0:00:06.819,0:00:13.382
17 Ocak 1920'de, altı silahlı adam[br]bir Chicago yük treni soydu

0:00:13.382,0:00:15.756
ama peşinde oldukları şey para değildi.

0:00:15.756,0:00:18.996
Alkollerin ABD'de[br]yasa dışı hâle gelmesinden

0:00:18.996,0:00:20.433
bir saatten az bir süre sonra,

0:00:20.433,0:00:24.788
soyguncular binlerce dolar[br]değerinde viski çaldılar.

0:00:24.788,0:00:30.038
Yasaklamanın istenmeyen[br]sonuçlarının ilk demleriydi.

0:00:30.038,0:00:34.739
ABD'de ülke çapında[br]alkol üretimi ve satışı yasağı

0:00:34.739,0:00:37.699
I. Dünya Savaşı sırasında, savaş[br]zamanı tedbiri olarak başlayan

0:00:37.699,0:00:41.199
Rusya'da benzer bir yasağın[br]hemen ardından geldi.

0:00:41.199,0:00:43.989
Fakat Batı dünyasında alkolün

0:00:43.989,0:00:48.370
sosyal hastalıkların birincil[br]nedeni olduğu görüşü çok daha eskidir.

0:00:48.370,0:00:51.870
İlk olarak Sanayi Devrimi sırasında,

0:00:51.870,0:00:54.750
şehirlere akın eden yeni işçi nüfusu

0:00:54.750,0:00:57.710
ve içmek için salonlarda toplanan[br]erkeklerden ilgi gördü.

0:00:57.710,0:01:01.855
19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri[br]ve Avrupa'nın bazı bölgelerinde

0:01:01.855,0:01:05.735
temferans akımı adı verilen içki karşıtı[br]gruplar ortaya çıkmaya başladı.

0:01:05.735,0:01:09.385
Temferans grupları, alkolün yoksulluk[br]ve aile içi şiddet gibi sorunların

0:01:09.385,0:01:12.575
temel itici gücü olduğuna inanmış

0:01:12.575,0:01:15.515
ve hükûmetleri buna[br]ikna etmeye başlamıştır.

0:01:15.515,0:01:18.205
Bazıları sadece ölçülü içmeyi savunurken

0:01:18.205,0:01:22.205
birçoğu alkolün tamamen[br]yasaklanması gerektiğine inanıyordu.

0:01:22.205,0:01:25.695
Bu akımlar, toplumun geniş[br]kesimlerinden destek aldı.

0:01:25.695,0:01:29.225
Kadın örgütleri, alkolün[br]erkeklerin ailelerini ihmal etmeye

0:01:29.225,0:01:32.009
ve eşlerine kötü davranmalarına[br]neden olduğunu öne sürerek

0:01:32.009,0:01:34.199
en başından beri akımın[br]aktif katılımcılarıydı.

0:01:34.199,0:01:36.679
Dini yetkililer, özellikle Protestanlar

0:01:36.679,0:01:40.289
alkolü cezbedici olduğu[br]ve günaha soktuğu için kınadılar.

0:01:40.289,0:01:43.659
Yenilikçi işçi eylemcileri,[br]alkol tüketiminin

0:01:43.659,0:01:46.589
işçilerin örgütlenme yeteneğine[br]zarar verdiğine inanıyorlardı.

0:01:46.589,0:01:50.029
Hükûmetler de yasak fikrine[br]yabancı değildi.

0:01:50.029,0:01:53.579
Amerika Birleşik Devletleri[br]ve Kanada'da beyaz göçmenler,

0:01:53.579,0:01:56.179
yerli topluluklara rom gibi[br]sert içkiler tanıttılar,

0:01:56.179,0:01:59.209
daha sonra bu toplulukları[br]bozduğu için alkolü suçladılar

0:01:59.209,0:02:03.306
ancak etkileşimlerinin[br]birçok yıkıcı yönü vardı.

0:02:03.306,0:02:05.750
Amerikan ve Kanada hükûmetleri

0:02:05.750,0:02:10.711
yerli nüfusa ve rezervasyon[br]arazisine alkol satışını yasakladı.

0:02:10.711,0:02:13.742
Amerikan temferans[br]akımları, ilk zaferlerini

0:02:13.742,0:02:19.025
Maine ve diğer bazı eyaletlerin 1850'lerde[br]içki satışını ve üretimini yasaklamasıyla

0:02:19.025,0:02:22.109
eyalet ve yerel seviyelerde elde etti.

0:02:22.109,0:02:26.109
1919'da ABD Anayasası'ndaki 18. değişiklik

0:02:26.109,0:02:29.439
tüm alkollü içeceklerin[br]üretimini, satışını

0:02:29.439,0:02:32.249
ve taşınmasını yasakladı.

0:02:32.249,0:02:35.899
Yasa değişikliği, bir yıl sonra[br]Volstead Yasası uyarınca yürürlüğe girdi.

0:02:35.899,0:02:38.939
Yasa, kişisel tüketimi yasaklamadığından

0:02:38.939,0:02:41.983
zenginler stoklama fırsatı yakalarken

0:02:41.983,0:02:46.183
restoranlar ve barlar kalan tedarikleri[br]satmak için aceleci davrandılar.

0:02:46.183,0:02:50.024
İçki fabrikaları, bira fabrikaları[br]ve şarap imalathaneleri kapandığı için

0:02:50.024,0:02:51.614
işçiler işlerini kaybetti.

0:02:51.614,0:02:53.791
Bu arada organize suç grupları,

0:02:53.791,0:02:57.323
yasa dışı içki üretimi,[br]kaçakçılığı ve satışında

0:02:57.323,0:02:59.422
kazançlı bir karaborsa oluşturarak

0:02:59.422,0:03:02.982
alkol talebini karşılamak için[br]aceleci davrandılar.

0:03:02.982,0:03:07.293
Genellikle rüşvetçi polisler ve hükûmet[br]yetkilileri ile yan yana çalıştılar.

0:03:07.293,0:03:10.864
Hatta belirli bir siyasi grubun yararına

0:03:10.864,0:03:16.347
Illinois eyalet avukatı için[br]1928 birincil seçimini bombaladılar.

0:03:16.347,0:03:20.381
"Gizli barlar" olarak bilinen[br]on binlerce yasa dışı bar

0:03:20.381,0:03:22.021
alkol servisine başladı.

0:03:22.021,0:03:24.699
Karanlık bodrum barlarından,[br]süslü dans salonlarına kadar

0:03:24.699,0:03:25.861
çeşitlilik gösteriyordu.

0:03:25.861,0:03:29.511
İnsanlar evde kendi tüketimleri için

0:03:29.511,0:03:32.587
veya yasal olarak bir doktorun reçetesiyle

0:03:32.587,0:03:34.966
veya dini amaçlar için alkol yapabilirdi.

0:03:34.966,0:03:38.080
Endüstriyel alkolün[br]tüketilmesini önlemek için

0:03:38.080,0:03:42.207
hükûmet, üreticilerden binlerce[br]zehirlenme ölümüne yol açan

0:03:42.207,0:03:45.685
zararlı kimyasallar eklemelerini istedi.

0:03:46.195,0:03:49.885
Yasak sırasında insanların[br]ne kadar içtiğini tam olarak bilmiyoruz

0:03:49.885,0:03:53.195
çünkü yasa dışı alkol düzene sokulmadı[br]veya vergilendirilmedi.

0:03:53.195,0:03:54.878
Fakat 1920'lerin sonunda,

0:03:54.878,0:03:59.818
yasağın vaat ettiği sosyal[br]gelişmeleri getirmediği açıktı.

0:03:59.818,0:04:04.022
Bunun yerine, siyasi yolsuzluğa[br]ve organize suçlara katkıda bulundu

0:04:04.022,0:04:06.875
ve milyonlarca insan[br]tarafından yasaklar delindi.

0:04:06.875,0:04:09.598
Detroit bira salonuna yapılan bir baskında

0:04:09.598,0:04:14.637
yerel şerif, belediye başkanı ve bir[br]milletvekili alkol içtiği için tutuklandı.

0:04:14.637,0:04:17.637
1929'da Büyük Buhran'ın[br]başlamasıyla birlikte,

0:04:17.637,0:04:21.637
hükûmetin alkol satışlarından vergi[br]gelirine fena hâlde ihtiyacı vardı

0:04:21.637,0:04:25.497
ve yasağın kaldırılmasının[br]ekonomiyi canlandıracağına inanıyordu.

0:04:25.497,0:04:30.950
1933'te tamamen yürürlükten kaldırılacak[br]tek değişiklik 18'inci maddeyi feshederek

0:04:30.950,0:04:34.800
21. kanun değişikliğine geçti.

0:04:34.800,0:04:36.480
Temferans akımlarının üyeleri,

0:04:36.480,0:04:40.140
alkolün toplumun sorunlarının[br]kökü olduğuna inanıyordu

0:04:40.140,0:04:42.630
fakat gerçek çok daha karmaşıktı.

0:04:42.630,0:04:45.220
Alkolü tamamen yasaklamak işe yaramazken

0:04:45.220,0:04:48.071
alkolün sağlık ve sosyal etkileri,

0:04:48.071,0:04:50.571
bugün endişe kaynağı olmaya devam ediyor.