0:00:00.750,0:00:05.259
Geçtiğimiz yüzyılın ikinci[br]yarısı tam anlamıyla

0:00:05.283,0:00:07.282
teknolojik bir devrim ile tanımlanmıştı:

0:00:07.306,0:00:08.741
Yazılım devrimi.[br]

0:00:09.313,0:00:14.121
Silikon olarak adlandırılan maddenin[br]üzerinde elektronları programlama becerisi

0:00:14.145,0:00:17.218
bize hayal edemeyeceğimiz

0:00:17.242,0:00:21.219
ama esasında dünyanın[br]çalışma şeklini değiştiren

0:00:21.243,0:00:25.158
teknolojileri, şirketleri[br]ve sanayileri mümkün kıldı.

0:00:26.158,0:00:28.079
Bu yüzyılın ilk yarısı ise

0:00:28.103,0:00:32.081
yeni bir yazılım devrimi ile şekillenecek:

0:00:32.105,0:00:34.540
canlı yazılım devrimi.

0:00:34.921,0:00:39.003
Bu devrim, biyokimyayı programlama [br]becerisiyle desteklenecek

0:00:39.003,0:00:41.290
ve de biyoloji dediğimiz[br]materyal üzerinde.

0:00:41.314,0:00:45.455
Biyolojinin özelliklerinden yararlanarak

0:00:45.479,0:00:48.135
yeni terapiler geliştirme,

0:00:48.159,0:00:50.027
hasarlı dokuları onarma,

0:00:50.051,0:00:52.776
hatalı hücreleri yaniden programlama

0:00:52.800,0:00:57.354
ve biyokimya ile programlanabilir [br]işletim sistemleri yapılabilecek.

0:00:58.420,0:01:01.993
Eğer bunu gerçekleştirebilirsek --[br]ki gerçekleştirmeliyiz --

0:01:02.017,0:01:04.179
etkileri o kadar büyük olacak ki

0:01:04.203,0:01:08.080
ilk yazılım devrimi[br]buna kıyasla sönük kalacak.

0:01:08.104,0:01:10.378
Çünkü canlı yazılımlar

0:01:10.378,0:01:13.945
tüm tıbbı, tarımı ve enerjiyi[br]kökten değiştirecek.

0:01:13.945,0:01:17.773
Bu sektörler, bilgi teknolojisinin[br]domine ettiklerinden çok daha büyük.

0:01:18.812,0:01:22.986
Azotu daha verimli bağlayan,[br]zararlı patojenlere daha çok direnen,

0:01:23.010,0:01:25.915
tek yıllık değil

0:01:25.939,0:01:29.476
çok yıllık olması için [br]programlanan bitkiler hayal edin.

0:01:29.500,0:01:31.768
Her yıl mahsulünüzü [br]ikiye katlayabilirsiniz.

0:01:31.792,0:01:33.890
Bu tarımı kökten değiştirip

0:01:33.914,0:01:38.018
büyüyen dünya nüfusunun [br]beslenme sorununu çözebilir.

0:01:38.794,0:01:41.056
Programlanabilir bağışıklık sistemi olsa,

0:01:41.080,0:01:45.318
molekül seviyesinde araçlar tasarlayarak[br]bağışıklık sistemine yol gösterse

0:01:45.342,0:01:49.172
hastalıkları saptayıp [br]yok etse hatta önleyebilse.

0:01:49.196,0:01:50.767
Tıp bilimi baştan yazılır,

0:01:50.791,0:01:54.280
büyüyen ve yaşlanan nüfusumuzun[br]nasıl sağlıklı kalacağına cevap olurdu.

0:01:55.501,0:01:59.704
Halihazırda canlı yazılımları gerçeğe[br]dönüştürecek birçok araca sahibiz.

0:01:59.728,0:02:02.075
CRISPR ile tam olarak[br]genleri değiştirebiliyoruz.

0:02:02.099,0:02:05.202
Bazları teker teker kullanarak[br]genetik kodu yeniden yazabiliyoruz.

0:02:05.206,0:02:09.642
DNA'dan çalışan,[br]sentetik devreler bile yapabiliyoruz.

0:02:10.428,0:02:13.051
Ancak bu teknolojileri [br]ne zaman ve nasıl kullanacağımız

0:02:13.051,0:02:15.343
hâlâ deneme yanılma sürecinde.

0:02:15.367,0:02:19.027
Yıllar süren derin[br]bir uzmanlık gerektiriyor.

0:02:19.051,0:02:22.088
Deneysel protokolleri keşfetmek zor,

0:02:22.112,0:02:24.694
genellikle tekrarlaması da zordur.

0:02:25.256,0:02:29.729
Biyolojide uzuvlara odaklanmak[br]gibi bir eğilimimiz var.

0:02:29.753,0:02:32.886
Yine biliyoruz ki, uçmak sadece

0:02:32.910,0:02:34.569
tüyleri incelemekle anlaşılamaz.

0:02:34.846,0:02:39.367
Biyoloji bilgisayar gibi[br]kolay programlanmıyor.

0:02:39.391,0:02:41.069
Bu da yetmezmiş gibi

0:02:41.093,0:02:45.103
canlı sistemler her gün programladığımız[br]mekanik sistemlere

0:02:45.127,0:02:47.223
neredeyse hiç benzemezler.

0:02:47.691,0:02:51.802
Yapay sistemlerin aksine yaşayan sistemler[br]kendi kendine ürer,

0:02:51.826,0:02:53.297
kendi kendine düzenlenir,

0:02:53.321,0:02:55.008
moleküler düzeyde çalışırlar.

0:02:55.032,0:02:57.168
Bu moleküler etkileşimler

0:02:57.192,0:03:00.210
genellikle makro seviyede sonuçlar[br]meydane getirirler.

0:03:00.234,0:03:02.954
Kendi kendilerini onarabilirler bile.

0:03:04.256,0:03:07.250
Örneğin basit bir ev bitkisini düşünelim,

0:03:07.274,0:03:09.461
sürekli sulamayı unuttuğunuz

0:03:09.485,0:03:11.272
şöminenin önündeki bitkiyi mesela.

0:03:11.749,0:03:15.364
İhmal de etseniz o bitki [br]her sabah uyanır

0:03:15.388,0:03:18.135
ve kaynaklarını nasıl böleceğini hesaplar.

0:03:18.159,0:03:21.804
Büyüyecek mi, fotosentez mi yapacak,[br]tohum mu üretecek yoksa çiçeklenecek mi?

0:03:21.804,0:03:25.693
Bu tüm organizmanın [br]vermesi gereken bir karar.

0:03:25.717,0:03:29.198
Fakat bitkinin [br]bu kararı verecek bir beyni yok.

0:03:29.222,0:03:31.939
Bunu yapraklarındaki hücrelerle yapmalı.

0:03:31.963,0:03:33.866
Çevreye tepki vermeli,

0:03:33.890,0:03:36.539
tüm bitkiyi etkileyecek kararlar almalı.

0:03:36.563,0:03:40.551
Bir şekilde hücrelerin içinde işleyen,

0:03:40.575,0:03:43.302
etkilere tepki veren ve [br]hücrenin ne yapacağını belirleyen

0:03:43.326,0:03:45.266
bir program olmalı.

0:03:45.679,0:03:47.896
Bu programlar farklı hücreler arasında

0:03:47.896,0:03:50.287
dağıtımlı bir şekilde[br]çalışabiliyor olmalılar,

0:03:50.311,0:03:54.434
böylece koordinasyon sağlansın[br]ve bitki büyüyüp gelişebilsin.

0:03:55.675,0:03:58.991
Bu biyolojik programları anlayabilirsek,

0:03:59.015,0:04:02.137
biyolojik hesapları anlayabilirsek,

0:04:02.161,0:04:06.098
hücrelerin neyi[br]neden ve nasıl yaptıklarını

0:04:06.122,0:04:07.668
daha iyi anlayabilirdik.

0:04:08.152,0:04:10.139
Eğer bu programları anlarsak

0:04:10.163,0:04:12.296
yanlış giden süreçlere [br]müdahale edebiliriz.

0:04:12.320,0:04:16.513
Onlardan nasıl sentetik devreler[br]üreteceğimizi öğrenir,

0:04:16.537,0:04:21.011
biyokimyanın hesaplama gücünü [br]kendimiz için kullanırız.

0:04:22.407,0:04:25.425
Bu fikre olan tutkum beni[br]matematik, bilgisayar

0:04:25.449,0:04:29.080
ve biyolojinin kesiştiği [br]bir kariyere sürükledi.

0:04:29.104,0:04:33.830
Çalışmalarımda biyolojiye bir[br]hesaplama aracı olarak yaklaştım.

0:04:34.334,0:04:37.476
Hücreler neyi hesaplıyor,

0:04:37.500,0:04:41.017
biz bu biyolojik programları[br]nasıl ortaya çıkarırız diye düşündüm.

0:04:41.760,0:04:45.517
Bu soruları Microsoft Research[br]ve Cambridge Üniversitesi'nde

0:04:45.541,0:04:48.112
harika katılımcılarla birlikte[br]tartışmaya başladık.

0:04:48.136,0:04:50.419
Birlikte özel bir hücre tipinin[br]içinde çalışan

0:04:50.443,0:04:54.620
biyolojik programı anlamaya çalıştık:

0:04:54.644,0:04:56.538
embriyonik kök hücre.

0:04:57.136,0:05:00.296
Bu eşsiz hücreler tamamıyla saftırlar.

0:05:00.320,0:05:02.488
İstedikleri her şeye dönüşebilirler:

0:05:02.512,0:05:05.077
beyin hücresi, kalp,[br]kemik, akciğer hücresi,

0:05:05.101,0:05:06.998
herhangi bir yetişkin hücre tipi.

0:05:07.022,0:05:08.699
Bu saflık onları farklı kılarken

0:05:08.723,0:05:11.724
bilim çevrelerinin ilgisini ateşliyor.

0:05:11.748,0:05:15.011
Eğer bu potansiyelden faydalanabilirsek

0:05:15.035,0:05:17.386
elimizde çok güçlü bir tıbbi araç olurdu.

0:05:17.917,0:05:20.538
Eğer bu hücrelerin[br]hangi hücre tipine dönüşeceğine

0:05:20.562,0:05:22.693
nasıl karar verdiğini anlarsak

0:05:22.717,0:05:24.611
hasta ve hasarlı dokuları onarmak için

0:05:24.611,0:05:28.984
gereken hücreleri üretebiliriz.

0:05:29.794,0:05:32.724
Ama bu vizyonu gerçekleştirmenin[br]zorlukları var.

0:05:32.748,0:05:35.512
Bunun önemli bir sebebi,

0:05:35.536,0:05:38.365
bu özel hücrelerin[br]hamilelikten altı gün sonra oluşması.

0:05:38.826,0:05:40.881
Yaklaşık bir günde de ortadan kaybolurlar.

0:05:40.905,0:05:42.962
Her biri kendi yoluna gider,

0:05:42.986,0:05:46.036
yetişkin gövdenin değişik yapı[br]ve organlarını yaparlar.

0:05:47.770,0:05:50.849
Ama bu hücrelerin kaderleri

0:05:50.873,0:05:52.286
sandığımızdan daha esnek.

0:05:52.310,0:05:56.631
On üç yıl kadar önce bilim insanları[br]çığır açan bir şey gösterdiler.

0:05:57.393,0:06:01.739
Yetişkin bir hücreye[br]bir avuç gen sokarak,

0:06:01.763,0:06:03.527
deri hücreleriniz gibi,

0:06:03.551,0:06:07.510
o hücreyi saf duruma[br]geri getirebiliyorsunuz.

0:06:07.534,0:06:10.709
Bu süreç "yeniden programlama"[br]olarak biliniyor.

0:06:10.733,0:06:14.092
Bir kök hücre ütopyası düşünün.

0:06:14.116,0:06:17.757
Hastanın kendi hücrelerinden[br]bir örnek alın,

0:06:17.781,0:06:20.141
saf duruma dönüştürün

0:06:20.165,0:06:23.519
ve bu hücreleri, hastanın neye[br]ihtiyacı varsa onu yapmak için kullanın.

0:06:23.519,0:06:25.614
beyin veya kalp hücresi.

0:06:26.541,0:06:28.306
Ama yaklaşık son 10 yılda

0:06:28.330,0:06:31.374
hücre kaderini değiştirmek

0:06:31.398,0:06:33.550
hâlâ deneme yanılma işi.

0:06:33.911,0:06:38.419
Başarılı deneysel yöntemler bulsak da

0:06:38.443,0:06:39.910
hâlâ etkin olmaktan uzaklar.

0:06:39.934,0:06:44.172
Nasıl ve neden çalıştıklarını[br]hâlâ bilmiyoruz.

0:06:44.650,0:06:47.655
Kök hücreyi kalp hücresine[br]dönüştürmeyi başarsanız bile

0:06:47.679,0:06:50.768
bunu nasıl beyin hücresi yapacağınızı

0:06:50.792,0:06:51.993
hâlâ bilemiyorsunuz.

0:06:52.633,0:06:55.564
Embriyonik kök hücrede çalışan

0:06:55.588,0:06:58.035
biyolojik programı anlamak istedik.

0:06:58.059,0:07:01.565
Yaşayan sistemlerin yaptığı[br]hesaplamaları anlamak,

0:07:01.589,0:07:05.842
çok basit bir soru sorarak başlıyor.

0:07:05.866,0:07:09.222
Bu sistem ne yapmaya çalışıyor?

0:07:09.838,0:07:12.688
Bilgisayar biliminde yazılım ve donanımın

0:07:12.712,0:07:16.539
ne yapması gerektiğini söyleyen[br]bazı stratejiler var.

0:07:16.563,0:07:19.223
Program yazarken yazılımı kodlarsınız,

0:07:19.247,0:07:21.247
doğru çalışmasını istersiniz.

0:07:21.271,0:07:23.061
Performans ve işlevsellik istersiniz.

0:07:23.085,0:07:24.446
Hataları önlemek istersiniz.

0:07:24.446,0:07:26.054
Bunların maliyeti çok olabilir.

0:07:26.168,0:07:28.010
Bir program yazarken

0:07:28.034,0:07:30.304
Bazı spesifikasyonlar yazarsınız.

0:07:30.328,0:07:32.199
Programın ne işe yarayacağı hakkında.

0:07:32.223,0:07:34.491
İki sayıyı karşılaştırmak gibi

0:07:34.515,0:07:36.307
veya küçükten büyüğe sıralamak.

0:07:37.037,0:07:41.732
Spesifikasyonların sağlandığına dair

0:07:41.756,0:07:44.134
otomatik kontrol yapan teknoloji mevcut.

0:07:44.158,0:07:46.791
Program amacına hizmet[br]edip etmediğini ölçüyor.

0:07:47.266,0:07:50.122
Biz de bu şekilde düşündük.

0:07:50.146,0:07:53.214
Deneysel gözlemler,[br]laboratuvarda ölçtüklerimiz,

0:07:53.238,0:07:58.271
biyolojik programın yapması[br]gerekenlere karşılık gelir.

0:07:58.769,0:08:00.645
Yani bu yeni spesifikasyonu kodlayacak

0:08:00.669,0:08:03.852
bir yol bulmak zorundayız.

0:08:04.594,0:08:08.248
Diyelim bir süredir laboratuvarda [br]genlerinizi ölçüyorsunuz

0:08:08.272,0:08:10.708
ve A geninin aktif olduğunu buluyorsunuz.

0:08:10.732,0:08:14.120
Sonra B ve C genleri de[br]aktif gibi görünüyorlar.

0:08:14.678,0:08:18.260
Bu gözlemi, matematiksel bir [br]denklem olarak yazabiliriz.

0:08:18.284,0:08:20.657
Mantık dilini kullanacak olursak,

0:08:21.125,0:08:23.453
Eğer A doğru ise,[br]o zaman B veya C de doğrudur.

0:08:24.242,0:08:26.696
Bu çok basit bir örnek oldu.

0:08:26.720,0:08:28.463
Sadece bir noktayı açıklamak için.

0:08:28.487,0:08:31.411
Çok zengin ifadeler de kodlayabiliriz.

0:08:31.435,0:08:35.588
Değişik deneylerle çok sayıda gen

0:08:35.612,0:08:38.148
ve proteinin davranışlarını[br]yakalayabiliriz.

0:08:38.521,0:08:41.147
Böylece gözlemlerimizi

0:08:41.171,0:08:43.164
matematiksel ifadelere dönüştürerek

0:08:43.188,0:08:48.286
bu gözlemlerin genetik etkileşimlerden

0:08:48.310,0:08:51.364
ortaya çıkıp çıkamayacaklarını[br]test edebiliriz.

0:08:52.063,0:08:54.619
Tam da bunu yapacak bir araç geliştirdik.

0:08:54.643,0:08:58.980
Bu araçla gözlemlerimizi[br]matematik ifadelere dönüştürebildik.

0:08:58.980,0:09:03.820
Sonra araç bize her şeyi açıklayabilecek[br]genetik programı ortaya çıkardı.

0:09:05.481,0:09:07.761
Bu yaklaşımı kullanarak

0:09:07.785,0:09:11.868
embriyo kök hücrelerinde çalışan[br]genetik programı bulup

0:09:11.892,0:09:16.081
nasıl saf duruma[br]döndürebileceğimizi anlayabiliriz.

0:09:16.105,0:09:18.057
Bu aracı yaparken

0:09:18.081,0:09:20.733
dünyanın her tarafında[br]yazılım denetleme için kullanılan

0:09:20.757,0:09:23.026
bir çözümden yararlandık.

0:09:23.630,0:09:27.321
Yaklaşık 50 farklı[br]spesifikasyonla başladık.

0:09:27.345,0:09:31.851
Bunlar, embriyonik kök hücre deneysel[br]gözlemlerinden ortaya çıkmıştı.

0:09:31.875,0:09:34.511
Bu araç yardımıyla[br]gözlemlerimizi kodlayarak

0:09:34.535,0:09:37.720
hepsini birden açıklayacak

0:09:37.744,0:09:39.895
ilk moleküler programı açığa çıkarabildik.

0:09:40.309,0:09:42.822
Bu zaten kendi başına bir çığır, değil mi?

0:09:42.846,0:09:45.748
Tüm bu değişik gözlemleri

0:09:45.772,0:09:48.839
bir kağıt üstünde[br]bir araya getiremezsiniz,

0:09:48.863,0:09:51.511
kağıt çok büyük olsa da.

0:09:52.190,0:09:54.348
Bu anlayışa ulaştıktan sonra

0:09:54.372,0:09:55.988
bir adım daha ileri gidebiliriz.

0:09:55.988,0:09:59.229
Programı kullanarak bu hücrenin[br]henüz test yapmadığımız durumlarda

0:09:59.253,0:10:01.429
ne yapacağını tahmin edebiliriz.

0:10:01.453,0:10:03.854
Programı simülasyonda deneyebiliriz.

0:10:04.735,0:10:05.982
Biz de tam onu yaptık:

0:10:06.006,0:10:09.186
Laboratuvarda test edilmiş[br]öngörüleri ortaya çıkardık

0:10:09.210,0:10:12.242
ve programın çok iyi tahminde[br]bulunduğunu anladık.

0:10:12.266,0:10:14.691
Süreci hızlandırarak

0:10:14.691,0:10:17.975
saf duruma hızlı ve etkin bir şekilde[br]nasıl gideceğimizi gösterdi.

0:10:17.999,0:10:20.569
Hangi genleri hedef almamız gerektiğini

0:10:20.593,0:10:23.217
ve hangi genlerin[br]bu işlemi yavaşlatacağını da.

0:10:23.241,0:10:28.231
Genlerin aktive olma[br]sırasını dahi tahmin etti.

0:10:28.980,0:10:34.280
Bu yaklaşım, hücrelerin ne yaptığının[br]dinamiğini ortaya çıkarmamızı sağladı.

0:10:35.728,0:10:39.370
Geliştirdiğimiz şey, kök hücre[br]biyolojisine özel bir yöntem değil,

0:10:39.394,0:10:42.078
genetik etkileşim konseptinde

0:10:42.102,0:10:46.657
hücrenin yapmakta olduğu[br]hesaplamayı anlamamızı sağlıyor.

0:10:46.666,0:10:48.954
Yani aslında bir yapı taşı.

0:10:48.978,0:10:52.817
Biyolojik hesaplamaları daha geniş ölçek[br]ve değişik seviyelerde anlayabilmek için

0:10:52.817,0:10:55.797
Bu alanda yeni yaklaşımlara gerek var,

0:10:55.797,0:10:59.926
DNA'dan hücrelar arası[br]bilgi akışına kadar.

0:10:59.950,0:11:02.747
Biyolojiyi sadece bu[br]dönüştürücü anlayışla

0:11:02.771,0:11:07.757
güvenli ve öngörülür[br]yollarda kullanabiliriz.

0:11:09.029,0:11:12.071
Ancak biyolojiyi programlamak için

0:11:12.095,0:11:14.114
birtakım araç ve dil de[br]geliştirmemiz lazım

0:11:14.114,0:11:17.522
ki bu araç ve diller sayesinde[br]bilim insanları ve deney yapanlar

0:11:17.546,0:11:20.043
biyolojik fonskiyon tasarlayabilsinler.

0:11:20.067,0:11:23.572
Bu tasarılar hücrenin[br]makine koduna dönüşecek,

0:11:23.596,0:11:24.777
yani biyokimyasına

0:11:24.801,0:11:27.285
ve böylelikle o yapıları yapabileceğiz.

0:11:27.309,0:11:30.982
Bunu canlı bir yazılım derleyici[br]olarak düşünebiliriz.

0:11:31.006,0:11:34.772
Microsoft'ta bunu geliştiren ekibin[br]bir parçası olduğum için gurur duyuyorum.

0:11:35.366,0:11:38.592
Bu işe zor demek hafif kalır

0:11:38.616,0:11:39.789
ama eğer yapılabilirse

0:11:39.813,0:11:43.522
yazılım ve yaşanım arasındaki [br]son köprü olacak.

0:11:45.006,0:11:48.421
Ancak çok daha fazlası için[br]biyolojiyi programlama,

0:11:48.445,0:11:52.724
bu alan gerçekten disiplinler arası[br]olursa mümkün olur.

0:11:52.748,0:11:55.700
Fizik ve doğa bilimlerini[br]birleştirmemiz gerekir.

0:11:55.724,0:11:57.991
Bu disiplinlerden gelen bilim insanları

0:11:58.015,0:12:00.830
aynı dilleri konuşarak[br]ve aynı bilimsel soruları paylaşarak

0:12:00.830,0:12:03.489
birlikte çalışabilirler.

0:12:04.757,0:12:08.750
Uzun vadeli bir iş[br]ama birçok dev yazılım şirketi

0:12:08.774,0:12:11.266
ve her gün kullandığımız birçok teknoloji

0:12:11.290,0:12:14.107
silikon mikroçiplere ilk programları[br]kurduğumuz zamanlarda

0:12:14.107,0:12:16.422
hayal bile edilemezdi.

0:12:16.446,0:12:19.477
Bilgisayarlı biyolojinin[br]mümkün kılacağı teknolojiyi

0:12:19.501,0:12:21.927
bu günden düşünmeye başlarsak

0:12:21.951,0:12:24.886
bunu gerçekleştirmek için[br]atmamız gereken adımların

0:12:24.910,0:12:26.343
bazılarını görmeye başlarız.

0:12:27.231,0:12:32.093
Bu teknolojinin istismara açık olacağı[br]yönünde bir düşünce de var.

0:12:32.138,0:12:34.301
Bağışıklık hücrelerini programlamanın

0:12:34.325,0:12:35.761
potansiyelini konuşacaksak

0:12:35.785,0:12:38.283
bunlardan sakınmak üzere programlanmış

0:12:38.283,0:12:40.658
bakterilerin potansiyelinden de[br]bahsetmemiz gerek.

0:12:40.682,0:12:42.769
Bunu yapmak isteyen insanlar olabilir.

0:12:43.506,0:12:45.322
Rahatlatıcı bir düşünce şu olabilir--

0:12:45.322,0:12:47.541
aslında pek de [br]bilim insanları için değil --

0:12:47.565,0:12:50.834
biyoloji çalışmak için narin bir şeydir.

0:12:50.858,0:12:53.270
Yani biyoloji programlaması

0:12:53.294,0:12:55.142
bahçenizde yapılacak bir şey değil.

0:12:55.642,0:12:57.722
Ama daha işin başında olduğumuz için

0:12:57.746,0:13:00.329
gözlerimizi dört açarak ilerleyebiliriz.

0:13:00.353,0:13:02.677
Zor soruları en baştan soralım,

0:13:02.701,0:13:05.741
gerekli önlemleri alalım

0:13:05.765,0:13:08.562
ve bunun parçası olarak[br]etik soruları düşünelim.

0:13:08.586,0:13:13.418
Biyolojik fonksiyon uygulamalarına[br]kısıtlar konması söz konusu olabilir.

0:13:13.604,0:13:17.319
Bunun bir parçası olarak biyoetik,[br]önemli bir öncelik olarak kabul edilmeli.

0:13:17.343,0:13:19.750
Bilimsel inovasyon heyecanıyla

0:13:19.774,0:13:22.288
bunu ikinci sıraya koyamayız.

0:13:23.154,0:13:26.628
Ama en büyük ödül,[br]bu yolculuğun son hedefi

0:13:26.652,0:13:30.096
çığır açan uygulamalar ve[br]çığır açan endüstriler olacak.

0:13:30.120,0:13:33.564
Tarımdan tıbba,[br]enerjiden malzeme bilimine kadar.

0:13:33.588,0:13:35.849
Hatta programlama.

0:13:36.490,0:13:39.638
Bir gün gezegeni sürdürülebilir şekilde

0:13:39.662,0:13:41.521
yeşil enerji ile beslediğimizi düşünün,

0:13:41.545,0:13:45.488
Bitkilerin milyonlarca yıl önce [br]yaptığı bir işi öğrendiğimizi düşünün:

0:13:45.512,0:13:49.283
Bu gün kullandığımız güneş panellerinin[br]verimlerini katlayacak şekilde

0:13:49.307,0:13:51.163
güneş enerjisini nasıl kullanacağımızı.

0:13:51.595,0:13:54.320
Quantum etkileşimlerinin[br]o programını anlamayı başarırsak,

0:13:54.320,0:13:57.584
bitkilerin güneş enerjisini[br]bu kadar etkili şekilde absorbe etmesini,

0:13:57.608,0:14:01.552
bu bilgiyi sentetik[br]DNA devreleri yapımına aktarabilir

0:14:01.576,0:14:04.489
ve daha iyi güneş hücreleri için[br]materyal sağlayabiliriz.

0:14:05.349,0:14:09.042
Bu konu üzerinde şu anda çalışan[br]ekipler ve bilim insanları var,

0:14:09.066,0:14:12.309
yani belki de dikkat çekip[br]gereken yatırımı alırsa

0:14:12.333,0:14:14.613
tüm bunlar 10-15 yıl içinde[br]gerçek olabilir.

0:14:15.457,0:14:18.654
Teknolojik bir devrimin başındayız.

0:14:19.067,0:14:22.288
Bu tarihi biyolojik hesaplamayı anlamak

0:14:22.312,0:14:24.444
en önemli ilk adım.

0:14:24.468,0:14:25.785
Eğer bunu başarabilirsek

0:14:25.809,0:14:28.651
bir işletim sistemi çağına adım atacağız,

0:14:28.675,0:14:30.580
yaşayan yazılımlar çalıştıran bir çağ.

0:14:30.604,0:14:31.770
Çok teşekkür ederim.

0:14:31.794,0:14:34.484
(Alkış)