WEBVTT 00:00:00.750 --> 00:00:05.259 De tweede helft van de vorige eeuw werd volledig gekenmerkt 00:00:05.283 --> 00:00:07.282 door een technologische revolutie: 00:00:07.306 --> 00:00:08.741 de softwarerevolutie. 00:00:09.313 --> 00:00:14.121 De mogelijkheid om elektronen in silicium te programmeren 00:00:14.145 --> 00:00:17.218 liet technologieën, bedrijven en industrieën ontstaan 00:00:17.242 --> 00:00:21.219 die toen voor velen van ons nog onvoorstelbaar waren, 00:00:21.243 --> 00:00:25.158 maar die nu de aard van de wereld fundamenteel hebben veranderd. 00:00:26.158 --> 00:00:28.079 Maar de eerste helft van deze eeuw 00:00:28.103 --> 00:00:32.081 zal worden getransformeerd door een nieuwe softwarerevolutie: 00:00:32.105 --> 00:00:34.540 de revolutie van levende software. 00:00:34.921 --> 00:00:38.971 Die zal in staat zijn om biochemie te programmeren 00:00:38.995 --> 00:00:41.290 op een materiaal dat we biologie heten. 00:00:41.314 --> 00:00:45.455 Daardoor zullen we gebruik kunnen maken van de eigenschappen van de biologie 00:00:45.479 --> 00:00:48.135 om nieuwe soorten therapieën te ontwerpen, 00:00:48.159 --> 00:00:50.027 om beschadigd weefsel te herstellen, 00:00:50.051 --> 00:00:52.776 defecte cellen te herprogrammeren 00:00:52.800 --> 00:00:57.354 of zelfs biochemisch programmeerbare besturingssystemen te bouwen. 00:00:58.420 --> 00:01:01.993 Als we dit kunnen realiseren -- en we moeten dit realiseren -- 00:01:02.017 --> 00:01:04.179 zal de impact ervan zo enorm zijn 00:01:04.203 --> 00:01:08.080 dat de eerste softwarerevolutie erbij zal verbleken. NOTE Paragraph 00:01:08.104 --> 00:01:12.208 Levende software zou de geneeskunde namelijk helemaal veranderen, 00:01:12.232 --> 00:01:13.945 en ook de landbouw en energiesector, 00:01:13.945 --> 00:01:17.773 en deze sectoren overvleugelen veruit de sectoren gedomineerd door de IT. 00:01:18.812 --> 00:01:22.986 Stel je programmeerbare planten voor die stikstof efficiënter fixeren 00:01:23.010 --> 00:01:25.915 of nieuwe fungale pathogenen weerstaan, 00:01:25.939 --> 00:01:29.260 of zelfs eenjarige gewassen tot doorlevende herprogrammeren 00:01:29.260 --> 00:01:31.768 zodat je je jaarlijkse oogst zou kunnen verdubbelen. 00:01:31.792 --> 00:01:33.890 Dat zou de landbouw hervormen 00:01:33.914 --> 00:01:38.018 en onze groeiende wereldbevolking van voedsel voorzien. 00:01:38.794 --> 00:01:41.056 Of stel je programmeerbare immuniteit voor 00:01:41.080 --> 00:01:43.989 door het ontwerpen en inschakelen van moleculaire apparaten 00:01:43.989 --> 00:01:45.342 die je immuunsysteem leren 00:01:45.342 --> 00:01:49.172 om ziektes op te sporen, uit te roeien of zelfs te voorkomen. 00:01:49.196 --> 00:01:50.767 Dit zou de geneeskunde hervormen 00:01:50.791 --> 00:01:54.280 en onze toenemende en vergrijzende bevolking gezond houden. NOTE Paragraph 00:01:55.501 --> 00:01:59.364 We hebben al veel methodes om levende software te realiseren. 00:01:59.364 --> 00:02:02.075 We kunnen met CRISPR genen precies bewerken. 00:02:02.099 --> 00:02:05.182 We kunnen de genetische code base per base herschrijven. 00:02:05.206 --> 00:02:09.642 We kunnen zelfs functionerende synthetische circuits bouwen uit DNA. 00:02:10.338 --> 00:02:12.897 Maar uitzoeken hoe en wanneer deze tools te hanteren 00:02:12.921 --> 00:02:15.343 is nog maar in het stadium van gissen en missen. 00:02:15.367 --> 00:02:19.027 Er is diepgaande expertise en jaren van specialisatie nodig. 00:02:19.051 --> 00:02:22.088 Experimentele protocollen zijn moeilijk te ontdekken 00:02:22.112 --> 00:02:24.694 en maar al te vaak moeilijk te reproduceren. 00:02:25.256 --> 00:02:29.165 In de biologie focussen we ons vaak op de details, 00:02:29.165 --> 00:02:32.536 maar we weten toch dat iets als vliegen niet begrepen kan worden 00:02:32.536 --> 00:02:34.309 door alleen maar veren te bestuderen. 00:02:34.766 --> 00:02:37.575 Het programmeren van biologie gaat nog niet zo eenvoudig 00:02:37.575 --> 00:02:39.391 als het programmeren van je computer. 00:02:39.391 --> 00:02:41.069 Tot overmaat van ramp 00:02:41.093 --> 00:02:45.103 lijken levende systemen grotendeels niet op de ontwikkelde systemen 00:02:45.127 --> 00:02:47.223 die jullie en ik elke dag programmeren. 00:02:47.691 --> 00:02:51.802 In tegenstelling tot technische systemen doen levende systemen aan zelfgeneratie, 00:02:51.826 --> 00:02:53.297 zelforganisatie 00:02:53.321 --> 00:02:55.008 en werken ze op moleculaire schaal. 00:02:55.032 --> 00:02:57.168 Interacties op moleculair niveau 00:02:57.192 --> 00:03:00.234 leiden over het algemeen tot een robuuste output op macroschaal. 00:03:00.234 --> 00:03:02.954 Ze kunnen zelfs zelfreparatie aan. NOTE Paragraph 00:03:04.256 --> 00:03:07.250 Denk maar aan de nederige kamerplant 00:03:07.274 --> 00:03:09.461 die thuis op je schoorsteenmantel staat 00:03:09.485 --> 00:03:11.272 en die je vergat water te geven. 00:03:11.749 --> 00:03:15.364 Ondanks je verwaarlozing moet die plant elke dag wakker worden 00:03:15.388 --> 00:03:18.135 en uitzoeken hoe ze haar middelen zal benutten. 00:03:18.159 --> 00:03:21.730 Zal ze groeien, aan fotosynthese doen, zaden produceren of bloeien? 00:03:21.754 --> 00:03:25.693 Dat is een beslissing op het niveau van het hele organisme. 00:03:25.717 --> 00:03:29.198 Maar een plant heeft geen hersens om dat allemaal uit te zoeken. 00:03:29.222 --> 00:03:31.939 Ze moet het doen met de cellen op haar bladeren. 00:03:31.963 --> 00:03:33.866 Die moeten reageren op de omgeving 00:03:33.890 --> 00:03:36.539 en beslissingen nemen die de hele plant beïnvloeden. 00:03:36.563 --> 00:03:40.551 Dus moet er in die cellen een of ander programma lopen, 00:03:40.575 --> 00:03:43.302 een programma dat reageert op ingangssignalen 00:03:43.326 --> 00:03:45.266 en bepaalt wat die cel zal doen. 00:03:45.679 --> 00:03:48.926 Dan moet dat programma op een gedistribueerde manier werken 00:03:48.950 --> 00:03:50.287 in individuele cellen, 00:03:50.311 --> 00:03:54.434 zodat ze kunnen coördineren en de plant kan groeien en bloeien. NOTE Paragraph 00:03:55.675 --> 00:03:58.991 Als we deze biologische programma's konden begrijpen, 00:03:59.015 --> 00:04:02.137 als we biologisch computeren begrepen, 00:04:02.161 --> 00:04:04.528 konden we snappen 00:04:04.552 --> 00:04:07.978 hoe en waarom cellen doen wat ze doen. 00:04:08.152 --> 00:04:10.139 Want als we deze programma's begrepen, 00:04:10.163 --> 00:04:12.296 konden we ze debuggen als er iets misgaat. 00:04:12.320 --> 00:04:16.513 Of konden we van hen leren hoe synthetische circuits te ontwerpen 00:04:16.537 --> 00:04:21.011 die de rekenkracht van de biochemie echt zouden benutten. NOTE Paragraph 00:04:22.117 --> 00:04:25.449 Mijn passie over dit idee leidde me naar een carrière in het onderzoek 00:04:25.473 --> 00:04:29.104 op het raakpunt van wiskunde, informatica en biologie. 00:04:29.104 --> 00:04:33.830 In mijn werk richt ik me op het concept van biologie als computerwerk. 00:04:34.334 --> 00:04:37.476 Dat betekent uitzoeken wat cellen berekenen 00:04:37.500 --> 00:04:41.017 en hoe deze bio-programma's te vinden. 00:04:41.760 --> 00:04:45.417 Samen met enkele schitterende medewerkers begon ik me dat af te vragen 00:04:45.447 --> 00:04:48.112 bij Microsoft Research en de Universiteit van Cambridge 00:04:48.136 --> 00:04:50.419 waar we samen wilden begrijpen 00:04:50.443 --> 00:04:54.620 hoe biologische programma’s verlopen in een uniek type cel: 00:04:54.644 --> 00:04:56.538 een embryonale stamcel. 00:04:57.159 --> 00:04:59.923 Deze cellen zijn uniek omdat ze helemaal naïef zijn. 00:05:00.320 --> 00:05:02.488 Ze kunnen alles worden wat ze willen: 00:05:02.512 --> 00:05:05.077 een hersencel, een hartcel, een botcel, een longcel, 00:05:05.101 --> 00:05:06.998 elk type volwassen cel. 00:05:07.022 --> 00:05:08.699 Deze naïviteit maakt ze speciaal, 00:05:08.723 --> 00:05:11.724 maar dat ontstak ook de verbeelding van de wetenschappers, 00:05:11.748 --> 00:05:15.011 die beseften dat als we dat potentieel konden aanboren, 00:05:15.035 --> 00:05:17.386 we een krachtige medische tool zouden hebben. 00:05:17.917 --> 00:05:20.538 Als we kunnen achterhalen hoe deze cellen beslissen 00:05:20.562 --> 00:05:22.693 om een of ander type cel te zijn, 00:05:22.717 --> 00:05:24.407 kunnen we dat misschien benutten 00:05:24.431 --> 00:05:28.984 om cellen te genereren die ziek of beschadigd weefsel herstellen. 00:05:29.794 --> 00:05:32.724 Maar die visie realiseren loopt niet van een leien dakje, 00:05:32.748 --> 00:05:35.512 vooral omdat deze specifieke cellen 00:05:35.536 --> 00:05:38.365 tot slechts zes dagen na de bevruchting ontstaan. 00:05:38.826 --> 00:05:40.881 Na een paar dagen zijn ze weer weg. 00:05:40.905 --> 00:05:42.962 Ze volgen dan de verschillende paden 00:05:42.986 --> 00:05:46.486 die alle structuren en organen van je volwassen lichaam gaan uitmaken. NOTE Paragraph 00:05:47.600 --> 00:05:49.679 Maar nu blijkt het lot van cellen 00:05:49.679 --> 00:05:52.286 veel plastischer te zijn dan we eerder dachten. 00:05:52.310 --> 00:05:56.631 Ongeveer dertien jaar geleden vonden enkele wetenschappers iets revolutionairs. 00:05:57.393 --> 00:06:01.739 Door het inbrengen van enkele genen in een volwassen cel, 00:06:01.763 --> 00:06:03.527 zoals een huidcel, 00:06:03.551 --> 00:06:07.510 kan je die cel terug naar de naïeve staat omvormen. 00:06:07.534 --> 00:06:10.709 Het is een proces dat bekend staat als ‘herprogrammering’ 00:06:10.733 --> 00:06:14.092 en laat ons dromen van een stamcel-utopie, 00:06:14.116 --> 00:06:17.757 waar je een staal van de eigen cellen van een patiënt kan nemen, 00:06:17.781 --> 00:06:20.141 ze terug naar de naïeve staat kan transformeren 00:06:20.165 --> 00:06:23.295 en ze gebruiken om de cellen te maken die de patiënt nodig heeft, 00:06:23.319 --> 00:06:25.394 ongeacht het nu hersen- of hartcellen zijn. NOTE Paragraph 00:06:26.541 --> 00:06:28.306 Maar in de afgelopen tien jaar 00:06:28.330 --> 00:06:31.374 bleef uitzoeken hoe het lot van de cel te veranderen 00:06:31.398 --> 00:06:33.780 toch nog steeds een proces van gissen en missen. 00:06:33.911 --> 00:06:38.129 Zelfs in gevallen waarin we succesvolle experimentele protocollen hebben ontdekt, 00:06:38.143 --> 00:06:39.910 zijn ze nog steeds inefficiënt 00:06:39.934 --> 00:06:44.172 en weten we niet hoe en waarom ze werken. 00:06:44.650 --> 00:06:47.655 Als je vindt hoe je een stamcel in een hartcel kan veranderen, 00:06:47.679 --> 00:06:50.768 vertelt je dat nog niets over hoe je een stamcel kan veranderen 00:06:50.792 --> 00:06:51.993 in een hersencel. 00:06:52.633 --> 00:06:55.564 Dus wilden we begrijpen hoe het biologische programma 00:06:55.588 --> 00:06:58.035 in een embryonale stamcel verloopt. 00:06:58.059 --> 00:07:01.565 Om de berekening te begrijpen die verloopt in een levend systeem 00:07:01.589 --> 00:07:05.842 moet je beginnen met een uiterst simpele vraag: 00:07:05.866 --> 00:07:09.222 wat moet dat systeem eigenlijk doen? NOTE Paragraph 00:07:09.838 --> 00:07:12.688 Nu heeft de informatica eigenlijk een set strategieën 00:07:12.712 --> 00:07:16.539 om om te gaan met wat de software en de hardware moeten doen. 00:07:16.563 --> 00:07:19.317 Wanneer je een programma of een stukje software schrijft, 00:07:19.327 --> 00:07:21.247 wil je dat die software goed werkt. 00:07:21.271 --> 00:07:23.061 Je wil prestaties, functionaliteit. 00:07:23.085 --> 00:07:24.302 Je wil bugs voorkomen. 00:07:24.326 --> 00:07:26.034 Die kunnen je duur komen te staan. 00:07:26.034 --> 00:07:27.844 Wanneer iemand een programma schrijft, 00:07:27.844 --> 00:07:30.094 kan hij een bestek maken. 00:07:30.114 --> 00:07:32.199 Dat bepaalt wat je programma hoort te doen. 00:07:32.313 --> 00:07:34.715 Misschien de grootte van twee getallen vergelijken 00:07:34.715 --> 00:07:36.307 of ze ordenen naar grootte. 00:07:37.037 --> 00:07:41.732 Technologie bestaat om automatisch na te gaan 00:07:41.756 --> 00:07:44.134 of aan onze specificaties is voldaan, 00:07:44.158 --> 00:07:46.791 of dat programma doet wat het moet doen. 00:07:47.266 --> 00:07:50.122 Ons idee bestond erin om op dezelfde manier na te gaan 00:07:50.146 --> 00:07:53.214 of experimentele waarnemingen, dingen die we meten in het lab, 00:07:53.238 --> 00:07:55.619 beantwoorden aan specificaties 00:07:55.729 --> 00:07:58.769 van wat het biologische programma moet doen. NOTE Paragraph 00:07:58.769 --> 00:08:00.645 We hoefden maar een manier te vinden 00:08:00.669 --> 00:08:03.852 om deze nieuwe vorm van specificatie te coderen. 00:08:04.594 --> 00:08:08.248 Stel dat je in het lab uitzocht wat je genen doen 00:08:08.272 --> 00:08:10.708 en je ontdekte dat als gen A actief is, 00:08:10.732 --> 00:08:14.120 gen B of gen C ook actief lijken te zijn. 00:08:14.678 --> 00:08:18.260 We kunnen die observatie opschrijven als een wiskundige uitdrukking. 00:08:18.284 --> 00:08:20.657 In de taal van de logica: 00:08:21.125 --> 00:08:23.453 als A, dan B of C. 00:08:24.242 --> 00:08:26.696 Nu is dit wel een heel eenvoudig voorbeeld, oké. 00:08:26.720 --> 00:08:28.463 Alleen om het punt te illustreren. 00:08:28.487 --> 00:08:31.411 Maar we kunnen echt rijke uitdrukkingen coderen 00:08:31.435 --> 00:08:35.588 die het gedrag van meerdere genen of eiwitten in de tijd vastleggen 00:08:35.612 --> 00:08:38.148 over meerdere verschillende experimenten. 00:08:38.521 --> 00:08:41.147 Door onze observaties 00:08:41.171 --> 00:08:43.164 zo in wiskundige vorm te gieten, 00:08:43.188 --> 00:08:46.789 wordt het mogelijk om te testen of deze waarnemingen 00:08:46.789 --> 00:08:48.388 al dan niet kunnen ontstaan 00:08:48.388 --> 00:08:51.533 uit een programma van genetische interacties. NOTE Paragraph 00:08:51.533 --> 00:08:54.619 We ontwikkelden een tool om net dat te doen. 00:08:54.643 --> 00:08:57.525 We konden deze tool gebruiken om waarnemingen te coderen 00:08:57.549 --> 00:08:58.956 als wiskundige uitdrukkingen 00:08:58.980 --> 00:09:02.590 en daardoor het genetische programma ontdekken 00:09:02.614 --> 00:09:04.461 dat ze allemaal zou kunnen verklaren. 00:09:05.481 --> 00:09:07.761 En dan passen we deze aanpak toe 00:09:07.785 --> 00:09:09.844 om het genetische programma 00:09:09.844 --> 00:09:11.892 in embryonale stamcellen zichtbaar te maken 00:09:11.892 --> 00:09:16.081 om te zien of we kunnen begrijpen hoe die naïeve toestand te krijgen. 00:09:16.105 --> 00:09:18.057 Deze tool was eigenlijk gebouwd 00:09:18.081 --> 00:09:20.733 op een solver die routinematig wereldwijd wordt ingezet 00:09:20.757 --> 00:09:23.026 voor conventionele softwareverificatie. 00:09:23.630 --> 00:09:27.321 Dus begonnen we met een set van bijna 50 verschillende specificaties 00:09:27.345 --> 00:09:31.851 gegenereerd uit experimentele waarnemingen van embryonale stamcellen. 00:09:31.875 --> 00:09:34.511 Door het coderen van die waarnemingen in deze tool, 00:09:34.535 --> 00:09:37.720 konden we het eerste moleculaire programma ontdekken 00:09:37.744 --> 00:09:39.705 dat ze allemaal zou kunnen verklaren. NOTE Paragraph 00:09:40.309 --> 00:09:42.822 Dat is toch wel een prestatie op zich, niet? 00:09:42.846 --> 00:09:45.748 Al die verschillende waarnemingen met elkaar verzoenen, 00:09:45.772 --> 00:09:48.839 is niet iets dat je even doet op de achterkant van een envelop, 00:09:48.863 --> 00:09:51.511 zelfs niet op een echt grote envelop. 00:09:52.190 --> 00:09:55.338 Nu we dat begrepen, konden we een stap verder. 00:09:55.348 --> 00:09:56.923 We kunnen dit gebruiken 00:09:56.923 --> 00:09:59.163 om te voorspellen wat deze cel zou kunnen doen 00:09:59.163 --> 00:10:01.429 in nieuwe omstandigheden. 00:10:01.453 --> 00:10:03.854 We konden het programma in silico uittesten. NOTE Paragraph 00:10:04.735 --> 00:10:05.982 We deden precies dat: 00:10:06.006 --> 00:10:09.086 we maakten voorspellingen die we testten in het lab 00:10:09.086 --> 00:10:12.242 en we vonden dat dit programma een hoge voorspellende waarde had. 00:10:12.266 --> 00:10:14.891 Het vertelde ons hoe we de voortgang konden versnellen 00:10:14.915 --> 00:10:17.975 om snel en efficiënt naar de naïeve staat terug te keren. 00:10:17.999 --> 00:10:20.569 Het vertelde ons op welke genen we ons moesten richten 00:10:20.593 --> 00:10:23.217 en welke genen dit proces zelfs zouden kunnen hinderen. 00:10:23.241 --> 00:10:24.950 We vonden zelfs dat het programma 00:10:24.950 --> 00:10:27.961 de volgorde voorspelde waarin de genen inschakelden. 00:10:28.841 --> 00:10:32.120 Deze benadering liet ons echt de dynamiek ontdekken 00:10:32.144 --> 00:10:34.546 van wat de cellen doen. NOTE Paragraph 00:10:35.458 --> 00:10:39.370 Wat we hebben ontwikkeld, is geen methode die specifiek is voor stamcelbiologie. 00:10:39.394 --> 00:10:41.340 Nee, ze stelt ons in staat te begrijpen 00:10:41.340 --> 00:10:43.547 wat de cel aan berekeningen uitvoert 00:10:43.571 --> 00:10:46.642 in de context van genetische wisselwerkingen. 00:10:46.666 --> 00:10:48.954 Het is slechts één bouwsteen. 00:10:48.978 --> 00:10:51.663 Het gebied moet dringend nieuwe methodes ontwikkelen 00:10:51.687 --> 00:10:54.042 voor een breder begrip van biologische berekening 00:10:54.066 --> 00:10:55.773 en wel op verschillende niveaus, 00:10:55.797 --> 00:10:59.476 vanaf DNA tot aan de informatiestroom tussen cellen. 00:10:59.950 --> 00:11:02.747 Alleen dit soort transformatief begrip 00:11:02.771 --> 00:11:04.820 zal ons toelaten om de biologie 00:11:04.873 --> 00:11:08.043 op een voorspelbare en betrouwbare manier te benutten. NOTE Paragraph 00:11:09.029 --> 00:11:12.071 Maar om biologie te programmeren, is ook de ontwikkeling nodig 00:11:12.095 --> 00:11:14.090 van tools en talen 00:11:14.114 --> 00:11:17.716 waarmee zowel experimentalisten als computationele wetenschappers 00:11:17.716 --> 00:11:20.043 biologische functies kunnen ontwerpen 00:11:20.067 --> 00:11:23.572 en dan die ontwerpen vertalen naar het machinecodeniveau van de cel, 00:11:23.596 --> 00:11:24.777 haar biochemie, 00:11:24.801 --> 00:11:27.285 zodat we vervolgens die structuren kunnen bouwen. 00:11:27.309 --> 00:11:30.578 Dat lijkt wel een samensteller van levende software 00:11:30.578 --> 00:11:33.516 en ik ben trots deel te zijn van een team van Microsoft 00:11:33.516 --> 00:11:35.476 dat werkt aan de ontwikkeling daarvan. 00:11:35.496 --> 00:11:38.592 Dat het een grote uitdaging is, is wel een understatement, 00:11:38.616 --> 00:11:39.789 maar eens gerealiseerd, 00:11:39.813 --> 00:11:43.522 zou het de laatste brug zijn tussen software en wetware. NOTE Paragraph 00:11:45.006 --> 00:11:48.421 Biologieprogrammering zal echter alleen maar mogelijk worden 00:11:48.445 --> 00:11:52.484 als we het gebied echt interdisciplinair kunnen maken. 00:11:52.498 --> 00:11:55.700 De wetenschappen van de fysica en het leven moeten we verbinden 00:11:55.724 --> 00:11:57.991 en wetenschappers uit elk van deze disciplines 00:11:58.015 --> 00:12:00.746 moeten kunnen samenwerken met gemeenschappelijke talen 00:12:00.770 --> 00:12:03.489 en gedeelde wetenschappelijke vragen. NOTE Paragraph 00:12:04.577 --> 00:12:08.360 Uiteindelijk moeten we beseffen dat veel van de grote softwarebedrijven 00:12:08.370 --> 00:12:10.866 en de technologie waarmee wij dagelijks werken, 00:12:10.866 --> 00:12:12.723 nauwelijks voorstelbaar was 00:12:12.737 --> 00:12:16.422 toen we voor het eerst programmeerden op silicium microchips. 00:12:16.446 --> 00:12:19.477 Nu we gaan nadenken over de technologische mogelijkheden 00:12:19.501 --> 00:12:21.927 van de computationele biologie, 00:12:21.951 --> 00:12:24.886 zien we een aantal van de stappen die we moeten nemen 00:12:24.910 --> 00:12:26.343 om dat te realiseren. 00:12:27.121 --> 00:12:30.313 Nu is er de ontnuchterende gedachte dat van dit soort technologie 00:12:30.337 --> 00:12:32.114 misbruik gemaakt kan worden. 00:12:32.138 --> 00:12:34.171 Als we willen praten over de mogelijkheden 00:12:34.171 --> 00:12:35.761 van immuuncellen programmeren, 00:12:35.785 --> 00:12:37.804 moeten we ook bedenken 00:12:37.804 --> 00:12:40.658 dat we bacteriën kunnen ontwerpen om ze ontwijken. 00:12:40.682 --> 00:12:43.299 Er kunnen mensen zijn die dat zouden willen doen. 00:12:43.506 --> 00:12:45.228 Een geruststellende gedachte is 00:12:45.252 --> 00:12:47.541 dat -- nou ja, minder voor de wetenschappers -- 00:12:47.565 --> 00:12:50.834 is dat biologie een fragiel ding is om mee te werken. 00:12:50.858 --> 00:12:53.270 Biologie programmeren is niet iets 00:12:53.294 --> 00:12:55.142 dat je in je tuinhuisje gaat doen. 00:12:55.642 --> 00:12:57.722 Omdat we aan het begin hiervan staan, 00:12:57.746 --> 00:13:00.329 kunnen we verder gaan met onze ogen wijd open. 00:13:00.353 --> 00:13:02.677 We kunnen vooraf de moeilijke vragen stellen, 00:13:02.701 --> 00:13:05.621 de nodige waarborgen instellen 00:13:05.655 --> 00:13:08.562 en gecombineerd hiermee nadenken over onze ethiek. 00:13:08.586 --> 00:13:10.876 We moeten nadenken over het trekken van grenzen 00:13:10.876 --> 00:13:13.280 voor het implementeren van biologische functies. 00:13:13.344 --> 00:13:17.319 Als onderdeel hiervan zal onderzoek in de bio-ethiek prioritair moeten zijn. 00:13:17.343 --> 00:13:19.750 Ze mag niet op de tweede plaats komen 00:13:19.774 --> 00:13:22.288 in de opwinding over de wetenschappelijke innovatie. NOTE Paragraph 00:13:23.154 --> 00:13:26.628 Maar de ultieme prijs, de ultieme bestemming op deze reis, 00:13:26.652 --> 00:13:30.096 zouden baanbrekende toepassingen en baanbrekende industrieën zijn 00:13:30.120 --> 00:13:33.564 op het gebied van landbouw, geneeskunde, energie en materialen, 00:13:33.588 --> 00:13:35.849 en zelfs van het computeren. 00:13:36.490 --> 00:13:41.238 Stel dat we ooit de planeet duurzaam konden voorzien van ultieme groene energie 00:13:41.238 --> 00:13:45.488 als we iets zouden kunnen nabootsen wat planten millennia geleden al uitvonden: 00:13:45.512 --> 00:13:48.033 hoe zonne-energie te benutten met een rendement 00:13:48.067 --> 00:13:51.133 dat buiten het bereik ligt van onze huidige zonnecellen. 00:13:51.695 --> 00:13:54.296 Als we het programma begrepen van de kwantuminteracties 00:13:54.320 --> 00:13:57.584 die planten het zonlicht zo efficiënt laten absorberen, 00:13:57.608 --> 00:14:01.552 konden we dat vertalen in de bouw van synthetische DNA-circuits 00:14:01.576 --> 00:14:04.489 die een materiaal vormen voor betere zonnecellen. 00:14:05.349 --> 00:14:09.042 Er zijn nu teams en wetenschappers die aan de fundamenten hiervan werken. 00:14:09.066 --> 00:14:12.169 Met de juiste aandacht en de juiste investeringen, 00:14:12.203 --> 00:14:15.013 zou het in 10 of 15 jaar kunnen worden gerealiseerd. NOTE Paragraph 00:14:15.457 --> 00:14:18.654 We staan dus aan het begin van een technologische revolutie. 00:14:19.067 --> 00:14:22.068 Inzicht in deze oude soort van biologische berekening 00:14:22.102 --> 00:14:24.044 is de cruciale eerste stap. 00:14:24.378 --> 00:14:25.915 Als we dit kunnen realiseren, 00:14:25.929 --> 00:14:28.651 zouden we het tijdperk betreden van een besturingssysteem 00:14:28.675 --> 00:14:30.540 dat levende software draait. NOTE Paragraph 00:14:30.574 --> 00:14:31.590 Veel dank. NOTE Paragraph 00:14:31.784 --> 00:14:34.484 (Applaus)