1 00:00:00,750 --> 00:00:05,259 De tweede helft van de vorige eeuw werd volledig gekenmerkt 2 00:00:05,283 --> 00:00:07,282 door een technologische revolutie: 3 00:00:07,306 --> 00:00:08,741 de softwarerevolutie. 4 00:00:09,313 --> 00:00:14,121 De mogelijkheid om elektronen in silicium te programmeren 5 00:00:14,145 --> 00:00:17,218 liet technologieën, bedrijven en industrieën ontstaan 6 00:00:17,242 --> 00:00:21,219 die toen voor velen van ons nog onvoorstelbaar waren, 7 00:00:21,243 --> 00:00:25,158 maar die nu de aard van de wereld fundamenteel hebben veranderd. 8 00:00:26,158 --> 00:00:28,079 Maar de eerste helft van deze eeuw 9 00:00:28,103 --> 00:00:32,081 zal worden getransformeerd door een nieuwe softwarerevolutie: 10 00:00:32,105 --> 00:00:34,540 de revolutie van levende software. 11 00:00:34,921 --> 00:00:38,971 Die zal in staat zijn om biochemie te programmeren 12 00:00:38,995 --> 00:00:41,290 op een materiaal dat we biologie heten. 13 00:00:41,314 --> 00:00:45,455 Daardoor zullen we gebruik kunnen maken van de eigenschappen van de biologie 14 00:00:45,479 --> 00:00:48,135 om nieuwe soorten therapieën te ontwerpen, 15 00:00:48,159 --> 00:00:50,027 om beschadigd weefsel te herstellen, 16 00:00:50,051 --> 00:00:52,776 defecte cellen te herprogrammeren 17 00:00:52,800 --> 00:00:57,354 of zelfs biochemisch programmeerbare besturingssystemen te bouwen. 18 00:00:58,420 --> 00:01:01,993 Als we dit kunnen realiseren -- en we moeten dit realiseren -- 19 00:01:02,017 --> 00:01:04,179 zal de impact ervan zo enorm zijn 20 00:01:04,203 --> 00:01:08,080 dat de eerste softwarerevolutie erbij zal verbleken. 21 00:01:08,104 --> 00:01:12,208 Levende software zou de geneeskunde namelijk helemaal veranderen, 22 00:01:12,232 --> 00:01:13,945 en ook de landbouw en energiesector, 23 00:01:13,945 --> 00:01:17,773 en deze sectoren overvleugelen veruit de sectoren gedomineerd door de IT. 24 00:01:18,812 --> 00:01:22,986 Stel je programmeerbare planten voor die stikstof efficiënter fixeren 25 00:01:23,010 --> 00:01:25,915 of nieuwe fungale pathogenen weerstaan, 26 00:01:25,939 --> 00:01:29,260 of zelfs eenjarige gewassen tot doorlevende herprogrammeren 27 00:01:29,260 --> 00:01:31,768 zodat je je jaarlijkse oogst zou kunnen verdubbelen. 28 00:01:31,792 --> 00:01:33,890 Dat zou de landbouw hervormen 29 00:01:33,914 --> 00:01:38,018 en onze groeiende wereldbevolking van voedsel voorzien. 30 00:01:38,794 --> 00:01:41,056 Of stel je programmeerbare immuniteit voor 31 00:01:41,080 --> 00:01:43,989 door het ontwerpen en inschakelen van moleculaire apparaten 32 00:01:43,989 --> 00:01:45,342 die je immuunsysteem leren 33 00:01:45,342 --> 00:01:49,172 om ziektes op te sporen, uit te roeien of zelfs te voorkomen. 34 00:01:49,196 --> 00:01:50,767 Dit zou de geneeskunde hervormen 35 00:01:50,791 --> 00:01:54,280 en onze toenemende en vergrijzende bevolking gezond houden. 36 00:01:55,501 --> 00:01:59,364 We hebben al veel methodes om levende software te realiseren. 37 00:01:59,364 --> 00:02:02,075 We kunnen met CRISPR genen precies bewerken. 38 00:02:02,099 --> 00:02:05,182 We kunnen de genetische code base per base herschrijven. 39 00:02:05,206 --> 00:02:09,642 We kunnen zelfs functionerende synthetische circuits bouwen uit DNA. 40 00:02:10,338 --> 00:02:12,897 Maar uitzoeken hoe en wanneer deze tools te hanteren 41 00:02:12,921 --> 00:02:15,343 is nog maar in het stadium van gissen en missen. 42 00:02:15,367 --> 00:02:19,027 Er is diepgaande expertise en jaren van specialisatie nodig. 43 00:02:19,051 --> 00:02:22,088 Experimentele protocollen zijn moeilijk te ontdekken 44 00:02:22,112 --> 00:02:24,694 en maar al te vaak moeilijk te reproduceren. 45 00:02:25,256 --> 00:02:29,165 In de biologie focussen we ons vaak op de details, 46 00:02:29,165 --> 00:02:32,536 maar we weten toch dat iets als vliegen niet begrepen kan worden 47 00:02:32,536 --> 00:02:34,309 door alleen maar veren te bestuderen. 48 00:02:34,766 --> 00:02:37,575 Het programmeren van biologie gaat nog niet zo eenvoudig 49 00:02:37,575 --> 00:02:39,391 als het programmeren van je computer. 50 00:02:39,391 --> 00:02:41,069 Tot overmaat van ramp 51 00:02:41,093 --> 00:02:45,103 lijken levende systemen grotendeels niet op de ontwikkelde systemen 52 00:02:45,127 --> 00:02:47,223 die jullie en ik elke dag programmeren. 53 00:02:47,691 --> 00:02:51,802 In tegenstelling tot technische systemen doen levende systemen aan zelfgeneratie, 54 00:02:51,826 --> 00:02:53,297 zelforganisatie 55 00:02:53,321 --> 00:02:55,008 en werken ze op moleculaire schaal. 56 00:02:55,032 --> 00:02:57,168 Interacties op moleculair niveau 57 00:02:57,192 --> 00:03:00,234 leiden over het algemeen tot een robuuste output op macroschaal. 58 00:03:00,234 --> 00:03:02,954 Ze kunnen zelfs zelfreparatie aan. 59 00:03:04,256 --> 00:03:07,250 Denk maar aan de nederige kamerplant 60 00:03:07,274 --> 00:03:09,461 die thuis op je schoorsteenmantel staat 61 00:03:09,485 --> 00:03:11,272 en die je vergat water te geven. 62 00:03:11,749 --> 00:03:15,364 Ondanks je verwaarlozing moet die plant elke dag wakker worden 63 00:03:15,388 --> 00:03:18,135 en uitzoeken hoe ze haar middelen zal benutten. 64 00:03:18,159 --> 00:03:21,730 Zal ze groeien, aan fotosynthese doen, zaden produceren of bloeien? 65 00:03:21,754 --> 00:03:25,693 Dat is een beslissing op het niveau van het hele organisme. 66 00:03:25,717 --> 00:03:29,198 Maar een plant heeft geen hersens om dat allemaal uit te zoeken. 67 00:03:29,222 --> 00:03:31,939 Ze moet het doen met de cellen op haar bladeren. 68 00:03:31,963 --> 00:03:33,866 Die moeten reageren op de omgeving 69 00:03:33,890 --> 00:03:36,539 en beslissingen nemen die de hele plant beïnvloeden. 70 00:03:36,563 --> 00:03:40,551 Dus moet er in die cellen een of ander programma lopen, 71 00:03:40,575 --> 00:03:43,302 een programma dat reageert op ingangssignalen 72 00:03:43,326 --> 00:03:45,266 en bepaalt wat die cel zal doen. 73 00:03:45,679 --> 00:03:48,926 Dan moet dat programma op een gedistribueerde manier werken 74 00:03:48,950 --> 00:03:50,287 in individuele cellen, 75 00:03:50,311 --> 00:03:54,434 zodat ze kunnen coördineren en de plant kan groeien en bloeien. 76 00:03:55,675 --> 00:03:58,991 Als we deze biologische programma's konden begrijpen, 77 00:03:59,015 --> 00:04:02,137 als we biologisch computeren begrepen, 78 00:04:02,161 --> 00:04:04,528 konden we snappen 79 00:04:04,552 --> 00:04:07,978 hoe en waarom cellen doen wat ze doen. 80 00:04:08,152 --> 00:04:10,139 Want als we deze programma's begrepen, 81 00:04:10,163 --> 00:04:12,296 konden we ze debuggen als er iets misgaat. 82 00:04:12,320 --> 00:04:16,513 Of konden we van hen leren hoe synthetische circuits te ontwerpen 83 00:04:16,537 --> 00:04:21,011 die de rekenkracht van de biochemie echt zouden benutten. 84 00:04:22,117 --> 00:04:25,449 Mijn passie over dit idee leidde me naar een carrière in het onderzoek 85 00:04:25,473 --> 00:04:29,104 op het raakpunt van wiskunde, informatica en biologie. 86 00:04:29,104 --> 00:04:33,830 In mijn werk richt ik me op het concept van biologie als computerwerk. 87 00:04:34,334 --> 00:04:37,476 Dat betekent uitzoeken wat cellen berekenen 88 00:04:37,500 --> 00:04:41,017 en hoe deze bio-programma's te vinden. 89 00:04:41,760 --> 00:04:45,417 Samen met enkele schitterende medewerkers begon ik me dat af te vragen 90 00:04:45,447 --> 00:04:48,112 bij Microsoft Research en de Universiteit van Cambridge 91 00:04:48,136 --> 00:04:50,419 waar we samen wilden begrijpen 92 00:04:50,443 --> 00:04:54,620 hoe biologische programma’s verlopen in een uniek type cel: 93 00:04:54,644 --> 00:04:56,538 een embryonale stamcel. 94 00:04:57,159 --> 00:04:59,923 Deze cellen zijn uniek omdat ze helemaal naïef zijn. 95 00:05:00,320 --> 00:05:02,488 Ze kunnen alles worden wat ze willen: 96 00:05:02,512 --> 00:05:05,077 een hersencel, een hartcel, een botcel, een longcel, 97 00:05:05,101 --> 00:05:06,998 elk type volwassen cel. 98 00:05:07,022 --> 00:05:08,699 Deze naïviteit maakt ze speciaal, 99 00:05:08,723 --> 00:05:11,724 maar dat ontstak ook de verbeelding van de wetenschappers, 100 00:05:11,748 --> 00:05:15,011 die beseften dat als we dat potentieel konden aanboren, 101 00:05:15,035 --> 00:05:17,386 we een krachtige medische tool zouden hebben. 102 00:05:17,917 --> 00:05:20,538 Als we kunnen achterhalen hoe deze cellen beslissen 103 00:05:20,562 --> 00:05:22,693 om een of ander type cel te zijn, 104 00:05:22,717 --> 00:05:24,407 kunnen we dat misschien benutten 105 00:05:24,431 --> 00:05:28,984 om cellen te genereren die ziek of beschadigd weefsel herstellen. 106 00:05:29,794 --> 00:05:32,724 Maar die visie realiseren loopt niet van een leien dakje, 107 00:05:32,748 --> 00:05:35,512 vooral omdat deze specifieke cellen 108 00:05:35,536 --> 00:05:38,365 tot slechts zes dagen na de bevruchting ontstaan. 109 00:05:38,826 --> 00:05:40,881 Na een paar dagen zijn ze weer weg. 110 00:05:40,905 --> 00:05:42,962 Ze volgen dan de verschillende paden 111 00:05:42,986 --> 00:05:46,486 die alle structuren en organen van je volwassen lichaam gaan uitmaken. 112 00:05:47,600 --> 00:05:49,679 Maar nu blijkt het lot van cellen 113 00:05:49,679 --> 00:05:52,286 veel plastischer te zijn dan we eerder dachten. 114 00:05:52,310 --> 00:05:56,631 Ongeveer dertien jaar geleden vonden enkele wetenschappers iets revolutionairs. 115 00:05:57,393 --> 00:06:01,739 Door het inbrengen van enkele genen in een volwassen cel, 116 00:06:01,763 --> 00:06:03,527 zoals een huidcel, 117 00:06:03,551 --> 00:06:07,510 kan je die cel terug naar de naïeve staat omvormen. 118 00:06:07,534 --> 00:06:10,709 Het is een proces dat bekend staat als ‘herprogrammering’ 119 00:06:10,733 --> 00:06:14,092 en laat ons dromen van een stamcel-utopie, 120 00:06:14,116 --> 00:06:17,757 waar je een staal van de eigen cellen van een patiënt kan nemen, 121 00:06:17,781 --> 00:06:20,141 ze terug naar de naïeve staat kan transformeren 122 00:06:20,165 --> 00:06:23,295 en ze gebruiken om de cellen te maken die de patiënt nodig heeft, 123 00:06:23,319 --> 00:06:25,394 ongeacht het nu hersen- of hartcellen zijn. 124 00:06:26,541 --> 00:06:28,306 Maar in de afgelopen tien jaar 125 00:06:28,330 --> 00:06:31,374 bleef uitzoeken hoe het lot van de cel te veranderen 126 00:06:31,398 --> 00:06:33,780 toch nog steeds een proces van gissen en missen. 127 00:06:33,911 --> 00:06:38,129 Zelfs in gevallen waarin we succesvolle experimentele protocollen hebben ontdekt, 128 00:06:38,143 --> 00:06:39,910 zijn ze nog steeds inefficiënt 129 00:06:39,934 --> 00:06:44,172 en weten we niet hoe en waarom ze werken. 130 00:06:44,650 --> 00:06:47,655 Als je vindt hoe je een stamcel in een hartcel kan veranderen, 131 00:06:47,679 --> 00:06:50,768 vertelt je dat nog niets over hoe je een stamcel kan veranderen 132 00:06:50,792 --> 00:06:51,993 in een hersencel. 133 00:06:52,633 --> 00:06:55,564 Dus wilden we begrijpen hoe het biologische programma 134 00:06:55,588 --> 00:06:58,035 in een embryonale stamcel verloopt. 135 00:06:58,059 --> 00:07:01,565 Om de berekening te begrijpen die verloopt in een levend systeem 136 00:07:01,589 --> 00:07:05,842 moet je beginnen met een uiterst simpele vraag: 137 00:07:05,866 --> 00:07:09,222 wat moet dat systeem eigenlijk doen? 138 00:07:09,838 --> 00:07:12,688 Nu heeft de informatica eigenlijk een set strategieën 139 00:07:12,712 --> 00:07:16,539 om om te gaan met wat de software en de hardware moeten doen. 140 00:07:16,563 --> 00:07:19,317 Wanneer je een programma of een stukje software schrijft, 141 00:07:19,327 --> 00:07:21,247 wil je dat die software goed werkt. 142 00:07:21,271 --> 00:07:23,061 Je wil prestaties, functionaliteit. 143 00:07:23,085 --> 00:07:24,302 Je wil bugs voorkomen. 144 00:07:24,326 --> 00:07:26,034 Die kunnen je duur komen te staan. 145 00:07:26,034 --> 00:07:27,844 Wanneer iemand een programma schrijft, 146 00:07:27,844 --> 00:07:30,094 kan hij een bestek maken. 147 00:07:30,114 --> 00:07:32,199 Dat bepaalt wat je programma hoort te doen. 148 00:07:32,313 --> 00:07:34,715 Misschien de grootte van twee getallen vergelijken 149 00:07:34,715 --> 00:07:36,307 of ze ordenen naar grootte. 150 00:07:37,037 --> 00:07:41,732 Technologie bestaat om automatisch na te gaan 151 00:07:41,756 --> 00:07:44,134 of aan onze specificaties is voldaan, 152 00:07:44,158 --> 00:07:46,791 of dat programma doet wat het moet doen. 153 00:07:47,266 --> 00:07:50,122 Ons idee bestond erin om op dezelfde manier na te gaan 154 00:07:50,146 --> 00:07:53,214 of experimentele waarnemingen, dingen die we meten in het lab, 155 00:07:53,238 --> 00:07:55,619 beantwoorden aan specificaties 156 00:07:55,729 --> 00:07:58,769 van wat het biologische programma moet doen. 157 00:07:58,769 --> 00:08:00,645 We hoefden maar een manier te vinden 158 00:08:00,669 --> 00:08:03,852 om deze nieuwe vorm van specificatie te coderen. 159 00:08:04,594 --> 00:08:08,248 Stel dat je in het lab uitzocht wat je genen doen 160 00:08:08,272 --> 00:08:10,708 en je ontdekte dat als gen A actief is, 161 00:08:10,732 --> 00:08:14,120 gen B of gen C ook actief lijken te zijn. 162 00:08:14,678 --> 00:08:18,260 We kunnen die observatie opschrijven als een wiskundige uitdrukking. 163 00:08:18,284 --> 00:08:20,657 In de taal van de logica: 164 00:08:21,125 --> 00:08:23,453 als A, dan B of C. 165 00:08:24,242 --> 00:08:26,696 Nu is dit wel een heel eenvoudig voorbeeld, oké. 166 00:08:26,720 --> 00:08:28,463 Alleen om het punt te illustreren. 167 00:08:28,487 --> 00:08:31,411 Maar we kunnen echt rijke uitdrukkingen coderen 168 00:08:31,435 --> 00:08:35,588 die het gedrag van meerdere genen of eiwitten in de tijd vastleggen 169 00:08:35,612 --> 00:08:38,148 over meerdere verschillende experimenten. 170 00:08:38,521 --> 00:08:41,147 Door onze observaties 171 00:08:41,171 --> 00:08:43,164 zo in wiskundige vorm te gieten, 172 00:08:43,188 --> 00:08:46,789 wordt het mogelijk om te testen of deze waarnemingen 173 00:08:46,789 --> 00:08:48,388 al dan niet kunnen ontstaan 174 00:08:48,388 --> 00:08:51,533 uit een programma van genetische interacties. 175 00:08:51,533 --> 00:08:54,619 We ontwikkelden een tool om net dat te doen. 176 00:08:54,643 --> 00:08:57,525 We konden deze tool gebruiken om waarnemingen te coderen 177 00:08:57,549 --> 00:08:58,956 als wiskundige uitdrukkingen 178 00:08:58,980 --> 00:09:02,590 en daardoor het genetische programma ontdekken 179 00:09:02,614 --> 00:09:04,461 dat ze allemaal zou kunnen verklaren. 180 00:09:05,481 --> 00:09:07,761 En dan passen we deze aanpak toe 181 00:09:07,785 --> 00:09:09,844 om het genetische programma 182 00:09:09,844 --> 00:09:11,892 in embryonale stamcellen zichtbaar te maken 183 00:09:11,892 --> 00:09:16,081 om te zien of we kunnen begrijpen hoe die naïeve toestand te krijgen. 184 00:09:16,105 --> 00:09:18,057 Deze tool was eigenlijk gebouwd 185 00:09:18,081 --> 00:09:20,733 op een solver die routinematig wereldwijd wordt ingezet 186 00:09:20,757 --> 00:09:23,026 voor conventionele softwareverificatie. 187 00:09:23,630 --> 00:09:27,321 Dus begonnen we met een set van bijna 50 verschillende specificaties 188 00:09:27,345 --> 00:09:31,851 gegenereerd uit experimentele waarnemingen van embryonale stamcellen. 189 00:09:31,875 --> 00:09:34,511 Door het coderen van die waarnemingen in deze tool, 190 00:09:34,535 --> 00:09:37,720 konden we het eerste moleculaire programma ontdekken 191 00:09:37,744 --> 00:09:39,705 dat ze allemaal zou kunnen verklaren. 192 00:09:40,309 --> 00:09:42,822 Dat is toch wel een prestatie op zich, niet? 193 00:09:42,846 --> 00:09:45,748 Al die verschillende waarnemingen met elkaar verzoenen, 194 00:09:45,772 --> 00:09:48,839 is niet iets dat je even doet op de achterkant van een envelop, 195 00:09:48,863 --> 00:09:51,511 zelfs niet op een echt grote envelop. 196 00:09:52,190 --> 00:09:55,338 Nu we dat begrepen, konden we een stap verder. 197 00:09:55,348 --> 00:09:56,923 We kunnen dit gebruiken 198 00:09:56,923 --> 00:09:59,163 om te voorspellen wat deze cel zou kunnen doen 199 00:09:59,163 --> 00:10:01,429 in nieuwe omstandigheden. 200 00:10:01,453 --> 00:10:03,854 We konden het programma in silico uittesten. 201 00:10:04,735 --> 00:10:05,982 We deden precies dat: 202 00:10:06,006 --> 00:10:09,086 we maakten voorspellingen die we testten in het lab 203 00:10:09,086 --> 00:10:12,242 en we vonden dat dit programma een hoge voorspellende waarde had. 204 00:10:12,266 --> 00:10:14,891 Het vertelde ons hoe we de voortgang konden versnellen 205 00:10:14,915 --> 00:10:17,975 om snel en efficiënt naar de naïeve staat terug te keren. 206 00:10:17,999 --> 00:10:20,569 Het vertelde ons op welke genen we ons moesten richten 207 00:10:20,593 --> 00:10:23,217 en welke genen dit proces zelfs zouden kunnen hinderen. 208 00:10:23,241 --> 00:10:24,950 We vonden zelfs dat het programma 209 00:10:24,950 --> 00:10:27,961 de volgorde voorspelde waarin de genen inschakelden. 210 00:10:28,841 --> 00:10:32,120 Deze benadering liet ons echt de dynamiek ontdekken 211 00:10:32,144 --> 00:10:34,546 van wat de cellen doen. 212 00:10:35,458 --> 00:10:39,370 Wat we hebben ontwikkeld, is geen methode die specifiek is voor stamcelbiologie. 213 00:10:39,394 --> 00:10:41,340 Nee, ze stelt ons in staat te begrijpen 214 00:10:41,340 --> 00:10:43,547 wat de cel aan berekeningen uitvoert 215 00:10:43,571 --> 00:10:46,642 in de context van genetische wisselwerkingen. 216 00:10:46,666 --> 00:10:48,954 Het is slechts één bouwsteen. 217 00:10:48,978 --> 00:10:51,663 Het gebied moet dringend nieuwe methodes ontwikkelen 218 00:10:51,687 --> 00:10:54,042 voor een breder begrip van biologische berekening 219 00:10:54,066 --> 00:10:55,773 en wel op verschillende niveaus, 220 00:10:55,797 --> 00:10:59,476 vanaf DNA tot aan de informatiestroom tussen cellen. 221 00:10:59,950 --> 00:11:02,747 Alleen dit soort transformatief begrip 222 00:11:02,771 --> 00:11:04,820 zal ons toelaten om de biologie 223 00:11:04,873 --> 00:11:08,043 op een voorspelbare en betrouwbare manier te benutten. 224 00:11:09,029 --> 00:11:12,071 Maar om biologie te programmeren, is ook de ontwikkeling nodig 225 00:11:12,095 --> 00:11:14,090 van tools en talen 226 00:11:14,114 --> 00:11:17,716 waarmee zowel experimentalisten als computationele wetenschappers 227 00:11:17,716 --> 00:11:20,043 biologische functies kunnen ontwerpen 228 00:11:20,067 --> 00:11:23,572 en dan die ontwerpen vertalen naar het machinecodeniveau van de cel, 229 00:11:23,596 --> 00:11:24,777 haar biochemie, 230 00:11:24,801 --> 00:11:27,285 zodat we vervolgens die structuren kunnen bouwen. 231 00:11:27,309 --> 00:11:30,578 Dat lijkt wel een samensteller van levende software 232 00:11:30,578 --> 00:11:33,516 en ik ben trots deel te zijn van een team van Microsoft 233 00:11:33,516 --> 00:11:35,476 dat werkt aan de ontwikkeling daarvan. 234 00:11:35,496 --> 00:11:38,592 Dat het een grote uitdaging is, is wel een understatement, 235 00:11:38,616 --> 00:11:39,789 maar eens gerealiseerd, 236 00:11:39,813 --> 00:11:43,522 zou het de laatste brug zijn tussen software en wetware. 237 00:11:45,006 --> 00:11:48,421 Biologieprogrammering zal echter alleen maar mogelijk worden 238 00:11:48,445 --> 00:11:52,484 als we het gebied echt interdisciplinair kunnen maken. 239 00:11:52,498 --> 00:11:55,700 De wetenschappen van de fysica en het leven moeten we verbinden 240 00:11:55,724 --> 00:11:57,991 en wetenschappers uit elk van deze disciplines 241 00:11:58,015 --> 00:12:00,746 moeten kunnen samenwerken met gemeenschappelijke talen 242 00:12:00,770 --> 00:12:03,489 en gedeelde wetenschappelijke vragen. 243 00:12:04,577 --> 00:12:08,360 Uiteindelijk moeten we beseffen dat veel van de grote softwarebedrijven 244 00:12:08,370 --> 00:12:10,866 en de technologie waarmee wij dagelijks werken, 245 00:12:10,866 --> 00:12:12,723 nauwelijks voorstelbaar was 246 00:12:12,737 --> 00:12:16,422 toen we voor het eerst programmeerden op silicium microchips. 247 00:12:16,446 --> 00:12:19,477 Nu we gaan nadenken over de technologische mogelijkheden 248 00:12:19,501 --> 00:12:21,927 van de computationele biologie, 249 00:12:21,951 --> 00:12:24,886 zien we een aantal van de stappen die we moeten nemen 250 00:12:24,910 --> 00:12:26,343 om dat te realiseren. 251 00:12:27,121 --> 00:12:30,313 Nu is er de ontnuchterende gedachte dat van dit soort technologie 252 00:12:30,337 --> 00:12:32,114 misbruik gemaakt kan worden. 253 00:12:32,138 --> 00:12:34,171 Als we willen praten over de mogelijkheden 254 00:12:34,171 --> 00:12:35,761 van immuuncellen programmeren, 255 00:12:35,785 --> 00:12:37,804 moeten we ook bedenken 256 00:12:37,804 --> 00:12:40,658 dat we bacteriën kunnen ontwerpen om ze ontwijken. 257 00:12:40,682 --> 00:12:43,299 Er kunnen mensen zijn die dat zouden willen doen. 258 00:12:43,506 --> 00:12:45,228 Een geruststellende gedachte is 259 00:12:45,252 --> 00:12:47,541 dat -- nou ja, minder voor de wetenschappers -- 260 00:12:47,565 --> 00:12:50,834 is dat biologie een fragiel ding is om mee te werken. 261 00:12:50,858 --> 00:12:53,270 Biologie programmeren is niet iets 262 00:12:53,294 --> 00:12:55,142 dat je in je tuinhuisje gaat doen. 263 00:12:55,642 --> 00:12:57,722 Omdat we aan het begin hiervan staan, 264 00:12:57,746 --> 00:13:00,329 kunnen we verder gaan met onze ogen wijd open. 265 00:13:00,353 --> 00:13:02,677 We kunnen vooraf de moeilijke vragen stellen, 266 00:13:02,701 --> 00:13:05,621 de nodige waarborgen instellen 267 00:13:05,655 --> 00:13:08,562 en gecombineerd hiermee nadenken over onze ethiek. 268 00:13:08,586 --> 00:13:10,876 We moeten nadenken over het trekken van grenzen 269 00:13:10,876 --> 00:13:13,280 voor het implementeren van biologische functies. 270 00:13:13,344 --> 00:13:17,319 Als onderdeel hiervan zal onderzoek in de bio-ethiek prioritair moeten zijn. 271 00:13:17,343 --> 00:13:19,750 Ze mag niet op de tweede plaats komen 272 00:13:19,774 --> 00:13:22,288 in de opwinding over de wetenschappelijke innovatie. 273 00:13:23,154 --> 00:13:26,628 Maar de ultieme prijs, de ultieme bestemming op deze reis, 274 00:13:26,652 --> 00:13:30,096 zouden baanbrekende toepassingen en baanbrekende industrieën zijn 275 00:13:30,120 --> 00:13:33,564 op het gebied van landbouw, geneeskunde, energie en materialen, 276 00:13:33,588 --> 00:13:35,849 en zelfs van het computeren. 277 00:13:36,490 --> 00:13:41,238 Stel dat we ooit de planeet duurzaam konden voorzien van ultieme groene energie 278 00:13:41,238 --> 00:13:45,488 als we iets zouden kunnen nabootsen wat planten millennia geleden al uitvonden: 279 00:13:45,512 --> 00:13:48,033 hoe zonne-energie te benutten met een rendement 280 00:13:48,067 --> 00:13:51,133 dat buiten het bereik ligt van onze huidige zonnecellen. 281 00:13:51,695 --> 00:13:54,296 Als we het programma begrepen van de kwantuminteracties 282 00:13:54,320 --> 00:13:57,584 die planten het zonlicht zo efficiënt laten absorberen, 283 00:13:57,608 --> 00:14:01,552 konden we dat vertalen in de bouw van synthetische DNA-circuits 284 00:14:01,576 --> 00:14:04,489 die een materiaal vormen voor betere zonnecellen. 285 00:14:05,349 --> 00:14:09,042 Er zijn nu teams en wetenschappers die aan de fundamenten hiervan werken. 286 00:14:09,066 --> 00:14:12,169 Met de juiste aandacht en de juiste investeringen, 287 00:14:12,203 --> 00:14:15,013 zou het in 10 of 15 jaar kunnen worden gerealiseerd. 288 00:14:15,457 --> 00:14:18,654 We staan dus aan het begin van een technologische revolutie. 289 00:14:19,067 --> 00:14:22,068 Inzicht in deze oude soort van biologische berekening 290 00:14:22,102 --> 00:14:24,044 is de cruciale eerste stap. 291 00:14:24,378 --> 00:14:25,915 Als we dit kunnen realiseren, 292 00:14:25,929 --> 00:14:28,651 zouden we het tijdperk betreden van een besturingssysteem 293 00:14:28,675 --> 00:14:30,540 dat levende software draait. 294 00:14:30,574 --> 00:14:31,590 Veel dank. 295 00:14:31,784 --> 00:14:34,484 (Applaus)