WEBVTT

00:00:01.110 --> 00:00:04.159
Bir deniz salyangozu balığı nasıl yakalar?

00:00:04.183 --> 00:00:09.656
Yani o yavaş bir salyangoz
ve balık yavaş değil.

00:00:10.110 --> 00:00:12.149
Ama evet, yakalıyor.

NOTE Paragraph

00:00:12.817 --> 00:00:15.419
Kumun altında gömülü
bir koni salyangozu saklı.

00:00:15.443 --> 00:00:18.230
Bu gördüğünüz turuncu şey de dil gibi.

00:00:18.254 --> 00:00:20.071
Ona hortum diyoruz.

00:00:20.095 --> 00:00:24.975
Bu masum balığı takip etmek
ve etkisiz hale getirmek için kullanıyor.

00:00:26.046 --> 00:00:28.022
Bu av-avcı etkileşiminde

00:00:28.046 --> 00:00:31.395
bunlar kesinlikle bahçenizdeki
salyangoz türlerinden değil.

00:00:31.419 --> 00:00:34.482
Onlar denizin suikastçileri.

00:00:35.102 --> 00:00:38.045
Silah tercihleri ise zehirden yana.

00:00:38.069 --> 00:00:42.332
Zehir, tıpkı zehirli yılanlarda
ve akreplerde bulabileceğiniz zehir gibi,

00:00:42.356 --> 00:00:46.325
bu deniz salyangozları balıkları, kurtları
ve diğer salyangozları

00:00:46.325 --> 00:00:48.874
etkisiz hale getirmek için
zehrini kullanıyorlar.

NOTE Paragraph

00:00:48.874 --> 00:00:51.868
Bu salyangozların zehri de 
yalnızca tek bir madde değil,

00:00:51.868 --> 00:00:54.931
aslında dişli dil adlı sahte bir diş
aracılığıyla birleştirilen

00:00:54.931 --> 00:00:59.132
ve aktarılan bir 
zehirli moleküller kokteyli.

00:00:59.156 --> 00:01:02.133
Dişli dilleri enjektör olarak
düşünebilirsiniz.

00:01:02.157 --> 00:01:05.623
Endişelenmeye gerek yok, 
bu salyangozların iyi iğne huyları var,

00:01:05.623 --> 00:01:08.122
çünkü her diş dili
yalnızca bir kez kullanılıyor.

NOTE Paragraph

00:01:08.146 --> 00:01:11.249
Zehirli organizmalar
hakkındaki kendi bilginiz

00:01:11.273 --> 00:01:15.151
ve size gösterdiğim gece sizi 
uyutmayacak olan videodan dolayı

00:01:15.175 --> 00:01:18.944
zehrin tehlikeli ve kötü bir şey
olduğunu düşünebilirsiniz.

00:01:18.968 --> 00:01:20.865
Bu hem doğru hem de yanlış.

00:01:20.889 --> 00:01:23.149
Zehir hakkında düşünmenin 
daha doğru bir yolu

00:01:23.149 --> 00:01:27.426
onu hem bir kötü adam hem de 
bir süper kahraman olarak düşünmek.

NOTE Paragraph

00:01:27.450 --> 00:01:30.966
Laboratuvarımda bu 
deniz salyangozlarındaki

00:01:30.990 --> 00:01:33.818
zehrin evrimi üzerinde 
iyi yollar bulmak için çalışıyoruz.

00:01:33.818 --> 00:01:36.896
Kulağa bir abartı ya da belki de 
yalan haber gibi gelebilir

00:01:36.896 --> 00:01:40.102
ama aslında eğer yılanlar konuya dahilse 
elde ettiğimiz ürün yasal.

00:01:40.102 --> 00:01:42.610
Zehirli ürünün başarılı 
olmasının bir sebebi

00:01:42.610 --> 00:01:47.337
fiziksel bir savaşı biyokimyasal 
bir savaşa çevirmesi.

00:01:47.361 --> 00:01:51.535
Av-avcı etkileşiminin kaba 
kuvvetle olduğu bir yerde

00:01:51.559 --> 00:01:53.736
zehir bunu moleküler bir ölçeğe çıkarıyor.

00:01:53.760 --> 00:01:55.879
Önemli olan boyutu değil,

00:01:55.903 --> 00:01:58.006
önemli olan zehir deponuzun karışımı.

00:01:58.030 --> 00:02:00.561
Deponuzdaki toksinlerin kimyası

00:02:00.585 --> 00:02:04.030
David'in Goliath'ı yenmesine 
olanak sağlayacak olan şey.

00:02:04.054 --> 00:02:07.411
Bizim senaryomuzda David,
açıkça yılan konumunda.

NOTE Paragraph

00:02:07.435 --> 00:02:10.578
Zehri bu kadar başarılı yapan
bir başka neden de

00:02:10.602 --> 00:02:14.836
toksinlerin İsviçre çakısı 
hassaslığında çalışması.

00:02:14.860 --> 00:02:16.059
Bu toksinler

00:02:16.083 --> 00:02:19.875
bir organizmanın işlev görmesine 
yardım eden sığınak görevi görüyor.

00:02:19.899 --> 00:02:23.434
Kanı, beyni ve zarları hedef alıyorlar.

00:02:23.458 --> 00:02:26.037
Salyangoz zehri 
ya da yılan zehri fark etmeksizin

00:02:26.061 --> 00:02:29.371
"hemotoksik" adını verdiğimiz, 
kanınızın pıhtılaşmasına

00:02:29.371 --> 00:02:32.427
sebep olmak gibi şeyler yapabilen
bileşenleri var.

00:02:32.427 --> 00:02:36.157
Ya da beyninizdeki nöronların normal bir
şekilde çalışmasını engelleyebilirler,

00:02:36.157 --> 00:02:37.951
buna da "nörotoksik" diyoruz.

00:02:37.975 --> 00:02:42.411
Hücrelerinizin zarlarında 
delik açabilen toksinlere sahipler

00:02:42.435 --> 00:02:45.708
ve zarlarınızın parçalanmasına, 
aslında patlamasına yol açıyorlar,

00:02:45.732 --> 00:02:47.439
buna da "sitotoksik" diyoruz.

00:02:47.463 --> 00:02:49.693
Buna hücresel patlama adını veriyoruz.

00:02:49.717 --> 00:02:53.968
Eğer bu güçlü ve bir armağan değilse 
o zaman hiçbir şey öyle değil.

NOTE Paragraph

00:02:53.968 --> 00:02:57.934
Kendimden ve neden zehre 
bu kadar takıntılı olduğumdan bahsedeyim.

00:02:58.579 --> 00:03:03.107
New York City'de Doğa Tarihi Müzesine
zorunlu erişimle büyüdüm.

00:03:03.411 --> 00:03:04.799
"Zorunlu erişim" diyorum

00:03:04.823 --> 00:03:06.653
çünkü ben beş çocuktan birisiyim

00:03:06.653 --> 00:03:09.894
ve ailem müzeleri bir tür 
çocuk bakımı yeri olarak görüyordu.

00:03:10.253 --> 00:03:11.452
İki tane kural vardı:

00:03:11.476 --> 00:03:12.737
Kimseyi kaybetme

00:03:12.761 --> 00:03:15.711
ve anne ve babayla saat 5:30'da 
yani müzenin kapandığı saatte

00:03:15.711 --> 00:03:17.483
Afrika fillerinin olduğu yerde buluş.

00:03:17.507 --> 00:03:23.138
Müzenin koridorlarında koşuşturduğumuz
kontrol edilemeyen o günler

00:03:23.162 --> 00:03:25.974
macera ve keşifle doluydu.

00:03:25.998 --> 00:03:28.569
Zehir üzerinde çalışırken de 
böyle hissediyorum,

00:03:28.593 --> 00:03:30.307
bu bilimsel bir macera.

00:03:30.331 --> 00:03:35.587
Doğayı ve insanlığı bağlayan 
bu varlığı cesurca keşfediyoruz.

NOTE Paragraph

00:03:35.611 --> 00:03:37.817
Zehre takıntılı olmamın
bir başka sebebi de

00:03:37.841 --> 00:03:39.585
ikililiğe sahip olması.

00:03:39.609 --> 00:03:43.252
Zehir deposunun bileşenlerini 
bir organizmaya enjekte ettiğinizde

00:03:43.276 --> 00:03:45.633
öldürebilir ya da tedavi edebilir.

00:03:45.657 --> 00:03:48.299
Moleküler bir düzeyde
birçok şey gerçekleşebilir.

00:03:48.601 --> 00:03:51.704
Balığın felç olduğunu gördünüz,

00:03:52.134 --> 00:03:54.666
bunun olmasının sebebi 
zehirdeki toksinlerin

00:03:54.690 --> 00:03:58.151
balığın hücrelerinin birbirleriyle kurduğu
iletişime saldırmış olmasıydı.

00:03:58.151 --> 00:04:00.006
Balığın yüzerek kaçmasını engellemişti.

NOTE Paragraph

00:04:00.006 --> 00:04:03.334
Zehrin saldırmasını istediğim
başka şeyler var mı?

00:04:03.760 --> 00:04:04.926
Elbette.

00:04:04.950 --> 00:04:06.768
Bunlardan bir tanesi kanser.

00:04:06.792 --> 00:04:08.848
Kanser tümörleri aynı zamanda hücreler.

00:04:08.872 --> 00:04:10.395
Tıpkı diğer hücreler gibi

00:04:10.395 --> 00:04:13.228
birbirleriyle ve çevreleriyle
iletişim kurarlar.

00:04:13.252 --> 00:04:15.648
Tümör hücrelerinin
iletişim kurmasını engellemede

00:04:15.648 --> 00:04:19.354
çok iyi iş çıkaracak olan 
zehir bileşenleri bulmak istiyoruz.

00:04:19.378 --> 00:04:24.188
Tıpkı zehrin balığın hücrelerinin
iletişim kurmasını engellemesi

00:04:24.212 --> 00:04:26.291
ve balığın yüzerek kaçamaması gibi.

NOTE Paragraph

00:04:26.315 --> 00:04:29.654
Laboratuvarımda kanser üzerinde
kanalopati olarak çalışıyoruz.

00:04:29.998 --> 00:04:34.389
Bu da temelde normal hücrelere
karşı tümör hücrelerinde

00:04:34.389 --> 00:04:36.761
çok okunan kanalları hedefleyen

00:04:36.761 --> 00:04:39.474
zehir bileşenleri
aradığımız anlamına geliyor.

00:04:39.474 --> 00:04:42.466
Daha çok odaklandığımız 
kanser türü karaciğer kanseri.

00:04:42.466 --> 00:04:44.808
Bunun sebebi de 1980'den 
beri karaciğer kanseri

00:04:44.832 --> 00:04:47.537
ölüm oranının 
iki katına çıkmış olması

00:04:47.561 --> 00:04:49.942
ve Amerika'da artan bir tehdit olması.

NOTE Paragraph

00:04:49.966 --> 00:04:52.260
Boyun omuru, nöroblastom,

00:04:52.284 --> 00:04:55.483
prostat ve karaciğer kanseri
hücrelerinin olduğu bir ekranda

00:04:55.507 --> 00:04:57.998
karaciğer kanseri hücrelerine saldıran

00:04:58.022 --> 00:05:01.949
bir korkunç salyangozdan bileşen bulduk
ve sadece kanser hücrelerine saldırıyordu,

00:05:01.949 --> 00:05:05.022
test edilen diğer 
hücrelere saldırmıyordu.

00:05:05.046 --> 00:05:08.490
Sonra bu bileşeni alıp
karaciğer kanseri hücreleri üreten

00:05:08.514 --> 00:05:10.507
bir fareye enjekte ettiğimizde

00:05:10.531 --> 00:05:13.766
tümörlerin büyümesini 
önemli derecede engelledi.

00:05:13.790 --> 00:05:16.110
Bunun nasıl çalıştığı 
hakkında pek emin değiliz,

00:05:16.110 --> 00:05:17.895
hala mekanizmayı ve bu bileşeni

00:05:17.919 --> 00:05:20.673
nasıl daha etkili 
yapabileceğimizi araştırıyoruz.

00:05:20.697 --> 00:05:22.640
Yani eczaneye koşup

00:05:22.664 --> 00:05:26.847
katil salyangoz karaciğer kanseri 
tedavisi sipariş edemezsiniz.

00:05:26.871 --> 00:05:28.109
Henüz değil.

NOTE Paragraph

00:05:28.450 --> 00:05:30.283
Esas olarak

00:05:30.307 --> 00:05:34.107
bileşenin, tümörün yayılmasına 
ve kan pompalamasına olanak sağlayan

00:05:34.107 --> 00:05:36.609
aşağı akış sinyaline öncülük eden

00:05:36.633 --> 00:05:38.846
belirli bir kimyasalın iletimini önleyerek

00:05:38.870 --> 00:05:43.132
belirli bir kanalı 
engellediğini düşünüyoruz.

00:05:43.156 --> 00:05:46.133
İnsan hastalıkları ve rahatsızlıkları 
için tedavi bulmak üzere

00:05:46.157 --> 00:05:48.848
zehrin bileşenleri üzerinde 
yaptığımız çalışmalar

00:05:48.872 --> 00:05:50.156
yeni gelişen bir şey değil,

00:05:50.180 --> 00:05:52.950
buna doğal ürün ilaç keşfi adını veriyoruz

00:05:52.974 --> 00:05:57.014
ve dünyanın her yerindeki 
kültürlerde yüzyıllardır gerçekleşiyor.

00:05:57.014 --> 00:05:59.474
Zehirler bize sadece 
yeni bileşenler vermiyor,

00:05:59.498 --> 00:06:02.284
aynı zamanda insan 
hastalıkları ve rahatsızlıklarını

00:06:02.308 --> 00:06:05.521
nasıl tedavi ettiğimiz hakkında
yeni düşünme yolları sağlıyor.

00:06:05.521 --> 00:06:07.267
Size üç tane örnek vereceğim:

NOTE Paragraph

00:06:07.291 --> 00:06:10.117
Birincisi, tabii ki de 
katil salyangozla ilgili.

00:06:10.141 --> 00:06:14.037
Bu salyangozlardan elde edilen 
piyasadaki ilk ilacın adı

00:06:14.061 --> 00:06:16.863
Zikonotid ya da Prialt.

00:06:16.887 --> 00:06:19.543
Bu ilaç, HIV ya da kanser 
hastalarındaki kronik ağrıyı

00:06:19.543 --> 00:06:21.193
tedavi etmek için kullanılıyordu.

00:06:21.193 --> 00:06:23.790
Prialt, bağımlılık yapmayan 
bir ağrı tedavisi.

00:06:24.227 --> 00:06:27.099
Bunlar şu anda acıyı tedavi etme 
yöntemimizi düşündüğümüzde

00:06:27.099 --> 00:06:28.529
kullanılan 3 sihirli kelime.

00:06:28.529 --> 00:06:31.550
Aşırı derecede bağımlılık 
yaratan şeyler kullanıyoruz.

00:06:31.574 --> 00:06:35.633
Morfini ya da en sevdiğiniz 
herhangi bir opiodi düşünelim.

00:06:35.633 --> 00:06:38.179
Salyangozlar bize bağımlılık yaratmadan

00:06:38.179 --> 00:06:40.962
ağrıyı tedavi edebilme 
yolları gösterdi

00:06:40.962 --> 00:06:42.506
ki bu büyük bir olay.

NOTE Paragraph

00:06:43.055 --> 00:06:46.364
Diğer bir örnek 
Brezilya çıngıraklı yılanı.

00:06:46.388 --> 00:06:49.776
Bu yılanlardan kaptopril adı 
verilen bir bileşen elde ettik.

00:06:49.800 --> 00:06:52.879
Kaptopril, yüksek kan basıncını 
tedavi etmek için kullanılıyor

00:06:52.903 --> 00:06:55.403
ve kaptopril çığır açan bir ilaç.

00:06:55.427 --> 00:06:57.577
Sadece kendisi için değil

00:06:57.601 --> 00:07:00.529
aynı zamanda yüksek tansiyonu 
ve kalp yetmezliğini

00:07:00.553 --> 00:07:02.609
tedavi etmek için 
en çok verilen ilaç olan

00:07:02.633 --> 00:07:07.353
ace inhibitörü olarak bildiğimiz
bir grup ilacı geliştirdiği için.

NOTE Paragraph

00:07:07.609 --> 00:07:11.387
Son örnek ise Gila canavarı.

00:07:11.411 --> 00:07:15.102
Bu, organizmaların ekolojisini anlamak

00:07:15.102 --> 00:07:17.549
ve etkili bir ilaç 
keşfiyle eşleştirmek için

00:07:17.549 --> 00:07:19.037
heyecan verici bir örnek.

00:07:19.061 --> 00:07:21.125
Gila canavarları aşırı yemek yer.

00:07:21.149 --> 00:07:23.537
Yani büyük bir yemeği ısırdıklarında

00:07:23.561 --> 00:07:26.955
zehirleriyle kan şekerini 
düşüren bileşenleri salarlar.

00:07:26.979 --> 00:07:30.892
Gila canavarından 
elde ettiğimiz ilaç ne olabilir sizce?

00:07:30.916 --> 00:07:35.116
Diyabet hastalarının kan şekerlerini 
düşürmeye yarayan bir bileşen.

NOTE Paragraph

00:07:35.140 --> 00:07:39.284
Bunlar üç olağanüstü örnek
ama sadece ilk adımı attık.

00:07:39.284 --> 00:07:42.077
Üzerine çalışmamız gereken 
daha bir sürü zehir var.

00:07:42.101 --> 00:07:46.843
Aslında gezegendeki hayvanların
%15'inin zehirli olduğunu düşünüyoruz.

00:07:46.904 --> 00:07:48.594
Bence gezegendeki bütün hayvanları

00:07:48.618 --> 00:07:51.959
araştırmadığımız gerçeği düşünülürse 
bu sayı düşük bir tahmin.

00:07:51.983 --> 00:07:54.630
Ama doğa sevdiği bir şeyi 
bulmuş gibi görünüyor

00:07:54.654 --> 00:08:00.483
ve muazzam derecede hayvan çeşitliliğine 
ve hayat ağacına yönlendirerek

00:08:00.483 --> 00:08:02.576
bunu sürekli olarak yeniden tekrar etti.

NOTE Paragraph

00:08:02.600 --> 00:08:06.156
Favorim olan katil salyangozlardan,

00:08:06.180 --> 00:08:09.529
denizanasından, kelebek
ya da güve larvalarından,

00:08:10.252 --> 00:08:13.487
ornitorenklerden ya da lemur ailesinden 
bahsetmemiz fark etmeksizin

00:08:13.487 --> 00:08:15.887
denizde, karada ya da havada olsalar bile

00:08:15.911 --> 00:08:18.633
zehirli bir yaratıkla 
kesinlikle karşılaşacaksınız.

00:08:18.657 --> 00:08:23.593
Zehrin hem kötü adam hem de 
süper kahraman olduğunu söylediğimde

00:08:23.593 --> 00:08:26.188
şüphe etmiştiniz hatırlıyor musunuz?

NOTE Paragraph

00:08:26.998 --> 00:08:30.086
Gezegenimizdeki hayvanların 
çoğunu kaybetmeden önce

00:08:30.110 --> 00:08:33.110
bütün bu zehrin iyiliğinden
yararlanma yarışı içindeyiz.

00:08:33.134 --> 00:08:34.840
Bu, bütüncül bir süreç.

00:08:34.864 --> 00:08:39.426
Hayvanlar olmadan sağlığa 
şifa veren tedavilere sahip olamazsınız.

00:08:39.450 --> 00:08:42.880
Ekosistemler olmadan da 
hayvanlar var olmaz.

00:08:42.880 --> 00:08:44.893
Bu da benim için ve salyangozlar için

00:08:44.893 --> 00:08:47.318
okyanusları korumamız 
gerektiği anlamına geliyor.

00:08:47.342 --> 00:08:49.739
Zehirli hayvanlar 
her yerde bulunabildiği için

00:08:49.763 --> 00:08:51.778
esas olarak gezegenimizi korumalıyız.

00:08:51.802 --> 00:08:55.488
Kendiniz için yapmak istemiyorsanız 
zehirli hayvanlar için bunu yapın.

00:08:55.515 --> 00:09:00.072
Kim bilir belki de bir gün salyangoz 
zehri hayatınızı kurtarabilir.

NOTE Paragraph

00:09:00.952 --> 00:09:02.102
Teşekkür ederim.