[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.81,0:00:13.62,Default,,0000,0000,0000,,De gemiddelde 20-jarige\Nkent tussen de 27.000 en 52.000 woorden.
Dialogue: 0,0:00:14.04,0:00:19.74,Default,,0000,0000,0000,,Als we 60 zijn, schommelt dat gemiddelde\Ntussen de 35.000 en 56.000.
Dialogue: 0,0:00:20.05,0:00:24.18,Default,,0000,0000,0000,,Uitgesproken duren de meeste\Nvan die woorden minder dan een seconde.
Dialogue: 0,0:00:24.33,0:00:28.26,Default,,0000,0000,0000,,Dus bij ieder woord\Nmoet het brein snel beslissen:
Dialogue: 0,0:00:28.54,0:00:31.96,Default,,0000,0000,0000,,welke van die duizenden mogelijkheden\Npast bij het signaal?
Dialogue: 0,0:00:32.24,0:00:36.08,Default,,0000,0000,0000,,In ongeveer 98% van de gevallen\Nkiest het brein het juiste woord.
Dialogue: 0,0:00:36.34,0:00:37.48,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe?
Dialogue: 0,0:00:37.48,0:00:41.12,Default,,0000,0000,0000,,Begrijpend luisteren\Nwerkt anders dan begrijpend lezen,
Dialogue: 0,0:00:41.12,0:00:44.14,Default,,0000,0000,0000,,maar het lijkt op het begrijpen\Nvan gebarentaal --
Dialogue: 0,0:00:44.38,0:00:48.57,Default,,0000,0000,0000,,al is begrijpend luisteren\Nmeer onderzocht dan gebarentaal.
Dialogue: 0,0:00:48.86,0:00:51.42,Default,,0000,0000,0000,,De sleutel tot het begrijpen van spraak,
Dialogue: 0,0:00:51.42,0:00:54.69,Default,,0000,0000,0000,,is de rol van het brein\Nals parallelle processor,
Dialogue: 0,0:00:54.69,0:00:58.08,Default,,0000,0000,0000,,wat betekent dat het\Nmeerdere dingen tegelijk kan doen.
Dialogue: 0,0:00:58.52,0:01:01.30,Default,,0000,0000,0000,,De meeste theorieën nemen aan\Ndat elk woord dat we kennen,
Dialogue: 0,0:01:01.30,0:01:05.77,Default,,0000,0000,0000,,vertegenwoordigd wordt door een aparte\Nproceseenheid die maar één taak heeft:
Dialogue: 0,0:01:05.77,0:01:10.65,Default,,0000,0000,0000,,beoordelen hoe waarschijnlijk het is\Ndat we dat woord nu horen.
Dialogue: 0,0:01:10.93,0:01:15.14,Default,,0000,0000,0000,,In termen van ons brein\Nis de proceseenheid van een woord
Dialogue: 0,0:01:15.14,0:01:19.80,Default,,0000,0000,0000,,waarschijnlijk een patroon\Nvan vuuractiviteit van een groep neuronen
Dialogue: 0,0:01:19.80,0:01:21.44,Default,,0000,0000,0000,,in de cortex van het brein.
Dialogue: 0,0:01:21.69,0:01:23.51,Default,,0000,0000,0000,,Als we het begin van een woord horen,
Dialogue: 0,0:01:23.51,0:01:27.12,Default,,0000,0000,0000,,activeert dat wellicht duizenden\Nvan dat soort eenheden,
Dialogue: 0,0:01:27.12,0:01:29.12,Default,,0000,0000,0000,,omdat alleen het begin van een woord
Dialogue: 0,0:01:29.12,0:01:31.53,Default,,0000,0000,0000,,nog naar veel verschillende\Nwoorden kan verwijzen.
Dialogue: 0,0:01:31.53,0:01:35.54,Default,,0000,0000,0000,,Terwijl het woord zich verder ontvouwt,\Nmerken steeds meer eenheden echter op
Dialogue: 0,0:01:35.54,0:01:40.31,Default,,0000,0000,0000,,dat er vitale informatie ontbreekt,\Nwaarop ze hun activiteit staken.
Dialogue: 0,0:01:40.67,0:01:43.13,Default,,0000,0000,0000,,Wellicht al ver voor\Nhet einde van het woord
Dialogue: 0,0:01:43.13,0:01:47.85,Default,,0000,0000,0000,,blijft nog maar één vuurpatroon actief,\Nverwijzend naar één woord.
Dialogue: 0,0:01:48.09,0:01:50.46,Default,,0000,0000,0000,,Dit heet het 'herkenningspunt'.
Dialogue: 0,0:01:50.83,0:01:53.65,Default,,0000,0000,0000,,Tijdens dit proces\Nvan het inzoomen op één woord,
Dialogue: 0,0:01:53.65,0:01:56.72,Default,,0000,0000,0000,,onderdrukt de actieve eenheid\Nde activiteit van de anderen,
Dialogue: 0,0:01:56.72,0:01:58.67,Default,,0000,0000,0000,,wat belangrijke milliseconden bespaart.
Dialogue: 0,0:01:58.90,0:02:03.22,Default,,0000,0000,0000,,De meeste mensen begrijpen tot ongeveer\Nacht lettergrepen per seconde.
Dialogue: 0,0:02:03.64,0:02:06.96,Default,,0000,0000,0000,,Maar het doel is niet alleen\Nhet woord te herkennen,
Dialogue: 0,0:02:06.96,0:02:10.22,Default,,0000,0000,0000,,maar ook de opgeslagen\Nbetekenis ervan te benaderen.
Dialogue: 0,0:02:10.42,0:02:14.20,Default,,0000,0000,0000,,Het brein benadert vele mogelijke\Nbetekenissen tegelijkertijd
Dialogue: 0,0:02:14.20,0:02:16.49,Default,,0000,0000,0000,,voordat het woord\Nvolledig geïdentificeerd is.
Dialogue: 0,0:02:16.88,0:02:19.31,Default,,0000,0000,0000,,We weten dit van onderzoeken\Ndie laten zien
Dialogue: 0,0:02:19.31,0:02:22.02,Default,,0000,0000,0000,,dat zelfs als we\Neen woordfragment horen --
Dialogue: 0,0:02:22.02,0:02:23.30,Default,,0000,0000,0000,,zoals 'kap' --
Dialogue: 0,0:02:23.30,0:02:26.80,Default,,0000,0000,0000,,luisteraars alvast op zoek gaan\Nnaar verschillende betekenissen,
Dialogue: 0,0:02:26.80,0:02:31.61,Default,,0000,0000,0000,,zoals 'kapitein' of 'kapitaal',\Nvoordat ze het woord volledig horen.
Dialogue: 0,0:02:31.97,0:02:35.12,Default,,0000,0000,0000,,Dit suggereert dat iedere keer\Ndat we een woord horen,
Dialogue: 0,0:02:35.12,0:02:38.48,Default,,0000,0000,0000,,er een explosie van betekenissen\Nin ons hoofd plaatsvind
Dialogue: 0,0:02:38.48,0:02:42.95,Default,,0000,0000,0000,,tot het brein pas op het herkenningspunt\Nbesluit tot de uiteindelijke betekenis.
Dialogue: 0,0:02:43.29,0:02:46.22,Default,,0000,0000,0000,,Het herkenningsproces\Nspeelt zich sneller af
Dialogue: 0,0:02:46.22,0:02:50.50,Default,,0000,0000,0000,,bij een zin die ons context geeft,\Ndan bij een willekeurige rij woorden.
Dialogue: 0,0:02:50.82,0:02:55.01,Default,,0000,0000,0000,,Context helpt ook te begrijpen\Nwat er precies wordt bedoeld
Dialogue: 0,0:02:55.01,0:02:59.01,Default,,0000,0000,0000,,als een woord meerdere betekenissen heeft,\Nzoals 'muis', of 'vorst',
Dialogue: 0,0:02:59.01,0:03:02.70,Default,,0000,0000,0000,,of in het geval van homofonen\Nzoals 'wij' of 'wei'.
Dialogue: 0,0:03:03.01,0:03:07.39,Default,,0000,0000,0000,,Voor meertaligen is de taal\Nwaarnaar ze luisteren ook een aanwijzing
Dialogue: 0,0:03:07.39,0:03:12.35,Default,,0000,0000,0000,,om woorden te elimineren\Ndie niet passen in de taalcontext.
Dialogue: 0,0:03:12.71,0:03:16.38,Default,,0000,0000,0000,,Hoe worden volstrekt nieuwe woorden\Ndan aan dit systeem toegevoegd?
Dialogue: 0,0:03:16.71,0:03:20.50,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs volwassenen komen iedere paar dagen\Nwel weer een nieuw woord tegen.
Dialogue: 0,0:03:20.71,0:03:25.11,Default,,0000,0000,0000,,Maar als elk woord wordt gerepresenteerd\Ndoor een genuanceerd activiteitenpatroon
Dialogue: 0,0:03:25.11,0:03:27.44,Default,,0000,0000,0000,,verspreid over meerdere neuronen,
Dialogue: 0,0:03:27.44,0:03:31.59,Default,,0000,0000,0000,,hoe voorkomen we dan\Ndat nieuwe woorden oude overschrijven?
Dialogue: 0,0:03:31.99,0:03:34.32,Default,,0000,0000,0000,,We denken dat om dit te vermijden,
Dialogue: 0,0:03:34.32,0:03:39.08,Default,,0000,0000,0000,,nieuwe woorden eerst\Nworden opgeslagen in de hippocampus,
Dialogue: 0,0:03:39.08,0:03:42.69,Default,,0000,0000,0000,,ver weg van de centrale\Nwoordenopslag in de cortex,
Dialogue: 0,0:03:42.69,0:03:45.64,Default,,0000,0000,0000,,zodat ze geen neuronen delen\Nmet andere woorden.
Dialogue: 0,0:03:46.06,0:03:49.07,Default,,0000,0000,0000,,Gedurende meerdere nachten slaap
Dialogue: 0,0:03:49.07,0:03:54.25,Default,,0000,0000,0000,,verhuizen dan de nieuwe woorden\Nen worden ze verweven met bestaande.
Dialogue: 0,0:03:54.47,0:03:57.99,Default,,0000,0000,0000,,Onderzoekers denken\Ndat dit geleidelijke acquisitieproces
Dialogue: 0,0:03:57.99,0:04:01.12,Default,,0000,0000,0000,,helpt voorkomen dat bestaande\Nwoorden worden beschadigd.
Dialogue: 0,0:04:01.35,0:04:02.77,Default,,0000,0000,0000,,Dus overdag
Dialogue: 0,0:04:02.77,0:04:05.90,Default,,0000,0000,0000,,genereert onbewuste activiteit\Nexplosies van betekenis
Dialogue: 0,0:04:05.90,0:04:07.30,Default,,0000,0000,0000,,tijdens het kletsen.
Dialogue: 0,0:04:07.30,0:04:12.30,Default,,0000,0000,0000,,'s Nachts rusten we, maar ons brein\Nintegreert ondertussen nieuwe kennis
Dialogue: 0,0:04:12.30,0:04:14.12,Default,,0000,0000,0000,,in het bestaande woordennetwerk.
Dialogue: 0,0:04:14.12,0:04:17.66,Default,,0000,0000,0000,,Als we wakker worden,\Nzorgt dit proces dat we klaar zijn
Dialogue: 0,0:04:17.60,0:04:20.70,Default,,0000,0000,0000,,voor de voortdurend\Nveranderende wereld van taal.