0:00:01.613,0:00:04.715 Ben bir fikir aktivistiyim. 0:00:05.895,0:00:07.456 Bu demek oluyor ki 0:00:07.456,0:00:12.896 inandığım fikirlerin, [br]amacına ulaşması için 0:00:13.306,0:00:18.456 Ekvator'un hangi tarafında doğduklarına[br]bakmaksızın savaşıyorum. 0:00:18.696,0:00:20.035 Böyle de yapmalıyım. 0:00:20.035,0:00:21.745 Bizzat kendim 0:00:22.975,0:00:26.337 kibar tabirle "Küresel Güney" 0:00:26.337,0:00:28.793 veya "gelişen dünya" denilen [br]yerden geliyorum. 0:00:28.900,0:00:30.263 Ama bu konuda dürüst olalım, 0:00:30.263,0:00:32.924 bu kelimeleri söylerken[br]asıl kastettiğimiz yoksul dünya, 0:00:33.014,0:00:34.003 hazır konteynırlar, 0:00:34.003,0:00:35.704 başka yerlere, 0:00:35.704,0:00:37.987 başka insanlara ait 0:00:38.011,0:00:42.268 ikinci el fikirleri kastediyoruz. 0:00:45.026,0:00:48.884 Ama senaryodan biraz uzaklaşacağım 0:00:48.908,0:00:51.158 ve sizi bu yerlerin canlı[br]ve yeni fikirlerle 0:00:51.182,0:00:54.395 dolu olduğuna ikna etmeye çalışacağım. 0:00:55.401,0:00:57.639 Bahsetmek istediğim konu:[br]Nereden başlarım? 0:00:58.639,0:01:02.467 İskenderiye, Mısır 0:01:03.147,0:01:04.503 Rizwan ile tanıştığımız yer. 0:01:05.076,0:01:06.557 Çarşıda yürürken, 0:01:06.571,0:01:09.982 arterlerindeki kanın[br]pıhtılaşmasını önleyen 0:01:10.006,0:01:12.328 bir kalp ilacı almak için[br]bir eczaneye girer 0:01:12.328,0:01:14.737 ve şöyle bir gerçekle karşılaşır, 0:01:16.508,0:01:20.023 Mısır'daki ölümlerin %82'sinden sorumlu 0:01:20.047,0:01:25.787 büyüyen bir salgın olmasına rağmen, 0:01:25.811,0:01:29.236 bu tür durumlarda kullanılan ilaçlar, 0:01:29.260,0:01:32.535 şimdiye kadarki en dahi sahtekarların 0:01:32.559,0:01:34.088 hedefi haline geldi. 0:01:35.413,0:01:38.312 Bu sahtekarlar sahte ilaçlar üretiyorlar. 0:01:40.073,0:01:42.134 Neyse ki Rizwan için, ben ve takımım 0:01:42.158,0:01:43.697 Afrika'daki en büyük 0:01:43.721,0:01:48.629 ilaç şirketi ile ortak çalışıyoruz. 0:01:49.883,0:01:54.990 Mısır'ın en çok satan[br]kalp ilacının kutusuna, 0:01:54.990,0:01:59.793 tek kullanımlık şifreler koyduk. 0:02:00.421,0:02:04.551 Böylece Rizwan kalp ilacı satın aldığında, 0:02:04.575,0:02:07.345 bu tek kullanımlık şifreleri 0:02:07.349,0:02:09.741 Afrika'daki tüm telekom[br]şirketleriyle yaptığımız 0:02:09.765,0:02:13.430 anlaşma sayesinde 0:02:13.862,0:02:16.239 ücretsiz olarak[br]bu kısa koda girebilir. 0:02:16.263,0:02:19.533 Sonra ona güvence veren 0:02:19.533,0:02:22.059 Mısır'daki tüm ilaçların %12'sini kapsayan 0:02:22.083,0:02:27.373 sahte ilaçlardan olmadığına dair[br]bir mesaj alır, 0:02:27.999,0:02:29.917 buna hayat mesajı da denebilir. 0:02:31.338,0:02:33.899 Muhteşem Nil Nehri kıyılarından 0:02:33.923,0:02:38.902 Kenya'daki Rift Vadileri'ne uzanalım. 0:02:38.926,0:02:42.504 Narok'ta saygıdeğer[br]Ole Lenku ile tanıştık. 0:02:42.518,0:02:44.824 Ole Lenku tarım ürünleri[br]dükkanına girdiğinde, 0:02:44.848,0:02:48.530 eğer onları dikecek olsaydı, tek isteği 0:02:48.554,0:02:50.243 çocuklarının okul masraflarını 0:02:50.267,0:02:52.667 ödemeye yetecek kadar hasat verecek 0:02:52.691,0:02:55.446 onaylı ve düzgün lahana[br]tohumu satın almak. 0:02:55.470,0:02:56.681 Tek isteği bu. 0:02:57.250,0:02:58.712 Maalesef, 0:02:58.736,0:03:01.635 uluslararası organizasyonların[br]hesaplarına göre 0:03:01.659,0:03:06.677 Doğu ve Güney Afrika'da satılan tohumların 0:03:06.701,0:03:08.176 %40'ının kalitesi yetersiz, 0:03:08.200,0:03:09.796 bazıları ise tamamen sahte. 0:03:10.836,0:03:12.324 Neyse ki Ole için, 0:03:12.348,0:03:15.685 takımımız yine işinin başındaydı, 0:03:15.709,0:03:20.141 Kenya'daki önde gelen tarım regülatörü ile 0:03:20.165,0:03:23.570 çalışarak ülkedeki bütün tohumların 0:03:23.594,0:03:25.072 onay sürecini dijitalleştirdik, 0:03:25.096,0:03:29.085 buna her bir tohum, sorgum,[br]darı, mısır dahil, 0:03:29.109,0:03:35.693 böylece Ole Lenku[br]darı paketindeki kodu girdiğinde 0:03:35.717,0:03:40.594 aldığı tohumun sertifikalı olduğuna dair 0:03:40.618,0:03:44.482 bir teminat mesajı alacak. 0:03:45.175,0:03:48.445 Kenya'dan Hindistan, Noida'ya uzanıyoruz. 0:03:48.469,0:03:50.641 Durdurulamayan Ambika 0:03:50.665,0:03:54.342 orada elit bir atlet olma[br]hayaline tutunuyor 0:03:54.342,0:03:57.661 çünkü biliyor ki, bileşen[br]sınıflandırma teknolojisi sayesinde 0:03:57.685,0:04:00.214 doping testlerini alt üst edecek 0:04:00.238,0:04:02.923 ve onu sevdiği spordan uzaklaştıracak 0:04:02.947,0:04:05.336 herhangi bir şeyi 0:04:06.593,0:04:10.072 kazara da olsa tüketmeyecek. 0:04:11.084,0:04:13.565 Son olarak, Gana'ya geçiyoruz, 0:04:13.565,0:04:16.122 değinilmesi gereken[br]başka bir sorunun olduğu, 0:04:16.146,0:04:18.960 kendi memleketime, 0:04:18.984,0:04:22.125 orada aşı azlığı[br]ya da kalitesiz aşı sorunu var. 0:04:22.149,0:04:27.623 Bir bebeğe aşı yaptığınızda, 0:04:27.647,0:04:30.517 ona, onu öldürebilecek[br]veya sakat bırakabilecek 0:04:30.541,0:04:34.530 hastalıklardan korunacağına [br]dair sigorta veriyorsunuz. 0:04:34.554,0:04:36.459 Bu bazen ömür boyu olabilir. 0:04:36.483,0:04:41.564 Problem, aşıların narin [br]organizmalar olması 0:04:41.588,0:04:44.751 ve 2 ile 8 derece arasında [br]saklanması gerektiği. 0:04:45.449,0:04:48.577 Bunu yapmazsanız etkileri azalır 0:04:48.601,0:04:51.108 ve çocuğun hak ettiği bağışıklığı 0:04:51.132,0:04:52.966 daha fazla sağlayamazlar. 0:04:53.704,0:04:56.441 Bilgisayar görüsü bilimcileriyle çalışarak 0:04:56.465,0:05:01.067 aşı şişelerindeki basit işaretleri 0:05:01.091,0:05:03.535 ham bir termometreye dönüştürdük. 0:05:04.190,0:05:07.769 Şekil zamanla dereceye göre değişiyor, 0:05:07.793,0:05:11.475 ta ki aşıda belirgin bir iz görünene dek. 0:05:11.499,0:05:14.928 Böylece hemşire telefonunda tarama yaparak 0:05:14.952,0:05:18.375 aşının doğru bir şekilde 0:05:18.375,0:05:20.344 muhafaza edilip edilmediğini bulabilir, 0:05:20.344,0:05:23.360 böylece çocuğu aşılamadan önce[br]aşıdan emin olmuş olur. 0:05:24.514,0:05:27.183 Bu tam anlamıyla gelecek nesli korumaktır. 0:05:27.207,0:05:30.808 Bunlar, dünyanın bu bölümündeki 0:05:30.808,0:05:34.808 hayatları ve toplumları[br]kurtaran bazı çözümler. 0:05:34.832,0:05:36.468 Ancak size hatırlatırım ki, 0:05:36.492,0:05:38.845 bunların arkasında güçlü fikirler var 0:05:38.859,0:05:40.328 ve ben birkaçına değineceğim. 0:05:40.780,0:05:45.359 İlki, sosyal güven ile kişiler arası[br]güven aynı şey değildir. 0:05:46.128,0:05:49.319 İkincisi, tüketim[br]ve düzenleme arasındaki fark, 0:05:49.343,0:05:51.401 gittikçe birbirine bağlanan dünyamızda 0:05:51.401,0:05:52.826 artık uygulanabilir değil. 0:05:53.540,0:05:56.077 Üçüncü olarak,[br]merkezsizleştirilmiş özerklik, 0:05:56.101,0:05:59.023 çokça saygı duyduğum Batı'daki[br]blok zinciri sevdalılarının 0:05:59.047,0:06:00.391 ne dediğine bakmaksızın 0:06:00.415,0:06:05.555 sosyal sorumluluk geri bildirim [br]döngülerini artırmak kadar önemli değil. 0:06:05.579,0:06:06.985 Bunlar fikirlerden bazıları. 0:06:08.210,0:06:10.701 Gittiğim yerlerde bu konuşmayı 0:06:10.725,0:06:14.849 ve bu yorumları yapıp[br]bu örnekleri ne zaman versem 0:06:14.873,0:06:16.964 insanlar, "eğer fikirler bu kadar parlaksa 0:06:16.964,0:06:19.970 neden her yerde değiller?[br]Ben hiç duymadım." diye soruyorlar. 0:06:19.970,0:06:21.171 Sizi temin ederim ki, 0:06:22.219,0:06:24.547 bu fikirleri duymamış olmanızın sebebi 0:06:24.571,0:06:27.467 başta değindiğim şeyin ta kendisi. 0:06:28.142,0:06:31.514 Bu da dünyada, iyi fikirlerin[br]doğdukları coğrafyada 0:06:31.538,0:06:34.337 doğru bir şekilde değerlendirilemeyen 0:06:34.361,0:06:36.629 yerlerin olmasından kaynaklanıyor. 0:06:36.653,0:06:39.256 Ben buna "zihinsel coğrafi[br]emperyalizm" diyorum. 0:06:39.280,0:06:41.280 (Gülüşmeler) 0:06:41.652,0:06:43.441 Gerçek sebep bu. 0:06:43.465,0:06:46.279 Ama karşı koyup,[br]"Belki de önemli bir problem 0:06:46.279,0:06:49.262 ama bu dünyanın belli bir[br]kısmında olan sıradan bir problem. 0:06:49.262,0:06:51.274 Niye bunları [br]küreselleştirmek istiyorsun? 0:06:51.274,0:06:53.164 Bunlar yerel sorunlar." diyebilirsiniz. 0:06:53.164,0:06:54.654 Yanıt olarak, 0:06:55.982,0:06:58.435 size açıkladığım bu sorunların 0:06:58.435,0:06:59.945 piyasalara ve kurumlara olan 0:06:59.945,0:07:01.168 güvenin çöküşünün 0:07:01.168,0:07:02.391 temel bir sorunu olduğunu 0:07:02.415,0:07:04.090 ve güven sorunundan daha küresel, 0:07:04.114,0:07:06.701 daha evrensel, daha yakın 0:07:06.701,0:07:08.917 başka bir şey olmadığını söylesem. 0:07:09.502,0:07:15.940 Mesela, ABD'de satılan deniz ürünlerinin[br]dörtte biri yanlış etiketlenmektedir. 0:07:15.964,0:07:18.579 Manhattan'da aldığınız ton balıklı [br]veya somonlu sandviç 0:07:18.603,0:07:22.016 zehirli olduğu için[br]Japonya'da yasaklanmış olabilir. 0:07:22.575,0:07:23.936 Tam olarak böyle. 0:07:23.960,0:07:28.144 Birçoğunuz at etinin Avrupa'da hamburger[br]köftesinde sığır eti yerine 0:07:28.144,0:07:30.242 kullanıldığı zamanları biliyorsunuzdur. 0:07:30.266,0:07:31.432 Evet biliyorsunuz. 0:07:31.456,0:07:37.171 Bilmediğiniz şey, bu sahte köfte [br]etinin büyük bir kısmının da 0:07:37.195,0:07:41.121 böbreklerinize zarar verebilecek [br]kadmiyum ile dolu olmasıdır. 0:07:41.145,0:07:42.400 Avrupa böyleydi. 0:07:43.026,0:07:46.558 Birçoğunuz uçak kazalarından haberdardır[br]ve bu konuda endişelisinizdir 0:07:46.582,0:07:50.237 çünkü arada bir, bunlardan [br]biri sizin bilincinize giriyor. 0:07:50.261,0:07:52.213 Ama bahse girerim ki, 0:07:52.237,0:07:56.559 tek bir soruşturmanın[br]ABD'deki havacılık tedarik zincirinde 0:07:56.583,0:07:59.254 bir milyon sahte olayı ortaya [br]çıkardığını bilmiyorsunuz. 0:07:59.278,0:08:02.472 Yani bu bir küresel problem, nokta. 0:08:02.934,0:08:04.085 Küresel bir problem. 0:08:04.109,0:08:07.369 Hak ettiği aciliyeti[br]göstermememizin sebebi, 0:08:07.393,0:08:08.695 en iyi çözümlerin, 0:08:08.719,0:08:11.570 en gelişmiş, en planlı çözümlerin 0:08:11.594,0:08:14.878 maalesef ki, dünyanın çözümlerin[br]ölçeklenmediği yerlerinde olmasıdır. 0:08:14.878,0:08:16.715 Bu nedenle,[br]aynı doğrulama modellerini 0:08:16.739,0:08:20.196 yaratma girişimleri Nijerya'da mevcutken, 0:08:20.220,0:08:23.578 ABD ve Avrupa'da on yıl geride kalması 0:08:23.602,0:08:25.547 hiç de şaşırtıcı değildir. 0:08:25.571,0:08:27.679 10 yıl ve belki yüz katı daha pahalı. 0:08:27.703,0:08:30.533 Bu yüzden New York'ta eczaneye [br]girdiğiniz zaman 0:08:30.557,0:08:32.661 ilacınızın kaynağını kontrol edemezsiniz 0:08:32.685,0:08:34.846 ama Kuzey Nijerya, Maiduguri'de[br]edebilirsiniz. 0:08:34.870,0:08:36.023 Gerçek bu. 0:08:36.047,0:08:37.131 (Alkışlar) 0:08:37.155,0:08:38.336 Gerçek bu. 0:08:38.360,0:08:40.488 (Alkışlar) 0:08:40.512,0:08:42.611 Fikirler konusuna geri dönelim. 0:08:43.222,0:08:46.704 Unutmayın, çözümler sadece [br]paketlenmiş fikirlerdir, 0:08:46.728,0:08:48.846 yani en önemli fikirlerdir. 0:08:48.870,0:08:51.977 Küresel Güney'in fikirlerini [br]marjinalleştirdiğimiz bir dünyada, 0:08:52.001,0:08:56.661 küresel olarak kapsayıcı problem [br]çözme modelleri yaratamayız. 0:08:56.685,0:08:59.665 "Bu kötü bir şey[br]ama birçok problemin olduğu 0:08:59.689,0:09:03.239 böyle bir dünyada başka bir soruna 0:09:03.263,0:09:05.533 ihtiyacımız var mı?" diyebilirsiniz. 0:09:05.557,0:09:07.184 Evet, ihtiyacımız var. 0:09:07.208,0:09:10.116 Aslında, bu sorun sizi şaşırtacak:[br]entelektüel adalet sorunu. 0:09:10.116,0:09:11.400 "Ne? Entelektüel adalet mi? 0:09:11.400,0:09:14.370 İnsan hakları ihlallerinin[br]olduğu dünyada mı?" diyebilirsiniz. 0:09:14.370,0:09:15.593 Şöyle açıklayayım: 0:09:15.617,0:09:19.943 Bizi etkileyen ve karşı karşıya [br]olduğumuz diğer tüm sorunların 0:09:19.967,0:09:21.140 çözümlere ihtiyacı var. 0:09:21.164,0:09:23.414 Öyle ki çözüm için en iyi[br]fikirlere ihtiyaç var. 0:09:23.438,0:09:25.434 Bu yüzden bugün sizlerden rica ediyorum, 0:09:25.458,0:09:28.760 entelektüel adalet için hepimiz gerekeni [br]yapabilir miyiz? 0:09:30.034,0:09:33.531 (Alkışlar)