360 --> 00:02:43,336
Tôi thích cái cách mà

51
00:02:43,360 --> 00:02:48,616
những hình ảnh này không trực tiếp nói cho bạn biết ý nghĩa của nó.

52
00:02:48,640 --> 00:02:50,856
Chúng làm bạn phải nghĩ,

53
00:02:50,880 --> 00:02:55,896
bới nghệ sĩ giống như...

54
00:02:55,920 --> 00:02:57,176
.... đưa ra một câu đố,

55
00:02:57,200 --> 00:02:58,696
người họa sĩ sẽ là người đặt sẵn nền móng,

56
00:02:58,720 --> 00:03:02,416
và nhiêm vụ của bạn là dựng nên ngôi nhà với hình ảnh do chính mình tạo ra.

57
00:03:02,440 --> 00:03:05,816
Vậy nên để hiểu được bức tranh bên trái của Anita Kun,

58
00:03:05,840 --> 00:03:08,896
hay bức bên phải bởi Tomer Hanuka,

59
00:03:08,920 --> 00:03:12,056
bạn phải tìm điểm khác biệt tồn tại chính trong chúng.

60
00:03:12,080 --> 00:03:15,000
Và có một điều là...

61
00:03:15,720 --> 00:03:19,416
tôi thích cái cách mà

62
00:03:19,440 --> 00:03:25,496
người đọc tò mò về chúng

63
00:03:25,520 --> 00:03:30,456
cái cách mà ý nghĩa thực đằng sau những bức ảnh

64
00:03:30,480 --> 00:03:32,016
phá vỡ những khuôn mẫu thường ngày.

65
00:03:32,040 --> 00:03:33,416
Nhưng khi bạn hiểu được nó,

66
00:03:33,440 --> 00:03:37,000
nó sẽ sắp xếp lại những khuôn mẫu ấy trong đầu bạn.

67
00:03:37,560 --> 00:03:40,856
Nhưng hình ảnh không chỉ ám chỉ con người,

68
00:03:40,880 --> 00:03:43,216
nhiều khi, nó chứa đựng cảm xúc.

69
00:03:43,240 --> 00:03:45,280
Ngay sau sự việc ngày 11/9,

70
00:03:46,120 --> 00:03:48,776
tôi đang ở một trạng thái mà,

71
00:03:48,800 --> 00:03:50,016
giống như tất cả những công dân Mỹ khác,

72
00:03:50,040 --> 00:03:55,256
không biết làm thế nào để đối mặt với những gì chúng ta đang phải trải qua,

73
00:03:55,280 --> 00:04:00,696
cảm tưởng như chẳng có hình ảnh nào có thể lột tả cảnh tượng ấy,

74
00:04:00,720 --> 00:04:03,216
và tôi thậm chí định để một tờ bìa đen trống rỗng,

75
00:04:03,240 --> 00:04:04,936
kiểu như chẳng thiết có một tờ bìa nữa.

76
00:04:04,960 --> 00:04:08,656
Và tôi nói chuyện với chồng tôi, nhà biếm họa Art Spiegelman,

77
00:04:08,680 --> 00:04:12,536
rằng tôi sẽ làm chính xác như vậy,

78
00:04:12,560 --> 00:04:15,136
và anh ấy bảo: "Ừm, nếu như em muốn làm tờ bìa toàn màu đen,

79
00:04:15,160 --> 00:04:19,176
tại sao không vẽ cái bóng của toà tháp đôi

80
00:04:19,200 --> 00:04:20,736
đen trên nền đen?"

81
00:04:20,760 --> 00:04:22,296
Tôi ngồi xuống và bắt đầu vẽ với ý tưởng đó

82
00:04:22,320 --> 00:04:23,800
và ngay khi hoàn thành nó,

83
00:04:24,920 --> 00:04:26,456
tôi thấy lạnh sống lưng,

84
00:04:26,480 --> 00:04:27,680
tôi nhận ra rằng

85
00:04:28,640 --> 00:04:32,296
khi không thể dùng những bức ảnh được nữa

86
00:04:32,320 --> 00:04:37,336
chúng tôi vẫn tìm ra cách để nói lên sự mất mát

87
00:04:37,360 --> 00:04:38,293
và tiếc thương

88
00:04:38,293 --> 00:04:39,226
và trống vắng.

89
00:04:41,730 --> 00:04:46,480
Và tôi học được một bài học sâu sắc rằng

90
00:04:46,480 --> 00:04:51,966
nhiều khi đối với những bức ảnh mang nhiều ý nghĩa nhất

91
00:04:51,966 --> 00:04:56,480
hãy tạo bằng những điều đơn giản nhất.

92
00:04:56,500 --> 00:04:59,580
Và một hình ảnh đơn giản cũng có thể truyền tải một ý nghĩa lớn.

93
00:04:59,580 --> 00:05:02,336
Đây là bức ảnh được vẽ bởi Bob Staake

94
00:05:02,466 --> 00:05:07,780
ngay sau cuộc tuyển cử của tổng thống Barack Obama

95
00:05:08,180 --> 00:05:11,516
hình ảnh đại diện cho một thời điểm lịch sử.

96
00:05:11,516 --> 00:05:13,940
Chúng tôi không thể lên kế hoạch trước cho điều này,

97
00:05:13,940 --> 00:05:15,276
bởi để tạo nên một hình ảnh mang tính khoảnh khắc như vậy,

98
00:05:15,276 --> 00:05:21,556
chúng tôi cần để cho những người nghệ sĩ tự mình lang thang trong dòng cảm xúc của đại chúng

99
00:05:21,586 --> 00:05:23,526
khi sự việc đang diễn ra.

100
00:05:23,560 --> 00:05:26,776
Trở lại với tháng 10 năm 2016,

101
00:05:26,776 --> 00:05:30,026
trong suốt thời gian tuyển cử,

102
00:05:30,026 --> 00:05:33,576
đây là hình ảnh duy nhất chúng tôi có thể xuất bản

103
00:05:33,646 --> 00:05:36,936
và ra sạp báo vào cái tuần mà mọi người đi bầu cử

104
00:05:37,206 --> 00:05:38,526
(cười)

105
00:05:38,656 --> 00:05:41,554
Bởi chúng tôi biết chắc nhiều người sẽ cảm thấy như thế này

106
00:05:41,594 --> 00:05:42,384
(cười)

107
00:05:42,424 --> 00:05:45,600
Và khi kết quả của buổi tổng tuyển cử được thông báo,

108
00:05:46,470 --> 00:05:50,270
khi chúng tôi biết được kết quả,

109
00:05:50,350 --> 00:05:52,856
chúng tôi thực sự sốc,

110
00:05:53,206 --> 00:05:59,260
và đây là hình ảnh, cũng được gửi bởi Bob Staake,

111
00:05:59,500 --> 00:06:01,530
nó thực sự tạo nên một cú hit lớn.

112
00:06:01,870 --> 00:06:03,130
Và một lần nữa,

113
00:06:03,760 --> 00:06:09,770
chúng tôi không biết nên làm gì cho tuần báo tiếp theo,

114
00:06:09,770 --> 00:06:12,796
như thể chúng tôi không biết làm cách nào để có thể bước tiếp nữa,

115
00:06:12,796 --> 00:06:14,824
nhưng chúng tôi vẫn cố gắng làm,

116
00:06:14,824 --> 00:06:20,510
và đây là bức ảnh được xuất bản ngay sau buổi đắc cử của tân tổng thống Donald Trump

117
00:06:20,510 --> 00:06:23,770
và thời điểm khi cuộc "Tuần hành phụ nữ" diễn ra

118
00:06:23,770 --> 00:06:25,580
trên khắp nước Mỹ.

119
00:06:26,224 --> 00:06:27,694
Như vậy trong 24 năm qua,

120
00:06:27,694 --> 00:06:33,150
tôi đã chứng kiến hơn 1.000 bức ảnh ra đời, hàng tuần,

121
00:06:33,150 --> 00:06:35,254
và tôi thường được hỏi về bức ảnh tôi yêu thích nhất,

122
00:06:35,254 --> 00:06:37,240
nhưng tôi không thể chọn

123
00:06:37,240 --> 00:06:42,800
bởi điều tôi tự hào nhất đó là sự khác biệt giữa chúng,

124
00:06:42,800 --> 00:06:44,274
không cái nào giống cái nào.

125
00:06:44,274 --> 00:06:47,580
Và điều đó được tạo nên bởi tài năng và sự đa dạng

126
00:06:47,580 --> 00:06:51,686
của toàn bộ nghệ sĩ tạo nên chúng.

127
00:06:51,706 --> 00:06:53,824
Và đến bây giờ, như các bạn đã biết...

128
00:06:53,824 --> 00:06:55,654
Nga đang "bắt thóp" Mỹ

129
00:06:55,654 --> 00:06:56,544
nên...

130
00:06:56,544 --> 00:06:57,530
(cười)

131
00:06:57,530 --> 00:07:00,510
Trong bức hình được tạo bởi Barry Blitt ngay đây,

132
00:07:00,510 --> 00:07:05,810
Eustace đã trở thành Eustace Vladimirovich Tilley (Vladimirovich là tên đệm của tổng thống Nga V.V.Putin)

133
00:07:05,810 --> 00:07:10,796
Và chú bướm kia chẳng phải ai khác ngoài "hiện tượng nước Mỹ" Donald Trump

134
00:07:10,796 --> 00:07:12,130
đang vỗ đôi cánh của mình

135
00:07:12,130 --> 00:07:16,486
cố gắng tìm cách kiếm soát "hiệu ứng cánh bướm",

136
00:07:16,486 --> 00:07:21,286
và cái logo nổi tiếng được vẽ bởi Rae Irvin năm 1925,

137
00:07:21,286 --> 00:07:23,536
bây giờ được viết theo bản chữ tiếng Nga.

138
00:07:24,240 --> 00:07:28,000
Điều khiến tôi hào hứng về khoảnh khắc này,

139
00:07:29,044 --> 00:07:30,780
đó là cái cách mà...

140
00:07:31,730 --> 00:07:36,486
như bạn biết đấy, tự do báo chí là nền móng của nhân quyền.

141
00:07:36,486 --> 00:07:40,736
Và chúng ta có thể thấy rằng dù là điều vĩ đại hay lố bịch,

142
00:07:40,736 --> 00:07:45,216
những người nghệ sĩ vẫn có thể lưu giữ lại những điều đang diễn ra

143
00:07:45,216 --> 00:07:47,826
theo cái cách mà một người nghệ sĩ

144
00:07:47,826 --> 00:07:52,614
chỉ với mực nho và màu nước

145
00:07:52,614 --> 00:07:58,500
là đủ để nắm lấy và bước vào cuộc đàm thoại văn hóa.

146
00:07:58,500 --> 00:08:03,756
Nó đưa những người nghệ sĩ ấy vào trung tâm,

147
00:08:03,756 --> 00:08:06,256
và với tôi, đó chính xác là chỗ đứng của họ.

148
00:08:06,256 --> 00:08:10,390
Bởi thứ chúng ta cần nhất bây giờ đó là một bức biếm họa "đáng xem" .

149
00:08:10,480 --> 00:08:11,520
Cảm ơn vì đã lắng nghe.

150
00:08:11,520 --> 00:08:14,516
(Vỗ tay)