0:00:00.750,0:00:05.259
De tweede helft van de vorige eeuw [br]werd volledig gekenmerkt

0:00:05.283,0:00:07.282
door een technologische revolutie:

0:00:07.306,0:00:08.741
de softwarerevolutie.

0:00:09.313,0:00:14.121
De mogelijkheid om elektronen [br]in silicium te programmeren

0:00:14.145,0:00:17.218
liet technologieën, [br]bedrijven en industrieën ontstaan

0:00:17.242,0:00:21.219
die toen voor velen van ons [br]nog onvoorstelbaar waren,

0:00:21.243,0:00:25.158
maar die nu de aard van de wereld [br]fundamenteel hebben veranderd.

0:00:26.158,0:00:28.079
Maar de eerste helft van deze eeuw

0:00:28.103,0:00:32.081
zal worden getransformeerd [br]door een nieuwe softwarerevolutie:

0:00:32.105,0:00:34.540
de revolutie van levende software.

0:00:34.921,0:00:38.971
Die zal in staat zijn [br]om biochemie te programmeren

0:00:38.995,0:00:41.290
op een materiaal dat we biologie heten.

0:00:41.314,0:00:45.455
Daardoor zullen we gebruik kunnen maken [br]van de eigenschappen van de biologie

0:00:45.479,0:00:48.135
om nieuwe soorten therapieën te ontwerpen,

0:00:48.159,0:00:50.027
om beschadigd weefsel te herstellen,

0:00:50.051,0:00:52.776
defecte cellen te herprogrammeren

0:00:52.800,0:00:57.354
of zelfs biochemisch programmeerbare [br]besturingssystemen te bouwen.

0:00:58.420,0:01:01.993
Als we dit kunnen realiseren -- [br]en we moeten dit realiseren --

0:01:02.017,0:01:04.179
zal de impact ervan zo enorm zijn

0:01:04.203,0:01:08.080
dat de eerste softwarerevolutie [br]erbij zal verbleken.

0:01:08.104,0:01:12.208
Levende software zou de geneeskunde [br]namelijk helemaal veranderen,

0:01:12.232,0:01:13.945
en ook de landbouw en energiesector,

0:01:13.945,0:01:17.773
en deze sectoren overvleugelen veruit[br]de sectoren gedomineerd door de IT.

0:01:18.812,0:01:22.986
Stel je programmeerbare planten voor[br]die stikstof efficiënter fixeren

0:01:23.010,0:01:25.915
of nieuwe fungale pathogenen weerstaan,

0:01:25.939,0:01:29.260
of zelfs eenjarige gewassen [br]tot doorlevende herprogrammeren

0:01:29.260,0:01:31.768
zodat je je jaarlijkse oogst [br]zou kunnen verdubbelen.

0:01:31.792,0:01:33.890
Dat zou de landbouw hervormen

0:01:33.914,0:01:38.018
en onze groeiende wereldbevolking [br]van voedsel voorzien.

0:01:38.794,0:01:41.056
Of stel je programmeerbare immuniteit voor

0:01:41.080,0:01:43.989
door het ontwerpen en inschakelen [br]van moleculaire apparaten

0:01:43.989,0:01:45.342
die je immuunsysteem leren

0:01:45.342,0:01:49.172
om ziektes op te sporen, uit te roeien [br]of zelfs te voorkomen.

0:01:49.196,0:01:50.767
Dit zou de geneeskunde hervormen

0:01:50.791,0:01:54.280
en onze toenemende en vergrijzende [br]bevolking gezond houden.

0:01:55.501,0:01:59.364
We hebben al veel methodes [br]om levende software te realiseren.

0:01:59.364,0:02:02.075
We kunnen met CRISPR [br]genen precies bewerken.

0:02:02.099,0:02:05.182
We kunnen de genetische code [br]base per base herschrijven.

0:02:05.206,0:02:09.642
We kunnen zelfs functionerende [br]synthetische circuits bouwen uit DNA.

0:02:10.338,0:02:12.897
Maar uitzoeken hoe en wanneer [br]deze tools te hanteren

0:02:12.921,0:02:15.343
is nog maar in het stadium[br]van gissen en missen.

0:02:15.367,0:02:19.027
Er is diepgaande expertise [br]en jaren van specialisatie nodig.

0:02:19.051,0:02:22.088
Experimentele protocollen [br]zijn moeilijk te ontdekken

0:02:22.112,0:02:24.694
en maar al te vaak [br]moeilijk te reproduceren.

0:02:25.256,0:02:29.165
In de biologie focussen we [br]ons vaak op de details,

0:02:29.165,0:02:32.536
maar we weten toch dat iets als vliegen [br]niet begrepen kan worden

0:02:32.536,0:02:34.309
door alleen maar veren te bestuderen.

0:02:34.766,0:02:37.575
Het programmeren van biologie [br]gaat nog niet zo eenvoudig

0:02:37.575,0:02:39.391
als het programmeren van je computer.

0:02:39.391,0:02:41.069
Tot overmaat van ramp

0:02:41.093,0:02:45.103
lijken levende systemen grotendeels [br]niet op de ontwikkelde systemen

0:02:45.127,0:02:47.223
die jullie en ik elke dag programmeren.

0:02:47.691,0:02:51.802
In tegenstelling tot technische systemen [br]doen levende systemen aan zelfgeneratie,

0:02:51.826,0:02:53.297
zelforganisatie

0:02:53.321,0:02:55.008
en werken ze op moleculaire schaal.

0:02:55.032,0:02:57.168
Interacties op moleculair niveau

0:02:57.192,0:03:00.234
leiden over het algemeen [br]tot een robuuste output op macroschaal.

0:03:00.234,0:03:02.954
Ze kunnen zelfs zelfreparatie aan.

0:03:04.256,0:03:07.250
Denk maar aan de nederige kamerplant

0:03:07.274,0:03:09.461
die thuis op je schoorsteenmantel staat

0:03:09.485,0:03:11.272
en die je vergat water te geven.

0:03:11.749,0:03:15.364
Ondanks je verwaarlozing moet [br]die plant elke dag wakker worden

0:03:15.388,0:03:18.135
en uitzoeken hoe ze [br]haar middelen zal benutten.

0:03:18.159,0:03:21.730
Zal ze groeien, aan fotosynthese doen, [br]zaden produceren of bloeien?

0:03:21.754,0:03:25.693
Dat is een beslissing [br]op het niveau van het hele organisme.

0:03:25.717,0:03:29.198
Maar een plant heeft geen hersens [br]om dat allemaal uit te zoeken.

0:03:29.222,0:03:31.939
Ze moet het doen [br]met de cellen op haar bladeren.

0:03:31.963,0:03:33.866
Die moeten reageren op de omgeving

0:03:33.890,0:03:36.539
en beslissingen nemen [br]die de hele plant beïnvloeden.

0:03:36.563,0:03:40.551
Dus moet er in die cellen [br]een of ander programma lopen,

0:03:40.575,0:03:43.302
een programma dat reageert [br]op ingangssignalen

0:03:43.326,0:03:45.266
en bepaalt wat die cel zal doen.

0:03:45.679,0:03:48.926
Dan moet dat programma [br]op een gedistribueerde manier werken

0:03:48.950,0:03:50.287
in individuele cellen,

0:03:50.311,0:03:54.434
zodat ze kunnen coördineren [br]en de plant kan groeien en bloeien.

0:03:55.675,0:03:58.991
Als we deze biologische programma's [br]konden begrijpen,

0:03:59.015,0:04:02.137
als we biologisch computeren begrepen,

0:04:02.161,0:04:04.528
konden we snappen

0:04:04.552,0:04:07.978
hoe en waarom cellen doen wat ze doen.

0:04:08.152,0:04:10.139
Want als we deze programma's begrepen,

0:04:10.163,0:04:12.296
konden we ze debuggen als er iets misgaat.

0:04:12.320,0:04:16.513
Of konden we van hen leren [br]hoe synthetische circuits te ontwerpen

0:04:16.537,0:04:21.011
die de rekenkracht [br]van de biochemie echt zouden benutten.

0:04:22.117,0:04:25.449
Mijn passie over dit idee leidde me [br]naar een carrière in het onderzoek

0:04:25.473,0:04:29.104
op het raakpunt van wiskunde, [br]informatica en biologie.

0:04:29.104,0:04:33.830
In mijn werk richt ik me op het concept [br]van biologie als computerwerk.

0:04:34.334,0:04:37.476
Dat betekent uitzoeken [br]wat cellen berekenen

0:04:37.500,0:04:41.017
en hoe deze bio-programma's te vinden.

0:04:41.760,0:04:45.417
Samen met enkele schitterende medewerkers [br]begon ik me dat af te vragen

0:04:45.447,0:04:48.112
bij Microsoft Research [br]en de Universiteit van Cambridge

0:04:48.136,0:04:50.419
waar we samen wilden begrijpen

0:04:50.443,0:04:54.620
hoe biologische programma’s [br]verlopen in een uniek type cel:

0:04:54.644,0:04:56.538
een embryonale stamcel.

0:04:57.159,0:04:59.923
Deze cellen zijn uniek [br]omdat ze helemaal naïef zijn.

0:05:00.320,0:05:02.488
Ze kunnen alles worden wat ze willen:

0:05:02.512,0:05:05.077
een hersencel, een hartcel, [br]een botcel, een longcel,

0:05:05.101,0:05:06.998
elk type volwassen cel.

0:05:07.022,0:05:08.699
Deze naïviteit maakt ze speciaal,

0:05:08.723,0:05:11.724
maar dat ontstak ook [br]de verbeelding van de wetenschappers,

0:05:11.748,0:05:15.011
die beseften dat als we [br]dat potentieel konden aanboren,

0:05:15.035,0:05:17.386
we een krachtige [br]medische tool zouden hebben.

0:05:17.917,0:05:20.538
Als we kunnen achterhalen [br]hoe deze cellen beslissen

0:05:20.562,0:05:22.693
om een of ander type cel te zijn,

0:05:22.717,0:05:24.407
kunnen we dat misschien benutten

0:05:24.431,0:05:28.984
om cellen te genereren die ziek [br]of beschadigd weefsel herstellen.

0:05:29.794,0:05:32.724
Maar die visie realiseren [br]loopt niet van een leien dakje,

0:05:32.748,0:05:35.512
vooral omdat deze specifieke cellen

0:05:35.536,0:05:38.365
tot slechts zes dagen [br]na de bevruchting ontstaan.

0:05:38.826,0:05:40.881
Na een paar dagen zijn ze weer weg.

0:05:40.905,0:05:42.962
Ze volgen dan de verschillende paden

0:05:42.986,0:05:46.486
die alle structuren en organen [br]van je volwassen lichaam gaan uitmaken.

0:05:47.600,0:05:49.679
Maar nu blijkt het lot van cellen

0:05:49.679,0:05:52.286
veel plastischer te zijn[br]dan we eerder dachten.

0:05:52.310,0:05:56.631
Ongeveer dertien jaar geleden vonden [br]enkele wetenschappers iets revolutionairs.

0:05:57.393,0:06:01.739
Door het inbrengen van enkele genen [br]in een volwassen cel,

0:06:01.763,0:06:03.527
zoals een huidcel,

0:06:03.551,0:06:07.510
kan je die cel terug [br]naar de naïeve staat omvormen.

0:06:07.534,0:06:10.709
Het is een proces dat bekend staat [br]als ‘herprogrammering’

0:06:10.733,0:06:14.092
en laat ons dromen van een stamcel-utopie,

0:06:14.116,0:06:17.757
waar je een staal van de eigen cellen [br]van een patiënt kan nemen,

0:06:17.781,0:06:20.141
ze terug naar de naïeve staat [br]kan transformeren

0:06:20.165,0:06:23.295
en ze gebruiken om de cellen te maken [br]die de patiënt nodig heeft,

0:06:23.319,0:06:25.394
ongeacht het nu hersen- [br]of hartcellen zijn.

0:06:26.541,0:06:28.306
Maar in de afgelopen tien jaar

0:06:28.330,0:06:31.374
bleef uitzoeken hoe het lot [br]van de cel te veranderen

0:06:31.398,0:06:33.780
toch nog steeds een proces [br]van gissen en missen.

0:06:33.911,0:06:38.129
Zelfs in gevallen waarin we succesvolle [br]experimentele protocollen hebben ontdekt,

0:06:38.143,0:06:39.910
zijn ze nog steeds inefficiënt

0:06:39.934,0:06:44.172
en weten we niet [br]hoe en waarom ze werken.

0:06:44.650,0:06:47.655
Als je vindt hoe je een stamcel [br]in een hartcel kan veranderen,

0:06:47.679,0:06:50.768
vertelt je dat nog niets [br]over hoe je een stamcel kan veranderen

0:06:50.792,0:06:51.993
in een hersencel.

0:06:52.633,0:06:55.564
Dus wilden we begrijpen[br]hoe het biologische programma

0:06:55.588,0:06:58.035
in een embryonale stamcel verloopt.

0:06:58.059,0:07:01.565
Om de berekening te begrijpen [br]die verloopt in een levend systeem

0:07:01.589,0:07:05.842
moet je beginnen [br]met een uiterst simpele vraag:

0:07:05.866,0:07:09.222
wat moet dat systeem eigenlijk doen?

0:07:09.838,0:07:12.688
Nu heeft de informatica [br]eigenlijk een set strategieën

0:07:12.712,0:07:16.539
om om te gaan met wat de software [br]en de hardware moeten doen.

0:07:16.563,0:07:19.317
Wanneer je een programma [br]of een stukje software schrijft,

0:07:19.327,0:07:21.247
wil je dat die software goed werkt.

0:07:21.271,0:07:23.061
Je wil prestaties, functionaliteit.

0:07:23.085,0:07:24.302
Je wil bugs voorkomen.

0:07:24.326,0:07:26.034
Die kunnen je duur komen te staan.

0:07:26.034,0:07:27.844
Wanneer iemand [br]een programma schrijft,

0:07:27.844,0:07:30.094
kan hij een bestek maken.

0:07:30.114,0:07:32.199
Dat bepaalt wat [br]je programma hoort te doen.

0:07:32.313,0:07:34.715
Misschien de grootte [br]van twee getallen vergelijken

0:07:34.715,0:07:36.307
of ze ordenen naar grootte.

0:07:37.037,0:07:41.732
Technologie bestaat [br]om automatisch na te gaan

0:07:41.756,0:07:44.134
of aan onze specificaties is voldaan,

0:07:44.158,0:07:46.791
of dat programma [br]doet wat het moet doen.

0:07:47.266,0:07:50.122
Ons idee bestond erin [br]om op dezelfde manier na te gaan

0:07:50.146,0:07:53.214
of experimentele waarnemingen, [br]dingen die we meten in het lab,

0:07:53.238,0:07:55.619
beantwoorden aan specificaties

0:07:55.729,0:07:58.769
van wat het biologische [br]programma moet doen.

0:07:58.769,0:08:00.645
We hoefden maar een manier te vinden

0:08:00.669,0:08:03.852
om deze nieuwe vorm [br]van specificatie te coderen.

0:08:04.594,0:08:08.248
Stel dat je in het lab [br]uitzocht wat je genen doen

0:08:08.272,0:08:10.708
en je ontdekte dat als gen A actief is,

0:08:10.732,0:08:14.120
gen B of gen C ook actief lijken te zijn.

0:08:14.678,0:08:18.260
We kunnen die observatie opschrijven [br]als een wiskundige uitdrukking.

0:08:18.284,0:08:20.657
In de taal van de logica:

0:08:21.125,0:08:23.453
als A, dan B of C.

0:08:24.242,0:08:26.696
Nu is dit wel een heel [br]eenvoudig voorbeeld, oké.

0:08:26.720,0:08:28.463
Alleen om het punt te illustreren.

0:08:28.487,0:08:31.411
Maar we kunnen [br]echt rijke uitdrukkingen coderen

0:08:31.435,0:08:35.588
die het gedrag van meerdere genen [br]of eiwitten in de tijd vastleggen

0:08:35.612,0:08:38.148
over meerdere verschillende experimenten.

0:08:38.521,0:08:41.147
Door onze observaties

0:08:41.171,0:08:43.164
zo in wiskundige vorm te gieten,

0:08:43.188,0:08:46.789
wordt het mogelijk om te testen [br]of deze waarnemingen

0:08:46.789,0:08:48.388
al dan niet kunnen ontstaan

0:08:48.388,0:08:51.533
uit een programma [br]van genetische interacties.

0:08:51.533,0:08:54.619
We ontwikkelden een tool [br]om net dat te doen.

0:08:54.643,0:08:57.525
We konden deze tool gebruiken [br]om waarnemingen te coderen

0:08:57.549,0:08:58.956
als wiskundige uitdrukkingen

0:08:58.980,0:09:02.590
en daardoor het genetische [br]programma ontdekken

0:09:02.614,0:09:04.461
dat ze allemaal zou kunnen verklaren.

0:09:05.481,0:09:07.761
En dan passen we deze aanpak toe

0:09:07.785,0:09:09.844
om het genetische programma

0:09:09.844,0:09:11.892
in embryonale stamcellen [br]zichtbaar te maken

0:09:11.892,0:09:16.081
om te zien of we kunnen begrijpen [br]hoe die naïeve toestand te krijgen.

0:09:16.105,0:09:18.057
Deze tool was eigenlijk gebouwd

0:09:18.081,0:09:20.733
op een solver die routinematig[br]wereldwijd wordt ingezet

0:09:20.757,0:09:23.026
voor conventionele softwareverificatie.

0:09:23.630,0:09:27.321
Dus begonnen we met een set [br]van bijna 50 verschillende specificaties

0:09:27.345,0:09:31.851
gegenereerd uit experimentele [br]waarnemingen van embryonale stamcellen.

0:09:31.875,0:09:34.511
Door het coderen van die [br]waarnemingen in deze tool,

0:09:34.535,0:09:37.720
konden we het eerste [br]moleculaire programma ontdekken

0:09:37.744,0:09:39.705
dat ze allemaal zou kunnen verklaren.

0:09:40.309,0:09:42.822
Dat is toch wel [br]een prestatie op zich, niet?

0:09:42.846,0:09:45.748
Al die verschillende waarnemingen [br]met elkaar verzoenen,

0:09:45.772,0:09:48.839
is niet iets dat je even doet [br]op de achterkant van een envelop,

0:09:48.863,0:09:51.511
zelfs niet op een echt grote envelop.

0:09:52.190,0:09:55.338
Nu we dat begrepen, [br]konden we een stap verder.

0:09:55.348,0:09:56.923
We kunnen dit gebruiken

0:09:56.923,0:09:59.163
om te voorspellen [br]wat deze cel zou kunnen doen

0:09:59.163,0:10:01.429
in nieuwe omstandigheden.

0:10:01.453,0:10:03.854
We konden het programma [br]in silico uittesten.

0:10:04.735,0:10:05.982
We deden precies dat:

0:10:06.006,0:10:09.086
we maakten voorspellingen [br]die we testten in het lab

0:10:09.086,0:10:12.242
en we vonden dat dit programma [br]een hoge voorspellende waarde had.

0:10:12.266,0:10:14.891
Het vertelde ons hoe we [br]de voortgang konden versnellen

0:10:14.915,0:10:17.975
om snel en efficiënt [br]naar de naïeve staat terug te keren.

0:10:17.999,0:10:20.569
Het vertelde ons op welke genen [br]we ons moesten richten

0:10:20.593,0:10:23.217
en welke genen dit proces [br]zelfs zouden kunnen hinderen.

0:10:23.241,0:10:24.950
We vonden zelfs dat het programma

0:10:24.950,0:10:27.961
de volgorde voorspelde [br]waarin de genen inschakelden.

0:10:28.841,0:10:32.120
Deze benadering liet ons echt [br]de dynamiek ontdekken

0:10:32.144,0:10:34.546
van wat de cellen doen.

0:10:35.458,0:10:39.370
Wat we hebben ontwikkeld, is geen methode [br]die specifiek is voor stamcelbiologie.

0:10:39.394,0:10:41.340
Nee, ze stelt ons in staat te begrijpen

0:10:41.340,0:10:43.547
wat de cel aan berekeningen uitvoert

0:10:43.571,0:10:46.642
in de context van[br]genetische wisselwerkingen.

0:10:46.666,0:10:48.954
Het is slechts één bouwsteen.

0:10:48.978,0:10:51.663
Het gebied moet dringend [br]nieuwe methodes ontwikkelen

0:10:51.687,0:10:54.042
voor een breder begrip [br]van biologische berekening

0:10:54.066,0:10:55.773
en wel op verschillende niveaus,

0:10:55.797,0:10:59.476
vanaf DNA tot aan [br]de informatiestroom tussen cellen.

0:10:59.950,0:11:02.747
Alleen dit soort transformatief begrip

0:11:02.771,0:11:04.820
zal ons toelaten om de biologie

0:11:04.873,0:11:08.043
op een voorspelbare [br]en betrouwbare manier te benutten.

0:11:09.029,0:11:12.071
Maar om biologie te programmeren, [br]is ook de ontwikkeling nodig

0:11:12.095,0:11:14.090
van tools en talen

0:11:14.114,0:11:17.716
waarmee zowel experimentalisten [br]als computationele wetenschappers

0:11:17.716,0:11:20.043
biologische functies kunnen ontwerpen

0:11:20.067,0:11:23.572
en dan die ontwerpen vertalen [br]naar het machinecodeniveau van de cel,

0:11:23.596,0:11:24.777
haar biochemie,

0:11:24.801,0:11:27.285
zodat we vervolgens [br]die structuren kunnen bouwen.

0:11:27.309,0:11:30.578
Dat lijkt wel een samensteller[br]van levende software

0:11:30.578,0:11:33.516
en ik ben trots deel te zijn [br]van een team van Microsoft

0:11:33.516,0:11:35.476
dat werkt aan de ontwikkeling daarvan.

0:11:35.496,0:11:38.592
Dat het een grote uitdaging is,[br]is wel een understatement,

0:11:38.616,0:11:39.789
maar eens gerealiseerd,

0:11:39.813,0:11:43.522
zou het de laatste brug zijn[br]tussen software en wetware.

0:11:45.006,0:11:48.421
Biologieprogrammering zal echter[br]alleen maar mogelijk worden

0:11:48.445,0:11:52.484
als we het gebied echt [br]interdisciplinair kunnen maken.

0:11:52.498,0:11:55.700
De wetenschappen van de fysica [br]en het leven moeten we verbinden

0:11:55.724,0:11:57.991
en wetenschappers uit [br]elk van deze disciplines

0:11:58.015,0:12:00.746
moeten kunnen samenwerken [br]met gemeenschappelijke talen

0:12:00.770,0:12:03.489
en gedeelde wetenschappelijke vragen.

0:12:04.577,0:12:08.360
Uiteindelijk moeten we beseffen [br]dat veel van de grote softwarebedrijven

0:12:08.370,0:12:10.866
en de technologie[br]waarmee wij dagelijks werken,

0:12:10.866,0:12:12.723
nauwelijks voorstelbaar was

0:12:12.737,0:12:16.422
toen we voor het eerst[br]programmeerden op silicium microchips.

0:12:16.446,0:12:19.477
Nu we gaan nadenken [br]over de technologische mogelijkheden

0:12:19.501,0:12:21.927
van de computationele biologie,

0:12:21.951,0:12:24.886
zien we een aantal van de stappen [br]die we moeten nemen

0:12:24.910,0:12:26.343
om dat te realiseren.

0:12:27.121,0:12:30.313
Nu is er de ontnuchterende gedachte [br]dat van dit soort technologie

0:12:30.337,0:12:32.114
misbruik gemaakt kan worden.

0:12:32.138,0:12:34.171
Als we willen praten over de mogelijkheden

0:12:34.171,0:12:35.761
van immuuncellen programmeren,

0:12:35.785,0:12:37.804
moeten we ook bedenken

0:12:37.804,0:12:40.658
dat we bacteriën kunnen ontwerpen [br]om ze ontwijken.

0:12:40.682,0:12:43.299
Er kunnen mensen zijn [br]die dat zouden willen doen.

0:12:43.506,0:12:45.228
Een geruststellende gedachte is

0:12:45.252,0:12:47.541
dat -- nou ja, minder [br]voor de wetenschappers --

0:12:47.565,0:12:50.834
is dat biologie een fragiel ding is [br]om mee te werken.

0:12:50.858,0:12:53.270
Biologie programmeren is niet iets

0:12:53.294,0:12:55.142
dat je in je tuinhuisje gaat doen.

0:12:55.642,0:12:57.722
Omdat we aan het begin hiervan staan,

0:12:57.746,0:13:00.329
kunnen we verder gaan [br]met onze ogen wijd open.

0:13:00.353,0:13:02.677
We kunnen vooraf [br]de moeilijke vragen stellen,

0:13:02.701,0:13:05.621
de nodige waarborgen instellen

0:13:05.655,0:13:08.562
en gecombineerd hiermee [br]nadenken over onze ethiek.

0:13:08.586,0:13:10.876
We moeten nadenken [br]over het trekken van grenzen

0:13:10.876,0:13:13.280
voor het implementeren [br]van biologische functies.

0:13:13.344,0:13:17.319
Als onderdeel hiervan zal onderzoek [br]in de bio-ethiek prioritair moeten zijn.

0:13:17.343,0:13:19.750
Ze mag niet op de tweede plaats komen

0:13:19.774,0:13:22.288
in de opwinding [br]over de wetenschappelijke innovatie.

0:13:23.154,0:13:26.628
Maar de ultieme prijs, [br]de ultieme bestemming op deze reis,

0:13:26.652,0:13:30.096
zouden baanbrekende toepassingen [br]en baanbrekende industrieën zijn

0:13:30.120,0:13:33.564
op het gebied van landbouw, [br]geneeskunde, energie en materialen,

0:13:33.588,0:13:35.849
en zelfs van het computeren.

0:13:36.490,0:13:41.238
Stel dat we ooit de planeet duurzaam [br]konden voorzien van ultieme groene energie

0:13:41.238,0:13:45.488
als we iets zouden kunnen nabootsen wat [br]planten millennia geleden al uitvonden:

0:13:45.512,0:13:48.033
hoe zonne-energie te benutten [br]met een rendement

0:13:48.067,0:13:51.133
dat buiten het bereik ligt[br]van onze huidige zonnecellen.

0:13:51.695,0:13:54.296
Als we het programma begrepen[br]van de kwantuminteracties

0:13:54.320,0:13:57.584
die planten het zonlicht [br]zo efficiënt laten absorberen,

0:13:57.608,0:14:01.552
konden we dat vertalen [br]in de bouw van synthetische DNA-circuits

0:14:01.576,0:14:04.489
die een materiaal vormen[br]voor betere zonnecellen.

0:14:05.349,0:14:09.042
Er zijn nu teams en wetenschappers [br]die aan de fundamenten hiervan werken.

0:14:09.066,0:14:12.169
Met de juiste aandacht [br]en de juiste investeringen,

0:14:12.203,0:14:15.013
zou het in 10 of 15 jaar [br]kunnen worden gerealiseerd.

0:14:15.457,0:14:18.654
We staan dus aan het begin [br]van een technologische revolutie.

0:14:19.067,0:14:22.068
Inzicht in deze oude soort [br]van biologische berekening

0:14:22.102,0:14:24.044
is de cruciale eerste stap.

0:14:24.378,0:14:25.915
Als we dit kunnen realiseren,

0:14:25.929,0:14:28.651
zouden we het tijdperk betreden [br]van een besturingssysteem

0:14:28.675,0:14:30.540
dat levende software draait.

0:14:30.574,0:14:31.590
Veel dank.

0:14:31.784,0:14:34.484
(Applaus)