WEBVTT 00:00:06.814 --> 00:00:13.619 De gemiddelde 20-jarige kent tussen de 27.000 en 52.000 woorden. 00:00:14.045 --> 00:00:19.735 Als we 60 zijn, schommelt dat gemiddelde tussen de 35.000 en 56.000. 00:00:20.053 --> 00:00:24.179 Uitgesproken duren de meeste van die woorden minder dan een seconde. 00:00:24.330 --> 00:00:28.261 Dus bij ieder woord moet het brein snel beslissen: 00:00:28.535 --> 00:00:31.965 welke van die duizenden mogelijkheden past bij het signaal? 00:00:32.235 --> 00:00:36.079 In ongeveer 98% van de gevallen kiest het brein het juiste woord. NOTE Paragraph 00:00:36.345 --> 00:00:37.475 Maar hoe? 00:00:37.475 --> 00:00:41.115 Begrijpend luisteren werkt anders dan begrijpend lezen, 00:00:41.115 --> 00:00:44.136 maar het lijkt op het begrijpen van gebarentaal -- 00:00:44.375 --> 00:00:48.573 al is begrijpend luisteren meer onderzocht dan gebarentaal. 00:00:48.861 --> 00:00:51.421 De sleutel tot het begrijpen van spraak, 00:00:51.421 --> 00:00:54.691 is de rol van het brein als parallelle processor, 00:00:54.691 --> 00:00:58.076 wat betekent dat het meerdere dingen tegelijk kan doen. 00:00:58.522 --> 00:01:01.301 De meeste theorieën nemen aan dat elk woord dat we kennen, 00:01:01.301 --> 00:01:05.771 vertegenwoordigd wordt door een aparte proceseenheid die maar één taak heeft: 00:01:05.771 --> 00:01:10.654 beoordelen hoe waarschijnlijk het is dat we dat woord nu horen. NOTE Paragraph 00:01:10.931 --> 00:01:15.139 In termen van ons brein is de proceseenheid van een woord 00:01:15.139 --> 00:01:19.796 waarschijnlijk een patroon van vuuractiviteit van een groep neuronen 00:01:19.796 --> 00:01:21.436 in de cortex van het brein. 00:01:21.686 --> 00:01:23.506 Als we het begin van een woord horen, 00:01:23.506 --> 00:01:27.118 activeert dat wellicht duizenden van dat soort eenheden, 00:01:27.118 --> 00:01:29.125 omdat alleen het begin van een woord 00:01:29.125 --> 00:01:31.532 nog naar veel verschillende woorden kan verwijzen. 00:01:31.532 --> 00:01:35.535 Terwijl het woord zich verder ontvouwt, merken steeds meer eenheden echter op 00:01:35.535 --> 00:01:40.313 dat er vitale informatie ontbreekt, waarop ze hun activiteit staken. 00:01:40.666 --> 00:01:43.126 Wellicht al ver voor het einde van het woord 00:01:43.126 --> 00:01:47.854 blijft nog maar één vuurpatroon actief, verwijzend naar één woord. 00:01:48.090 --> 00:01:50.461 Dit heet het 'herkenningspunt'. 00:01:50.828 --> 00:01:53.648 Tijdens dit proces van het inzoomen op één woord, 00:01:53.648 --> 00:01:56.718 onderdrukt de actieve eenheid de activiteit van de anderen, 00:01:56.718 --> 00:01:58.670 wat belangrijke milliseconden bespaart. 00:01:58.898 --> 00:02:03.222 De meeste mensen begrijpen tot ongeveer acht lettergrepen per seconde. NOTE Paragraph 00:02:03.635 --> 00:02:06.965 Maar het doel is niet alleen het woord te herkennen, 00:02:06.965 --> 00:02:10.223 maar ook de opgeslagen betekenis ervan te benaderen. 00:02:10.415 --> 00:02:14.195 Het brein benadert vele mogelijke betekenissen tegelijkertijd 00:02:14.195 --> 00:02:16.486 voordat het woord volledig geïdentificeerd is. 00:02:16.875 --> 00:02:19.314 We weten dit van onderzoeken die laten zien 00:02:19.314 --> 00:02:22.018 dat zelfs als we een woordfragment horen -- 00:02:22.018 --> 00:02:23.298 zoals 'kap' -- 00:02:23.298 --> 00:02:26.798 luisteraars alvast op zoek gaan naar verschillende betekenissen, 00:02:26.798 --> 00:02:31.611 zoals 'kapitein' of 'kapitaal', voordat ze het woord volledig horen. NOTE Paragraph 00:02:31.970 --> 00:02:35.120 Dit suggereert dat iedere keer dat we een woord horen, 00:02:35.120 --> 00:02:38.480 er een explosie van betekenissen in ons hoofd plaatsvind 00:02:38.480 --> 00:02:42.954 tot het brein pas op het herkenningspunt besluit tot de uiteindelijke betekenis. 00:02:43.291 --> 00:02:46.221 Het herkenningsproces speelt zich sneller af 00:02:46.221 --> 00:02:50.502 bij een zin die ons context geeft, dan bij een willekeurige rij woorden. 00:02:50.821 --> 00:02:55.009 Context helpt ook te begrijpen wat er precies wordt bedoeld 00:02:55.009 --> 00:02:59.009 als een woord meerdere betekenissen heeft, zoals 'muis', of 'vorst', 00:02:59.009 --> 00:03:02.704 of in het geval van homofonen zoals 'wij' of 'wei'. 00:03:03.009 --> 00:03:07.393 Voor meertaligen is de taal waarnaar ze luisteren ook een aanwijzing 00:03:07.393 --> 00:03:12.353 om woorden te elimineren die niet passen in de taalcontext. NOTE Paragraph 00:03:12.706 --> 00:03:16.385 Hoe worden volstrekt nieuwe woorden dan aan dit systeem toegevoegd? 00:03:16.706 --> 00:03:20.502 Zelfs volwassenen komen iedere paar dagen wel weer een nieuw woord tegen. 00:03:20.706 --> 00:03:25.109 Maar als elk woord wordt gerepresenteerd door een genuanceerd activiteitenpatroon 00:03:25.109 --> 00:03:27.439 verspreid over meerdere neuronen, 00:03:27.439 --> 00:03:31.594 hoe voorkomen we dan dat nieuwe woorden oude overschrijven? 00:03:31.992 --> 00:03:34.322 We denken dat om dit te vermijden, 00:03:34.322 --> 00:03:39.085 nieuwe woorden eerst worden opgeslagen in de hippocampus, 00:03:39.085 --> 00:03:42.693 ver weg van de centrale woordenopslag in de cortex, 00:03:42.693 --> 00:03:45.643 zodat ze geen neuronen delen met andere woorden. NOTE Paragraph 00:03:46.063 --> 00:03:49.073 Gedurende meerdere nachten slaap 00:03:49.073 --> 00:03:54.254 verhuizen dan de nieuwe woorden en worden ze verweven met bestaande. 00:03:54.470 --> 00:03:57.990 Onderzoekers denken dat dit geleidelijke acquisitieproces 00:03:57.990 --> 00:04:01.122 helpt voorkomen dat bestaande woorden worden beschadigd. NOTE Paragraph 00:04:01.354 --> 00:04:02.774 Dus overdag 00:04:02.774 --> 00:04:05.895 genereert onbewuste activiteit explosies van betekenis 00:04:05.895 --> 00:04:07.304 tijdens het kletsen. 00:04:07.304 --> 00:04:12.305 's Nachts rusten we, maar ons brein integreert ondertussen nieuwe kennis 00:04:12.305 --> 00:04:14.125 in het bestaande woordennetwerk. 00:04:14.125 --> 00:04:17.655 Als we wakker worden, zorgt dit proces dat we klaar zijn 00:04:17.596 --> 00:04:20.696 voor de voortdurend veranderende wereld van taal.